ZORLU JEOTERMAL ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. Zorlu Plaza Avcılar-İstanbul Tel: 0 212 456 21 30 Faks: 0 212 422 00 99 45 MWe ALAŞEHİR JEOTERMAL ENERJİ SANTRALİ PROJESİ MANİSA İLİ ALAŞEHİR İLÇESİ ERENKÖY, OSMANİYE VE ÇEŞNELİ KÖYLERİ MEVKİİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu ENVY Enerji ve Çevre Yatırımları A.Ş. Çetin Emeç Bulvarı 1314. Cadde No: 7 Aşağı Öveçler 06450 ANKARA - TÜRKİYE Tel: +90(312) 583-8800 (Pbx) Faks: +90(312) 472-6710 e-posta: envy@envy.com.tr www.envy.com.tr ANKARA 2013
BAŞLIK SAYFASI Proje Sahibinin Adı: Adresi: Telefon ve Faks Numaraları: Projenin Adı: Proje Bedeli: Proje için Seçilen Yerin Açık Adresi (İli, İlçesi, Mevkii): Proje için Seçilen Yerin Koordinatları, Zon: ZORLU Jeotermal Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Zorlu Plaza Avcılar / İSTANBUL Telefon : +90 (212) 456 21 30 Faks : +90 (212) 422 00 99 110 Milyon Amerikan Doları (225 Milyon TL) Manisa İli Alaşehir İlçesi Erenköy, Osmaniye, Çeşneli Köyleri Mevkii İŞLETME RUHSAT ALANI KOORDİNATLARI No Projeksiyon UTM 35 Datum ED50 Projeksiyon Coğrafik WGS 84 X Y Y X 1 623000 4245000 28,4070230682 38,3430412463 2 624000 4252000 28,4196948405 38,4059698861 3 630000 4250000 28,4880221741 38,3870991783 4 630000 4242000 28,4865477882 38,3150251041 SANTRAL ALANI KOORDİNATLARI No Projeksiyon UTM 35 Datum ED50 Projeksiyon Coğrafik WGS 84 X Y Y X 1 625122,192 4251352,871 28,4324284624 38,3999832838 2 625106,068 4251297,863 28,4322340886 38,3994899531 3 625104,828 4251268,905 28,4322147486 38,3992292303 4 625036,746 4251163,168 28,4314165113 38,3982861257 5 624999,371 4251099,054 28,4309772382 38,3977137222 6 624979,858 4251051,203 28,4307453570 38,3972853435 7 624985,646 4251000,414 28,4308025941 38,3968269518 8 624972,911 4250980,632 28,4306532897 38,3966505073 9 624973,970 4250922,046 28,4306550147 38,3961225318 10 624951,639 4250877,374 28,4303914366 38,3957231851 11 624946,062 4250859,531 28,4303244142 38,3955632111 12 624943,422 4250772,106 28,4302786814 38,3947759349 13 624957,667 4250751,695 28,4304381235 38,3945900472 14 624964,864 4250730,883 28,4305168188 38,3944015412 15 624968,632 4250685,741 28,4305519430 38,3939943141 16 624914,694 4250761,711 28,4299479228 38,3946862890 17 624845,213 4250923,126 28,4291811746 38,3961502447 18 624804,829 4250980,642 28,4287290607 38,3966740745 19 624764,316 4251097,645 28,4282859989 38,3977338545 20 624747,273 4251156,831 28,4281013772 38,3982694648 21 624767,715 4251208,160 28,4283445055 38,3987290585 22 624808,109 4251275,173 28,4288188396 38,3993271672 23 624824,302 4251350,292 28,4290175601 38,4000016899 i / xxi
24 624865,146 4251482,379 28,4295086080 38,4011860086 25 624884,918 4251494,524 28,4297371311 38,4012926666 26 624900,842 4251492,984 28,4299191657 38,4012765734 27 624922,983 4251482,569 28,4301708067 38,4011796392 28 624932,449 4251479,590 28,4302786541 38,4011514794 29 625033,028 4251428,360 28,4314210692 38,4006758733 30 625057,218 4251417,265 28,4316960450 38,4005725257 31 625088,126 4251402,011 28,4320471867 38,4004307739 32 625113,155 4251389,576 28,4323315359 38,4003152402 33 625125,730 4251383,418 28,4324744078 38,4002580043 34 625132,697 4251379,920 28,4325535501 38,4002255090 KUYU ALANLARI KOORDİNATLARI No Projeksiyon UTM 35 Datum Ed 50 Projeksiyon Coğrafi WGS 84 X Y Y X A-1.1 624844,861 4250689,132 28,4291356402 38,3940421497 A-1.2 624844,275 4250764,066 28,4291422283 38,3947173374 A-1.3 624894,621 4250763,480 28,4297184780 38,3947050341 A-1.4 624894,621 4250689,132 28,4297052857 38,3940352024 A-2.1 624897,178 4251176,021 28,4298209609 38,3984214322 A-2.2 624951,367 4251176,021 28,4304413458 38,3984138620 A-2.3 624949,619 4251100,855 28,4304079882 38,3977369055 A-2.4 624898,926 4251100,855 28,4298276336 38,3977439871 A-3.1 624256,241 4251213,309 28,4224897918 38,3988466624 A-3.2 624283,886 4251254,369 28,4228135356 38,3992127530 A-3.3 624346,493 4251213,309 28,4235230447 38,3988341171 A-3.4 624318,848 4251171,842 28,4231992273 38,3984643662 A-4.1 624383,083 4250085,634 28,4237426820 38,3886692957 A-4.2 624383,083 4250162,206 28,4237562098 38,3893591723 A-4.3 624434,366 4250162,206 28,4243432435 38,3893520401 A-4.4 624434,366 4250086,336 28,4243298343 38,3886684928 A-5.1 625262,072 4250379,994 28,4338567648 38,3911986611 A-5.2 625198,847 4250420,973 28,4331402972 38,3915767115 A-5.3 625226,362 4250463,709 28,4334628689 38,3919578807 A-5.4 625289,587 4250420,973 28,4341790259 38,3915640060 A-6.1 625424,848 4251056,311 28,4358406223 38,3972690571 A-6.2 625475,428 4251056,311 28,4364196744 38,3972619617 A-6.3 625474,416 4250980,441 28,4363945668 38,3965785609 A-6.4 625424,848 4250980,441 28,4358271010 38,3965855142 A-7.1 624120,077 4251506,411 28,4209826036 38,4015062574 A-7.2 624169,848 4251506,411 28,4215524277 38,4014993472 A-7.3 624169,848 4251431,148 28,4215391461 38,4008212693 A-7.4 624120,077 4251431,148 28,4209693273 38,4008281794 A-8.1 623997,642 4250814,357 28,4194589036 38,3952882128 A-8.2 624047,987 4250814,357 28,4200352630 38,3952812311 A-8.3 624047,987 4250739,423 28,4200220566 38,3946061225 A-8.4 623997,642 4250739,423 28,4194457026 38,3946131040 A-9.1 626220,092 4250998,203 28,4449343224 38,3966336611 A-9.2 626220,092 4251073,371 28,4449478034 38,3973108721 A-9.3 626269,969 4251073,371 28,4455188112 38,3973038309 A-9.4 626270,672 4250997,501 28,4455132411 38,3966201918 A-10.1 624507,212 4250561,825 28,4252477971 38,3929422524 A-10.2 624557,090 4250561,825 28,4258187755 38,3929353079 A-10.3 624557,090 4250486,658 28,4258054750 38,3922580906 ii / xxi
A-10.4 624507,212 4250486,658 28,4252345019 38,3922650350 A-11.1 624264,002 4249597,315 28,4222933833 38,3842863571 A-11.2 624264,012 4249672,342 28,4223067369 38,3849623091 A-11.3 624314,592 4249672,342 28,4228856943 38,3849552825 A-11.4 624314,592 4249597,315 28,4228724498 38,3842793293 Ş-1.1 628259,608 4250472,753 28,4681869959 38,3916095527 Ş-1.2 628308,783 4250472,050 28,4687497833 38,3915961709 Ş-1.3 628309,486 4250398,288 28,4687443807 38,3909315236 Ş-1.4 628258,906 4250398,288 28,4681653873 38,3909387777 Ş-2.1 627652,879 4250314,866 28,4612130042 38,3902739035 Ş-2.2 627703,225 4250315,452 28,4617894194 38,3902719914 Ş-2.3 627703,225 4250239,933 28,4617757210 38,3895916205 Ş-2.4 627652,879 4250239,933 28,4611994174 38,3895988066 Ş-3.1 626525,308 4249930,000 28,4482364708 38,3869667114 Ş-3.2 626575,888 4249928,989 28,4488152558 38,3869504425 Ş-3.3 626574,876 4249856,154 28,4487905837 38,3862943871 Ş-3.4 626525,308 4249856,154 28,4482232014 38,3863013988 Ş-4.1 626851,000 4249393,000 28,4518677897 38,3820825649 Ş-4.2 626776,000 4249468,000 28,4510228572 38,3827688964 Ş-4.3 626729,000 4249486,000 28,4504881395 38,3829377231 Ş-4.4 626770,000 4249553,000 28,4509694822 38,3835355419 Ş-4.5 626830,000 4249509,000 28,4516483183 38,3831306270 Ş-4.6 626847,000 4249474,000 28,4518365953 38,3828128897 Ş-5.1 627427,000 4249365,000 28,4584554745 38,3817484585 Ş-5.2 627443,000 4249360,000 28,4586377007 38,3817011331 Ş-5.3 627408,000 4249282,000 28,4582229922 38,3810033897 Ş-5.4 627372,000 4249309,000 28,4578158344 38,3812517669 Ş-5.5 627381,000 4249355,000 28,4579271643 38,3816649150 Ş-5.6 627408,000 4249345,000 28,4582343885 38,3815709776 Ş-6.1 626123,695 4250249,642 28,4436966349 38,3899031938 Ş-6.2 626173,466 4250249,642 28,4442663633 38,3898961749 Ş-6.3 626173,466 4250174,379 28,4442528751 38,3892181024 Ş-6.4 626123,695 4250174,379 28,4436831520 38,3892251211 Ş-7.1 628708,036 4249223,889 28,4730919526 38,3802937952 Ş-7.2 628757,913 4249223,889 28,4736628194 38,3802866196 Ş-7.3 628757,913 4249148,721 28,4736490789 38,3796094152 Ş-7.4 628708,036 4249148,721 28,4730782174 38,3796165907 Ş-8.1 627682,756 4248937,756 28,4613053277 38,3778628201 Ş-8.2 627732,634 4248937,756 28,4618761784 38,3778557022 Ş-8.3 627732,634 4248862,588 28,4618625490 38,3771784940 Ş-8.4 627682,756 4248862,588 28,4612917035 38,3771856117 Ş-9.1 628202,874 4248941,454 28,4672587680 38,3778217737 Ş-9.2 628252,878 4248941,454 28,4678310694 38,3778146087 Ş-9.3 628252,878 4248866,651 28,4678174507 38,3771406844 Ş-9.4 628202,874 4248866,651 28,4672451547 38,3771478493 Projenin ÇED Yönetmeliği Kapsamındaki Yeri (Sektörü, Alt Sektörü): Madde 24 (b): Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğine tabi olmayan veya Seçme Eleme Kriterlerine tabi projelere kredi almak ve benzeri finansal nedenlerle proje sahibinin talebi üzerine Bakanlığın uygun gördüğü projeler Ek.I Madde 47 Jeotermal kaynağın çıkartılması ve jeotermal enerji kullanan tesisler (Isı kapasitesi 25 MWe ve üzeri). iii / xxi
Raporu Hazırlayan Kuruluşun Adı: Raporu Hazırlayan Kuruluşun Adresi, Telefon ve Faks Numaraları: Raporu Hazırlayan Kuruluşun Yeterlik Belgesi No su, Tarihi: Rapor Sunum Tarihi (Gün, Ay, Yıl): ENVY Enerji ve Çevre Yatırımları A.Ş. Çetin Emeç Bulvarı 1314. Cadde No: 7 06450 Öveçler / ANKARA Telefon : + 90 (312) 583 8800 (Pbx) Faks : + 90 (312) 472 6710 09 / 30.01.2013 Ekim 2013 iv / xxi
İÇİNDEKİLER İçindekiler... v Ekler... xiii Tabloların Listesi... xiv Şekillerin Listesi... xvii Fotoğrafların Listesi... xix Kısaltmalar... xx PROJENİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ... xxiv I. PROJENİN TANIMI VE AMACI... 1 I.1 Proje Konusu Faaliyetin Tanımı, Ömrü ve Hizmet Amaçları... 1 I.2 Pazar veya Hizmet Alanları ve Bu Alan İçerisinde Ekonomik ve Sosyal Yönden Önem ve Gereklilikleri... 2 I.2.1 Türkiye nin Enerji Politikası... 2 I.2.2 Projenin Ekonomik Yönden Önemi... 5 I.2.3 Projenin Sosyal Yönden Önemi... 7 I.3 Çevresel Etki Değerlendirmesi... 7 II. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU... 9 II.1 II.2 Projenin yeri (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan proje yerinin, lejant ve plan notlarının da yer aldığı onanlı Çevre Düzeni Planı ve İmar Planları üzerinde, bu planlar yoksa mevcut arazi kullanım haritası üzerinde gösterimi)... 9 Proje kapsamındaki ünitelerin konumu (Bütün idari ve sosyal ünitelerin, teknik altyapı ünitelerinin varsa diğer ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının ve varsa memba ve mansabındaki diğer projelerle birlikte vaziyet planı üzerinde 1/25.000 lik haritada gösterimi, bunlar için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri proje kapsamında yer alan geçici ve nihai depolama alanlarının 1/2000, 1/5000 ve/veya 1/1000'lik onaylı haritalar üzerinde gösterimi), Şantiye yerleşim planı, hafriyat döküm sahaları, (birbirleri ile olan mesafeleri de belirtilmesi) v.b.... 13 III. PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI... 27 III.1 Projenin Gerçekleşmesi ile İlgili Yatırım Programı, Finans Kaynakları, Bu Kaynakların Nereden Temin Edileceği,... 27 III.2 Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili İş Akım Şeması veya Zamanlama Tablosu... 27 III.3 Projenin Fayda-Maliyet Analizi... 29 III.4 III.5 Proje Kapsamında Olmayan Ancak Projenin Gerçekleşmesine Bağlı Olarak, Proje Sahibi veya Diğer Yatırımcılar Tarafından Gerçekleştirilmesi Tasarlanan Diğer Ekonomik, Sosyal ve Altyapı Projeleri... 29 Proje Kapsamında Olmayan Ancak Projenin Gerçekleşebilmesi için Zaruri Olan ve Proje Sahibi veya Diğer Yatırımcılar Tarafından Gerçekleştirilmesi Planlanan Diğer Ekonomik, Sosyal ve Altyapı Projeleri... 29 v / xxvii
III.6 Kamulaştırma, Yeniden Yerleşimin Nasıl Yapılacağı, Kamulaştırma Kapsamında Halkı Bilgilendirme Yöntemlerine İlişkin Bilgi... 31 III.7 Diğer Hususlar... 31 IV. Proje Kapsamında Etkilenecek Alanın Belirlenmesi ve Bu Alan İçindeki Mevcut Çevresel Özelliklerin Açıklanması... 32 IV.1 IV.2 Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi (Etki Alanının Nasıl ve Neye Göre Belirlendiği Açıklanacak ve Etki Alanı Harita Üzerinde Gösterilecek)... 32 Etki Alanı İçerisindeki Fiziksel ve Biyolojik Çevrenin Özellikleri ve Doğal Kaynakların Kullanımı... 34 IV.2.1 Meteorolojik ve İklimsel Özellikler... 34 IV.2.2 Jeolojik Özellikler... 48 IV.2.2.1 Bölgesel jeoloji, sahanın jeolojisi ayrı ayrı ve ayrıntılı anlatılması ve 1/25.000(varsa 1/5000 yada 1/1000) ölçekli genel jeoloji haritası, stratigrafik kolon kesitleri, fiziksel özellikleri ile jeolojik, jeomorfolojik hidrojeolojik özelliklerinin detaylı açılanması,... 48 IV.2.2.2 Proje alanı jeolojisi, inceleme alanına ait büyük ölçekli (1/25.000 ya da varsa 1/100.000 ölçekli) jeoloji haritası ile proje kapsamındaki ünitelerin kesitleri, harita ölçekleri ve lejantları metindekine uygun olmalı, yapılan büyütme ya da küçültmeler çizgisel ölçekte gösterilmeli, jeolojik harita ve kesitlerin harita alma tekniğine uygun olarak hazırlanması jeolojik bilgilerin formata uygun olarak detaylandırılması),... 54 IV.2.2.3 Kütle hareketleri (Heyelan/Moloz Akması), Duyarlılık Analizi, Heyelan Risk Haritası, Heyelan Yağış İlişkisi... 57 IV.2.2.4 Proje sınırları içindeki alan için yamaç stabilitesi, yamaçlardaki kayma hareketlerini gösteren harita, kayma analizi (hafriyat atığı olması durumunda da uygulanmalıdır),... 57 IV.2.2.5 Depremsellik ve doğal afet potansiyeli, aktif/diri fay haritasının özellikle proje alanı ve mücavirini gösterecek şekilde uygun ölçekte (1/25.000 ya da varsa 1/100.000 ölçekli) güncelleştirilmiş bilgilerle detaylı olarak hazırlanması depremselliğe yönelik kronolojik bilgiler,... 58 IV.2.2.6 Varsa Projenin Jeoteknik Etüt Raporu (Proje Kapsamındaki Tüm Ünitelerin Detaylı Jeoteknik Etütleri),... 73 IV.2.3 Hidrojeolojik Özellikler (Yer altı su seviyeleri; halen mevcut her türlü keson, derin, artezyen, vb. kuyu; emniyetli çekim değeri; suyun fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik özellikleri; yeraltı suyunun mevcut ve planlanan kullanımı, debileri,proje alanına mesafeleri)... 74 IV.2.4 Jeotermal kaynağın özellikleri (Jeotermal kaynağın potansiyeli, seviyeleri; bölgede bulunan diğer jeotermal kaynakla/havzayla olan ilişkisi, emniyetli çekim değeri),... 77 IV.2.5 Bölgede bulunan diğer Jeotermal kaynaklar ve bunlardan yararlanılma durumları (enerji, turizm, ısınma-ısıtma, seracılık vb.),... 78 vi / xxvii
IV.2.6 Hidrolojik Özellikler (Yüzeysel Su Kaynaklarından Göl, Akarsu ve Diğer Sulak Alanların Fiziksel, Kimyasal, Bakteriyolojik ve Ekolojik Özellikleri, Bu Kapsamda Akarsuların Debisi ve Mevsimlik Değişimleri, Taşkınlar, Su Toplama Havzası Oligotrofik, Mezotrofik, Ötrofik, Distrofik Olarak Sınıflandırılması, Sedimantasyon, Drenaj, Tüm Su Kaynaklarının Kıyı Ekosistemleri)... 78 IV.2.7 Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Varsa Havza Özelliği (İçme, Kullanma, Sulama Suyu, Elektrik Üretimi, Baraj, Göl, Gölet, Su Ürünleri Üretiminde Ürün Çeşidi ve Üretim Miktarları), Proje Alanının İçme ve Kullanma Suyu Temin Edilen Kıta İçi Yüzeysel Su Havzasında Kalıp Kalmadığı, Söz Konusu Derenin Herhangi Bir İçme Suyu Kaynağını Besleyip Beslemediği, Söz Konusu Dereden İçme Ve Kullanma Suyu Alınıp Alınmadığı,... 80 IV.2.8 Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu (Toprak yapısı, arazi kullanım kabiliyeti, sınıflaması, taşıma kapasitesi, yamaç stabilizesi, kayganlık, erozyon, toprak işleri için kullanımı, doğal bitki örtüsü olarak kullanılan mera, çayır vb.)... 84 IV.2.9 Tarım Alanları (tarımsal alan varlığının olup, olmadığı, var ise tarımsal gelişim proje alanları, sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları, ürünlerin ülke tarımındaki yeri ve ekonomik değeri)... 95 IV.2.10 Orman Alanları (Ağaç türleri ve miktarları, kapladığı alan büyüklükleri ve kapalılığı, bunların mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanım amaçları, 1/25.000 ölçekli Meşçere haritası)...102 IV.2.11 Koruma Alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Doğal Sit ve Anıtlar, Tarihi, Kültürel Sitler, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Çevre Koruma Alanları, Turizm Alan ve Merkezleri, Mera Kanunu kapsamındaki alanlar, Projenin korunan alanlara uzaklıklarının 1/100.000 lik ölçekli haritada gösterilmesi)...106 IV.2.12 Flora ve Fauna (türler, endemik özellikle lokal endemik bitki türleri, alanda doğal olarak yaşayan hayvan türleri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler, nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler ve bunların alandaki bulunuş yerleri, bölgedeki dağılımları, endemizm durumları, bolluk miktarları, av hayvanlarının adları, popülasyonları ve bunlar için alınan Merkez Av Komisyonu Kararları) Her bir türün kim tarafından ve ne zaman, hangi yöntemle (literatür gözlem vs.) tespit edildiği, Collins Bird Guide, Türkiye nin Önemli Kuş Alanları Kitabı, Türkiye nin Önemli Doğa Alanları Kitabı, IUCN, Bern Sözleşmesi, MAK Kararları, CITES gibi uluslararası anlaşmalara göre durumu, türlerin projeden ne şekilde etkileneceği, proje alanındaki vejetasyon tiplerinin bir harita üzerinde gösterilmesi. Projeden ve çalışmalardan etkilenecek canlılar için alınması gereken koruma önlemleri (inşaat ve işletme aşamasında). Arazide yapılacak flora çalışmalarının vejetasyon döneminde gerçekleştirilmesi ve bu dönemin belirtilmesi, flora için Türkiye Bitkileri Veri Servisi (TUBİVES) kullanılarak kontrol yapılması, (flora ve fauna elemanlarının tespiti alanlarında uzman iki ayrı biyolog tarafından arazi çalışmaları yapılarak belirlenmeli, literatür çalışmaları ile doğrulanmalı)...115 vii / xxvii
IV.2.13 Madenler ve Fosil Yakıt Kaynakları (Rezerv miktarları, mevcut ve planlanan işletilme durumları, yıllık üretimleri ve bunun ülke veya yerel kullanımlar için önemi ve ekonomik değerleri)...126 IV.2.14 Hayvancılık (Türleri, beslenme alanları, yıllık üretim miktarları, bu ürünlerin ülke ekonomisindeki yeri ve değeri)...131 IV.2.15 Peyzaj Değeri Yüksek Yerler ve Rekreasyon Alanları...135 IV.2.16 Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, v.b.)...135 IV.2.17 Proje Yeri ve Etki Alanının Mevcut Kirlilik Yükü...136 IV.2.18 Diğer Özellikler...137 IV.3 Sosyo-Ekonomik Çevrenin Özellikleri...137 IV.3.1 Ekonomik Özellikler (Yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, yöresel işgücünün bu sektörlere dağılımı, sektörlerdeki mal ve hizmet üretiminin yöre ve ülke ekonomisi içindeki yeri ve önemi, diğer bilgiler)...137 IV.3.2 Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış oranları, ortalama hane halkı nüfusu, diğer bilgiler)...141 IV.3.3 Gelir (Yöredeki gelirin işkollarına dağılımı, işkolları itibariyle kişi başına düşen maksimum, minimum ve ortalama gelir)...146 IV.3.4 İşsizlik (Yöredeki işsiz nüfus ve faal nüfusa oranı)...148 IV.3.5 Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanılma durumu)...148 IV.3.6 Kentsel ve Kırsal Arazi Kullanımları (Yerleşme alanlarının dağılımları, mevcut ve planlanan kullanım alanları, bu kapsamda sanayi bölgeleri, konutlar, turizm alanları, v.b.)...153 IV.3.7 Diğer Özellikler...153 V. PROJENİN BÖLÜM IV DE TANIMLANAN ALAN ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER (**)...154 V.1 Arazinin Hazırlanması, İnşaat ve Tesis Aşamasındaki Projeler, Fiziksel ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler...154 V.1.1 V.1.2 Arazinin Hazırlanması İçin Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyat Miktarı, Hafriyat Sırasında Kullanılacak Malzemeler, Patlayıcı Maddeler, Varsa Patlatma İle İlgili Bilgiler Etkiler ve Alınacak Önlemler, Hafriyat Artığı Toprak, Taş, Kum vb Maddelerin Nerelere Taşınacakları, Nerelerde Depolanacakları veya Hangi Amaçlar için Kullanılacakları, Hafriyat Döküm Alanlarının Koordinatları, Özellikleri ve 1/1000 Ölçekli Plan Ve Kesit Görünüşleri ile Birlikte Hafriyat Malzemesi Düzenleme ve Restorasyon Planı, Alınacak Görüşler ve Geçici Depolama Alanının Özellikleri 156 Arazinin Hazırlanması Sırasında ve Ayrıca Ünitelerin İnşasında Kullanılacak Maddelerden Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli, Toksik e Kimyasal Olanların Taşınışları, Depolanmaları ve Kullanımları, Bu İşler için Kullanılacak Aletler ve Makineler...158 viii / xxvii
V.1.3 V.1.4 V.1.5 V.1.6 V.1.7 V.1.8 Proje Kapsamındaki Ulaşım Altyapısı Planı, Proje Alanının Karayollarına Uzaklıkları, Karayoluna Bağlantı Yolları, Ulaşım İçin Kullanılacak Mevcut Yolların Zarar Görmemesi İçin Alınacak Tedbirler ile Trafik Güvenliği Açısından Alınacak Önlemler, Ulaştırma Altyapısının İnşası ile İlgili İşlemler, Yeni Yapılacak Yolların Özellikleri, Kullanılacak Malzemeler, Kimyasal Maddeler, Araçlar, Makineler; Altyapının İnşası Sırasında Kırma Öğütme, Taşıma, Depolama Gibi Toz Yayıcı Mekanik İşlemler, Araç Yükü, Cinsi Ve Sayısı, Artışın Hesaplanması, Haritası (Bu Kapsamda Alınacak Görüşler, İzinler)...159 Jeotermal kaynağın kullanımına ilişkin yapılacak sondaj sırasında fiziksel çevre üzerine olabilecek etkiler. Açılacak kuyu sayısı ve bunların kaç tanesinin reenjeksiyon amaçlı kullanılacağına dair bilgiler. Sondaj donanımının kuruluşu, kuyu başına ulaşımı sağlayacak yol ve kuyu çevresindeki gerekli altyapı oluşturulurken yapılacak işlemlerin bu alandaki yüzey morfolojisine, yerel bitki örtüsüne ve doğal yaşama olabilecek etkileri...160 Jeotermal Kuyunun Açılması ve Diğer Ünitelerin İnşası Sırasında Yeraltı Suyuna Olması Muhtemel Etkiler, Potansiyel Akiferler Geçilirken Yeraltı Suları ile Sondaj Akışkanlarının Karışması İçin Alınacak Önlemler...163 Sondajda Kullanılacak Çamur Miktarı, Kullanım Sonrası Nasıl Bertaraf Edileceği, Bu Çamurun Temizlenmesi ve Sıvıdan Ayrıştırılması ile İlgili Yapılacak İşlemler164 Jeotermal Akışkanın Taşınmasında Kullanılacak Boru Hattının Kurulması ile İlgili İşlemler ve Yüzeyde Yaratabileceği Etkiler...165 Proje Alanının Taşkın Etüdü, Taşkın Önleme Ve Drenaj İle İlgili İşlemlerin Nerelerde Ve Nasıl Yapılacağı...167 V.1.9 Zemin Emniyetinin Sağlanması için Yapılacak İşlemler...169 V.1.10 İnşaat Esnasında Kırma, Öğütme, Yıkama-Eleme, Taşıma ve Depolama Gibi Toz Yayıcı İşlemler, Kümülatif Değerler...171 V.1.11 Arazinin Hazırlanması ve İnşaat Alanı İçin Gerekli Arazinin Temini Amacıyla, Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Bunların Arazi Kullanım Kabiliyetleri Ve Tarım Ürün Türleri, Tarım Arazilerinin Tarım Dışı Amaçla Kullanımı ile İlgili Bilgiler, Mera Alanları, Projenin 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, 4342 Sayılı Mera Kanunu, 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Diğer Meri Mevzuata Uygun Kanunlar Kapsamında Değerlendirilmesi176 V.1.12 Arazinin Hazırlanması ve İnşaat Alanı İçin Gerekli Arazinin Temini Amacıyla Kesilecek Ağaçların Tür ve Sayıları, Meşcere Tipi, Kapalılığı, Kesilecek Ağaçların Bölgedeki Orman Ekosistemi Üzerine Etkileri, Gerekli İzinler, Görüşler, Projenin ya da Bir Kısmının Orman Alanı Dışında Olması Halinde Orman Alanlarına Mesafesi, Etkilerin Değerlendirilmesi, Alınacak Tedbirler...183 V.1.13 Arazinin Hazırlanmasından Başlayarak Ünitelerin Açılmasına Kadar Yapılacak İşlerde Kullanılacak Yakıtların Türleri, Özellikleri, Oluşacak Emisyonlar...184 V.1.14 Su Temini Sistemi Planı, Nereden Temin Edileceği, Suyun Arazinin Hazırlanmasından Başlayarak Ünitelerin Açılmasına Dek Yerine Getirilecek İşlemler Sonucu Meydana Getirilecek Atık Suların Cins ve Miktarları, Bertaraf Yöntemleri, Deşarj Edileceği Ortamlar, Bir Kroki Üzerinde Atıksu Hatları ile Varsa Arıtma Tesisi Yerinin Gösterilmesi, Atıksuların Biriktirilmesi Halinde Fosseptik Planının Rapora Eklenmesi...185 ix / xxvii
V.1.15 Arazinin Hazırlanmasından Başlayarak Ünitelerin Açılmasına Dek Meydana Gelecek Katı Atıkların Cins ve Miktarları, Bu Atıkların Nerelere Taşınacakları veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacakları...188 V.1.16 Arazinin Hazırlanmasından Başlayarak Ünitelerin Açılmasına Dek Yapılacak İşler Nedeni İle Meydana Gelecek Vibrasyon, Gürültünün Kaynakları ve Seviyesi, Kümülatif Değerler...191 V.1.17 Arazinin Hazırlanmasından Başlayarak Ünitelerin Açılmasına Dek Yerine Getirilecek İşlerde Çalışacak Personelin ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer Teknik/Sosyal Altyapı İhtiyaçlarının Nerelerde ve Nasıl Temin Edileceği.193 V.1.18 Çevre ve Sağlık, Arazinin Hazırlanmasından Başlayarak Ünitelerin Açılmasına Dek Sürdürülecek İşlerden, İnsan Sağlığı ve Çevre için Riskli ve Tehlikeli Olanlar, Sağlık Koruma Bandı Mesafesi...194 V.1.19 Proje Alanında, Peyzaj Öğeleri Yaratmak veya Diğer Amaçlarla Yapılacak Saha Düzenlemelerinin (Ağaçlandırmalar ve/veya Yeşil Alan Düzenlemeleri vb.) Ne Kadar Alanda, Nasıl Yapılacağı, Bunun için Seçilecek Bitki ve Ağaç Türleri...195 V.1.20 Yeraltı ve Yerüstünde Bulunan Kültür ve Tabiat Varlıklarına (Geleneksel Kentsel Dokuya, Arkeolojik Kalıntılara, Korunması Gerekli Doğal Değerlere) Olabilecek Etkilerin Belirlenmesi...196 V.1.21 Diğer Özellikler...196 V.2 Projenin İşletme Aşamasındaki Projeler, Fiziksel ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler...197 V.2.1 V.2.2 V.2.3 V.2.4 V.2.5 V.2.6 V.2.7 V.2.8 V.2.9 Proje Kapsamındaki Tüm Ünitelerin Özellikleri, Hangi Faaliyetlerin Hangi Ünitelerde Gerçekleştirileceği, Kapasiteleri, Ünitelerde Üretilecek Enerji Üretim Miktarları, (Santralın Çalışma Süreleri)...197 Faaliyet Ünitelerinde Üretim Sırasında Kullanılacak Tehlikeli, Toksik, Parlayıcı ve Patlayıcı Maddeler, Taşınımları ve Depolanmaları...199 Jeotermal Akışkanın Taşıdığı Ağır Metal ve Toksik Kimyasallar (Arsenik, Kurşun, Çinko, Bor ile Birlikte Önemli Miktarda Karbonat, Silika, Sülfat, Klorür vb. ) ile Karbondioksit, Hidrojen Sülfür gibi Gazlara Yönelik Alınacak Tedbirler,...199 Faaliyet Ünitelerinde Kullanılacak Makinelerin, Araçların, Aletlerin ve Teçhizatın Özellikleri ve Miktarları...201 Faaliyet Ünitelerinde Üretilecek Mal ve/veya Hizmetler, Nihai ve Yan Ürünlerin Üretim Miktarları, Nerelere, Ne Kadar ve Nasıl Pazarlanacakları, Üretilecek Hizmetlerin Nerelere, Nasıl ve Ne Kadar Nüfusa ve/veya Alana Sunulacağı...202 Jeotermal Kaynağın Kullanım Sonrası Değerlendirilmesi veya Bertaraf Edilme Sistemleri, Kaynağın Devamlılığını Sağlamak İçin Yapılacak Reenjeksiyon, Açılacak Reenjeksiyon Kuyu Sayısı, Derinliği, Kapasitesi...202 Jeotermal Kaynağına Kullanımı Sonucu, Kaynağın Üretimi ve Taşınması Aşamasında Kullanılacak Boru Hattına Ait Koruyucu Kaplamanın Korozyona Uğraması Sonucunda Yeraltı Suyuna Olması Muhtemel Etkiler...202 Jeotermal Kaynağın Kullanımına Bağlı Olarak Bölgede Bulunan Diğer Jeotermal Kaynaklara/Havzaya Olan Etkileri ve Alınacak Tedbirler)...203 Jeotermal Kaynağına Kullanımı Sonucu Toprak Tabakasında Olması Muhtemel Etkiler, Göçük veya Obruk vb. Oluşması Risklerinin Değerlendirilmesi...203 x / xxvii
V.2.10 Kuyu Temizliği ya da Kullanılmayan Kuyuların Tekrar Üretime Geçirilmesi Çalışmaları Sırasında Jeotermal Akışkanın Çevreye Atılması, Yeraltı Suları ile Etkileşimi Sonucunda Ortaya Çıkabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler...203 V.2.11 Faaliyet Ünitelerinde Kullanılacak Kazan ve/veya Soğutma Sularının Ne Miktarlarda Kullanılacakları, Bu Suların Hangi İşlemlerden Sonra Hangi Alıcı Su Ortamlarına Nasıl Verileceği ve Verilecek Suların Özellikleri...204 V.2.12 Orman Alanlarına Olabilecek Etki ve Bu Etkilere Karşı Alınacak Tedbirlerin Tanımlanması...205 V.2.13 Tarım Alanlarına Olabilecek Etki ve Bu Etkilere Karşı Alınacak Tedbirlerin Tanımlanması, Jeotermal Akışkanın Kullanımı Sırasında Olası Toprak Kirliliğini Önlemek İçin Alınacak Tedbirler...205 V.2.14 Projenin İşletilmesi Sırasında Çalışacak Personelin ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer Sosyal/Teknik Altyapı İhtiyaçlarının Nerelerde, Nasıl Temin Edileceği...206 V.2.15 İdari ve Sosyal Ünitelerde İçme Ve Kullanma Amaçlı Suların Kullanımı Sonrasında Oluşacak Atık Suların Arıtılması İçin Uygulanacak Arıtma Tesisi Karakteristiği Prosesinin Detaylandırılması ve Arıtılan Atık Suların Hangi Alıcı Ortamlara, Ne Miktarlarda, Nasıl Verileceği...207 V.2.16 İdari ve Sosyal Tesislerden Oluşacak Katı Atık Miktar ve Özellikleri, Bu Atıkların Nerelere ve Nasıl Taşınacakları veya Hangi Amaçlar İçin ve Ne Şekilde Değerlendirileceği...207 V.2.17 Projenin İşletilmesi Aşamasındaki Faaliyetlerden İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Olanlar...209 V.2.18 Diğer Özellikler...212 V.3 Projenin Sosyo-Ekonomik Çevre Üzerine Etkileri (***)...212 V.3.1 Proje ile Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları; Yaratılacak İstihdam İmkanları, Nüfus Hareketleri, Göçler, Eğitim, Sağlık, Kültür, Diğer Sosyal ve Teknik Altyapı Hizmetleri ve Bu Hizmetlerden Yararlanılma Durumlarında Değişiklikler vb....212 V.3.2 Çevresel Fayda-Maliyet Analizi...216 V.3.3 Projenin gerçekleşmesine bağlı olarak sosyal etkilerin değerlendirilmesi. (Proje Alanı ve Etki Alanındaki tarım, hayvancılık ve turizm faaliyetleri, projenin bunlara etkisi, jeotermal kaynağın reenjeksiyon yapılabilmesi için yapılacak sıcaklık düzenlemes sırasında açığa çıkacak ısının seralarda kullanılıp kullanılmayacağı, projenin bölgedeki seracılık faaliyetlerine katkısı, projenin inşası ve işletmesi aşamasında çalışacak insanlar ile yerel halk ilişkileri, bunların insan yaşamı üzerine etkileri ve Sosyo-Ekonomik Açıdan Sosyal Etki Analizi, jeotermal kaynağın entegre kullanımına ilişkin (termal turizm ya da seracılık faaliyetleri açısından) uygulamaya geçirilecek sosyal sorumluluk projeleri)...218 VI. İŞLETME PROJE KAPANDIKTAN SONRA OLABİLECEK VE SÜREN ETKİLER VE BU ETKİLERE KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER...219 VI.1 Arazi Islahı ve Reklamasyon Çalışmaları...219 VI.2 Mevcut Su Kaynaklarına Etkiler...219 VI.3 Yeraltında Olabilecek Sismik Etkiler...220 xi / xxvii
VII. PROJENİN ALTERNATİFLERİ...221 VIII. İZLEME PROGRAMI...222 VIII.1 Faaliyetin İnşaatı için Önerilen İzleme Programı, Faaliyetin İşletmesi ve İşletme Sonrası için Önerilen İzleme Programı ve Acil Müdahale Planı, Çevre Yönetim Ekibi...222 VIII.2 ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda, Yeterlik Tebliği'nde "Yeterlik Belgesi Alan Kurum/Kuruluşların Yükümlülükleri" Başlığı Altında Belirtilen Hususların Gerçekleştirilmesi ile İlgili Program...234 IX. HALKIN KATILIMI...235 IX.1 Projeden Etkilenmesi Muhtemel Yöre Halkının Tanıtımı...235 IX.2 Halkın ÇED Sürecine Katılımı için Kullanılan Yöntemler...235 IX.3 Halkın Projeye İlişkin Endişe, Görüş/Önerileri ve Konu ile İlgili Değerlendirmeler...237 IX.4 Görüşlerine Başvurulan Proje ile İlgili Tarafların ve Görüş/Önerileri ve Konu İle İlgili Değerlendirmeler...240 X. SONUÇLAR...241 XI. KAYNAKÇA...245 xii / xxvii
EKLER Ek-1 Ek-2 Ek-3 Ek-4 Ek-5 Ek-6 Ek-7 Ek-8 Ek-9 Ek-10 Ek-11 Ek-12 Ek-13 Ek-14 ÇED Gerekli Değildir Belgesi ve ÇED Başvuru Dosyası Hazırlanabileceğine Dair Yazı Lisans Tadil Başvurusu ve Bilgi Formu Resmi Yazılar Jeotermal Kaynak İşletme Ruhsatı Kamulaştırma Kararı 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Meteoroloji Bülteni Manisa-Alaşehir Jeotermal Sahası Jeofizik Etüt Raporu Zemin ve Temel Etüt Raporu Su Analizi Raporu Akustik Rapor Malzeme Güvenlik Bilgi Formları (MSDS) Çamur Analizi Raporu Tehlike Tanımlama ve Risk Değerlendirme Formu xiii / xxvii