OKUL DENEYİMİ UYGULAMA SÜRECİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

1 OKUL DENEYİMİ UYGULAMA SÜRECİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Melih TURGUT a, Süha YILMAZ b, Ali Rıza FİRUZAN c ÖZET Bu çalışmanın amacı Fakülte-Uygulama okulu işbirliği modeli içerisinde yer alan Okul Deneyimi uygulamalarına ilköğretim matematik öğretmen adaylarının bakış açılarını belirlemek ve gözlemleri doğrultusunda uygulama okulları ve uygulama öğretmenlerinin yeni yaklaşımlar ve yeni yapılanmalar hakkındaki düşüncelerini ortaya çıkarmaktır. Betimsel bir modelle ele alınan bu çalışmada araştırma evrenini Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik Öğretmenliği 4. sınıf öğrencileri, örneklemini ise 66 sı bayan 41 i erkek olmak üzere 17 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafından geliştirilen likert tipi ölçek kullanılmıştır. Elde edilen bulgular derinlemesine incelenerek önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler : Okul Deneyimi, Uygulama, Uygulama Öğretmeni, Öğretmen Adayı. 1.GİRİŞ Öğretmen yetiştirmede en önemli unsurlardan birisi de nitelikli meslek elemanlarının nasıl yetiştirileceği konusudur. Bu amaçla, eğitim fakülteleri yeniden yapılandırılmakta, formasyon derslerinin yeri ve zamanı yeniden belirlenmekte ve okul deneyimi derslerinin içerikleri sürekli olarak yenilenmektedir. Öğretmenlik sadece bir meslek olmaktan çıkmış, özveri, sabır ve cesaret isteyen uzun bir yolculuk haline dönüşmüştür. Peki bu özveriye sahip olacak bireyler nasıl yetiştirilecektir? Öğretmen adaylarının geçmiş hayatları bu süreci etkiler mi? Bu bağlamda öğretmenlik mesleğini tercih eden öğrencilerin sosyo-kültürel,akademik, psikolojik özelliklerini değerlendirmeye yönelik pek çok araştırmanın gerçekleştirildiği görülmektedir. Bu a Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, melih.turgut@gmail.com b Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi, suha.yilmaz@deu.edu.tr c Dokuz Eylül Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, aliriza.firuzan@deu.edu.tr

2 çalışmalara paralel olarak da kaliteli öğretmen yetiştirmek için birçok deneysel çalışma devam etmektedir. Türkiye de öğretmen yetiştirme çabalarının 16 Mart 1848 Öğretmen Okullarının kuruluşundan itibaren başladığı göz önüne alınırsa, öğretmen yetiştirme sorumluluğunun YÖK e devredildiği 1982 yılına kadar, çok değerli birçok girişime rağmen, öğretmen yetiştirme sisteminde, iç tutarlığa sahip bir politika ve eğitim felsefesi tutturulamadığı söylenebilir. Atatürk dönemi hariç, cumhuriyet tarihinde öğretmen yetiştirme sistemimiz yap-boz tahtasına benzemektedir (Yapıcı, Ş., Yapıcı, M., 24). 1.1 Fakülte-Okul İşbirliği Fakülte-Okul işbirliğinde, öğretmen adaylarının başarılı bir öğretim için gerekli olan becerileri kazanabilmeleri ve okulu sistemli bir şekilde tanıyabilmeleri için yeni bir program geliştirilmiştir (YÖK,1998). Yeni programda, okullarda uygulama çalışmaları Okul Deneyimi I (1+4), Okul Deneyimi II (1+4) ve Öğretmenlik uygulaması (2+6) olarak verilmektedir. Bu dersler içerisinde Okul deneyimi I ve Okul Deneyimi II derslerinde öğretmen adaylarının okulu sistemli bir şekilde tanıması, okulun yönetimi ve okuldaki işler ile, okulda bulunan diğer kaynaklara ilişkin bilgi sahibi olması, sınıf ortamındaki ve okuldaki diğer etkinlikleri gözlem yoluyla tanıması amaçlanmaktadır (Köroğlu Vd, 2). Okul Deneyimi derslerinden sonra her etkinliğin raporu uygulama öğretim elemanına verilir. Dersin teorik bölümünde uygulama öğretim elemanının her hafta öğretmen adayları ile görüştüğünde yapacağı üç iş yer almaktadır (http://www.yok.gov.tr ): 1. Her etkinliğe gruptan gelen tepkileri özetlemek; 2. Bu deneyimi onlarla tartışmak, tartışmaları teorik çalışma bağlamına dahil etmek; uygulama okullarındaki uygulama çalışmaları ile öğretmen adaylarının sınıfta öğrenecekleri temel prensip ve kavramlar arasında bağ kurmak; 3. Öğretmen adaylarına bir sonraki etkinlik ve söz konusu etkinlikle ilgili olarak hazırlanacak raporda bulunması gerekenler hakkında yol göstermek ve bilgi vermek.

3 Okul Deneyimi dersine ilişkin hem öğrencilerin hem öğretim elemanlarının hem de uygulama öğretmenlerinin birleştiği ortak problemler (http://www.meb.gov.tr ); 1. Okul deneyimi uygulaması süresince fakültedeki derslerin yoğun olması, 2. Uygulama süresinin kısa olması, 3. Uygulama Okullarına, köy okullarının da dahil edilmesi gerektiği, 4. Fakültelerden daha çok rehber öğretim elemanı görevlendirilerek, öğretmen adaylarının daha sıkı izlenmesi gerektiği, 5. Uygulamanın veriminin arttırılması için Fakülte-Okul işbirliğinin daha da güçlendirilmesinin gerekli olduğu, şeklinde ifade edilebilir. Yapılan çalışmalar da gösteriyor ki öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitimlerindeki süreç mesleki gelecek açısından önemlidir. Öğretmen adaylarının bu süreçte gözlediği öğrencilerin, öğretmenlerin ve okulların öğrendiği ve düşlediği ortamlardan farklı olması onların gelecek hakkındaki fikirlerini değiştirecektir. Ülkemizde tüm alanlarda yapılanma süreci yaşanmaktadır. Bu durumun eğitim boyutu kısaca yeni yaklaşımlar olarak adlandırılmaktadır. Uygulama Öğretmenlerinin bu yaklaşımlara olan bakış açıları onları gözlemleyen öğretmen adayları tarafından şüphesiz çok önemlidir. Gözlem yaptıkları okullardaki durum ne alemdedir. Uygulama Öğretmenlerinin yeni yaklaşımlar hakkındaki fikirleri nelerdir. Araştırma bu doğrultuda ortaya çıkmıştır. 1.2 Amaç ve Önem Bu araştırmanın amacı Fakülte-Uygulama okulu işbirliği modeli içerisinde yer alan Okul Deneyimi II uygulamalarına öğretmen adaylarının bakış açılarını belirlemek ve gözlemleri doğrultusunda Uygulama okulları ve Uygulama öğretmenlerinin yeni yaklaşımlar ve yeni yapılanmalar hakkındaki düşüncelerini ortaya çıkarmaktır. Ayrıca bu araştırma iyi bir model olarak düşündüğümüz geleceği yetiştirecek öğretmen adaylarının düşünceleri doğrultusunda Okul Deneyimi II uygulaması ve Uygulama Öğretmenleri hakkında somut bulgular ortaya koyacağı düşünülmektedir. Uzmanların bu bulgular ışığında Okul Deneyimi derslerini yapılandırmaları ve Uygulama Öğretmenlerine hizmet içi eğitim seminerleri vereceği düşünülmektedir.

4 1.3 Problem Tanımı Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik Öğretmenliği 4. Sınıf Öğrencilerinin (Öğretmen Adaylarının) Okul Deneyimi II Uygulamalarının etkililiğine ve bu süreçteki uygulama öğretmenlerine ilişkin görüşleri nelerdir? 1.3.1 Alt Problemler 1) Öğrenciler Okul deneyimi Dersleri hakkında ne düşünmektedirler? 2) Okul ismi ile Okul Yönetiminin öğrencilerle ilgilenmesi arasında anlamlı bir fark var mıdır? 3) Öğretmenlerin cinsiyetleri ile yeni yaklaşımlara olan bakış açıları arasında anlamlı bir fark var mıdır? 4) Öğretmenlerin yaş aralıkları ile yeni yaklaşımlara olan bakış açıları arasında anlamlı bir fark var mıdır? 5) Öğretmenlerin mesleki deneyimleri ile yeni yaklaşımlara olan bakış açıları arasında anlamlı bir fark var mıdır? 6) Öğretmenlerin eğitim durumları ile yeni yaklaşımlara olan bakış açıları arasında anlamlı bir fark var mıdır? 7) Öğrenciler staj öğretmenlerinin onlara davranışları hakkında ne düşünmektedirler? 8) Öğrenciler öğretmenlerin mesleki becerileri hakkında ne düşünmektedirler? 9) Öğrenciler öğretmenlerin iletişim becerileri hakkında ne düşünmektedirler? 1) Öğrenciler staj öğretmenlerinin ideal bir model olmaları hakkında ne düşünmektedirler? 11) Ayrıca söz konusu uygulama öğretmenlerinin cinsiyetleri, yaş aralıkları, mesleki deneyimleri ve eğitim durumları değişken kabul edilerek yeni yaklaşımlara bakış açılarının bu değişkenlerle ilişkisi araştırılmıştır.

5 2. YÖNTEM Araştırma modeli, araştırma sorularını cevaplamak yada hipotezlerini test etmek amacıyla araştırmacı tarafından kasıtlı olarak seçilen bir plandır (Büyüköztürk, 21). Bir başka deyişle araştırma modeli, araştırmanın amacına uygun ve ekonomik olarak verilerin toplanması ve çözümlenebilmesi için gerekli koşulların düzenlenmesidir. Bu araştırmada var olan durum betimlendiği için tarama (ilişkisel) modeli kullanılmıştır. 2.1 Evren ve Örneklem Araştırmanın evrenini, İzmir İlinde bulunan Buca Eğitim Fakültesindeki İlköğretim Matematik öğretmenliği bölümünde bulunan öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklemi ise, 25-26 öğretim yılı Güz döneminde İzmir ilinde Buca Eğitim Fakültesinde İlköğretim Matematik Öğretmenliği bölümünde bulunan 66 kız, 41 erkek toplam 17 öğrenciden oluşmaktadır. Öğrencilerin, başarı düzeylerinin ve sosyoekonomik durumlarının farklılık gösterdiği sınıflardan seçilmesine özen gösterilmiştir. 2.2 Veri Toplama Aracı Çalışmaya İzmir ilinde bulunan Buca Eğitim Fakültesinde İlköğretim Matematik öğretmenliği bölümündeki öğrencilerin tespiti ile başlanmıştır. Sağlıklı bir veri tabanı elde etmek için öğrencilerin homojen yapıya sahip sınıflardan oluşmasına özen gösterilmiştir. Öğrencilerin Okul Deneyimi Staj raporları incelenmiş bu doğrultuda amaca uygun oluşan toplam 3 maddelik Likert tipi anket araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Güvenirlik çalışması yapılmıştır. Sonuçlardan uygun olmadığı anlaşılan 2 soru ölçekten çıkartılarak gerekli düzeltmeler sonucunda tekrar uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda ölçeğin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı,899 olarak bulunmuştur. 2.3 Verilerin Analizi Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 12. paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada ortalama, standart sapma, tek yönlü varyans analizi (F),Scheffe, ANOVA, ilişkili örneklemler için t testleri uygulanmıştır. Önem düzeyi α =,5 olarak alınmıştır. Ölçeğin derecelendirilmesi 1) Tamamen Katılıyorum, 2) Katılıyorum, 3) Kararsızım, 4) Katılmıyorum, 5) T.Katılmıyorum şeklinde yapılmıştır.

6 Puan/ yüzdelerin yüksek oluşu bireylerin görüşlerin ölçekte verilen maddelere eğilim gösterdiğinin işaretidir. 3. BULGULAR VE YORUM 1.Alt probleme ilişkin Bulgular ve Yorum Ölçekteki 1) Staj uygulamalarının öğretmenlik mesleğini sevdirdiğini düşünüyorum, 2) Staj derslerinin eğitimimiz için gerekli olduğunu düşünüyorum, 18) Okul Deneyimi I veya Okul Deneyimi II dersinde mesleki deneyim kazandım, 27) Bu uygulamalar sonucunda öğrenci davranışları ve öğretmen tutumları hakkında fikir kazandım, 28) Bu derslerde sınıf atmosferlerini görmem mesleğimi daha çok sevmemi sağladı ifadelerine öğretmen adaylarının düşünceleri aşağıdaki gibi bulunmuştur. VAR1 6 5 4 1. Tamamen Katılıyorum 2. Katılıyorum 3 3. Kararsızım 2 1 2, 4, 5, 4. Katılmıyorum 5. Tamamen Katılmıyorum VAR1 Grafikten de görüldüğü gibi öğretmen adayları staj uygulamalarının öğretmenlik mesleğini sevdirdiğini düşünmektedirler. % 25,2 T.K, % 46,7 K.,% 14 Kararsızım, Cevabı vermiştir. Toplamda ise % 72 lik kısım öğretmen adaylarının staj uygulamalarının mesleklerini sevdirdiğini söylüyor.

7 6 VAR2 5 4 3 2 1 2, 4, 5, VAR2 2) numaralı ifadeye ise öğretmen adayları % 41,1 T.K, % 47,7 K, toplam da ise % 88,8 yüzdeleriyle Staj derslerinin eğitimleri için gerekli olduklarını düşünmektedirler. VAR18 7 6 5 4 3 2 1 2, 4, 5, VAR18 18) numaralı ifadeye ise % 13,1 T.K, % 58,9 toplamda ise % 72 lik bir kısım katıldığını belirterek Okul deneyimi I ve Okul Deneyimi II dersinde mesleki deneyim kazandıklarını düşünüyor.

8 8 VAR27 6 4 2 2, 4, 5, VAR27 27) numaralı ifadeye ise % 24,3 T.K, % 64,5 K. Cevabı vererek toplamda % 88,8 lik bir kısım Okul deneyimi uygulamaları sonucunda öğrenci davranışları ve öğretmen tutumları hakkında fikir kazandığını düşünüyor. VAR28 6 5 4 3 2 1 2, 4, 5, VAR28 28) numaralı ölçek sorusuna ise % 15,9 T.K., % 47,7 K., toplamda ise 63,6 lık bir kısım katılıyorum cevabı vermiştir. Öğretmen adayları söz konusu uygulamalarda sınıf atmosferlerini görmelerinin mesleklerini daha çok sevmelerini sağladığını düşünüyor.

9 2.Alt probleme ilişkin Bulgular ve Yorum Ölçekteki 8). Ve 9). İfadelerine ait One Way ANOVA testi sonuçlar aşağıdaki gibi bulunmuştur. VAR8 Varyansın Kareler sd Kareler F p Kaynağı Toplamı Ortalaması Gruplararası 8,453 1,845,721,73 Gruplariçi 112,519 96 1,172 Toplam 12,972 16 Okul ismi ile Okul Yönetimlerinin öğrencilerle ilgilenmesi arasında anlamlı bir fark olup olmadığına bakmak için yapılan Scheffe testinin sonuçlarına göre F ( 1 96) =,721, p=,73>.5 olduğundan Okul İsmi ile Okul yönetimlerinin onları sosyal etkinliklere davet edilmeleri arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır. Ölçekteki 9). İfadenin One-Way ANOVA testi sonuçları aşağıdaki gibi bulunmuştur VAR9 Varyansın Kareler sd Kareler F p Kaynağı Toplamı Ortalaması Gruplararası 16,258 1 1,626 1,428,18 Gruplariçi 19,331 96 1,139 Toplam 125,589 16 F 1 96 = 1,428, p=,18>.5 olduğundan Okul isimleri ile Okul yönetimlerinin öğrencilerle ilgilenmeleri arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır.

1 3.Alt probleme ilişkin Bulgular ve Yorum 1. alt problemde öğretmenlerin cinsiyetleri ile yeni yaklaşımlara bakış açıları arasında anlamlı bir fark olup olmadığına bakıldı. VAR16 Cinsiyet N X S Sd t p Kadın 68 2,3,88 15,383,72 Erkek 39 2,38 1,13 Bu bulgulara göre t 15 =, 383, p=,72>.5 olduğundan öğretmen cinsiyetleri ile öğrencilerin alan bilgilerinin yeterliliği konusundaki düşünceleri arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. VAR22 Cinsiyet N X S Sd t p Kadın 68 2,41,88 15,887,377 Erkek 39 2,25,84 Bu bulgulara göre Öğretmen cinsiyetleri ile öğrencilerin öğretmenlerinin yanında yeni yaklaşımları kullanmalarının saygıyla karşılanmaları arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır. t 15 =, 887, p=,377>. 5. VAR25 Cinsiyet N X S Sd t p Kadın 68 3,2 1,18 15 1,93,56 Erkek 39 3,46,96 Bu bulgulara göre Öğretmen Cinsiyetleri ile öğrencilerin öğretmenlerin yeni yaklaşımlara bakış açıları düşünceleri arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır. t 15 = 1,93, p=,56>.5.

11 4.Alt probleme ilişkin Bulgular ve Yorum 4. Alt probleme ilişkin, 16),22) ve 25).sorulara yapılmış olan One-way ANOVA testi sonuçları aşağıdaki gibi bulunmuştur. VAR16 Varyansın Kareler sd Kareler F p Kaynağı Toplamı Ortalaması Gruplararası 12,883 4 3,221 3,691,8 Gruplariçi 89,4 12,873 Toplam 11,888 16 Bu sonuçlara göre F 3, 691 ve p=,8<.5 olduğundan Öğretmen adaylarının 4 12 = düşünceleri doğrultusunda uygulama öğretmenlerinin yaş aralığı alan bilgilerinin yeterliliği arasında anlamlı bir farka rastlanmıştır. Yapılan scheffe incelemesine göre ise 25-3 yaş aralığındaki uygulama öğretmenlerinin 36-4 yaş aralığındaki öğretmenlere göre alan bilgilerinin daha iyi olduğu bulgusuna rastlanmıştır. VAR22 Varyansın Kareler sd Kareler F p Kaynağı Toplamı Ortalaması Gruplararası 3,255 4,814 1,74,373 Gruplariçi 77,25 12,757 Toplam 8,55 16 Bu sonuçlara göre F 1, 74,p=,373>.5 olduğundan Öğretmenlerin yaş aralıkları 4 12 = ile öğretmen adaylarının derslerde yeni yaklaşımları kullanmaları sonucunda saygı görmeleri arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır.

12 VAR25 Varyansın Kareler sd Kareler F p Kaynağı Toplamı Ortalaması Gruplararası 23,73 4 5,768 5,292,1 Gruplariçi 111,189 12 1,9 Toplam 134,262 16 Bu sonuçlara göre F 5, 292 ve p=,1<.5 olduğundan öğretmenlerin yaş 4 12 = aralıkları ile Öğretmenlerin yeni öğretim metotlarına meraklılığı arasında anlamlı bir farka rastlanmıştır. İncelenen Scheffe tablosunda ise 25-3 yaş arasındaki öğretmenlerin 41-45 ve 46-5 yaş aralığındaki öğretmenlere göre yeni yaklaşımlara daha meraklı olduğu bulunmuştur. 5.Alt probleme ilişkin Bulgular ve Yorum Ölçekteki 16),22) ve 25). İfadelerine öğretmen adaylarının verdiği yanıtların One way ANOVA testi sonuçları aşağıdaki gibi bulunmuştur. VAR16 Varyansın Kareler sd Kareler F p Kaynağı Toplamı Ortalaması Gruplararası 15,437 5 3,87 3,67,5 Gruplariçi 86,451 11,856 Toplam 11,888 16 Bu sonuçlara göre ise F 3, 67 ve p=,5<.5 olduğundan öğretmenlerin mesleki 5 11 = deneyimleri ile öğretmen adaylarının öğretmenlerinin alan bilgilerinin yeterliliği düşüncesinin arasında anlamlı bir farka rastlanmıştır. İncelenen Scheffe tablosu sonucunda ise öğretmen adayları 1-5 yıllık öğretmenlerin 11-15 yıllık öğretmenlere göre alan bilgilerin yeterli olduğunu düşünüyorlar.

13 VAR22 Varyansın Kareler sd Kareler F p Kaynağı Toplamı Ortalaması Gruplararası 4,72 5,944 1,258,288 Gruplariçi 75,785 11,75 Toplam 8,55 16 Bu sonuçlara göre F 1, 258 ve p=,288>.5 olduğundan Öğretmenlerin mesleki 5 11 = deneyimleri ile öğretmen adaylarının derslerde yeni yaklaşımları kullanmaları sonucunda saygı görmeleri arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır. VAR25 Varyansın Kareler sd Kareler F p Kaynağı Toplamı Ortalaması Gruplararası 23,79 5 4,616 4,193,2 Gruplariçi 111,183 11 1,11 Toplam 134,262 16 Bu sonuçlara göre F 4, 193 p=,2<.5 bulunduğundan öğretmenlerin mesleki 5 11 = deneyimleri ile yeni öğretim metotlarına meraklılığı arasında anlamlı bir farka rastlanmıştır. 6.Alt probleme ilişkin Bulgular ve Yorum 6. alt probleme ilişkin bulgular için 16),22) ve 25). İfadelere öğretmen adaylarının verdiği yanıtlar analiz edilmiştir. One-way ANOVA testi ışığında bulgular aşağıdaki gibidir. VAR16 Varyansın Kareler sd Kareler F p Kaynağı Toplamı Ortalaması Gruplararası 7,1 4 1,775 1,91,114 Gruplariçi 94,788 12,929 Toplam 11,888 16

14 Bu sonuçlara göre F 1, 91 ve p=,114>.5 bulunmuştur. Öğretmenlerin eğitim 4 12 = durumları ile öğretmen adaylarının alan bilgilerinin yeterliliği hakkındaki düşünceleri arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır. VAR22 Varyansın Kareler sd Kareler F p Kaynağı Toplamı Ortalaması Gruplararası 2,326 4,581,759,555 Gruplariçi 78,179 12,766 Toplam 8,55 16 Bu sonuçlara göre F, 759 ve p=,555>.5 olduğundan öğretmenlerin eğitim 4 12 = durumları ile öğretmen adaylarının derslerde yeni yaklaşımları kullanmaları sonucunda saygı görmeleri arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır. VAR25 Varyansın Kareler sd Kareler F p Kaynağı Toplamı Ortalaması Gruplararası 15,23 4 3,87 3,263,15 Gruplariçi 119,32 12 1,167 Toplam 134,262 16 Bu sonuçlara göre F 3, 263 ve p=,15<.5 olduğundan öğretmenlerin eğitim 4 12 = durumları ile yeni öğretim metotlarına meraklılığı arasında anlamlı bir farka rastlanmıştır. İncelenen Scheffe tablosu sonucunda Lisansüstü Eğitim yapmış olan uygulama öğretmenlerinin Eğitim Enstitüsü mezunlarına göre yeni öğretim metotlarına daha meraklı olduğu bulunmuştur.

15 7.Alt probleme ilişkin Bulgular ve Yorum Ölçekteki 3) ve 7) ifadelere öğretmen adaylarının verdiği yanıtlar incelendi. VAR3 5 4 3 2 1 2, 4, 5, VAR3 % 8,4 T.K, % 36,4 K. Toplamda ise % 44,9 luk bir kısım katılıyorum, % 27,1 Kararsızım, % 2,6 Katılmıyorum, % 7,5 Tamamen Katılmıyorum cevabı vermiştir. Öğretmen Adayları, çok fazla da olmasa Uygulama öğretmenlerinin öğretmen adaylarıyla ilgilendiği görüşündeler. VAR7 5 4 3 2 1 2, 4, 5, VAR7 7) Madde incelendiğinde ise öğretmen adayları % 8,4 T.K., % 39,3 Katılıyorum, % 22,4 Kararsızım, % 17,8 Katılmıyorum, % 12,1 Tamamen Katılmıyorum Cevabını vermiştir. Toplamda ise 47,7 Katılıyorum cevabı vermişlerdir. Öğretmen Adayları % 47,7 lik bir yüzdeyle Staj ve Uygulama Okullarında öğretmen gibi karşılandıklarını düşünüyor.

16 8.Alt probleme ilişkin Bulgular ve Yorum 5 VAR6 4 3 2 1 2, 4, 5, VAR6 Ölçekteki 6) numaralı Uygulama öğretmenlerimiz öğrencilerle çok ilgilenirler ifadesine % 5,6 T.Katılıyorum, % 36,4 Katılıyorum, % 19,6 Kararsızım, % 34,6 Katılmıyorum, % 3,7 T.Katılmıyorum cevabı vermiştir. Toplamda Katılıyorum yüzdesi 42,1, Katılmıyorum yüzdesi ise 38,3 olarak bulunmuştur. Bu sonuçlara göre öğretmen adaylarının öğretmenlerin öğrencilerle ilgilendiğini düşündüğü söylenebilir. VAR1 5 4 3 2 1 2, 4, 5, VAR1 Ölçekteki 1). Öğretmenimizin sınıf yönetimini iyi yaptığını düşünüyorum ifadesine ise % 12,1 T.K., % 4,2 Katılıyorum, toplamda ise % 52,3 lük bir kısım Uygulama Öğretmeninin Sınıf yönetimini iyi yaptığını düşünüyor.

17 5 VAR12 4 3 2 1 2, 4, 5, VAR12 Ölçekteki 12)Staj okullarındaki öğrenciler öğrenmeye çok meraklılar ifadesine ise öğretmen adayları % 3,7 T.Katılıyorum, % 12,1 Katılıyorum, % 28 Kararsızım, % 43,9 Katılmıyorum, % 12,1 T.Katılmıyorum cevabı vermişlerdir. % 56 lık bir kısım Uygulama okullarındaki öğrencilerin öğrenmeye meraklı olmadığı görüşündeler. VAR13 5 4 3 2 1 2, 4, 5, VAR13 Ölçekteki 13). Öğretmenimiz öğrencilerin dikkatini iyi toplayıp, onları güdüleyebiliyor ifadesine ise öğretmen adayları % 3,7 T.Katılıyorum, % 39,3 Katılıyorum, % 25,2 Kararsızım, % 23,4 Katılmıyorum, % 8,4 T.Katılmıyorum cevabı vermişlerdir. Bu cevaplara göre % 43 lük bir kesim Öğretmenlerin öğrencileri güdüleyebildiğini, % 32,8 lik bir kesim de güdüleyemediğini düşünüyor.

18 4 VAR14 3 2 1 2, 4, 5, VAR14 Ölçekteki 14).Öğretmenimiz öğretim yöntem ve tekniklerini iyi biliyor ifadesine ise % 6,5 T.Katılıyorum, % 22,4 Katılıyorum, % 29 Kararsızım, % 32,7 Katılmıyorum, % 9,3 lük bir kısım da T.Katılmıyorum cevabı vermişlerdir. % 42 lik bir kısım Uygulama öğretmenlerinin öğretim yöntem ve tekniklerini iyi bilmediğini düşündüğü söylenebilir. VAR17 7 6 5 4 3 2 1 2, 4, 5, VAR17 Ölçekteki 17).Staj öğretmenimiz konunun anlaşılıp anlaşılmamasına dikkat ediyor ifadesine öğretmen adayları % 12,1 T.Katılıyorum, % 53,3 Katılıyorum cevabı vermiştir. Öğretmen adayları Uygulama Öğretmenlerinin konunun anlaşılıp anlaşılmamasına dikkat ettiğini düşünüyor.

19 5 VAR23 4 3 2 1 2, 4, 5, VAR23 Ölçekteki 23). Öğretmenimiz derste öğrencileri sürekli öğrenmeye teşvik ettiğini düşünüyorum ifadesine öğretmen adayları % 6,5 T.Katılıyorum, % 36,4 Katılıyorum, % 26,2 Kararsızım, % 26,2 Katılmıyorum, 4,7 T.Karılmıyorum cevabını vermişlerdir. % 42,9 luk bir kesim Uygulama öğretmenlerinin öğrencileri sürekli öğrenmeye teşvik ettiğini düşünüyor. VAR24 5 4 3 2 1 2, 4, 5, VAR24 Ölçekteki 24). Öğretmenimizin derste sürekli güncel örnekler vermeye çalıştığını düşünüyorum ifadesine öğretmen adayları % 8,4 T.Katılıyorum, % 27,1 Katılıyorum, % 16,8 Kararsızım, % 39,3 Katılmıyorum, % 8,4 T. Katılmıyorum cevaplarını vermişlerdir. Öğretmen adayları, öğretmenlerinin derste sürekli güncel örnekler vermeye çalıştığını düşünmüyorlar.

2 6 VAR26 5 4 3 2 1 2, 4, 5, VAR26 Ölçekteki 26) Öğretmenimizin mesleğini sevdiğini düşünüyorum ifadesine ise öğretmen adayları % 17,8 T.Katılıyorum, % 47,7 Katılıyorum, % 2,6 Kararsızım cevaplarını vermiştir. Öğretmen adayları öğretmenlerinin mesleklerini sevdiğini düşünüyor. 9.Alt probleme ilişkin Bulgular ve Yorum 7 VAR4 6 5 4 3 2 1 2, 4, 5, VAR4 Ölçekteki 4) Öğretmenlerimizin aktif sosyal bir hayatları var ifadesine öğretmen adayları % 5,6 T.Katılıyorum, % 18,7 Katılıyorum, % 56,1 Kararsızım, % 17,8

21 Katılmıyorum, % 1,9 T.Katılmıyorum cevaplarını vermişlerdir. Öğretmen adayları öğretmenlerinin aktif sosyal bir hayatlarının olup olmadığı konusunda kararsızlar. VAR5 6 5 4 3 2 1 2, 4, VAR5 Ölçekteki 5). Öğretmenlerimizin iletişim becerileri kuvvetli ifadesine öğretmen adayları % 7,5 T.Katılıyorum, % 53,3 Katılıyorum, % 18,7 Kararsızım, % 2,6 Katılmıyorum cevabı vermişlerdir. Öğretmen adayları öğretmenlerinin iletişim becerilerinin kuvvetli olduğunu düşünüyorlar. VAR21 4 3 2 1 2, 4, 5, VAR21 Ölçekteki 21) Öğretmenimizin eleştirel olduğunu düşünüyorum ifadesine öğretmen adayları % 4,7 T.Katılmıyorum, % 22,4 Katılıyorum, % 33,6 Kararsızım, % 31,5,8 Katılmıyorum, % 7,5 T.Katılmıyorum cevaplarını vermişlerdir. Bu durumda

22 öğretmen adaylarının, öğretmenlerinin eleştirel olmadığı konusunda hem fikir oldukları söylenebilir. 1.Alt probleme ilişkin Bulgular ve Yorum 4 VAR11 3 2 1 2, 4, 5, VAR11 Ölçekteki 11).Uygulama Öğretmenim benim için iyi bir modeldir ifadesine öğretmen adayları % 5,6 T.Katılıyorum, % 25,2 Katılıyorum, % 3,8 Kararsızım, % 25,2 Katılmıyorum, % 13,1 T.Katılmıyorum cevaplarını vermişlerdir. Yüzdelere bakıldığında Öğretmen adaylarının uygulama öğretmenlerini iyi bir model olarak görmedikleri söylenebilir. VAR19 4 3 2 1 2, 4, 5, VAR19

23 Ölçekteki 19) Öğretmenim gelecekteki mesleğim hakkında bana özgüven aşıladı ifadesine öğretmen adayları % 8,4 T.Katılıyorum, % 3,8 Katılıyorum, % 3,8 Kararsızım, % 2,6 Katılmıyorum, % 9,3 T.Katılmıyorum cevaplarını vermişlerdir. Bu durumda Uygulama öğretmenlerinin öğretmen adaylarına meslekleri hakkında özgüven aşıladıkları söylenebilir. 4. SONUÇ, TARTIŞMA VE ÖNERİLER 4.1 Sonuç ve Tartışma Öğretmen adaylarının likert ölçeğe verdikleri cevaplar doğrultusunda düşünceleri ele alınmıştır. Bu sonuçlar aşağıdaki gibi elde edilmiştir. 1. Öğretmen adayları Okul Deneyimi derslerinin öğretmenlik mesleğini sevdirdiğini düşünüyor. 2. Öğretmen adayları Okul Deneyimi derslerinin eğitimleri için gerekli olduğunu düşünüyor. 3. Öğretmen adayları Okul deneyimi derslerinde mesleki deneyim kazandıklarını düşünüyorlar. Öğretmen adayları söz konusu derslerin faydalı olduğu görüşündedirler.(ali AZAR,23) 4. Öğretmen adayları Okul deneyimi uygulamaları sonucunda öğrenci davranışları ve öğretmen tutumları hakkında fikir kazandığını düşünüyor. 5. Öğretmen adayları söz konusu uygulamalar sonucu sınıf atmosferlerini görmelerinin mesleklerini daha çok sevmelerini sağladığını düşünüyor. 6. Okul İsimleri ile Okul yönetimlerinin öğretmen adaylarıyla ilgilenmeleri arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır. 7. Öğretmen cinsiyetleri ile öğrencilerin alan bilgilerinin yeterliliği konusundaki düşünceleri arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. 8. Öğretmen cinsiyetleri ile öğrencilerin öğretmenlerinin yanında yeni yaklaşımları kullanmalarının saygıyla karşılanmaları arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır 9. Öğretmen Cinsiyetleri ile öğrencilerin öğretmenlerin yeni yaklaşımlara bakış açıları düşünceleri arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır 1. Öğretmen adaylarının düşünceleri doğrultusunda uygulama öğretmenlerinin yaş aralığı ile alan bilgilerinin yeterliliği arasında anlamlı bir farka rastlanmıştır.

24 11. Öğretmenlerin yaş aralıkları ile öğretmen adaylarının derslerde yeni yaklaşımları kullanmaları sonucunda saygı görmeleri arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır. 12. öğretmenlerin mesleki deneyimleri ile öğretmen adaylarının öğretmenlerinin alan bilgilerinin yeterliliği düşüncesinin arasında anlamlı bir farka rastlanmıştır. 13. Öğretmen adayları 1-5 yıllık öğretmenlerin 11-15 yıllık öğretmenlere göre alan bilgilerin yeterli olduğunu düşünüyorlar. 14. Öğretmenlerin mesleki deneyimleri ile öğretmen adaylarının derslerde yeni yaklaşımları kullanmaları sonucunda saygı görmeleri arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır. 15. Öğretmenlerin eğitim durumları ile yeni öğretim metotlarına meraklılığı arasında anlamlı bir farka rastlanmıştır. Lisansüstü Eğitim yapmış olan uygulama öğretmenlerinin Eğitim Enstitüsü mezunlarına göre yeni öğretim metotlarına daha meraklı olduğu bulunmuştur. 16. Öğretmen Adayları, çok fazla da olmasa Uygulama öğretmenlerinin öğretmen adaylarıyla ilgilendiği görüşündeler. 17. Öğretmen adayları Uygulama Okullarında öğretmen gibi karşılandıklarını düşünüyorlar. 18. Öğretmen adaylarının öğretmenlerin öğrencilerle ilgilendiğini düşündüğü söylenebilir. 19. Öğretmen adayları Uygulama Öğretmenlerinin Sınıf yönetimini iyi yaptığını düşünüyor. 2. Öğretmen adayları Uygulama okullarındaki öğrencilerin öğrenmeye meraklı olmadığı görüşündeler. 21. Öğretmen adayları uygulama öğretmenlerinin öğrencileri güdüleyip güdüleyemediği konusunda kararsızlar. 22. Öğretmen adayları Uygulama öğretmenlerinin öğretim yöntem ve tekniklerini iyi bilmediğini düşündüğü söylenebilir. 23. Öğretmen adayları, öğretmenlerinin derste sürekli güncel örnekler vermeye çalıştığını düşünmüyorlar. 24. Öğretmen adayları Uygulama Öğretmenlerinin konunun anlaşılıp anlaşılmamasına dikkat ettiğini düşünüyor.

25 25. Öğretmen adayları, öğretmenlerinin derste sürekli güncel örnekler vermeye çalıştığını düşünmüyorlar. 26. Öğretmen adayları öğretmenlerinin mesleklerini sevdiğini düşünüyor. 27. Öğretmen adayları öğretmenlerinin aktif sosyal bir hayatlarının olup olmadığı konusunda kararsızlar. 28. Öğretmen adayları öğretmenlerinin iletişim becerilerinin kuvvetli olduğunu düşünüyorlar. 29. öğretmen adaylarının, öğretmenlerinin eleştirel olmadığı konusunda hem fikir oldukları söylenebilir. 3. Öğretmen adaylarının uygulama öğretmenlerini iyi bir model olarak görmedikleri söylenebilir. 31. Uygulama öğretmenlerinin öğretmen adaylarına meslekleri hakkında özgüven aşıladıkları söylenebilir. 4.2 Öneriler 1. Öğretmen adaylarına daha fazla uygulama imkanı verilerek mesleklerini daha fazla sevmeleri, alışmaları sağlanabilir. 2. Okul deneyimi dersleri altında farklı uygulamalar yapılarak öğrencilerin daha fazla mesleki deneyim kazanmaları sağlanabilir. 3. Genel olarak bakıldığında okul yönetimleri öğretmen adaylarıyla ilgilenmemektedirler. Bu ilgisizliği ortadan kaldırmak için Okul yönetimlerine uzmanlarca seminerler verilerek bu sürecin etkililiği vurgulanabilir. 4. Öğretmen adayları daha çok mesleğinde yeni olan uygulama öğretmenlerine gönderilebilir. 5. Uygulama öğretmenleri lisansüstü eğitim yapmış olanlardan seçilebilir. 6. Uygulama öğretmenlerine yeni öğretim metotları hakkında seminerler verilebilir. 7. Uygulama okulları seçilirken öğretmen adaylarının görüşlerine yer verilebilir. 8. Daha fazla daha farklı atmosferler görmeleri açısından öğretmen adayları belli periyotlarla farklı okullara uygulamaya gönderilebilir. 9. Öğretmen adayları uygulama öğretmenlerine yeni yaklaşımlardan bahsedebilirler.

26 1. Fakülte-Okul işbirliğine dahil edilen uygulama okullarında uygulama öğretim elemanları gözlem yapabilir, gerekirse bu okulları değiştirebilir. 11. Öğretmen adaylarının ileriki yıllarda çalışacağı okullar göz önünde tutulursa farklı atmosferleri görmeleri açısından köy okullarına gönderilebilir. 12. Öğretmen adaylarının daha verimli gözlem yapabilmeleri için Teorik dersteki etkinlikler yeniden yapılandırılabilir. KAYNAKÇA 1. Yapıcı, Ş., Yapıcı, M.(24). Öğretmen Adaylarının Okul Deneyimi I dersine İlişkin Görüşleri. İlköğretim-Online, 3(2), 54-59, Online: http://ilkogretim-online.org.tr 2. Büyüköztürk, Ş.(25). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Pegem Yayıncılık, ANKARA. 3. Köroğlu, H, Başer, N. ve Yavuz, G. (2). Okullarda Uygulama Çalışmalarının Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:19 s:85-95. 4. Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü (1998). Öğretmen Adaylarının Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim- Öğretim Kurumlarında Yapacakları Öğretmenlik Uygulamasına ilişkin Yönerge.ANKARA. 5. YÖK.(1998). Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları. ANKARA Online: http://yok.gov.tr