Bülten 03 Kasım 01 PİYASALAR Döviz Piyasası Haftanın son gününe BoJ un sürpriz genişleme adımı sonrası USD/TL kuru risk iştahının artmasıyla birlikte beklentilerin altında gelen dış ticaret açığı sonrası,191 seviyesine kadar gerilediği günde TCMB Başkanı Başçı'nın enflasyon raporu basın toplantısında yaptığı açıklamalarla ılımlı seyrini korudu. Ancak sonrasında gerek kurumsal döviz alımları gerekse Rusya Merkez Bankası nın faiz artırımına gitmesiyle birlikte gelişmekte olan ülke paraları değer kaybederken; kur,8 seviyesine kadar çıktı ve günü %1,1 artıda sonlandırdı. 31 Ara 13 30 Eki 1 $/TL,18,1981,9 1,1% 3,% /TL,99,770,780 0,% -,7% Sepet*,1,8,0 0,7% -1,9% /$ 1,373 1,613 1, -0,7% -8,9% $/Yen,31 9,1 11,3,8% 6,7% $ Endeks 80,0 86,1 86,9 0,9% 8,6% Kaynak: Reuters, Bloomberg * (0,$+0, ) Beklentilere paralel açıklanan Euro Bölgesi enflasyon verisi ardından sınırlı yükselen EUR/USD paritesi, Dolar endeksinin küresel olarak değer kazancına paralel Dolar karşısında 1,86 ile 6 ayın yeni en düşük seviyesini gördü. Beklentilerden iyi gelen ABD verileri paritenin zayıflamasına neden oldu. USD/YEN paritesi, Japonya Merkez Bankası nın beklenmedik şekilde parasal genişlemeyi artırmasının ardından 7 yılın en yüksek seviyesine yükseldi. Dolar endeksi beklentilerden iyi gelen ABD verileri sonrası günü %0,9 artıda sonlandırırken; Ruble sürpriz kararın ardından kayıplarını genişletti. Rusya Merkez Bankası nın faiz kararı öncesinde Ruble nin değerini koruyacak araçlar açıklanabileceğine dair spekülasyonlar bulunuyordu. Ancak bankanın Ruble ye müdahale rejiminde değişikliğe gitmemesiyle birlikte kayıpları çoğaldı. Emtia Piyasası 31 Eki 1 $/TL /$ Sepet,6,,0, 1,8,9 1,6 1, 1, 1, Kaynak: Bloomberg 1 Oca 13 May 13 Eyl 13 Oca 1 May 1 Eyl 1 --- FED Çıkış Stratejisinin Açıklanması Altın, FED in varlık alım programını sonlandırmasının ardından Dolar ın güçlenmesi ile 0 dan bu yana en düşük seviyeye geriledi. BoJ unda ek genişlemeye gitmesi ardından yatırımcıların riskli varlıklara yönelmesiyle altındaki satışlar belirginleşti ve altın günü %, kayıpla sonlandırdı. Brent ham petrol aşağı yönlü hareketini sürdürdüğü cuma gününü USD 8,9 seviyesinden sonlandırdı. Beklentilerin altında gelen Çin PMI sonrası petrol fiyatlarında aşağı yönlü hareketin sürmesi beklense de bugün açıklanacak olan Euro Bölgesi PMI verileri petrol piyasasına yön verecektir. Altın($/Ons) 1.0 1.199 1.173 -,% -,% Petrol(Brent) 1,8 86, 8,9-0,% -,% Gümüş($/Ons) 19, 16, 16, -,1% -17,0% Kaynak: Reuters, Bloomberg 31 Ara 13 30 Eki 1 31 Eki 1 1.900 1.800 1.700 1.600 1.00 1.00 1.300 1.00 1.693 118 Kaynak: Bloomberg Altın ($/Ons) Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen) 1.173 8,9 1.0 Oca 13 May 13 Eyl 13 Oca 1 May 1 Eyl 1 1 11 9 8 7 1
Bülten 03 Kasım 01 Faiz Piyasası Cuma gününe BoJ un gevşeme hamlesinin ardından artan girişlerle pozitif başlayan bono piyasasında yıllık gösterge faiz gün içinde %8, seviyesine kadar geriledi. Ancak Dolar endeksinin küresel olarak değer kazanması ardından TL deki kayıplara paralel %8,69 seviyesini gördü ve günü %8,1 seviyesinden sonlandırdı. Bugün enflasyon verisi sonrası bono piyasasında dalgalanma görmemiz mümkün. TCMB nin yaptığı toplam fonlama miktarı 1,1 milyar TL düzeyine gerilerken; bu rakamın 1 milyar TL lik kısmı %8, ten haftalık repo fonlamasından, 0,1 milyar TL lik kısmı da %11, ten kotasyondan, oluştu ve ortalama fonlama maliyeti %8,6 düzeyine geriledi. Gösterge Tahvil*, 8,81 8,1-0,30-1,9 USD Libor( 3 aylık) 0, 0,3 0,3 0,00-0,0 EUR Libor( 3 aylık) 0,7 0,06 0,06 0,00-0,1 O/N İMKB Repo 7,60,09 9,07-1,0 1,7 Eurobond 030* 6,91,98,91-0,06 -,00 Kaynak: Reuters, BIST, Bloomberg Türkiye'nin yıl vadeli CDS-kredi temerrüt faizi (Türkiye nin borçlarını iflasa karşı sigortalamanın maliyeti) 173 seviyesine; 030 vadeli USD cinsi gösterge Eurobond faizi ise %,91 seviyesine geriledi. Borsalar 31 Ara 13 30 Eki 1 31 Eki 1 * bileşik faiz TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru 13 1 11 %8,6 9 8 7 6 3 Ağırlıklı Fonlama Faizi Gecelik Borç Alma-Verme Faizi May 1 Eyl 1 Oca 13 May 13 Eyl 13 Oca 1 May 1 Eyl 1 Kaynak: TCMB 6.000 %8,1.00.000 1.38.00.000 3.00 3.000.00 1.00 1.000 00 0 61 Japonya Merkez Bankası'nın para politikasını beklenmedik bir biçimde daha da gevşeterek daha fazla tahvil ve diğer varlıklardan alacağını açıklamasıyla risk iştahındaki artış global hisse senedi piyasalarını yükseltirken, BIST-0 endeksi de günü %0,9 artışla 80.80 puandan tamamladı. Hisse senedi piyasaları, BoJ'un açıkladığı teşvikin FED in tahvil alımlarını sonlandırması ile oluşan boşluğu dolduracağı iyimserliği ile yükseliş kaydetti. 13 1 11 9 8 7 6 Top. Piyasa Hacmi Göst. Tahvilin Hacmi Göst. Faizi (Sol Eks,*) Milyon TL Kaynak: BIST,*bileşik faiz (Ağırlıklı Ort) BIST-0 67.80 79.899 80.80 0,9% 18,8% BIST-30 8.8 97.97 98.97 1,0% 0,0% Sanayi 6.39 7.31 7.39 0,3% 1,% Hizmetler 0.66 6.3 6.668 0,8% 11,9% Mali 90.98 7.38 8.18 1,1% 19,9% Bankalar Endeksi 1.6 17.0 19.06 1,3%,0% Dow Jones 16.77 17.19 17.391 1,1%,9% S&P 00 1.88 1.99.018 1,% 9,% DAX 9. 9.11 9.37,3% -,% Nikkei 16.91 1.68 16.1,8% 0,8% Bovespa 1.07.337.69,% 6,1% Kaynak: Reuters, Bloomberg 31 Ara 13 30 Eki 1 31 Eki 1 8.000 İşlem Hacmi (milyon TL) 7.000 BIST 0 Endeks (sağ eksen) 6.000 80.80.000.000 3.000 1.000 0 Oca.13 May.13 Eyl.13 Oca.1 May.1 Eyl.1 Kaynak: Reuters 98.000 93.000 88.000 83.000 78.000 73.000 68.000 63.000 8.000 3.000 8.000
Oca.13 Şub.13 Mar.13 Nis.13 May.13 Haz.13 Tem.13 Ağu.13 Eyl.13 Eki.13 Kas.13 Ara.13 Oca.1 Şub.1 Mar.1 Nis.1 May.1 Haz.1 Tem.1 Ağu.1 Eyl.1 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub. May. Ağu. Kas. Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.13 May.13 Ağu.13 Kas.13 Şub.1 May.1 Ağu.1 Bülten 03 Kasım 01 PİYASALARDAKİ GELİŞMELER Eylül ayı dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre %8, azalarak beklentilerin (USD 7, milyar) altında USD 6,93 milyar olarak gerçekleşti. Merkez Bankası 01 ve 01 yılı enflasyon tahminlerini temmuz ayındaki enflasyon raporuna göre yukarı yönlü revize etti. Moody's, Türkiye'de ihraç edilen konut kredisi teminatlı menkul kıymetlerin makro ekonomik riskler karşısında dirençli olduğunu belirtti. Ekimdeki doğalgaz ve elektrik fiyat artışlarının yıllık TÜFE'ye katkısı yaklaşık 0, puan olacak. Euro Bölgesi nde enflasyon ekimde yıllık bazda %0, ile beklentiler seviyesinde gerçekleşti. Euro Bölgesi nde işsizlik oranı eylülde değişim göstermeyerek %11,'te kaldı ve beklentiler seviyesinde açıklandı. Rusya Merkez Bankası, yüksek enflasyona dair endişelerle politika faizini baz puan ile beklentilerin (0 bp) üzerinde artırarak %9,'e yükseltti. ABD'de kişisel gelirler eylülde %0, ile beklentilerin (%0,3) altında artarken, çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE) %0,1 ile beklentiler seviyesinde yükseldi. ABD'de Chicago PMI endeksi ekim ayında beklentilerin (60) üstünde gelerek 66, oldu. ABD de Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi ekimde beklentilerin (86,) üstünde değer alarak 86,9 oldu. Çin'de imalat PMI 0,8 ile ekim ayında son ayın en düşük seviyesine geriledi. Eylül ayı dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre %8, azalarak beklentilerin (USD 7, milyar) altında USD 6,93 milyar olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığındaki sapma zayıf ithalat rakamlarından kaynaklanırken; net altın ithalatındaki artışa karşın dış ticaret açığı beklentilerin altında kaldı. İhracat bir önceki yılın aynı ayına göre %,6 artarak USD 13,7 milyar olurken, ithalat yıllık %0, azalışla USD 0,6 milyar seviyesinde gerçekleşti. Net enerji ithalatı bir önceki yıla göre %,7 azalarak USD,16 milyar olarak gerçekleşirken, enerji hariç dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre gerileyerek USD,8 milyar seviyesine geldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı geçen ay bulunduğu %8,6 seviyesinden %66, seviyesine yükseldi. 013 yılı Eylül ayında %,8 olan AB nin ihracattaki payı 01 yılı Eylül ayında %3,9 seviyesinde gerçekleşti. AB nin ihracattaki payı mayıs ayından bu yana en düşük seviyede gerçekleşirken, bu durum bölge ekonomisindeki zayıf toparlanmaya bağlanabilir. Irak a yapılan ihracat Mayıs 01 ten bu yana en yüksek seviyede gerçekleşirken; ihracat bir önceki aya göre %1 artarak USD 911 milyona yükseldi. Global büyüme endişelerinin yoğunlaştığı bir dönemde petrol talebinde düşüş beklentileri petrol fiyatlarını aşağıya çekerken; petrol fiyatlarındaki gerileme bizim gibi enerji fiyatlarına duyarlılığı yüksek olan gelişen ülkeler açısından olumlu algılanmaktadır. Nitekim Merkez Bankası nın da enflasyon raporunda petrol fiyatlarını yıllık ortalama USD 8 seviyesinden USD seviyesine çekmesi bu görüntüyle uyumlu gözükmektedir. Bu açıdan düşen petrol fiyatlarının gerek enflasyon gerek cari açık ve dış ticaret tarafına olumlu yansımaları beklenmektedir. 0 90 80 70 60 0 0 30 0 0 İhracatın İthalatı Karşılama Oranı Ortalama %66, 0.000 1.000.000.000 İhracat (FOB, Milyon USD) Dış Ticaret Açığı (Milyon USD) İthalat (CIF, Milyon USD) - 3 Kaynak: TÜİK
Bülten 03 Kasım 01 Merkez Bankası 01 ve 01 yılı enflasyon tahminlerini temmuz ayındaki enflasyon raporuna göre yukarı yönlü revize ederken, emtia, petrol ve gıda fiyatlarındaki varsayımların gerilemesi nedeniyle TCMB'nin tahminleri hükümetin ekim başında açıkladığı Orta Vadeli Program'ın (OVP) altında kaldı. TCMB Başkanı yılın dördüncü enflasyon raporunun tanıtımı için düzenlenen toplantıda enflasyon ve para politikasının görünümüne ilişkin bilgi verdi ve soruları yanıtladı. Başçı, getiri eğrisini yataya yakın tutmak suretiyle para politikasındaki sıkı duruşun sürdürüleceği ve alınan makro ihtiyati tedbirlerin de katkısı ile yıllık kredi büyüme oranının 01 yılı sonunda yaklaşık %1 düzeyinde olacağı varsayımı altında, enflasyonun, %70 olasılıkla, 01 yılı sonunda orta noktası %8,9 olmak üzere %8,-9, aralığında; 01 yılı sonunda ise orta noktası %6,1 olmak üzere %,6-7,6 aralığına revize etti. Bir önceki enflasyon raporunda yılsonu enflasyon tahmini %7,6 seviyesinde bulunuyordu. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan tarafından 8 Ekim'de açıklanan OVP'de 01 sonu için %,3 olan enflasyon öngörüsü %9,'e; 01 için % olan tahmin ise %6,3'e revize edilmişti. OVP'nin açıklanmasından bugüne global emtia ve petrol fiyatlarında düşüş olduğunu ve OVP'de %1 olarak alınan 01 gıda enflasyonunun %1, olarak aşağı yönlü revize edildiğini söyleyen Başçı, "Enflasyonda beklenen bu belirgin düşüşte birikimli kur etkilerinin azalmaya devam edeceği, gıda enflasyonun geçmiş yıllar ortalamasına döneceği ve başta petrol olmak üzere düşen emtia fiyatları öngörüleri belirleyici olmuştur. Ayrıca, bu dönemde talep koşullarının ve açıklanan sıkı maliye politikası duruşunun enflasyondaki düşüşü destekleyeceği değerlendirilmektedir" dedi. Enflasyonda 016 sonunda %'lik enflasyon hedefi ve tahmininin korunduğunu söyleyen Başçı, ilave tedbirlerin alınması halinde gıda enflasyonunun gelecek yıl %9'un altında gerçekleşebileceğini ve enflasyonun "beklenmedik ölçüde" tahminlerin altında kalabileceğini söyledi. Merkez Bankası petrolün ortalama varil fiyatını 01 için bir önceki tahmini olan USD 8 seviyesinden USD revize ederken 01 yılı tahminini ise USD 6 dan USD 9 seviyesine indirdi. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu'nun (PPK) 3 Ekim tarihli kararlarına ilişkin yayımlanan özetlerde şunlara dikkat çekildi: Yıllık enflasyon, eylül ayında hem işlenmemiş hem de işlenmiş gıdada gerilemesine karşın olumsuz hava koşulları ve döviz kurunun birikimli etkisi ile yüksek seyrini korudu. Ekim ayına ilişkin gözlemler işlenmemiş gıda yıllık enflasyonunda bir azalış olabileceğine işaret etti. Ekim ayında doğalgaz ve elektrik tarifelerinde yapılan ayarlamanın etkisiyle enerji fiyatları önemli bir oranda yükselecek. Söz konusu artışların yıllık tüketici enflasyonuna katkısının yaklaşık 0. puan civarında olacağı öngörülmekte. Gıda fiyatlarındaki yüksek seyir enflasyon görünümündeki iyileşmeyi geciktirmekte, buna karşın başta petrol olmak üzere düşen emtia fiyatlarının önümüzdeki yıl için enflasyonda öngörülen düşüş sürecini destekleyeceği değerlendirilmekte. Üçüncü çeyreğe ilişkin bütçe harcamaları kamu kesimi talebinin üçüncü çeyrekte büyümeyi destekleyebileceğine işaret etmekte. Zayıf seyreden küresel talebin ve jeopolitik risklerin son çeyrekte de net ihracatın büyümeye katkısını sınırlayacağı düşünülmekte. İthalat ve petrol fiyatları, gıda fiyatları, enerji fiyatı ayarlamaları, çıktı açığı ve enflasyonun ana eğilimindeki gelişmeler göz önüne alınarak 01 ve 01 yıl sonu enflasyon tahminleri yukarı yönde güncellendi. Kredi büyümesinin, enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskılar oluşturacak ve dengelenme sürecini bozarak finansal risklerin artmasına neden olacak şekilde hızlanması durumunda ek sıkılaştırıcı tedbirler alınacaktır. Birikimli döviz kuru gelişmelerinin yıllık enflasyon üzerindeki olumsuz yansımaları da kademeli olarak azalmakta, 01 yılında enflasyonda bu kanaldan önemli bir düşüş alanı olduğu değerlendirilmekte. Orta vadeli enflasyon görünümünde ek bozulmalar yaşanması durumunda likidite ve para politikalarında sıkılaşmaya gidilecek.
Bülten 03 Kasım 01 Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Türkiye'de ihraç edilen konut kredisi teminatlı menkul kıymetlerin makro ekonomik riskler karşısında dirençli olduğunu belirtti. Moody's tarafından yayımlanan varlık teminatlı menkul kıymetler (VTMK) hakkındaki raporda, "Yerel bankaların güvenilir konut kredisi verme uygulamaları ve Türkiye'nin elverişli demokratik yapısı konut kredisi teminatlı menkul kıymetlerin çoğu makro risk karşısında nasıl dayanıklı olduğunu açıklıyor" denildi. Türkiye'deki makro ihtiyati uygulamalar ve para politikasının konut kredisine dayalı menkul kıymetleri "konut piyasasında oluşabilecek balondan" koruduğunu belirten Moody's VTMK'ları düzenleyen güçlü hukuki çerçevenin de yatırımcıları kredi riskinden koruyan diğer bir unsur olduğunu ifade etti. Bu olumlu unsurlara karşılık VTMK'ların teminat varlıklardan kaynaklanmayan risklere açık olduğuna dikkat çeken Moody's, bu risklere örnek olarak siyasi, jeopolitik risk ve Batılı ülkelere kıyasla borcun gelire oranının yüksek olmasını gösterdi. VERİ GÜNDEMİ Yurtiçinde imalat PMI ve ekim ayı TÜFE verisi izlenirken; yurtdışında Euro Bölgesi PMI verileri ile ABD ISM imalat endeksi açıklanacaktır. UYARI: Bu bülten T.C. Ziraat Bankası A.Ş. tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.