Sanat ve Kuram Dizisi Ayrıntı Yayınları
YEŞİM NARTER: İstanbul da doğdu. Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü nden mezun olduktan sonra iş hayatına bilişim sektöründe başladı. 2000 yılı başlarında çalışma hayatını eğitim sektöründe devam ettirdi ve Arjantin tangoyla tanıştı. 2004 te karakalem resimleri ve metinlerden oluşan Beyazın Üstünde, Siyahın Altında adlı kişisel sergisini açtı. Emekli olduktan sonra yazma çalışmalarına ağırlık verdi. Umag Akademi nin ve Nalan Barbarosoğlu nun yazı atölyelerine katıldı. Nalan Barbarosoğlu nun hazırladığı Biber Gazı Öyküleri Her Göz Bir Yangın Yeri isimli öykü antolojisinde bir öyküsüyle yer aldı. 2015 te Berlin Regenbogen Buchhandlung / Gökkuşağı Kitabevi nin Gurbet Öyküleri konulu yarışma seçkisinden oluşan öykü antolojisinde bir öyküsüyle yer aldı. Eylül 2014 ten Mart 2015 e kadar, internetten yayın yapan bir edebiyat radyosunda (http://yazieviradyo.com) Borges öyküleri ve yorumlarıyla Arjantin Tango dinletisini harmanladığı Borges Vakti programını haftada bir gün hazırlayıp sundu. Halen resmetmenin yanı sıra, tango adımlarının ritmiyle yazmayı ve tango dans etmeyi sürdürüyor. YEŞİM NARTER
Tango Böyle Bir Şey! Yeşim Narter
Ayrıntı: 1031 Sanat ve Kuram Dizisi: 52 Tango Böyle Bir Şey! Yeşim Narter Yayıma Hazırlayan Necati Güngör Son Okuma Ahmet Batmaz 2016, Yeşim Narter Bu kitabın içindeki tüm karakalem resimler Yeşim Narter e aittir. 2004 yılında açtığı Beyazın Üstünde Siyahın Altında... isimli kişisel resim sergisinde sergilenmiştir. Bu kitabın tüm yayın hakları Ayrıntı Yayınları na aittir. Kapak Fotoğrafı Willy GS / Getty Images Turkey Kapak Tasarımı Deniz Çelikoğlu Dizgi Esin Tapan Yetiş Baskı ve Cilt Kayhan Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Merkez Efendi Mah. Fazılpaşa Cad. No: 8/2 Topkapı/İstanbul Tel.: (0212) 612 31 85 Sertifika No.: 12156 Birinci Basım: İstanbul, Kasım 2016 Baskı Adedi 1000 ISBN 978-605-314-136-5 Sertifika No.: 10704 AYRINTI YAYINLARI Basım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş. Hobyar Mah. Cemal Nadir Sok. No.: 3 Cağaloğlu - İstanbul Tel.: (0212) 512 15 00 Faks: (0212) 512 15 11 www.ayrintiyayinlari.com.tr & info@ayrintiyayinlari.com.tr twitter.com/ayrintiyayinevi facebook.com/ayrintiyayinevi instagram.com/ayrintiyayinlari
Tango Böyle Bir Şey! Yeşim Narter
SANAT VE KURAM DİZİSİ FOTOĞRAF Çerçevedeki Gizem Mary Price MONA LISA KAÇIRILDI Sanatın Bizden Gizledikleri Darian Leader EDEBİYAT KURAMI Giriş/Genişletilmiş 2. basım Terry Eagleton EDEBİYAT VE KÖTÜLÜK Georges Bataille ZAMAN TÜNELİ Denemeler ve Notlar John Fowles KORKUNUN GÜÇLERİ İğrençlik Üzerine Deneme Julia Kristeva GÜRÜLTÜDEN MÜZİĞE Müziğin Ekonomi Politiği Üzerine Jacques Attali RABELAIS VE DÜNYASI Mihail Bahtin SANAT VE SORUMLULUK İlk Felsefi Denemeler Mihail Bahtin SANAT VE ESTETİK Peter de Bolla FLAMENKO Tutku, Politika ve Popüler Kültür William Washabaugh ATEŞ VE GÜNEŞ Platon Sanatçıları Niçin Dışladı? Iris Murdoch SANATTA ANLAMIN GÖRÜNTÜSÜ İmgelerin Toplumsal İşlevi Richard Leppert SANATIN SONUNDAN SONRA Çağdaş Sanat ve Tarihin Sınır Çizgisi Arthur C. Danto KURMACA NASIL İŞLER? James Wood SIRADAN OLANIN BAŞKALAŞIMI Arthur C. Danto BUNU BEN DE YAPARIM Christian Saehrendt ARABESK Uğur Küçükkaplan ROMAN KURAMINA GİRİŞ Zekiye Antakyalıoğlu YAZMA CESARETİ Nihan Kaya MARX'IN KAYIP ESTETİĞİ Margaret A. Rose Edebiyatta ve Felsefede VAROLUŞÇULAR VE MISTIKLER Iris Murdoch ŞİİR NASIL OKUNUR Terry Eagleton YALNIZ ŞİİR Şeref Bilsel ŞAİR VE TAİFESİ Hüseyin Köse TÜRKIYE NIN POP MÜZIĞI Uğur Küçükkaplan KARANLIK KARDEŞ Doğu ve Batı Edebiyatında Şeytan Müslüm Yücel BRİLLO KUTUSU Post-Tarihsel Perspektiften Görsel Sanatlar Arthur C. Dante
İçindekiler Başlarken... 11 Tango Böyle Bir Şey! Arjantin Tango Nedir, Ne Değildir? Niçin Tango?... 21 Arjantin Tangonun Köklerine Yolculuk... 29 TANGONUN KELIME KÖKÜ NERDEN GELIYOR?... 29 TANGONUN MÜZIKAL KÖKLERI NERELERE UZANIYOR?... 30 TANGONUN SOSYAL KÖKENINE BAKACAK OLURSAK... 31 Arjantin Tangonun Müzik Boyutu Arjantin Tango Müziğinde Kavşak Noktaları... 41 TANGO MÜZIĞININ OLMAZSA OLMAZ ENSTRÜMANI : BANDONEÓN... 41 LA CUMPARSITA TANGOSUNUN HIKÂYESI... 44 TANGO MÜZIĞININ ENSTRÜMAN VE ORKESTRALARINDA KILOMETRE TAŞLARI... 47 KLASIK VE GELENEKSEL TANGODAN, YENI TANGOYA YOLCULUK... 60 Altın Çağ Sonrası Dönemde Müzik Stilinde Ne Değişti?... 60 Neotango Müzik Yapısı ve Tango Dansına Etkisi... 62 DINLEMEK İÇIN TANGO SOSYAL DANS İÇIN TANGO AYRIMI... 63 Sosyal Dansa Uygun Dönemsel Tango Müzik Stilleri... 63 Arjantin Tango Müziğinin Üç Farklı Yüzü: Tango, Vals ve Milonga... 67 MILONGA NIN HIKÂYESI ŞÖYLE BAŞLIYOR:... 68 VALS IN HIKÂYESINE DE BIR GÖZ ATALIM:... 71 Arjantin Tangonun "Dans" Boyutu Sosyal Tango ve Gösteri Tangosu Arasında Ne Fark Vardır?... 77 SOSYAL DANS OLARAK TANGO... 77 Tango Milonguero... 78 Tango Salon... 79
SAHNE GÖSTERISI OLARAK TANGO... 80 Gösteri Tangosu... 80 Doğaçlama Fantasia... 82 Arjantin Tango Nasıl Dans Edilir?... 84 TANGONUN DOĞAÇLAMA YAPISI VE TANGODA ROLLER... 84 Dansın Geleneksel Lider-Takipçi Yapısı... 84 Karşılıklı Yol Gösterme Uygulamasına Bakış... 88 Rol Çalma Nedir?... 89 ARJANTIN TANGO MAÇO BIR DANS MIDIR?... 90 ERKEK VE KADININ DANSTAKI KONUMLARI VE ROLLERI NELERDIR?... 93 Liderlik Becerileri İçin 4 Anahtar... 95 Takipçi Becerileri İçin 4 Anahtar... 99 MÜZIĞIN TANGO VALS MILONGA TÜRLERININ DANS ADIMLARI FARKLI MI?... 103 Dansın Vals Türü... 103 Dansın Milonga Türü... 104 Dansın Tango Türü... 106 ARJANTIN TANGO DANSININ FARKLI STILLERI NELERDIR?.. 106 Tango De Salon Stili (Salon Stili Tango)... 106 Villa Urquiza Stili Tango... 108 Milonguero Stili Tango... 108 Club Stili Tango... 110 Orillero Stili Tango... 110 Canyenge Stili Tango... 112 Nuevo Tango (Yeni Kuşak Modern Tango)... 112 Fantasia Stili Tango (Gösteri Tangosu)... 113 Tango Escenario Stili (Sahne Tangosu)... 113 Nuevo Milonguero Stili Tango (Yeni Kuşak Milonguero )... 114 Liquid Tango (Geçişli Tango)... 115 ARJANTIN TANGODA STIL HAKKINDA EN ÇOK SORULAN SORULAR... 115 Hangi Stil Özgün, Gerçek Tangodur?... 115 Hangi Stil Açık, Hangisi Kapalı Dans Edilir?... 116 Farklı Stillerde, Tango Duruşunun Görünümünü Ne Belirler?... 116 Salon Stili Tango Denilince Ne Anlamalıyız?... 116 Hangi Stiller Doğaçlama, Hangileri Koreografiktir?... 117 Hangi Stiller Hissedişsel, Hangileri Analitik Çözümsel dir?... 118 Rik-Tik-Tik Ritminin Stil Farklılıklarındaki Rolü Nedir?... 118 DANSA DAVET NASIL OLUR?... 119 Arjantin in Geleneksel Dansa Davet Ritüeli: El Cabeceo...119 Türk Kültüründe Dansa Davet Nasıl Olur?... 123 DANSA DAVET VE KABULDE MILONGA GELENEKLERI NELERDIR?... 124 Tanda-Cortina Uygulamasına Bakış... 125
Tanda Nedir? Ne İşe Yarar?... 125 Cortina Nedir? Ne İşe Yarar?... 126 Tanda Cortina nın Milonga Gelenekleri İçindeki Yeri ve Anlamı Nedir?... 127 Tanda nın İlk Dansı Neden Önemlidir?... 129 Tanımadığınız Birini Dansa Davet Etmeden Önce Neleri Gözlemlemek Gerekir?... 131 Çıplak Ayak Beyaz Bayrağını Kaldırmış mı?... 131 Ayakkabılarının Ayrıntıları Ne Söylüyor?... 131 Dans Düzeyi Size Uygun mu?... 132 Vücut Dili ve Davranışları Ne Söylüyor?... 132 Dansa Davet Etmeye Niyetlendiğiniz Kişi, Milongaya Birlikte Gelmiş Bir Çift mi?... 133 Ayrı Bir Masada Oturup, Yalnızca Birbirleriyle mi Dans Ediyorlar?... 133 Milongalarda İlk ve Son Dans Kuralını Biliyor musunuz?... 134 Dansa Başlarken Açık ya da Kapalı Tutuş Tercihi Nasıl Belirlenir?... 135 Kadınların Dansa Kaldırılmasında Rol Oynayan Etmenler Nelerdir?... 136 Erkeklerin, Kadınları Dansa Kaldırmama Nedenleri / Çekinceleri... 137 Kadınların, Erkekleri Reddetme Nedenleri ve Gerekçeleri... 138 Bir Dans Davetini Kabul Etmediğinizde Milonga Kuralları Nasıl İşler?... 139 Arjantin Tango Nerede Dans Edilir?... 140 MILONGA ORTAMI NASILDIR?... 140 MILONGA SEÇIMINI ETKILEYEN UNSURLAR NELERDIR?... 146 MILONGALARDA GIYIM: ESTETIK, İŞLEVSELLIK, RAHATLIK, PARTNERINE SAYGI... 149 MILONGALARDA ÇALINAN MÜZIK-DJ LIK... 152 DJ in Rolü... 152 Dans Edilebilir Müzik Seçimi... 153 Tanda lar ve Cortina lar... 156 Tanda Nasıl Dizilir?... 157 Cortina İçin Müzik Seçimi... 158 Müzik Seçkisini Oluşturma/Harmanlama Stratejileri Nelerdir?... 159 Gecenin Müziğini Kurgulama ve Yönetme... 161 Milongalarda Müzik Çalma Döngüsünün Formatı... 161 Gecenin Duygu-Durum Atmosferinin Yönetimi... 162 Müziğin Tansiyonunu Artırma... 163 Müziğin Tansiyonunu Düşürme, Atmosferi Yumuşatma... 164 Karma Strateji Uygulama... 165 Dansçılar ve Müzik Etkileşimi... 167 Bir Dans Gecesini Sona Erdirme... 169
MILONGALARI KEYIFSIZ KILAN TAVIR, TUTUM VE DAVRANIŞLAR NELERDIR?... 170 Milongalarda Selam Vermek, Dans Senedi İmzalamak Değildir... 170 Benimle Şimdi Dans Et! Zorlaması, Bir Milongayı Keyifsiz Hale Getirir... 172 Keyif Dansı Nezaket Dansı Eğitim Dansı ve Milonga Kültüründeki Yeri... 172 Çocuk Bakıcılığı mı Yapıyorsunuz? Yapmayın... 174 Dansa Davet Ne Zaman Yapılır, Ne Zaman Yapılmaz?... 175 Dans Etiği Kapsamında Erkek Tarafının Sorumluluğu Nedir?... 176 MILONGALARDA DANS PISTININ KULLANIMI... 177 Ronda Nedir? İyi Bir Ronda Nasıl Akar?... 178 İlk Milonga Deneyiminde Dans Pisti Kullanımı Üzerine Bazı İpuçları... 178 Bir Masadan Diğerine Giderken Pisti Geçmek Gerektiğinde...... 179 Dans Pistinde Çarpışmalara/Kazalara Neden Olan Durumlar Nelerdir?... 180 Arjantin Tango Nerelerde ve Nasıl Öğrenilir?... 183 TANGO DANS ETMEYI ÖĞRENMEYE HAZIR MISINIZ?... 183 EĞITIM ORTAMLARI... 185 Grup Dersi / Özel Ders... 185 Practica... 186 Atölye Çalışması... 187 DANSINIZI NASIL GELIŞTIRIRSINIZ?... 187 Bir Beceriyi Öğrenme / Geliştirme Mekanizması Nasıl İşliyor?. 191 Kendi Kendine Çalışma Kapsamına Neler Giriyor?... 192 TANGODA PARTNERLIK VE UYUM... 195 Tango Öğrenmek İçin Partner Bulma Zorunluluğu Var mı?... 195 Tango Öğrenme Sürecinde Farklı Partnerlerle Çalışmak Neden Önemli?... 196 Uyumlu Dans Etmek Deyince... 196 Arjantin Tangonun Türkiye'deki Gelişimi Türkiye de Tangonun Tarihsel Yolculuğu ve Kilometre Taşları... 201 Türkçe Tangolarla Arjantin Tango Dans Edilir mi?... 222 Müziğe Dans Etmek Deyince... 222 Türk Tangosuyla Arjantin Tangosunun Müzik Yapısını Karşılaştırırsak... 225 Milongalarda Türkçe Tangolardan Bir Tanda Geleneği Yaratmak (?)... 227 Arjantin Tango Terimleri Sözlüğü... 229 Kaynakça... 249
Başlarken... Önce kulaklarıma, gözlerime değdi, sonra adımlarımla dokundum. Ve tangoya yakalandım, tutuldum. On yedi yıl önce yakalandığım bu sıra dışı müzik ve dans, bulaşıcıymış meğer. Adımlarımın ötesinde, karakalem resimlerime, resim sergime, internet blog yazılarıma, radyo ve panel söyleşilerime, internet radyo programı dizilerime, öykülerime bulaştı. Bu ilk kitap a kadar ulaştı. Arjantin tango virüsü nü bir kez kaptıysanız: µ µ Herhangi bir sohbeti, muhabbeti, iki dakika içerisinde tangoya çevirme yeteneğiniz üst düzeye erişmiştir çoktan. µ µ Müziğin her türünde tango olasılıklarını yakalayacak kadar keskinleşmiştir kulaklarınız. 11
µ µ Ahşap bir zemin üzerinden tesadüfen geçerken, birkaç küçük tango adımı atma dürtüsüne karşı gelemezsiniz. µ µ Ne zaman tango lafı geçse, dikkat kesilirsiniz. µ µ Gardrobunuzun içindeki baskın renk siyahtır, tango siyahı! µ µ Arabanızda bir çift tango ayakkabısı, her zaman, her yere sizinle birlikte seyahat eder. µ µ Çantanızın içinde, cebinizde bir yerlerde mutlaka naneli bir şeker, sakız vs bulunur... µ µ Günlük yaşamınızda, ayak bileklerinizle dizleriniz, bitişik ikizler gibidir adeta... Adım atarken, yürürken, ayakta dururken. µ µ Mutfakta bir şeyler hazırlarken domatesi, salatalığı dilimlerken örneğin çalmakta olan tangonun ritmine eşlik eder kesme, dilimleme, doğrama vb işlemler. µ µ Yakınlardaki bir tango etkinliğine bir festival, bir film, bir konser, bir gösteri, bir sergi ilişkin broşür, bilet vs buzdolabınızın üstüne mıknatıslanmış, ajandanızda takvimlenmiş, mobil telefonunuzun hatırlatıcısında da yerini almıştır çoktan. µ µ İş ya da tatil amaçlı bir geziye çıkmadan önce, o bölgedeki tango etkinliklerini internetten araştırırsınız, ilk iş olarak! µ µ Sosyal hayatınızın geri kalanını (!), tango geceleri, tango dersleri, tango atölye çalışmaları, practica lar vb tango aktiviteleriyle çakışmayacak şekilde planlarsınız... µ µ Ailenizin ve arkadaşlarınızın, size doğum günü hediyesi seçerken zengin alternatifleri vardır artık. µ µ Bilgisayar, telefon, kredi kartı ve bilimum şifreleriniz, her zaman tangoyu çağrıştıran sözcükler ve rakamlardan oluşmaktadır. µ µ Mobil telefonunuza gelen bir çağrıya ilişkin zil sesi, aranma gruplarına göre (arkadaşlar, aile, iş çevresi, özel) farklı tango melodileri dinletir size her çalışında. µ µ Aynaya baktığınızda genellikle, bedeninizin alt kısmını ve ayaklarınızı görürsünüz. µ µ Çıplak ayakla tango yapmanın keyfini çoktan keşfetmişsinizdir... µ µ Kayak, paten gibi sporlar, ayaklarınıza ve bedeninize zarar verme endişesiyle tango öncesi günlerinizde kalmıştır. µ µ Ne kadar yorgun, uykusuz, bitkin olursanız olun, tango için enerjiniz her zaman rezerve dir. µ µ Beyninizin içinde de tango yaparsınız. µ µ Bir tango süresince deneyimlediğiniz kaybolma ve bulunma duygusu sayesinde, yön bulma yeteneğinizin azgelişmiş olması ya da bir yerlerde kaybolmak endişesi, önemini yitirmiştir artık... µ µ Fantezilerinizin destinasyon noktası Buenos Aires tir... µ µ Keşke okul yıllarında İspanyolca öğrenmeye önem verseydim dersiniz. 12
µ µ Tangonun ruhunuzu yansıttığı bir mertebeye ulaştığınızı hissedersiniz. µ µ Yaşamınızın geri kalanında tango hep olacaktır... Nedir tangoyu bütün danslar içinde özel yapan? Neden tangoya bir bulaştık mı, tango bize bir bulaştı mı tüm hayatımızı, tüm benliğimizi sarıyor, bizi adeta bağımlısı yapıp peşinden sürüklüyor? Kimi zaman şehirler, ülkeler aşıyoruz tango için... Ne arıyoruz? Neyin peşinde milonga milonga dolaşıyoruz? Nedir tangoda bizi hiçbir dansta olmadığı kadar tatmin eden? Hangi duyguyu/duyguları adımlıyoruz, bütünlüyoruz, paylaşıyoruz, çoğaltıyoruz? Bazı geceler, bazı insanlarla, bazı danslar boyunca nasıl bir kimyasal, duygusal, fiziksel paylaşım yaşıyoruz? Bazı dansları doyurucu bulurken, bazılarında bir şeyler eksik hissine kapılıyoruz ama yine/ve yeniden tekrar, tekrar, tekrar dans ediyoruz, ediyoruz, ediyoruz... Nasıl bir ivme bu? Tango tutkunlarının tüm bu sorulara verebilecekleri pek çok yanıt vardır kuşkusuz. Bu yanıtlar, kadın ve erkek açısından olduğu kadar, sahip olunan tango geçmişi, dansının düzeyi, yaşanmışlıkları ölçüsünde de çeşitlilik içerebilir. Ancak hemen herkesin kendi içinde, kendine vereceği dürüst ve cesur yanıtların, şu ortak paydada buluşacağını söylemeliyim: Tango, insanın en derinlerdeki, en temel ihtiyaçlarından; en tepedekilere, en süzülmüşlere kadar, ihtiyaçlar hiyerarşisindekilerin birçoğunu tek başına karşılayabilen bir araç bir yol hatta yolculuk olduğu içindir ki, bu yolu adımlamak, adımlamak, adımlamak istiyoruz. Peki, nedir bunlar? Hangilerini karşılıyor tango? Cinsellik mi? Haz duymak mı? Güvende hissetmek mi? İlgi, özen, sevgi görmek, etrafındaki kişilerle duygu alışverişinde bulunmak mı? Çevre edinmek, bir yere ait olmak, sosyalleşmek, sosyal kabul görmek mi? Bilinme, tanınma, beğenilme, önemsenme, takdir edilme mi? Prestij, başarı, statü sahibi olmak, saygınlık ve itibar kazanmak mı? Özsaygı, özgüven mi? Kendi potansiyelini ortaya çıkarma, kendini gerçekleştirme, kendini geliştirme, kişisel tatmin mi? Yaratıcılık? Estetik zevkler? Başka? Müziğiyle, dansıyla, ritüelleriyle tango; fiziksel, duygusal, zihinsel ve ruhsal varlığımızın tüm bu gereksinimlerini ve daha 13
fazlasını karşılıyor. Tangoyu bütün danslar içinde özel yapan, işte bu bence! Misal; varlığımızın en temel ihtiyaçlarından biri olan güvende ve mutlu hissetme yi ele alalım. Burada kritik soru şu: Acaba insanlar için huzur, güven, mutluluk ile özdeşleşen semboller neler? Şöyle de sorabiliriz: İnsanı güvende, mutlu, huzurlu hissettiren en temel öğeler neler? Bence iki temel öğe var: Ritim (ritmik ses, ritmik hareket) ve dokunuş (sarılma, kucaklaşma). Bir bebeğin en güvende olduğu yer ana rahmidir. Bebek, dokuz ayını annesinin ritmik kalp atışlarının dibinde geçirir. Doğumdan sonra da annesinin kucağında ve yine kalbine en yakın yerde sakinleşir, sarılıp kucaklandığında rahatlar. Sıkıntılı olduğumuzda, ağlamak istediğimizde ya da ağladığımızda, kendimizi yalnız, güvensiz ya da mutsuz hissettiğimizde hep bir şeylere sarılmamız da bu yüzden değil mi? Kendimizi güvende hissettirecek birilerine ya da bir şeylere. Bir sevgiliye, anneye, babaya, kardeşe, dosta, hiçbirini bulamazsak yastığımıza... Huzursuz, sıkıntılı olduğumuzda rahatlamak için sık sık sallanırız, öne, arkaya, sağa, sola (Oyunundan kopamayan, çişini erteleyip dururken ileri geri sallanan küçük bir oğlan çocuğu geldi bir an gözümün önüne). Sadece çocukluk döneminde mi? İleri geri aynı tempoda volta atmak, oturduğu yerde tek bacağını ritmik bir biçimde sallamak, kapalı elin parmaklarını işaretparmağından serçeparmağına doğru ilerleyen bir sırada ve teker teker tetiklercesine açma hareketini sürekli tekrarlamak (hatta bu ritmik hareketi, bir zemin üzerinde yaparak ritmik bir ses de yaratmak) vb yetişkin davranışı örneklerini de çoğaltmak mümkün. Hepsi de, sıkıntılı bir durumdan kurtulma ve rahatlama ihtiyacının, ritmik hareketlerle karşılanabileceğine dair en derinlerden gelen adeta sezgisel bir bilginin, o anda refleksif bir biçimde ortaya çıktığı davranışlar. Ritmin verdiği her şey yolunda hissini, başka hiçbir şeyden kolay kolay alamayız zira bedenimiz de kalbimizin tuttuğu ritim sayesinde ayakta duruyor. Vücudumuzun içinde de sürekli bir ritim yok mu? O ritmin bozulması ya da durması, büyük bir tehlike anlamına gelmez mi? İşte bence insanlar, içlerinden gelen bir itkiyle dokunuşu ve ritmi sürekli arayıp duruyorlar. 14
Çünkü kendini huzurlu ve güvende hissetme ihtiyacının, varlığının en başından itibaren bu ikisiyle özdeşleştiğine dair o sezgisel bilgiyi hücrelerinde taşıyorlar... Bize, güvenle dokunanı, kalbimize dokunanı hep yanımızda istememiz de, kalbimizin sesine ve ritmine kulak vermek istememiz de hep bu yüzden değil mi? Tango, her şeyden önce ritim (ses, hareket) ve dokunuş (sarılma, kucaklaşma) temeli üzerine kurulu. Hem belki ismini bile bilmeden kalp atışlarını hissedecek kadar yakın dans ettiğimiz partnerimizle, hem de ritmi ve melodisi kalbimizde bir yerlere dokunan müziğiyle kucaklaştığımız bir dans tango. Ve bu iki temel öğesiyle, ana rahmindeki gibi bir güven duygusunu çağrıştıran ya da tetikleyen, ortaya çıkaran bir yanı var: İçinde yaşadığım sıcak ve mutlu bir boşluk, bir sığınak... Ülkemde, sosyal, toplumsal, ekonomik ve siyasal zeminlerde yaşananlar ve yaşatılanlar karşısında sığınabileceğim bir siper aynı zamanda; öfkemin, isyanlarımın, hüzünlerimin hem dışavurumu, hem tesellisi ve iyileştiricisi... Beni hiç bırakmayan, hayata karşı bireysel duruşumda beni güçlendiren en değerli dostum... Çeşitli yetkinlikler kazanmama aracılık eden bir dil, bir felsefe, bir strateji, bir yol, bir yolculuk tango! Tangoya önyargıyla yaklaşıp baştan reddedenlerden, insanı hem cezbeden hem de rahatsız eden yönlerinden dem vuranlara; tangoya sempati duyan ama henüz tanışmamış olanlardan, az çok tanışıklığı olanlara; biraz biraz bulaşanlardan, tangoyla haşır neşir olanlara, emek harcayanlara, dostlukla, sevgiyle, aşkla, tutkuyla bağlananlara kadar hemen herkesin, bu kitabın sayfaları içinde çıkacağı yolculukta kendilerine dair bir şeyler bulacağına inanıyorum... Tangoya önyargıyla yaklaşıp baştan reddedenlerin de bu dansla tanışmalarını diliyorum. Tangoya bir şükran, bir de özür borcu duyacaklarından emin olabilirler... Bu kitapta, Arjantin Tangonun Türkiye deki Gelişimi bölümünün diğer bölümlere göre kısa tutulduğu, Türkiye de tangonun tarihsel yolculuğu içinde Arjantin Tango dansının başlangıç dönemi kadar, sonraki dönemlerine yer verilmediği eleştirilebilir. Ancak, Türkiye deki Arjantin Tangoyu özellikle dansını 1990 ların ikinci yarısından içinde bulunduğumuz 2010 lara uzanan kronolojik çizgide, tarihsel, sosyal süreçleriyle derinlemesine incelemek, tangoya emek veren kişileri, olayları, yaşanmışlıkları hatta anek- 15
todlarıyla birlikte kapsamlı ve ayrıntılı bir biçimde tek tek ele almak içerikli bir çalışmanın, başlı başına ayrı bir kitabın konusu olmasından yanayım. Bu yüzden, bu kitabın son bölümünde sadece, Cumhuriyet ten bu yana tangonun Türkiye deki gelişim çizgisi üzerinde yer alan belirli kavşak noktalarına dikkat çekmek amacı güttüğümün ve ilklere değindiğimin, özellikle altını çizmek isterim. Türkiye de tangonun son yirmi yıllık yakın tarihine bizzat tanıklık eden değerli ilk kuşak tango emektarları arasında, geniş kapsamlı bir incelemeyi kendi yaşanmışlıklarıyla harmanlayarak kaleme alanlar olacaktır mutlaka... Bu vesileyle öncelikle, gerek yararlandığım kaynak kitaplar arasında önemli bir yere sahip olan Yıllar Boyunca Tango 1865-1993 1 kitabı aracılığıyla dolaylı olarak, gerekse yüz yüze ve yazılı iletişimlerle gönülden zaman ayırarak derin bilgi birikimini aktaran Sn. Fehmi Akgün e ve Türkiye de Arjantin tangonun 1997 yılı kavşağındaki yaşanmışlıklarını samimiyetle paylaşan sevgili Serdar Sungar a; kitabıma katkılarından ötürü şükranlarımı sunuyorum. Kaynakça bölümünde belirttiğim internet web sitesinde, tango üzerine fikirlerini, analizlerini, duygularını, deneyimlerini paylaştığı blog yazılarını keyifle okuduğum, yararlandığım, özellikle dansın lider/takipçi rollerinin erkek bakışıyla analizinde sözcüklerle yaptığı tangoyu, en az milonga DJ liğindeki seçkileri kadar etkileyici bulduğum tangodaş Mihran Şigaher e de kitabıma katkılarından ötürü teşekkür ediyorum. Tangoyla ilk tanışıklığımdan bu yana üzerimde emeği olan tüm hocalarıma; tango yaşamımda, selamlaşmayla vedalaşma arasında bir yerlerde bir biçimde izi olan, değen, dokunan, saran, kucaklayan ve tangoya ilişkin ruh hallerini benimle paylaşan tangodaşlara ve bu ortak ruhun ahbaplarına teşekkür ediyorum. Sarılmak ve kucaklaşmak olgusunun ne büyük bir ayrıcalık ve mutluluk olduğunun bilincine daha fazla erişmemi sağladıkları için... Kucaklama nın, kollarımızla diğerini sarmak, çevrelemek formunda fiziksel olabildiği gibi, simgesel birçok yönü de olduğunu: Örneğin, birini içten karşılamanın ve gönülden selamlamanın adı olabileceğini; örneğin, karşımızdakini anlamaya, kabul etmeye, benimsemeye dair bir iyi niyet göstergesi, benim şahsi alanımın içine hoş geldin! ifadesi olabildiğini; olumlu duyguları karşımız- 1. Fehmi Akgün, Yıllar Boyunca Tango 1865-1993, Pan Yay., 1993. 16