MEZENTERİK İSKEMİDE TANISAL SÜREÇLER. Yrd. Doç. Dr. A. Cüneyt HOCAGİL BEUN Tıp Fak ACİL TIP AD

Benzer belgeler
Akut Mezenter İskemi. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK

İSKEMİK BARSAĞIN RADYOLOJİK OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Ercan Kocakoç Bezmialem Vakıf Üniversitesi İstanbul

Akut Mezenterik İskemi. Dr. Oğuz Urgan MÜTF Acil Tıp Anabilimdalı Ocak 2013

MEZENTERİK VASKÜLER HASTALIKLAR

Dr Talip Asil Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı

Mezenter İskemiyi Anlamak. Dr Ali Kemal Erenler

Akut Apandisit Tanısal Yaklaşımlar

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ

Kronik Pankreatit. Prof. Dr.Ömer ŞENTÜRK KOÜ Gastroenteroloji, KOCAELİ

Göğüs Ağrısı Olan Hasta. Dr. Ö.Faruk AYDIN /

AORT ANEVRİZMASI YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015

ACS de yeni biyolojik markırlar MEHMET KOŞARGELİR HNH 2014-DEDEMAN

AKUT KORONER SENDROMLARDA OLASILIK SKORLARI VE STRES TESTLERİNİN KULLANIMI

Giriş. Yaşlılarda Karın Ağrısı. Genel Bilgiler. Genel Bilgiler. Değerlendirmeyi Etkileyen Faktörler Öykü. Değerlendirmeyi Etkileyen Faktörler Öykü

Abdominal Aort Anevrizması. Dr.Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK

Yrd. Doç. Dr. Abdullah oğuz

Mesenterik Vasküler Hastalıklar. Yrd. Doç. Dr. Abdullah OĞUZ

YAŞLILARDA KARIN AĞRISI

KARDİYAK REHABİLİTASYON ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK

Prof. Dr. Binali MAVİTAŞ Dicle Üniverstiesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi A.D.

DEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018

Gerçek şilöz asit: yüksek trigliserid oranlarına sahip sıvı.

Çok Kesitli Bilgisayarlı Tomografik Koroner Anjiyografi Sonrası Uzun Dönem Kalıcı Böbrek Hasarı Sıklığı ve Sağkalım ile İlişkisi

Takiplerde hastalarda hangi özelliklere dikkat edilmesi gerektiğini

DAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR

GEÇİCİ İSKEMİK ATAK: Görüntüleme Gerekli mi? Prof. Dr. Cem ÇALLI

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği

Cerrahi Hastada Beslenme ve Metabolizma. Prof.Dr. İsmail Hamzaoğlu

AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015

KAFA TRAVMALI HASTALARDA GÖRÜNTÜLEMENİN TANI, TEDAVİ VE PROGNOZA KATKISI. Dr. Fatma Özlen İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi AD

Akut Koroner Sendromlar

KAN VE SIVI RESÜSİTASYO N -1 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI Dr.İlker GÜNDÜZ

Multipl organ yetmezliği ve refrakter hipotansiyon

Crohn Hastalığı. İnflamatuar Barsak Hastalıkları. Patofizyoloji. Klinik. Dr. Erkan GÖKSU Acil Tıp A.D.

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr.

Asendan AORT ANEVRİZMASI

İnvaziv Girişimler. Sunum Planı. SANTRAL VENÖZ KATETER Endikasyonlar. SANTRAL VENÖZ KATETER İşlem öncesinde

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

Hasar Kontrol Cerrahisi yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır.

(ANEVRİZMA) Dr. Dağıstan ALTUĞ

Akut Koroner Sendromlar ve Güncel Yaklaşım. Yrd.Doç.Dr. Hasan Büyükaslan Harran üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D.

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı

Kasık Komplikasyonları ve Yönetimi. Doç.Dr.Gültekin F. Hobikoğlu Medicana Bahçelievler

Acil Serviste Bilgisayarlı Tomografi Kullanımı. Doç. Dr. M. Ruhi Onur Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji ABD

Sunu Planı BNP h-fabp Prokalsitonin Tripsinojen Özet Soru ve katkılar 25 dk

Pulmoner Emboli Profilaksisi. Tanım. Giriş. Giriş Dr. Mustafa YILDIZ Fırat Üniversitesi Acil Tıp AD. Pulmoneremboli(PE):

Anestezi Uygulama II Bahar / Ders:9. Anestezi ve Emboliler

PULMONER TROMBOEMBOLİDE HANGİ GÖRÜNTÜLEME? Dr. Hasan Mansur DURGUN IX. Ulusal Acil Tıp Kongresi Mayıs 2013 ANTALYA

DOLAŞIM SİSTEMİ TERİMLERİ. Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire

GIS Perforasyonları. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK-2012

VAKA SUNUMU. Dr. Arif Alper KIRKPANTUR Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nefroloji Ünitesi

Karaciğer laboratuvar. bulguları. Prof.Dr.Abdullah.Abdullah SONSUZ Gastroenteroloji Bilim Dalı. 5.Yarıyıl

Dr. Mehmet İnan Genel Cerrahi Uzmanı

Akut Mezenter İskemi Tanısında Yeni Belirteçler

MYOLOGIA CRUSH SENDROMU. Dr. Nüket Göçmen Mas

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı

KARDİYOJENİK ŞOK ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KARDİYOLOJİ ANABİLİM DALI

AKUT MEZENTERİK İSKEMİ VAKALARININ RETROSPEKTİF OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ

Ektopik Gebelik. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK

YÜKSEK RİSKLİ EKG PATERNLERİ S İ VA S

Hemodiyaliz Hastalarında Salusin Alfa ve Beta Düzeylerinin Ateroskleroz ile İlişkisi

Periferik Arter Hastalıklarına Yaklaşım. Dr. Murat İKİZLER Eskişehir, 201 3

Yoğun Bakımda Nörolojik Resüsitasyon

Doppler Ultrasonografi ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ

HASTANIN ÖNCELİKLİ OLARAK NUTRİSYON DURUMUNU BELİRLEMEK GEREKLİDİR:

Temel Cerrahi Aciller: Akut batın Travma

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Nefroloji BD Olgu Sunumu 24 Ekim 2017 Salı

PERİKARDİT GİRİŞ PATOFİZYOLOJİ. Dr. Neslihan SAYRAÇ

PANKREAS ANATOMİ VE FİZYOLOJİSİ

HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ. Dr. Lale Sever

Bu Ünitede; Şokun Tanımı Fizyopatoloji Şokta sınıflandırma Klinik Özellikler Tedavi anlatılacaktır

Karaciğer Fonksiyon Bozukluklarına Yaklaşım

Hemodiyaliz Hastalarında Atriyal Fibrilasyon Sıklığı ve Tromboembolik İnmeden Koruma Yönelimleri

Karotis ve Serebrovasküler Girişimlerde Komplikasyonlar ve Önlenmesi. Doç Dr Mehmet Ergelen

İlaç ve Vaskülit. Propiltiourasil. PTU sonrası vaskülit. birkaç hafta yıllar sonrasında gelişebilir doza bağımlı değil ilaç kesildikten sonra düzelir.

Doku kan akışının düzenlenmesi Mikrodolaşım ve lenfatik sistem. Prof.Dr.Mitat KOZ

Gastrointestinal Sistem Kanamaları. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK

AKUT BÖBREK YETMEZLİĞİ

ŞOK Yetersiz oksijen sağlanması, oksijen ihtiyacının çok artmasına rağmen ihtiyacın karşılanamaması veya oksijenin kullanılamaması durumudur

İskemik İnme ve Acil Yaklaşım(*)

HİPERKALSEMİ. Meral BAKAR Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Gündüz Tedavi Ünitesi

Toraks Travmalarında Hasar Kontrol Cerrahisi Teknikleri

İçerik AKUT APANDİSİT TANISINDA TESTLERİN DEĞERİ VE KULLANIMI. Testler. Öykü ve fizik muayene. Öykü

Acil Serviste DÜŞÜK RİSK GÖĞÜS AĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM. Doç. Dr. Sezgin Sarıkaya Yeditepe Üniversitesi - Bağcılar EAH

Magnezyum (Mg ++ ) Hipermagnezemi MAGNEZYUM, KLOR VE FOSFOR METABOLİZMA BOZUKLUKLARI

Yrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A. D.

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK

4. SINIF GENEL CERRAHİ STAJ PROGRAMI

Türkiye Acil Tıp Derneği. Asistan Oryantasyon Eğitimi PULMONER EMBOLİZM. SB İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi İzmir, Mart 2011

Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

Karın yaralanmaları ister penetran ister künt mekanizmaya bağlı olsun ciddi morbidite ve mortalite ile seyrederler.

Hiperakut İskemik İnme de Görüntüleme. Öğrenim Hedefleri. Sinonim. İnme tanımı. Beyin metabolizması

GOÜ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II II. KURUL

Pulmoner Tromboembolizm. Dr. Meltem Gülsün Akpınar Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Ana Bilim Dalı, Ankara

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

24 Ekim 2014/Antalya 1

SEPSİSTE YENİ TANIMLAMALAR NE DEĞİŞTİ? Doç. Dr. Murat Hakan Terekeci

DÖNEM IV 3. GRUP DERS PROGRAMI

ABDOMİNAL AORTİK CERRAHİ SONRASI KOLON İSKEMİSİ GELİŞME RİSKİNİN, İNFERİOR MEZENTERİK ARTER GÜDÜK BASINCI ÖLÇÜMLERİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Transkript:

MEZENTERİK İSKEMİDE TANISAL SÜREÇLER Yrd. Doç. Dr. A. Cüneyt HOCAGİL BEUN Tıp Fak ACİL TIP AD

SUNU PLANI Arteriyel anatomi Mezenterik iskemi tanım Fizyopatoloji ve sınıflandırma Epidemiyoloji ve risk faktörleri Klinik Laboratuar Görüntüleme Yöntemleri

VİSSERAL AORTA ARTERİYEL ABDOMINALIS (T12-L4) ANATOMİ Özefagus distalinden rektum proksimaline kadar tüm intestinal beslenme Çölyak trunkus (ÇT), Süperior mezenterik arter (SMA) İnferior mezenterik arter (İMA).

MEZENTERİK VENÖZ DOLAŞIM Portal Ven Superior Mezenterik Ven Splenik Ven İnferior Mezenterik Ven Sobotta İnsan Anatomisi Atlası H.Ferner ve J. Staubesand 1985 Cilt:2 Sayfa:134

MEZENTERİK ARTERLER

SPLANKNİK DOLAŞIM Splanknik dolaşım; Gastrointestinal kanal, dalak, pankreas ve karaciğer kan dolaşımının hepsi birden splanknik dolaşımı oluşturur.

SPLANKNİK DOLAŞIM Splanknik dolaşım; Kardiyak debinin istirahatte %20-25 ini, postprandial dönemde % 35 ini alır. Hipoperfüzyon durumlarında oksijen ihtiyacının karşılanması ve mukozal bütünlüğün korunması için barsak kan akımının otoregülasyonu gerekli

SPLANKNİK DOLAŞIM Splanknik dolaşımın otoregülasyonu; intrensik ve extrensik faktörler tarafından sağlanır. İntrensek Metabolik Myojenik Ekstrensek Nöral Humoral

FİZYOPATOLOJİ Sistemik kan basıncının < 70 mmhg Sistemik kan basıncının < 40 mmhg

TANIM MEZENTERİK İSKEMİ : Barsaklara giden kan akımında metabolik ihtiyaçları karşılayamayacak ve barsakların canlılığını tehdit edebilecek derecede azalma olması

SINIFLANDIRMA AKUT KRONİK Arteryel Embolizm Arteryel Tromboz Venöz Tromboz Nonokluziv İskemi Vazkülitler, Travmatik Yaralanmalar, Aort Diseksiyonu, Kolesterol Embolisi Bağırsak Tıkanıklığı

FİZYOPATOLOJİ İlerleyici iskemi Transmural nekroz Bağırsak bariyerinde bozulma Bakteriyel translokasyon Bakteriyel toksin ve bağırsak hücresi yıkım ürünleri Sepsis, septik şok Ölüm

İNSİDANS VE EPİDEMİYOLOJİ Otopsi çalışmalarında mezenter arteriyel ateroskleroz prevalansı %6-10 100.000 hastane başvurusunun 2'sinde Yaşlıların tüm hastane başvurularının %0.1'inde Karın ağrısı ile acil servise başvuran yaşlı hastaların %1-2 sinde, Kadınlarda erkeklerden yaklaşık 3 kat daha fazla

İNSİDANS VE EPİDEMİYOLOJİ Mezenterik arteriyel emboli %40-50 Mezenterik arteriyel trombüs %25 NOMİ %20-30 Mezenterik venöz trombüs %15 Aort diseksiyonu < %5 KMİ 1/100000'den az

İNSİDANS VE EPİDEMİYOLOJİ Mortalitesi %60-93 arasındadır. Barsak infarktı geçirme öyküsü olanlarda, obstrüksiyon ve emboli sonrası olanlarda oran yüksek NOMİ mortalite %50-55,

RİSK FAKTÖRLERİ RİSK FAKTÖRLERİ ARTERİYEL TROMBOZ EMBOLİ MEZENTERİK VEN TROMBOZU NONOBSTRUKTIF MEZENTERİK İSKEMİ İleri Yaş + + + + Ateroskleroz + Aort diseksiyonu + Düşük kardiyak output + + + Konjestif kalp yetmezliği + Şok + Ciddi dehidratasyon + + Kardiyak aritmiler, özellikle atriyal fibrilasyon Ciddi kardiyak valvuler hastalıklar Yakın zamanda myokardiyal infarktüsü + + + + + Intraabdominal malignite + Abdominal travma + Intraabdominal enfeksiyonlar + Intraabdominal inflamatuar durumlar +

RİSK FAKTÖRLERİ RİSK FAKTÖRLERİ ARTERİYEL TROMBOZ EMBOLİ Hiperkoagulobilite durumları (venöz tromboz) MEZENTERİK VEN TROMBOZU Orak hücreli anemi + + NONOBSTRÜKTİF MEZENTERIK İSKEMİ Yakın kardiyak cerrahi + + + Yakın abdominal cerrahi + Süperior mezenterik arter proksimaline vasküler aortik prostetik greft + Hemodiyaliz + Vaskülit + + Gebelik + Dekompresyon hastalığı +

RİSK FAKTÖRLERİ RİSK FAKTÖRLERİ ARTERİYEL TROMBOZ EMBOLİ MEZENTERİK VEN TROMBOZU NONOBSTRUKTİF MEZENTERİK İSKEMİ Konstrüksiyona neden olan ilaçlar Digitaller + Kokain + Amfetaminler + Pseudoefedrine + Vazopresörler + + Östrojen tedavisi +

KRONİK MEZENTERİK İSKEMİ Kronik mezenterik iskemi= intestinal angina Mezenterik ateroskleroz En az iki arter tıkalı Kolleterallerin gelişmesi nedeniyle asemptomatik Kan akımının kısmen korunması nedeniyle girişim şansı yüksek

AKUT MEZENTERİK İSKEMİ Arteryel Embolizm Mezenterik arter embolisi en sık kardiyak kökenli Ülsere aortik aterosklerotik plak veya tromboze aortik anevrizma

AKUT MEZENTERİK İSKEMİ Arteryel Embolizm % 15-18 SMA nın başlangıç seviyesinde %50 den fazlası distalde, SMA nın ana çıkış yerinin distalindeki normal anatomik daralma noktası olan 3 ile 10 cm arasında SMA nın ilk büyük dalı olan Orta Kolik Arter başı

AKUT MEZENTERİK İSKEMİ Arteryel Tromboz Mezenterik arteriyel tromboz sıklıkla SMA nın aortadan çıkış seviyesinde Aterosklerotik zemin üzerinde trombüs oluşumu Aterosklerotik plak içine kanama

AKUT MEZENTERİK İSKEMİ Arteryel Emboli-Tromboz SMA Embolisi Orta jejunal kısımla transvers kolon arasında iskemi Mezenterik Arteriyel Tromboz Geniş barsak iskemisi Acute Mesenteric Ischemia Current Surgical Therapy. Cheng, Charlie C., MD; Choi, Lorraine, MD; Cheema, Zulfiqar, MD; Silva, Michael B., MD Pages 939-946. 2014.

AKUT MEZENTERİK İSKEMİ Mezenterik Venöz Tromboz AMİ nin en az saptan nedeni BT ile tanı daha kolay Semptomlar arteryel oklüzyonlardan daha az spesifiktir ve Barsak enfarktüsü gelişmeden uzun süre önce ortaya çıkar

AKUT MEZENTERİK İSKEMİ Nonokluziv Mezenterik İskemi İleri dercede ve uzun süreli splanknik vazokonstrüksiyon NOMİ normal otoregülasyon sisteminin başarısızlığının göstergesi Tanıda en önemli nokta şüphelenmek

KLİNİK Klinik bulgularla orantısız ağrı Tokluk ağrısı Kilo kaybı Yüksek laktat düzeyi Metabolik asidoz Lökositoz İskeminin laboratuvar bulguları Mezenterik iskemi klinik şüphesi

ANAMNEZ Anamnezde detaylı bir öz geçmiş alınmalı; Atriyal fibrilasyon, geçirilmiş miyokard infarktüsü, geçirilmiş embolik olay, herhangi bir aterosklerotik hastalık, yemek sonrası ağrılar, hiperkoagülabilite yapan nedenler, bağ dokusu hastalıkları, portal hipertansiyon ve vazopressör (digoksin-dopamin) kullanımı gibi risk faktörleri sorgulanmalı NOMİ olan hastaların öykülerini almak zor yada imkansız olb.

SEMPTOM VE BULGULAR Hastalığın prezentasyonu altta yatan nedene bağlıdır. AMİ nin klasik semptom triadı; Bilinen Kalp hastalığı olan kişilerde ani başlangıçlı göbek çevresinde veya lokalize edilemeyen şiddetli kolik vasıfta karın ağrısı,kusma,ishal ve/veya koyu kırmızı renkte dışkılama (boş abdomen)

SEMPTOM VE BULGULAR SMA emboli ve trombüslerinde semptomlar hızlı kötüleşir. NOMİ ve mezenter ven trombozunda klinik daha yavaş başlangıçlıdır. Mezenter ven trombozunda semptomlar daha uzun süreli

SEMPTOM VE BULGULAR Kronik mezenterik iskeminin klasik klinik triadı; Tokluk karın ağrısı Gıda alımından kaçınma, Bulantı, Kusma, Yemek Sonrası İshalleri Kilo, Kaybı ve Malabsorbsiyon Belirtileri

FİZİK MUAYENE Barsak enfarktüsünün olmadığı erken evrede fizik muayene bulguları silik Karın yumuşak, bağırsak sesleri aktiftir. Periton irritasyonunu düşündüren bulgular yoktur

FİZİK MUAYENE İskemi ilerledikçe 8 saatten sonra doku ölümünün mukozadan submukozaya ilerlemesi ve bağırsağın tüm katlarını tutması ile periton irritasyon bulguları belirginleşir. Rektal kanama, Gaitada kan, kanlı nazogastrik içerik ve gaz gaita çıkaramama Hipotansiyon, Takipne Taşikardi Şiddetli iskeminin ve kötü prognozun göstergesi

LABORATUAR AMİ erken tanısında etkin olarak kullanılan sensitivitesi ve spesifitesi yüksek laboratuar yöntemi bulunmamaktadır. AMİ'nin erken döneminde laboratuvar çok az faydalıdır.

LABORATUAR Laboratuar profiline dayanılarak etiyolojinin ayırt edilebilmesi mümkün değil NOMİ de dehidratasyonla uyumlu hemokonsantrasyon +

Bütün hastalarda; EKG Kardiyak enzim Tam kan sayımı Elektrolit değerleri Kan gazı-laktat düzeyi Koagülasyon testleri Karaciğer fonksiyon testleri Böbrek fonksiyon testleri Amilaz düzeyi LDH CK ALP LABORATUAR İstenmelidir

LABORATUAR Lökositoz Hematokritte yükselme Böbrek ve karaciğer fonksiyon testlerinde bozukluk Metabolik asidoz (Laktik asidoz) Bilirubin artışı Fosfat ve potasyum seviyelerinde artış Laktat dehidrogenaz yüksekliği Kreatin kinaz (CK) değerlerinde artış

DİĞER BELİRTEÇLER D-dimer Yağ asidi bağlayıcı protein (FABP) Serum İMA Endotelin 1 Prokalsitonin Glutatyon S-transferaz (GST); Sitokinler (TNF-α, IL-1β ve IL-6 ) Diamine oxidase Tirozin SCUBE-1 ve oksidatif stres parametreleri MDA : Malondialdehit SCUBE-1 : Signal peptide CUB-EGF domain containing protein TAS : Total antioksidan seviye TOS : Total oksidative stress OSİ: Oksidatif Stres İndeksi Sitrülin Plazma Serbest Hücre DNA

LABORATUAR Laktat L ve D olmak üzere 2 tip L laktat tüm insan hücreleri tarafından üretilir Kısıtlı perfüzyon ve oksijen dağılımının azalması durumunda glikolizin bir ürünü olarak ortaya çıkar. L laktat seviyesi iskeminin geç dönem göstergesidir ( Hipoperfüzyona bağlı transmural infarkt ve metabolik asidoz başladıktan sonra ortaya çıkar)

LABORATUAR Laktat D laktat barsakların normal bakteriyel metabolizmasının göstergesidir. İskeminin hiperakut döneminde(<1 saat) efektif bir gösterge değildir Geç dönemde (>3 saat) arttığı ve 48 saate kadar yüksek kaldığı rapor edilmiş Sensitivitesi %100, Spesifitesi %42

LABORATUAR Yağ Asidi Bağlayıcı Protein - FABP Fizyolojik koşullarda plazma veya interstisyel sıvıda bulunmaz Dokuya özgü 9 farklı tip + İntestinal tip FABP (I-FABP) villusların en üst kısmındaki enterositlerde bulunur. Erken tanıda oldukça yararlı bir belirteç

LABORATUVAR İntestinal tip FABP (I-FABP) İskemi sonrası plazma düzeyi hızla yükselir. Plazmadaki yarılanma ömrü, ortalama 11 dakikadır. Enterosit hasarını erken saptamasının yanı sıra; hem kanda hem de idrarda ölçülebilmesi nedeniyle oldukça kullanışlıdır.

LABORATUAR D-dimer Fibrin yıkım ürünü Bir çok klinik durumun yanında patolojik olmayan durumlarda da yükselebilir. Negatifliği mesenter iskemisini dışlamada kullanılabilir ancak erken mezenter iskemisini dışlamada yetersizdir.

LABORATUAR Diamin oksidaz (histaminaz, DAO) İnce barsak, plasenta, timus ve böbreklerde Histamini metabolize eden ve histaminin emilimini önleyen bir enzimdir. İnce barsağın inflamasyon, yaralanma veya iskemisi DAO da azalmaya ve plazma histamin seviyesinde artmaya neden olur

LABORATUAR Glutatyon S-Transferaz- GST Hücre membran hasarına bağlı olarak ortaya çıkan hücre korunması, detoksifikasyon ve antioksidasyon gibi görevleri olan sitozolik yerleşimli bir enzim 4 tipi + α-gst iskeminin erken dönemini; μ-gst ise geç, şiddetli ve irreversibl mural hasarı gösterir.

LABORATUAR İskemi Modifiye Albumin (İMA) İskemi veya reperfüzyon esnasında oluşan albumin varyantı Birkaç dakikada artmaya başlar Tekrar kan akımı sağlandığında yaklaşık 6 saatte bazal değerlerine iner

LABORATUAR Sitokinler-(TNF-α, IL-1β ve IL-6 ) Reperfüzyon hasarında plazma sitokin düzeylerinde 4 kat artış Reperfüzyonun 15. dakikasında plazma TNF-α ve IL-1β düzeyleri yükselmeye başlıyor ve 4 saatte tepe düzeyine ulaşıyor ELİSA yöntemiyle ölçülür

LABORATUAR Laktat Dehidrogenaz Beş izoenzimi var bağırsaklarda beş izoenzimde bulunur. En yüksek konsantrasyonda bulunan LDH3 izoenzimidir CK gibi bağırsaklarda seromüskuler seviyede yerleşmiş olduğundan; iskemi sonrası yükselme ve tepe değerine ulaşma süreleri benzerdir. İntestinal iskemide LDH yüksekliği, CK yüksekliği gibi, iskemi değil nekroz belirtecidir

LABORATUAR Transaminazlar Karbonhidrat metabolizmasında rol oynayan hücre içi enzimlerdir. İntestinal iskemi sonrası reperfüzyonun başlamasıyla AST nin serum düzeyi yükselmeye başlar. İki saatlik intestinal iskemi sonrası gelişen karaciğer hasarında, serum düzeyi normalin dört katına yükselir. Serum ALT düzeyi iskemi sırasında değişmez; reperfüzyonun başlamasıyla yavaş ve hafif bir artış görülür

LABORATUAR Kreatin Fosfokinaz İskelet, kalp kası ve beyin bu enzimden zengindir. Kreatin fosfokinaz, barsak duvarında seromuskuler tabakada yer alır. artmış CK düzeyi, ilerlemiş iskemik hasarı gösterir. Hem SMA hem de İMA sahasında gelişen barsak nekrozu sonrası ilk saatte periton sıvısında CK düzeyi yüksek saptanır Serumda ise, 2 saat içinde yükselmeye başlar, 8-9 saatte tepe düzeyine ulaşır ve 24 saat süreyle yüksek kalır

LABORATUAR Kan Üre Azotu Kan üre azotu (BUN), kanda üre kaynaklı azotun ölçülmesi sağlayan ve bu sayede böbrek fonksiyonları hakkında bilgi veren bir testtir. BUN protein alımı ile direkt; üre atılım hızı ile ters ilişki gösterir. Böbrek yetersizliği (akut ve kronik), azalmış renal kan akımı ve buna eşlik eden artmış azot metabolizması varlığında (dehidratasyon, şok, kalp yetersizliği, gastrointestinal kanama gibi) plazma düzeyi yükselir.

LABORATUAR Endotelin 1 Kardiyak cerrahi sonrası nonoklisif mezenter iskemisi için endotelin 1 riski belirlemede kullanışlı bir belirteç olabilir.

LABORATUAR Fosfat Serum fosfat seviyesi akut mezenter iskemi süresince kanda artmaktadır ve bu nedenle AMI tanısında serum fosfat seviyesi kullanılabilir.

LABORATUAR Serbest Hücre DNA Dolaşımdaki serbest hücre DNA konsantrasyonunun plazmadaki ölçümü nonspesifik doku hasarlanmasının göstergesidir Karın ağrısı olan hastalarda mezenter iskemisi tanısının doğrulanmasında ve prognozda kullanılabileceği ile ilgili çalışmalar mevcuttur. 130 hasta ile yapılan bir çalışmada serbest hücre dna sının her 100 ge/ml artışında mortalitenin 1.52 kat arttığı gösterilmiştir.

LABORATUAR Tirozin İskemi süresince intestinal duvarın mukoza ve muskuler tabakasında olan protein degranülasyonu intestinal lümene ve sirkülasyona aminoasit salınmasına neden olabilir. Bu noktadan yola çıkarak yapılan tavşan çalışmasında tirozin seviyesinin bölgesel ölçümünün mezenter iskemisini göstermede belirteç olarak kullanılabileceği öne sürülmüştür

GÖRÜNTÜLEME

DİREKT GRAFİ Düz karın grafileri nonspesifiktir Negatif X ray mezenter İskemiyi dışlamaz. Akut karın yapan diğer sebeplerinin ekarte edilmesinde Düz grafi yalnızca barsakta iskemi veya infarkt geliştiğinde akut hastalığın geç döneminde + Yüksek mortalite ile ilişkilidir.

DİREKT GRAFİ Hava sıvı seviyeleri Barsak duvar kalınlığında artış Başparmak işareti Pnömotozis intestinalis Portal venöz dolaşımda, biliyer ağaçta veya serbest intraperitoneal kavitede hava Yaşlı hastalarda tipik olarak barsak dilatasyonu Gençlerde gazsız karın

USG ve DOPLER USG Doppler ultrasonografi; SMA veya çölyak trunkus proksimal darlıklarını veya tam tıkanıklıklarını yeterince uzmanlaşmış doktorlarla yüksek özgüllük (%92-100) ancak rölatif olarak düşük duyarlık (%70-89) ile gösterebileceği iddia edilmektedir.* * Oliva IB, Davarpanah AH, Rybicki FJ, Dill KE, Desjardins B, Flamm SD, Francois CJ, Gerhard- Herman MD, Kalva SP, Mansour MA, Mohler ER III, Schenker MP, Weiss C, Expert Panel on Vascular Imaging. ACR Appropriateness Criteria imaging of mesenteric ischemia. [online publication]. Reston (VA): American College of Radiology (ACR); 2012. 6 p.

USG ve DOPLER USG Distal embolileri göstermede ve NOMİ tanısında değerli değildir Ciddi arteryel stenoz görülmesi barsak iskemisi tanısı koydurmaz Yapan kişiye bağımlı Obez hasta Kısıtlılıkları Geçirilmiş karın operasyonu Hasta uyumu Barsak gazları

BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ BT ile akut barsak iskemisini değerlendirebilmek için; kontrast maddenin oral, rektal ve intravenöz yoldan verilmesi gereklidir. Sadece intravenöz kontrast madde verilerek çekilen BT anjiyografi daha fazla kullanılmaya başlandı.

BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ Barsak duvarında kalınlaşma %26-96 Barsak dilatasyonu %56-91 Barsak duvarında anormal kontrast tutulumu yada kontrast tutulumunun olmaması Mezenterik çizgilenme Vasküler dolgunluk Asit Pnömatozis intestinalis %6-28 Mezenterik ven ve portal vende gaz %3-14

BT-ANJİYOGRAFİ AMI düşünülen hastalarda bağırsakları ve bağırsakların vazkülaritesini değerlendirmede hızlı ve noninvaziv başlangıç görüntüleme seçeneği % 96 duyarlılık, % 94 özgüllük

Portal hipertansiyona bağlı süperior mezenterik ven trombozu İnce bağırsak duvar kalınlaşması Small Bowel Gastrointestinal Imaging: The Requisites. Pages 97-155. 2014.

Üç Boyutlu Volüm Rendering Görüntü SMA ve Dalları

Sagital Görüntüde SMA nın Orijini ve Distal Dalları Proksimal SMA Akut Trombotik Oklüzyon Mesenteric Vascular Disease Rutherford's Vascular Surgery. Martin, Michelle C.; Wyers, Mark C. Pages 2398-2413.e3. 2014.

Assit Pnömatozis İntestinalis Mezenterik Vende Gaz Hepatik Portal Venlerde Gaz SMA Embolik Tıkanıklık Sagittal kesit görüntüsü Aksiyal kesit görüntüsü Sol böbrek enfarktüsü MDCTA sol ventrikül trombüs (muhtemel emboli kaynağı ) Gastrointestinal Imaging: The Requisites.Pages 97-155. 2014. Rutherford's Vascular Surgery. Martin, Michelle C.; Wyers, Mark C. Pages 2398-2413.e3. 2014.

BT Anjiyo Hepatik venöz Hava SMA Oklüzyonu Superior Mesenteric Venous Thrombus Assit Kolonda Pnömatozis Rutherford's Vascular Surgery Martin, Michelle C.; Wyers, Mark C. Pages 2398-2413.e3. 2014.

MR ANJİYOGRAFİ MRA çölyak ekseni ve SMA kökenlerindeki şiddetli darlık veya tıkanıklık tanısında yüksek duyarlılık ve özgüllük + Arteryel fazdan venöz faza doğru kontrastın ilerleyişi MR kesitleri ile izlenebilir. Kontrassız MRG daha düşük sensitivite ve spesifiteye sahiptir, iyotlu ve gadolinyum kontrastının kontrendike olduğu durumlarda tercih edilir

MR ANJİYOGRAFİ Kronik mezenter iskemi tanısında sensitivitesi % 100 spesifitesi %95 dir. Portal veya mezenterik ven trombozu olan hastalarda trombozun gösterilmesinde duyarlık %100,, özgüllük %98 NOMİ'de mezenterik arter dallanmalarının etrafında diffüz yada segmenter vazospazm gösterilebilir

MR ANJİYOGRAFİ Avantajları; Noninvaziv Radyasyon kullanılmaz Her zaman kontrast madde vermeye gerek yok Damar duvarı yapısını değerlendirme Dinamik incelemeler yapılabilir

MR ANJİYOGRAFİ Dezavantajları; GFR 30'un altında olanlarda nefrojenik sistemik fibrozis riski+ Anatomik seyri nedeni ile inferior mezenter arterde kullanımı sınırlı Distal darlık ve nonnoklüzif mezenterik iskemi tanısında rolü sınırlıdır Görüntülemenin uzun sürmesi Her zaman ulaşılır olmaması

KATETER ANJİYOGRAFİ Akut mezenter iskemisinde tanıda ve cerrahi öncesi planlamada altın standarttır. Noninvaziv görüntülemedeki şüpheli bulguları netleştirmek veya cerrahi planlama yapmak için uygulanır. Erken anjiyografi artmış sağ kalım ile ilişkili Rezolüsyonu en yüksek tekniktir Hem küçük hem büyük damar hastalıklarında Sensitivitesi %74-100, spesifitesi %100 dür.

KATETER ANJİYOGRAFİ Arteryel ve venöz faza doğru kontras bolusu takip edebilme şansı + Diffüz arteriyel spazmı, uzamış arteryel fazı, mezenterik venin zayıf veya uzamış dolumunu ve mezenterik vende dolum defektini gösterebilir. Aynı seansta endovasküler tedavi edici girişim

KATETER ANJİYOGRAFİ Belirgin hipovolemi veya hipotansiyonu olan hastalarda anjiografi düşünülmemelidir. Dezavantajları İnvaziv ve uzun süren bir teknik Arteriyel kateterizasyon, Kontrast madde (nefrotoksisite) İyonize radyasyon Aterosklerotik plak hacmi ve yapısı bu teknik ile gerçek ölçüde değerlendirilemez. Barsaklar ve diğer bulgular değerlendirilemez Her merkezde bulunmaz, girişimsel radyolog gerektirir Ciddi ölüme yol açabilecek komplikasyonlar +

SELEKTİF DSA, SMA VE DALLARI SMA Jejunal Arter Orta Kolik Arter İleokolik/Sağ Kolik Trunkus Sağ Kolik Arter İleal Arter İleokolik Arter Distal SMA

Oblik Aortagrafi Lateral Aortagrafi Selektif Mezenterik Arteriyografi Doku plazminojen aktivatörü (rtpa) ile İntraarteriyel tromboliz (30 mg rtpa) sonrası 2. günde SMA anjiyografi Image-Guided Interventions. Boyer, Louis; Alfidja, Agaicha; Cassagnes, Lucie; Ravel, Anne; Chabrot, Pascal Pages 380-386.e2. 2014.

KATETER ANJİYOGRAFİ-ARTERİOGRAFİ Çölyak Arterde ve SMA da darlık Aynı Hastada Kolleteraller Aracılığı ile İMA dan Geriye Doluş Geç Dönemde SMA dan Çölyak Artere akım Current Surgical Therapy. Cheng, Charlie C., MD; Choi, Lorraine, MD; Cheema, Zulfiqar, MD; Silva, Michael B., MD Pages 939-946. 2014.

DİAGNOSTİK PERİTON LAVAJI LAPAROSKOPİ-LAPAROTOMİ Hastalığın geç evresinde tanısal Diğer tanısal araçların kullanılamadığı merkezlerde ve hastalarda Erken evrede normal

TEDAVİ Mİ nadir görülmesi nedeniyle tedavileri karşılaştıran yeterli veri yoktur. Tedavi kılavuzlarının çoğu uzman görüşü şeklinde oluşturulmuştur.

ÖZET Özellikle 50 yaş üstü risk faktörleri taşıyan veya AF-KKY olan hastalarda, iki saatten uzun süreli ani başlangıçlı karın ağrısı, abdominal distansiyon, nedeni açıklanamayan asidoz, postprandial karın ağrısı veya kilo kaybı öyküsü Etiyolojinin belirlenmesi ve kesin müdahale yönetimini belirleyip uygulamak açısından zaman agresif kullanılmalıdır.

KAYNAKÇA 1. Kelly P. O Keefe and Tracy G. Sanson ' Mesenteric Ischemia ' Emergency Medicine James G. Adams Second Edition, 2013. 34, 292-298. 2. James R. Stone, Luke R. Wilkins 'Acute Mesenteric Ischemia' Original Research ArticleTechniques in Vascular and Interventional Radiology, March 2015, Volume 18, Issue 1, Pages 24-30 3. F. Plumereau, S. Mucci, P. Le Naoures, J.B. Finel, A. Hamy 'Acute mesenteric ischemia of arterial origin: Importance of early revascularization Original Research Article Journal of Visceral Surgery, February 2015,Volume 152, Issue 1,, Pages 17-22 4. Oderich, Gustavo S. Mesenteric Vascular Disease : Chronic Ischemia Rutherford's Vascular Surgery. Published January 2, 2014. Pages 2373-2397. 5. O Keefe, Kelly P.; Sanson, Tracy G ' Mesenteric Ischemia' Emergency Medicine. Second Edition James G. Adams Published January 2, 2013. Pages 292-298. 6. Oliva IB, Davarpanah AH, Rybicki FJ, Expert Panel on Vascular Imaging. ACR Appropriateness Criteria imaging of mesenteric ischemia. Reston (VA): American College of Radiology (ACR); 2012. 6 p. 7. Heinrich V Elevated endothelin-1 level is a risk factor for nonocclusive mesenteric ischemia The Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery, In Press, 18 December 2014 8. Hüseyin Altinyollar, Mustafa Boyabatli, Uğur Berberoğlu D-dimer as a marker for early diagnosis of acute mesenteric ischemia Original Research ArticleThrombosis Research, 2006,Volume 117, Issue 4, Pages 463-467 9. Alexis Powell 'Plasma Biomarkers For Early Diagnosis Of Acute Intestinal Ischemia'Review ArticleSeminars in Vascular Surgery, In Press, Accepted Manuscript, Available online 30 January 2015 10.Keziban Ucar Karabulut, Huseyin Narci, Mehmet Gul, Zerrin Defne Dundar' Diamine oxidase in diagnosis of acute mesenteric ıschemia' Original Research Article The American Journal of Emergency Medicine, February 2013. Volume 31, Issue 2,, Pages 309-312 11.Zerrin Defne Dundar, Basar Cander, Mehmet Gul 'Serum Intestinal Fatty Acid Binding Protein and Phosphate Levels in the Diagnosis of Acute Intestinal Ischemia' An Experimental Study in Rabbits Original Research ArticleThe Journal of Emergency Medicine, June 2012, Volume 42, Issue 6,, Pages 741-747 12.Francisco Arnalich, Maria Constanza Maldifassi, Enrique Ciri ' Association of cell-free plasma DNA with perioperative mortality in patients with suspected acute mesenteric ischemia' Original Research Article Clinica Chimica Acta, 6 September 2010, Volume 411, Issues 17 18,, Pages 1269-1274 13.Ligia M. Contrin, Suzana Margereth Lobo Tyrosine: A Possible Marker of Severe Intestinal Injury During IschemiaOriginal Research ArticleJournal of Surgical Research, August 2009,Volume 155, Issue 2,, Pages 268-272 14.Margarita V. Revzin, John S. Pellerito Ultrasonography Assessment of the Aorta and Mesenteric Arteries Review Article Ultrasound Clinics, October 2014. Volume 9, Issue 4,, Pages 723-749 15.William J. Quinones-Baldrich, Ankur Chandra, Chronic Mesenteric Ischemia: How to Select Patients for Invasive Treatment Original Research Article Seminars in Vascular Surgery, March 2010. Volume 23, Issue 1,, Pages 21-28 16.Martin, Michelle C.; Wyers, Mark C. Rutherford's Vascular Surgery. 2014. Pages 2398-2413. 17.Charlie C.; Choi, Lorraine; Cheema, Zulfiqar; Silva, Michael B Current Surgical Therapy. Cheng.2014. Pages 939-946. 18.Small Bowel Gastrointestinal Imaging: The Requisites. 2014.Pages 97-155. 19.Martin, Michelle C.; Wyers, Mark C. Mesenteric Vascular Disease Rutherford's Vascular Surgery. 2014. Pages 2398-2413. 20.Boyer, Louis; Alfidja, Agaicha; Cassagnes, Lucie; Ravel, Anne; Chabrot, Pascal' Image-Guided Interventions' 2014. Pages 380-386. 21.Acute Mesenteric Ischemia, Ferri's Clinical Advisor 2015. Published January 1, 2015. Pages 751-752. Hauser, Stephen Crane. Vascular Diseases of the Gastrointestinal Tract Goldman's Cecil Medicine. Published January 1, 2012. Pages 928-937. Roline, Chad E.; Reardon, Robert F.. Disorders of the Small Intestine Rosen's Emergency Medicine. Published January 2, 2014. Pages 1216-1224

SORU? KATKI?

TEŞEKKÜRLER