Yönetm, Yl 12, Say 39, Mays - 2001,5.5-16 ISLETME EGITIMI ALAN ÖGRENCILERIN FINANS ALANINDA KARIYER YAPMA EGILIMLERINI ETKILEYEN FAKTÖRLERIN BELIRLENMESINE.... YONELIK BIR ARASTIRMA: tü. ISLETME FAKÜLTESI ÖRNEGI Yrd.Doç.Dr. Gönen DÜNDAR Istanbul Ünverstes, Isletme Fakültes Insan Kaynaklar Yönetm Anablm Dal Yrd.Doç.Dr. Ahmet KÖSE Istanbul Ünverstes, Isletme Fakültes Fnans Anablm Dal GIRIs Bu çalsmamzda; sletmelern basarsnda öneml br roloynayan nsan kaynaklarndan örgütsel hedefler dogrultusunda etkl bçmde yararlanlmasn saglayan "karyer yönetm" olgusu le yne günümüzde sletmeclk egtm alan ögrenclern yogun olarak terch ettkler s alanlarndan brs olan "fnans alan" brlkte ele alnp rdelenmektedr. Isletmeclk egtm alan ögrenclern fnans alannda karyer yollarnn belrlenmesne ve s hayatnda bu konudak beklentlerne yönelk kapsaml br arastrmann plot ntelgndek bu çalsma; Istanbul Ünverstes Isletmes Fakültes son snf ögrenclernn fnans alannda karyer yapma eglmlern belrlemelernde etkl olan faktörlern ortaya konmasn hedeflemektedr. Karyer yönetm sstem breysel ve örgütsel açdan ele alnarak, ncelenmes gereken br süreç olarak karsmza çkmaktadu. Sürecn lk boyutunda çalsann karyer beklentler, dger' boyutunda se örgütün gelecektek gereksnmeler etkl olacaktu (Kaynak ve dgerler 2000). Bu k boyutun brbr le örtüsmes, hem çalsan hem de örgüt açsndan yararl olacaktr. Çalsann s güvences ve s tatmnnn artmas, örgütün lerye dönük daha tutarl plan ve programlar olusturablme- s; sletmenn rekabet gücünü arttuacaktu. Bununla brlkte fnans alanndak karyer olanaklarna bakldgnda, temelde k farkl karyer yolunun varlg görülür: bunlar reel sektörde veya fnansal hzmetler alannda karyer yapmak bçmndedr (Gtman 1987). Bu karyer yollar ve fnans alannda çalsanlarn profller A.B.D. gb gelsms bat ekonomlernde genelleneblmesne karsn (Boone ve James 1980; Gtman 1985) henüz ülkemzde böyles genellemelern varlgndan söz edeblmek mümkün degldr. Bu çalsmann lerye dönük hedeflernden brn de bu olusturmaktadr. Bu arastrmada konunun breysel boyutu ele alnmakta ve ksa br süre sonra çalsma yasamna atlacak tü. Isletme Fakültes ögrenclernn fnans alannda karyer yapma eglmlern etkleyen faktörler ortaya konmaktadr.. ARASTRMANN AMAC Bu arastuma, Istanbul Ünverstes Isletme Fakültes son snf ögrenclernn, mezunyet sonras fnans alannda karyer yapma eglmlern etkleyen faktörlern belrlenmesn hedeflemektedr. Arastuma; gerek ülkemzde sletme egtm alan ögrenclern fnans alannda karyer yapma eglmlern etkleyen faktörlern belrlenmes, gerekse s hayatnn sletme egtm alan ögrenclerden 5
beklentlern ortaya koymay hedefleyen kapsaml br çalsmann ön arastrmas ntelgndedr. Istanbul Ünverstes Isletme Fakültes ögrenclern fnans alannda karyer yapma eglmler konusundak görüslern belrlemey amaçlayan bu çalsmada karyer eglmler üzernde etkl oldugu düsünülen faktörlern, ögrenclern fnans alannda karyer yapma eglmlern etkleyp, etklemedg belrlenmeye çalslmstr. Karyer eglmler üzernde etkl oldugu düsünülen bu faktörler sunlardr (Dessler 1997; De Cenzo ve Robbns 1996; Harcar 1993): - Cnsyet. - Ale üyelernn fnans alannda veya sletmelern fnansla lgl bölümlernde çalsyor olmas. - Staj yapms olmak - Herhang br ste çalsmak - Fnans alanna lskn genel beklentlerle lgl tutumlar. 2. ARASTRMANN KAPSAMI, KSTLAR, VARSAYMLAR VE TANIMLAR Arastrmann ana kütles Istanbul Ünverstes Isletme Fakültesnn son snf ögrenclerdr. Kolayda örnekleme yolu seçlms ve 1999-2000 egtm-ögretm yilnda son snf ta olan 96 adet ögren-..cden anket formu yoluyla blg toplanmstr. Bu ögrencler; Türkçe, Inglzce ve Iknc Ögretm programlarnn ögrenclernden olusmaktadr. Karyer eglmne lskn lteratürden ve konuya lskn dger çalsmalardan hareketle belrl faktörlern ögrenclern fnans alannda karyer yapma eglmlern etkledg varsaylrnstr. Arastrmada hem reel sektörde faalyet gösteren sletmelern fnans bölümler hem de fnans sektöründe faalyet gösteren sletmelern bütün bölümler "fnans alart" olarak kabul edlmstr. Dolaysyla fnans alannda karyer yapma eglm reel sektördek frmalarn fnans bölümlernde ya da fnans sektöründe karyer yapma eglmn fade etmektedr. Ayn zamanda ögrenclern fnans alannda karyer yapma eglmler mezunyet sonrasnda bu alanda çalsma nyetlern fade etmektedr. Anket formunu yantlayanlarn sorular ayn seklde alglayp, dogru yantlar verdg, kullanlan ver toplama ve analzde yararlanlan statstk teknklerle en gerçekç sonuçlara ulasldg varsaylmstr. Arastrmada anlamllk düzey % 5 olarak alnmstr. 3. ARASTRMANN MODELI VE DEGIsKENLERI Arastrmann model tanmlayc ntelktedr. Burada mevcut br durumun belrlenmes söz konusudur. Arastrma, çalsmann amacna uygun olarak gelstrlen anket formundan yararlanlarak yaplmstr. Bunun yan sra ankete katlanlarn fnans alannda karyer yapma eglmler le degsk faktörler arasndak lg de ortaya konmustur. Tahmn degsken fnans alannda karyer yapma eglm olan çalsmann krter degskenler ögrenclern fnans alannda karyer yapma eglmlern etkledg düsünülen cnsyet, ale üyelernn fnans alannda çalsmas, fnans alannda staj yapms olmak, fnans alanndak s deneym ve fnans alanna lskn tutumlardr. 4. ARASTRMANN HIPOTEZLERI Istanbul Ünverstes Isletme Fakültes son snf ögrenclernn, mezunyet sonras fnans alannda karyer yapma eglmlern etkleyen faktörlern belrlenmes amacyla gelstrlen hpotezler sunlardr: - Ögrenclern cnsyet le fnans alannda karyer yapma eglmler arasnda lg vardr. - Ögrenclern fnans alannda çalsan ale üyesne sahp olmalar le fnans alannda karyer yapma eglmler arasnda lg vardr. - Ögrenclern fnans alannda staj yapms olmalar le fnans alannda karyer yapma eglmler arasnda lg vardr. - Ögrenclern fnans alannda çalsms olmalar le fnans alannda karyer yapma eglmler arasnda lg vardr. - Ögrenclern fnans alanna lskn tutum ve beklentler le fnans alannda karyer yapma eglmler arasnda lg vardr. 6
5. ARASTIRMA SONUÇLARININ DEGERLEMESI Arastrmada ögrenclern mezunyet sonras fnans alannda karyer yapma eglmler le bunlar etkleyen faktörler arasndak lg belrlenmeye çalslmstr. Ögrenclern mezunyet sonras fnans alannda karyer yapma eglmler le bunlar etkleyen faktörler arasnda br lgnn olup olmadgn belrlemek amacyla K-kare bagmszlk test ve Kolmogorov~Smrnov testlernden yararlanlmstr. K-kare bagmszlk testnde k veya daha fazla ntelk esas alnarak snflandrlan verler degerlenerek bu k ntelgn brbrnden bagmsz olup olmadg test edlr (Kurtulus 1996). K-kare uygunluk testnde teork frekanslarn 5'ten küçük olmas halnde brlestrme yapmak gerekr. Bu kosul özellkle az sayda gözleme dayal tablolarda blg kaybna neden olmaktadr. Ayrca karar ve yorumlarda belrl kalplara uyma gereg vardr. Saylan bu sakncalardan ya da zorlayc özellklerden dolay frekans daglmlarnn uygunluk analzlernde Kolmogorov-Smrnov test terch edlmektedr. Kolmogorov-Smrnov test tek ve çft örnek durumlarnda frekans daglmn ele alarak varsaylan her hang br teork daglm le uygunlugu test etmekte kullanlan br testtr (Özdamar 1999). Bu çalsmada da teork frekanslarn 5'ten büyük oldugu durumlarda Kolmogorov-Smrnov test uygulanmstr. A. Cnsyet le Karyer Yapma Eglm ArasndakIlg Arastrmaya katlanlarn % 62,5' erkek % 37,5' kz ögrencdr. Fnans alannda karyer yapma eglmnde olanlarn % 70' erkek, % 30'u kz.ve fnans alannda karyer yapma eglmne olmayanlarn da % 50's erkek ve % 50's kz ögrenclerdr. Dger yandan erkek ögrenclern % 70' fnans alannda karyer yapma eglmndeyken bu oran kz ögrenclerde % 50 dr (Tablo la). Cnsyet le fnans alannda karyer yapma eglm arasndak lgnn test edlmes amacyla ya- Gerçeklesen Cnsyet Frekans TABLO la Cnsyet ve Karyer Yapma Eglmler % 36,0 96,0 60,0 Fnans %62,5 Yapmaya 100,0 18,0 % 36,0 22,5 37,5 13,5 Fnans 50,0 37,5 30,0 18,8 100,0 Toplam Alannda % 100,0 60,0 22,5 50,0 43,8 70,0 37,5 42,0 62,5 30,0 18,8 18,0 Eglml Alannda Karyer Olmayanlar Karyer 7
Dereces plan k-kare analznn sonucuna göre Ho ret edlmektedr. Buna göre %5 anlamllk düzeynde cnsyet le fnans alannda karyer yapma eglm arasnda anlaml br lg oldugunu söylememz mümkündür (Tablo lb). Kz ögrenclern fnans alannda karyer yapmak stememeler k-kare degerne en büyük katky saglamaktadr (1,50). Dolaysyla cnsyet le fnans alannda karyer yapma eglm arasndak lg özellkle fnans l annda karyer yapma eglmnde olmayan kz ögrenclern beklenen daha fazla olmasndan kaynaklanmaktadr. TABLO tb Cnsyet le Karyer Yapma Eglm Arasndak Ilg Serbestlk 0,050 Anlamllk Düzey 3,840 Deger B. Ale Üyelernn çalsmas le Karyer Yapma Eglm Arasndak Ilg Arastrmaya katlan ögrenclern % 21,9'unun ale üyeler arasnda fnans alannda çalsan brey varken % 78,I'nn yoktur. Fnans alannda karyer yapma eglmnde olan ögrenclern % 26,7'snn ale üyeler arasnda fnans alannda çalsan brey varken % 73,3'ünün yoktur. Fnans alannda karyer yapma eglmne olmayan ögrenclern % 13,9'unun ale üyeler arasnda fnans alannda çalsan brey varken % 86,l'nn yoktur. Ayn zamanda fnans alannda çalsan ale üyesne sahp olan ögrenclerden % 76,2's fnans alannda karyer yapma eglmnde ken % 23,8' fnans alannda karyer yapmaya eglml degldr (Tablo 2A). Ögrenclern fnans alannda karyer yapma eglm le ale üyelernn fnans alannda çalsmas arasndak lgnn test edlmes amacyla yaplan k-kare analznn sonucuna göre Ho kabul edlmektedr. Buna göre % 5 anlamllk düzeynde, TABL02A Ale Üyelernn çalsmasna Göre Karyer Yapma Eglmler Yapmaya 21,0 %21,9 % 75,0 96,0 100,0 78,\ 78,1 Yapmaya Fnans Eglml Fnans 5,0Alannda Alanda Karyer Çalsan Toplam 31,0 %41,3 28,0 %86,1 36,0 % 7,9 %5,2 23,8 32,3 37,5 13,9 100,0 Eglml Olanlar %45,8 %73,3 % 100,0 76,2 26,7 44,0 46,9 60,0 58,7 62,5 16,0 13,1 16,7 Olmayanlar Gerçeklesen Frekans 8
ögrenclern alelernde fnans alannda çalsan breylern olmas le bu alanda karyer yapma eglmler arasnda br lgnn oldugunu söylememz mümkün degldr (Tablo 2B). TABLO 2B Karyer Yapma Eglm le Ale Üyelernn çalsmas Arasndak Ilg Dereces 0,143 Anlamllk Düzey 2,150 Serbestlk C. Staj Yapms Olmak le Karyer Yapma Eglm Arasndak Ilg Arastrmaya katlan ögrenclern % 36,5' daha önce fnans alannda staj yapms % 63,5' se yapmamstr. Fnans alannda karyer yapma eglmnde olan ögrenclern % 40' daha önce fnans alannda staj yapms ken % 60' yapmamstr. Fnans alannda karyer yapma eglmnde olmayan ögrenclern se % 30,6's daha önce fnans alannda staj yapms ve % 69,4'ü yapmamstr. Ayn zamanda daha önce fnans alannda staj yapms olan ögrenclern % 68,6's fnans alannda karyer yapma eglmnde ken bu oran daha önce staj yapmams ögrenclerde % 59'dur (Tablo 3A). Ögrenclern fnans alannda staj yapms olmalar le fnans alannda karyer yapma eglmler arasndak lgnn test edlmes amacyla yaplan k-kare analznn sonucuna göre Ho kabul edlmektedr. Buna göre %5 anlamllk düzeynde ögrenclern fnans alannda staj yapms olmalar le fnans alannda karyer yapma eglmler arasnda anlaml br lg oldugunu söylememz mümkün degldr (Tablo 3B). TABLO 3A Staj Yapms Olmaya Göre Karyer Yapma Eglmler % 35,0 96,0 61,0 63,5 36,5 100,0% Yapmaya Fnans Toplam 25,0 22,9 %41,0 36,0 11,0 13,1 % 100,0 31,4 36,0 26,0 69,4 30,6 11,5 37,5 Alannda Eglml Alanda %59,0 %60,0 %40,0 %68,6 100,0 36,0 38,1 25,0 24,0 21,9 37,5 62,5 60,0Karyer Olanlar Olmayanlar Gerçeklesen Ögrenclern Frekans 9
eger TABLO 3B Staj Yapms Olmak le Karyer Yapma Eglmler Arasndak lg Dereces 0,3520,866 Anlamllk Düzey Serbestlk D. Herhang Br syernde Çalsmak le. Karyer Yapma Eglm Arasndak lg Arastrmaya katlan ögrenclern % 45,8' daha önce fnans alannda çalsms % 54,2's se çalsmamstr. Fnans alannda karyer yapma eglmnde olan ögrenclern %55' daha önce fnans alannda çalsms ken % 45' çalsmamstr. Fnans alannda karyer yapma eglmnde olmayan ögrenclern se % 30,6's daha önce fnans alannda çalsms ve % 69,4'ü çalsmamstr. Ayn zamanda daha önce fnans alannda çalsms olan ögrenclern % 75' fnans alannda karyer yapmaya eglml ken bu oran daha önce br ste çalsmams ögrenclerde % 62,5'dr (Tablo 4A). Ögrenclern herhang br s yernde çalsmalar le fnans alannda karyer yapma eglmler arasndak lgnn test edlmes amacyla yaplan kkare analznn sonucuna göre Ho ret edlmektedr. Buna göre %5 anlamllk düzeynde ögrenclern herhang br s yernde çalsmalar le fnans alannda karyer yapma eglmler arasnda anlaml br lg oldugunu söylememz mümkündür (Tablo 4B). Daha önce fnans alannda çalsms olanlarn fnans alannda karyer yapmak stememeler kkare degerne en büyük katky saglamaktadr (l,83). Dolaysyla daha önce fnans alannda çalsms olmak ve fnans alannda karyer yapma eglm arasndak lg özellkle daha önce fnans alannda çalsms olanlarn beklenenden daha az fnans alannda karyer yapmak stememelernden kaynaklanmaktadr. TABL04A Çalsms Olmaya Göre Karyer Yapma Eglmler Alannda Karyer Fnans Alanda % Karyer 52;0 44,0 96,0 52,0 100,0 54,2 45,8 Fnans Yapmaya % 25,0 36,0 19,5 16,5 11,0 Eglml 48,1 25,0 37,5 26,0 69,4 30,6 100,0 11,5 Toplam %62,5 % 28,1 Eglml 100,0 60,0 62,5 45,0 51,9 27,5 27,0 75,0 33,0 55,0 32,5 34,4 Olmayanlar Olanlar Ögrenclern Gerçeklesen Gerçekjesen Frekans Daha Önce Fnans LO
TABLO 4B Çalsms Olmak le Fnans Alannda Karyer Yapma Eglmler Arasndak Ilg Dereces 0,o0 Anlamllk Düzey 5,415 Serbestlk Anlamllk Kolmogorov-Smrnov Düzey Z Negatf Poztf E. Fnans Alanna En Büyük IlsknFark Tutumlarla Karyer Yapma Eglmler Arasndak Ilg %5 anlamllk düzeynde ögrenclern fnans alannda çalsmay kendne uygun bulma düzeyler le fnans alannda karyer yapma eglmler arasnda anlaml br lg oldugu söyleneblr (Tablo SB). TABLO SB Kolmogorov-Smrnov Test Istatstg (Gruplama Degsken: Karyer Yapma Eglm) Bulma Düzey 0,000-0,706 Mutlak 0,000 3,347, KendneÇalsmay Uygun Ankette ögrenclern fnans alanyla lgl tutumlarn belrlemeye yönelk sekz soru sorulmus ve burada besl Lkert ölçeg kullanlmstr. Ögrenclern fnans alanyla lgl genel beklentlerne lskn tutum puanlarndan hareketle fnans alannda karyer yapma eglmler arasndak lg Kolmogorov-Smrnov (K-S) test le analz edlms ve asagdak sonuçlara ulaslmstr. Tablo SA ögrenclern fnans alannda çalsmay kendlerne uygun bulma düzeylernn fnans alannda karyer yapma eglmlerne göre gruplanms daglmn vermektedr. Ögrenclern fnans alannda çalsmay kendne uygun bulma düzeyler le fnans alannda karyer yapma eglmler arasndak lgnn test edlmes amacylayaplan Kolmogorov-Smmov test sonucuna göre Ho ret edlmektedr. Buna göre Tablo 6A ögrenclern fnans alannda çalsmay karyerler açsndan öneml bulma düzeylernn fnans alannd'l: karyer yapma eglmlerne göre gruplanms daglmn vermektedr. Ögrenclern fnans alannda çalsmay karyerler açsndan öneml görme düzey le fnans alannda karyer yapma eglmler arasndak lgnn test edlmes amacyla yaplan Kolmogorov Smmov testnn sonucuna göre Ho ret edlmektedr. Buna göre %5 anlamllk düzeynde ögrenclern fnans alannda çalsmay karyerler açsndan öneml görme düzey le fnans alannda kar- TABLO SA Ögrenclern Çalsmay Kendlerne Uygun Bulma Düzeyne Göre Fnans Alannd~ Karyer Yapna Eglmler 28 17 15 96 28 8 Yapmaya 25 7363 OFnans ToplamAlannda Eglml Alanda 60 27 17 58 3 Karyer Olmayanlar Olanlar Çalsmay 1
TABLO Ögrenclern Çalsmay Karyerler Açsndan Öneml Görme Düzeyne Göre Karyer Yapma Eglmler 33 20 12 17 96 14 Çalsmay 13 68 36 52 Yapmaya Fnans Fnans ToplamAlannda Alanda 60 31 15 49 Eglml Karyer Olanlar Hç Katlmyor 6A v Z Negatf Poztf yer yapma eglmler arasnda anlaml br lg oldugu söylemek mümkündür (Tablo 6B). TABLO 6B Kolmogorov-Smrnov Test Istatstg (Gruplama Degsken: Karyer Yapma Eglm) 0,000-0,572 Mutlak 2,714 0,000 Karyer Görme Çalsmay Düzey Açsndan Öneml Tablo 7A ögrenclern fnans alannda çalsmay madd kazanç açsndan öneml bulma düzeylernn fnans alannda karyer yapma eglmlerne göre gruplanms daglmn vermektedr. Ögrenclern fnans alannda çalsmay madd kazanç açsndan öneml görme düzey le fnans alannda karyer yapma eglmler arasndak lgnn test edlmes amacyla yaplan Kolmogorov Smmov testnn sonucuna göre Ho kabul edlmektedr. Buna göre %5 anlamllk düzeynde ögrenclern fnans alannda çalsmay madd kazanç açsndan öneml görme düzey le fnans alannda karyer yapma eglmler arasnda anlaml br lg oldugunu söylememz mümkün degldr (Tablo 7B). TABL07A Ögrenclern Çalsmay Madd Kazanç Açsndan Öneml Görme Düzeylerne Göre Karyer Yapma Eglmler -;- 22 41 12 909 Çalsmay Yapmaya 36 7 34 18 Fnans Fnans ToplamAlannda Eglml Alanda 23 60 918 5 Karyer Olanlar Karyer Olmayanlar f:lç Katlmyor 12
Negatf Poztf TABLO 7B Kolmogorov-Smrnov Test Istatstg (Gruplama Degsken: Karyer Yapma Eglm) 0,000-0,189 Mutlak 0,398 0,896 Madd Öneml Açsndan Çalsmay Düzey Kazanç Görme Anlamllk Kolmogorov-Smrnov Düzey Z Negatf Poztf En Büyük Fark TABLO 8B Kolmogorov-Smrnov Test Istatstg (Gruplama Degsken: Karyer Yapma Eglm) 0,000-0,444 Mutlak 0,000 2,108 Br Daha Görme AlanDnamk Olarak Düzey Tablo 8A ögrenclern fnans alann daha dnamk br alan olarak görme düzeylernn fnans alannda karyer yapma eglmlerne göre gruplan- mümkündür (Tablo 8B). Tablo 9A ögrenclern fnans alannn gelecekte önemnn artacagna nanma düzeylernn f- TABL08A Ögrenclern Fnans Alann Daha Dnamk Br Alan Olarak Görme Düzeylerne Göre Fnans Alannda Karyer Yapma Eglmler Yapmaya Eglml Olanlar Daha33 31 13 696 Fnans Yapmaya II 36 38 6 Eglml Alanda 60 25 53 2 Karyer Karyer Olmayanlar Toplam ms daglmn vermektedr. Ögrenclern fnans alann daha dnamk br alan olarak görme düzeyler le fnans alannda karyer yapma eglmler arasndak lgnn test edlmes amacyla yaplan Kolmogorov-Smrnov testnn sonucuna göre Ho ret edlmektedr. Buna göre %5 anlamllk düzeynde ögrenclern fnans alann daha dnamk br alan olarak görme düzeyler le fnans alannda karyer yapma eglmler arasnda anlaml br lg oldugunu söylemek, 13 nans alannda karyer yapma eglmlerne göre gruplanms daglmn vermektedr. Ögrenclern fnans alannn gelecekte önemnn artacagna nanma düzeyler le fnans alannda karyer yapma eglmler arasndak lgnn test edlmes amacyla yaplan Kolmogorov-Smrnov testnn sonucuna göre Ho ret edlmektedr. Buna göre %5 anlamllk düzeynde ögrenclern fnans alannn gelecekte önemnn artacagna nanna düzeyler le fnans alannda karyer yapma eg-
TABLO 9A Ögrenclern Fnans Alannn Gelecekte Önemnn Artacagna Inanma Düzeylerne Göre Karyer Yapma Eglmler Fnans Alannn Gelecekte Yapmaya 42 33 96 3 Yapmaya 25 36 16 76 Fnans Fnans Eglml Alannda Eglml Alanda 60 36 Olanlar 17 42 Karyer Olmayanlar Toplam v k Z Negatf Poztf TABLO 9B Kolmogorov-Smrnov Test Istatstg (Gruplama Degsken: Fn~ns Alannda Karyer Yap~a Eglm) -0,433 0,000 Mutlak 0,000 2,055 Inanma Gelecekte Artacagna Düzey Önemnn lmler arasnda anlaml br lg oldugunu söylemek mümkündür (Tablo 9B). Tablo 1DA ögrenclern fnans alannda uluslararas alanda çalsma olanagnn daha fazla olacagna nanma düzeylernn fnans alannda karyer yapma eglmlerne göre gruplanms daglmn vermektedr. Ögrenclern fnans alannda uluslararas alanda çalsma olanagnn daha fazla olacagna nanma düzeyler le fnans alannda karyer yapma eglmler arasndak lgnn test edlmes amacyla yaplan k-kare analznn sonucuna göre Ho ret edlmektedr. Buna göre %5 anlamllk düzeynde ögrenclern fnans alannda uluslararas alanda çalsma olanagnn daha fazla olacagna nanma düzeyler le fnans alannda karyer yapma eglmler arasnda anlaml br lg oldugunu söylememz mümkündür (Tablo lob). TABLO Ögrenclern Uluslararas Çalsma Olanagnn Daha Fazla Olacagna Inanma Düzeylerne Göre Karyer Yapma Eglmler 35 22 31 96 8O Uluslararas Alanda Çalsma Yapmaya Yapmaya 7O 36 LO 8 Fnans Fnans ToplamEglml Alannda Eglml Alanda 20 27 60 12 O Olanlar Karyer Olmayanlar Karyer Hç Katlmyor loa 14
Negatf Poztf TABLO lob Kolmogorov-Smrnov Test Istatstg (Gruplama Degsken: Karyer Yapma Eglm) 0,000-0,256 Mutlak 0,000 1,212 Alanda Uluslararas Çalsma Inanma Olacagna Olanagnn Daha Düzey Fazla Anlamllk Kolmogorov-Smmov Düzey Z Negatf Poztf En Büyük Fark TABLO llb Kolmogorov-Smrnov Test Istatstg (Gruplama Degsken: Karyer Yapma Eglm) 0,000-0,539 Mutlak 2,556 0,000 Hzlandracagna Gelsmey Inanma Kssel Çalsmann Düzey Tablo IlA ögrenclern fnans alannda çalsmann kssel gelsmey hzlandracagna nanma düzeylernn fnans alannda karyer yapma eglmlerne göre gruplarms daglmn vermektedr. Ögrenclern, fnans alannda çalsmann kssel gelsmey hzlandracagna nanma düzeyler le fnans alannda karyer yapma eglmler arasndak lgnn test edlmes amacyla yaplan kkare analznn sonucuna göre Ho ret edlmektedr. Buna göre %5 anlamllk düzeynde ögrenclern fnans alannda çalsmann kssel gelsmey hzlandracagna nanma düzeyler Ile fnans alannda karyer yapma eglmler arasnda anlaml br lg oldugunu söylememz mümkündür (Tablo IlB). SONUÇ VE ÖNERILER Istanbul Ünverstes Isletme Fakültes son snf ögrenclernn, mezunyet sonras fnans alannda karyer yapma eglmlern etkleyen faktörlern belrlenmesn amaçlayan bu çalsmada fakülte ögrenclerne uygulanan anket formundan elde edlen verlerden hareketle yaplan analzi e rn sonuçlarn su seklde özetlemek mümkündür. Elde edlen bulgular Istanbul Ünverstes, Isletme Fakültes ögrenclernn fnans alannda karyer yapma eglmlernn oldukça yüksek oldugu göstermektedr (% 62,5). 1980'l yllarda uygulanmaya baslayan ekonomk poltkalarn sonucu TABLO Ögrenclern Çalsmann Kssel Gelsm Artracagna Inanma Düzeylerne Göre Karyer Yapma Eglmler 22 29 23 Çalsmann 96 715 Yapmaya Yapmaya 14 5LO 36 6 Fnans Fnans Toplam Eglml Alannda Eglml Alanda 23 21 60 13 2 Olanlar Karyer Olmayanlar Karyer Hç Katlmyor lla 15
olarak fnans pyasalarnn önemnn gderek artmstr. Fnans alannda yüksek oranda karyer yapma eglmnn fnans pyasalarnn artan bu önemnden kaynakladg söyleneblr. Ancak son dönemlerde yasanan fnansal krzlern ardndan halen ayn eglmn geçerl olup olmadg ayr br arastrma konusudur. Arastrmann bulgular cnsyetn ögrenclern fnans alannda karyer yapma eglmn belrleyen br faktör oldugunu göstermektedr. Daha çok erkek ögrencler fnans alannda karyer yapma eglmnde ken özellkle kz ögrenclern bu alanda karyer yapma eglmnde olmamalar cnsyet bu eglm belrleyen br faktör klmaktadr. Elde edlen bulgulara göre herhang br ste çalsmak ögrenclern fnans alannda karyer yapma eglmlern belrleyen br dger faktördür. Özellkle daha önce fnans alannda çalsms olan ögrenclern fnans alannda karyer yapma eglmnde olmamalar daha önce fnans alannda çalsms olmay bu eglm belrleyen br faktör klmaktadr. Arastrmann bulgularndan hareketle, fnans alannda çalsmay kendne uygun bulmak, fnans alannda çalsmay karyer açsndan öneml bulmak, fnans alann daha dnamk br alan olduguna nanmak, fnans alannn gelecekte önemnn artacagna nanmak, fnans alannda uluslararas alanda çalsma olanaklarnn daha fazla olacagna nanmak ve fnans alannda çalsmann kend kssel gelsmelern hzlandracagna nanmak gb tutum ve beklentlern ögrenclern fnans alannda karyer yapma eglmlern belrleyen faktörler oldugu sonucuna ulaslmstr. Bunun yannda, arastrmann bulgular ale üyelernn fnans alannda çalsmas, ögrenclern fnans alannda staj yapms olmalar ve fnans alannda çalsmann daha fazla madd olanak saglayacag beklents gb faktörlern ögrenclern fnans alannda karyer yapma eglmler üzernde etkl olmadgn göstermektedr. Arastrmann ögrenclern fnans alanna yönelk genel tutum ve beklentlerne lskn sonuçlar brlkte degerlendrldgnde: ögrenclern fnans alannda karyer yapma eglmlernn kaynagnn madd kazanç gözetmek ve ale breylernden etklenmek yerne fnans alann dnamk, gelsme açk, kendlern gelstreblecekler br alan olarak görmeler oldugu söylenebnr. Istanbul Ünverstes, Isletme Fakültes son snf ögrenclernn fnans alannda karyer yapma eglmlern etkleyen faktörlern belrlenmesne yönelk bu arastrma plot br çalsma ntelgndedr. Arastrmann dger ünverstelern lgl fakülte ve bölümlern de kapsayacak seklde yaplmas lgl bölüm ve fakültelerden mezun olma asamasnda olup da mezunyet sonrasnda fnans alannda çalsma eglmnde olan ülkemz gençlernn bu eglmlern etkleyen faktörlern belrlenmes açsndan öneml br katk saglayacaktr. Ayn zamanda, söz konusu bu çalsmalar bütünleyen, s hayatnn bu gençlerden bekledg özellklern belrlenmesne yönelk br dger çalsma ögrenclern karyerlernn yönlendrlmesnde ve fakültelern ders programlarnn olusturulmasnda öneml katklar saglayacaktr. KAYNAKÇA Boone, L. E., ve Johnson, J. c., 1980, Profles of the 801 Men and Woman at the Top, Busness Horzons, February, 47-52. De Cenzo D. A. ve Robbns S. P., 1996 Human Resource Management, New York, John Wley & Sons, Ine. Dessler G., 1997, Human Resource Management, New Jersey, Prentce HalL. Gtman, L., 1987, Basc Manageral Fnance, New York, Harper & Row. Gtman, L. ve Maxwe, C. E., 1985, Fnancal Actvtes of Major U.S. Frms: Surveyand Analyss of Fortune's 1000, Fnancal Maagement Wnter, 57-65. Harcar, T., 1993, Isletme Fakülte ve Bölümlerndek Ögrenclern Meslek Terchler, Fakülte ve Cnsyet Faktörler Açsndan Ilg, Istanhul Ünverstes Isletme Fakültes Dergs, Nsan, 1-128. Kaynak, T. ve dgerler., 2000, Insan Kaynaklar Yönetm, Istanbul, I.Ü. Isletme Fakültes Yayn. Kurtulus, K., 1996, Pazarlama Arastrmalar, Istanbul, I.Ü. Isletme Fakültes Yayn. Özdamar, K., 999, Paket Programlar le Istatstksel Analz-I, Istanbul, Kaan Ktapev Yayn. 16