YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ
ÇAĞDAŞ İŞ DÜNYASININ DEĞİŞİMİ Globalleşme: Global Pazar piyasasında yönetim ve kontrol Dünya piyasalarında rekabet Global iş grupları Global dağıtım sistemleri Bugün bilişim sistemleri, firmaların ticari anlamda yönetim ve işletmelerini global ölçüde denetim gücünü verecek analitik gücü ve iletişimi temin eder.
Endüstriyel Ekonomilerin Dönüşümü: Bilgiye dayalı ve bilgi tabanlı ekonomiler Verimlilik Yeni ürünler ve hizmetler Liderlik Zamana dayalı rekabet Çalkantılı iş dünyası Bilgi bazında sınırlı personel Bilişim teknolojisinin sürekli artan gücü büyük ekonomik değerleri olan yeni hizmetleri mümkün kılar.
Girişimin Değişimi: Hiyerarşi kademesinin azaltılması Yetkinin merkezkaçlaştırılması Esneklik Bağımsız birimler Düşük işlem ve koordinasyon bağlantıları Personelin güçlendirilmesi Ortak işbirliği ve takım çalışması.
BİLİŞİM SİSTEMİ KAVRAMI Bilişim sistemi, teknik olarak, organizasyonlardaki karar verme desteğine kadar bilgiyi düzenlemek, saklamak, işlemek, toplamak olan birbirleriyle ilgili parçaların kümesi olarak tanımlanabilir. Bilişim sistemleri, organizasyon içinde ve çevresinde önemli insanlar, yerler ve şeyler hakkında da bilgi içerirler. Bilişim denince, insanlar için faydalı ve anlamlı biçime sokulmuş veri (data) anlıyoruz. Veri, önce insanların anlayabileceği ve kullanabileceği biçimde hazırlanmış ve organize edilmiş, sonra organizasyonlarda veya fiziksel çevrelerde görülen olayları tanımlayan ham gerçeklerin yoğunluğudur.
Bilişim sisteminde üç aktivite karar verme, işlemlerin kontrolü, problemlerin çözümü ve yeni ürünler veya hizmetler oluşturmada organizasyonların ihtiyacı olan bilgiyi üretmektir. Bu aktiviteler: Girdi (input): Organizasyonun içinden veya dış çevresinden, ham bilgileri (veri) ele geçirmek veya toplamaktır. İşlem (processing): Bu ham veriyi daha anlamlı biçime çevirir. Çıktı (output): İşlenmiş bilgiyi (information), insanlara veya kullanılacak olan aktivitelere aktarır.
Bilişim sisteminin fonksiyonları:
Bilişim sistemleri, bilgisayar tabanlı veya elle düzenleme şeklinde olabilir. El sistemleri, kağıt ve kalem teknolojisini kullanırlar. Bilgisayar tabanlı bilişim sistemleri (BTBS), bilgiyi yaymak ve işlemek için, bilgisayar yazılımı ve donanımına güvenir. Bugünün yöneticileri bilgisayar bilgilerini ve bilişim sistemi bilgilerini birleştirmek zorundadırlar. Bilişim sistemleri bilgisayarla sınırlı değildir. Bilişim sistemlerini etkili kullanmak, sistemleri şekillendiren organizasyon, yönetim ve bilişim teknolojilerini anlamayı gerektirir. Bilişim sistemlerini etkili kullanabilmek için ilk başta organizasyonun yapısını, çevresini, fonksiyonlarını, politikalarını ve pek tabi yönetimini ve yönetim verdiği kararları anlamazsınız.
Bilişim sistemleri organizasyonların bir parçasıdır. Uzmanlar değişik fonksiyonlara göre yetiştirilir ve çalıştırılır. Bunlar satış, pazarlama, üretim, finans ve insan kaynaklarıdır. Organizasyonel Fonksiyonları:
BİLİŞİM SİSTEM TEKNOLOJİSİ Bilişim sistem teknolojisi değişiklikleri yöneticinin algılamasına yardımcı olan bir araçtır. Bilişim sistemleri organizasyonu bir arada tutan yapıştırıcıdır. BTBS bilgisayar donanımı, yazılımı, depolama ve telekomünikasyon teknolojilerinden faydalanır. Bilgisayar yazılımı, bilişim sisteminde bilgisayar donanımının bileşenlerini kontrol eden ayrıntılı programlardır.
ORGANİZASYONDA ANAHTAR SİSTEMLER Organizasyonda değişik seviyeler, özellikler ve ilgi alanları olduğundan dolayı bir çok çeşit sistem vardır. Organizasyon stratejik, yönetim, bilgi ve işlemsel seviyelere bölünmüştür ve son olarak satış, üretim, finans, insan kaynakları gibi fonksiyonel alanlara bölünmüştür. Farklı Tipteki Sistemler: Farklı organizasyonel seviyelerde servis veren dört tip bilişim sistemi vardır: İşlemsel seviye sistemleri, Bilgi seviye sistemleri, Yönetim seviye sistemleri, Stratejik seviye sistemleri.
İşlemsel Seviye Sistemleri: İşlemsel yöneticileri destekler ve bunu organizasyonun satışları, para depozitleri, kredi kararları ve fabrika malzemenin akışı gibi temel aktivitelerin ve işlemlerin kayıtlarını tutarak yapar. Bu seviyede sistemlerin temel prensipleri rutin sorulara cevap vermek ve organizasyonların muamelelerinin kayıtlarını tutmaktır (Örneğin; Bankamatikler). Bilgi Seviye Sistemleri: Bir organizasyondaki veri işçilerini ve bilgileri destekler. Bilgi seviye sistemleri bir firmanın kırtasiye işlerinin kontrolüne ve yeni bilgilerin işe entegre edilmesine yardımcı olur
Yönetim Seviye Sistemleri: Orta kademe yöneticilerin olayları izlemesi, kontrolüne, karar vermesine yardımcı olmaktadır. Yönetim seviye sistemleri tipik olarak anlık raporlar yerine belli bir periyot için bilgi elde ederler. Anlık bilgiye ihtiyaç fazla değildir, fakat periyodik raporlara halen ihtiyaç duyulmaktadır. Stratejik Seviye Sistemleri: Tepe yöneticilerin firma içi ve dış çevredeki stratejilerini belirlemelerine yardımcı olur. Onların ana prensibi dış çevredeki değişikliklere var olan organizasyon olanaklarıyla uyum sağlamaktır.
Başlıca Ana Sistem Tipleri; Yönetici Destek Sistemi (YDS) Yönetim Bileşim Sistemleri (YBS) Karar Destek Sistemleri (KDS) Uzman Bilişim Sistemleri (UBS) Ofis Otomasyon Sistemi (OOS) Atomik İş İşleme Sistemleri (AİS) Her seviyedeki sistemler ana fonksiyon alanlarına servis için düzenlenmiştir. Böylece organizasyonlarda bulunan tipik sistemler işçilere veya yöneticilere her seviyede ve satış, üretim, pazarlama, finans, insan kaynakları fonksiyonlarında yardım amacı ile oluşturulmuştur.
Atomik İş İşleme Sistemi (AİS) organizasyonun işlemsel seviyesine servis veren en basit sistemdir. Bir AİS işlerin yönetilmesi için günlük olarak işlemlerin kayıtlarını tutan bilgisayarlarla donatılmış sistemdir. Atomik iş işleme sistemleri, bir organizasyonun işlemsel seviyesine hizmet verir. AİS diğer sistemler için ana bilgi üreticileridir.