4. ÖÜ 1. ODE SOU - 1 DEİ SOUI ÇÖÜEİ 4. + T nah tar lar açık ken T, ve lam ba la rı ya nar. nah tar lar ka pa tıl dı ğın da T sö ner. ve yan ma ya baş lar. ve ışık ver me yi sür dü rür. CE C lam ba sı nın ışık ver me si için anah ta rı ka pa tılma lı dır. anah ta rı ka pa tıl dı ğın da ve lam ba la rı kı sa dev re anah ta rı nı ka patmak hiç bir şe yi de ğiş tir mez. u du rum da yal nız anah ta rı nın ka pa tıl ma sı, ge rek li ve ye ter li dir. CE. 5. 1 5 4. nah tar lar açık iken lam ba sı yan maz. nah tarlar ka pa tıl dı ğın da,,, ve lam ba la rı sö ner. lam bası ise yan ma ya de vam eder. Top lam 5 lam ba sö ner. CE D 6. + al nız in yan ma sı için yal nız üze rin den akım geç me li dir. u du rum da, ve 4 lam ba la rı ka pa tılma lı dır. CE C T ve anah tar la rı açık, ve T ka pa lıy ken,, ve lâm ba la rı yan mak ta dır. ve anah tar ları ka pa tıl dı ğın da ve lâm ba ları nın üze rin den akım ge çe ce ği için bu lâm ba lar ya nar. ve T açıl dı ğın da ise ve lâm ba la rı sö ner. Her iki du rum da ya nan lâm ba lar ve dir. CE C Elektrik devresinde yalnız anahtarı kapatıldığında yanan lamba sayısı n 1 =, yalnız anahtarı kapatıldığında yanan lamba sayısı n = 4, yalnız anahtarı kapatıldığında yanan lamba sayısı n = 1 n > n 1 > n CE 1 EETİ E ETİ
ODE SOU - DEİ SOUI ÇÖÜEİ 4. 1. C lambası arasına paralel bağlandığında, lambasının uçları arasındaki gerilim azaldığından parlaklığı azalır. lambası C arasına paralel bağlandığında, lambasının uçları arasındaki gerilim değişmediğinden parlaklığı değişmez. lambası CD arasına seri bağlandığında, lambasının uçları arasındaki gerilim azaldığından parlaklığı azalır. lambasının parlaklığını azaltmak için I ve III işlemleri tek başına yapılmalıdır. CE D. D Ι ΙΙ,, lambalarının uçları arasındaki gerilimler: I = I = I 5. CE Ι Şekil-I de lambaların uçları arasındaki gerilimler: Şekil-II de lambaların uçları arasındaki gerilimler: lambasının parlaklığı azalır; nin parlaklığı değişmez, lambalarının parlaklığı artar. CE. I I lambasının en parlak yanması için ve anahtarları kapatılmalıdır. CE E I I I T 6. anahtarı kapalı, anahtarı açık iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: anahtarı açık, anahtarı kapalı iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: 0 (kısa devre) lambasının parlaklığı azalır, lambasının parlaklığı artar, lambası söner. CE D 1 Elektrik devresindeki 1 ve 5 numaralı anahtarlar kapatıldığında,, lambaları seri bağlı hale gelirler ve eşit parlaklıkta yanarlar. CE 5 4 EETİ E ETİ 1
7. / / / 10. 8. ambaların parlaklıkları,,, arasında > > = ilişkisi vardır. CE ambaların uçları arasındaki gerilimler: una göre;,, lambalarının parlaklıkları,, arasında > = ilişkisi vardır. CE C 11. Devrede; anahtarı kapatılırsa in üzerindeki gerilim, anahtarı kapatılırsa in üzerindeki gerilim 4, anahtarı kapatılırsa in üzerindeki gerilim u durumda, elektrik devresindeki anahtarı kapatıldığında lambası en parlak yanar. CE anahtarı açık iken lambasının uçları arasındaki gerilim, kapatıldığında 9. ı 9 = = 4 c m ı = 9 4 CE D 1. / = anahtarı kapalı, anahtarı açık iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: anahtarı açık, anahtarı kapalı iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: lambasının parlaklığı artar, ve lambalarının parlaklıkları azalır. CE E 1 = =/ Ι ΙΙ,, lambalarının uçları arasındaki gerilimler olsun. 1 = = = 1 > > CE 14 EETİ E ETİ
ODE SOU - TEİ SOUI ÇÖÜEİ ODE SOU - 4 TEİ SOUI ÇÖÜEİ 1. 1. i i 1 i i ı i ı Ι ΙΙ., anahtarları açık iken lambasının uçları arasındaki gerilim, t sürede harcadığı elektrik enerjisi, b l E.. t = = 4 t, anahtarları kapalı iken lambasının uçları arasındaki gerilim, t sürede harcadığı elektrik enerjisi, ı E =. t ı E. t = = 4 E. 4 t E ı = 4E / CE E Şekil-I deki devrede: Devreden geçen akım, i 1 = = lambasının ışık verme süresi, t t = q Şekil-II deki devrede: Üreteçlerden geçen akım, 4 i = = lambasının ışık verme süresi, 4 t t = q 4 / / Şekil-III teki devrede: Üreteçlerden geçen akım, i = Ι ve lambalarının uçları arasındaki gerilimler: t sürede lambasının harcadığı enerjinin, lambasının harcadığı enerjiye oranı, W W. t = = 9 b l. t CE D lambasının ışık verme süresi, t t = q t = t > t CE E EETİ E ETİ 15
. Şekil-III teki devrede: na koldan geçen akım, i = Üreteçlerden geçen akım, i ı = 4 ve anahtarları kapatıldığında üreteçler paralel bağlı hale gelir. ve anahtarları açık iken lambasının uçları arasındaki gerilim, kapatıldıklarında ise yine lambasının ışık verme süresi, 4 t t = 4q anahtarı kapatıldığında lambasının, arlaklığı değişmez. I. yargı doğrudur. III. yargı yanlıştır. t > t > t CE. Üreteçlerden çekilen akım azaldığından ışık verme süresi artar. i 1 II. yargı doğrudur. i Ι Şekil-I deki devrede: Devreden geçen akım, i 1 = lambasının ışık verme süresi, t i CE D ΙΙ i ı i ı 4. Ι ΙΙ Her bir lambanın direnci ise üreteçlerden çekilen akım, f i = olmak üzere, İlk durum i i i/ Son durum i i/ i Üreteçlerin ömrü yani lambaların ışık verme süresi akım ile ters orantılıdır. t = q Şekil-I deki devrede: Şekil-II deki devrede: Üreteçten çekilen akım artacağından t azalır. na koldan geçen akım, 4 i = = lambasının ışık verme süresi, 4 t t = q 4 Şekil-II deki devrede: Üreteçlerin her birinden eşit miktarda akım çekileceğinden t artar. Şekil-III teki devrede: Üreteçten çekilen akım artacağından t azalır. CE D 16 EETİ E ETİ
TEST 1 ÇÖÜE 1. 4. T Elektrik devresindeki anahtarı kapatıldığında ve lambaları ışık verir. CE E 5. anahtarı açılırsa,, lambaları söner, T lambası yanar. CE 4 5 6. 1 Elektrik devresindeki yalnız lambasının ışık verebilmesi için ve anahtarları kapatılmalıdır. CE 6. Elektrik devresinde ve anahtarları açık iken 1,, ve 4 nolu lambalar ışık verir. Işık veren lamba sayısı n 1 = 4 tür., anahtarları kapalı iken ışık veren lamba sayısı n = 6 dır. n 1 4 = = n 6 CE C. =5 =5 Elektrik devresindeki en parlak yanan lamba lambasıdır. CE E anahtarı kapalı, anahtarı açık iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: anahtarı açık, anahtarı kapalı iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: yalnız lambasının parlaklığı değişmez. CE EETİ E ETİ 17
7. / 9. / Ι ΙΙ lambası açık iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: anahtarı kapalı iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: ambaların uçları arasındaki gerilimler: = = CE C 0 (kısa devre) lambasının parlaklığı artar. I. yargı doğrudur. lambasının parlaklığı değişmez. II. yargı doğrudur. 10. lambası söner. III. yargı doğrudur. CE E anahtarı kapalı iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: 8. Ι ambaların uçları arasındaki gerilimler: ΙΙ anahtarı açık iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: 0 lambasının parlaklığı değişmez. I. yargı doğrudur. lambasının parlaklığı değişmez. II. yargı yanlıştır. > = CE D lambası söner. III. yargı doğrudur. CE C 18 EETİ E ETİ
11. ambaların uçları arasındaki gerilimler: una göre; Ι > Ι > Ι CE 1. Ι Şekil-I deki elektrik devresinde lambasının uçları arasındaki gerilim Şekil-II deki elektrik devresinde lambasının uçları arasındaki gerilim tür. = = = 5 CE EETİ E ETİ 19
TEST ÇÖÜE 1. 5.. Elektrik devresindeki lambaların tümünün ışık verebilmesi için ve anahtarları kapatılmalıdır. CE k sa devre Elektrik devresinde,, anahtarları açık iken ışık veren lamba sayısı n 1 = ;,, anahtarları kapalı iken ışık veren lamba sayısı n = 4 tür. n 1 1 = = n 4 CE Elektrik devresindeki,, anahtarları kapatıldığında ve lambaları ışık verir. lambası kısa devre olduğundan ışık vermez. CE D 6. 4i T i i i i i U i i k sa devre. 4i Şekilde görüldüğü gibi;,, ve U lambalarından geçen akımlar eşittir. bu lambaların parlaklıkları birbirine eşittir. CE Ι ΙΙ,, lambalarının uçları arasındaki,, gerilimleri arasında > > ilişkisi vardır. > > CE C 7. eosta 4. Elektrik devresindeki lambaların tümünün ışık verebilmesi için ve anahtarları kapatılmalıdır. yrıca ve veya ve kapatılırsa da CE D eostanın sürgüsü ok yönünde çekildiğinde devrenin eşdeğer direnci azalır. ve lambalarından geçen elektrik akımı arttığından, parlaklıkları artar. lambasından geçen elektrik akımı azaldığından, parlaklığı azalır. CE D 10 EETİ E ETİ
8. i i 1 i ı Şekil-I deki devrede: Devreden geçen akım, i 1 = lambasının ışık verme süresi, t t = q Şekil-II deki devrede: na koldan geçen akım, i = Üreteçlerden geçen akım, i ı = lambasının ışık verme süresi, t q t = t t q 1 = = q 4 i Ι 9. / / i ı CE lambası açık iken,, lambalarının uçları arasındaki gerilim: anahtarı kapalı iken,, lambalarının uçları arasındaki gerilim: lambasının parlaklığı artar. I. yargı doğrudur. lambasının parlaklığı azalır. II. yargı doğrudur. lambasının parlaklığı değişmez. III. yargı doğrudur. CE E 10. 11. Ι ambaların uçları arasındaki gerilimler: ΙΙ > = CE Ι ΙΙ Şekil-I deki devrede: ambanın t sürede harcadığı elektrik enerjisi, W 1 = ^ h. t W 1 = 4. t Şekil-II deki devrede: ambaların t sürede harcadıkları toplam elektrik enerjisi, ^h W =. t W =. t Şekil-III teki devrede: ambaların t sürede harcadıkları toplam elektrik enerjisi, W =. t W =. t W 1 > W = W CE D EETİ E ETİ 11
1. anahtarı açık iken ve lambalarının uçları arasındaki gerilimler: anahtarı kapalı iken ve lambalarının uçları arasındaki gerilimler: lambasının parlaklığı artar, lambasının parlaklıkları azalır. CE 1 EETİ E ETİ
dı ve Soyadı :... Sınıfı :... umara :... ldığı ot :... ölüm azılı Soruları (ambalar) ÇÖÜE 1.. 1 = = = I I I fiekil-i fiekil-ii fiekil-iii ambalar özdeş ve parlaklıkları aynı olduğundan gerilimleri de aynıdır. u durumda, 1 = = = + = > 1 > bulunur.. + I 4I na kol akı mı na 4I der sek; ve pa ra lel kol lar üze rin de ol du ğun dan kollardaki ge ri lim le r eşit tir ve akım di renç le (lam ba sa yı sı) ters oran tı lı dır. u du rum da, den I akımı den I akımı den I akımı 4I den 4I akımı geçer. ambaların parlaklıkları; > > > 4. nah tar lar ka pa tıl dı ğın da dev re den ge çen ana kol akı mı ar tar. Do la yı sıy la ve üze rin de ki ge ri lim aza lır. üze rin de ki ge ri lim de ğiş mez. ar lak lık ge ri lim le doğru oran tı lı ol du ğun dan in parlaklığı aza lır, ninki ar tar, ninki de ğiş mez. Ι Şekil-I de lambaların uçları arasındaki gerilimler: Şekil-II de lambaların uçları arasındaki gerilimler: nin parlaklığı azalır, ninki değişmez, ninki artar. EETİ E ETİ 1
5. 5 4 6 1 8. / / / fiekil - I fiekil - II ambaların eşit şiddette akım vermesi için hepsi seri ya da paralel bağlanmalıdır. u durumda 1 ve anahtarları kapatılırsa seri olurlar ve eşit şiddette ışık verirler. c. m I = = II =. olur. 6. I ve II güçleri oranlanırsa, I 1 = = II 9 Tüm anahtarlar kapatılırsa ve lambaları kısa devre Geriye kalan dört lamba yanar. 9. Ι Ι 7. + Şe kil de ki dev re de 5 lam ba bir bi ri ne pa ra lel, iki lam ba da bir bi ri ne se ri ve di ğer le ri ne pa ra lel bağlan mış tır. u du rum da en faz la 5 lam ba eşit parlak lık ta ya nar. ar lak lık = I. ile ifa de edi lir. ve lamba la rından ge çen akım I ise, lamba sın dan ge çen akım da I = I. = I. = I. olduğundan, > > 14 EETİ E ETİ
10. i i ı i 1 i ı i Ι ΙΙ Şekil-I deki devrede: Devreden geçen akım, i 1 = = lambasının ışık verme süresi, t t = q Şekil-II deki devrede: Devreden geçen akım, i = Üreteçlerden geçen akım, i ı = 4 lambasının ışık verme süresi, 4 t t = 4q Şekil-III teki devrede: na koldan geçen akım, 4 i = = lambasının ışık verme süresi, 4 t t = q 4 t > t > t EETİ E ETİ 15