Bu Hibe Programı Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti tarafından ortaklaşa finanse edilmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı bu projenin yararlanıcısıdır. Merkezi Finans ve İhale Birimi bu projenin Sözleşme Makamı dır. Merkezi Finans ve İhale Birimi OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİN GÜÇLENDİRİLMESİ HİBE PROGRAMI Hibe Başvuru Formu Bütçe Kalemi: 22.02.01 Referans No: CFCU/TR 0801.06-03 Son başvuru tarihi: 23.11.2009 Projenin adı: Bende Bir Öğrenciyim Number and title of lot Uygun değil Projenin kapsadığı bölge: TÜRKİYE, TR83, TOKAT Başvuru sahibinin adı BİLİM VE SANAT MERKEZİ Başvuru sahibinin T.C. PSE/2009 1/76
tabiiyeti 1 Dosya No PSE/ (sadece resmi kullanım içindir) EuropeAid Numarası 2 Yasal statü 3 Uygun değil Eğitim Kurumu Ortak(lar) 4 GOP İ.Ö.Okulu, İl Özel İdaresi, T.C. Projenin toplam uygun maliyeti (A) Sözleşme Makamından talep edilen tutar (B) Projenin toplam uygun maliyetleri içindeki yüzdesi (B/Ax100) [80.000 AVRO] [72.000 AVRO] %90 Projenin toplam süresi: 12 ay Bu projeyle ilgili iletişim bilgileri: Posta adresi: BİLİM VE SANAT MERKEZİ 26 HAZİRAN ATATÜRK KÜLTÜR SARAYI KAT 3 TOKAT Telefon numarası: Ülke İş: 90 356 2291739 Ev:0356 2291015 1 2 3 4 Tüzük, başvuruda bulunan kuruluşun ilgili ülkenin ulusal yasalarına tabi olarak kurulmuş olduğunu tespit etmeyi mümkün kılmaktadır. Bu bağlamda, tüzüğü bir başka ülkenin yasalarına tabi olan kuruluşlar uygun yerel kuruluşlar olarak değerlendirilemez. Kurum PADOR a kayıtlı ise doldurulacaktır. Bu sayı bligilerini PADOR a kaydettiren Kurumlara verilir. Daha fazla bilgi ve kayıt için lütfen http://ec.europa.eu/europeaid/onlineservices/pador adresini ziyaret ediniz.. Örnek olarak; kar amacı gütmeyen, kamu kurumu, uluslararası kuruluş Ortak sayısı kadar satır ekleyiniz PSE/2009 2/76
kodu + şehir kodu + numara Cep telefonu:0505 2556338 Faks numarası: Ülke kodu + şehir kodu + numara 90 356 2291738 Bu projeyle ilgili bağlantı kurulacak kişi: Mehmet ATMACA Bağlantı kurulacak kişinin e-posta adresi: mehmetatmaca2004@hotmail.com Kurumun internet sayfası www.bilsem.net.tr Adres, telefon numarası, faks numarası ve özellikle e-posta adresindeki herhangi bir değişiklik yazılı olarak Sözleşme Makamına bildirilmelidir. Başvuru sahibi ile bağlantı kurulamamasından Sözleşme Makamı sorumlu değildir. PSE/2009 3/76
İÇİNDEKİLER KISIM A. PROJE ÖN TEKLİFİ... 6 I. PROJE ÖN TEKLİFİNİN HAZIRLANMASINA İLİŞKİN KILAVUZ... 6 KISIM B. TAM BAŞVURU FORMU... 12 I. PROJE... 12 1. TANIM... 13 1.1. Başlık... 13 1.2. Yer(ler)... 13 1.3. Proje maliyeti ve Sözleşme Makamından talep edilen hibe tutarı... 13 1.4. Özet (en fazla 1 sayfa)... 14 1.5. Hedefler (en fazla 1 sayfa)... 15 1.6. Projenin ilgililiği (en fazla 3 sayfa)... 16 1.7. Projenin tanımlanması ve etkililiği (en fazla 14 sayfa)... 21 1.8. Yöntem (en fazla 4 sayfa)... 31 1.9. Projenin süresi ve uygulamayla ilgili faaliyet planı taslağı... 38 1.10. Sürdürülebilirlik (en fazla 3 sayfa)... 40 1.11. Mantıksal Çerçeve... 42 2. PROJE BÜTÇESİ... 42 3. BEKLENEN FİNANSMAN KAYNAKLARI... 42 4. BENZER PROJE TECRÜBESİ... 43 II. BAŞVURU SAHİBİ... 44 1. KİMLİK... 44 2. PROFİL... 46 2.1. Kategori... 46 2.2. Sektör(ler)... 48 2.3. Hedef grup(lar)... 55 3. PROJE YÖNETME VE UYGULAMA KAPASİTESİ... 57 3.1. Sektöre göre deneyim (2.2 altında işaretlenen her bir sektör için.)... 57 3.2. Coğrafi Konuma göre Deneyim (ülke ya da bölge)... 59 3.3. Kaynaklar... 60 4. KURULUŞUNUZUN YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN LİSTESİ... 63 III. BAŞVURU SAHİBİNİN PROJEYE KATILAN ORTAKLARI... 65 1. ORTAKLARLA İLGİLİ BİLGİLER... 65 2. ORTAKLIK BEYANNAMESİ... 66 PSE/2009 4/76
IV. BAŞVURU SAHİBİNİN PROJEYE KATILAN İŞTİRAKÇİLERİ... 68 V. KONTROL LİSTESİ... 70 VI. BAŞVURU SAHİBİNİN BEYANI... 73 VII. DEĞERLENDIRME TABLOSU... 75 PSE/2009 5/76
KISIM A. PROJE ÖN TEKLİFİ I. PROJE ÖN TEKLİFİNİN HAZIRLANMASINA İLİŞKİN KILAVUZ Proje Ön Teklifi için belirli bir şablon bulunmamaktadır; ancak, başvuru sahibi bu metni aşağıdaki hususlara uygun olarak hazırlamalıdır: Metin, punto büyüklüğü Arial 10 ve kenar boşlukları 2 cm olarak hazırlandığında 4 tam (A4 boyutunda) sayfayı geçmemelidir; Metinde, aşağıda ve Başvuru Formunda yer alan başlıklara sırası değiştirilmeden yanıt verilmelidir. Her bir bölümün büyüklüğünün ilgili başlığın taşıdığı önemi yansıtması beklenmektedir (değerlendirme tablosunda ve rehberdeki puanlandırmayı göz önünde bulundurun). Başvuru sahibi, özel olarak sorulmamakla birlikte, değerlendirme açısından önemli olacağını düşündüğü ek bilgilere yer verebilir (örneğin, geçmişte ya da hâlihazırda uygulanan ya da gelecekte uygulanması planlanan benzeri projelerle yaratılacak katma değer ve/ veya sinerji; geçmişte yürütülen faaliyetler, çarpan veya yayılan etkisi; başvuru sahibinin neden projeyi en iyi yürütecek kuruluş olduğu, vb). Değerlendirme, değerlendirme tablosuna göre ve yalnızca başvuru sahibinin proje ön teklifinde verdiği bilgiler esasında yapılacaktır. Metin, değerlendirmeyi kolaylaştırmak açısından, mümkün olduğunca açık ve anlaşılır olmalıdır. PSE/2009 6/76
1. Projenin ilgililiği Sorunların ve tüm düzeylerde birbiriyle olan bağlantılarının genel tanımını ve analizini yapın. 48-72 ay arası okulöncesi eğitim alan çocuklar ilkokulda okuma yazmayı, bu eğitimi almayan çocuklardan %100 daha hızlı öğrenmekte ve bu öğrenme hızı yaşam boyu sürmektedir. Tokat İli merkezinde üstün zekalı olan öğrencilerin eğitim alacağı okulöncesi eğitim kurumu yok. 128.000 nüfusa sahip ilde genç nüfusun %2 üstün zekâlıdır. BİLSEM üstün yetenekli öğrencilere eğitim vermek üzere kurulmuştur. Ülkemizin kaderi ile oynayacak, yönetimine, bilimsel araştırmalarına, toplum mühendisliğine talip olan bu gençlerin okulöncesinden eğitilmemesi düşünülemez. Çocukların erken yaşta gelişimine yeterli yatırımın yapılmaması, insan kaynakları potansiyelinin kaybına ve bir yetişkinin daha az gelir elde etmesine ve bunların tümü de, o ülkenin milli kalkınması üzerinde olumsuz etkilere neden olmaktadır. Çocukların gelişiminde ve sosyalleşmesinde okulöncesi eğitim çok önemli ihtiyaçtır. Altyapı eksikliği, kaynak yetersizliği, kültürel bakış açısı, ekonomik nedenler, eğitimsizlik, okulöncesi eğitimin önemini anlatılamaması, sivil toplum örgütleri ile koordineli çalışmanın olmaması, eğitimin sadece MEB tarafından verileceğine olan inanış, okul aile ve öğretmen veli arasında yetersiz iletişim, yerel basından yararlanamama, ortak çalışma kültüründeki eksiklikle sebebiyle çocuklar okulöncesi eğitim alamıyor. Okulöncesi eğitim hizmetlerinin yaygınlaştırılması, dezavantajlı konumdaki kadınların hareket serbestliğini arttıracak, kişisel ve mesleki gelişim için kullanabilecekleri fırsatlarını keşfetmelerini kolaylaştıracak, onları ekonomik olarak güçlendirecek ve böylece yoksulluk döngüsünün kırılmasına yardımcı olacaktır. Erken yaşta fark edilemeyen üstün yetenekli öğrenciler toplumların başına bela olmaktadır. Bu öğrencileri tanıyamayan aileler, öğretmenler bu çocukların hayata küsmesine neden olmaktadır. Bu projedeki okulöncesi eğitimden yararlanacak öğrenciler üstün yetenekli öğrencilerdir. Resim, müzik, sanat gibi alanlarda yaşıtlarına göre üstün performans gösterenlere üstün yetenekli, yapılan ölçümlerde IQ su 130 üzerinde olanlara ise üstün zekâlı denmektedir. İlimizde üstün yetenekli öğrencilerle ilgili okulöncesi eğitim veren kurum yoktur. Kurumumuz Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM) ilköğretim 3 sınıfta üstün yetenekli/zekalı örgencileri tanılayarak almaktadır. Kaynak yetersizliğinden dolayı Kurumumuz hedef kitlemiz olan okulöncesi eğitim çağındaki çocukların eğitimine yönelik alt yapısını oluşturamadı. Bu proje ile bu sorunumuz çözüme kavuşmuş olacaktır. Bu proje Türkiye de hibe programları ile açılan ilk ve tek üstün yetenekli öğrencilerin okulöncesi eğitim kurumu olacaktır. Projenin çözüm üreteceği belirli sorunları anlaşılır biçimde tanımlayın. Üstün yetenekli Çocuklar; Zekâ, yaratıcılık, sanat, liderlik kapasitesi veya akademik alanlarda yaşıtlarına göre yüksek düzeyde performans gösterdiği alan ve konu uzmanları tarafından tanımlanan çocuklar özel eğitim ihtiyaç duyan çocuklardır. Normal anasınıfına giden üstün yetenekli çocuklara uygulanan okulöncesi eğitimi yeterli olmamaktadır. Çünkü onlar diğer yaşıtlarından daha fazla ayrıntılı ve derinlemesine bilgi öğrenmek isterler. Üstün yetenekli çocuklar toplumun % 2 sini oluşturmaktadır. Bu çocuklara sahip çıkılmaz ve gerekli olan eğitimi okul öncesinden başlatmazsak ülkemiz için büyük kayıp olacaktır. Çünkü bu çocukların diğerlerinden farklı özellikleri vardır. (Liderlik gibi) İlimizde böyle bir anasınıfının biran önce açılması gerekmektedir. Açılacak anasınıfı örgün eğitim veren bir ilköğretim okulunun bünyesinde açılacaktır ki teneffüsler de ve boş zamanlarında normal öğrencilerin içinde geçirip toplumdan tamamen soyutlanmasınlar. Bu proje ile; Üstün yetenekli öğrencilerin eğitim gördüğü okulöncesi eğitim sınıfları olacaktır. Çocukların ilköğretime adapte olmaları kolaylaşacaktır. Çocuğun anadilini geliştirdiği ve oyun yoluyla toplumsallaştığı dönemdir. Proje çocukların dil gelişimini sağlayacak ve sosyalleştirecektir. Üstün yetenekli öğrencilerin duygu, düşünce, psikolojisi, hayata bakışı, hayattan PSE/2009 7/76
beklentileri, öğrenme talepleri vb. diğer öğrencilerden farklıdır. Bu farkı anne- babalar ve ilköğretimdeki öğretmenleri bilmemektedir. Öğrenciyi tanımayan anne-baba ve öğretmen üstün yetenekli çocukları eğitemiyor hayata küsmesine neden oluyor. Bu proje çocukları eğitecek ve hayata bakışlarını değiştirecektir. Zihinsen engelli öğrenciler gibi üstün zekâlı öğrencilerde normal değildir. Normalin üstünde olduklarından normal çocuk muamelesi yapamayız. Bunlarında eğitim alabileceği bir ortam hazırlayarak eğitim fırsatı tanınacaktır. Çocukları ana-babaya bağımlı olmaktan kurtaran, yaratıcılıklarının ortaya çıkmasına olanak sağlayan bu dönemde çocukların bedensel, zihinsel ve toplumsal yönden gelişmelerini bir bütün olarak sağlayacaktır. Hedef kitlemizdeki öğrenciler genellikle kentlerdeki daha iyi ve daha fazla donanımlı ilköğretim okullarına giden akranları gibi okulöncesi eğitim kurumlarına erişimde güçlük çekmektedir. Bu çocuklar önemli ölçüde sağlıksız koşullar, kötü beslenme, şiddet ve erken çağlarda yetersiz zihinsel uyarılma riskleri ile karşı karşıya kalmalarını engelleyecektir. Okulöncesi eğitim hizmetlerinin yaygınlaştırılması, dezavantajlı konumdaki kadınların hareket serbestliğini arttıracak, kişisel ve mesleki gelişim için kullanabilecekleri fırsatlarını keşfetmelerini kolaylaştıracak, onları ekonomik olarak güçlendirecek ve böylece yoksulluk döngüsünün kırılmasına yardımcı olacaktır. Proje ile üstün zekalı öğrencilerin, ailelerinin, öğretmenlerinin okulöncesi eğitim konusunda bilgi veya tecrübelerinin artırılmasını sağlayacaktır. Hedef grupları ve nihai faydalanıcıları kısaca tanımlayın. İlimiz merkez nüfusu 128.000 dir. İlimizde 20.000 çocuk 7 yaş altındadır. 48-72 ay arası genç nüfusun %2 si üstün zekâlıdır. Her yıl yapılan öğrenci tanılamalarına göre BİLSEM e yapılan başvuru sayısı 2000 dır. Yapılan tanılamalarda IQ 130 üzerinde ortalama 40 öğrenci eğitim hakkı kazanabilmektedir. Okulöncesi eğitim çağında 2000 öğrenci içinden üstün zekâlı olduğu tesbit edilen %2 lik kısımdır. Bu öğrencilerden 40 kişi proje kapsamında eğitim alacaktır. Her yıl tanılanan 40 öğrenci, velileri (anne ve baba 80 kişi), okulöncesi eğitim veren kurumların müdürleri ve öğretmenleri hedef grubumuzdur. Üstün zekâlı olduğu tespit edilen ve okulöncesi eğitime alamadığımız veli, öğretmenleri seminer, konferans, eğitim materyali olarak desteklenecektir. Projenin genelde hedef ülkenin/ülkelerin veya bölgenin/ bölgelerin ve daha özelde hedef grupların/ nihai faydalanıcıların ihtiyaçları ve sorunlarıyla ne ölçüde ilgili olduğunu açıklayın. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü ne bağlı olarak illerimizde bilim ve sanat merkezleri projesi pilot uygulamalarla üstün veya özel yetenekli çocukların yeteneklerinin farkında olmalarını sağlayarak mevcut yetenekleri doğrultusunda kendilerini geliştirmeleri, kendileriyle ilgili olumlu benlik saygısı geliştirmeleri, yaratıcılıklarını en üst düzeyde kullanma becerisi edinmelerini sağlamak amacıyla çalışmalarına başlamıştır; ancak bu merkezlerde okulöncesi döneme ait eğitim verilmemesi sorun teşkil etmektedir. Bu projede amaç bu merkezlerde uygulanabilecek okulöncesi eğitim modeli geliştirmek ve pilot uygulama yapılarak projeye işlerlik kazandırabilmektir. Bu Üstün yetenekli bireyleri erken tespit ederek eğitimde karşılaşacağı bir takım olumsuzluklara karşı erken tedbirlerin alınmasını sağlanacak. %2 oranında bulunan üstün yetenekli bireylerin eğitimdeki farklılıkları da dikkate alarak eğitim görmeleri için fırsatlar tanınacak. Üstün yetenekli bireylerin kendine güvenen, çevresiyle iyi iletişim kurabilen, dürüst, ilkeli, çağdaş düşünceli, hak ve sorumluluklarını bilen, saygılı ve kültürel çeşitlilik içinde hoşgörülü bireyler olarak yetişmelerine temel hazırlanacak. Üstün yetenekli bireylerin liderlik özelliklerini de dikkate alarak erken dönemde bu yetenekleri gelişecektir. Hedef grubumuz olan ilköğretim okulları ve okulöncesi eğitim veren kurulmadaki PSE/2009 8/76
öğretmen ve idarecilerin üstün yetenekli öğrencileri tanımalarını sağlayacaktır. Sosyal, ekonomik ve kültürel düzeyi düşük ailelerde, azınlık gruplarında, okula gidememiş ya da çok erken ayrılmak zorunda kalmış olanlarda üstün yeteneklerin fark edilmesi daha güç olmaktadır. Bu proje ile üstün yetenekli öğrenciler erken tanılanacaktır. Proje teklifinin bu teklif çağrısında (Başvuru Sahipleri için Rehber, Bölüm 1.2) belirtilen hedefler, öncelikler ve koşullarla ne ölçüde ilgili olduğunu açıklayın. Okulöncesi eğitiminin geliştirilmesi için AB uygulamaları ile uyumlu ve kapsamlı stratejilerin ortaya konmasını ve uygulanmasını desteklemek ve okulöncesi eğitimi hizmetini yaygınlaştırmanın olanaklarını artırmak amacıyla Üstün zekâlı öğrencilerin eğitim alabileceği bir eğitim kurumunun açılmasıdır. Özel amaçlarımız; Tarım ve hayvancılığın yaygın olduğu, Sanayinin olmadığı, Tarımsal sanayinin yeni kurulacağı ilimizde özellikle dezavantajlı bölgemizde üstün yetenekli zekâlı öğrencilere yönelik okulöncesi eğitim ve toplum temelli gündüz bakımı modellerinin yaygınlaştırılması, Üstün yetenekli zekâlı öğrencilere okulöncesi eğitiminin güçlendirilmesi hedefine katkı sunabilecek taraflar arasındaki işbirliğinin ve diyalogun güçlendirilmesi, Mevcut okulöncesi eğitim sisteminin güçlendirilmesinin yanı sıra, farklı modeller geliştirilerek başta dezavantajlı çocuklar olmak üzere okulöncesi eğitimden faydalanan çocuk sayısının arttırılması, Okulöncesi eğitim hizmeti veren veya vermek isteyen kurumların personel kapasitelerinin geliştirilerek, mevcut okulöncesi eğitim hizmetlerinin kalitesinin arttırılması, Üstün yetenekli zekâlı öğrencilerin okulöncesi eğitimi konusunda toplumda farkındalık oluşturulması. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü ne bağlı olarak çeşitli illerimizde bilim ve sanat merkezleri projesi pilot uygulamalarla üstün veya özel yetenekli çocukların; yeteneklerinin farkında olmalarını sağlayarak mevcut yetenekleri doğrultusunda kendilerini geliştirmeleri, kendileriyle ilgili olumlu benlik saygısı geliştirmeleri, yaratıcılıklarını en üst düzeyde kullanma becerisi edinmelerini sağlamak amacıyla çalışmalarına başlamıştır; ancak bu merkezlerde okulöncesi döneme ait eğitim verilmemesi sorun teşkil etmektedir. Bu projede amaç bu merkezlerde uygulanabilecek okulöncesi eğitim modeli geliştirmek ve pilot uygulama yapılarak projeye işlerlik kazandırabilmektir. 2. Projenin tanımlanması ve etkililiği Projenin genel hedeflerinin, süresinin ve beklenen sonuçlarının tanımı; Üstün veya Özel yetenekli Çocuklar Zeka, yaratıcılık, sanat, liderlik kapasitesi veya akademik alanlarda yaşıtlarına göre yüksek düzeyde performans gösterdiği alan ve konu uzmanları tarafından tanımlanan çocuklardır. Üstün veya özel yetenekli çocuklar, yeteneklerini geliştirmek için özel eğitim ve faaliyetlere ihtiyaç duyan çocuklardır. Bu ihtiyaçları karşılanmış olacaktır. Bu çocuklar, bir veya birden çok alanda üstün veya özel yeteneğe sahiptir. Takvim yaşlarının üzerinde bir gelişim düzeyi sergiler ve yaşıtlarına göre daha gelişmiş oyunlarla ilgilenirler onlara bu ortam sağlanmış olacaktır. Proje ile birlikte yıllardır haberdar olmadığımız üstün yetenekli öğrencilerin okulöncesi eğitimi keşfedilecektir. Yıllardır ihmal ettiğimiz bu öğrencilere fırsat sağlanacaktır Bilim ve Sanat Merkezi, Tokat İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği, Gazi Osman Paşa İ.Ö. Anaokulu proje ortakları olacaktır. Üstün yetenekli örgenciler derneği ve eğitim gönüllüleri derneği proje iştirakçileri PSE/2009 9/76
olacaktır. Projenin başarıya ulaşması amacı çerçevesinde ortak hareket edeceklerdir. Buna bağlı olarak, kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarının deneyimlerini paylaşabildikleri bir işbirliği ortamı oluşacaktır. Beklenen sonuçlar: Proje kapsamında 2 sınıf üstün yetenekli/zekâlı öğrencilere tahsis edildi. Üstün yetenekli öğrencilerinde okulöncesi eğitim kurumu açıldı. Projeye kamuoyunun ilgisi çekildi. Her yıl il merkezinde 1500 öğrenci üstün yeteneğinin olup olmadığı konusunda tarandı tanılandı. 2 öğretmen istihdam edildi. Üstün yetenekli öğrenciler ve velilerini ilgilendiren Web sitesi hazırlatıldı ve yayına konuldu. Bölgede üstün yetenekli öğrencilerin özellikleri tanıtımı yapıldı. 20000 civarından öğrenci içinden tanılaması yapılacak üstün zekâlı %2 lik kısmı tanılandı. Bu öğrencilerden 40 kişi proje kapsamında eğitim aldı. 40 öğrencinin velileri (anne ve baba 80 kişi) üstün yetenekli öğrenciler konusunda bilinçlendirildi. İldeki okul önsesi eğitimden yararlanamayan öğrenciler ve bu öğrencilerin velileri( anne ve baba) seminer, broşür, katalog, kitaplarla üstün yetenekli öğrenciler konusunda farkındalık sağlandı. İl ve ilçelerimizde bulunan anaokulu ve ilköğretim okulu müdürleri ve öğretmenleri bilgilendirildi. Yayım faaliyetleri yapıldı. Proje başarıyla uygulandı. Yayınlar: Broşür: Açılış toplantısında ve üstün yetenekli öğrencilerin anlatıldığı broşür katılımcılara dağıtılmak üzere toplam 10000 adet tanıtım broşürü bastırılacaktır.(afiş, Pankart, Tabela, Web Sitesi, Eğitim Sunumları, Katılım Belgeleri, Katılımcı Çizelgeleri, Eğitim kitapçıkları, Ara Raporlar ve Nihai rapor) Projenin Çarpan etkileri: Yayınlar, duyurular, tanıtım ve eğitim toplantıları, eğitimden yararlananların sosyal iletişimleri sayesinde, kurum kültürü oluşacak, ve Tokat ta üstün yetenekli öğrencilerin okulöncesi eğitimin sorunlarına çözüm yolları üretilen bilimsel bir kuruluşun hizmet alanları ve etkinlikleri yaygınlaşacaktır. Kurum, diğer okulöncesi eğitim kurumlarının bünyelerinde okulöncesi eğitimi mercek altına alan bir kuruluşu kurma konusunda örnek olabilecek, ayrıca bölgedeki diğer okulöncesi eğitim kurumları için de başvuru ve danışma kaynağı olabilecektir. Proje okulöncesi eğitime duyulan etkiyi artıracaktır. BİLSEM ve GOP İ.Ö.Okulları icraatlarına olan saygıyı artıracaktır. Projenin çıktılarından Tokat il ve ilçelerine bağlı tüm okullarda üstün yetenekli öğrenciler konusunda farkındalık sağlanacak. Üstün yetenekli öğrencilerin okulöncesi eğitimine özgü bir binada okul açılması maliyet gerektireceğinden bu projede olduğu gibi anaokulları bünyesinde sınıflar açılması tercih edilecektir. Diğer il ve ilçelere örnek teşkil edecektir. Yerel yönetim, kamu kuruluşu ve Sivil Toplum Kuruluşlarının işbirliğiyle uygulanan proje diğer kurumlara ve Sivil Toplum kuruluşlarına örnek olacaktır. 2 sınıf üstün yetenekli öğrencilere tahsis edilecek. Projeye kamuoyunun ilgisi çekilecek. Üstün yetenekli öğrenciler ve velilerini ilgilendiren Web sitesi hazırlatıldı ve yayına konuldu. 20000 civarından öğrenci içinden tanılaması yapılacak üstün zekâlı %2 lik kısmı tanılandı. Bu öğrencilerden 40 kişi proje kapsamında eğitim aldı. Hedef grubumuz 40 öğrencinin velileri (anne ve baba 80 kişi) üstün yetenekli öğrenciler konusunda bilinçlendirildi. Önerilen faaliyetlerin ve etkililiklerinin tanımı, Proje Ekibinin Oluşturulması: Proje faaliyetlerini yürütecek ekip projenin onaylanması ile birlikte hemen oluşturulacaktır. Proje örgütlenmesi; Proje ortaklarından bire temsilci, bir proje koordinatörü, bir danışman (eğitim uzmanı), bir sekreter, 2 üstün zekâlı öğrencilere eğitim verecek öğretmenden oluşacaktır. Proje Tanıtım Faaliyetleri: Açılış toplantısı yapılması, Web sitesi oluşturulması, Eğitim materyallerinin hazırlanması ve proje tanıtım etkinleri (Broşür, Afiş, Pankart, Tabela, Web Sitesi, Eğitim Sunumları, Alo Öğretmenin hattı, Konferans, Seminer, Katılım Belgeleri, Eğitim kitapçıkları). Bina temini ve binanın eğitime hazırlanması: Proje uygulaması proje ortağı kuruluşun proje süresince ve sonraki yıllar kullanılmak üzere tahsis ettiği Gaziosmanpaşa İ.Ö.O. bünyesinde bulunan okulöncesi eğitim binasının bir katında oluşturulacaktır. PSE/2009 10/76
Teknik donanım ve ortamın hazırlanması, Öğrenci seçiminin yapılması faaliyetleri, Gözlem Formunun Oluşturulması, Tanılama Komisyonun Oluşturulması, Özel Sınıf Oluşturulması Ve Eğitim Programı, Öğretmen Seçimi, Uygulama Sınıfının Bilsem Öğretmenleri Tarafından Gözlenmesi, Veli Toplantıların Yapılması, Öğretmen ve aile eğitimini alacak katılımcıların belirlenmesi ve kayıt, Araştırma ve uygulama birimlerinin oluşumu, Raporlama faaliyetleridir. Eğer varsa, uygulama ortaklarının katılımı, projedeki rolleri, başvuru sahibi ile ilişkileri; Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM) üstün zekâlı öğrencilerin eğitiminden sorumlu olduğu için eğitim verecek kadroya sahiptir. Proje ortağının kadrosunu eğitecek, bilgi transferi yapacaktır. GOP İ.Ö.Okulu üstün yetenekli öğrencilere de okulöncesi eğitim verebilecektir. İl Özel İdaresi projenin tanıtımını yapacaktır. Proje faaliyetlerinin amacına ulaşması için alt yapı desteği verecek. İl Özel İdaresi binasından bir adet proje ofisi tahsis edecektir. Proje faaliyetleri son erdiğinde (12 aylık süre sonunda) projedeki personel giderlerini karşılayacaktır. İl Özel İdare Sekreterliği projede ihtiyaç duyulan Konferans salonu, seminerler için eğitim salonlarını tedarik edecektir. Kendi konferans ve eğitim salonlarını proje faaliyetleri için kullandıracaktır. Diğer olası paydaşlar (merkezi hükümet ve yerel yönetimler, özel sektör, vb), projede beklenen rolleri ve/ veya projeye karşı potansiyel tutumları. İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Tokat Valiliği üstün zekâlı öğrencilerin eğitimine çok önem vermektedir. BİLSEM tarafından yapılan her türlü faaliyeti destelemiştir. Bu proje kapsamında yapılacak faaliyetleri de destekleme sözü verdiler. 3. Projenin sürdürülebilirliği Proje öncesi risk analizi yapın ve olası acil önlem planlarını tanımlayın. Bu tanımlamada, en asgari düzeyde, her temel faaliyetle ilgili riskler ve bunların çözümüne yönelik düzeltici önlemler sıralanmalıdır. İyi bir risk analizi, fiziksel, çevresel, siyasal, ekonomik ve sosyal riskleri içeren risk türlerine yer vermelidir. Projenin riskleri 1. Yer temini: Proje ortağımız GOP İ.Ö. Okulu mevcut okulöncesi eğitim binasında bir kat verecektir. İhtiyacımız 2 sınıf olmasına rağmen bir kat tahsis edecektir. Binanın her türlü fiziki altyapısı okulöncesi eğitime göre dizayn edilmiştir. İl Özel idaresi de bu amaçla arsa tahsisi yaptı. 2. Eğitim kadrosu ve tecrübesi: BİLSEM üstün zekalı öğrencilerin eğitimini vermektedir. 2 sınıftan aldığı öğrencinin lise sona kadar eğitimini vermektedir. Bu proje ile okulöncesini de bünyesine katmış olacaktır. 17 kadrolu eğitim uzmanı vardır. 3. Ekonomik: Proje süresince yapılacak faaliyetler ve harcamalar proje bütçesinden karşılanacaktır. Okulöncesi sınıflarımız açıldığı takdirde İl Özel İdaresi, Gönüllü destek veren sivil toplum örgütleri, şirketler ve öğrenci velileri maddi desteklerini esirgemeyecektir. Proje sonrasındaki harcamalar İl Özel İdaresi genel Sekreterliği, Bilsem Okul Aile Birliği, Bilsem Ödenekleri, Sivil Toplum Örgütleri, Şirketler Ve Veliler Tarafından Finanse Edilecektir. 4. Kültürel bakış: Üstün zekâlı öğrencinin eğitiminin karşısında hiçbir insan farklı düşünmeyecektir. Veli eğitimsiz olsa dahi çocuğunun okuyabileceğine olan inancı olduğunda okutmak istemektedir. Maddi imkânsızlık içinde olan veliler bile üstün zekâlı öğrencelerin eğitimi için seferber PSE/2009 11/76
olmaktadır. İlimizde üstün zekâlı öğrencilere karşı toplumsal duyarlılık vardır. Maddi destek vermek isteyen çok sayıda şirket, veli ve sivil toplum örgütleri bulunmaktadır. 5. Kamu desteği: İl Özel İdaresi okulöncesi eğitim kurumu açmamız için arsa tahsisi yaptı. Kurum görüşümüz üstün zekâlı öğrencilerin eğitim gördükleri sınıflar farklı fakat paylaştıkları sosyal alanların normal öğrencilerle birlikte olmasıdır. 6. Öğrenci talebinde daralma: 48-72 ay arası çocukların %2 sinin üstün zekalı olduğu varsayımıyla mevcut talebin %10 nuna cevap verebilmekteyiz. Bu sayıda daralma olduğunda talebi karşılama oranı %10 dan %20 lere çıkacaktır. Uygulama dönemi ve sonrasına dair ön koşulları ve varsayımları belirtin. Okulöncesi eğitime olan talebin beklenenden fazla olmasıdır. Bu durumda Okulöncesi eğitim kurumu yapılması amacıyla verilen arsaya proje ortağımızla birlikte yeni bina yapılmasıdır. Binanın yapımını gönüllü üslenecek firmalar bulunabilmektedir. Projenin sona ermesinden sonra sürdürülebilirliğin nasıl sağlanacağını açıklayın. Bu açıklama, projede yer alan gerekli önlemler ve stratejileri, izleme faaliyetlerini, hedef grupların projeyi sahiplenmesini vb. yönleri içerebilir. Proje kapsamında açılacak üstün yetenekli öğrencilerin okulöncesi eğitim sınıfları yıllardır beklenmekteydi. Maddi imkânı olan veya olmayan veriler çocuklarının üstün zekalı olup olmadığı konusunda tanılama yapacak kurum ve kuruluşlara müracaat etmektedir. Bu amaçla BİLSEM e yapılan başvuru sayısı 2000 üzerindedir. Çocuğunun üstün zekâlı olduğunu düşünen veya üstü zekalı olduğu tanısı konulan öğrenci velileri her türlü maddi desteğe hazır olduklarını söylemektedir. Talep etmememize rağmen okul aile birliğimize yapılan destekler bunun göstergesidir. BİLSEM MEB tarafından gönderilen ödeneklerin yanında gönüllü iş adamları ve velilerin desteği ile faaliyetlerini sürdürmektedir. Okulöncesi sınıflarımız açıldığı takdirde İl Özel İdaresi, Gönüllü destek veren sivil toplum örgütleri, şirketler ve öğrenci velileri maddi desteklerini esirgemeyecektir. Projenin tamamlanmasının ardından Tokat ın üstün zekâlı öğrencilerin eğitimi konusunda Türkiye nin öncü okulları arasında yerini alacaktır. KISIM B. TAM BAŞVURU FORMU I. PROJE PSE/2009 12/76
Teklif Çağrısı Referans Numarası Teklif Çağrısının Başlığı Başvuru Sahibinin Adı CFCU/TR0801.06-03 Okulöncesi Eğitimin Güçlendirilmesi BİLİM VE SANAT MERKEZİ 1. TANIM 1.1. Başlık 48-72 ay arası üstün yetenekli veya üstün zekalı öğrencilerin tanılamalarının yapılarak üstün zeka/yetenekli öğrencilerin eğitim göreceği okulöncesi eğitim sınıflarının açılmasıdır. Proje uygulandığın da Türkiye bu proje hibe ile açılan de ilk ve tek proje olacaktır. 1.2. Yer(ler) Ülke(ler), bölge(ler), şehir(ler) Türkiye, TR 83, Tokat 1.3. Proje maliyeti ve Sözleşme Makamından talep edilen hibe tutarı Projenin toplam uygun maliyeti (A) Sözleşme Makamından talep edilen tutar (B) Projenin toplam uygun maliyetleri içindeki yüzdesi (B/Ax100) 80.000 AVRO 72.000 AVRO % 90 PSE/2009 13/76
1.4. Özet (en fazla 1 sayfa) Projenin toplan süresi Projenin hedefleri Ortak(lar) 12 ay Okulöncesi eğitiminin geliştirilmesi için AB uygulamaları ile uyumlu ve kapsamlı stratejilerin ortaya konmasını ve uygulanmasını desteklemek ve okulöncesi eğitimi hizmetini yaygınlaştırmanın olanaklarını artırmak için kurumsal bir çerçeve oluşturmaktır. Proje ortağımızın okulöncesi eğitim kurumunda Üstün yetenekli öğrencilerin eğitim alacağı 2 sınıflık eğitim sınıfları açarak kurumsal kapasitesini geliştirmek. İlde üstün yetenekli öğrencilerin bulunduğu okulöncesi eğitim kurumlarının çalışanlarını sürekli eğitmek ve onlara model oluşturmak. Okulöncesi eğitimden yararlanamayan çocukların ve ailelerinin eğitim olanaklarından yararlanmalarına fırsat yaratmak. BİLSEM tarafından üstün yetenekli olduğu tespit edilen öğrencilerin okulöncesi eğitim verilebilecek alt yapıların oluşmasını sağlamak. Üstün yetenekli öğrencisi bulunan okulöncesi eğitim kurumlarındaki öğretmen ve öğrencileri üstün yetenekli öğrenciler konusunda farkındalık yaratmak. Üstün yetenekli olduğu tespit edilen öğrencilerin okulöncesi eğitim kurumumuza devam etmesini sağlamak. Dezavantajlı bölgelerde (kırsal, gecekondu) okulöncesi eğitim ve toplum temelli gündüz bakımı modellerinin yaygınlaştırılması, GOP İ.Ö. Okulunda üstün zekâlı öğrencilerin eğitiminin verileceği sınıflar açarak proje ortağımızın Okulöncesi eğitiminin güçlendirilmesi hedefine katkı sunabilecek iki kurum arasında işbirliğinin ve diyalogun güçlendirilmesini sağlamak. Mevcut okulöncesi eğitim sisteminin güçlendirilmesinin yanı sıra, farklı modeller geliştirilerek başta dezavantajlı çocuklar olmak üzere okulöncesi eğitimden faydalanan çocuk sayısının arttırılmasını sağlamak. Okulöncesi eğitim hizmeti veren veya vermek isteyen kurumların personel kapasitelerinin geliştirilerek, mevcut okulöncesi eğitim hizmetlerinin kalitesinin arttırılmasını sağlamak. Toplum genelinde okulöncesi eğitimin önemine ilişkin farkındalık oluşturulması projenin hedefleridir. Bilim ve Sanat Merkezi. GOP İlköğretim Okulu. İl Özel İdaresi Hedef Grup(lar) 5 Nihai Faydalanıcılar 6 Beklenen sonuçlar Her yıl 48-72 ay arası grubundaki 40 Üstün zekâlı öğrenciler. İlköğretim kurumu müdürleri. Okulöncesi eğitim veren kurumlar, okulöncesi eğitim veren kurumların idarecileri ve öğretmenleri. üstün zekalı öğrencilerin anne/baba ve öğretmenleri. Üstün zekâlı öğrenciler. İlköğretim, Okulöncesi eğitim veren kurumlar, kurumların idarecileri ve öğretmenleri, öğrenci velileri, anne/babaları 40 üstün zekâlı öğrenci okulöncesi eğitime başladı. Üstün zekâlı öğrencilerin eğitim alabildiği okulöncesi sınıfları açıldı. Üstün zekâlı öğrencilerin tanılaması yapıldı. 5 Hedef gruplar projenin amaçları çerçevesinde, projeden doğrudan ve olumlu olarak etkilenecek gruplar/kuruluşlardır. Liste için Kısım II, Bölüm 2.3 e bakınız. 6 Nihai Faydalanıcılar projeden geniş anlamda toplumsal veya sektörel boyutlarda uzun vadede yarar sağlayacak kişilerdir. PSE/2009 14/76
Temel faaliyetler Üstün zekâlı öğrencilerin anne/baba, öğretmenleri üstün zekalı öğrencilerin eğitimi konusunda bilinçlendirildi. Üstün zekâlı öğrenci sorunlarına çözümler getirildi. Üstün zekâlı öğrencilerin iletişim sorunları çözüldü. Projeye kamuoyunun ilgisi çekildi. İlköğretim, okulöncesi eğitim kurumları öğretmenleri, anne babalar seminerlerle üstün zekalı öğrenciler konusunda bilgilendirildi. İstihdam sağlandı. Üstün zekâlı öğrencilerin yararlanacağı internet sitesi, eğitim materyalleri, eğitim CD leri, broşürleri hazırlandı. Sivil toplum örgütleri projenin başarıya ulaşması ve sürdürülebilirliği için maddi olarak destekledi. Proje %100 başarıyla uygulandı. Proje Ekibi ve Proje Ofisinin Oluşturulması. Proje Tanıtım Faaliyetleri. Web sitesi. Eğitim materyallerinin hazırlanması ve proje tanıtım etkinleri. Bina temini ve binanın eğitime hazırlanması. Teknik ekipman ve ortamın hazırlanması. Öğrenci seçiminin yapılması. Gözlem Formunun Oluşturulması. Tanılama Komisyonun Oluşturulması. Özel Sınıflar oluşturulması ve Eğitim Programı. Öğretmen Seçimi. Uygulama Sınıfının Bilsem Öğretmenleri Tarafından Gözlenmesi. Öğretmen ve aile eğitimini alacak katılımcıların belirlenmesi. Eğitim programlarının uygulanması. Sertifikalandırma. Raporlama 1.5. Hedefler (en fazla 1 sayfa) Bu proje Türkiye, TR 83, Tokat il merkezinde üstün zekâlı öğrencilerin eğitim alacağı okulöncesi eğitim ortamının hazırlanmasını sağlayacaktır. 48-72 ay arası üstün yetenekli veya üstün zekâlı öğrencilerin tanılamalarının yapılarak üstün zekâlı/yetenekli öğrencilerin eğitim göreceği 2 adet sınıfın sınıflarının açılmasıdır. Proje uygulandığın da Türkiye hibe ile açılan de ilk ve tek proje üstün zekâlı öğrencilerin okulöncesi eğitim projesi olacaktır. Üstün zekalı öğrenciler Zeka, yaratıcılık, sanat, liderlik kapasitesi veya akademik alanlarda yaşıtlarına göre yüksek düzeyde performans gösteren, yeteneklerini geliştirmek için özel eğitim ve faaliyetlere ihtiyaç duyan çocuklardır. Bu çocuklar, bir veya birden çok alanda üstün veya özel yeteneğe sahiptir. Takvim yaşlarının üzerinde bir gelişim düzeyi sergiler ve yaşıtlarına göre daha gelişmiş oyunlarla ilgilenirler onlara bu ortam sağlanmış olacaktır. Oyunlarını sahip oldukları liderlik özelliğinin bir getirisi olarak kendileri kurmak isterler, kurdukları oyunlardan çabuk sıkılıp, yaşıtları oyuna yeni adapte olmuşken, onlar farklı bir oyuna geçmek isterler. Meraklıdırlar ve sürekli sorular sorarlar. Daha çok, fen ve doğa olaylarına hayvan davranış, tepki ve özelliklerine yırtıcı ve vahşi hayvanlara ve yaşam koşullarına sayılara ve sayı oyunlarına karşı yoğun ilgiye sahiptirler. Gözlem güçleri yüksektir. Gözlemledikleri ve ilgilerini çeken bir olayı mutlaka denerler. Öğrenme amaçlı olan bu denemelerin sayısı artarak tekrara dönüşürken, üstün veya özel yetenekli çocuk, tekrarladığı denemelerin hepsinde, gözlemlediği ya da algıladıklarıyla yetinmez ve kendinden, çevresinden bir şeyler katarak devam eder. Merak ettikleri konular üzerinde araştırmacı ve hırslıdırlar. Üstün veya özel yetenekli çocuklar, deneyerek öğrenme ve model alma yoluyla öğrenmeyi seçtikleri için, yakın çevresinde ya da tv de gördüğü bir davranış ya da olayı, ne kadar gerçek dışı olsa da, mutlaka deneme ve sonuca ulaşma isteğindedirler, ısrarcıdırlar. Bu deneme isteklerinin engellenmesi ya da ertelenmesi durumunda hırçınlaşırlar ve asla vazgeçmezler. Fikir ve düşüncelerini mutlaka ifade etme ve kabul görme ihtiyacı içindedirler. Yönlendirme ya da öğretileri sevmezler. Özellikle ebeveynleri ve yakın çevresi tarafından, fikirlerinin dinlenildiğini ve fikirlerine önem verildiğini hissetmeleri, üstün veya özel yetenekli çocuklar için duygusal gelişimleri açısından olduğu PSE/2009 15/76
kadar, zihinsel gelişimleri açısından da oldukça önemlidir. Hafızalarını çok iyi kullanırlar. Düşünme ve yorumlama yetenekleri yaşıtlarına göre daha farklıdır. Algılama düzeyleri çok hızlıdır. Bu nedenle tekrarı sevmezler ve sabırsızdırlar. Önceden öğrendikleri bilgileri, yeni durumlara çok iyi transfer ederler. Resim ve müziğe karşı ilgileri yüksektir. Yaratıcı yetenekleri, hayal güçleri başkalarının ilgisini çekecek oranda yüksektir. Duygusal anlamda yüksek duyarlılık gösterirler. Başkalarının duygu ve düşüncelerine önem verirler. Üstün veya özel yetenekli çocuklara karşı yaklaşımda hassas olmak ve bu çocuklarda var olan özelliğe göre birebir tutumlar geliştirmek daha sağlıklı ve olumlu olacaktır. Okulöncesi eğitiminin geliştirilmesi için AB uygulamaları ile uyumlu ve kapsamlı stratejilerin ortaya konmasını ve uygulanmasını desteklemek ve okulöncesi eğitimi hizmetini yaygınlaştırmanın olanaklarını artırmak için kurumsal bir çerçeve oluşturmaktır. Proje ortağımızın okulöncesi eğitim kurumunda Üstün yetenekli öğrencilerin eğitim alacağı 2 sınıflık eğitim sınıfları açarak kurumsal kapasitesini geliştirmek. Tokat ta okulöncesi eğitimle ilgili sorunların çözümünü sağlamak. İlde üstün yetenekli öğrencilerin bulunduğu okulöncesi eğitim kurumlarının çalışanlarını sürekli eğitmek ve onlara model oluşturmak. Okulöncesi eğitimden yararlanamayan 48-72 ay arası çocukların ve ailelerinin okulöncesi eğitimle ilgili eğitim olanaklarından yararlanmalarına fırsat yaratmak. BİLSEM tarafından üstün yetenekli olduğu tespit edilen öğrencilerin okulöncesi eğitim verilebilecek alt yapıların oluşmasını sağlamak. Üstün yetenekli öğrencisi bulunan okulöncesi eğitim kurumlarındaki öğretmen ve öğrencileri üstün yetenekli öğrenciler konusunda farkındalık yaratmak. Üstün yetenekli olduğu tespit edilen öğrencilerin okulöncesi eğitim kurumumuza devam etmesini sağlamak. Dezavantajlı bölgelerde (kırsal, gecekondu) okulöncesi eğitim ve toplum temelli gündüz bakımı modellerinin yaygınlaştırılması, GOP İ.Ö. Okulunda üstün zekalı öğrencilerin eğitiminin verileceği sınıflar açarak proje ortağımızın Okulöncesi eğitiminin güçlendirilmesi hedefine katkı sunabilecek iki kurum arasında işbirliğinin ve diyalogun güçlendirilmesini sağlamak. Mevcut okulöncesi eğitim sisteminin güçlendirilmesinin yanı sıra, farklı modeller geliştirilerek başta dezavantajlı çocuklar olmak üzere okulöncesi eğitimden faydalanan çocuk sayısının arttırılmasını sağlamak. Okulöncesi eğitim hizmeti veren veya vermek isteyen kurumların personel kapasitelerinin geliştirilerek, mevcut okulöncesi eğitim hizmetlerinin kalitesinin arttırılmasını sağlamak. Toplum genelinde okulöncesi eğitimin önemine ilişkin farkındalık oluşturulması projenin hedefleridir. Proje ile birlikte yıllardır haberdar olmadığımız üstün yetenekli öğrencilerin okulöncesi eğitimi keşfedilecektir. Yıllardır ihmal ettiğimiz bu öğrencilere fırsat sağlanacaktır. Satranç oyununda olduğu gibi 4-5 hamle sonrasını düşünen bu öğrenciler öğretmenine soru sormak istediğin de sen kaç aylıksın? Acelen ne sen kaç aylıksın? Anne karnında sen iyi durmuşsun gibi soru cümleleri ile çocuklar akranları içinde rencide edilmekten kurtulacaktır. Onlar gibi düşünen, onların sorunlarını iyi anlayan öğretmenlerce eğitim alabilecekler. Proje, üstün yetenekli öğrencilerin eğitimi, tanılanması, ailelerin eğitimi, üstün yetenekli öğrenciler konusunda anaokulu öğretmenleri ve okulöncesi eğitim kurumları idareleri açısından büyük önem taşımaktadır. 1.6. Projenin ilgililiği (en fazla 3 sayfa) Sorunların ve tüm düzeylerde birbiriyle olan bağlantılarının ayrıntılı bir sunumunu ve analizini yapın. PSE/2009 16/76
Çocukların gelişiminde ve sosyalleşmesinde okulöncesi eğitim çok önemli ihtiyaçtır. Çocukların hakları olan iyi beslenme, uygun gelişim, yeterli sağlık bakımı, bilişsel gelişim, yanlış müdahalelerden korunma ve olumlu aile ilişkilerinden faydalanmaları için, hayatlarının ilk yıllarında hem ebeveynleri hem de diğer bakıcılar tarafından iyi bakılmaları gerekmektedir. Sağlıklı koşullar ve iyi beslenme, koruyucu, uyumlu ve teşvik edici ortamlar ile birleştiğinde, erken yaşta öğrenmeyi de destekler ve böylece, çocuğun ilk ve orta öğrenimdeki performansını geliştirip öğrendiklerini daha çok akılda tutmasını sağlar. Bu da ergenlikteki suç potansiyelini azaltarak, onun gelecek hayatı üzerinde etkili olur. Bir insanın zihinsel kapasitesinin %80 i altı yaşından önce oluşmaktadır. Ünlü tıp dergisine göre, çocukların erken yaşta gelişimine yeterli yatırımın yapılmaması, insan kaynakları potansiyelinin kaybına ve bir yetişkinin daha az gelir elde etmesine ve bunların tümü de, o ülkenin milli kalkınması üzerinde olumsuz etkilere neden olmaktadır. İlimizin coğrafi konumu, sanayi alt yapı yetersizliği, tarım ve hayvancılığın yaygın olmasından dolayı nüfusun çoğunluğu kırsalda yaşamaktadır. Kırsaldan kente göç oranı yüksektir. Kırsal kesimde ve kentsel gecekondu bölgelerinde yaşayan dezavantajlı konumdaki çocukların okulöncesi eğitim hizmetlerine erişemiyor. Aileler bilinçsiz, eğitimsiz olmasına rağmen BİLSEM i kazan öğrencilerin çoğunluğu bu kesimdendir. Bunun nedenleri altyapı eksikliği, kaynak yetersizliği, kültürel bakış açısı, ekonomik nedenler, eğitimsizlik, okulöncesi eğitimin önemini anlatılamaması, sivil toplum örgütleri ile koordineli çalışmanın olmaması, eğitimin sadece MEB tarafından verileceğine olan inanış, okul aile ve öğretmen veli arasında yetersiz iletişim, yerel basından yararlanamama, ortak çalışma kültüründeki eksiklikle sebebiyle ailelerin birçoğu okulöncesi eğitimin faydalarını göz ardı etmektedir. Bu ise okulöncesi eğitimde iller arasındaki büyük farlılıkların en önemli nedenlerinden biridir. İlimizde okulöncesi eğitim hizmetlerinden faydalanan öğrencilerin oranı çok düşüktür. Çocukları ana-babaya bağımlı olmaktan kurtaran, yaratıcılıklarının ortaya çıkmasına olanak sağlayan okulöncesi dönemde çocukların bedensel, zihinsel ve toplumsal yönden gelişmeleri bir bütün olarak sağlanmaktadır. Ayrıca, bu dönem çocuğun anadilini geliştirdiği ve oyun yoluyla toplumsallaştığı dönemdir. Bu yüzden de okulöncesi eğitim büyük önem taşımaktadır. Dezavantajlı konumdaki birçok çocuk, genellikle kentlerdeki daha iyi ve daha fazla donanımlı ilköğretim okullarına giden akranları gibi okulöncesi eğitim kurumlarına erişimde güçlük çekmektedir. Bu çocuklar önemli ölçüde sağlıksız koşullar, kötü beslenme, şiddet ve erken çağlarda yetersiz zihinsel uyarılma riskleri ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Çocukları ve ebeveynleri okulöncesi eğitimi hizmetleriyle temasa geçirmek, sağlık ve beslenme sorunlarının, bilişsel gelişimde gecikmenin ve toplumsal dışlanmanın saptanmasını sağlamak için bir fırsat oluşturacaktır. Ayrıca, okulöncesi eğitim hizmetlerinin yaygınlaştırılması, dezavantajlı konumdaki kadınların hareket serbestliğini arttıracak, kişisel ve mesleki gelişim için kullanabilecekleri fırsatlarını keşfetmelerini kolaylaştıracak, onları ekonomik olarak güçlendirecek ve böylece yoksulluk döngüsünün kırılmasına yardımcı olacaktır. Erken yaşta fark edilemeyen üstün yetenekli öğrenciler toplumların başına bela olmaktadır. Bu öğrencileri tanıyamayan aileler, öğretmenler bu çocukların hayata küsmesine neden olmaktadır. Bu projedeki okulöncesi eğitimden yararlanacak öğrenciler üstün yetenekli öğrencilerdir. Resim, müzik, sanat gibi alanlarda yaşıtlarına göre üstün performans gösterenlere üstün yetenekli, yapılan ölçümlerde IQ su 130 üzerinde olanlara ise üstün zekâlı denmektedir. İlimizde üstün yetenekli öğrencilerle ilgili okulöncesi eğitim veren kurum yoktur. Kurumumuz Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM) ilköğretim 3 sınıfta üstün yetenekli/zekalı örgencileri tanılayarak almaktadır. Kaynak yetersizliğinden dolayı Kurumumuz hedef PSE/2009 17/76
kitlemiz olan okulöncesi eğitim çağındaki çocukların eğitimine yönelik alt yapısını oluşturamadı. Bu proje ile bu sorunumuz çözüme kavuşmuş olacaktır. Bu proje Türkiye de hibe programları ile açılan ilk ve tek üstün yetenekli öğrencilerin okulöncesi eğitim kurumu olacaktır. Hedef grupları ve nihai faydalanıcıları ayrıntılı biçimde tanımlayın ve tahmini sayılarını belirtin. Okulöncesi eğitim çağındaki öğrenciler 20000 civarından öğrenci içinden tanılaması yapılacak üstün zekâlı %2 lik kısım (400 öğrenci). Yapılan tanılamalarda IQ sü 130 üzerinde ortalama 30-40 arası öğrenci eğitim hakkı kazanabilmektedir Bu öğrencilerden 40 kişi proje kapsamında eğitim alacaktır. Hedef grubumuz 40 öğrencinin velileri (anne ve baba 80 kişi), 400 öğrenci ve bu öğrencilerin velileri, İl de bulunan okulöncesi eğitim kurumu müdür ve öğretmenleridir. Tahmini sayları 50 müdür, 100 okulöncesi eğitim öğretmeni, 40 üstün zekalı öğrenci ve aileleridir. Projenin çözüm üreteceği özel sorunları ve hedef grupların ihtiyaçlarını ve sorunlarını anlaşılır biçimde tanımlayın. Üstün yetenekli Çocuklar; Zekâ, yaratıcılık, sanat, liderlik kapasitesi veya akademik alanlarda yaşıtlarına göre yüksek düzeyde performans gösterdiği; alan ve konu uzmanları tarafından tanımlanan çocuklardır. Üstün veya özel yetenekli çocuklar, yeteneklerini geliştirmek için özel eğitim ve faaliyetlere ihtiyaç duyan çocuklardır. Bu bağlamda Tokat ta okulöncesi dönemdeki üstün yetenekli çocuklara eğitim veren bir anasınıfı bulunmamaktadır. Normal anasınıfına giden üstün yetenekli çocuklara uygulanan okulöncesi eğitimi yeterli olmamaktadır. Çünkü onlar diğer yaşıtlarından daha fazla ayrıntılı ve derinlemesine bilgi öğrenmek isterler. Bu proje ile üstün yetenekli öğrencilere iki sınıfı açıp eğitim almaları sağlanacak. Açılacak anasınıfı örgün eğitim veren bir ilköğretim okulunun bünyesinde açılacaktır ki teneffüsler de ve boş zamanlarında normal öğrencilerin içinde geçirip toplumdan tamamen soyutlanmasınlar. Üstün yetenekli çocuklar toplumun % 2 sini oluşturmaktadır. Bu çocuklara sahip çıkılmaz ve gerekli olan eğitimi okul öncesinden başlatmazsak ülkemiz için büyük kayıp olacaktır. Çünkü bu çocukların diğerlerinden farklı özellikleri vardır. ( Liderlik gibi ) Bu yüzden Tokat ta böyle bir anasınıfının biran önce açılması gerekmektedir. Üstün yetenekli öğrencilerin eğitim gördüğü okulöncesi eğitim sınıfları olacaktır. İlköğretime adapte olmaları kolaylaşacaktır. Çocuğun anadilini geliştirdiği ve oyun yoluyla toplumsallaştığı dönemdir. Proje çocukların dil gelişimini sağlayacak ve sosyalleştirecektir. Üstün yetenekli öğrencilerin duygu, düşünce, psikolojisi, hayata bakışı, hayattan beklentileri, öğrenme talepleri vb. diğer öğrencilerden farklıdır. Bu farkı anne- babalar ve ilköğretimdeki öğretmenleri bilmemektedir. Öğrenciyi tanımayan anne-baba ve öğretmen üstün yetenekli çocukları eğitemiyor hayata küsmesine neden oluyor. Bu proje çocukları eğitecek ve hayata bakışlarını değiştirecektir. Zihinsen engelli öğrenciler gibi üstün zekâlı öğrencilerde normal değildir. Normalin üstünde olduklarından normal çocuk muamelesi yapamayız. Bunlarında eğitim alabileceği bir ortam hazırlayarak eğitim fırsatı tanınacaktır. Çocukları ana-babaya bağımlı olmaktan kurtaran, yaratıcılıklarının ortaya çıkmasına olanak sağlayan bu dönemde çocukların bedensel, zihinsel ve toplumsal yönden gelişmelerini bir bütün olarak sağlayacaktır. Dezavantajlı (gecekondukırsal)bölgelerden tanılanan üstün zekalı öğrencilerin sağlıksız koşullar, kötü beslenme, şiddet ve erken çağlarda yetersiz zihinsel uyarılma riskleri ile karşı karşıya kalmaları son bulacaktır. Okulöncesi eğitim hizmetlerinin yaygınlaştırılması, dezavantajlı konumdaki kadınların hareket serbestliğini arttıracak, kişisel ve mesleki gelişim için kullanabilecekleri fırsatlarını keşfetmelerini kolaylaştıracak, onları ekonomik olarak güçlendirecek ve böylece yoksulluk döngüsünün kırılmasına yardımcı olacaktır. PSE/2009 18/76
Projenin genelde hedef ülke/ ülkelerin veya bölgenin/ bölgelerin ve daha özelde hedef grupların/ nihai faydalanıcıların ihtiyaçları ve sorunlarıyla ne ölçüde ilgili olduğunu ve projenin özellikle hedeflenen faydalanıcılar bağlamında istenilen sonuçları nasıl sağlayacağını açıklayarak ortaya koyun. Proje üstün yetenekli ve zekalı öğrencilere okulöncesi dönemde eğitim verilmesi için çocuklar, annebabalar, öğretmenler, işleyiş, ortam ve koşullar açısından sorunlar, riskli yönler, güçlü yanlar ve çözüm önerileri yönünden ele alınmıştır. Okulöncesi eğitimin ruh sağlığı açısından koruyuculuğu çok yüksektir. Bu dönemde olan eğitimin çocukların özerkleşmesine, erken dönemde duygu düzenleme işlevlerine, saldırganlığın ve dürtüselliğin denetiminin sağlanmasına katkısı çok büyüktür. Bu dönemde çocukların öğrenme hızı çok yüksektir. Okulöncesi eğitimle aileler ve çocuklar okul kavramıyla erkenden karşılaşmaktadır. Hak ve sorumlulukların öğrenilmesi açısından eğitimin verilebileceği bu dönemde problem çözme becerilerinin arttırılması ve çocuğun bireyleşme ile toplumsallaşmasının sağlanmasıyla çocuklar ilköğretime hazır hale gelmektedir. Üstün yetenekli çocukların özellikleri incelendiğinde bu çocukların okulöncesi eğitimde farklılaştırılmış eğitim programına ihtiyaç duydukları görülecektir. Üstün yetenekli çocukların ileride önemli roller oynayacak yetişkinler haline getirilebilmesi için önce, onların erkenden bulunması doğru tanı konulması gerekmektedir. Bu çocukların bazıları üstün gelişimleri ve başarıları ile kendilerini daha kolay tanınabilir hale getirmektedir. Fakat bazılarının yetenekleri çeşitli nedenlerden ötürü gizli kalmaktadır. Her toplumun her kuşağında böyle gizli kalmış, keşfedilmeden eriyip gitmiş pek çok yetenekli birey bulunmaktadır. Sosyal, ekonomik ve kültürel düzeyi düşük ailelerde, azınlık gruplarında, okula gidememiş ya da çok erken ayrılmak zorunda kalmış olanlarda üstün yeteneklerin fark edilmesi daha güç olmaktadır. Bu proje ile üstün yetenekli öğrenciler erken tanılanacaktır. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü ne bağlı olarak çeşitli illerimizde bilim ve sanat merkezleri projesi pilot uygulamalarla üstün veya özel yetenekli çocukların yeteneklerinin farkında olmalarını sağlayarak mevcut yetenekleri doğrultusunda kendilerini geliştirmeleri, kendileriyle ilgili olumlu benlik saygısı geliştirmeleri, yaratıcılıklarını en üst düzeyde kullanma becerisi edinmelerini sağlamak amacıyla çalışmalarına başlamıştır; ancak bu merkezlerde okulöncesi döneme ait eğitim verilmemesi sorun teşkil etmektedir. Bu projede amaç bu merkezlerde uygulanabilecek okulöncesi eğitim modeli geliştirmek ve pilot uygulama yapılarak projeye işlerlik kazandırabilmektir. Bu proje sonucunda; Topluma duyarlı bir nesil yetişecek. Mecburî ilköğretim çağına girmemiş çocukların eğitimini kapsayan ve isteğe bağlı olan okulöncesi eğitim kurumları, ile işbirliği içerisinde hareket ederek üstün yetenekli bireylerin tespiti sağlanacak. Üstün yetenekli bireyleri erken tespit ederek eğitimde karşılaşacağı bir takım olumsuzluklara karşı erken tedbirlerin alınmasını sağlanacak. Toplumda %2 oranında bulunan üstün yetenekli bireylerin eğitimdeki farklılıkları da dikkate alarak eğitim görmeleri için fırsatlar tanınacak. Üstün yetenekli bireylerin kendine güvenen, çevresiyle iyi iletişim kurabilen, dürüst, ilkeli, çağdaş düşünceli, hak ve sorumluluklarını bilen, saygılı ve kültürel çeşitlilik içinde hoşgörülü bireyler olarak yetişmelerine temel hazırlanacak. Üstün yetenekli bireylerin liderlik özelliklerini de dikkate alarak erken dönemde bu yetenekleri gelişecektir. Üstün yetenekli çocukların anlaşılamamasından kaynaklanan bir takım olumsuzluklara karşı zihin ve duygu gelişimine katkıda bulunarak iyi alışkanlıklar kazanmaları sağlanacak. Çocuklara sevgi, saygı, iş birliği, sorumluluk, hoşgörü, yardımlaşma, dayanışma ve paylaşma gibi davranışları kazandırarak onların iyi bir lider olarak yetişmeleri sağlanacaktır. Üstün yetenekli çocukların hayal güçlerini, yaratıcı ve eleştirel düşünme becerilerini erken yaşta tespit ederek PSE/2009 19/76
geliştirilecek. Zihinsel kapasiteleri ve olaylara farklı açılardan yaklaşabilme özelliğinden dolayı iletişim kurma ve duygularını anlatabilme davranışları kazandırılacak. Bu öğrencileri ilköğretime hazırlayarak ilköğretimde karşılaşabilecekleri olası olumsuzluklara karşı önlemler alınacak. Çevre problemlerine çözüm üreten bireyler yetiştirilecek. Üstün yetenekli çocukların toplumun sorunlarına duyarlı olmalarını sağlanacak. Çocukların bedensel, bilişsel, duygusal, sosyal, kültürel, dil ve hareket gibi çok yönlü gelişimlerini destekleyecek eğitim ortamı hazırlanacak. Eğitim etkinlikleri düzenlenirken; çocukların yaşları, gelişim özellikleri, öğrenme hızları, ilgileri, gereksinimleri ile okulun ve çevrenin imkânları dikkate alınacak. Eğitim etkinliklerini düzenlerken çocukların, sevgi, saygı, iş birliği, katılımcılık, sorumluluk, yardımlaşma ve paylaşma duygularını geliştirici nitelikte etkinliklerin yapılacak. Eğitim, sevgi ve şefkat anlayışı içinde üstün yetenekli bireyler topluma kazandırılacak. Üstün yetenekli çocukların bireysel özelliklerini göz önünde bulundurarak eğitim imkânı sağlanacak. Şartları elverişsiz çevrelerden ve ailelerden gelen çocukların yeteneklerinin körelmemesi ve topluma kazandırılması için tedbirler alınacak. Üstün yetenekli bireylerin oyunlarındaki farklılıkları dikkate alarak eğitim almalarını sağlanacak. Eğitim programı hazırlarken ailelerin ve içinde bulunulan çevrenin özellikleri dikkate alarak, ailenin eğitime etkin katılımı sağlanacak. Üstün yetenekli çocuk/öğrencilerin eğitim-öğretiminde bilişsel, duyuşsal, devinişsel ve sosyal gelişimleri bir bütünlük içerisinde ele alarak onları muhtemel yaşayacakları bir takım olumsuzluklardan kurtaracaktır. Bu öğrenciler için planlanacak olan eğitim-öğretim etkinlikleri, çocuk/öğrencileri dıştan yönelimli ve yönetimli bir disiplin ve denetim yerine, içten odaklı disiplin ve denetim anlayışını geliştirmeye yönelik olarak düzenlenecektir. Bu da bu öğrencilerin yeteneklerini erken yaşta sergilemelerine fırsatlar sunacaktır. Bu proje BİLSEM ve proje ortağımızın üstün yetenekli öğrencilere eğitim verebileceği bir alt yapıya kavuşmasını sağlayacaktır. Hedef grubumuz olan ilköğretim okulları ve okulöncesi eğitim veren kurulmadaki öğretmen ve idarecilerin üstün yetenekli öğrencileri tanımalarını sağlayacaktır. Bu öğrencilerin yapılarını ve sorunlarını bilen sorunlara çözüm üretim üretme kapasitelerini artıracaktır. Bu proje kapsamında üstün yetenekli öğrenciler konusunda destek alabilecekleri uzman, internet hizmeti, kitap katalog broşürlere sahip olacaklar. Projenin Rehberde belirtilen öncelikler ve amaçlarla ne ölçüde ilgili olduğunu açıklayın. Projemizin genel amacı; okulöncesi eğitiminin geliştirilmesi için AB uygulamaları ile uyumlu ve kapsamlı stratejilerin ortaya konmasını ve uygulanmasını desteklemek ve okulöncesi eğitimi hizmetini yaygınlaştırmanın olanaklarını artırmak için kurumsal bir çerçeve oluşturmaktır. Üstün yetenekli zekalı öğrencilerin eğitim alabileceği bir eğitim kurumunun açılması amaçlanmıştır. Bu Teklif Çağrısının özel amaçları: Tarım ve hayvancılığın yaygın olduğu, Sanayinin olmadığı, Tarımsal sanayinin yeni kurulacağı ilimizde özellikle dezavantajlı bölgemizde üstün yetenekli zekâlı öğrencilere yönelik okulöncesi eğitim ve toplum temelli gündüz bakımı modellerinin yaygınlaştırılması, Üstün yetenekli zekâlı öğrencilere okulöncesi eğitiminin güçlendirilmesi hedefine katkı sunabilecek taraflar arasındaki işbirliğinin ve diyalogun güçlendirilmesi, Mevcut okulöncesi eğitim sisteminin güçlendirilmesinin yanı sıra, farklı modeller geliştirilerek başta dezavantajlı çocuklar olmak üzere okulöncesi eğitimden faydalanan çocuk sayısının arttırılması, PSE/2009 20/76