02.02.2012 AKUT EKLEM ŞİKAYETLERİNİN PROVAKATÖRLERİ



Benzer belgeler
Eklemde ağrı, şişlik, hassasiyet, ısı artışı, bazen kızarıklık ve eklem hareketlerinde kısıtlılık

Osteoartrit. Uzm. Fzt. Kağan Yücel Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Grv.

Yaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri. Sena Aydın

LOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ

ARTRİT Akut Romatizmal Ateş. Dr. Gülendam Koçak Maltepe Üniversitesi

OSTEOARTRİT. Uzm. Fzt. Nazmi ŞEKERCİ

Ateş ve Artritli Hastaya Yaklaşım. Dr.Serdar Özer

Kemik ve Eklem Enfeksiyonları. Dr Fahri Erdoğan

TANIM. Ankilozan Spondilit (spondilartrit) Spondilit = vertebraların (omurların) inflamasyonu

Artritli Hastalara Yaklaşım

Artropatiler (M00-M25) Esas olarak periferik (ekstremiteler) eklemleri tutan bozukluklar

Romatizma BR.HLİ.066

Ankilozan Spondilit Rehabilitasyonu. Prof. Dr.Hidayet Sarı

Travmatik olmayan Diz Ağrıları. AÜTF Acil Tıp Anabilim Dalı Arş.Gör.Dr.Engin ŞENAY Görüntüleme. Anatomi.

Total Kalça Protezi. Prof. Dr. Önder Yazıcıoğlu İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı

SPONDİLODİSKİTLER. Dr. Nazlım AKTUĞ DEMİR

ÇOCUKLARDA HAREKET SİSTEMİ MUAYENESİ (ROMATOLOJİK MUAYENE) Özgür KASAPÇOPUR

Spondiloartropatiler. Uzm. Fzt. Kağan Yücel - Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Grv.

JÜVENİL SPONDİLOARTROPATİLER. Özgür KASAPÇOPUR İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı

Juvenil SPondiloArtrit/Entezit İle İlişkili Artrit (SPA-EİA)

Spondilolistezis. Prof. Dr. Önder Aydıngöz

Kas İskelet Sistemi Muayenesi

DİZ MUAYENESİ. Prof. Dr. Bülent Ülkar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı

Romatoid Artrit (RA)ve Ankilozan Spondilit (AS) Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Araştırması FTR

Aşağıdaki 3 kriterin birlikte olması durumunda derin cerrahi alan enfeksiyonu tanısı konulur.

Ankilozan Spondilit. Uzm. Fzt. Kağan YÜCEL Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Grv.

OMUZ VE DİRSEK BÖLGESİ YARALANMALARI

H 1 FTR ve Romatoloji alanında temel konularda ve güncel gelişmeleri içeren bir seminer programı tıpta uzmanlık öğrencileri tarafından sunulur

Giriş. Anatomi. Anterior kompartman BACAK YARALANMALARI. Tibia. Fibula

Aksiyal SpA da Güncellenmiş ASAS anti-tnf Tedavi Önerileri ve Hedefe Yönelik Tedavi Stratejileri

ANKİLOZAN SPONDİLİT UZM.FZT. NAZMİ ŞEKERCİ

BOYUN AĞRILARI

KRİSTAL ARTROPATİLER. İnt. Dr. Ebru KESKİN Ocak 2014

Boyun Ağrılarında Tanı ve Tedavi. Prof. Dr. Reyhan Çeliker Acıbadem Üniversitesi

BİRİNCİL KEMİK KANSERİ

PERİKARDİT GİRİŞ PATOFİZYOLOJİ. Dr. Neslihan SAYRAÇ

ADEZİV KAPSÜLİT FZT NAZMİ ŞEKERCİ

FTR 303 Ortopedik Rehabilitasyon. Kalça Artroplastisi. emin ulaş erdem

Eklem Protez Enfeksiyonlarında Antimikrobiyal Tedavi

Omuz Ağrısı olan Hastaya Yaklaşım. Anatomi. Anatomi. Dr.Erkan Göksu Acil Tıp A.D. Omuz kompleksi:

Artroskopi, ortopedik cerrahların eklem içini görerek tanı koydukları ve gerektiğinde

Doç.Dr.Onur POLAT. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

Omurga-Omurilik Cerrahisi

6 Mart 1993 tarihinde, ani başlayan akut deri. Bu yakınması bir hafta önce sol kolun üst tarafında. Lezyon, kısa süre içinde büyümüş, kontakt dermatit

Göğüs Cerrahisi Kuthan Kavaklı. Göğüs Cerrahisi. Journal of Clinical and Analytical Medicine

her hakki saklidir onderyaman.com

KRİYOGLOBÜLİN. Cryoglobulins; Soğuk aglutinin;

5. SINIF 1.KURUL 3.Döngü

GONARTROZ UZM.FZT.NAZMİ ŞEKERCİ

Romatizma ve Tedavisi Hakkında Yanlışlar ve Doğrular

KALSİYUM PİROFOSFAT DEPOZİSYONU EULAR ÖNERİLERİ

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Servisi Olgu Sunumu 3Ağustos 2018 Cuma. Dr.

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Onkoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 6 Aralık 2016 Salı

Kırık, Çıkık ve Burkulmalar

PELVİS KIRIKLARI. Prof. Dr. Mehmet Aşık

25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015

Erken Dönem Kalça Osteoartritinde Tanım ve Etiyoloji. Dr. Çağatay Uluçay Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

Artritli hastaya yaklaşım

Sunum Planı. Hayatı Tehdit Eden. Enfeksiyon. Kimler Risk Altında? Nasıl Sınıflanıyor MSS Enfeksiyonları

Sarkoidoz. MSS granülomatozları. Sarkoidoz. Sarkoidoz. Granülom / Granülomatoz reaksiyon

Spor yaralanmaları sportif aktivite sırasında meydana gelen yaralanmaların genel adıdır. Normal yaşamda yaralanmalar sıklıkla dış etkilerle

TİROİDİTLERDE AYIRICI TANI. Doç.Dr.Esra Hatipoğlu Biruni Üniversite Hastanesi Endokrinoloji ve Diabet Bilim Dalı

Multipl Myeloma da PET/BT. Dr. N. Özlem Küçük Ankara Üniv. Tıp Fak. Nükleer Tıp ABD

KLİMİK İZMİR TOPLANTISI

Multipl organ yetmezliği ve refrakter hipotansiyon

OLGULARLA PERİTONİTLER

Çene Eklemi (TME) ve Yüz Ağrıları Merkezi

Piyelonefrit Tedavi süreleri? Dr Gökhan AYGÜN CTF Tıbbi Mikrobiyoloji AD

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu

Dr. Recep Savaş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir

Olgu:KJS. Yrd. Doç. Dr. Kaya Süer. Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

SİNOVİTLER. Dr. Güldal Esendağlı Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Patoloji AD 16 Ekim 2015

Basit Guatr. Yrd.Doç.Dr. Okan BAKINER

Kas İskelet Sistemi Acilleri

T.C. PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ. Sağlıklı yaşam, mutlu bireyler, güler yüzlü toplum ÜVEİT EL KİTABI

Kronik Osteomiyelit. Dr. Cemal Bulut. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

5. SINIF 1.KURUL 2.DÖNGÜ 5. S I N I F - 1. D E R S K U R U L U - 2. D Ö N G Ü

5. SINIF 5.GRUP 1.KURUL HAREKET SİSTEMİ HASTALIKLARI 5. S I N I F - 5. G R U P 1. D E R S K U R U L U

YUMUŞAK DOKU ROMATİZMALARI. Prof. Dr. Reyhan Çeliker Acıbadem Maslak Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü

5 Pratik Dermatoloji Notları

İnmede Tedavisi BR.HLİ.102

NEFRİTİK SENDROMLAR. Dr.LATİFE ERDOĞAN Ekim 2013

Sunum planı. Omuz ve humerus yaralanmaları. Omuz anatomisi. Omuz anatomisi. Sternoklavikular eklem çıkıkları. Omuz anatomisi

5. SINIF 2.GRUP 1.KURUL HAREKET SİSTEMİ HASTALIKLARI 5.SINIF- 2.GRUP 1.DERS KURULU

GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİ PROGNOZU VE GÖRÜNTÜLEME. Dr. Öznur Leman Boyunağa Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Radyoloji Bilim Dalı

Osteoartrit. Uzm. Fzt. Kağan YÜCEL - Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Grv..

Ia.CERRAHİ PROFİLAKSİ TALİMATI

HASTAYA POZİSYON VERME TALİMATI

Romatolojik Aciller. Sistemik Lupus Eritemtozus. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD. Dr. M. Murat Özgenç

AYAK BILEĞI ORTEZLERI

EKLEM HAREKET AÇIKLIĞI ÖLÇÜMÜ

Dr. İlker Akbaş Bingöl Devlet Hastanesi Acil Servisi Antalya - Nisan 2018

OTOLOG YENİLENME HIZLANDIRICISI KAS VE İSKELET SİSTEMİNİ ONARICI, SPOR TRAVMA VE ORTOPEDİK RAHATSIZLIKLARIN TEDAVİLERİNDE YENİLKÇİ BİR PROGRAM

Plato Tibia ve ÖĞRENCİ DERS NOTLARI. Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı

KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK

II. BÖLÜM HEMOFİLİDE KANAMA TEDAVİSİ

OFİS ERGONOMİSİ. Prof.Dr.Elif Akalın Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi FTR Anabilim Dalı

ÜRÜN BİLGİSİ. CLAVOMED FORTE 250 mg / 62,5 mg Oral Süspansiyon Hazırlamak İçin Kuru Toz

Transkript:

Eklemlerin akut problemleri yaşa, etiyolojiye ve duyarlılığa göre geniş bir spektrumda sınıflandırılır Acil muayene ile kabaca sınıflama yapılmalı ve duruma uygun acil girişimler yapılmalıdır Dr. Bengü MUTLU Fırat Üniversitesi F.T.M. Acil Tıp A.D. Sınıflamada; klinik öykü, fizik muayene, laboratuvar değerleri ve radyolojik değerlendirme önemlidir AKUT EKLEM ŞİKAYETLERİNİN PROVAKATÖRLERİ Eklem kartilajının dejenerasyonu (osteoartrit) İmmün sistemle ilgili bozukluklar (RA, romatoid ateş ve gonokokal artrit) Kristal bağımlı inflamasyon (gut ve psödogut) Seronegatif spondiloartropatiler (ankilozan spondilit ve reiter) Bakteriyel invazyon( septik veya lyme artriti) Viral invazyon (viral artrit) Bu olaylar eklem kartilajının ve eklem yüzeylerinin yapısını bozarak inflamatuar olayları tetikler Eklem hastalıklarını değerlendirmede en kullanışlı yöntem sinoviyal sıvı değerlendirilmesidir Küçük eklemlerin aspirasyonları zor ya da mümkün olmayabilir 1

Normal Noninflamatuar İnflamatuar Septik Berraklık Berrak Berrak Bulanık Bulanık Renk Renksiz Sarı Sarı Sarı WBC <200 <200-2000 200-50000 >50000 PMN (%) <25 <25 >50 >50 Kültür Negatif Negatif Negatif Pozitif >%50 Kristal Yok Yok Multipl Yok İlişkili Hastalık Osteoartrit, travma, romatoid ateş Gut, psödogut, spondiloartropati ler, RA, SLE, lyme Nongonokokal, gonokokal artrit ETKİLENEN EKLEM SAYISI HASTALIKLAR 1 ise: monoartrit Travmanın indüklediği artrit İnfeksiyoz/septik artrit Gut, psödogut Osteoartrit Lyme hastalığı Tümör Avasküler nekroz <3 ise: oligoartrit Lyme hast. Reiter sendromu Ankilozan spondilit Gonokokal artrit Romatoid ateş >3 ise: poliartrit Romatoid artrit SLE Viral artrit Kronik Osteoartrit Hastaların yaşı ve cinsiyeti tanıya yardımcı olur Septik artrit infant ve çocuklarda önemlidir Yaş gruplarına göre belirli organizmaların sıklığı artar HASTA ORGANİZMA ANTİBİYOTİK NEONATAL VE İNFANT Stafilokok,Gr (-) bakteriler, grup B streptokoklar, candida <5 YAŞ Stafilokok, streptokok, Haemophilus influenza Aminoglikozid, 3. kuşak sefalosporin ampisilinsulbaktam Sefuroksim, Ampisilin-sulbaktam Yetişkinlerde ve seksüel olarak aktif kişilerde gonokokkal artrit ve klamidya üretriti ile ilişkili Reiter Sendromu riski artar >5 YAŞ VE ADULTLAR AYAKLA BULAŞAN I.V. İLAÇ BAĞIMLILARI Stafilokok,neissera Gonore,streptokok Stafilokok, psödomonas Stafilokok, Gr ( ) basil 3.Kuşak sefalosporin, Ampisilin-sulbaktam Seftazidim yada aminoglikozid Aminoglikozid, ampisilinsulbaktam Kristallerin indüklediği artritler çoğunlukla orta yaşlı adultlarda görülürler ORAK HÜCRELİ ANEMİ Salmonella Siprofloksasin,ofloksasin yada seftriakson 2

Gut, 40 yaş üstü erkeklerde en sık rastlanan inflamatuar eklem hastalığıdır Klasik gut hastaları monoartriti olan orta yaşlı erkek hastalardır Kadınlar ise orta yaşın sonunda fakat poliartrit olarak guttan etkilenirler Yaşla beraber romatoid artrit ve osteoartrit insidansı da artar Osteoartrit, 60 yaşın üzerini etkilerken romatoid artrit daha erken yaşları etkiler Romatoid artrit klasik olarak ilerleyici ve poliartiküler simetrik eklem tutulumu yapar SİNOVİYAL SIVI ÇALIŞMALARI Eklem sıvısında gram boyama, lökosit sayımı, kristallerin gösterilmesi için hazırlanan preparatlar ve kültür rutin olarak analiz edilebilir Glukoz ve laktat seviyeleri ölçülebilir Gonokoklar ve anaerobikler açısından kültür yapılması önemlidir Kesin mekanizmalar, klasik eklem aspirasyon bulgularıyla belirlenebilir LABORATUVAR TESTLERİ Akut durumlarda eklem aspirasyonu dışında birçok testte tanıya yardımcıdır ESR, akut inflamatuar durumlarda ve reaktif artritlerde (septik, gonokokal, kristallerin indüklediği, spondiloartropatiler, RA, Lyme artriti) artar ESR, hastalık ve progresyonu açısından sensitif ve spesifik değildir ESR, çocuklarda ve genç infantlardaki septik artritte sensitivite oranı % 90 dır LABORATUVAR TESTLERİ WBC nin de septik artritte sensitivite ve spesifitesi zayıftır Pediatrik hastalarda septik artritte total WBC nin % 30-60 oranında sensitif olduğu rapor edilmiştir Sola kaymanın ise sensitivitesi % 66 dır Aynı bulgular adult populasyonda da tanımlanmıştır Septik artritte kültürün tanıdaki değeri kısıtlıdır 3

LABORATUVAR TESTLERİ Tanı daha çok klinikle konur Kültür antibiotik seçiminde şarttır Kan kültürünün sensitivitesi %23-40 tır Ek olarak Lyme titresi, RF, ANA, ANCA, HLA- B27, Lupus antikoagülanı ve tekrarlayan sinoviyal sıvı analizleri yapılabilir RADYOLOJİ İnflamatuar eklem değişiklikleri, travma, tümör, ankilozan spondilit, avasküler nekroz ve osteomyelitin farklı bulguları görülebilir Osteomyelitin radyolojik değişiklikleri semptomları takiben 7-14 günde ortaya çıkar Radyoizotop görüntüleme acil serviste pek kullanılmamaktadır Fakat OM, okkült fraktür, avasküler nekroz ve tümör açısından kullanışlı olmaktadır ARTROSENTEZ SAHASININ HAZIRLANMASI Artrosentez yapılacak alanda selülit ve impetigo olmamalıdır Artrosentez bu alandan yapılacak olursa eklem kontamine olabilir Diğer rölatif artrosentez kontraendikasyonları: Koagülopati Faktör replasmanı yapılmamış hemofilik hastalar Prostetik eklemler Bu tür hastalara gerekli konsültasyonların ardından artrosentez yapılabilir ARTROSENTEZ SAHASININ HAZIRLANMASI Artrosentez cildin hazırlanması ve ve lokal anestezi ile başlar Öncelikle geniş bir alan povidon-iodin ile temizlenir Daha sonra hava ile kurumaya bırakılır Ciltten povidin-iodinin uzaklaştırılması amacıyla cilt alkolle temizlenir. Çünkü povidin-iodin eklemde kimyasal irritasyona sebep olabilir yada aspirasyon sıvısını sterilize edebilir Temizlenen alanın etrafı steril bir bezle kapatılır ARTROSENTEZ SAHASININ HAZIRLANMASI Büyük eklem aspirasyonu için 18 yada 19 gaugelik iğneler kullanılır Daha küçük eklemlerde eklem boyutuna göre iğneler kullanılır Aspire edilen sıvı kültüre, gram boyamaya, lökosit tayinine ve kristal analizine yollanır Artrosentez yeri tayini açısından acil hekimleri tarafından USG de kullanılabilir 4

OMUZ ARTROSENTEZİ Anterior yaklaşım:iğne korakoid proçesin hemen lateraline konulur Bu teknik hastanın yüzü doktora dönük şekilde otururken gerçekleştirilir İğne korakoid proçesle humerus başı arasından geçirilir Bu teknikte zorluk korakoid proçesin lokalizasyonunu bulmada yaşanabilir OMUZ ARTROSENTEZİ Posterior yaklaşım:anterior yaklaşım yapılamadığı zaman uygulanabilir Hasta sırtı doktora dönük şekilde oturur Akromion palpe edilir Posterolateral akromion köşesi lokalize edilir 1 cm inferior ve 1 cm medialden iğne ile girilir DİRSEK ARTROSENTEZİ Dirsek için lateral yaklaşım kullanılır Dirsek 90 º fleksiyonda alınır bir masaya rastlanır El pronasyondadır Olecranon lateral kısmı, radius başı, distal humerusun lateral epikondili lokalize edilir ve iğne ile buradan girilir Bu alana anconeus alanı denir 5

EL BİLEĞİ ARTROSENTEZİ El bileği nötral pozisyonda iken artrosentez yapılır Anatomik enfiye kutusu (extensor pollicis longus, 5. common extensor tendon) lokalize edilir İğne bu iki tendon arasından deriye yavaşça itilir Çocuklarda buranın septik artriti tespit edildiği zaman hızlı bir şekilde ortopediyle konsülte edilir DİZ ARTROSENTEZİ Diz eklemine patellanın lateral ya da medialinden girilir Hasta supin pozisyonuna alınır, diz uzatılır ve quadriceps kası dinlenme durumuna getirilir Patellanın orta noktası lokalize edilir İğne ile patellar köşenin 1 cm inferiorundan lateral yada medialden girilir İğne patellanın posteriorundan horizontal olarak boşluğa kadar itilir ve aspire edilir 6

AYAK BİLEĞİ ARTROSENTEZİ Lateral (subtalar eklem) ve medial (tibiotalar eklem) yaklaşım uygulanır Tibiotalar eklem girişimlerinde hasta supin pozisyonuna alınır Bu pozisyonda tibialis anterior ve extensor hallucis longus tendonu medial malleolda lokalize edilebilir Sonra ayak plantar fleksiyona gtirilerek iğne deriden sulcusa doğru itilir İğne medial malleol ve tibialis anterior tendonu arasından itilir 7

TRAVMATİK ARTRİT Travmatik hemartroz; ligamentöz yaralanma ya da intraartiküler fraktürlerle büyük oranda ilişkilidir Eklem aralığında sıvı toplanması ağrıyı oluşturur Travmatik effüzyonların aspirasyonu ağrıyı provake edebilir Travmatik hemartrozun tedavisi; immobilizasyonun sağlanması, buz uygulaması ve enfekte eklemin elevasyonuyla olur TRAVMATİK ARTRİT Tekrarlayan ligamentöz ve artiküler yaralanmaları olan hastalar ortopedi tarafından değerlendirilmelidir Spontan hemartrozlar sistemik hastalıkların göstergesi olabilir Spontan hemartrozların ardında primer yada sekonder koagülopatiler aranmalıdır TRAVMATİK ARTRİT Hemofili hastalarına spesifik faktör replasmanı yapılmalıdır Hemofililerde akut hemartroz için yapılan eklem aspirasyonunda dikkatli olunmalıdır, çünkü büyük kanamalara neden olunabilir Hematoloji ve ortopedi konsültasyonu istenmelidir NON-GONOKOKAL SEPTİK ARTRİT 3 mekanizmayla septik artrit oluşur: Bakterinin hematojenöz yayılımı Farklı bir odaktan bakteri migrasyonu Eklem içine bakterinin inokülasyonu NON-GONOKOKAL SEPTİK ARTRİT Septik artrit medikal bir acildir İnflamasyon günler içerisinde eklemi tahrip eder Birkaç saat içinde etkilenen eklemde şiddetli bir ağrı başlar 10 yıllık retrospektif yapılan ve 43 hastanın katıldığı bir çalışmada hastaların %21 inde ateş ve eklem katılığı bildirilmiştir NON-GONOKOKAL SEPTİK ARTRİT Non-gonokokal septik artrit daha çok monoartrit şeklinde görülür Eklem aspirasyonundan sonra ağrı kontrolü yapılır ve sinoviyal kültüre göre parenteral antibiyotik tedavisi başlanır Ortopedi ve enfeksiyon hastalıklarıyla konsülte edilir 8

GONOKOKAL ARTRİT Gonokokal artrit, adolesan ve genç adultlarda septik artritin en sık nedenidir Eklem enfeksiyonları tipik olarak bir prodromal faza sahiptir Vezikülopüstüler lezyonlar genellikle parmaklarda görülebilir Sinoviyal sıvı kültürleri gonokokal artritte sıklıkla negatiftir GONOKOKAL ARTRİT Sadece % 25-50 olguda kültür pozitiftir Gonokokal artrit tedavisi non-gonokokal artritle aynı prensipleri takip eder N.gonore penisiline sensitiftir KRİSTALLERİN İNDÜKLEDİĞİ SİNOVİT (GUT VE PSÖDOGUT) Kristallerin indüklediği sinovit primer olarak orta yaşlar ve erken adult dönemi ilgilendirir 40 yaşın üzerindeki erkeklerde en sık görülen inflamatuvar eklem hastalıkları ürik asit ve Capirofosfat gibi kristallerin görüldüğü gut ve psödoguttur Hastalar acil servise akut atakla başvururlar GUT VE PSÖDOGUT Akut gut ve psödogut atağı sıklıkla bir travmayı, cerrahiyi yada ürik asit düzeyini değiştiren ilaç tedavisini takiben oluşur Klasik olarak 1. MTF eklem akut gutta tutulan eklemdir Kronik gut artriti (Tofasöz gut) Tofüs gelişimi tipiktir (SÜ kristalleri, MN hücreler) parmak ucu, avuç, ayak tabanı, aşil tendonu, olekronon ve kulakta Renal tutulum (Ürat nefropatisi (interstisiyel nefrit, ürat taşları) Tanı eklem aspirasyonunda polarizan mikroskopla kristallerin gösterilmesiyle konur Ürik asit kristalleri mavi, Ca-pirofosfat kristalleri ise sarı görünümdedir GUT VE PSÖDOGUT Serum ürik asit düzeyleride tanıda kullanılabilir Fakat %30 ve üzeri hastada akut gut atağında ürik asit düzeyleri normal bulunmuştur Eklem aspiratında WBC düzeyleri sıklıkla yüksektir NSAID ile dramatik bir düzelme görülür GUT VE PSÖDOGUT Tanı, gut veya psödogut olarak kesinleştiği zaman birinci basamak tedavi indometasin gibi NSAID ilaç olmalıdır Akut gut atağında allopurinol ve diğer ürikozürik ilaçların, aspirinin yeri yoktur Bütün NSAID ler 1 haftalık böbrek fonksiyon testleriyle takip edilir İndometasinin etkin dozu 50 mg dır 9

GUT VE PSÖDOGUT Kolşisinde akut gutta kullanılan bir alternatif tedavidir Dozu 0,6 mg/h dir Kolşisinin bulantı ve diare gibi yan etkileri vardır IV kolşisinin myopati, nöropati, ölüm gibi yan etkileri görülebilir IV kolşisin 1-2 mg 1 saatte yavaşça uygulanır GUT VE PSÖDOGUT Efektif bir analjezi ile hastalar taburcu edilebilir Profilakside allopurinol ve probenesid kullanılır Diüretikler, aspirin, siklosporin gutu tetikleyen ilaçlardır 10

LYME HASTALIĞI Lyme hastalığı ile birliktelik gösteren artritik manifestasyonlar primer olarak haftalar, aylar, yıllar içinde ilerler Tipik olarak monoartiküler yada oligoartiküler ve asimetrik eklem tutlumu olur Genelde büyük eklemler etkilenir Bursit ve tendinit şeklinde atakları olabilir 11

LYME HASTALIĞI Artrosentezde kültür sonuçları genelde negatiftir Klinik spesmenden Borrelia burgdorferi izole edilebilir Tedavide 3-4 hafta antibiyotik kullanılır Doksisiklin, penisilin G, amoksisilin ve seftriakson kullanılır ROMATOİD ARTRİT Romatoid artrit simetrik poliartiküler bir tutulum gösterir Uzun süren inaktif periodlar sonrasında eklemlerde katılık görülebilir(sabah tutukluğu) Multisistem bulgular görülebilir Depresyon ve generalize myaljiler görülebilir ROMATOİD ARTRİT Ekstraartiküler semptom ve bulgular perikardit, myokardit, plevral efüzyon, mononöritis multiplex sendromunu içerir Artrosentez mayi inflamatuvar karakterdedir Tedavide amaç ağrı ve inflamasyonu gidermektir Salisilatlar ve diğer NSAID ler tedavide köşe taşıdır ROMATOİD ARTRİT İmmobilizasyon ağrıyı önlemede yararlıdır Uzun dönem tedavide antimalaryaller, altın tuzları, metotreksat kullanılır 12

ROMATOİD ARTRİT TANI KRİTERLERİ 1 saatten uzun süren sabah sertliği >3 eklemde yumuşak doku şişliği PIP, MCP ya da bilekte şişlik Simetrik şişlikler Subkutan nodüller RF (+) Periartiküler osteopeni (2 yılda oluşur) Tanı için ilk 4 kriterin 6 aydan fazla sürmesi ve en az 4 kriterin (+) olması gereklidir ROMATOİD ARTRİT Kuğu boynu deformitesi Düğme iliği deformitesi Dorsum manus atrofisi Ulnar deviasyon Atlantoaksiyal subluksasyon Krikoaritenoid eklem tutulumu 13

14

EKSTENSOR TENDON RÜPTÜRÜ PIP EKLEMLERİNDE ŞİŞLİK 15

DİRSEKTE NODÜL MKF DE NODÜL PİP, MKP: sinovit MKP: subluksasyon Kuğu Boynu 16

OSTEOARTRİT En sık görülen romatolojik hastalıktır Osteoartritde eklemde destrüksiyon olur Simetrik ve poliartiküler tutulum görülür Fakat osteoartrit tipik olarak dizde çoğunlukla akut monoartrit şeklinde görülür Effüzyon küçüktür ve aspirasyonu zordur, eğer aspire edilebilirse, sonuç non-inflamatuvar olarak gelecektir OSTEOARTRİT El: DIP ise:heberden nodülleri PIP ise:bouchar nodülleri Çamaşırcı eli Diz: varus deformitesi Kalça:internal rotasyon kaybı Ayak: en sık 1. metakarpofalengeal eklem etkilenir (halluks rigidus) Omurga:osteofitler, disk aralığında daralma, subkondral skleroz, kemik kistleri 17

OSTEOARTRİT Radyografide eklem aralığı daralmıştır ve artiküler kartilajda destrüksiyon vardır Tedavide RA deki gibidir Etkilenen eklem dinlendirilir Salisilatlar ve NSAID lar kullanılır Kortikosteroidler bu hastalıkta kullanılmaz Hastalık total eklem replasmanı yapılacak düzeye kadar ilerleyebilir SEKONDER OSTEOARTRİT Travma Genetik ve ailevi özellikler Paget Gut Romatoid artrit Osteopetrosis Obesite DM Hipotroidi Akromegali Hemakromatosis 18

Heberden-Bouchard, minimal sinovit 1st MCPC OA 19

SERONEGATİF SPONDİLOARTROPATİLER RF negatifliği ve omurga tutulumu İnflamatuvar periferik artrit Oral aft Psoriyatik deri ve tırnak lezyonları Göz tutulumu (konjonktivit, üretrit) Asimetrik oligoartrit HLA-B27 (+) SERONEGATİF SPONDİLOARTROPATİLER Ankilozan Spondilit Reiter Sendromu Reaktif artrit Psöriyatik artrit İnflamatauvar barsak hastalıklarıyla ilişkili artrit Whipple Hastalığı ANKİLOZAN SPONDİLİT Aksiyal iskeletin en sık inflamatuar hastalığıdır Omurgayı ve pelvisi etkileyen bir seronegatif spondiloartropatidir E > K, 20 30 Yaş RA ile aynı olarak sabah tutukluğu ve multisistemik tutulum yapar HLA-B27 antijenin olması ve RF (-) olması ile farklılık gösterir ANKİLOZAN SPONDİLİT KLİNİK ANKİLOZAN SPONDİLİT Kas-iskelet sistemi: Sakroileit* (bilateral) Spondilit(inflamatuar bel ve sırt ağrısı, omurga ve toraks hareketlerinin azalması/kaybı, kontraktürler) Periferik artrit (kalça, omuz) Göğüs ekspansiyonu azalmıştır Hastalar 40 yaşından genç, egzersizle ağrısı düzelen, sabah tutukluğu olan ve bu durumu son 3 aydır devam eden hastalardır Bel ağrısı ile gelen hastanın göğüs ekspansiyonunda azalma olan hastalarda akla gelmelidir 20

ANKİLOZAN SPONDİLİT Radyografide sakroileit ve bambu kamışı vertebra klasik bulgulardır Normal lordozun kaybolması en erken belirtisidir Anterior longitudinal ligamentte kalsifikasyon Vertrebralarda kareleşme İntervertabral disklerin dış kısmında ossifikasyon (sindesmofit), Tedavide amaç NSAID ile tedavinin kontrolüdür, FTR önerilir; kontraktür gelişmişse cerrahi önerilir Göz, en sık tutulan eklem dışı organdır Erken evre SAKROİLEİT Geç evre SAKROİLEİT Kareleşme Füzyon Ligament kalsifikasyonu Bambu kamışı 21

REİTER SENDROMU Reaktif artrit olarakta adlandırılır ve bir seronegatif spondiloartropatidir İnfeksiyoz bir hastalıktan 2-6 hafta sonra ortaya çıkan asimetrik oligoartritle karakterizedir Reiter sendromunun klasik triadı (1 ay süren): Artrit (kronik, migratuar ve asimetrik, sıkça alt ekstremitenin büyük eklemlerinde) Üretrit Konjonktivit REİTER SENDROMU Klamidya ve ureoplazma en sık görülen enfeksiyoz ajanlardır Diarede reaktif artriti presipite edebilir Salmonella, yersinia, mikoplazma, shigella ve kompilobakter enfeksiyonları da tetikleyici faktör olabilir Sinoviyal sıvı aspiratları inflamatuvar karakterdedir Tedavide ağrı kontrolü için NSAID kullanılır Çok ağır vakalarda steroid ve metotreksat kullanılır Antibiyotikler kullanılmaz 22

BURSİTLER İnsan vücudunda 150 den fazla bursada akut yada kronik inflamasyon içerebilen bursa bulunur Bursitler etiyolojilerine, vücut lokalizasyonlarına, enfeksiyonlarına göre sınıflandırılır Etiyolojik olarak travmanın indüklediği, kristallerin indüklediği, romatoid ve idiopatik form olarak sınıflandırılır Enfeksiyoz olarak septik ve aseptik olarak sınıflandırılır BURSİTLER S.aureus major enfeksiyoz ajandır. Fakat S.epidermidis ve streptokoklarda enfeksiyon yapabilirler. Lokalizasyonuna göre ise halı temizleyicisi dizi (prepatellar bursit) veya öğrenci dirseği (olecranon bursit) gibi sınıflandırılır. Burada olayı tetikleyen travmadır. BURSİTLER Genel prensip olarak bursa yaralanmalarında elevasyon ve uygun giydirme yapılmaktadır. İlaç tedavisinde NSAID ler primer farmakoterapik yaklaşımdır. Etkilenen bursaya steroid enjeksiyonuda septik bursit olguları dışında kullanılabilir. BURSİTLER Septik bursit olguları genelde oral antibiyotiklere iyi cevap verir. Seçilmiş hastalarda agresif I.V. Antibiyotik tedavi, insizyon ve debritman ve açık irrigasyon yapılabilir. Bu hastalar bursalarında pürülan enfeksiyonun olduğu, yumuşak dokuya yayılım gösteren eklem anormalliklerinin olduğu, oral tedaviye yanıt vermeyen hastalardır. OLECRANON BURSİTİ Dirseğin extensor yüzünde bulunan bir bursadır Olecranon bursitli hastalar sıklıkla palpasyonla gergin ve ödematöz bir bursa ile prezente olurlar Bursalarda ödeme bağlı olarak gelişen şişlik basıya ve hareket kısıtlılığına neden olur Hareketle artan ağrı da eklemin hareketini kısıtlar Bursada eritem ve sıcaklık görülür OLECRANON BURSİTİ Non-septik bursiti septik bursit ve kristallerin indüklediği bursitten ayırmak klinik olarak uğraştırıcı birşeydir Kristallerin indüklediği bursitte sıklıkla dirseğin extensor yüzlerinde gut tofüsleri görülür Burada bursadan alınan sıvı analizleri tanı koydurucudur 23

OLECRANON BURSİTİ Septik ve non-septik bursit ayrımını yapmak zordur Fiziksel bulgulara ve hikayeye göre bu ayrım zor olur Fakat septik bursitte alınan aspirasyon sıvısının ısısında diğer bursite göre 2,1 ºC lik bir yükseklik vardır GÖRÜNÜM SEPTİK Saman renkli ve seroanjinöz TRAVMATİK VE İDİOPATİK Saman renkli, seroanjinöz,kanlı KRİSTALLERİN İNDÜKLEDİĞİ Saman renkli yada kanlı LÖKOSİT ~75000 ~1100 ~2900 İÇERİK PMNL Mononükleer Değişken BURSADAKİ GLUKOZUN SERUMA ORANI <%50 >%50 Bilinmiyor GRAM BOYAMA %70 (+) - - KRİSTAL VARLIĞI Yok Yok Var KÜLTÜR Pozitif Negatif Negatif OLECRANON BURSİTİ Olecranon bursit aspirasyonu etkilenen bursaya lateral yaklaşımla olur Eklem aspirasyonundaki gibi steril bir teknikle sıvıyı aspire etmek mümkün olur Olecranon bursiti hasta yönetimi genel bursitli hasta yönetimi ile aynı prensipleri içerir OLECRANON BURSİTİ Septik bursitlerde bursa içine steroid enjeksiyonundan kaçınılmalıdır Çünkü steroid enjeksiyonu inflamasyonun resorbsiyonunu kolaylaştırır Antibiyotik tedavisi oral olacaksa 14 gün sürmelidir İmmünsuprese hastalar, selülitli hastalar, enfeksiyonun sistemik bulgularının olduğu hastalar, toksik belirtilerin görüldüğü hastalarda parenteral tedavi ve operasyon düşünülür PREPATELLAR BURSİT Burada dizin ekstensor yüzünde bulunan 4 bursadan herhangi birinde etkilenme söz konusudur Sıklıkla hikayede prepatellar alana alınan bir travma ya da aşırı kullanım söz konusudur PREPATELLAR BURSİT Prepatellar bursadan sıvı aspirasyonu etkilenen bursaya medial yada lateral yaklaşımla yapılabilir Tedavide konservatif davranılır ve genellikle antibiyoterapi kullanılır 24

25