Bilişsel Davranışçı Psikoterapilerde Psikopatolojiyi Açıklama Farklılıkları: Metakognitif Terapi Dr. Sedat BATMAZ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Mersin Devlet Hastanesi, Psikiyatri Kliniği Diplomate, Academy of Cognitive Therapy
Açıklama (2012-2013) Araştırmacı: - Danışman: - Konuşmacı: -
Sunumun Akış Planı BDT ye yeni bir bakış: MCT Üstbiliş kavramı Klasik BDT den farklı yönler MCT de kavramsallaştırma Kuramsal temel: S-REF MCT ye göre psikopatoloji MCT nin temel ilkeleri Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 3
Bugün Aklınızdan kaç düşünce geçti? Düşüncelerinizin kaçı olumsuz nitelikteydi? Peki sizde ruhsal bir bozukluk ortaya çıktı mı? Çıktıysa neden, çıkmadıysa neden? Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 4
Yeni bir bakış açısı Çoğu düşünce eğer kendilerine dikkat edilmez, bunların üzerinde durulmazsa kendiliğinden gelir ve geçer. O halde asıl soru: Hangi psikolojik etmenler bilişsel seçim ve kontrol süreçleri aracılığıyla ruhsal bozukluğu sürdürmekte? Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 5
Duygusal tepkileri ortaya çıkaran şey NE düşündüğünüzden ziyade NASIL düşündüğünüzdür ve bunu ne şekilde KONTROL edebildiğinizdir. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 6
Düşünme Süreçleri Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 7
Örnek Bay A. Değersizlik düşünceleri Başa çıkma yolu: Diğer kişilerde bıraktığı izlenimle ilgili endişelenme Kendi kusurları ve yetersizliklerinin nedenlerini analiz etme Sonuç: Sıkıntı hissinin derinleşmesi ve sıkıntılı sürenin uzaması Bay Z. Değersizlik düşünceleri Başa çıkma yolu: Geçmişte yaşanmış olanlarla uğraşmanın ve bu nedenle endişelenmeyi yararsız bulma İçinde bulunduğu durumun üstesinden nasıl gelebileceğine dair sorun çözme Sonuç: Sıkıntı hissinin daha kısa zamanda azalması Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 8
ÜSTBİLİŞ Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 9
ÜSTBİLİŞ Bilişlerin yorumlanması, izlenmesi ve kontrolü ile ilgili, birbirleriyle ilişki içerisinde olan her tür bilgi ve bilişsel süreç Üstbilişsel bilgi ve inanışlar Üstbilişsel deneyimler Üstbilişsel stratejiler Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 10
Bilgi ve İnanışlar Üstbilişsel bilgi, kişilerin kendi düşünmeleri ile ilgili inanışlarını ifade eder. Belli düşüncelere dair inanışlar Bellek ve odaklanmanın etkililiğine dair inanışlar Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 11
2 tür bilgi: Eksplisit (Deklaratif Açık) İnanışlar Sözel olarak ifade edilebilir. «Endişelenmek kalp krizi geçirmeme neden olabilir.» «Kötü düşüncelere sahip olmam, zihinsel olarak kusurlu olduğum anlamına gelir.» «Eğer tehlikeye odaklanırsam, zarar görmem.» İmplisit (Prosedural Örtük) İnanışlar Sözel olarak ifade edilmeyen, düşünmeyi yönlendiren kural ya da programlar bütünüdür. Dikkatin yönlendirilmesi, belleğin araştırılması ve muhakeme yaparken mantık kullanılması örnek verilebilir. Kişinin düşünme becerilerini yansıtır. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 12
İçerik olarak 2 tür: Olumlu üstbilişsel inanışlar CAS ı etkinleştiren düşünme tarzlarının avantajları ve yararları «Dikkati tehlikeye odaklamak iyidir.» «Geleceğim hakkında endişelenmem tehlikeden kaçabileceğim anlamına gelir.» Olumsuz üstbilişsel inanışlar Düşünce ve bilişsel deneyimlerin kontrol edilemezliği, anlamı, önemi ve tehlikeliliği «Düşüncelerimin kontrolü için elimden bir şey gelmez.» «Endişelenerek aklıma zarar verebilirim.» «Eğer aklıma şiddet içeren düşünceler gelirse, kendi irademe karşın o düşünceler doğrultusunda harekete geçebilirim.» «İsimleri hatırlayamıyor olmam beyin tümörüm olduğunun işaretidir.» Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 13
Deneyimler Üstbilişsel deneyimler kişilerin kendi zihinsel durumları hakkında yaptıkları durumsal yorumlar ve hisleri ifade eder. OKB intruzif düşünceler hakkında yapılan yorumlar YAB endişe hakkındaki endişe Panik Bzk kontrolü kaybedeceği ya da çıldıracağı korkularına neden olan zihinsel olayların yorumları Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 14
Öznel hisler «dilimin ucunda» fenomeni Bildiğini hissetmek MCT ye göre his ve düşüncelerin olumsuz değerlendirilmesi tehdit algısına ve düşüncenin kontrol edilmesi gerektiğine dair çabalara girişilmesine neden olur. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 15
Stratejiler Üstbilişsel stratejiler, duygusal ve bilişsel kendini düzenleme amacıyla verilen kontrol tepkilerini ve düşünmeyi değiştirme yollarını ifade eder. Seçilen stratejiler bilişsel etkinliklerin doğasını yoğunlaştırabilir, bastırabilir veya değiştirebilir. Hazırlıklı olabilmek için dikkatin tehlikeye odaklanması Düşünce baskılanması Duygulardan kaçınma Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 16
Ruhsal bozukluklarda sıklıkla kontrol kaybı deneyimi öne çıkar. Stratejiler sıklıkla düşünme tarzını kontrol etme çabalarından oluşur ancak ters teper. Düşünce baskılama Deneyimleri cevap bulmak için inceleme Gelecekte ne olabileceğini tahmin etmeye çalışma Anx Bzk BASKILAMA Hipokondriazis / YAB ENDİŞE / TEHLİKEYE ODAKLANMA Dep - RUMİNASYON Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 17
Klasik BDT den Farklar Düşünce içeriği ve bu düşünceye hastanın ne oranda inandığı MCT de odak noktası değil Düşüncenin kontrolündeki temel etmen değil Yürütücü işlevler ve düşüncelere verilen önem düşüncenin kendisinden ya da şematik içeriğinden bağımsız Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 18
A B C Modeli Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 19
A-B-C deki Eksiklikler Sıradan, gündelik yaşamdaki olumsuz yorum veya inanışlar nasıl ısrar eden olumsuz düşünce ve duygulara dönüşüyor? Psikolojik rahatsızlıklara örnek olan kontrol edilmesi güç düşünme örüntüleri nelerdir? Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 20
MCT Yeni Kavramsallaştırma Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 21
MCT de Vurgu CAS ın ortadan kaldırılması Üstbilişsel inanışların ele alınması Kişiyi uzamış duygusal durumlara «kilitleyen» düşünme tarzları ve baş etme yöntemlerinin tanınması ve değiştirilmesi Düşünce ve duygular hakkındaki üstbilişlerde farklılaşma yaratılması Düşünce içeriğinden ziyade düşünme süreçlerine odaklanılması Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 22
Kuramsal Dayanak: S-REF «Kendini Düzenleyen Yürütücü İşlev» 4 temel kavram Bilişsel Dikkat Sendromu (CAS) Üstbilişsel inanışlar Dikkat / Yürütücü Kontrol Zihinsel Modlar Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 23
CAS S-REF Modeli ne göre psikolojik rahatsızlıklar bir bilişsel dikkat sendromu nedeniyle ortaya çıkmaktadır. CAS, kişinin olumsuz düşünceler, inanışlar ve duygularla nasıl baş ettiğini belirler, bunlara yanıtı oluşturur. SORUN: CAS, kişinin bu deneyimlerinin sönüp gitmesini ya da gerilemesini engellemekte! Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 24
Tehditin tespit edilmesi ve gelecekteki olası tehditlerden kaçınma TEHLİKE İZLEME & ENDİŞE Anksiyete Bozuklukları ve OKB Geçmişi analiz etme ve olayların anlamını sorgulama RUMİNASYON Depresif Bozukluklar Geçmişle uğraşıp durma BOŞLUK DOLDURMA Travma ile İlişkili Bozukluklar Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 25
Uyuma dönük olmayan başa çıkma yolları DÜŞÜNCE BASKILAMA KAÇINMA DAVRANIŞLARI ALKOL / MADDE KULLANIMI KENDİNE ZARAR VERME DAVRANIŞLARI GÜVENCE ARAMA DAVRANIŞLARI Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 26
Sıralanan bu tür başa çıkma yolları sıklıkla ters teper ve tehdit algısı ya da kendine olumsuz bakışı derinleştirip uzatır. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 27
ENDİŞE «Ya olursa?» RUMİNASYON «Neden böyleyim?» CAS ın bileşenleri kişiyi uzamış şekilde duygusal deneyimleri içerisine hapseder ve kendini düzenlemeyle çatışma yaratarak çaresizlik düşünceleri ya da bilişler ve duygular üzerindeki uyuma dönük kontrolün kaybına neden olur. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 28
CAS ın Sonuçları Endişelenme ve ruminasyon her zaman yanlıdır ve kişinin olumsuz bilgiye odaklanmasına neden olur. Bu nedenle kendilik ve dış dünya hakkında çarpıtılmış bir izlenime yol açar. Endişe ile gelecekteki olası tehditlere odaklanılır, ancak düşük olasılıkla gerçek tehlikeli olaylarla ilişkilidir. Ruminasyon ise geçmişle ilgili «Neden ben?» gibi sorulara yanıt arar ve bu nedenle belirsizlik ve kişinin bildikleri ile bilmek istedikleri arasında tutarsızlığı sürdürür. Endişe ve ruminasyon bir tehlike algısını ortaya çıkarıp devam ettirir. Böylelikle anksiyete ve depresyon geçici olmak yerine sürekli hale gelir. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 29
Endişe ve ruminasyon, dikkat kaynaklarını tüketerek açık ve kontrollü karar verme ve düşünme süreçlerini baskı altında tutar. Olumsuz düşünme tarzlarının tekrarlanması nedeniyle bunlar birer alışkanlık haline gelir ve kişinin farkındalığının dışına çıkar. Böylelikle de kontrol edilmekten uzak kalır. Alışkanlık haline gelme ve farkındalıktan çıkma neticesinde kontrol kaybı hissi pekişir. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 30
Tehlikeyi izleme, dikkatin olası tehdit kaynaklarına odaklanmasına neden olur. Öznel tehlike hissinin şişmesine, sonuç olarak da duygusal uyarılmanın ortaya çıkmasına ya da bunun sürmesine aracılık eder. Kişinin usta bir «tehlike tarayıcı» haline gelmesiyle sonuçlanan plan ve programlara ilişkin bilişleri güçlendirir. PTSB gibi travmatik yaşantılardan sonra tehlike algısından arınılmış normal duruma geri dönülmesinin önünde engel olur. İntruzif deneyimlerin artmasına yol açar. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 31
Baskılama ya da özel düşünme şekilleri yaratmak şeklindeki düşünce kontrol stratejileri normal duygusal işlemlemeyi bozar. Bu nedenle düşüncelerle karşılarak onlara alışma deneyimi öğrenilemez. Bastırma etkisiz bir yöntem olmasının yanı sıra bu etkisizliği nedeniyle tam tersine kontrolün kaybedildiği düşüncesine yol açar. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 32
Duygu ve bilişleri düzenlemeye dönük kaçınma ve madde kullanımı gibi baş etme davranışları kişiyi aslında tehlikeli olmayan durumların üstesinden bu yollar olmadan da gelinebileceğinin öğrenilmesi fırsatını engelleyerek sorun olurlar. Baş etme yöntemleri devreye sokulduğu için korkulan düşünce ve inanışların gerçeklikleri test edilemez ve bu da tehlike algısının sürmesinin temel nedenidir. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 33
ÜSTBİLİŞSEL İNANIŞLAR CAS gibi düşünce tarzlarının seçilmesi ve yürütülmesi üstbilişlere bağımlıdır. 2 ana başlık: Olumlu üstbilişsel inanışlar Olumsuz üstbilişsel inanışlar Her ikisi de yalnızca bilişlerin anlam ve önemi ile ilgili Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 34
Olumlu Üstbilişsel İnanışlar «Endişelenmek beni sorunlarımdan uzak tutar.» «Tüm olası tehditlere odaklanırsam, güvende olurum.» «Neden başarısız olduğumu incelersem, kendimi daha iyi hissederim.» «Tacize uğrayıp uğramadığımı hatırlamam sorularıma yanıt verecek.» «Endişelenirsem hazırlıklı olurum.» «Her detayı hatırlamalıyım ki bu olayda kendimin suçlanması gerekip gerekmediğini bileyim.» «Düşüncelerimi kontrol etmezsem kötü bir şeyler yapabilirim.» Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 35
Olumsuz Üstbilişsel İnanışlar «Zihnimin kontrolünü kaybettim.» «Endişelerimi kontrol edemiyorum.» «Düşüncelerim bana zarar verecek.» «Kazayla ilgili düşüncelerim olursa, kaza da gerçekleşir.» «Üzüntülü hissettiren düşünceler beynimde bir hastalık olduğunu gösterir.» «Psikolojik sıkıntılar çıldırmama neden olabilir.» «Deli olmayı düşünürsem deli olurum.» «Kaygılı hissettiğime göre tehlikede olmalıyım.» Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 36
Üstbilişsel inanışlar o konuyla ilgili düşünme ve tehdite odaklanma süresinin uzamasına neden olarak CAS ı etkinleştirir. Olumsuz inanışlar, en ısrarlı olanlarıdır ve akut bir tehlike algısını, ümitsizlik ya da yetersizlik düşüncelerini artırarak ruhsal bozuklukların oluşmasına neden olur. Kontrol edilemezlik ve tehlikeyle ilgili olumsuz inanışları olan bir kişi düşüncelerini kontrol etme çabalarını bırakır ve kontrolü ele geçirmek için daha farklı yolları denemeye başlar. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 37
DİKKAT / YÜRÜTÜCÜ KONTROL Ruhsal bozukluklarda uyuma dönük olmayan dikkat kontrolü mevcuttur. Kişi endişe ve ruminasyon süreçlerinin kontrol edilemez olduğunu düşündüğü için bunları durdurmaya dönük bir girişimde bulunmaz. Ruminasyon sorun olmaktan ziyade bir çözüm gibi algılanır. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 38
Rahatsızlığı olan kişilerde uygun ya da etkili olmayan zihinsel düzenleme stratejileri mevcuttur ya da düşünce baskılamayı bir çözüm gibi görürler. Olumsuz düşünce ya da inanışları bir kenara bırakmaktan ziyade olası tehlikeleri taramaya dönük stratejiler geliştirirler. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 39
ZİHİNSEL MODLAR Modlar kişinin kendi bilişleri ile kurduğu ilişkiyi belirleyen yapılardır. Bilişlerin içeriği ile doğrudan bir ilişki ya da o ilişkiye dair bir bakış açısı olabilir. 2 tür mod: Nesne modu Üstbilişsel mod Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 40
Nesne Modu: İşlemlemenin varsayılan (her an olan) modu Düşünce ve olaylar birbiriyle eş olarak algılanmakta. Düşünceler gerçek hayatta birer olay olarak algılanır. Üstbilişsel Mod: Düşünceler ve olaylar kendilikten ve dış dünyadan ayrı olarak değerlendirilir. Düşünceler içinde bulunulan anda gözlemlenebilen daha geniş bir manzaranın parçası olmaktan ibarettir. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 41
«Rüya» Rüyayı oluşturan düşünceler gerçeklikle bütünleşik olarak algılanır. Oysa «lucid» rüya görme halinde rüyayı gören kişiler üstbilişsel bir moda geçerek rüyalarının içeriğini kontrol edebilirler ve değiştirebilirler. Üstbilişsel mod, uyanıklık halinde de biliş ve davranışların kontrol edilmesinde daha esnek bir seçenek imkânı sunar. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 42
«Detached Mindfulness» Mindfulness (Farkındalık) Bir düşünce ya da inanışın nesnel şekilde farkında olmak Detachment (Kopma) Düşünceye yanıt olarak verilen her tür baş etme yanıtı ayrıştırmak Kendilik ile düşünceler arasında bilinçli şekilde ayrım yapabilmek Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 43
ÖZETLE Tehdit / Tehlike algısı Nesne modunda bilişsel işlemleme CAS etkinleşmesi Etkisiz kontrol mekanizmaları RUHSAL BOZUKLUK Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 44
PSİKOPATOLOJİNİN ÜSTBİLİŞSEL MODELİ a Yorum ve baş etme davranışlarının inanışlara olan etkisi b Düşünme tarzı ve baş etmenin alt düzey otomatik ve duygu işlemlemeye olan etkisi c Üstbilişsel inanışlar ve alt düzey otomatik işlemlemeler arasındaki doğrudan bağlantı Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 45
MCT MCT sayılan bu etmenleri değiştirmeyi amaçlar. Ortalama 12 oturumdan oluşur. CAS ve üstbilişlere odaklanan bir olgu kavramsallaşması üzerine kuruludur. Kanıta dayalı bir yaklaşımdır. Bozukluklara özgü modeller üzerinden çalışılır.*** Tedavi kılavuzları geliştirilmiştir. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 46
Terapistin odaklandığı temel nokta, olumsuz içerikli düşüncelerden ziyade bu düşüncelere verilen tepkilerdir. Düşüncelerle yeni bir ilişki kurulması (örn: detached mindfulness) ve CAS ın etkili yürütücü kontrolü (örn: endişe ve ruminasyonun ertelenmesi) sağlanabildiğinde değişim gerçekleşmiş olur. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 47
Zihinsel kontrol çabalarının uygun olmayan yolları ile daha etkili yollar arasındaki fark vurgulanır. Olumlu ve olumsuz üstbilişsel inanışları test etmek için davranışçı deneyler yapılır. Görüşmede Sokratik sorgulama kullanılsa da amaç olumsuz düşünce ve inanışların gerçekliğini sınamak değildir. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 48
Sokratik sorgulama ile üstbilişsel işlemleme moduna geçişin kolaylaştırılması ve rutin kontrol yöntemlerinin geliştirilmesi amaçlanır. BDT Terapisti: «Sıkıcı biri olduğunuza dair elinizde hiç kanıt var mı?» MCT Terapisti: «Sıkıcı biri olduğunuzla ilgili düşünmeye ne kadar vakit harcıyorsunuz? Bu süreyi kısaltmaya çalışmak yardımcı olabilir mi?» Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 49
Düşüncelerin içeriği sadece bu düşünceler üstbilişsel inanışlarla ilgili olduğunda gerçeklikleri test edilmek suretiyle ele alınır. Üstbilişsel modun devreye girmesini kolaylaştırmak için metaforlar, yönlendirilmiş keşif ve yaşantısal teknikler kullanılır. Gerektiğinde üstbilişsel inanışları sorgulamak için sözel yöntemler ve davranışçı deneyler de devreye sokulur. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 50
Girişimlerin Uygulama Sıralaması Hastanın üstbilişsel moda geçirilmesi CAS ın etkilerini ortadan kaldıracak yaşantısal stratejilerin tanıtılması Kontrol edilemezlik düşüncelerinin ele alınması Düşüncelerin önemi ya da tehlikeli olduğuna dair inanışların ele alınması Olumlu inanışların ele alınması Yineleme önleme stratejilerinin öğretilmesi Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 51
MCT nin Temel İlkeleri Anksiyete ve üzüntü gibi duygular kendini düzenleme ile iyilik haline tehdit arasındaki tutarsızlığa işaret eden temel sinyallerdir. Sıklıkla bu tip duygular kendisini sınırlar; çünkü kişi tehlikeyi azaltmak ve bilişleri kontrol etmek için baş etme stratejilerini devreye sokar. Ruhsal bozukluklar duygusal tepkilerin sürdürülmesinin bir sonucudur. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 52
Sürdürmenin temel nedeni kişinin düşünme tarzı ve kullandığı stratejilerdir. Uyuma dönük olmayan bu tarza CAS adı verilir ve tüm rahatsızlıklarda CAS a rastlanır. CAS, endişe / ruminasyon, tehlikeyi izleme, işe yaramayan düşünce kontrol stratejileri ve uygun öğrenmeyi önleyen kaçınma gibi bazı davranışlardan oluşur. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 53
CAS, düşünme ve duyguları kontrol edip yorumlayan hatalı üstbilişsel inanışların bir sonucudur. CAS net şekilde gösterilmiş mekanizmalar / yolaklar aracılığı ile olumsuz duygusal deneyimlerin yoğunlaşıp daha uzun süre kalmasına neden olur. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 54
MCT Teknikleri Üstbilişlerin ele alınması ve gerçekliklerinin sınanması Endişe ve ruminasyonun ertelenmesi Dikkat eğitimi tekniği (ATT) Detached mindfulness Üstbilişsel odaklı alıştırma Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 55
ÖZET NE düşündüğünüzden ziyade NASIL düşündüğünüzü kontrol etmek ve değiştirmek psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde önemli bir yeni bakış açısı sağlamakta. MCT, CAS etkinleşmesine neden olan sorunlu düşünme tarzları, dikkat kontrolünde bozukluk, üstbilişsel inanışlar ve uyuma dönük olmayan baş etme yolları ile ortaya çıkan patolojik durumların tedavisinde kullanılabilecek, kanıta dayalı ve etkin bir BDT türüdür. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 56
MCT, bozukluğa özgü yaklaşıma olduğu kadar transdiagnostik bir tedavi sürecine de fırsat verir. MCT ye özgü teknikler ve olgu kavramsallaştırması diğer BDT lerden ayrışmasının dayanağını oluşturur. Psikopatolojiyi açıklamakta çok sağlam bir kuramsal temeli mevcuttur. Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 57
TEŞEKKÜRLER sedat.batmaz@gmail.com Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 58
Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 59
Olumlu Üstbilişsel İnanışların Ele Alınması «Endişelenirsem hazırlıklı olurum.» Endişelenmeden de hazırlıklı olabilir misiniz? Olabilecek her şey hakkında endişelenmek mümkün müdür? Endişelenmek size gelecek hakkında dengeli mi, yoksa daha çarpıtılmış bir bakış açısı mı veriyor? Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 60
«Tehlikelere odaklanmak beni güvende tutar.» Hangi tehlikelere odaklanmanız gerektiğini nereden biliyorsunuz? Size fark edip korunduğunuz tehlikeler mi, yoksa fark edemedikleriniz mi zarar verir? Tehlikeye odaklanıyor olmanız, olağan diğer şeyleri unutmanıza yol açtığı için sizi daha fazla tehlikeye sokuyor olabilir mi? Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 61
«Her şeyi hatırlamalıyım ki kendimi suçlayıp suçlamayacağımı bileyim.» Her şeyi hatırlamak mümkün müdür? Suçlanıp suçlanmayacağınızı bilmek sizin daha iyi hissedip hayatınıza devam etmenizi nasıl sağlayacak? Kendinizi suçlamadan hayatınıza devam edebilir misiniz? Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 62
«Eğer neden bu şekilde hissettiğimi analiz edersem, cevapları bulacağım.» Ne kadar süredir bunu yapıyorsunuz? Daha ne kadar devam edeceksiniz? Ya cevap sizin analiz etmenizin durması ise? Ya düşünme tarzınızı değiştirmeniz gerektiğinden başka bir cevap yoksa? Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 63
«Düşüncelerimi kontrol etmeliyim.» Hangi düşüncelerinizi kontrol etmeniz gerektiğini nereden biliyorsunuz? Tüm düşüncelerinizi kontrol etmeniz mümkün müdür? Düşüncelerinizi kontrol etmeniz onlar hakkındaki gerçekleri bulmanızın önüne geçebilir mi? Dr. Sedat BATMAZ - 49. UPK - 25.09.2013 64