Prof.Dr.. Mustafa TAŞKIN İ.Ü.. Cerrahpaşa a Tıp T p Fakültesi Genel Cerrahi A.B.D.
Polip:Epitelyal yüzeyden doğan bir çıkıntı anlamındad ndadır Kolon Polipleri 1. Neoplastik:adenomatöz poliplerdir. a)tubüler adenomlar b)tubülovilloz adenomlar. c)villöz adenomlar. ve Poliposis sendromları: ailesel adenomatöz polipozis sendromları. 2. Neoplastik olmayanlar: a)hiperplastik polipler. b)inflamatuar polipler. c)hamartamatöz polipler(juvenil polipler)
ADENOMATÖZ Z POLİPLER PLER Toplumun %5-10 unda rastlanır. En sık rekto sigmoid bileşkede ve nonsemptomatiktirler. Semptomatik olanlar kanama müköz akıntı ve barsak alışkanlığında değişiklik yaparlar. En sık olanı %65-80 tubüler adenomdur. Tubuler adenom:villöz bileşeni%0-25. Tubulovillöz adenom:villöz bileşen%25-75 Villöz adenom:%75-100
Adenomatöz poliplerde malignite Villöz tip. Büyük çap(2 cm>). Çok sayıda olma. Atipi olması. riskleri.
Adenom- Karsinom Dönüşümü Bir polipten kanser gelişimi ortalama 8-10 yıl Her polip kanserleşmez çünkü polip prevelansı kanser prevelansından çok yüksektir. Polipte kümülatif kanser gelişme riski 5 yılda %2.5, 10 yılda %8, 20 yılda ise %24 tür. Kolorektal kanser de SENKRON kanser oranı%30. Adenom karsinom dönüşümün de ilk adı 5q kromozomundaki Adenomatöz Polipozis Koli(PTK) genindeki oluşan mutasyondur.
Adenamatöz poliplerde yaklaşı şım Tanı ve izlem En iyi tanı yömtemi kolonoskopi alternatifi ise Baryumlu çift kontrast radyografi. Kolonoskopide Yakalanan her polip Çapına bakılmaksızın çıkarılmalıdır. Adenomların profilaktik çıkarılması ile kolorektal karsinoma oluşma riski azalmıştır. Adenomların nüksünün önlenmesi amacı ile NSAİ ların düzenli kullanımı ile kolorektal kanser oluşma riski azaltılabilir.
AİLESEL LESEL ADENOMATÖZ POLİPOZ POZİS(AAP) Kolon ve rektumda 100 den fazla polip gelişmesi olarak tanımlanır. Otozomal dominant. Adenom taramasına başlama yaşı 15. AAP de adenom- kanser gelişme süresi 20 yıl. Kanser riski ile polip çapı ilişkilidir 1 cm den büyük polip var ise kanser riski %47
AAP nin kolon dışıd belirtileri Retinal piğment epitelyumun konjenital hipertrofisi.(tarama amaçlı kullanılır) Osteomlar.( en sık kafatası, mandibula) Dental odontom. Epidermoid kistler. Deri fibromları. Desmoid tm ler Gİs polipleri. Periampuller ve tiroid karsinomlar.
HİPERPLASTİK K POLİPLER: PLER: En sık görülen kolon polipleridir. En sık rektosigmoid bileşkede görülürler ve görülme sıklığı yaşla artar.
HAMARTOMATÖZ Z POLİPLER PLER Hamatom:kolonun epitel ve bağ dokusu gibi normal bileşenlerinin lokalize, aşırı büyümesidir.bunlar hamartamatöz sendromlarla birliktedir. Bunlar ise
A)Peutz Peutz-Jeghers Sendromu Deri pigmentasyonu ve hamartomatöz GİS polipler ile karakterizedir. Otozomal dominant geçişli. En sık ince barsaklar(jejenum tutulur). En sık görülen belirti ince barsak intussusepsiyonu. 19. kromozomda 19q13.3 yerleşiminde tm baskılayıcı gen inaktivasyonu ve serin threonin kinaz LKB1/STK11 germ hücre mutasyonları vardır. Bu sendromdan kanser gelişebilir.
Juvenil polipler En sık distal kolon ve rektum tutulur. Tüm GİS te olabilir tanı için 5 ten fazla Juvenil polip saptanması gerekir. Mide ve pankreas kanseri insidansı yüksektir.
Cronchite- Canada Sndromu Özellikle mide olmak üzere GİS te özofagus dışında heryerde hamatomatöz polipler+ Deride pigmentasyon Saçlarda dökülme. Tırnaklarda atrofi ile karakterizedir.
COWDEN HASTALIĞI Hamartomatöz polipozis Olguların çoğunda mukokütanöz lezyonlar olduğundan genelde tanıyı dermatolog koyar. Gis belirtileri enderdir. Meme ve tiroid kanseri olabilir.
RUVALKABA-MYHRE SENDROMU Hamartomatöz polipozis. Zeka geriliği. Makrosefali. Göz anomalileri Lipid depo hastalıkları Peniste hiperpigmentasyonla karekterizedir