VakıfBank Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu 19 26 Temmuz 21 Cari açık Mayıs ayında 3 milyar dolar olarak gerçekleşti... Cari işlemler dengesi Mayıs ayında 3 milyar dolar açık vermiştir. Merkez Bankası tarafından yayınlanan ödemeler dengesi verilerine göre, 21 yılının ilk beş ayına ilişkin toplam cari açık rakamı, bir önceki yılın aynı dönemine göre %236 oranında artarak 17.433 milyar dolara ulaşmıştır. Sermaye Finans hesaplarında ise bir önceki yılın Ocak Mayıs döneminde 49 milyon dolar net sermaye çıkışı gerçekleşmişken, bu yılın aynı döneminde 16.739 milyar dolar tutarında net sermaye girişi olmuştur. TCMB faiz oranlarını değiştirmedi... TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) 18 Mayıs 21 tarihinde yaptığı toplantıda faiz oranlarını beklentiler doğrultusunda değiştirmeme kararı almıştır. PPK nın faiz kararı ile ilgili açıklamasında büyümeye dair söylemlerinde bir değişiklik yapmayarak iktisadi faaliyetteki toparlanma sürecinin devam ettiğini vurgulamıştır. İç talepte göreli olarak istikrarlı bir artış yaşandığını belirten TCMB, dış talep göstergelerinin ise kısmi bir yavaşlama içinde olduğunu belirtmiştir. Yılın ilk altı ayına bütçe açığı %33. azalarak.4 milyar TL olarak gerçekleşti... Haziran ayında bütçe açığı bir önceki yılın aynı ayına göre %116 oranında artarak,446 milyar TL, faiz dışı açık ise %.4 oranında azalarak 2.1 milyar TL olarak gerçekleşti. Böylece yılın ilk altı ayına bütçe açığı %33. azalarak.4 milyar TL, faiz dışı fazla %2.4 artarak 12.1 milyar TL oldu. Haziran ayında bütçe açığında meydana gelen bu artışta borç stokunun vade yapısına bağlı olarak faiz ödemelerinin geçen yılın aynı ayına göre 2.219 milyar TL yükselmesi ile faiz hariç bütçe giderlerindeki artış önemli rol oynamıştır. Nisan ayında işsizlik oranı yüzde 12 olarak gerçekleşti... İşsizlik oranı Nisan'da geçen yılın aynı dönemine göre 2.9 puan gerileyerek %12 oldu. Böylece Şubat ayında gerilemeye başlayan işsizlik oranı, Nisan'da da bu trendi sürdürerek sert bir düşüş yaşadı. Tarım dışı işsizlik oranındaki düşüş daha sert olurken, tarım dışı işsizlik 3.3 puan düşerek %14.9 a geriledi. İşsizlik oranındaki düşüş istihdam piyasasında toparlanmanın devam ettiğine işaret ederken, mevsimsel etkilerden arındırılmış seride de gözlenen. puanlık düşüş toparlanma beklentilerini desteklemektedir. Tüketici Güven Endeksi Haziran'da 88.4 değerine yükseldi 21 Haziran ayında Tüketici Güven Endeksi, bir önceki aya göre %1.68 oranında arttı; Mayıs ayında 86.8 olan endeks Haziran ayında 88.4 değerine yükseldi. Tüketici Güven endeksindeki artış, tüketicilerin mevcut ve gelecek dönem satın alma gücü, gelecek dönem genel ekonomik durum ve mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğu durumlarına dair değerlendirmelerinin iyileşmesinden kaynaklandı. Önümüzdeki Hafta Açıklanacak Veriler... Haftalık Yurtiçi Ekonomi Gündemi Tarih Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti 2.7.21 Merkezi Yönetim İç Borç Stoku (Haziran) 326. 22.7.21 TCMB Beklenti Anketi (Temmuz II.Dön.) ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE
TCMB faiz oranlarını değiştirmedi... Grafik 1 2 2 23 21 19 17 13 11 9 7 TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) 18 Mayıs 21 tarihinde yaptığı toplantıda faiz oranlarını beklentiler doğrultusunda değiştirmeme kararı almıştır. PPK nın faiz kararı ile ilgili açıklamasında büyümeye dair söylemlerinde bir değişiklik yapmayarak iktisadi faaliyetteki toparlanma sürecinin devam ettiğini vurgulamıştır. İç talepte göreli olarak istikrarlı bir artış yaşandığını belirten TCMB, dış talep göstergelerinin ise kısmi bir yavaşlama içinde olduğunu ifade etmiştir. Kurul, temel (çekirdek) enflasyon göstergelerinin orta vadeli hedeflerle uyumlu seyrini sürdürdüğüne dikkat çekmiş, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki düşüşün ve emtia fiyatlarındaki gevşemenin de katkısıyla enflasyonun Nisan Enflasyon Raporu nda öngörülenden daha olumlu bir görünüm arz ettiğini belirtmiştir. Bu değerlendirme Merkez Bankası nın %8.4 seviyesinde bulunan 21 sonu enflasyon projeksiyonunu 27 Temmuz da yayınlayacağı Enflasyon Raporu nda aşağı yönlü revize edeceğine işaret etmektedir. Önümüzdeki dönemde TCMB nin para politikası duruşunu açıklayan cümlelerde ise PPK, politika faiz oranlarının bir süre daha mevcut düzeylerde tutulması ve uzun süre düşük düzeylerde seyretmesi gerekebileceği ifadesini korumuştur. Bu ifadenin değişmemesi TCMB nin para politikası duruşunda değişikliğe gitmediğini göstermektedir. Özellikle son iki aydır açıklanan enflasyon rakamlarında gıda fiyatlarında yaşanan düşüşle beraber gerçekleşen olumlu görünümün TCMB ye faizleri bir süre daha bu seviyelerde tutabilme imkanı verdiğini düşünüyoruz. Ancak enflasyon görünümüne ilişkin açıklanacak her türlü yeni verinin ve haberin, Kurul un geleceğe yönelik duruşunu değiştirmesine neden olabileceğini önemle vurgulaması önümüzdeki dönemde enflasyonda sert yükselişler yaşanması durumunda faiz arttırımlarına başlayabileceğine işaret etmektedir. Grafik 2 19.1.26 19.12.26 19.2.27 19.4.27 19.6.27 19.8.27 19.1.27 19.12.27 19.2.28 19.4.28 19.6.28 19.8.28 19.1.28 19.12.28 19.2.29 19.4.29 19.6.29 19.8.29 19.1.29 19.12.29 19.2.21 19.4.21 19.6.21 TCMB Faiz Kararı (%) Gösterge Tahvil Faiz Oranı (%),Bloomberg 2 2 1 Yıl sonu Faiz Arttırım Beklentileri Ocak 2 Haziran Temmuz Kaynak:Reuters Piyasa Faiz Arttırım Beklentileri Açıklanan Haziran ayı enflasyon rakamlarının ardından piyasa faiz arttırım beklentilerinde sert bir değişiklik olduğu izlenmektedir (Bkn. Grafik 2). Yıl başında piyasada ortalama 2 baz puan artış beklentileri bulunurken, Haziran ayında beklentiler baz puana gerilemişti. Temmuz ayında ise piyasada çoğunluğun yıl sonuna kadar faiz arttırımı yapılmayacağı yönünde beklentisini revize ettiği görülmektedir. Bu beklentilerde Mayıs ayının ardından Haziran ayında da gerileyen enflasyon verileri ile son dönemde yurt dışı piyasalarda izlenen olumsuz verilerin etkili olduğu söylenebilir. Son açıklanan enflasyon verilerinde yaşanan düşüşün ardından önümüzdeki dönemde enflasyondaki seyir TCMB nin para politikasındaki duruşunu belirleyecekken, PPK özetlerinde enflasyon görünümüne ilişkin açıklanacak her türlü yeni verinin ve haberin, Kurul un geleceğe yönelik duruşunu değiştirmesine neden olabileceğinin önemle
3 vurgulanması, enflasyon rakamlarında sert yükselişler yaşanması durumunda yıl sonuna kadar faizlerin sabit tutulacağı yönünde oluşan beklentiler üzerinde risk oluşturmaktadır. Tablo 1 Politika Faiz Oranları 21 Enflasyon Beklentileri Reel Politika Faiz Oranları Şili 1. 3. 1.93 Tayland 1. 3. 1.93 Türkiye 6. 8. 1.39 Çek Cum..7 1..74 Meksika 4...48 Malezya 2.7 2.1.64 Gün.Afrika 6..4 1.4 Macaristan.2 4.4.81 Polonya 3. 2.3 1.17 Çin.31 3.4 1.8 Brezilya 1.2. 4., Bloomberg TCMB nin faizleri yılsonuna kadar sabit tutacağı beklentileri üzerinde enflasyon riski yanında yurtdışı piyasalarda diğer merkez bankalarının faiz kararları da risk oluşturmaktadır. Tüm dünyada artan kamu borçluluk oranlarının faizler üzerinde yukarı yönlü baskı yaptığı bir ortamda, Türkiye de TCMB nin politika faizlerinin piyasa faizlerinin temel belirleyicisi olması TCMB nin para politikası uygulamalarındaki başarısını göstermektedir. TCMB nin faiz indirimleri sonucunda iktisadi faaliyette yaşanan toparlanmaya rağmen son dönemde reel piyasa faizlerinin artmaması Türkiye de kriz sonrası reel faizlerin kriz öncesine göre daha düşük seviyelerde kalabileceğine işaret etmektedir. Fakat gelişmekte olan pek çok ekonomide faiz arttırımlarının başladığı bir dönemde TCMB nin faizleri ne kadar süre daha sabit tutabileceği önemli bir soru olarak görülmektedir. Diğer gelişmekte olan ekonomilerdeki faiz kararlarının TCMB nin önümüzdeki dönemde faiz politikası üzerinde etkili olması mümkün olabilecekken gelişmekte olan ekonomiler içinde, yaşanan krizle beraber faiz oranlarını en yüksek oranda indiren merkez bankası olarak dikkat çeken TCMB nin, diğer merkez bankalarının faiz arttırımına devam etmesi durumunda elde edecekleri yüksek arbitrajın önüne geçmesi gerekecek, bu durum TCMB nin faiz arttırımlarını erteleme süresini kısaltabilecektir. Dolayısıyla önümüzdeki dönemde enflasyondaki hareketin nasıl olacağı karşımıza önemli bir soru olarak çıkarken, diğer gelişmekte olan ekonomilerdeki faiz politikaları da yine TCMB nin faiz kararı üzerinde etkili olabileceğinden önemle takip edilmelidir. Enflasyonda son dönemde gıda fiyatlarındaki sert hareketlerle beklentilerin üzerinde sert düşüş yaşanırken, Temmuz ayında giyim grubundaki düşüşle gerilemenin devam edebileceğini düşünüyoruz. TÜFE de aylık değişimin beklentilerimiz dahilinde gelmesi durumunda yıllık bazda da TÜFE gerilemeye devam edebilecektir. Bu durum TCMB nin kredibilitesini yükseltmeye devam ederek TCMB ye faizleri bir süre daha bu seviyelerde tutabilme imkanı vermeye devam edebilir. Temmuz ayında enflasyonun beklentilerimiz dahilinde gelmesi 7 baz puan faiz arttırım beklentilerimiz üzerinde aşağı yönlü risklerin varlığına işaret ederken, faiz beklentilerimizde revizyona gitmemize neden olabilecektir. Piyasada bu yönde TCMB nin önümüzdeki dönem faiz kararına ilişkin beklentiler yılsonuna kadar artış yaşanmayacağı yönündeyken, ilk artışın 211 yılında gerçekleşebileceği yönündedir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar olarak bizim beklentimiz ise yılın son çeyreğinde TCMB nin 2 er baz puanlık artışlarla faiz arttırımlarına başlayacağı yönündedir. Fakat, son dönemde global piyasalarda açıklanan verilerde toparlanmaya dair risklerin arttığı bir ortamda, bu beklentimiz üzerinde aşağı yönlü risklerin güçlü olduğu görülmektedir. Dolayısıyla, Temmuz ayı enflasyon verilerinin ardından, politika faiz oranlarına ilişkin beklentimizde piyasaya paralel bir revizyona gidebiliriz.
6 TÜRKİYE AKTİVİTE GÖSTERGELERİ Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) 1 1 Reel GSYİH (Yıllık % Değişim) 11.7. 1.... 1.. 11.7.1 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 2 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış GSYİH (% q q) Takvim Etkisinden Arındırılmış GSYİH (% y y) Sektörel Büyüme Hızları (%) Sektörler Sektör 29 29 29 29 21 Payları I. II. III. IV. I. (%) Çey Çey Çeyrek Çeyrek Çeyrek Tarım 4.1.8 6. 3.6 1. 3.8 Sanayi 2.4 22.3 11.7 4. 12.8 2.6 İnşaat.6 18.6 21.1 18.3 6.6 8. Ticaret 13.3 26.2.2 7.2 1.3 22.4 Ulaş. ve Haber. 14.9 16.3 1.3. 3.6 11.3 Mali Kur. 12. 1.8 7. 7.8 8.1 4.7 Konut Sah.. 4. 4.8 3.8 3.4.6 Eğitim 2.4.7 1.3 3.3 3.1 1.8 Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1..8 2.9 4. 4.9.2 Vergi Süb. 8.6 21.9 7.8 8.1 6.3 16.9 GSYİH 14. 7.7 2.9 6. 11.7 3. 2. 1.. 1. 2. 3. Sektörel Büyüme Hızları (%) 29 I 29 II 29 III 29 IV 21 I Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma
7 Harcama Bileşenlerinin Yıllık Büyüme Oranları (%) Harcama Bileşenleri Sektör Payları (%) 29 I. Çey 29 II. Çey 29 III. Çey 29 IV. Çey Yer. Hanehalkı Tük. Har. 74. 1.1 1.8 1.9 4.7 9.9 Dev. Nihai Tük. Har. 1.1.1..2 17.9 1. 21 I. Çey Gay. Safi Ser. Oluş. 21.6 27.6 24.4 18. 4.7 14.4 Kamu Sektörü 2.3 11.8.2.7 8.6 2.6 Özel Sektör 19.3 32.2 28.7 21. 3. 22.1 Mal ve Hiz. İhracatı 23.6 11.3 11..4 6.4.1 Mal ve Hiz. İthalatı 27.1 3.9 2.6 11.7 1. 21.1 3. 2. 1.. 1. 2. 3. 4. Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 29 I 29 II 29 III 29 IV 21 I GSYİH 14. 7.7 2.9 6. 11.7 Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi 3 2 1 1 2 3. 4. 3. 2. 1.. 1. 2. 3. 4.. 6. 3. 2. 1.. 1. 2. 3. Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim) Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Bir Önceki Aya Göre % Değ.) İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. Yıllık Değ.
8 Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi 4 3 2 1 1 2 3 4 Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Mayıs Ayı 29 21 Petrol Ürünleri 2.2 9.2 Tekstil 17. 22.1 Gıda 12.1 7.6 Kimyasal Madde 4.9 11.7 Ana Metal Sanayi 2.1 1.2 Aramalı İmalatı Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı Sermaye Mali İmalati Metalik Olm. Diğ. Mineral 2. 18. Taşıt Araçları 42. 26. Makine Teçhizat 29 28.6 Giyim 12.7 14.6 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi 19. 18. 17. 16.. 14. 13. 12. 11. 1. 18. 17. 16.. 14. 13. 12. 11. 1. Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi 7 6 4 3 2 1 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Oca.1 Eyl.1 May.2 Oca.3 Eyl.3 May.4 Oca. Eyl. May.6 Oca.7 Eyl.7 May.8 Oca.9 Eyl.9 May.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak:OSD,Vakıfbank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
9 Kapasite Kullanım Oranı 8 8 7 7 6 6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 Kapasite Kullanım Oranı (%) May.1 9 8 7 6 4 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Oca.1 Nis.1 Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı Verilen İnşaat Ruhsatları 3,9. 3,4. 2,9. 2,4. 1,9. 1,4. 9. 4.. 4,. 3,. 3,. 2,. 2,.,. 1,.,.. Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 23 I 23 III 24 I 24 III 2 I 2 III 26 I 26 III 27 I 27 III 28 I 28 III 29 I 29 III Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı (milyon TL) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik 12. 12. 1. 11.. 1. 9. 9. 8. 8. 2 I II III IV 26 I II III IV 27 I II III IV 28 I II III IV 29 I II III IV Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi
1 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE 14 2 12 1 8 6 4 2 8.37 4.9 2 1 7.64 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 TÜFE (yıllık % değ.) Çekirdek I Endeksi ÜFE (yıllık %değ.) TÜFE Harcama Grupları Gıda ve Enerji Enflasyonu (yıllık % değ.) TÜFE Harcama Gruplarının Katkısı Gıda ve alkolsüz Lokanta ve oteller Ulaştırma Haberleşme, Vakıfbank Aylık Yıllık ÜFE Alt Sektörler 3 3 2 2 1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Gıda Enerji Tüfe Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi 3 3 2 2 1 1 23 21 19 17 13 11 9 7 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Tarım Sanayi İmalat Sanayi Kaynak:Bloomberg UN Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi
11 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk İş Mutfak Enflasyonu 9 8 7 6 4 3 2 1 1 Oca. Eyl. May.1 Oca.2 Eyl.2 May.3 Oca.4 Eyl.4 May. Oca.6 Eyl.6 May.7 Oca.8 Eyl.8 May.9 Oca.1 İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi 8 6 4 2 2 4 26M1 26M4 26M7 26M1 27M1 27M4 27M7 27M1 28M1 28M4 28M7 28M1 29M1 29M4 29M7 29M1 21M1 21M4 Kaynak:Türk İş Türk İş Gıda Enflasyonu( Bir önceki aya göre Değ.) Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti 1 1 9 9 8 7 6 4 Nis.6 Ağu.6 Ara.6 Nis.7 Ağu.7 Ara.7 Nis.8 Ağu.8 Ara.8 Nis.9 Ağu.9 Ara.9 Nis.1 12 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 8 7 6 4 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 24 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti
12 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu 17 16 14 13 12 11 1 9 8 2M1 2M 2M9 26M1 26M 26M9 27M1 27M 27M9 28M1 28M 28M9 29M1 29M 29M9 21M1 Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı 26, 2, 24, 23, 22, 21, 2, 19, Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 İşsizlik Oranı İşgücü Arzı İstihdam Edilenler, Vakıfbank İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı.. 4. 4. 3. 3. Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 3 2 2 1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 3 2 1 49 48 47 46 4 İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 11 1 9 9 8 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı İş Arayanların Sayısı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Sanayi İstihdam Endeksi
13 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, 1. 113. 111. 19. 17.. 13. 11. 99. 97. 9. Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri
14 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ 2 2 1 İthalat İhracat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) 1 2 3 4 6 7 8 9 Dış Ticaret Dengesi Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) 14 12 1 8 6 4 2 2 4 6 İthalat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları(y/y) 14 12 1 8 6 4 2 2 4 6 İhracat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları (y/y) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6 4 14 24 34 44 4 Oca.3 Ağu.3 Mar.4 Eki.4 May. Ara. Tem.6 Şub.7 Eyl.7 Nis.8 Kas.8 Haz.9 Oca.1 Cari İşlemler Dengesi (Yıllık milyon dolar) 3 2 1 1 2 3 4 6 Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar sağ eksen) 4 3 2 1 1 2 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Doğrudan Yatırımlar (12 aylık milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık milyon dolar)
TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları 1 11 1 9 9 8 8 7 7 6 13 12 11 1 9 8 7 6 4 2 1 1 Ara.3 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 1999Q1 1999Q4 2Q3 21Q2 22Q1 22Q4 23Q3 24Q2 2Q1 2Q4 26Q3 27Q2 28Q1 28Q4 29Q3 Reel Hanehalkı Tüketimi (Yıllık % Değişim) CNBC e Güven Endeksleri Krediler 2.. 1... 8 7 6 4 3 2 1 17 13 1 9 7 3 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Oca.2 Eki.2 Tem.3 Nis.4 Oca. Eki. Tem.6 Nis.7 Oca.8 Eki.8 Tem.9 Nis.1 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 CNBC e Tüketici Güven Endeksi Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı CNBC e Tüketim Endeksi Kaynak:BDDK Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (Yıllık %Değişim) Ticari Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:BDDK
16 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları. 1. 2. 3. 4.. 29. 27. 2. 23. 21. 19. 17.. 6. Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Bütçe Dengesi (12 Aylık milyar TL) Mar.1 Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Bütçe Gelirleri (12 aylık milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık milyar TL) Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge 4 8 3 2 48 38 28 18 2 3 8 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Vergi Gelirleri (Nominal yıllık %) Nis.1 2 Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku 48. 36. 14. 46. 34. 13. 44. 42. 4. 38. 36. 34. 32. 3. 32. 3. 28. 26. 24. 22. 2. 12. 11. 1. 9. 8. 7. 6. Oca. Haz. Kas. Nis.6 Eyl.6 Ara.6 Şub.7 Mar.7 Tem.7 Haz.7 Ara.7 May.8 Eki.8 Mar.9 Ağu.9 Oca.1 Oca. Haz. Kas. Nis.6 Eyl.6 Şub.7 Tem.7 Ara.7 May.8 Eki.8 Mar.9 Ağu.9 Oca.1 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1,Vakıfbank Vergi Gelirleri (Reel yıllık %) Faiz Dışı Denge (12 aylık milyar TL) Toplam Borç Stoku (milyar TL) İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL sağ eksen) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
17 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili 4 4 3 3 2 2 1 21 22 23 24 2 26 27 28 29 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 3 2 2 1 22 23 24 2 26 27 28 29 TCMB (milyar TL sol eksen) Kamu Sektörü (milyar TL) Özel Sektör (milyar TL) 2.. 1... Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 3 3 2 2 1 Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Nisan 1 2 2 1 Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Nisan 1 Reel Faiz Nominal Faiz Para Arzı 6 4 4 3 3 2 2 1 11 1 9 8 7 6 Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Borç alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%),Vakıfbank M2 (milyar TL) M3 (milyar TL) M1 (milyar TL sağ eksen)
18 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y/y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y/y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 2.4 1.1 2.9.2 2.9 Euro Bölgesi.6 1.4.6 1. 17. Almanya 1.6.8 4.8 1 9 Fransa 1.2 1. 1. 1. 39. İtalya. 1.3 3.4 1. 14.4 Macaristan.1.3.4.2 23.4 Portekiz 1.8 1.2 1.1 1. 4.1 İngiltere.2 3.2 1.3. 19. Japonya 4.6.9 2.8.1 43.2 Çin 1.3 2.9 7.8.31 18. Rusya 2.9.8 3.2 7.7 Hindistan 8.6 13.91 2.41 3.7 Brezilya 8.9 4.84 1.6 1.2 114.7 G.Afrika 1.6 4.6 3.2 6. 14. Türkiye 11.7 8.37 2.3 6. 88.4 Beklentiler 21 IMF Beklentisi Reel Büyüme (y/y) Enflasyon (y/y) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH (Nisan 21) Gelişmiş Ülkeler 2.32 1.49.44 8.39 Gelişmekte Olan Ülkeler 6.34 6.19 2.7 Tüm dünya 4.21 3.67 ABD 3.1 2.13 3.29 9.41 92.6 Euro Bölgesi.96 1.13.3 1.2 Almanya 1.21.91.4 8.62 76.7 Fransa 1.2 1.2 1.92 9.98 84.24 İtalya.84 1.4 2.79 8.7 118.63 Macaristan.16 4.28.42 Portekiz.29.84 8.97 11. İngiltere 1.33 2.72 1.66 8.2 78.19 Japonya 1.89 1.4 2.84.7 227.77 Çin 1.4 3.12 6.23 Rusya 4. 7..14 Hindistan 8.77 13.16 2.17 Brezilya.49.1 2.91 G.Afrika 2.9.78 4.9 TÜRKİYE.2 9.73 3.98
19 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER 28 29 En Son Yayımlanan 21 BEKLENTİ Reel Ekonomi GSYİH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 9 144 93 974 243 28 (21 1. Çeyrek) GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, %).7 4.7 11.7 (21 1. Çeyrek) %6. Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Değ. Oranı (%) 17.8 9..6 (Mayıs 21) %7. 7 Kapasite Kullanım Oranı (%) 64.7 67.6 73.4 (Mayıs 21) %7. İşsizlik Oranı (%) 13.6 13. 13.7 (Mart 21) %11.2 Fiyat Gelişmeleri TÜFE (Yıllık % Değişim) 1.6 6.2 8.37 (Haziran 21) %7.9 ÜFE (Yıllık % Değişim) 8.11.93 7.64 (Haziran 21) %8.7 Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 83,38 17,1 112,823 (2.7.21) M2 434,2 494,24 32,27 (2.7.21) M3 48,383 2,674 9,49 (2.7.21) Emisyon 3,468 34,289 43,4 (9.7.21) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 7,7 7,689 72,9 (9.7.21) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma). 6. 6. (16.7.21) %7.2 TRILIBOR O/N. 6. 6. (16.7.21) Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 41,947 13,84 4.361 (Nisan 21) 3, İthalat 193,821 134,41 14.719 (Mayıs 21) İhracat 14,799 19,672 9.88 (Mayıs 21) Dış Ticaret Açığı 3,22 24,729 4.834 (Mayıs 21) 7, Kamu Ekonomisi (Milyon TL) Bütçe Gelirleri 28.898 2,6 24.9 (Mayıs 21) Bütçe Giderleri 22.967 267,27 19.1 (Mayıs 21) Bütçe Dengesi 17.69 2,2.8 (Mayıs 21),34 Faiz Dışı Denge 33.92 986 8. (Mayıs 21) 6,716 Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) 274.8 33. 326. (Mayıs 21) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL). 111.4 13.7 (Mayıs 21) Kamu Net Borç Stoku 271.6 32.9 (29 3. Çeyrek)
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Serkan Özcan Baş Ekonomist serkan.ozcan@vakifbank.com.tr 312 4 7 87 Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr 312 4 84 8 Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr 312 4 84 89 Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkars@vakifbank.com.tr 312 4 84 88 Zeynep Burcu Çevik Ekonomist zeynepburcu.cevik@vakifbank.com.tr 312 4 84 93 Seda Meyveci Araştırmacı seda.meyveci@vakifbank.com.tr 312 4 84 8 Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 312 4 84 87 Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr 312 4 84 86 Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 312 4 84 82 Elif Artman Araştırmacı elif.artman@vakifbank.com.tr 312 4 84 9 Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr 312 4 84 83 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar