ORGAN BAĞIŞ SÜRECİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ

Yürürlük i: ORGAN BAĞIŞ SÜRECİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Revizyon i: - Sayfa: 1/5 Revizyon i Açıklama Revizyon No Madde No Yeni yayınlandı. KAPSAM: Tüm hastane Hazırlayan Esma Zerin ÇAKMAK Organ Nakil Koordinatörü Gülay YABA Kalite Yönetim Birimi Kontrol Funda BATMAZOĞLU Kalite Koordinatörü Doç. Dr. Sacit ÇOBAN Organ Nakil Sorumlu Öğr. Üyesi Prof. Dr. Metin KILINÇ Kalite Yönetim Temsilcisi Prof. Dr. Levent ELBEYLİ Başhekim Prof. Dr. Abdurrahman KADAYIFÇI Tıp Fak. Dekanı 24.07.2012 24.07.2012 24.07.2013 24.07.2013

Yürürlük i: ORGAN BAĞIŞ SÜRECİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Revizyon i: - Sayfa: 2/5 1. AMAÇ: Şahinbey Araştırma ve Uygulama Hastanesi organ bağışı sürecinde; beyin ölümlerinin belirlenmesi, potansiyel donörlerin belirlenmesi, nakil için hazırlanması ve nakil işleminin tanımlanmasıdır. 2. TANIMLAR: Deklarasyon: Bilgilendirme BKM: Bölge Koordinasyon Merkezi UKM: Ulusal Koordinasyon Merkezi TODBS: Türkiye Organ ve Doku Bilgi Sistemi Harvesting Ameliyatı: Bağışlanan organın çıkarılması ameliyatı Beyin Ölümü: Beyin fonksiyonlarının geri dönüşümsüz olarak kaybolmasıdır. (Beyin ölümü gerçekleştiğinde, kişi tıbben ve kanunen ölü kabul edilir) Donör: Beyin ölümü tespiti yapılmış ve aile izni alınmış vaka Cross Klemp: Kan akımının tamamen durdurulması ONK: Organ Nakil Koordinatörü 3. SORUMLULAR: Md. No. SÜREÇ ADIMLARI / SORUMLULAR ONK NSDR* UDR YBDR BÖK 4.1. Potansiyel donörlerin belirlenmesi ve takibi x 4.2. Ailenin bilgilendirilmesi x 4.3. Beyin ölümlerinin bölge koordinasyon merkezine bildirilmesi 4.4. Harvesting öncesi işlemler 4.5. Harvesting sonrası işlemler 4.6. Dış merkezden kabul edilen organın yönetim süreci 4.7. Merkezimizde yapılan canlı nakil yönetim süreci ONK: Organ nakil koordinatörü NSDR: Nakil sorumlu doktoru UDR: İlgili Uzman doktor YBDR: Yoğun bakım doktoru BÖK: Beyin ölümü kurulu KDR: Kalp damar cerrahı DDR: Dahiliye doktoru GCDR: Genel cerrahi doktoru *NSDR:Organ nakil sürecinin yasal sorumluluğunu taşır. 4. PROSEDÜR AKIŞI: 4.1. Potansiyel Donörlerin Belirlenmesi ve Takibi: 4.1.1. ONK günde 2 kez tüm yoğun bakım ünitelerini (CYBÜ, ARYBÜ, İç Hast. YBÜ, KYBÜ, KDCYBÜ, PDYBÜ, YDBÜ) ziyaret eder, potansiyel beyin ölümü vakalarını tespit ederek izleme alır. 4.1.2. Yoğun bakıma hasta yatıran uzman hekimler ve yoğun bakım hekimleri muayenelerinde beyin ölümü olabileceğini düşündükleri hastaları ONK ne bildirir. x

Yürürlük i: ORGAN BAĞIŞ SÜRECİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Revizyon i: - Sayfa: 3/5 4.1.3. ONK ve yoğun bakım doktoru, beyin ölümü ön koşulları açısından hastayı birlikte değerlendirir. 4.1.4. Gerekli olan tetkikler yapılır ve beyin ölümü ön koşulları sağlandıktan sonra ONK Beyin Ölümü Kurulu nu göreve çağırır. 4.1.5. Beyin Ölümü Kurulu nda görev alan nöroloji uzmanı, nöroşirurji uzmanı, kardiyoloji uzmanı, anestezi ve reanimasyon uzmanı beyin ölümü vakasını değerlendirerek gereken ilave test ve tetkikleri yaparlar. 4.1.6. Yapılan test ve tetkikler sonucu hastada beyin ölümü geliştiği tespit edilirse ONK tarafından Sağlık Bakanlığı Ulusal Organ Ve Doku Nakli Koordinasyon Merkezi - Beyin Ölümü Bildirim Formu doldurularak, Beyin Ölümü Kurulu ndaki doktorlara imzalatılır. 4.1.7. Hastanın beyin ölümü gerçekleşmemişse, tıbbi bakım ve tedavisine devam edilir, hasta potansiyel beyin ölümü açısından izlenir ve gerekirse beyin ölümü testleri tekrarlanır. 4.1.8. Donörün takibi ve bakımı; Adana BKM, ONK ile yoğun bakım doktorunun sürekli iletişimiyle koordineli olarak devam eder. 4.2. Ailenin Bilgilendirilmesi: 4.2.1. Beyin ölümü gerçekleşen hastanın yakınlarına yoğun bakım doktoru tarafından beyin ölümü deklarasyonu yapılır. 4.2.2. ONK donör adayının ailesi ile organ bağışı için aile görüşmesi yapar. 4.2.3. Aile organ bağışına onay verirse yakınlık derecesi sırasıyla; eşi, reşit çocukları, anne-baba, kardeş, yakınlığına göre diğer akrabalarından biri tarafından iki tanık huzurunda Sağlık Bakanlığı Ulusal Organ Ve Doku Nakli Koordinasyon Merkezi - Aile İzin Formu doldurulur ve imzalanır. Organ bağışına onay veren ve tanıklık edenlerin kimlik fotokopileri ve ailenin iletişim bilgileri alınır. 4.2.4. Organ bağışı için aile onayı yoksa aile yazılı istekle yaşam destek tedavisini kesebilir. 4.3. Hastanemizde Belirlenen Beyin Ölümlerinin Bölge Koordinasyon Merkezine Bildirilmesi: 4.3.1. ONK tarafından, Sağlık Bakanlığı Ulusal Organ Ve Doku Nakli Koordinasyon Merkezi - Verici Bilgi Formu doldurulur, Beyin Ölüm Bildirim Formu, Aile İzin Formu ve kimlik fotokopileri Adana BKM' ye fakslanarak BKM koordinatörü ile iletişime geçilir. 4.3.2. ONK tarafından Adana BKM' in yapılmasını talep ettiği diğer tetkikler (batın usg, eko vs) yaptırılır ve sonuçları Adana BKM' ye faksla gönderilir. 4.3.3. Donör adli vaka ise Cumhuriyet Savcısı bilgilendirilir ve savcılığın talimatları doğrultusunda hareket edilir. 4.3.4. 28.05.2008 tarih ve 19735 sayılı TC Sağlık Bakanlığı, Ulusal Organ Ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemi Yönergesi ne göre nakil merkezinde

Yürürlük i: ORGAN BAĞIŞ SÜRECİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Revizyon i: - Sayfa: 4/5 donör olduğu zaman aksi bir durum gelişmediği sürece (diğer merkezlerde acil hastaların olması gibi) organların kullanım hakkı nakil merkezine aittir. 4.4. Harvesting Öncesi İşlemler: 4.4.1. ONK, Adana BKM' den gelen bilgiler doğrultusunda Harvesting ameliyatının tahmini saati ile ilgili ameliyathane ekibini bilgilendirir ve ameliyat için gerekli ön hazırlıkların yapılmasını sağlar. Ekip dışarıdan gelecekse ekipleri karşılar ve donörün ameliyathaneye alınmasını sağlar. 4.4.2. Hastanemiz nakil merkezi olması dolayısıyla vakanın doku grubu tayini için donörün kan numuneleri 2 hemogram ve 2 biyokimya tüpüne alınarak genetik laboratuvarına gönderilir. 4.4.3. ONK tarafından genetik laboratuvarına gönderilen kanın istemi Türkiye Organ ve Doku Bilgi Sistemi den yapılır. 4.4.4. Genetikte çalışılan doku testi sonucu, genetik laboratuvarı tarafından TODBS ne kaydedilir. UKM tarafından eşleştirme yapılıp nakil merkezine hasta listesi gönderilir. 4.4.5. ONK, UKM in TODBS de göndermiş olduğu teklif listesindeki hastaları kliniğe çağırır. 4.4.6. Listede bulunan kalp hastaları Kalp Damar Cerrahı, böbrek ve karaciğer hastaları Dâhiliye uzmanı ve Genel Cerrah tarafından incelenir. 4.4.7. Hastaların tüm tetkikleri yapılarak dosya hazırlanır. Hastanın seçimi için ONK Beyin Ölümü Kurulu nu toplar ve hasta seçimine karar verilir. 4.4.8. ONK nakil için seçilen hastayı UKM in TODBS den gönderdiği listeden seçer ve o hastanın nakil kaydını girerek bekleme listesinden düşmesini sağlar. 4.4.9. ONK uygun hastanın seçiminden sonra nakil için ameliyat ekibini bilgilendirir, ekibin hazır olmasını sağlar. 4.5. Harvesting Sonrası İşlemler: 4.5.1. Harvesting ameliyatı sonrası, çıkarımı yapan ekiplerin ayrı ayrı ameliyat raporunu yazmalarından sonra düzenlenen ameliyat raporu ONK tarafından Adana BKM' ye fakslanır. Önemli: Cross klemp saati mutlaka belirtilmeli! 4.5.2. Organlar dış merkeze gönderilecek ise Adana BKM in belirlediği transport için gelen görevliye Sağlık Bakanlığı Ulusal Organ Ve Doku Nakli Koordinasyon Merkezi, Organ/Doku Sevk Taahhüt ve Kontrol Formu düzenlenerek imza karşılığında teslim edilir. 4.5.3. Harvesting ameliyatı bittikten sonra, cenaze morga gönderilir ve sonrasında aileye (adli vaka ise savcılık izni ile) teslim edilir. 4.5.4. Ailenin talep etmesi durumunda cenaze defin öncesi hazırlıklar için Mezarlıklar Müdürlüğüne gönderilir. (Bkz: Hastanın Ölümü Halinde Uygulama Talimatı) 4.5.5. ONK, nakilden 24 saat sonra Alıcı İzlem Formu nu doldurarak BKM ye fakslar.

Yürürlük i: ORGAN BAĞIŞ SÜRECİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Revizyon i: - Sayfa: 5/5 4.6. Dış merkezden Kabul Edilen Organın Yönetim Süreci: 4.6.1. Dış merkezden bildirilen donör BKM ya da UKM tarafından ONK ne sunulur. 4.6.2. ONK, nakil merkezinden sorumlu hekime donörün özelliklerini bildirir. 4.6.3. Donör uygun değil ise BKM ya da UKM ye organın kabul edilmediği bildirilir. Donör uygun olursa hasta listesi kontrol edilir (karaciğer-kalp) uygun hasta var ise BKM ya da UKM ye bildirilerek organ kabul edilir. 4.6.4. Sunulan organ böbrek ise organ kabul edildikten sonra doku grubu için donör hastanesinden istenilen kanın merkezimiz genetik labotatuvarına ulaşımı sağlanır. 4.6.5. ONK, 4.4.1, 4.4.2, 4.4.6, 4.4.7, 4.4.8, 4.4.9, 4.5.1, 4.5.2, 4.5.5 maddelerine göre hareket eder. 4.7. Merkezimizde Yapılan Canlı Nakil Yönetim Süreci: 4.7.1. TODBS de kayıtlı olan hastaların (karaciğer-böbrek) yakınları ya da organ vermek isteyen (akraba dışı) kişiler başvurduğunda süreç başlar. 4.7.2. Vericinin bağışlayacağı organa göre karaciğer ya da böbrek nakil polikliniğine başvurarak kan grubu, boy kilo indexi ve doku grup analizi yapılır. Çıkan sonuçlara göre ileri tetkikler yapılır. 4.7.3. Verici akraba ise akraba olduklarını kanıtlayan belgelerle (nüfus kayıt örneği) ONK ne başvurur. Nakil için engel yoksa nakil planlanır. 4.7.4. Verici akraba değil ise; alıcı ve verici dosyası tamamen hazırlanarak İl Sağlık Müdürlüğü etik kuruluna gönderilir. Sağlık Müdürlüğünden onay alınırsa nakil gerçekleştirilir. 4.7.5. ONK nakil gerçekleştikten sonra vericiyi TODBS sistemine kayıt ederek nakil bilgilerini girer. 5. İLGİLİ DOKUMANLAR: 5.1. HYH -T01-P01 Hastanın Ölümü Halinde Uygulama Talimatı 5.2. Beyin Ölümü Bildirim Formu 5.3. Aile İzin Formu 5.4. Alıcı İzlem Formu 5.5. Verici Bilgi Formu 5.6. Organ/Doku Sevk Taahhüt ve Kontrol Formu 5.7. 28.05.2008 tarih ve 19735 sayılı TC Sağlık Bakanlığı, Ulusal Organ Ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemi Yönergesi