DEĞERLENDİRME Sınai üretim sabahına nötr risk iştahı ile uyanıyoruz. Katalizör: Çin dış ticaret verilerinin beklentilerin altında açıklanması. Bora Tamer Yılmaz btyilmaz@ziraatbank.com.tr +90 212 363 1136 Duygu Akkoca dakkoca@ziraatbank.com.tr +90 212 363 1134 Yorumlarımızda ASEAN ın önemini uzun süredir vurgulaya gelmekteyiz (Güne Başlarken: Ticaret Dosyası III, 14 Temmuz 2015) (Şekil 1). Önceki gün Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu, ASEAN ile Türkiye arasındaki sektörel iş birliğini açıkladı. ASEAN, Türkiye nin Asya-Pasifik bölgesine erişimi açısından bir portal gibi düşünülebilir. Sene başında küresel ekonomiye ilişkin riskler arasında korumacı söylemler ciddi endişe kaynağı idi. Bizim genel yaklaşımımız küresel değer zinciri üzerinden uluslararası entegrasyonun artacağı yönündeydi. Yılın yedinci ayının sonunda küresel ticaretin 2011 yılından beri en iyi performansı sergilemesi Dünya iktisadi faaliyetinin bir güç kaynağı haline dönüşmesini sağlıyor. Benzer yöndeki haber akışı Türkiye nin çeşitli serbest ticaret anlaşmaları imzalayacağı ya da serbest ticaret bölgeleriyle uyumunu arttıracağı anlamına geliyor. Dış ticaret konusundaki gelişmeleri yapısal reformlar gibi uzun vadede değerlendirmek lazım. Şekil 1: ASEAN ve Türkiye nin yıllık büyüme oranları. Kaynak: Bloomberg, Ziraat TSİ 10:00 da TÜİK, Haziran ayı sınai üretim verisini açıklayacak. Bundan bir saat önce Alman İstatistik Kurumu, Almanya nın dış ticaret verisini açıklayacak. İhracat bu senenin ilk beş ayında Almanya da aylık ortalama %7,2 oranında yükseldi. Almanya nın ihracatını müteakip Türkiye nin de sınai üretimi aylık ortalama %3,3 oranında artış kaydederken ihracat aylık ortalama %8,6 oranında arttı (Şekil 2). Bugünkü verilerde istatiksel açıdan sınırlı bir artışla karşılaşmamız mümkün. Ramazan Bayramı nedeniyle ortaya çıkan bir günlük kaybın istatistiksel düzeltmesi nihai değerde rol oynayacak. Almanya da fabrika siparişlerinin artması bu ay ara mal imalatında artış görme şansımızı yükseltiyor. Sermaye malı üretiminin Nisan Mayıs dönemindeki oynaklığını geride bırakması da bu ay daha sağlıklı bir değer görmemizi sağlayacak. Sermaye malı üretimi Nisan ayındaki %12 oranındaki artışın ardından Mayıs ayında %9,4 oranında gerilemişti.
DEĞERLENDİRME Şekil 2: Alman ekonomisinde seçilmiş değişkenlerin seyri ve Türkiye nin Almanya ihracatı (yıllık değişim oranları). Kaynak: Bloomberg, Ziraat Bugün Kenya da genel seçimler gerçekleşirken Güney Afrika da Devlet Başkanı Jacob Zuma, güven oylaması ile karşı karşıya. Dün oylamanın kapalı yapılacağının açıklanmasıyla Rand da değer kazancı gözlemledik. Zuma nın güven oylamasını kaybetmesi durumunda Rand ın değer kazanması bekleniyor. Öğleden sonra TSİ 15:00 de gerçekleşecek oylamanın seyri Rand üzerinden Gelişmekte Olan Ülke Kurları nda (EMFX) oynaklığa yol açabilir. Öğleden sonra ABD de KOBİ güven endeksi TSİ 13:00 de ve iş ilanları (JOLTS) TSİ 17:00 takip edilecek.
PİYASA DETAYLARI-I Döviz Piyasası Dün veri takviminin sakinliğiyle birlikte 3,5249 seviyesine kadar gevşeyen USD/TL kuru, Salı gününde 3,5295 seviyelerinde işlem görüyor. Yurtiçinde 5 yıl vadeli CDS gerilemeyi sürdürerek Aralık 2014 ten bu yana en iyi seviyeye iyileşti. Bugünkü sanayi üretim verisinde Ramazan ın muhtemel yavaşlama etkisinin daha sınırlı olmasını beklemekteyiz. Verinin Mayıs ayındaki %1,5 düşüşü sonrası Haziran ayında Bloomberg beklentisine göre aylık bazda %0,4 artış, yıllık bazda ise %3,6 artış gerçekleştirmesi beklenmekte. GOÜ para birimlerinde dün %1,7 değer kazancıyla pozitif ayrışan Güney Afrika Randı güven oylamasını beklerken yeni günde kazançlarını koruyor. Oylamanın gizli yapılacak olması Başkan Zuma nın görevden uzaklaştırılma ihtimalini artırırken; bu da Güney Afrika varlıklarını olumlu etkiledi. Asya borsaları, Çin de dış ticaret rakamlarının beklentilerin altında gelmesiyle karışık bir görünüm sergiliyor. Verinin küresel iktisadi faaliyete dair baskı oluşturması borsalardaki karışık seyrin bir nedeni. ABD borsaları dün rekor seviyelere yükselirken; Avrupa borsaları karışık bir görünümle günü sonlandırdı. 30 Ara 16 4 Ağu 17 $/TL 3,5235 3,5280 3,5290 0,0% 0,2% /TL 3,7053 4,1545 4,1631 0,2% 12,4% Sepet* 3,6144 3,8413 3,8461 0,1% 6,4% /$ 1,0517 1,1773 1,1795 0,2% 12,2% $/Yen 116,96 110,69 110,75 0,1% -5,3% $ Endeks 102,68 93,54 93,43-0,1% -9,0% Kaynak: Reuters, Bloomberg * (0,5$+0,5 ) Dün Almanya sanayi üretiminin beklentiler altında açıklanmasına karşın Euro, dolar aleyhine hareketlerini sürdürüyor ve 1,18 seviyesinin üzerindeki hareketini devam ettiriyor. EUR/USD paritesi, şimdilerde 1,1810 larda işlem görüyor. Dolar endeksi de ABD TÜFE verisini beklerken; bölgesel Fed başkanlarının açıklamalarını izliyor. Özellikle son dönemdeki enflasyon rakamlarının beklenmedik şekilde düşük olduğuna işaret eden St. Louis Fed Başkanı Bullard, bu durumun ABD enflasyonu ile global emtia piyasaları arasında ilişkiye işaret ettiğini vurguladı. Bullard, "Ham petrol fiyatları, manşet enflasyon oranını etkileme eğiliminde "dedi. Bullard, ayrıca Fed'in gösterge faiz oranında hemen bir artırıma gitmesi ihtiyacı olmadığını söyledi. Dün 93,2-93,5 dar bandında hareket eden dolar endeksi yeni günde 93,3 lerde. Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari, Başkan Trump'ın önerdiği gibi ABD'ye göçün azaltılması halinde ekonomik büyümenin de azalacağını savundu. Kashkari, Fed bilançosunun düzenli bir şekilde küçültülmesinin piyasalar üzerinde küçük bir etkisi olacağına inandığını belirtti. Bugün yurtdışında veri takvimi sakinliğini korumaya devam ediyor. Emtia Piyasası 7 Ağu 17 2016 Sonuna Göre 3,45 1,03 Oca 17 Şub 17 Mar 17 Nis 17 May 17 Haz 17 Tem 17 Ağu 17 Petrol, OPEC'in üretim kısıntılarını değerlendirdiği toplantıyı izlemesiyle dün USD 51,4-52,4 bandında hareket ettiği bir günü geride bıraktı. Libya'nın en büyük petrol yatağındaki üretiminde, iyileşme görülmesi petrol fiyatlarının yukarı yönlü hareketini sınırlıyor. Altın fiyatları, tüketici fiyatları verisi öncesi, Fed yetkililerinden gelen açıklamaları takip ederken; yeni günde hafif yükselerek ons başına USD 1.260 seviyelerinde işlem görüyor. 3,95 3,85 3,75 3,65 3,55 1.300 $/TL Sepet /$ (Sağ eks) Altın ($/Ons) Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen) 1,19 1,17 1,15 1,13 1,11 1,09 1,07 1,05 57 Altın($/Ons) 1.148 1.259 1.258-0,1% 9,6% Petrol(Brent) 56,1 52,4 52,4-0,1% -6,6% Gümüş($/Ons) 15,9 16,3 16,3 0,0% 2,4% Kaynak: Reuters, Bloomberg 30 Ara 16 4 Ağu 17 7 Ağu 17 Göre 55 1.250 53 51 1.200 49 1.150 47 45 1.100 43 Oca 17 Şub 17 Mar 17 Nis 17 May 17 Haz 17 Tem 17 Ağu 17
Oca 16 Şub 16 Mar 16 Nis 16 May 16 Haz 16 Tem 16 Ağu 16 Eyl 16 Eki 16 Kas 16 Ara 16 Oca 17 Şub 17 Mar 17 Nis 17 May 17 Haz 17 Tem 17 Ağu 17 Bülten PİYASA DETAYLARI-II Faiz Piyasası Veri takviminin de sakinliğiyle birlikte bono faizlerinde yatay bir seyir gözlendi. 2 ve 10 yıllık gösterge kağıtların faizi günü yatay sonlandırırken; 5 yıllık gösterge kağıtta sadece 2 baz puan yükseliş gözlendi. Dün sabah saatlerinde %2,28 lere kadar yükselen ABD 10 yıllıkların faizi, yeni günde %2,25 lere doğru gevşemiş durumda. TCMB nin yaptığı toplam fonlama miktarı 115,9 milyar TL düzeyine yükselirken; fonlamanın 10,5 milyar TL lik kısmı %9,25 ten BAPP tan oluştu. Ayrıca piyasa katılımcıları Merkez Bankası ndan %12,25 ile 105,4 milyar TL borçlandı. Ortalama fonlama maliyeti ise %11,98 seviyesinde sabit kaldı. 30 Ara 16 4 Ağu 17 7 Ağu 17 Göre 2 Yıllık Gösterge Tahvil 10,65 11,60 11,60 0,00 0,95 USD Libor( 3 aylık) 1,00 1,31 1,31 0,00 0,31 EUR Libor( 3 aylık) -0,34-0,38-0,37 0,00-0,03 O/N BIST Repo 8,48 11,95 11,98 0,02 3,50 Eurobond 2045* 6,79 5,81 5,78-0,03-1,01 Kaynak: Reuters, BIST, Bloomberg Türkiye'nin 5 yıl vadeli CDS i iyileşmeye devam ediyor CDS, Aralık 2014 ten bu yana en düşük seviye olan 172 (-1bp) seviyesinden günü sonlandırdı. Aynı vadede Rusya CDS i 155 (-1) ve Güney Afrika CDS i 173 (- 5bp) seviyelerinden günü sonlandırdı. Borsalar Haftaya alıcılı başlayan BIST 100 endeksi, yukarı yönlü hareketini koruyarak günü yeni bir rekor seviyesi olan 109.781 puandan sonlandırdı. BIST-100 78.139 108.545 109.781 1,1% 40,5% BIST-30 95.499 133.555 134.940 1,0% 41,3% Sanayi 83.586 119.040 120.436 1,2% 44,1% Hizmetler 49.626 68.110 68.681 0,8% 38,4% Mali 103.595 139.083 140.622 1,1% 35,7% Bankalar Endeksi 129.550 183.462 185.743 1,2% 43,4% Dow Jones 19.820 22.093 22.118 0,1% 11,6% S&P 500 2.249 2.477 2.481 0,2% 10,3% DAX 11.481 12.298 12.257-0,3% 6,8% Nikkei 225 19.145 20.056 19.982-0,4% 4,4% Bovespa 60.227 66.898 67.940 1,6% 12,8% Kaynak: Reuters, Bloomberg 30 Ara 16 4 Ağu 17 7 Ağu 17 Göre 1350 1150 950 750 550 350 150 İşlem Hacmi (Milyon TL) BIST 100 Endeksi (Sağ eks) 108000 103000 98000 93000 88000 83000 78000 73000 68000
PİYASALARDAKİ GELİŞMELER Borsa İstanbul verilerine göre altın ithalatı Temmuz ayında bir önceki aya göre %36 artarak tarihi zirve olan 62,85 tona yükseldi. İthalat yedi aylık dönemde ise geçen yıl aynı döneme göre %676 artışla 237,6 ton olarak gerçekleşti. Almanya sanayi üretimi Haziran ayında artış beklentisine karşın %1,1 gerilese de üretim ikinci çeyrek genelinde %1,8 yükseldi. St. Louis Fed Başkanı James Bullard, Fed'in gösterge faiz oranında hemen bir artırıma gitmesi ihtiyacı olmadığını söyledi. Çin'in yuan cinsinden ihracatında büyüme Temmuz ayında Haziran ayına göre yavaşladı. Haziran ayında %17,3 olan ihracattaki artış Temmuz ayında %11,2 oldu. Temmuz ayında ithalatta büyüme de Haziran ayındaki %23,1'den %14,7'ye geriledi. St. Louis Fed Başkanı James Bullard, Fed'in gösterge faiz oranında hemen bir artırıma gitmesi ihtiyacı olmadığını söyledi. Bullard yaptığı konuşmada, "Politika faizinin cari seviyesi büyük olasılıkla kısa vadede uygun olmaya devam edecek" dedi. Temmuz ayında %4,3 seviyesine gerileyen işsizlik oranının enflasyonu önemli oranda yukarı itmesinin muhtemel olmadığını savunan Bullard, "İşsizlik oranı ile enflasyon arasında ilişki zayıfladı. %3 işsizlik oranının gıda ve enerji hariç enflasyonu sadece %1,8 artıracağını tahmin ediyoruz" diye konuştu. Son dönemdeki enflasyon rakamlarının beklenmedik şekilde düşük olduğuna işaret eden Bullard, bu durumun ABD enflasyonu ile global emtia piyasaları arasında ilişkiye işaret ettiğini vurguladı. Bullard, "Ham petrol fiyatları, manşet enflasyon oranını etkileme eğiliminde"dedi. UYARI: Bu bülten Ziraat Bankası tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.