ALT EKSTREMİTE KLİNİK ANATOMİSİ Doç. Dr. ERCAN TANYELİ
Vücut ağırlığını ayakta durma, yürüme ve koşma sırasında taşır. Gluteal bölge Femoral bölge (uyluk) Bacak (cruris) Ayak
Arterlerin palpasyonu A.femoralis: Lig.inguinale orta noktası derininde. A.poplitea: Diz fleksiyonda iken politea derininde A.dorsalis pedis: İç ve dış malleolün ortasında, m.extensor hallucis longus ve m.extensor digitorum longus tendonları arasında A.tibialis posterior: İç malleolle topuk arasında
A.femoralis tıkanmasında claudicatio intermittent görülür. A.femoralis in kateterizasyonu trigonum femorale den yapılır.buradan abdominal aorta ve dalları (örn.renal arterler), torasik aorta, koroner arterler ve sol ventrikül görüntülenebilir ya da basınçları ölçülebilir.
Alt ekstremite venleri Yüzeyel: v. saphena magna (medial malleolün ön tarafında bulunur) ve v.saphena parva Derin: v. tibialis ant., v.tibialis post., v. femoralis, v. poplitea Delici: yüzeyel ve derin dalları birbirine bağlar. Bu venlerdeki kapaklar kanın derin venlerden yüzeyel venlere geçişine engel olur. Varisler; alt ekstremite yüzeyel venlerinde sık görülür. V. saphena magna kardiyak by-pass cerrahisinde ters çevrilerek kullanılır.
Kas-iskelet sistemi kliniği M. gluteus maximus a intramusküler enjeksiyon n. ishiadicus u korumak için üst-dış kadrana yapılır Tendo calcaneus (aşil tendonu) kopması orta yaşlılarda, özellikle tenisçilerde sıkça görülür (servis atma sırasında). Genellikle calcaneus un 5 cm yukarısından, kirişin en dar yerinden kopar. Lig. patella refleksi: L2, L3, L4 Tendo calcaneus (Aşil) refleksi S1 ve S2 N. ischiadicus un duysal liflerinin dağıldığı alanlarda ağrı duyulması durumuna siyatik denir.
Caput Femoris in Beslenmesi Caput femorisi besleyen arterler çoğunlukla collum femoris ten dolanıp gelmektedir. Bu yüzden collum femoris kırıklarında femur başı nekroze olur Gençlerde femur başı lig. capitis femoris in içinden geçen a. obturatoria nın dalı olan bir arterle (a. capitis femoris) beslenir. Femur boyununun üst bölümü ise a. circumflexa femoris med. den gelen çok sayıda dal ile beslenir.
Collum femoris kırıkları özellikle kemik yoğunluğu azalmış, post menapozal kadınlarda sık görülür.kanlanma özelliği nedeniyle kemiğin kaynaması neredeyse olanaksızdır.bu nedenle protez uygulamasına gidilir.
Collum femoris kırıkları özellikle kemik yoğunluğu azalmış, post menapozal kadınlarda sık görülür.kanlanma özelliği nedeniyle kemiğin kaynaması neredeyse olanaksızdır.bu nedenle protez uygulamasına gidilir.
Diz eklemi Diz ekleminde stabilizasyonu sağlayan en önemli kas m.quadriceps femoris tir. Diz ekleminin synoviyal membranı çok geniştir. Eklem yüzleri,meniscuslar ve bağları herhangi bir nedenle zarar görecek olursa eklem boşluğu synovia ile dolarak şişer. Eklem boşluğu ile bağlantılı olan bursa suprapatellaris de şişerek gerilir. Şişlik patellanın 4-6 cm üstüne kadar gelebilir.
Diz ekleminin sağlamlığı: Kas ve bağlarla sağlanır. En önemlisi m.quadriceps femoris tir. Diz ekleminin bağlarının yaralanması: Lig.collaterale tibiale: Tibia nın zorlu abduksiyonunda yırtılabilir. Lig.collaterale fibulare: Tibia nın zorlu adduksiyonunda yırtılabilir.
Diz ekleminin bağlarının yaralanması: Çapraz bağlar: Ön çapraz bağ daha sık yırtılır. Hemartrozis oluşur. Ön çapraz bağ yırtıldığında tibia öne doğru, arka çapraz bağ yırtıldığında arkaya doğru kaydırılabilir. Menisküsler: Medial menisküs lig.collaterale tibiale ye yapışık ve daha az hareketli olduğu için daha sık hasarlanır. En sık yarı fleksiyonda rotasyon zorlamasında hasarlanır.
Ayak bileğinin lateralinin burkulması: Plantar fleksiyonla birlikte aşırı supinasyona zorlamada oluşur. En sık lig.talofibulare anterius hasarlanır. Ağrı ve lokal şişme görülür. Ayağın kemerleri: Klinik olarak en önemlisi medial longitüdinal arkustur. Pes planus (düz tabanlık) bu kemerin çökmesi sonucu oluşur.