DEĞERLENDİRME Bütçe sabahına iyimser risk iştahı ile uyanıyoruz. Katalizörler: Kore geriliminin iyice azalması ve FED in New York Şube Başkanı William Dudley in para politikasına yönelik açıklamaları. Bora Tamer Yılmaz btyilmaz@ziraatbank.com.tr +90 212 363 1136 Duygu Akkoca dakkoca@ziraatbank.com.tr +90 212 363 1134 Dudley dünkü açıklamasında bilanço küçültme sürecinin Eylül ayında başlayabileceğine yönelik ifadeler kullanırken bu sene içerisinde bir kere daha faiz artırımının gündemde yer aldığını belirtti. Bu açıklama, FED in mevcut projeksiyonları ile uyumlu. FED in kendi sözle yönlendirmesiyle örtüşen açıklamalar, belirsizliği azalttığı için piyasadaki risk iştahını destekliyor. Normalde Ağustos ayları mali tatil şeklinde geçiyor. Bloomberg Haber Ajansı nın yayımladığı gündeme bakıldığında Maliye Bakanlığı nın, TSİ 11:00 de Temmuz ayı bütçe gerçekleşmesinin açıklayacağı anlaşılıyor. Temmuz ayı, Ocak ile birlikte motorlu taşıt vergisi toplanan iki aydan birisi. Bu nedenle bir süredir zayıf seyreden vergi tahsilatının yeniden güç kazanmasını mümkün buluyoruz. Aynı zamanda çarpan etkisinin geri dönüşünü; yani genişlemeci mali teşviklerin vergi şeklinde geri dönmeye başladığını da görmeyi bekliyoruz. İkinci çeyrekte vergi gelirleri, enflasyondan arındırıldığında, reel bazda %3,3 oranında artmıştı. Artan vergi gelirleri ve harcamalarda disiplinin devreye girmesiyle bütçe performansında istikrar belirecektir. Bütçe açığının %1 oranından %2 ye yükselmesi ülkenin kendi geçmişi ya da benzer ülkelerin bütçe açıklarıyla karşılaştırıldığında disiplinden henüz taviz verilmediği anlaşılıyor (Şekil 1). İlaveten nominal GSYİH büyümesi göz önüne alındığında; cari açık, bütçe açığı gibi oransal göstergelerin piyasadaki mevcut beklentilerden daha iyi çıkma olasılığı bulunuyor. Şekil 1: Bütçe performansının geçmiş yıllar ve benzer ülkelerle karşılaştırması (Maastricht kriteri %3). Kaynak: Maliye Bakanlığı, TÜİK, Bloomberg, Ziraat
DEĞERLENDİRME Bütçeden önce TSİ 10:00 da TÜİK, Mayıs ayı istihdam verilerini açıklayacak. İstihdamdaki iyileşmenin süreceği görüşündeyiz. İlk dört ayda Türkiye ekonomisi 590bin yeni istihdam sağladı. Bu süre zarfında ABD ekonomisi 700bin kişilik istihdam oluşturabilmişti. Hizmet sektöründeki canlanma, yeni iş imkanlarını beraberinde getirecektir. Haftanın küresel verisi TSİ 15:30 da açıklanacak ABD perakende satışlar. Temmuz ayı verisi olması itibariyle üçüncü çeyrekte ABD ekonomisinin seyrine ilişkin bugünkü veri önem kazanıyor. Şu ana kadar ankete dayalı endeksler ekonominin mevcut seyir hızını sürdürdüğüne işaret ediyor. Bu bağlamda Temmuz ayında perakende satışların %0,3 oranında artması muhtemel. Perakende satışlarda her zaman için takip ettiğimiz ana değişken kontrol grubu. Çünkü bu veri doğrudan GSYİH hesaplamasına girdi sağlamakta. Kontrol grubunda %0,4 oranında artış bekleniyor. Sabahtan TSİ 9:00 da Almanya da ikinci çeyrek büyüme verisi açıklanacak. Fransa ve İspanya daha önceden Avrupa da büyüme açıklayan ülkeler. Büyüme her iki ülkede de hız kazandı. Aynı durumun Almanya da karşımıza çıkması ve büyümenin ilk çeyrekteki %0,6 oranından %0,7 oranına hızlanması muhtemel. İlaveten ABD de TSİ 15:30 da ithal mal fiyat endeksi ve New York Şubesi nin Empire imalat endeksi açıklanacak. TSİ 17:00 de ise yine ABD de konut piyasasına yönelik müteahhit birliğinin (NAHB) güven endeksi ve ticari stok verisi açıklanacak.
PİYASA DETAYLARI-I Döviz Piyasası Dün dolar karşısında %0,3 değer kazanan TL yeni güne yatay bir başlangıç yapıyor. Dün 3,52 seviyesinin altını test eden kur bugün 3,5245 lerde işlem görüyor. Yurtiçinde bugün istihdam piyasasına ve bütçe rakamlarına dair gelişmelere odaklanacağız. İşsizlik oranın Mayıs döneminde iyileşerek %10,5 seviyesinden %10,2 ye gerilemesi bekleniyor. Yurtiçinde dün Temmuz ayına ait beklenti anketi takip edildi. Piyasa katılımcıları 2017 yılsonu için kur beklentisini 3,7492 ten 3,7199 a düşürdü. Ayrıca anket katılımcıları, yılsonuna ilişkin kümülatif cari açık beklentilerini USD 0,4 milyar ile sınırlı yukarı çekerken; büyüme beklentileri de 0,3 puan artışla %4,4 seviyesine getirdi. Asya borsaları, haftanın ikinci gününe Kore yarımadasına ilişkin jeopolitik risklerin azalmasıyla dünkü alıcılı görünümünü sürdürerek başlıyor. Kuzey Kore Resmi Haber Ajansı'ndan yapılan açıklamaya göre, Kim Jong Un füze planlarıyla ilgili ordusundan bir rapor aldı ve karar vermeden önce bir süre daha da ABD'nin hamlelerini izleyeceğini söyledi. Bu durumda piyasada Kuzey Kore liderinin Guam yakınlarına füze saldırısı planlarını erteleyeceği işareti olarak algılandı. Güney Kore piyasaları bugün tatil olurken; Nikkei endeksi Yen deki değer kaybının etkisiyle %1,3 primli. 30 Ara 16 11 Ağu 17 $/TL 3,5235 3,5367 3,5257-0,3% 0,1% /TL 3,7053 4,1815 4,1542-0,7% 12,1% Sepet* 3,6144 3,8591 3,8400-0,5% 6,2% /$ 1,0517 1,1821 1,1780-0,3% 12,0% $/Yen 116,96 109,19 109,63 0,4% -6,3% $ Endeks 102,68 93,07 93,41 0,4% -9,0% Kaynak: Bloomberg * (0,5$+0,5 ) Risk iştahının tekrar artmasıyla güvenli limanlara yönelmenin azaldığını gözlemlemekteyiz. Dolar endeksi tarafında ise New York Fed başkanının açıklamaları da takip edildi. New York Fed Başkanı ABD ekonomisinin beklentiler doğrultusunda ilerlemesi durumunda, bu yılın sonlarına doğru bir başka faiz artırımını destekleyeceğini söyledi. Cuma günü ABD TÜFE verisi sonrası 92,9 seviyesine kadar gevşeyen dolar endeksi haftaya 93 seviyesinin üzerinde tutunarak başlamıştı ve yeni günde 93,5 lerde işlem görmekte. Güvenli limanlara yönelmenin azalmasıyla USD/YEN paritesi de yönünü yukarı çevirmiş durumda ve 110,4 seviyesinde bulunan parite yeni günde %0,7 değer kaybetmiş durumda. Güvenli liman varlıklarından olan ABD 10 yıl vadeli hazine tahvili faizleri de yükselişini sürdürüyor ve dünkü kapanışa göre 3 baz puan artarak %2.24 lerde. EUR/USD paritesi ise dün 1,18 seviyesinin üzerinde kalıcı olamazken; yeni günde Almanya büyüme verisinin %0,7 olan beklentinin altında %0,6 gerçekleşmesi ardından 1,1755 lere doğru aşağı yönlü kaymış durumda. Emtia Piyasası 14 Ağu 17 Dün öğleden sonra USD 52,3 seviyesine kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, akşam saatlerinde yönünü aşağı çevirdi ve USD 50,5 seviyesine kadar gevşedi. Kuzey Kore liderinin füze saldırısı planını ertelemesiyle birlikte güvenli limanlara yönelmenin azalmasıyla altın 9 Ağustos tan bu yana en düşük 1.300 seviye olan ons başına USD 1.274 lerde. 57 Altın($/Ons) 1.148 1.289 1.282-0,6% 11,7% Petrol(Brent) 56,1 52,1 50,7-2,6% -9,6% Gümüş($/Ons) 15,9 17,1 17,1-0,2% 7,4% Kaynak: Bloomberg 30 Ara 16 11 Ağu 17 14 Ağu 17 3,95 3,85 3,75 3,65 3,55 $/TL Sepet /$ (Sağ eks) 3,45 Oca 17 Şub 17 Mar 17 Nis 17 May 17 Haz 17 Tem 17 Ağu 17 1.250 1.200 1.150 Altın ($/Ons) Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen) 1.100 Oca 17 Şub 17 Mar 17 Nis 17 May 17 Haz 17 Tem 17 Ağu 17 1,19 1,17 1,15 1,13 1,11 1,09 1,07 1,05 1,03 55 53 51 49 47 45 43
Oca 16 Şub 16 Mar 16 Nis 16 May 16 Haz 16 Tem 16 Ağu 16 Eyl 16 Eki 16 Kas 16 Ara 16 Oca 17 Şub 17 Mar 17 Nis 17 May 17 Haz 17 Tem 17 Ağu 17 Bülten PİYASA DETAYLARI-II Faiz Piyasası Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 May.15 Haz.15 Tem.15 Ağu.15 Eyl.15 Eki.15 Kas.15 Ara.15 Oca.16 Şub.16 Mar.16 Nis.16 May.16 Haz.16 Tem.16 Ağu.16 Eyl.16 Eki.16 Kas.16 Ara.16 Oca.17 Şub.17 Mar.17 Nis.17 May.17 Haz.17 Tem.17 Ağu.17 Dün TL deki değerlenmeyle birlikte bono faizlerinde de sınırlı düşüş gözlendi. 5 ve 10 yıllık gösterge kağıtların faizi 2 ve 1baz puan düşüş kaydetti. Bugün Hazine 7 yıl vadeli değişken faizli tahvilin ihalesini gerçekleştirecek. Hazine aynı zamanda 1,5 milyar TL lik kira sertifikasının doğrudan satışını gerçekleştirecek. Dün TCMB beklenti anketinde yılsonu enflasyon beklentisi %9,49 seviyesinden %9,46 ya gerilerken; 12 ve 24 ay sonrasına ilişkin enflasyon beklentileri de 4 ve 1 baz puan düşüşle %8,37 ve %7,92 ye geriledi. TCMB nin yaptığı toplam fonlama miktarı 111 milyar TL düzeyine yükselirken; fonlamanın 10 milyar TL lik kısmı %9,25 ten BAPP tan oluştu. Ayrıca piyasa katılımcıları Merkez Bankası ndan %12,25 ile 101 milyar TL borçlandı. Ortalama fonlama maliyeti ise %11,97 seviyesine yükseldi. 2 Yıllık Gösterge Tahvil 10,65 11,72 11,72 0,00 1,07 USD Libor( 3 aylık) 1,00 1,31 1,31 0,00 0,31 EUR Libor( 3 aylık) -0,34-0,37-0,37 0,00-0,03 O/N BIST Repo 8,48 11,97 11,97 0,00 3,49 Eurobond 2045 6,79 5,87 5,83-0,04-0,96 Kaynak: BIST, Bloomberg 30 Ara 16 11 Ağu 17 14 Ağu 17 11,5 10,5 9,5 8,5 7,5 6,5 13 12 11 10 9 8 7 6 5 Oca 15 Kaynak: BIST,*bileşik faiz Mar 15 May 15 Tem 15 Eyl 15 Kas 15 Oca 16 Top. Piyasa Hacmi Göst. Tahvilin Hacmi Göst. Faizi (Sol Eks,*) TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru Ağırlıklı Fonlama Faizi Gecelik Borç Alma-Verme Faizi GLP Borç Verme Faiz Oranı Mar 16 Türkiye'nin 5 yıl vadeli CDS i iyileşerek 175 (-6bp) seviyesinden günü sonlandırdı. Aynı vadede Rusya CDS i 151 (-5bp) ve Güney Afrika CDS i 181 (-5bp) seviyelerinden günü sonlandırdı. May 16 Tem 16 Eyl 16 Kas 16 Oca 17 %11,72 Mar 17 Milyon TL May 17 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 416 0 %11,97 Tem 17 Borsalar Güne alıcılı başlayan BIST 100 endeksi, haftanın ilk gününü %2,4 artışla 109.537 puandan sonlandırdı. Küresel piyasalardaki risk iştahının artmasıyla birlikte yeni günde BIST-100 endeksinin, pozitif bir seyir izleyerek güne başlaması beklenebilir. BIST-100 78.139 106.963 109.537 2,4% 40,2% BIST-30 95.499 131.204 134.439 2,5% 40,8% Sanayi 83.586 117.776 120.197 2,1% 43,8% Hizmetler 49.626 67.837 68.945 1,6% 38,9% Mali 103.595 135.944 139.760 2,8% 34,9% Bankalar Endeksi 129.550 179.214 184.455 2,9% 42,4% Dow Jones 19.820 21.858 21.994 0,6% 11,0% S&P 500 2.249 2.441 2.466 1,0% 9,6% DAX 11.481 12.014 12.165 1,3% 6,0% Nikkei 225 19.145 19.537 19.809 1,4% 3,5% Bovespa 60.227 67.359 68.285 1,4% 13,4% Kaynak: Bloomberg 30 Ara 16 11 Ağu 17 14 Ağu 17 İşlem Hacmi (Milyon TL) BIST 100 Endeksi (Sağ eks) 1350 1150 950 750 550 350 150 108000 103000 98000 93000 88000 83000 78000 73000 68000
PİYASALARDAKİ GELİŞMELER Euro Bölgesi nde sanayi üretimi %0,5 düşüş yönünde olan beklentilerin altında %0,6 düşüş kaydetti. New York Fed Başkanı William Dudley, bu yıl bir faiz artırımı daha yapılmasının hala muhtemel olduğunu söyledi. New York Fed Başkanı William Dudley, bu yıl bir faiz artırımı daha yapılmasının hala muhtemel olduğunu söyledi. Dudley, "Para politikası görünümü ekonomik tahminin nasıl geliştiğine bağlı. Eğer ekonomi benim beklentilerime paralel gelişir ise, bu yıl bir faiz artırımı daha yapılması taraftarı olurum dedi. Dudley ayrıca, Fed bilançosunu küçültmeye Eylül ayında başlaması beklentilerinin makul olduğunu belirtti ve "Bilanço küçültmenin göreceli olarak yakın zamanda olmasını bekliyorum" diye konuştu. ABD ekonomisinin %2 civarındaki büyüme patikasında ilerlemeye devam etmesini beklediğini ifade eden Dudley, enflasyonun Fed'in %2 hedefine dönmesinin ise zaman alacağını, ancak güçlü istihdam piyasası şartlarının fiyat baskılarının artmasına yardım edeceğine güvendiğini de vurguladı. UYARI: Bu bülten Ziraat Bankası tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.