Performans Testleri Antrenör Nihan DÖNMEZ
Yetenek seçimi Vücut yapısı Reaksiyon zamanı Güç ve kuvvet testi Anaerobik kapasite Dayanıklılık Sağlık testleri gibi konu başlıkları altında farklı birçok testi yüzücülere uygulayabiliriz.
Bu testler ile sporcunun branşına ve düzeyine uygun özellikler temel alınarak fiziksel eksikliklerini belirleme ve yerine koyma şansı elde edilebilir.
MAKSİMAL TESTLER (AEROBİK TESTLER).Genel dayanıklılık düzeyini belirlemenin öncelikli olarak amaçlandığı testlerdir..tükenene kadar egzersizin sürdürüldüğü bu test sırasında maske ve hortum yardımı ile metabolik analizör içine verilen nefes havasında, oksijen ve karbon dioksit miktarı ölçülür..maksimal oksijen tüketim değeri Max.VO2 hesaplanır. Dakikada kullanılan oksijenin litre olarak miktarıdır. Üst düzey bir Max.VO2; - yüksek şiddet ve uzun süreli egzersizleri desteklemeye, - yoğun bir egzersizden sonra çabuk toparlanmaya - aşırı yorgunluk göstermeksizin daha aktif olmaya, - önemli antrenman yüklerini desteklemeye, - uzun süreli yarışmalarda daha başarılı olmaya olanak sağlar.[1]
BALKE TESTİ [2] Sporcular 400 m. vb koşu pistinde 15 dakika boyunca alabildikleri kadar mesafeyi koşarlar. 15. dakikanın sonunda en yakın 25 m. not edilir. VO2max(ml/kg/dk)= 2,67 x 15 dakikada koşulan mesafe(m.)+ 9,6 [3] COOPER TESTİ [2] 12 dk. testi Dr. Kenneth Cooper, Balke nin (1963) 15 dk. koşu testi olan orijinalinden geliştirilmiştir. Cooper testinin 12 dk. ve 1,5 mil versiyonları vardır.
QUEENS KOLEJ BASAMAK TESTİ [2] Sporcular 3 dk. boyunca, bayanlar dakikada 22 ve erkekler dakikada 24 basamak olmak üzere platforma çıkıp inerler. Test biter bitmez sporcuların kalp atım sayıları 5. ve 20. saniyeler arasında 15 sn. süre ölçülür. 3-DAKİKA BASAMAK TESTİ [2] Sporcular ritme alışana kadar metronomu dinlerler ve hazır olduklarında teste başlarlar. Denekler 96 vuruş/dk. tempoya ayarlı metronomla yukarı, yukarı, aşağı, aşağı adımlar alırlar. Bu da dakikada 24 basamağa denk gelir. 3 dk. boyunca basamağa inip çıkarlar ve son basamaktan sonra oturur pozisyonda kalp atımları 1 dk. boyunca sayılır.
ANAEROBİK TEST.Kısa sürede ve maksimum şiddette yapılan fiziksel aktivitelerde enerji ihtiyacı baskın olarak anaerobik enerji metabolizmasına dayanmaktadır. Anaerobik özelliği belirlemeye yönelik testler, çok yüksek şiddetle, birkaç saniye ya da dakikada yapılan egzersizleri içeren testlerdir..anaerobik performansı ölçen testler genel anlamda "çok kısa (1-10sn.) " ve "kısa (20-60 sn.) " anaerobik testler olarak iki grupta incelenebilir.."çok kısa" testler "alaktasit anaerobik sistem" hakkında bilgi verirken, "kısa" testlerin genel amacı "laktasit anaerobik" performansı ölçmektir. [4]
Wingate anerobik testi (WanT) :.Diğer testlerden ayırılan en belirgin özelliği anaerobik performansın hem laktasit hem de alaktasit bileşen hakkında bilgi verebilmesidir.. Ayrıca WanT, anaerobik performansı ölçmede geçerliliği, güvenilirliği ve hassaslığı yüksek düzeyde olan bir testtir. bisiklet yada kol ergometresinde maksimum eforla 30 saniye süresince, bireyin vücut ağırlığına göre belirlenmiş bir dirence karşı pedal çevirmesini gerektirmektedir..want'de 3 ila 5 saniyedeki en yüksek güç çıktısı "Zirve Güç (alaktasit anaerobik gücü),30 saniye süresince ortalama güç çıktısı "Ortalama Güç (laktasit anaerobik kapasiteyi), test süresince ulaşılan en düşük güç çıktısı da "Minimum Güç" olarak tanımlanmaktadır. [4]
"(Zirve Güç - Minimum Güç) * 100 / Zirve Güç" formülü ile hesaplanan "Yorgunluk İndeksi" de (Yİ) sporcunun anaerobik özelliklerini yansıtabilmektedir. Yİ yüksek ise anaerobik alaktasit kapasitenin, Yİ düşük ise anaerobik laktasit kapasitenin iyi durumda olduğu yorumu yapılabilir. [4]
Kuvvet-Hız (F-V) Bisiklet Testi Bu test peak gücü kısa süreli bisiklet veya kol egzersizi ile belirlemeye çalışmaktadır. 5 ile 7 sn. süren bisiklet kullanma süresi, farklı ancak sabit fren gücü (direnç) ile olan 5-8 tekrarlı, tüm eforun kullanıldığı testlerdir. Margaria Testi Merdivenleri koşu ile çıkan bireyin peak mekanik gücünü hesaplayan bir testtir. Denek merdivenleri bir defada maksimal 2 merdiven alacak şekilde çıkmaktadır. Dikey Sıçrama Testleri Sargent Sıçrama Sargent (1921) tarafından geliştirilmiştir. Ani çökme ve kolların salınımıyla parmakların bir tahtaya değmesiyle uygulanmaktadır. Parmakların ulaştığı maksimal dikey mesafe olarak alınmaktadır. [5]
Sprint Koşu Testleri Bu testler tükenene kadar koşu bandında sprint yaparak uygulanmaktadır. Çocuklarda da uygulanabilmektedir. Total anaerobik kapasite hakkında bilgi verebilmektedir. İzokinetik Anaerobik Bisiklet Testleri [5]
KAS KUVVET TESTİ Sporcunun branşına göre diz, omuz bölgelerinin kas kuvveti, dayanıklılığı gibi özellikler test edilmektedir. İzokinetik dinamometre ile yapılan bu ölçümlerin sonucunda kas kuvvet özelliklerinin branşa uygunluğu belirlenmektedir. [6]
ANTROPOMETRİ Vücut yağ yüzdesini belirlemenin amaçlandığı bu test ile vücudun değişik bölgelerinin deri kıvrım kalınlılığı ölçülmektedir. [6]
LAKTAT TESTİ.Laktat Nabız Profil testinin 4 safhası vardır, her biri 2 dakikalık dinlenmenin ardından yaklaşık 3 dakika sürekli yüzmeyi gerektirir..laktat her 2 dakikalık dinlenmenin en başında taşınabilir bir laktat analiz aleti kullanılarak belirlenir. 1. ve 2. safhalar doğal olarak aerobik olarak düzenlenirken, 3. ve 4. safhalar öncelikle anaerobik olmalıdır..laktat eşik, kullanılan enerji sisteminin aerobikten anaerobiğe değiştiği nokta olarak tanımlanır. 4.safhadan tam 3 dakika sonra 20 dakikalık hareketsiz bir toparlanma süreci başlar. Laktat, antrenmanın 3 dakika ardından başlayarak, bu sürede her 10 dakikada bir belirlenir. [7]
. Bu testin sonuçlarına bağlı olarak setler ve dinlenme için özel antrenman hızları belirlenebilir.. Laktat-hız ilişkisindeki değişiklikler bir sporcunun aerobik çalışmaya olan direncini gösterir ve aerobik çalışma kapasitesini yansıtır. Gelişmeli yüzmede laktat ne kadar yavaş yükselirse, anaerobik çalışma kapasitesi de o kadar yüksek olur.. Laktat temizleme, bir sporcunun kandaki laktatı etkisizleştirme potansiyelini yansıtır. Laktat temizliği ise toparlanma sırasında gözlemlenir. [7]
YÜZMEDE BELİRLİ FİTNESS TESTLERİ [8] Yüzeme için fitness tesleri, örneğin 8x200 m. basamak testi gibi, kalp atım oranını, kandaki laktatı,ara zamanı,vuruş oranını ve seçilen çabanın kaydedildiği antrenman veya yarış tipi testleri içerir. Yüzmeyle ilişkili fitness testleri:.swimming Beep Test:.Critical Swim Speed Test: CSS (m/sec) = (D2 D1) (T2 T1).Swimming Step Test : 7 x 200 m.
kaynaklar [1]http://akanbayrakdar.blogcu.com/spor-fizyolojisi/1231486 [2]http://w3.gazi.edu.tr/~tubas/calismalar_dosyalar/aerobiktest.ppt#290,18,Sp orcuların aerobik performanslarını gösteren tablo: [3http://80.251.40.59/sports.ankara.edu.tr/koz/egzfizII/dayaniklilik.olcumu.pdf [4]http://www.atletik.org/ABTD-makaleler/makale-abtd0356-sayi49-sayfa32- cocuk%20anaerobik%20kapasite.htm [5]http://www.atletik.org/ABTD-makaleler/makale-abtd0270-sayi31-sayfa25- yetiskinler%20ve%20cocuklarda-nagihan2040.htm [6]http://www.sporhekimligi.com/index.php?option=com_content&view=arti cle&id=88&itemid=112 [7] http://www.yuzmeperformans.com/perf_3.html [8]http://www.topendsports.com/sport/swimming/testing.htm
Teşekkürler