Hukuk mevzuat m zda silah, uzaktan veya yak ndan. Silahl Özel Güvenlik Görevlisi Olmak çin Baflvuranlar n Kiflilik Profilleri.

Benzer belgeler
RUHSATLI S LÂH BULUNDURAN VE TAfiIYANLARIN K fi L K PROF LLER N N DE ERLEND R LMES

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman

T bbi At k Kontrolü P80-P Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

Gelece in Bilgi flçilerini Do ru Seçmek: Araflt rma Görevlisi Al m Süreci Örne i

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

MURAT YÜKSEL. FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl

kitap Bireysel fl Hukuku fl Hukuku (Genel Esaslar-Bireysel fl Hukuku)

Yönetici tarafından yazıldı Perşembe, 05 Kasım :07 - Son Güncelleme Perşembe, 05 Kasım :29

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama

YARGITAY 2. HUKUK DA RES

BYazan: SEMA ERDO AN. ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi. Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI

Gebelikte fiiddet ve Benlik Sayg s

KDV BEYAN DÖNEM, TAKV M YILININ ÜÇER AYLIK DÖNEMLER OLAN MÜKELLEFLER

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

A LE PLANLAMASI YÖNTEMLER YLE LG L TUTUMLARIN ETK N A LE PLANLAMASI DANIfiMANLIK H ZMET ÖNCES VE SONRASINDA KARfiILAfiTIRILMASI

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari

T bbi Makale Yaz m Kurallar

9. Uluslararas Ceza Hukuku Kongresi (Lahey, A ustos 1964)

UMU ETKİLEYEN ETKİLEYEN ETMENLER ETMENL

DR. NA L YILMAZ. Kastamonulular Örne i

TÜRK YE DE A LE Ç fi DDET Ülke Çap nda Kriminolojik-Viktimolojik Alan Araflt rmas ve De erlendirmeler

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM

Mehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü

KOOPERAT FLERDE MAL B LD R M NDE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜ Ü( 1 )

BELGES Z MAL BULUNDURULMASI VEYA H ZMET SATIN ALINMASI NEDEN YLE KDV SORUMLULU U

Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN. İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları

İş Sağlığı İş Sağlığı nedir? Çağdaş İş Sağlığı anlayışı nedir?

Dr. M. Fatih Önsüz 1, Doç. Dr. Ahmet Topuzo lu 2

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

PROMOSYON VE EfiANT YON ÜRÜNLER N GEL R VE KURUMLAR VERG S LE KATMA DE ER VERG S KANUNLARI KARfiISINDAK DURUMU

OHSAS fl Sa l ve Güvenli i Yönetim Sisteminde Yap lan De iflikliklere Ayr nt l Bak fl

Bir Çal flan fle Almak

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac

ntermitan Alerjik Rinit ( AR) hastalar nda desloratadinin etkinlik ve güvenlili inin de erlendirildi i ACCEPT 1 Çal flmas sonuçlar n görmek için

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1

YÖNTEM 1.1. ÖRNEKLEM Örneklem plan l seçim ölçütleri

İŞLEVSEL DÜZENLEMELERİN, ENGELLİ HASTA MEMNUNİYETİNE OLAN YANSIMASI ERCİYES TIP ÖRNEĞİ

Prof. Dr. Neslihan OKAKIN

United Technologies Corporation. Tedarikçilerden fl Hediyeleri

SOSYAL S GORTALAR VE GENEL SA LIK S GORTASI KANUNLARI VE GERÇEKLER SEMPOZYUMU

Girifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu

DENKLİK İŞLEMLERİ. A-Meslekî ve Teknik Eğitim Yönetmeliğine Göre; Meslekî ve Teknik Eğitimde Belge, Sertifika ve Diplomaların Denkliği

AC L PS K YATR K BAfiVURULARIN VE AC L PS K YATR K H ZMETLER N DE ERLEND R LMES

VAKIFLARA VERG MUAF YET TANINMASI HAKKINDA KANUNDA YAPILAN DE fi KL K VAKIFLARA VERGİ MUAFİYETİ

performansi_olcmek 8/25/10 4:36 PM Page 1 Performans Ölçmek

ORHAN YILMAZ (*) B SAYILI YASADA YAPILAN DE fi KL KLER:

KULLANILMIfi B NEK OTOMOB L TESL MLER N N KDV KANUNU KARfiISINDAK DURUMU

EVOK Güvenlik in hedefi daima bu kalite ve standartlarda hizmet sunmakt r. Hasan ERDEM R. Mustafa AL KOÇ. Yönetim Kurulu Baflkan.

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i. 3. Ödemeler Dengesi

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

1 Ekim 2008 sabah tüm sabah kamuoyunda ad na Sosyal Güvenlik Reformu

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ

Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek. Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar

ÜN TE III. YÜZDELER VE MESLEKÎ UYGULAMALARI

TÜRKİYE DE HASTANEDE YATAN HASTALARIN AKILCI İLAÇ KULLANIMINA YÖNELİK BİLGİ VE DAVRANIŞLARINI DEĞERLENDİRME ÇALIŞMASI

DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi

Tekrar ve Düzeltmenin Erişiye Etkisi Fusun G. Alacapınar

Zihin ve Hareket Engelli Çocuklar çin E itim Araflt rma ve Uygulama Merkezi nde zlenen Olgular n Demografik Özellikleri

Hiçbir zaman Ara s ra Her zaman

Marmara Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Çal flma Ekonomisi ve Endüstri liflkileri Bölümü Yönetim ve Çal flma Psikolojisi Anabilim Dal

Hayata Dokunan Bir El: YEDAM (Yeşilay Danışma Merkezi)

ÜSKÜDAR SEMPOZYUMU II Mart 2004 B LD R LER C LT 2. Editörler

Bir Üniversite Hastânesinde Çal flan Asistan Doktorlar n Örgütsel Stres Düzeylerinin De erlendirilmesi

önce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir

4 904 say l Türkiye fl Kurumu Kanunu (4904, 2003) ile istihdam n korunmas na,

L K Ö R E T M. temel1 kaynak MUTLU. Matematik Türkçe Hayat Bilgisi

YARGITAY 6. HUKUK DA RES

6 MADDE VE ÖZELL KLER

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV Sayfa ISBN

Ak ld fl AMA Öngörülebilir

MESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES

SPOR KULÜBÜ HİZMET PROGRAMI

ZARLARLA OYNAYALIM. Önden = = + = Arkadan = = + + = = + + =

CONSANGUINEOUS MARRIAGE IN MANISA (TURKEY) AND ITS EVALUATION FROM THE ASPECT OF FAMILY MEDICINE. Fatih Özcan 1

Ard fl k Say lar n Toplam

HUZUREVLER NDE ÇALIfiAN HEMfi RELER N TÜKENM fil K DÜZEYLER BURNOUT LEVEL OF THE NURSES WORKING IN RESIDENTIAL HOUSES. ARAfiTIRMA RESEARCH ABSTRACT

FİKİR MÜLKİYETİ HUKUKU

SOSYAL GÜVENL K KURUMU ALACAKLARINA L fik N HT YAT HAC Z VE HT YAT TAHAKKUK UYGULAMALARI

5520 SAYILI KANUNA GÖRE KOOPERAT FLERDE VERG MUAF YET

4 STAT ST K-II. Amaçlar m z. Anahtar Kavramlar. çindekiler

SÜRES NASIL HESAP ED MEL D R?

Tanımlar Madde 3. Madde 4. Madde 5. Genel İlkeler ve Uygulama Esasları Madde 6. Madde 7. Madde 8.

2- Hastalara muayenehaneye ilk defa mı? Sürekli mi? geldikleri sorulduğunda %30 u ilk defa %70 i sürekli geldiklerini bildirmişlerdir (Şekil 2).

L SE Ö RENC LER N N SINAV KAYGISI DÜZEY ÜZER NE SINAV KAYGISI LE BAfiAÇIKMA E T M N N ETK S *

HAFTALIK ÇALIfiMA SÜRES SAAT ARASINDAK fiç LER HAFTA TAT L ÜCRET NE HAK KAZANIR MI?

T ürk Gelir Vergisi Sisteminde, menkul sermaye iratlar n n ve özellikle de

Transkript:

Olgu Sunumlar / Case Reports Silahl Özel Güvenlik Görevlisi Olmak çin Baflvuranlar n Kiflilik Profilleri Fuat Torun 1, Tülin Bozkurt Balta 2, Zeynep Elif Berber 2, Sebahat Dilek Torun 3 1 Psikiyatri Uzman, 2 Psikolog, Ümraniye E itim ve Araflt rma Hastanesi, stanbul, 3 Halk Sa l Uzman ÖZET Silahl özel güvenlik görevlisi olmak için baflvuranlar n kiflilik profilleri Amaç: Bu çal flman n amac silahl özel güvenlik görevlisi olmak için sa l k kuruluna baflvuran kiflilerin baz sosyodemografik özellikleri ve kiflilik profillerinin belirlenmesidir. Yöntem: Ümraniye E itim ve Araflt rma Hastanesi psikiyatri poliklini ine silahl özel güvenlik görevlisi olmak için baflvuranlar n tümü çal flmaya dahil edildi. Kifliler öncelikle psikiyatri poliklini inde psikiyatri uzman nca de erlendirilmifl, daha sonra kiflilere klinik psikologlar taraf ndan Minnesota Çok Yönlü Kiflilik Envanteri (MMPI) uygulanm flt r. Bulgular: MMPI testinin geçerlik ve alt testlerine bak ld nda ortalama T de erlerine göre test sonuçlar oldukça güvenilir bulunmufl ve kiflilik profilleri yönünden herhangi bir patoloji saptanmam flt r. Sonuç: Bu çal flman n MMPI sonuçlar silahl özel güvenlik görevlisi adaylar n n savunucu profillerinin oldu unu, kayg dan uzak olduklar n ve kendilerine güvenlerinin iyi oldu unu gösterme çabas içinde oldu unu göstermektedir. Anahtar kelimeler: Özel güvenlik, MMPI, kiflilik profilleri ABSTRACT Personality traits of security officer candidates Objective: The aim of this study is to investigate some sociodemographic characteristics and personality traits of security officer applicants. Method: All of the persons who applied for examining to psychiatry outpatient clinic of Umraniye Training and Resarch Hospital for being security officer. All of the security officer candidates were administered the Minnesota Multipahasic Personality Inventory (MMPI). Results: The overall MMPI profiles of security officer candidates were valid and showed any personality psychopathology. Conclusion: The results of this study show that on the MMPI, security officer applicants gave defensive profiles and presented themselves as psychologically healthy individuals who are comfotable with people, free of worry, and self confident. Key words: Security officer, MMPI, personality traits Ümraniye T p Dergisi 2009;2:73-78 Ümraniye T p Dergisi 2009;2:73-78 G R fi Hukuk mevzuat m zda silah, uzaktan veya yak ndan canl lar öldürebilen, yaralayan, etkisiz b rakan, canl organizmalar hasta eden, cans zlar parçalayan veya yok eden araç ve aletlerin tümü biçiminde tan mlanmaktad r (1). Silah toplumda ne kadar yayg nsa silahla cinayet, yaralama, intihar, efl öldürme gibi suçlar da o kadar yayg nd r (2). Türkiye'de cinayetlerin yar s nda suç aleti olarak silah kullan lmaktad r. Ayn zamanda ateflli silahla yaralanmalar - Yaz flma adresi / Address reprint requests to: Dr. Fuat Torun Ümraniye E itim ve Araflt rma Hastanesi Psikiyatri Klini i, Ümraniye, stanbul-turkey Telefon / Phone: +90-216-632-1818/1265 Elektronik posta adresi / E-mail address: fuattorun@hotmail.com Kabul tarihi / Date of acceptance: 7 Eylül 2009 / September 7, 2009 n n yaklafl k 1/8 i ölümle sonuçlanmaktad r (3). Türkiye'de toplam sekiz milyon civar nda silah vard r. Bunlar n üçte biri ruhsatl, di erleri kaçak veya ruhsats zd r. Bu say her geçen gün daha da artmaktad r. Bu nedenle silah bulundurma ve tafl ma önümüzdeki süreçte ülkemizin en önemli halk sa l sorunlar ndan biri olacakt r. Bireysel silahlanman n d fl nda mesleki olarak silah bulunduran gruplar vard r. Bunlardan biri de özel güvenlik görevlileridir. Özel güvenlik görevlisi kanun kapsam nda özel koruma ve güvenlik hizmetini yerine getirmek amac yla istihdam edilen kiflileri, ifade eder. Özel güvenlik görevlilerinin bir k sm silah bulundurmazken bir k sm da silahl olarak görev yapmaktad r. Silahl görev yapacak veya yapmakta olan kiflilerin ruhsal yönden sa l kl olmas ve sa l kl kalmas birincil önemdedir. Bu önem ikili bir özellik tafl r: hem o kiflilerin sa l kl yaflama hakk ve silah tafl - 73

Silahl özel güvenlik görevlisi olmak için baflvuranlar n kiflilik profilleri malar nedeniyle kendilerine dönük riskler yönünden bireysel düzlemde; hem de görevlerinin özellikleri ve niteli i itibariyle toplumun öbür bireylerinin huzur ve hatta yaflama hakk yönünden toplumsal düzlemde geçerlidir. Ruh sa l ile ilgili yap lacak sa l k muayenelerinin, silahl görev yapacak kiflinin ve toplumun öbür bireylerinin korunmas yönünden olas olumsuz sonuçlar en aza indirecek nitelikte olmas gerekmektedir (4). Özel güvenlik görevlisi çal flma izni verilebilmesi için, Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmas na liflkin Yönetmelik in 10 uncu maddesinde say lan flartlar n yan s ra, bir hastaneden veya yeterli bir sa l k kuruluflundan al nan özel güvenlik görevlisi olur ibareli sa l k raporu istenmektedir (5). Bu kanun gere i silahl -silahs z özel güvenlik görevlisi olmak isteyenler psikiyatri uzman n n da içinde oldu u bir sa l k kurulundan rapor almak zorundad rlar. Dolay s ile bu raporu alabilmenin ön flartlar ndan birisi de ayr nt l bir psikiyatrik de erlendirmedir. Ancak bu durum hekimlerin üzerinde görüfl birli ine varamad klar bir konudur. Hekimin as l görevinin hastalar muayene etmek ve iyilefltirmek oldu u, bu nedenle de silah gibi öldürücü bir alete sahip olmak için insanlar n muayene edilmesinin hekimli e ters düfltü- ü yönünde bir görüflün varl na karfl n, hiç olmazsa iyi bir muayene sonucunda verilmifl sa l k kurulu raporlar n n ruh ve beden sa l bozulmufl bireylerin silah ruhsat almas n n önüne geçebilece i yönünde de baflka bir görüfl bulunmaktad r. Yukar da ad geçen yönetmelikte, oldukça dar kapsaml bir de erlendirme istenmekte ve çok az say da psikiyatrik hastal n olup olmad sorulmaktad r. Kabul edilmelidir ki poliklinik flartlar nda ve bir görüflmede yap lacak ruhsal bir de erlendirme kesitsel bir de erlendirme olacak, kiflinin özgeçmifline ait bilgilerin rahatl kla gizlenebilece i bir sonuç ortaya ç kacakt r. Ayr ca o an için yap lacak kesitsel bir de- erlendirmenin ve kiflinin sa l kl oldu una dair bir raporun gelecek befl y l (silah raporlar 5 y l için verilmektedir) kapsayamayaca bilinen bir gerçektir. Çünkü kiflinin ruh sa l çok boyutlu olarak alg lanmal ve birçok durumdan kolayca etkilenebilece i bilinmelidir. Ruh hekimi, bu noktada bildirece i t bbi görüflle yaflad topluma karfl büyük bir vicdani sorumluluk almaktad r. Yüksek düzeyde stres ve sorumluluk gerektiren ifllerde çal flacak kiflilerin seçiminde MMPI uygulanmas klinik pratikte önerilmekte ve yayg n olarak kullan lmaktad r (6). Bu amaçla biz uygulamam zda psikiyatrik de erlendirmenin yan s ra, Minnesota Çok Yönlü Kiflilik Envanteri ni de (MMPI) sa l k kurulu muayenesi için baflvuran her güvenlik görevlisi aday - na yapmaktay z. Bu çal flmam zda silahl özel güvenlik görevlisi sertifikas almak için sa l k kurulu raporu talep eden bireylerin kiflilik profilleri ve baz sosyodemografik özelliklerini ortaya koymay amaçlad k. GEREÇ VE YÖNTEM Özel güvenlik görevlisi olmak için sa l k kurulu raporu almak amac yla Ümraniye E itim ve Araflt rma Hastanesi psikiyatri poliklini ine Ocak 2008-Mart 2009 tarihleri aras nda baflvuran kiflilerin tümü (210 kifli) çal flmaya dahil edildi. Kiflilerden sözlü onam al nd ktan sonra araflt rma kapsam ndaki kifliler öncelikle psikiyatri poliklini inde psikiyatri uzman taraf ndan klinik görüflmeye al nd. Psikiyatri uzman ile görüflmenin ard ndan bu kiflilere psikoloji poliklini- inde MMPI uygulamas konusunda deneyimli psikologlar taraf ndan MMPI uyguland. Minnesota Çok Yönlü Kiflilik Envanteri (Minnesota Multiphasic Personality Inventory-MMPI): MMPI bireyin kiflisel ve toplumsal uyumunu objektif olarak de erlendirmeyi amaçlayan, geçerlili i yordayan 3 alt test ve klinik semptomlar yordayan 10 alt testten oluflmufltur. Geçerlilik alt ölçekleri L, F ve K olarak adland r lmaktad r. Klinik alt testler Hs (hipokondriazis), D (depresyon), Hy (histeri), Pd (psikopatik sapma), Mf (maskülinite-femininite), Pa (paranoya), Pt (psikasteni), Sc (flizofreni), Ma (hipomani) ve Si (sosyal içedönüklük) kodlar yla tan mlan r. Türkçe ye uyarlamas ve standardizasyonu (Savafl r, 1978, 1981) ile geçerlik çal flmas (Erol, 1982, 1984) yap lm flt r (7,8). statistiksel Yöntem statistiksel analizde SPSS 10.0 paket program kullan lm flt r. Say sal ortalamalar n de erlendirilmesinde t-testi uygulanm flt r. statistiksel anlaml l k düzeyi olarak da p<0.05 kabul edilmifltir. 74

F. Torun, T. B. Balta, Z. E. Berber, S. D. Torun BULGULAR Araflt rmaya kat lanlar n yafllar 20 ile 56 aras nda toplam 210 (%95.2 erkek) kifli dahil edilmifltir. Araflt rma grubunun yafl ortalamas 28.07±6.08 dir. Kad n ve erkeklerin yafl ortalamalar benzerdir (p>0.05). Araflt rma grubunun %32.9 u (n=69) hala silahs z özel güvenlik görevlisi olarak çal flt klar n, silahl güvenlik Tablo 1: Araflt rma Grubunun Özellikleri (N=210) Say % Cinsiyet Kad n 10 4.8 Erkek 200 95.2 Yafl 18-24 65 31.0 25-29 82 39.0 30+ 63 30.0 Medeni durum Evli 83 39.5 Bekar 127 60.5 Do um yeri stanbul 54 25.7 stanbul d fl 156 74.3 Silahs z güvenlik görevlisi Evet 69 32.9 Hay r 141 67.1 Sigara Düzenli içiyor 107 49.0 çmiyor 103 51.0 Alkol Aras ra içiyor 26 12.4 Hiç içmiyor 184 87.6 görevlisi olabilmek amac yla kurula baflvuru yapt klar n beyan etmifltir. Çal flmaya kat lan kiflilerin baz sosyodemografik özellikleri Tablo 1 de özetlenmifltir. Çal flmam zda K düzeltmesi eklenmifl olan ham puanlar n T puanlar kullan lm flt r. MMPI de erleri öncelikle geçerlilik aç s ndan de erlendirilmifltir. L alt testi, teste kiflilerin samimi yan t verip vermediklerini ölçmektedir. L alt testindeki ortalama T de eri 59.44±8.89 olup, bu de er, bireylerin iyi görünme çabas içinde oldu unu, sosyal aç dan kabul gören yan t verme e ilimi tafl d n ve bireylerin geleneksel ve sosyal aç dan uyumlu oldu unu göstermektedir (9). L alt testinde kad n ve erkekler aras nda (p=0.04) ve lise ve üniversite mezunlar aras nda (p=0.04) ortalama T de- erlerinde istatistiksel olarak anlaml l k bulunmufltur. F alt testi, bireyin teste herkesin verdi inden farkl bir biçimde cevap verip vermedi ini ölçer, toplumsal normlardan sapmay verir. F alt testindeki ortalama de er 45.90±5.12 olarak bulunmufltur, bu de ere göre bireylerin ilgi alanlar daralm fl, herhangi bir patoloji, gerginlik ve stres olmad görüntüsünü vermek istemektedirler. K alt testi ise bireylerin test almadaki savunucu tutumunu ölçmektedir. K alt testindeki ortalama de- er ise 56.71±9.65 olup bu de er ise bireylerin ego gücünün iyi düzeyde oldu u, olumlu kendilik de erleri ve uyuma iflaret etti ini gösterir. Çal flmaya kat lan kiflilerin MMPI geçerlik ve klinik Tablo 2: MMPI Geçerlilik ve Klinik Alt Ölçeklerinin Ortalamalar ile cinsiyet ve e itim durumuna göre karfl laflt rmas C NS YET E T M Ölçek TÜM GRUP Kad n Erkek Lise Üniversite (N=210) (N=10) (N=200) p de eri (N=196) (N=14) p de eri Ortalama±SD Ortalama±SD Ortalama±SD Ortalama±SD Ortalama±SD L 59.44±8.89 54.00±15.65 59.72±8.39 0.047 59.76±8.88 55.0±8.00 0.049 F 45.90±5.12 40.10±4.67 46.18±4.98 0.002 46.01±5.09 44.29±5.52 NS K 56.71±9.65 61.50±14.74 56.47±9.32 NS 56.95±9.63 53.29±9.28 NS 1-Hs 52.23±7.66 45.9 0±8.42 52.54±7.50 0.035 52.55±7.65 47.71±6.48 0.017 2-D 48.52±7.10 43.50±5.85 48.78±7.08 0.020 48.95±6.59 42.50±6.64 0.003 3-Hy 51.66±8.32 49.70±7.95 51.76±8.35 NS 51.69±8.28 51.21±9.18 NS 4- Pd 47.51±8.11 48.10±8.76 47.48±8.09 NS 47.53±7.96 47.21±10.30 NS 5- Mf 38.43±8.41 49.90±10.63 37.86±7.89 NS 38.40±8.28 38.79±10.40 NS 6-Pa 43.80±7.22 40.90±5.20 43.95±7.29 0.006 43.78±6.92 44.14±10.93 NS 7-Pt 46.60±6.41 44.80±6.10 46.70±6.42 NS 46.81±6.41 43.71±5.79 NS 8-Sc 45.49±5.55 41.40±5.10 45.70±9.32 0.017 45.57±5.39 44.36±7.68 NS 9- Ma 47.74±7.96 46.80±5.80 47.79±5.51 NS 48.10±8.00 42.79±5.50 0.004 0-Si 49.45±7.65 41.80±4.36 49.83±7.58 0.000 49.67±7.71 46.36±6.05 NS NS= Not Significant (istatistiksel olarak anlaml fark yok) 75

Silahl özel güvenlik görevlisi olmak için baflvuranlar n kiflilik profilleri alt testlerinin ortalamalar n n cinsiyet ve e itim durumu ile karfl laflt r lmas Tablo 2 de verilmifltir. Hipokondriasis (Hs) alt testinin ortalama T de eri 52.23±7.66 olup, bu de er yetenekli, sorumluluk sahibi, vicdanl, yarg lamalar iyi olan bireyleri ifade eder (9). Hs alt testinde kad n ve erkekler karfl laflt r ld nda ald klar de erler istatistiksel olarak anlaml düzeyde farkl bulunmufltur (p=0.035), ayr ca e itim düzeylerine göre ald klar puanlar karfl laflt r ld nda anlaml bir farkl l k dikkati çekmektedir (p=0.017). Depresyon (D) alt testinde ortalama T de eri 48.52±7.10 dir. Bu de erdeki bireylerin yaflamda iyimserlik ve karamsarl k dengesini kurdu unu, egonun savunma mekanizmalar n n normal düzeyde ifllevsel oldu unu gösterir (9). D alt ölçe inde al nan de er kad n ve erkeklerde karfl laflt r ld nda istatistiksel olarak anlaml düzeyde farkl d r (p=0.020), e itim düzeyi yönünde bak ld nda lise ve üniversite e itimi alm fl olmak D alt testindeki de eri kad n ve erkeklerde istatistiksel olarak anlaml düzeyde farkl - laflt rmaktad r (p=0.003). Histeri (Hy) alt testinde ortalama de er 51.66±8.32 olup bu de erde herhangi bir konversiyon güçlü ü tan mlamas yoktur. Cinsiyet ve e itim durumuna göre de erlendirildi inde istatistiksel olarak anlaml farkl l k bulunmam flt r. Araflt rma an nda silahs z güvenlik görevlisi olarak çal flanlarda histeri (Hy) alt testinin ortalamas 50.06±6.80, güvenlik görevlisi d fl nda bir ifl belirtenlerde ise 52.44±8.89 olarak saptanm flt r (p=0.033). Psikotik sapma (Pd) alt testinde ortalama T de eri 47.51±8.11 dir. Bu kiflilerde afl r kontrol koyma ve k - s tlama genellikle az olup, sosyal kurallara k smen uyum vard r (9). Cinsiyet ve e itim düzeyleri aras nda ortalama T skorlar nda istatistiksel olarak anlaml l k bulunmam flt r. Kad nl k-erkeklik (Mf) alt testinden al nan skor ise 38.43±8.41 olarak bulunmufltur. Cinsiyet ve e itim düzeyi aç s ndan karfl laflt r ld nda istatistiksel anlaml l k saptanmam flt r. Maskülen görünmek için kompulsif u rafllar vard r ve bu u rafl abart lm fl boyuttad r, bu kifliler narsisistik biçimde kendi güçlerini abart rlar. Paranoya (Pa) alt testinin ortalama T skoru 43.80±7.22 olarak bulunmufltur. Bu noktadaki T de- eri temkinli, geleneksel, güvenilir ve ilgi alanlar genifl olmayan kiflileri gösterir (9). Pa alt testinde cinsiyet ve e itim düzeyi aç s ndan anlaml l k yoktur. Psikasteni (Pt) alt testinin ortalama T de eri 46.60±6.41 olarak saptanm flt r. Bu kifliler yaflamlar - n ve ifllerini endifle ve güvensizlik duymadan yürütebilirler (9). fiizofreni (Sc) alt testinde bulunan ortalama T de- eri 45.49±5.55 dir. Bu de erde bir puan kiflilerin kuramsal ve pratik görüfllerini normal bir biçimde bir araya getirdikleri görülmektedir (9). Hiç alkol kullanmad klar n beyan edenlerin flizofreni alt testi ortalamas arada s rada alkol içtiklerini beyan edenlerden daha yüksektir (s ras yla 45.85±5.54 ve 42.96±5.04) (p=0.011). Hipomani (Ma) alt testinin ortalama T de eri 47.74±7.96 olarak saptanm flt r ve bu de erde puan alan kiflilerin normal enerji düzeyi ve adaptasyonlar vard r. Bu alt teste cinsiyetler aras nda istatistiksel anlaml l k bulunmazken, lise ve üniversite e itimi alm fl olmak aras nda istatistiksel olarak anlaml farkl - l k bulunmufltur (p<0.05) (Tablo2). Araflt rma an nda silahs z güvenlik görevlisi olarak çal flanlarda hipomani (Ma) alt testinin ortalamas güvenlik görevlisi d - fl nda bir ifl belirtenlerden daha yüksek olarak saptanm flt r (s ras yla 49.52±8.30 ve 46.87±7.67) (p=0.023). Sosyal içe dönüklük (Si) alt testinin ortalama T skoru ise 49.45±7.65 olup, bu de eri alan kiflilerin sosyal iliflki kurmada yeterlilik gösterdi i bilinmektedir. Hiç alkol kullanmad klar n beyan edenlerin sosyal içedönüklük alt testi ortalamas arada s rada alkol içtiklerini beyan edenlerden daha yüksektir (s ras yla 45.88±6.14 ve 49.95±7.72) (p=0.004). TARTIfiMA Bu çal flman n MMPI sonuçlar silahl özel güvenlik görevlisi adaylar n n savunucu profillerinin oldu- unu, kayg dan uzak olduklar n ve kendilerine güvenlerinin iyi oldu unu gösterme çabas içinde oldu- unu göstermektedir. Temel olarak MMPI profillerine bir bütün olarak bak ld nda kad n ve erkeklerde benzer de erlerin görüldü ünü ve herhangi bir patolojiye iflaret etmedi ini göstermektedir. Geçerlilik testlerine bak ld nda verilen yan tlar n geçerli kabul 76

F. Torun, T. B. Balta, Z. E. Berber, S. D. Torun edildi ini, ancak de erlendirmeye zorunlu kat l m n olmas n n durumsal stresi yükseltmifl oldu unu ve bunun olmad na yönelik savunucu bir tutum ortaya konmufl olabilece ini söyleyebiliriz. Ortalama de erlerin benzer olmas na karfl n L geçerlilik testi ve Hs, D, Ma alt testlerinde erkeklerde kad nlara göre anlaml istatistiksel olarak anlaml düzeyde bir yükseklik oldu u görülmüfltür. Bu durum erkeklerin kad nlara oranla daha fazla oranda iyi görünme çabas içinde oldu unu, sosyal aç dan kabul gören yan tlar verme e ilimlerinin oldu unu göstermektedir. Keiller ve Graham hasta olmayan klinik d fl örneklemelerde MMPI testinde depresyon alt ölçe inden düflük puan alan bireylerin incinebilmelerinin ve kayg lar n n az oldu unu, problem çözmede daha baflar - l olduklar n ve reddedilme kayg s n daha az yaflad klar n ve daha yüksek oranda da kendilerine güvenin oldu unu, flakac ve e lenceli oldu unu bildirmifltir (10). Erkeklerde düflük Mf, kendilerini afl r derecede maskülen göstermek için bir çaba içerisinde oldu unu, bunun abart lm fl boyutlara vard n göstermektedir (11). Bizim çal flmam zda Mf alt testinde erkeklerin ortalama T de eri 37.86±7.89 dir. Bu de erdeki T puan erkeksi ilgiler ve davran fllar n oldu unu ve bütün ilgilerinin bu alana yöneldi ini gösterir. Macerac kiflilerdir, d flar da yap lan aktiviteleri, sporu ya da mekanik aktiviteleri severler (9). Kad nlarda ise Mf alt testinde ortalama T de eri 49.90±10.63 olarak bulunmufltur. Bu noktadaki T de eri, bu kad nlar n duyarl kifliler olduklar n ve bu duyarl l klar n n erkeklerle iliflkilerinde daha da belirginleflti ini gösterir. statistiksel olarak kad n ve erkeklerdeki Mf de eri aras nda anlaml bir farkl l k olmasa da kad nlar n daha ortalamada daha yüksek T de eri ald görülmektedir. Kad nlardaki T de erinde artma olmas erkek rolüne kaymay ifade ederken erkeklerde tam tersi biçimde T de erinde düflmenin olmas erkek rolünde bir art fl gösterir. Dolay s ile çal flmam zda ç kan sonuç asl nda her iki cinste de erkeksi role vurgu önem tafl makta, bu vurgunun da silahl güvenlik görevlisi olmak için anlaml olabilece ini düflünmekteyiz. Yap lan bir çal flmada, MMPI-2 deki Mf alt ölçe indeki yükselmenin önceki MMPI normlar kullan ld nda erkeklere oranla kad nlarda çok daha fazla tutarl olabilece i belirtilmifltir (12). Bizim çal flmam zdaki Si T puan ortalama 49.45±7.65 olup bu de er sosyal olarak iliflki kurmada baflar l olan bireylere iflaret etmektedir. Çal flmaya kat lanlar alkol kullan m yönünden karfl laflt r ld nda ise, hiç alkol kullanmad klar n beyan edenlerin sosyal içedönüklük alt testi ortalamas arada s rada alkol içtiklerini beyan edenlerden daha yüksektir (s - ras yla 45.88±6.14 ve 49.95±7.72) (p=0.004). Asl nda her iki grupta sosyal iliflki kurmada baflar l d r. Ancak alkolü sosyal ortamlarda kullanan kiflilerin sosyal iliflkilerinin bu sonuca katk s olabilece ini düflünmekteyiz. Sosyal içe dönüklük (Si) alt testinde düflük T puan n n bu kiflilerin d fla dönük ve sosyal oldu u ile iliflkili oldu u belirtilmektedir (13). SONUÇ Silahl görev yapacak kiflilerin muayenesi yap l rken psikiyatri uzman oldukça zor bir görevle karfl karfl yad r. Bir taraftan mesleki etik kurallar ile yüzleflmek zorunda kal rken, di er taraftan toplumsal yarar düflünmek zorundad r. Bunun için silahl görev yapacak kiflilere psikiyatri uzman taraf ndan muayene yap lacaksa salt klinik de erlendirme ile yetinilmemeli bu personelin seçiminde uluslararas düzeyde geçerlili i ve güvenilirli i kan tlanm fl olan MMPI testi mutlaka uygulanmal ve muayene sonucu yaz l rken de uzun dönemli bir sonuç yerine flu anki muayene bulgular na göre ibaresi konmal d r. KAYNAKLAR 1. Balc o lu. Adli psikiyatri ve Silah Anadolu Psikiyatri Dergisi 2006; 7 (ek say.1):10-17 2. Dönmezer S. Kriminoloji. Sekizinci bask, stanbul, Beta Bas m, 1994, s.53. 3. Akgün N. Adli Psikiyatri. Ankara, Tafl Yay nc l k, 1987, s.82. 4. çiflleri Bakanl, Emniyet Genel müdürlü ü, Emniyet Teflkilat Sa l k fiartlar Yönetmeli i Hakk nda Türkiye Psikiyatri Derne i (TPD) raporu, 2005 5. Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmas na liflkin Yönetmelik Resmi Gazete Tarihi: 07.10.2004 Resmi Gazete Say s : 25606 77

Silahl özel güvenlik görevlisi olmak için baflvuranlar n kiflilik profilleri 6. Butcher JN (1979). Use of the MMPI in personnel selection. In JN Butcher (ed), new developments in the use of the MMPI (pg 165-201).Minneapolis. University of Minnesota Pres. 7. Savafl r I, fiahin NH. Biliflsel-Davranflç Terapilerde De erlendirme: S k Kullan lan Ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derne i Yay nlar ; 1997. 8. Öner N. Türkiye de Kullan lan Psikolojik Testler. 3. bask. stanbul: Bo aziçi Üniversitesi Matbaas ; 1997. 9. Ceyhun B, Oral N. Minnesota Çok Yönlü Kiflilik Envanteri De erlendirme Kitab. 2.Bask. Çizgi Yay nlar. Ankara 2003. 10. Keiller SW, Graham KR.(1993). The meaning of the low scores on the MMPI-2 clinical scales of normal subjects. Journal of Personality Assessment, 61, 211-223. 11. Butcher JN (1990). MMPI-2 in psychological treatment. New York. Oxford University Pres 12. Munley PH. (1991). A comparison of MMPI-2 and MMPI T scores for men and women. Journal of Clinical Psychology 47;87-91. 13. Graham JR. (1993). MMPI-2 assessing personality and psychopathology. New York. Oxford University Press. 78