TÜRKİYE de BÖBREK TRANSPLANTASYONUNDA GÜNCEL DURUM Dr. Aydın TÜRKMEN İstanbul Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı 17.04.15 Antalya TİGED Kongresi
Yıllara Göre Yapılan Nakil Sayıları 2015 65 ruhsatlı merkez
FIGURES FROM REGISTRY OF 24 YEARS Mevcut ı davisinin (Prevalant) Yll ara egöre DğiHemodiyaliz şimi Hemodiyaliz e T Trends in Regular Hemodialysis Therapy by Years Hasta Sayıları HD hasta sayısı Number of HD patients Sayı / Count 60000 50000 40000 30000 20000 10000 9658 11339 12196 14086 18815 20600 23387 25321 28507 33950 39267 46659 48433 49505 49309 48900 52675 0 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Yıl / Year
Türkiye de RRT Gerektiren SDBY Sıklığı
Türkiye de RRT Gerektiren SDBY Sıklığı
Türkiye de 2013 Sonunda RRT* Sağlık bakanlığı TND verisi Hemodiyaliz 52675 Periton diyalizi 4537 Transplantasyon (yaklaşık) 9499 Toplam 66711 *pediatrik vakalar dahil
Türkiye de 2013 Sonunda RRT Periton Diyalizi 7% Transplantasyon 14% Hemodiyaliz 79% n=66711
Yeni yapılan nakillerin yaş ve cinsiyet dağılımı %60.4 %39.6
Yüzde Yeni Hemodiyaliz (insident) Hastlarında Yaş ve Cinsiyet Dağılımı 30 25 25,21 n=8757 20 15,86 15 13,61 11,85 10 8,44 9,73 9,17 4,72 5 0,75 0,65 0 0 19 20 44 45 64 65 74 75+ Yaş grubu Erkek Kadın %57.7 %42.2
Yaşa özel insidans
Yeni Hemodiyaliz Hastalarında Etyoloji Hipertansiyon 29% Diğer 8% Etyoloji bilinmiyor 14% Other 13% Glomerülonefrit 6% Polikistik böbrek hastalıkları 3% Diabetes mellitus 36% Piyelonefrit 2% Amiloidoz 1% Renal vasküler hastalık 1%
Yeni Hemodiyaliz Hastalarında Etyoloji 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 DM KGN HT PBH PN DİĞER BİLİNMEYEN 1995 2001 2007 2009 2010 2011 2012 2013
Yüzde Transplantasyon Hastalarında Primer Etyoloji 18,0 17,6 16,0 14,0 12,9 12,0 10,0 9,4 8,0 6,0 4,5 4,0 2,0 2,5 1,6 0,1 0,0 Hipertansiyon Glomerülonefrit Diyabetes Mellitus Polikistik böbrek hastalıkları Amiloidoz Tübülointerstisyel nefrit Renal vasküler hastalık
Yüzde Transplantasyon Öncesi RRT Tipi 70,0 66,6 60,0 50,0 40,0 30,0 23,6 20,0 10,0 9,9 0,0 Hemodiyaliz Periton diyalizi Preemtif tx
Yüzde Canlı Verici Tipleri 90 80 70 80,7 71 64,7 82 68 69,2 72,5 60 50 40 30 20 10 11,7 19,5 20,1 22 24,6 20,9 19,1 7,6 9,5 15,2 6 5,4 9,8 8,4 0 Akraba Eş Diğer 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Yüzde Yeni Nakillerde Verici Tipi Ve Yaşı 90 80 % 80.1 2,55 70 60 27,99 50 40 30 42,39 % 19.9 20 0,31 8,59 10 0 6,96 Canlı Donör tipi 8,63 2,34 Kadavra 0 19 yaş 20 44 yaş 45 64 yaş 65 74 yaş
Yüzde Yıllar İçinde Kadavradan Nakil Oranları 40 37 35 34,3 30 25 20 21,3 25,6 27,8 29,6 26 30,5 29,5 21,1 24 26,7 18,1 19,9 15 10 5 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Yıl
Kadavradan Organ Temini (yıllık / milyon nüfus başına) Spain 35,3 USA (UNOS) 26,0 France 25,0 UK 17,0 Germany 14,7 Greece 6,0 Bulgaria 0,5 TÜRKİYE 4,2
Böbrek Transplantasyonunda Sağkalım Oranları % n:1186
İstanbul Tıp Fakültesi Transplantasyon Serisi* Hasta Sağkalım Süreleri 120 100 80 Yüzde 60 40 5 yıllık sağkalım HD %60 Canlı Kadavra 20 0 0 1 2 3 5 8 10 15 20 Yıl * n: 855 hasta, 557 canlı, 298 kadavra
Hemodiyaliz yaşam süreleri
yüzde İnsidan Transplantasyon Hastalarının Ölüm Oranı 12 10 10,6 8 6 4 3,6 2 0 Canlı verici Kadaveri verici
Transplantasyon Hastalarında Ölüm Nedenleri %
Transplantasyon Hastalarında Graft Kayıp Nedenleri PRIMARY NONFUNCTION 4,4 CH. REJ 39,6 DEATH 32,6 RELAPSE OF OD 4,8 NON-COMPLIANCE 9,4 OTHER 9,2 0 10 20 30 40 50 %
Yüzde Transplant Hastalarında Birinci Yıl Graft Fonksiyonu 90,0 85,3 80,0 70,0 n=730 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 7,3 2,7 4,0 0,7 Kreatinin <2mg/dl Kreatinin>2mg(dl Diyalize dönen Re-transplant Ölen
Bu havuzu boşaltabiliriz miyiz? 10 000 SDBY Başarısız Tx n:??? Tx (3000) Ölüm (~6000) Diyaliz hastaları 60 000 SDBY havuzunun radikal olarak azaltılması; 1. KBY progresyonunun önlenmesi (HT-DM) 2. Uzun dönemde başarılı olan transplantasyon
Böbrek Transplantasyon Merkez Sayıları, 2002 den 2015 e 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Transplantasyon Merkezlerinin Dağılımı
Tx merkezlerinin dağılımı Sağlık bakanlığı verisi
Renal Transplantasyon Ekip işidir Diyaliz hekimi Nefrolog Cerrah Koordinatör İmmunolog Patolog Yoğun bakım uzmanı Gastroenterolog, Kardiolog, İnfeksiyon Hastalıkları Uzmanı, Göğüs Hastalıkları Uzmanı, Invazif Radyoloji
Transplantasyon Merkezlerinin Kontrolsüz Çoğalması Denetim zorlaşır Toplam kalite yönetimi sekteye uğrar Çirkin rekabet ortaya çıkar Hasta ve graft sağkalım oranları azalır Kısa sürede diyalize dönen büyük hasta kitleleri, hipersensitize hastalar oluşur Astarı yüzünden pahalıya gelir
Büyük Merkezler ve Hasta Takibi Büyük merkezler (yıllık >100 tx) tüm Türkiye renal tx aktivitesinin % 50 sini gerçekleştirmekte Üniversite 2 Vakıf Üniversitesi 2 Özel Hastane 3 Hastaların önemli kısmı tx yapılan merkezde izlenemiyor!!! Lokal nefroloji takibinin önemi ve gereksinimi giderek artıyor!!!!!
Senede yapılan 3000 renal tx li hastayı gerektiği gibi izleyebiliyor muyuz? Yeterli transplantasyon eğitimi verebilecek kurum sayısı azalmakta ---Kamudan ----Özele kaçış Birkaç üniversite hastanesi Yan Dal Öğrencisi çok az Devlet Hastaneleri Yan Dal Öğrencisi var Tx Eğitimi?? Devlet Hastanelerinde eğitim alan nefroloji yan dal öğrencilerine en az 6 aylık transplantasyon rotasyonu zorunluluğu
Transplantasyon hastası takip ve sorumluluğu Deneyimli transplantasyon merkezleri; Major sorunların çözümü Ciddi akut rejeksiyon atakları Mortal olabilecek infeksiyonlar Ciddi cerrahi girişimler Lokal Nefroloji takibi; Sorunsuz hastanın uzun dönem takibi Minor sorunlar Küçük cerrahi girişimler
Özel Sektör Yaklaşımı Sorunlar Ciddi bir sağlık sorununu çözmek için yaklaşım; SDBY epidemisini engelleme ya da azaltma misyonu???? Yalnızca iyi gelir getiren tek bir operasyon olarak görülmekte. Sonrası???? 1. sene, 3. sene, 5. senede neler oluyor??? Sonraki olası komplikasyonlarda hastaların sahiplenilmesi ciddi sorun, Sonraki her yatışın mali yükü büyük
Türkiye de Renal Transplantasyon SONUÇLAR Transplantasyon sayıları yetersizdir. Artırılmalıdır Transplantasyon sayısı artarken kaliteden asla ödün verilmemelidir Kadavra donörlerin artırılması için istikrarlı çaba gösterilmelidir Tx merkezlerinin denetimi düzenli yapılmalı ve başarı oranları şeffaf olarak izlenebilmelidir Denetim sonuçlarının yaptırımları etkin olmalıdır Alıcı - verici kayıt sistemi zorunlu hale getirilmelidir Önümüzdeki yıllarda biraz daha özenli denetim ve organizasyonla 5000 e yakın kaliteli renal transplantasyon yapabilir ve SDBY hasta sayısını ciddi olarak azaltabiliriz