Glomerül Zedelenmesi -İmmunolojik Mekanizmalar- Dr. Lale Sever 9. Ulusal Çocuk Nefroloji Kongresi, 24-27 Kasım 2016 - Antalya
Glomerülonefritlerin pek çoğunda (patogenez çok iyi bilinmemekle birlikte) immunolojik mekanizmalar rol oynar. Çoğu defa, immunolojik olayları başlatan etyoloji bilinmez. Etkilenme sadece böbrekte Sistemik hastalık Primer glomerülonefrit Sekonder glomerülonefrit
Histoloji - Glomerül Bowman boşluğu Bowman kapsülü parietal yaprağı BBo Podosit Afferent arteriol Endotel hücresi Efferent arteriol
Parietal epitel hücresi Slit diafram Filtrasyon aralığı 40nm Bowman boşluğu Podosit Podosit ayaksı çıkıntılar Mezangial hücre Endotel hücresi Kapiller Kapiller lümeni
Glomerüler dokunun zedelenmesinde doğal immun sistemin ve edinsel immun sistemin çeşitli aktörleri rol oynar.
Glomerüler doku zedelenmesinde doğal ve edinsel immun sistem Pathogen- associated molecular patterns Danger- associated molecular patterns Toll-like ve Node-like reseptörler Couser WG, JASN 2012
Kompleman sistemi - her yerde / baş rolde Kompleman sistemi komponentlerinin serum düzeyleri glomerüler hastalığın tanısı ve aktivitesi açısından kısmen bilgi verir. Ancak, dokuda kompleman ilişkili ciddi hasara karşın dolaşımdaki kompleman düzeyleri etkilenmeyebilir. Couser WG, JASN 2012
Edinsel immun sistem
İmmun depolanma Dolaşan immun komplekslerin böbrekte yakalanması Böbrekte «in situ» immun kompleks oluşumu Dolaşımdan gelen antijen Böbrek yapısındaki antijen Subendotelyal Subepitelyal Mezangial depolanma
İmmun depolanma 1. Dolaşan immun komplekslerin yakalanması Subendotelyal ve mezangial alana geçiş Couser WG, JASN 2012
İmmun depolanma 2. Antijenin ve antikorunun glomerüle ayrı ayrı gelişi Büyük antijenler subendotelyal ve mezangial alanda Küçük antijenler subepitelyal alanda Couser WG, JASN 2012
İmmun depolanma Normal glomerül komponentlerine karşı antikorlar Endotel antijeni (human lizozomal membran protein 2) Bazal membran antijeni (Goodpasture antijeni) Mezangial antijenler (anneksin) Podosit antijenleri (Fosfolipaz A2 reseptörü [PLA2R], Nötral endopeptidaz [NEP]) Couser WG, JASN 2012
İmmun depolanma İmmun depolanma nerede? Patolojik ve klinik sonuçlar Antikor/antijenin biyolojik özellikleri? Depolanmanın mekanizması Dolaşan immun kompleks? İnsitu immun kompleks? Depolanmanın derecesi Couser WG, JASN 2012 Glassck RJ, Fervenza FC, UpToDate 2016
İmmun depolanma İmmun depolanma nerede? Subendotelyal ve mezangial İnflamatuar hücre infiltrasyonu, Mezangial proliferasyon Nefritik sendrom Subepitelyal Noninflamatuar podosit hasarı Nefrotik sendrom Couser WG, JASN 2012 Glassck RJ, Fervenza FC, UpToDate 2016
İmmun depolanma Antikor/antijenin biyolojik özellikleri? Komplemanı aktive etme özelliği ne kadar yüksekse o kadar ağır zedelenme! Couser WG, JASN 2012 Glassck RJ, Fervenza FC, UpToDate 2016
İmmun depolanma Depolanmanın mekanizması Dolaşan immun kompleks? İnsitu immun kompleks? Dolaşan immun kompleks tutulması İn- situ immun kompleks oluşumu Nefritojenik değil Lokal doku hasarı Couser WG, JASN 2012 Glassck RJ, Fervenza FC, UpToDate 2016
İmmun depolanma Depolanmanın derecesi İmmun kompleks birikimi ne kadar fazla ise o kadar ağır zedelenme! Couser WG, JASN 2012 Glassck RJ, Fervenza FC, UpToDate 2016
Edinsel immun sistem
T hücreleri Couser WG, JASN 2012
Akut poststreptokoksik glomerülonefrit Streptokokal pyojenik eksotoksin B (Spe B) Subepitelyal immun kompleks depolanması (IgG ve C3) Eksüdasyon! Nefritik bulgular?! Bir miktar subendotelyal depolanma da var? Spe B kompleman sistemini direkt olarak aktive ediyor? Bazal membranda proteoliz subendotelyal immun kompleksler subepitelyal alana göç ediyor?
IgA nefropatisi Anormal glikozillenmiş IgA1 Kalıtsal? Epigenetik? Dolaşan immun kompleksler Mezangiyal depolanma Lektin yolu ve alternan yoldan kompleman aktivasyonu
Minimal lezyon hastalığı Two-hit teorisi Uyaran IL-13 CD80 (B7-1) Podosit CTLA-4, IL-10, TGF-beta T reg hücre
Sonuçlar Glomerül zedelenmesinde doğal ve edinsel immun sistemin çok sayıda komponenti birlikte ve birbirini etkileyerek rol oynar.
Sonuçlar İmmun mekanizmaların işleyişi kişiden kişiye farklılık gösterir. İmmun- genetik özellikler önemlidir.
Sonuçlar İmmun mekanizmaların işleyişi kısmen de olsa bilindiği halde immun zedelenmeyi önleyecek spesifik ilaçlar henüz geliştirilememiştir.