Geriatrik hastalarda sorunlar ve düzenlemelerd Dr.Nurettin Karaoğlano lanoğlulu
Yaşlılık? Eskimektir, gevşemektir, emektir, sarkmaktır, r, solmaktır, Sık k sık s k hastalanmaktır Kişinin inin melekelerini, libidosunu kaybetmeye başlamas lamasıdır Sürekli bir şey (anahtar, gözlg zlük, v.s) aramaktır Şarap, keman veya halı gibi, eskidikçe e değer er kazanmaktır Olgunlaşmakt maktır,bilgeleşmektir, filozoflaşmakt maktır, Yılların n yüzümüze y ze çizdiği i yol haritasından rahatsız olmamaktır Gittikçe e küçük üçülen bir adada yaşamakt amaktır
Kronolojik yaşlanma Biyolojik yaşlanma kalıtımsal psikolojik çevresel evresel yaşam am tarzı
Fizyolojik değişiklikler iklikler Enflamatuar yanıt t artar Alveol sayısı azalır Damarlarda ateroskleroz gelişir ir Böbreklerde fonksiyonel glomerül sayısı azalır Karaciğer kütlesi k küçük üçülür Nörolojik sistemde önemli değişiklikler iklikler
Ortalama ömür Eski Roma'da 22 yıl y 19. yüzyy zyılda 41 yıly Geçen en yüzyy zyıl l 50 yıl y Günümüzde Gelişmi miş ülkelerde 75-80 yıly Afrika ülkelerinde 40-45 45 yıly *Türkiye'de ortalama ömür r 71,4 kadınlarda 73,8 erkeklerde 68,9 *BM Kalkınma Programı (UNDP) 2007 İnsani Kalkınma Raporu
Yaşlı nüfusun toplam nüfusa n oranı 1900 2000 2030 ABD % 4 %11 %20 Türkiye %4,5 % 6
Yaş grubu-insidans ABD de akciğer kanseri 75-79 79 grubunda 357/100 000 50-54 54 yaş grubunda 58/100 000 Feinstein MB, Bach PB. Epidemyology of lung cancer Chest Surg Clin N Am 2000;10:653-661 661
1970-2000 Cerrahi teknik Anestezi Ağrı tedavisi Preoperatif değerlendirme erlendirme Ek hastalıklar kların n etkili tedavisi Postoperatif bakım m koşullar ullarının n gelişmesi
Son 30 yıly 1974 de Weiss; 70 yaş üzeri hastalarda torakotomi kontrendikedir 1986 da Romano ve Mark; Akciğer rezeksiyonlarında yaş en önemli risk faktörüdür ve yaşla operatif mortalite doğru orantılı olarak artar 1991 de Naunheim; 80 yaş üzerindeki hastalarda yaş önemli morbidite ve mortalite nedenidir 1993 te Thomas; 70 yaş üstü ve 70 yaş altı hastalarda postoperatif pulmoner komplikasyon görülme g sıkls klığı açısından bir farklılık bulunmamaktadır 2006 da Cerfolio ; 70 yaş üstü ve 70 yaş altı hastalar arasında Hastane yatış süreleri, major morbidite ve mortalite oranlarında nda herhangi bir fark yok
Mortalite-Morbidite Morbidite mortalite % morbidite % Genel 4-6 20-40 İleri yaş 9-15 30-50
Morbidite ve Mortaliteyi artıran ran sebepler İleri yaş Kardiovasküler hastalık KOAH Düşük postoperatif FEV1 Acil operasyon, Uzun operasyon süresi, s Ekstended rezeksiyon Renal yetmezlik Albumin seviyesi <3.5 g/dl dl,, Anemi (Hb( <8.0 g/dl dl) Günlük k aktivitelerinde yardıma ihtiyaç duyma Morbid obezite Sigara
Preoperatif dönem Peroperatif dönem Postoperatif dönem
Preoperatif dönem Kardiopulmoner değerlendirme erlendirme Diğer organ patolojileri Venöz tromboemboli proflaksisi KOAH Sigara?
İnoperabilite kriterleri Hiperkapni (PCO2> 45 mmhg) Hipoksemi (PO2< 50 mmhg) Pnömonektomi için in FEV1< 2000 ml veya MVV< %50 Lobektomi için in FEV1< 1500 ml Postoperatif FEV1< 800 ml
Preoperatif değerlendirme erlendirme FEV1 >2L(%60) DLCO > (%60) Normal arter kan gazı FEV1 < 2L (%60) DLCO < (%60) Anormal arter kan gazı FEV1<(%40) DLCO<(%40) SİNTİGRAFİ Postop FEV1>800 DLCO>(%40) Postop FEV1< 800 DLCO <(%40) CERRAHİ (-) Egzersiz testleri Merdiven(< 2 kat) (+) VO2max <15ml/kg/ 15ml/kg/dk >% % 2 desaturasyon CERRAHİ DIŞI TEDAVİ
Peroperatif dönem Daha az invaziv cerrahi Ağrı azaltıcı cerrahi prosedürler rler Kısa operasyon süresis Bronkoskopik aspirasyon
Daha az invaziv cerrahi VATS Minitorakotomi Kas koruyucu torakotomi Minimal kanama ve doku travmatizasyonu Parankim koruyucu prosedürler rler
Akciğer kanseri-vats 55 hastaya VATS (stage( I) (80+) Ortalama yaş 82.7 (80-89 yaş arası) lobektomi 37, bilobektomi 1 segmentektomi 7 wedge rezeksiyon 10 Morbidite (%25.6) Mortalite (%3.6) Ortalama hastane yatışı 8 gün g 3 yılly llık survey %76.4, 5 yılly llık survey %65.9 Mun M., Kohno T Video-assisted thoracic surgery for clinical stage I lung cancer in octogenarians. Ann Thorac Surg.. 2008 Feb;85(2):406 ;85(2):406-11
Ağrı azaltıcı cerrahi prosedürler rler VATS Minitorakotomi Kas koruyucu torakotomi Cerrahi teknik Absorbabl sutür kullanımı Transkostal kot sutürü Drene bağlı ağrının n engellenmesi
Torakotomi-solunum yetmezliği İnterkostal kesi-postoperatif ağrı İlk gün g vital kapasite kaybı % 25 Pulmoner kompliansda azalma Derin nefes almada zorluk Öksürememe Sekresyon retansiyonu Hipoventilasyon-CO2 retansiyonu Atelektazi-pnömoni
Postoperatif dönem Erken ekstübasyon Erken mobilizasyon Epidural veya hasta kontrollü analjezi, İnterkostal blokaj Nazal oksijen desteği Göğüs s fizyoterapisi Gerekirse fiberoptik bronkoskopi
Kardiopulmoner komplikasyonlar Morbidite ve mortalitenin en önemli nedenidir Pulmoner komplikasyon %20-50 Preop. pulmoner fonksiyonlarda bozukluk Sigara Kardiak komplikasyonlar %3,8-37 Mediastinal kayma Hipoksemi Anormal kan ph
Komorbid hastalık Başka bir hastalık anamnezi %83 Kardiak hastalık, diabet, hipertansiyon %39 Duque JL et all. Ann Thorac Surg 1997;63:944-950 950
273 Olgu (70+) (n) Mortalite 5 yıllık survey Standart 237 11 (%4,0) 34,30% Ekstended 36 4 (%11,1) 24,10% Lobektomi 151 9 (%5,9) 35,20% Bilobektomi 49 2 (%4,7) 30,30% Pnömonektomi 42 3 (%7,1) 24,50% Sleeve rezeksiyon 9 1 (%11,1) 25,70% Wedge rezeksiyon 22 0 15,50% Sirbu H, Schreiner W, Dalichau H, et al.. Z Herz- Thorax- Gefäßchir 2005; 19:37 45.
Major komplikasyon 273 Olgu (70+) Mortalite 15(%5.4) BPF 6 1 (6.6) Uzamış hava kaçağı 8 - Kanama(retorakotomi) 5 1 (6.6) Balgam retansiyonu 23 - Postoperatif pnömoni 8 5 (33.7) ARDS 3 2 (13.3) Pulmoner emboli 2 2 (13.3) Miyokard infarktüsü 2 1 (6.6) Kardiyak herniasyon 1 1 (6.6) Diğer 9 2 (13.3) Toplam 59(%21.6) Sirbu H, Schreiner W, Dalichau H, et al. Clinical course and surgical long-term outcome in geriatric patients with non-small cell carcinoma. Z Herz- Thorax- Gefäßchir 2005; 19:37 45.
726 hastalık çalışma Geriatrik hasta grubu (363) 70-74 74 yaş:191 hasta 75-79 79 yaş:121 hasta >80 yaş: : 51 hasta Kontrol grubu 363 hasta (<70( yaş) Kontrol ve geriatrik grubun stage, pulmoner fonksiyon, performans durumu, rezeksiyon tipi birebir benzer Hastane yatışı ışı, major morbidite veya mortalite oranlarında nda herhangi bir fark yok Geriatrik grupta stage I de 5 yılly llık survey daha iyi (%78- %69), diğer evrelerde ise benzer Neoadjuan tedavi alan hastalarda major morbidite 3 kat fazla Cerfolio R.J., Bryant A.S. Survival and Outcomes of Pulmonary Resection for Non-Small Cell Lung Cancer in the Elderly: A Nested Case-Control Study. Ann Thorac Surg 2006;82:424-430.
Mortalite-Morbidite (80+) (n) Morbidite Mortalite Survey (5 yıl) Ginsberg 1983 37? (%) 8,1? Shirakusa 1989 31 (%) 51 (%) 13 55% Osaki 1994 33 (%) 67 (%) 21 32% Naunheim 1994 37 (%) 45 (%) 16 30% Pagni 1997 54 (%) 45 (%) 3,7 43% Wada 1998 225? (%) 2,2? Port 2003 61 (%) 38 (%) 1,6 38%
ATATÜRK GÖĞÜS G S HASTALIKLARI VE GÖĞÜS G S CERRAHİSİ EAH Ocak 2007-mart 2008 70 yaş altı 70 yaş üstü Operasyon 1452 122 Mortalite 23(%1.58) 14(%11.4)
ATATÜRK GÖĞÜS G S HASTALIKLARI VE GÖĞÜS G S CERRAHİSİ EAH 70+ yaş mortalite Pnömonektomi 5 Lobektomi +wedge 3 Sleeve üst lobektomi 1 Bilobektomi sup. 1 Lobekt.+.+toraks duvarı rez.. 1 Trakeal rezeksiyon 1 Dekortikasyon 1 Bül ligasyonu 1
ATATÜRK GÖĞÜS G S HASTALIKLARI VE GÖĞÜS G S CERRAHİSİ EAH Ek hastalık-mortalite mortalite(%64) Hipertansiyon 4 Diabet+kr kr.renal yetmezlik 2 Hipertansiyon+kalp yetm.+.+diabet + hipotiroidi 1 Diabet 1 Koroner arter hastalığı 1
Rezeksiyonla sağlanacak yaşam am süresi, s beklenen cerrahisiz yaşam am süresinden uzun olmalı? Postoperatif elde edilecek hayat konforu yüksek y olmalı Ekstended rezeksiyonlar sadece çok ok iyi seçilmi ilmiş hastalarda yapılmal lmalıdır Pulmoner fonksiyonları sınırlı olan tümör t çapı <2 2 cm hastalarda wedge rezeksiyon veya segmentektomi lobektominin alternatifi olarak kullanılabilir labilir Survey yaştan bağı ğımsız z ve tümör t r evresi ile ilişkilidir Cerrahi; Geriatrik hastalardada tek küratifratif tedavi seçene eneğidir
Pablo Picasso, 91 yaşı şında ölünceye kadar resim yapmayı sürdürdü.