DO RU I E ODSTÖRER DO RU I E ODSTÖRER IfiTIR - 1 ÇÖZÜÜ 1.. = n = = = += = k sa evre = n = = olur. 4. a) ESE IRI =1 b) =. = 4. + 4 + = = 6 + 4 = =. = 6.4 + 6 + 4 = 1 5 = + 1 5 = 5 4. 1 1 1 1 1 = + + + = 1 olur. 4 6 4 1 1 = 1 6 + 1 4 + 1 = = c) 9 99 999 = 4 + = 1 =. = 6. + 6 + 4 = Üç konansatöre birbirine olur. 9 99 999 = 9 + 99 + 999 = 1107 46 EETR E EETRO
5. a) = = 6. = = =1 = = =1+1= bulunur. 1 = b) = = 6 + 4 + 8 = 1 = = = =1+1= ESE IRI 7. Z c) = = = k sa evre Z Z Z Z = Z = + = bulunur. = = Z 1 1 1 1 1 = + + + 6 ( ) ( ) ( 1) ( ) 1 1 = + + + 6 = EETR E EETRO 47
8. a) 1 1 1 1 1 1 1 1 1 = n = 1 9 = 1 1 1 = n = 1 = = +6 = b) 1 =1 10 = = 1 =1 b) 1 = 9 + 9 = 54 5 5 1 = n = 1 = 9 11 11 11 11 11 = n = 1 10 = 9 5 c) 1 1 = 10 1 = n = 1 =1 1 1 c) 1 1 1 1 1 1 = n = 1 5 1 1 1 1 1 = n = 1 7 = 18 5 + 18 7 = 1 5 1 ESE IRI 10 1 1 = 1 = n = 16 = =1 10. a) 1 9. a) 1 = 1 her üç uruma a k sa evreir 10 10 = 4 + 1 = 1 1 1 =1 = 1 1 = = + 4 + = 10 48 EETR E EETRO
b) 1 1 = =1 11. a) 4n 6n 8n 4n 4n 6n 8n 4n =8n 8n 4n = 1 7 1 efl = 7.1 7 +1 = 8 19 1 4n 6n 6n 8n =1n 8n 8n =4n = 84 19 + 4 = 160 19 1n 4n 8n = 5 c) 1 1 = ESE IRI b) = 4+ 4+ 4 = 64 5 5 4n =8n 8n 4n 4n 6n 6n 8n 7 1 = = 4.7 4+ 7 = 11 8n 8n =4n 8n 4n 6n 6n 8n =4n 8n 6n 6n n = 8 + + = 11 6 6 160 11 EETR E EETRO 49
c) =1n 6n 6n =4n 4n 8n 4n 4n 1. 9 efl =9 8n 9 9 = 1n 8n 4n 4n 9 9 = = = 1.8 1 +8 = 4n 5 1n 8n = 8n = = 4 + 8 = 64 5 5 ESE IRI 1 = 1 8 + 1 8 + 1 4 = bulunur. 1. = =10 = =10 efl = 14. 10 10 = = = = + 5 = = = + + 5 = 10 50 EETR E EETRO
15. P P P P k sa evre 1 c) = P = 1 a) 1 = P = = 1 = 4 + 1 = 40 7 7 = = 1 7 b) P = + = = ESE IRI 16. BJ Tak m B Harfi 1 = = = = = olur. B 1 = 1 1 + 1 4 + 1 8 + 1 8 = 1 7 1 J Harfi = = 1 + = 40 4 7 7 = J = + = olur. EETR E EETRO 51
Harfi 1 1 B Tak m Harfi 9 0 9 9 9 7 9 9 = = 4 + 4 + = 10 olur. = = + 4 = 7 olur. B Harfi GS Tak m 1 G Harfi = G = 1 + 5 = olur. ESE IRI 61. = = = B 6 + 1 4 olur. 1 S Harfi 10 10 7 7 7 iptal 10 10 10 10 17. P = S = 1 + = olur. iptal P 5 EETR E EETRO
a) - aras naki efle er s a, = 6 + = olur. P b) = 8 = 4 olur. c) ve noktalar ayn nokta olu unan, = 0 olur. ) ESE IRI e) = 68. + = 48 = 4 olur. 6 8 14 7 1 1 1 1 = + + = olur. P 8 8 4 P P EETR E EETRO 5
DO RU I E ODSTÖRER IfiTIR - ÇÖZÜÜ 1. a). a) 1 5. = κε. = 6. 8, 85. 10. = 610. o 88510,. b) q =. = 6.10 8.100 = 6.10 6 = 6 µ 1 4 = ε = 88510,.. = 10. 17, 7. 10 b) = κ. = 80..10 9 = 1,6.10 7 9 8 6. fiekil-i eki konansatörün s as, hava = ε olu u =6 µ bize verilmifl fiekil-ι / / / / / κ κ = / = κ 1 = κ 1 = / κ / =4 / κ =4 fiekil-ιι = κ 1 ε =.κ 1 ε =..6 = 6 µ = κ ε = κ ε =.6 =1 µ. a) ürenin içine veya üzerineki potansiyel, b) = kq r ifaesiyle bulunur. ürenin s as, q q r 10. m 1 = = = = = kq k 910 10 9. r 11 11 ' = κ. = 6 1 10 =. 10 11 olur. ESE IRI = κ ε = κ ε = 4.6 = 4 µ =6µ =1µ =4µ 4. a) b) q =. = 8,85.10 10.4000 =,54.10 6 c) 1 5 = ε = 88510,.. = 88510,. 510. 10 ' = ' = 1 5 ε. 88510,.. = 4, 45. 10 10. 10 10 =6µ =6µ Devrenin toplam s as = n = 6 eş = 18 µ bulunur. 5. a) q =. = 0.10 6.00 = 4.10 b) c) n= 4.10 16 =,5.10 tane olur. 19 1,6.10 E= 1. = 1 6 1.0.10.(00) = 4.10 = 0,4 J 7. I. evhalar aras na hava varken, a) q =. = 5.40 = 00 b) E= q 00 410 joule = ( ) 5. =. II. κ = olan teflon olurulursa, = =.5 = 10 olur. a) q =. = 10.40 = 400 b) E'= q' 400 810 ' = ( ) 10. =. joule 54 EETR E EETRO
8. ük-gerilim grafi ine o runun e imi s ay verir. 0 = = 5 10 = = 5 10 = = 10 1 a) onansatörler ba lan nan, 1 1 1 1 = + + 4 1 eş 1 1 4 = + + 4 eş 1 7 = eş 4 = 4 olur. 7 eş () 1 ( ) ( 4) b) onansatörler ba lan nan, q toplam = q = q = q olur. Bu uruma, q top = q. top =. 4 140 = 4. = 0 volt bulunur. 7 c) q =. = 4.140 = 80 top eş top 7 q = q = 80 olur. top 9. a) E= 1.. = 1..(1) = olur. = = = =140volt ESE IRI b) - noktalar aras naki efle er s a, = B +B = 60 6 + 10 =0+ 40 = 60 olur. c) q D = D. D 10 =. D D = 60 volt olur. 11. a) onansatörler birbirlerine ba l olu- unan, = 1 + + = 6 µ olur. b) =. 1 = 1.10 6.100 = 1.10 4 q =. =.10 6.100 =.10 4 q =. =.10 6.100 =.10 4 c) q top = + q + q = 1.10 4 +.10 4 +.10 4 = 6.10 4 1. a) q = q. = 4..40 = 4. = 10 volt olur. b) q = q. =. 4.10 =. = 0 volt olur. = + + = 40 + 10 + 0 = 70 volt b) q=. = 6. 0 = 10 10 n = = 7510,. 19 1610,. 0 1. c) 1 1 E=. =. 6.( 10) = 00J 10. fiekileki konansatörler ba lan nan, 1 = 1 6 + 1 + 1 eş (1) () () 1 = 6 6 eş eş = 1 olur. a) q top =. top = 1.10 = 10 µ olur. onansatörler ba lan nan her bir konansatörün yükü, toplam yüke eflittir. q =.=4.100=400 q =.=6.50=00 I. (+) levhalar birbirine, ( ) levhalar birbirine ba lan rsa, =100volt a) ki konansatörün potansiyelleri eflitleninceye kaar yük ak fl evam eer. = = olur. q + q = q + q 400 + 00 = 4. + 6. =50volt 700 = 10 = 70 volt olur. = = = 70 volt olur. q q EETR E EETRO 55
b) q = 4. = 4.70 = 80 = 6. = 6.70 = 40 olur. q II. Ters iflaretli elektrikle yüklü levhalar birbirine ba lan rsa, a) onansatörler birbirine flekile görülü ü gibi ba lan - na toplam yük, q ilk =q q = 400 00 = 100 luk yük potansiyeller eflitleninceye kaar evam eer. = = olur. q ilk = q + q 100 = 4. + 6. 100 = 10 = 10 volt = = = 10 volt olur. b) q = 4. = 4.10 = 40 volt = 6. = 6.10 = 60 volt q 14. ve konansatörlerinin üzerineki yükler eflit olu una göre, s alar eflit olur. Bu uruma = = olsun. ve nin üzerineki toplam yük, q, = 1q olur. konansatörünün içine ielektrik sabiti olan mae konulu una s as olur. q = q ise q 1 = q olur. Toplam yük korunaca nan, q, = q, 1q = q + q 1q = 4q q = q olur. a) q 1 = q =.q = 9q b) q = q = q c) fiekil-i e, q top =. 1q=. = 6q fiekil-ii e, q top = efl. q q =400 1q= 4.' '= q = olur. q q = = fiekil-ι fiekil-ιι q =00 = = ESE IRI 15. I. anahtar aç kken a) b) q =. = 1 top eş top 140 = 40 7 q top = q = q 4 = 40 olur. c) q 4 = 4. 4 40 =. 4 4 = 80 volt II. anahtar kapat l na, a) b) = 4. 4+ = 1 eş 7 = = = = Devrenin efle er s as, = 6. eş = olur. 6+ ile lik konansatörler birbirlerine ba l r. = q ifaesine göre s a ile gerilim ters orant l olarak paylafl l r. Bu uruma l k konansatörlerin gerilimi ise 4 = lik konansatörün gerilimi olur. Bu uruma, + = 140 = 140 = 140 volt olur. Bu gerilim ayn zamana konansatörünün üzerineki gerilime eflittir. q =. =4 140 = 560 =140olt =140olt c) == 140 = 80 4 volt olur. 4 = 4 = 56 EETR E EETRO
DO RU I E ODSTÖRER TEST - 1 ÇÖZÜÜ 1. fiekileki evreyi rahat çözebilmek için belirli köflelere harfler verilikten sonra evre aç l r. k sa evre 9 P P P =.1 +1 = 4. ve = 4+ = 4 1 olur. ve birbirine olu unan, = + 4 = olur. =1 = efl = P 9 1 1 P efl = = =. 1 1 1 1 1 1 = + + + + 1 1 4 ( 4) () 1 () 1 ( ) ( 4) 1 1 1 = = olur. 1 1 EP D ESE IRI = 4 + 1 = olur. EP E. q =. ifaesine q sabit olu unan s a iki kat - na ç kart l na gerilim yar ya iner. EP B = = = 4 = 5 =. 5 =. olu unan 4 = lik konansatör iptal eilir. Bu uruma konansatörü konansatörüne, konansatörü 5 konansatörüne ir. 1 = 4. = =60olt =60olt fiekile konansatörler özefl olu unan üzerlerineki yükler eflittir. q =. olu unan. ler her üç konansatör için eflit olmal r. S a küçük ise potansiyel büyük olmal r. Bu uruma lik konansatörler üzerineki gerilimler ise l k konansatörün üzerineki gerilim olur. Bu uruma, + + = 60 4 = 60 = 15 volt olur. - aras naki gerilim =.15 = 0 volt olur. EP EETR E EETRO 57
5.. 5 =. 4 olu unan = lik konansatör iptal eilir. = 4 = 1 = fiekile evree ve noktalar gerekli yerlere yaz l na evre aç l r. =.6 + 6 = = 5 = =1+ = 5 olur. = EP D Bu uruma tüm konansatörler olur. = + + + 1 + = 10 olur. EP 7. = ε ' = ε =4. ε ' = 4 olur. EP B 6. = 1 = 4.1 4+1 = ESE IRI 8. onansatörün s as, 1 E=. 1 =..( 1) = olur. onansatörün yükü 40 olu una gerilim, q =. 40 = 4. = 10 volt olur. EP = efl = = 9. ve konansatörleri ba lan nan q = q = q, = olu unan, = = q q = = 4 = = 5 = q = q = 1 olur. EP 58 EETR E EETRO
10. ve konansatörleri ba l olu unan ve üzerineki yükler eflittir. q = q olu unan I. ifae o ruur. ve konansatörlerinin efle er s as, = 4.1 = olur. 4+1 q Z q Z + q 1 1. konansatörünün gerilimi, 1 = 10 volt enerjisi, E 1 = 00 J olu unan, E = 1 1. 1 1 1 =10volt =0volt ve konansatörlerinin toplam yükü, q =. =. q = q = q =. Z konansatörünün yükü q Z = Z. =. olur. Bu uruma, q = q = q Z = olur. II. ifae o ruur. + = Z = olur. III. ifae yanl flt r. EP D 11. Gerilim iki kat na ç kt na, = q ifaesine görülü ü gibi sabit olu unan yük iki kat na ç - kar. onansatörün s as gerilime ba l e ilir. EP ESE IRI 00 = 1.(10) = olur. konansatörünün yükü, =. 1 = 6.10 = 60 = q = 60 olur. konansatörünün üzerineki gerilim = 0 volt q = 60 olu una göre, = q = 60 = olur. 0 konansatörünün üzerineki gerilim, = 1 + = 10 + 0 = 0 volt E = 900 J olu una göre, E = 1. 900 = 1.(0) = olur. 1. =µ efl = =6µ 5 =µ =6µ q =18 =µ µ = = = = Efle er s a, = + = olur. =4µ 4 =1µ 4 = 4.1 4+1 = µ q =18 EP fiekileki evree konansatörler olu unan, = q = q = 6 olur. q=6 =6µ 6µ µ q q EP E EETR E EETRO 59
14. 1 =0volt =4µ =µ =µ + 4 =µ 5 =4µ 4µ 1 =0volt µ µ 4µ µ + 1 =0volt 6µ µ =40volt 4µ µ + 6 µ ve µ luk konansatör ba lan nan yükleri eflit olu unan = 40 volt olur. µ =60volt 4µ =60volt µ + ESE IRI 60volt 5µ 4µ 5 + fiekile konansatörler ba l olu unan yükleri eflit olur. 60.5 = 4. 5 5 = 75 volt olur. Üretecin gerilimi, = 60 + 75 = 15 volt olur. EP E 60 EETR E EETRO
DO RU I E ODSTÖRER TEST - ÇÖZÜÜ 1. 1n n. 4n n 1n n 1n n n 1 1 1 = 4.1 4+1 = n = n 4n 1n 1n n n =n 1n n n = = 1 1 1 = = 6. 6 + = n n n n ESE IRI = n n n n = n = =1n = =5n n = + + 4 = 9 bulunur. EP E n n n 1n 5n =.5 +5 = 10 7 n EP D. fiekil-i eki konansatörün yükü, =. = 4.50 = 00 olur. fiekil-ii e konansatörler birbirine oluklar nan toplam yükü paylafl rlar. q 1 + q =. +. = 00 4. + 6. = 00 10 = 00 = 0 volt olur. konansatörün yükü q =. = 6.0 = 10 olur. q = q 1 = EP E EETR E EETRO 61
4. Devre aç l rsa, 5. fiekileki konansatörler efle er s a 1 olu unan, = 4 + + + + 16 = 1 + = olur. EP 1 1 = 1 efl = = = n = 8 4 = =1 = = 8 = 1 P P P = P 1 k sa evre = 4.1 4+1 = = = = P 1 EP B ESE IRI 6. E= 1. 8= 1..() = olur. Bu konansatörleren 4 tanesi ba lan rsa, = eş n = 4 = 1 olur. 7. Bir konansatör bir üretece ba l ise, levhalar aras naki uzakl k artt r l na veya azalt l na üretecin uçlar aras naki gerilimi e iflmez. Tüm nicelikler EP fiekil-i geriliminin sabit olmas na göre e erlenirilir. artt r l na, = ε o olu unan s a azal r. q =. ifaesine sabit olu unan, azal rsa q yüküe azal r. E= 1 ifaesine sabit olu unan, azal rsa, enerjie. azal r. E= ifaesine sabit olu unan, artarsa elektrik alan azal r. Bu uruma fiekil-i e verilen tüm nicelikler o ruur. Bir konansatör bir üretece ba l e ilse, levhalar aras naki uzakl k artt r l na veya azalt l na konansatörün yükü e ifl- fiekil-ιι mez. Tüm nicelikler q yükünün sabit olmas na göre e erlenirilir. artt r l na, = ε o ifaesine göre, s a azal r. q =. ifaesine göre, q sabit olu unan azal rsa gerilimi artar. E= 1 ifaesine, q sabit olu unan. = q azal rsa, enerji artar. E= ifaesine artt na gerilimi e artt nan elektrik alan sabittir. Bu uruma fiekil-ii için verilen ört nicelik o ru fakat fl kk naki elektrik alan bilgisi yanl fl olu- unan cevap olur. EP + + 6 EETR E EETRO
8. =µ =6µ =1 1 fiekil-i eki konansatörün yükü, q =. =.00 = 900 µ olur. konansatörü yüksüz 6 µ l k konansatöre olarak ba lan na potansiyelleri ortak oluncaya kaar toplam yükü paylafl rlar. ük korunu unan, q ilk = q son 900 =. ort +. ort 900 =. ort + 6. ort 900 = 9. ort ort = 100 volt olur. EP B 9. fiekileki konansatörler birbirine oluklar nan her bir konansatörün üzerineki gerilim 110 volttur. konansatörü evreen ç kart l na konansatörün üzerineki gerilim, olay s yla enerjisi e iflmei inen konansatörün üzerineki enerji e iflimi s f r r. 10. 00olt fiekil-ι ort fiekil-ιι =1µ =µ =4µ 110olt EP ESE IRI 11. 1 1 1 ve birlikte kapat l na evrenin efle er s - as, 1 ile 1 lik konansatörler olu unan, = 1.18 1 +18 = eş 5 = 6 4 +1= 5 5 q =.= 4 1 eş 5 Bu uruma, q > q > olur. EP D / / Κ = / Κ 1 = hava hava / fiekil-ι fiekil-ιι 1 nahtar kapat l rsa efle er s a ve yük, = + 1 = =. = 4. olur. anahtar kapat l na 1 ile l k konansatörler ba lan nan, Κ 1 = / / / Κ = / 1 = 1.6 1 + 6 = =4+1= ve toplam yük, q =. = 5 olur. = / =1 = = =1 =1 EETR E EETRO 6
fiekil-i eki konansatörün s as, o= εo = fiekil-ii eki konansatörlerin s as, =. =..(. 1 κ1εo ε ) = 6.6 = o =. κεo = κ.( ) =.(6) = 1 εo = εo = ε = olur. o ve birbirine ba l olu unan, = 6.18 6 +18 = 648 eş = 1 olur. 54 EP B 1. fiekileki konansatörler ba lan nan yükleri eflittir. Bu uruma q =. ifaesine göre. ler eflit olmal r. l k konansatörün üzerineki gerilim ise lik konansatörlerin üzerineki gerilim olur. = = 15 = 5 volt olur. = + + = 7 = 7.5 = 5 volt olur. EP ESE IRI 64 EETR E EETRO
DO RU I E ODSTÖRER TEST - Ü ÇÖZÜÜ 1. = n = 8 = = = =10 10 = = = = 4 = ESE IRI. onansatörler 0 voltluk bir üreteçle olurulu unan, = 60 1 0 = = 10 0 = = 80 0 = EP q q + + 600 80 + + = = = q = lik konansatörün yükü q ise 4 = lik konansatörün üzerineki yük q olur. Bu uruma = q ve q = q olu unan, q = 10 = = 10 = olur. 10 q1 q = q q = 1 olur. EP E EP. k sa evre 4. = = 6. 6 + = = = = EETR E EETRO 65
= 6. 1 =10 = = = =10 5 = = = + 6 = 9 EP E fiekil-ι fiekil-ιι fiekil-i e konansatörünün üzerineki gerilim ise, konansatörün yükü, =. = 4. olur. fiekil-ii e ve konansatörleri olu unan konansatörünün üzerineki gerilim ise konansatörünün yükü, q =.5 =.5 = 10 olur. ve q yükleri oranlan rsa, q q 1 4 = = olur. 10 5 5. µ µ µ 1µ 6µ 1µ µ 1µ µ 1µ µ µ =µ 6µ µ 1µ µ 1µ µ 1µ 1µ =1µ ESE IRI EP B 7. ve konansatörleri ba lan nan üzerlerineki yükler eflittir. E= q 0 = q.1 0 = q Taraf tarafa oranlanırsa,. q 0 0 =.1 q. = 1 1 = 1 1 olur. = ise = olur. 6µ µ =µ = q ifaesine eğerler kullanılırsa, µ 1µ =4µ 1µ 1µ = q 1 = q 1 = 6. 6 + = µ 6µ µ =. + = 6 yazılıp oran lanırsa, 5 4µ 1µ = + = 5µ = 4.1 4+1 = µ EP q 1 = q = q 6 1 5q = 5 olur. 6 7 EP 66 EETR E EETRO
8. onansatörün hava ortam na s as, = ε o ifaesiyle bulunur. evhalar aras na κ maesi konulu una s a, 11. bofl / / Κ 1 = Κ =4 ' = κε. = κ. olur. o 9. Bu uruma konansatörü s as artar. II. ifae o ru olmufl olur. evhalar gerilime ba l oluklar nan gerilim sabittir. III. ifae yanl flt r. q =. ifaesine sabit olu unan s a artarsa konansatörün yüküe artar. I. ifae e yanl fl olur. EP B = 6 q =0volt =0 fiekil-i eki konansatörün s as, = ε flekline yaz labilir. fiekil-ii eki konansatör birbirine ba l iki konansatör gibi üflünülür. 1= κ1. ε =.. ε = 4 / = κ. ε = 4.. ε = 8 / onansatörler ba l olu unan, eş =. + = 4.8 4+8 = 1 = 8 olur. 1 / / Κ 1 = Κ =4 EP D noktas n n potansiyeli 0 volt olu u verilmifl. Topra n potansiyeli her zaman s f r r. 6 ve konansatörleri ba lan nan yükleri eflittir. q =. ifaesine göre 6 nin üzerineki gerilim üflmesi ise, nin üzerineki gerilim üflmesi olur. noktas naki potansiyel 0 volt, noktas naki potansiyel s f r olu unan, = 0 0 = 0 + = 0 = 0 = 10 volt olur. Bu uruma, = = 10 volt 0 = 10 = 0 volt olur. EP D 10. anahtar kapat l rsa konansatörler ba lanaca nan üzerlerineki gerilimler eflittir. Ι. ifae o ruur. konansatörü yüklenikten sonra anahtar n aç lmas veya üretecin evreen ç kar lmas konansatörüne bir e iflme yapmaz. konansatörünün gerilimi, yükü e iflmez. II. ifae yanl fl, III. ifae o ruur. EP D ESE IRI 1. k sa evre ve lik konansatörler olu unan üzerlerineki yükler eflittir. Bu uruma q =. ifaesine göre lik konansatörün üzerineki gerilim 10 volt ise lik konansatörün üzerineki gerilim 0 volt olur. EP =10volt =10volt =10volt =0volt EETR E EETRO 67
DO RU I E ODSTÖRER TEST - 4 Ü ÇÖZÜÜ 1.. (+) = = = = = 6 5 +=16 5 olur. efl = = =. + = 6 5 EP ESE IRI ucu (+), ucu ( ) olsun. Bu uruma konansatörlerin birer uçlar (+), i er uçlar ( ) ye ba lan - nan birbirlerine üç konansatör oluflur. 1 + + + + + + + + + ε ε o o ε + + o + + + + + + + ( ) = ε o = ε = ε o o = ε olur. - arasınaki eşeğer sığa, o = + + 1 = ε + ε + ε o o o = 5ε olur. o EP E. = = 4. = efl = 1 =.6 + 6 = = 4 + 4 = EP D = 5.15 5+15 = 75 0 = 15 4 olur. EP B 68 EETR E EETRO
5. ve konansatörlerin s as, P P 9 9 1 = εo =.( εo ) =. o = 9 = = 1 = P 9 = κε. o = 80..( εo ) = 40.o ve birbirine oluklar nan, 9 = 1 + + = = P 9 9 P 9 9 = n = 9 = EP ESE IRI =. eş + = o.40. o o + 40. o = 70 48 o = 70 48 805 = 100 olur. EP B 7. ve konansatörleri birbirine bunlara konansatörüne ir. 41. 48 = = = olur. 1 4 + 1 16 onansatörlerin yükleri, =. =.0 = 60 = olur. Bu uruma ve nin 6. üzey alanlar ve levhalar aras naki uzakl k olan konansatörün s as, o= εo = 80 tır. lt naki levha saf su içine konulu unan ve saf su yal tkan olu unan, iki konansatör ele eilmifl olur. / lik k sm bir konansatör, / lük k sm i er konansatör olur. bofl / / su / κ=80 / yükleri = q = 60 olur. konansatörünün yükü q =. = 6.0 = 10 olur. ve konansatörleri birbirine fakat kutuplar ters ba lan nan ve nin yüklerinin fark, her üç konansatörü s alar yla o ru orant l olarak paylafl l r. q = q 1 + q + q 4 10 60 =. +. + 4. 60 = 4. + 6. +. 60 = 1 = 5 volt olur. konansatörünün yükü, q 1 =. = 4.5 = 0 coulomb olur. konansatörünün yükü = 60 iken q 1 = 0 olu unan yükü 40 e iflir. = 4 = EP E EETR E EETRO 69
8. fiekil-i e ve nin yükleri, =. =.100 = 00 q =. = 5.100 = 500 olur. fiekil-ii e konansatörler toplam yükü s alar yla o ru orant l olarak paylafl rlar. + q = q 1 + q + q 00 + 500 =. +. +. 800 =. + 5. +. 800 = 10 = 80 volt olur. eni uruma konansatörlerin yeni yükleri, q 1 =. =.80 = 40 = 00 40 = 60 ük konansatörünen konansatörüne geçmifltir. 9. onansatörün üzerineki yük, q =. = 8.10 6.100 = 8.10 4 Elektron fazlal, 10. fiekil-i eki konansatörün s as ve yükü, 11. fiekil-ii eki konansatörün s as ve yükü 8 8 5 EP B EP EP fiekileki konansatörler olu unan yükleri eflittir. ükler eflit olu una göre, 8 nin üzerineki gerilim ise 4 nin üzerineki gerilim olur. 4 8 8 4 = q q = 8.10 4 15 = 5.10 taneir. 19 e 1,6.10 = ε q=. ' = ε = q'= =. q'= q olur. =60volt q = =0 = q = ESE IRI = 60 volt, = 0 olu unan, = 60 0 + = 60 = 60 = 0 volt olur. noktas naki potansiyel, = = 0 = 0 60 = 0 = 80 volt olur. noktas naki potansiyel, = = 0 = 0 60 = 0 = 40 volt olur. 1. fiekile levhalar aras naki uzakl k iken konansatörün s as, o= ε o =0 µ olur. evhalar aras na kal nl kl bir iletken 4 simetrik olarak konulu una iki tane konansatör ele eilir. Ortaya simetrik konulan iletken maenin kal nl olu unan 4 yeni oluflan konansatörlerin levhalar aras uzakl k, x = 4 x = 4 80 = = 40 bulunur. x= 8 olur. ve konansatörlerinin s alar, EP E = = = 8 = 8 = 8 1 εo ε o o 0 = 80µ 8 olur. ve oluklar nan, = n = 80 eş = 40µ olur. x /4 x x = 8 x = 8 EP D 70 EETR E EETRO
1. a) Dielektrik sabiti olan mae konulu una = κ. o =.5 = 10 olur. b) q = o. = 5.100 = 500 olur. ük korunur. c) q =. ) 500 = 10. = 50 volt olur. Enerjisi, E = 1.' = 1.10.(50) 4 = 1,5.10 joule olur. II. Ters iflaretli levhalar birbirine ba lan rsa, Z t ba lan klar nan toplam yükü potansiyel eflitleninceye kaar s alar yla o ru orant l olarak paylafl rlar. q + q = q q 6 + 4 = 70 0 10 = 40 = 4 volt olur. q q q q a) konansatörünün yükü,. a) konansatörü üzerineki maksimum yük, =. = 6.100 = 600 tur. b) anahtar aç l p anahtar kapat l na konansatörü üzerineki yük, potansiyel eflitleninceye kaar paylafl l r. q ilk = q son = q 1 + q 600 = 6. ort.4. ort 600 = 10. ort ort = 60 volt c) q 1 = 6. ort = 6.60 = 60 q = 4. ort = 4.60 = 40 Bu uruma konansatörünen konansatörüne 40 luk yük geçer. E= 1. =1 ort.4.(60) = 700J. I. (+) levhalar birbirine ( ) levhalar birbirine ba lan rsa, q + q = q + q 6. + 4. = 0 + 70 10 = 00 = 0 volt olur. a) konansatörünün yükü, q =. = 6.0 = 180 olur. b) konansatörün yükü, q =. = 4.0 = 10 olur. = = 100 olt q q ESE IRI 4. q =. = 6.4 = 144 olur. b) konansatörünün yükü, q =. = 4.4 = 96 olur. =60 =10volt = q =40 a) konansatörünün üzerineki gerilim, q =. 60 = 6. 1 = 1 = 10 volt konansatörünün üzerineki gerilim, q =. 40 = 4 = 10 volt olur. ve 4 ün efle eri konansatörüne ba l olu unan yükler eflit ve 60 olmal r. Bu uruma q = 40 olu unan q 4 = 0 olmal r. = 4 = 10 volt olu unan, q 4 = 4. 4 0 = 4.10 4 = olmal r. =. 4 4 +4 =.6 = olur. +6 b) ve 5 konansatörleri olu unan = q 5 = 60 olur. 5 =0volt 5 = 1 =60volt 4 = 4 =10volt = q 4 =0 q 5 =0 EETR E EETRO 71
5. c) Üretecin gerilimi, = 1 + + 5 = 10 + 10 + 0 = 40 volt olur. 1 7. a) = ε 1 4 = 8,85.10 17,7.10 9 =.10 = n 1 1 1 8. b) q =. 40 =. = 0 volt olur. k sa evre = k sa evre = 1 olu una göre, + 8 = 1 = olur. fiekileki konansatörler birbirine olu unan, = + 4 + + + 1 = 1 olur. fiekileki evree = olabilmesi için, efl 1 = 1 olmas gerekir. Bu uruma, + 4 + 6 = 15 = olmal r. = 1 ESE IRI 9. k sa evre k sa evre 7 = 6. fiekileki konansatörlmer olu unan, = + 1 + + 5 + 7 = 17 olur. = = 10., ve Z konansatörlerinin s alar, = 60 0 = = 40 60 = = 0 60 = 1 Z olur. a) q =. =.100 = 00 b) Devreeki toplam s a, = = Z = 1 = =1 = 4.1 4+1 = 48 = olur. 16 =+ + 1 = eş olur. Sisteme epolanan yük, q =. =.100 = 00 olur. =100volt 7 EETR E EETRO