Prof. Dr. Tankut Centel Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi Temel İŞ VE SOSYAL SİGORTA YASALARI Anayasa İş Kanunu Deniz İş Kanunu Basın İş Kanunu Türk Borçlar Kanunu Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun Türk Soylu Yabancıların Çalıştırılmasına İlişkin Kanun Hafta Tatili Hakkında Kanun Öğle Dinlenmesi Kanunu Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Sosyal Sigortalar Kanunu Bağ-Kur Kanunu İşsizlik Sigortası Kanunu İş Mahkemeleri Kanunu
Yayın No : 2913 Hukuk Dizisi : 1434 1. Baskı Haziran 2013 İSTANBUL ISBN 978-605 - 377-937- 7 Cop yright Bu ki ta bın bu ba sı sı nın Tür ki ye de ki ya yın hak la rı BE TA Ba sım Ya yım Da ğı tım A.ş. ye ait tir. Her hak kı sak lı dır. Hiç bir bö lü mü ve pa rag ra fı k s men ve ya ta ma men ya da özet ha lin de, fo to ko pi, fak si mi le ve ya başka her han gi bir şe kil de ço ğal tı la maz, da ğı tı la maz. Nor mal öl çü yü aşan ik ti bas lar ya pı la maz. Nor mal ve ka nu nî ik ti bas lar da kay nak gös te rilme si zo run lu dur. Dizgi Baskı -Cilt Kapak Tasarım : Beta Basım A.Ş. : Yazın Basın Yayın Matbaacılık Turizm Tic. LTD. ŞTİ. İkitelli Organize Sanayi Bölgesi Çevre Sanayi Sitesi 8. Blok No 38-40-42-44 Başakşehir-İSTANBUL Sertifika No: 12028 Tel: 0212 565 01 22 : Müge Günbaş Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. (Sertifika No: 16136) Narlıbahçe Sokak Damga Binası No: 11 Cağaloğlu - İSTANBUL Tel: (0-212) 511 54 32-519 01 77 Fax: (0-212) 511 36 50
İÇİNDEKİLER 1. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası...1 2. İş Kanunu...15 3. 1475 sayılı İş Kanunu...103 4. Deniz İş Kanunu...111 5. Basın İş Kanunu...145 6. Türk Borçlar Kanunu...167 7. Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun...205 8. Türk Soylu Yabancıların Türkiye de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu, Özel Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine İlişkin Kanun...225 9. Hafta Tatili Hakkında Kanun...231 10. Öğle Dinlenmesi Kanunu...239 11. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun...245 12. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu...251 13. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu...295 14. Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu...367 15. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu...421 16. Sosyal Sigortalar Kanunu...711 17. Bağ-Kur Kanunu...723 18. İşsizlik Sigortası Kanunu...731 19. İş Mahkemeleri Kanunu...769
IV Yayını gerçekleştiren Seyhan Satar ın şahsında Beta A.Ş. ye ve Müge Günbaş a içten teşekkürü bir borç bilmekteyim. Tankut Centel
KISALTMALAR Alt İY.: Alt İşverenlik Yönetmeliği Asgari ÜY.: Asgari Ücret Yönetmeliği Askeri İTY.: Askeri İşyerleriyle Yurt Güvenliği İçin Gerekli Maddeler Üretilen İşyerlerinin Denetim ve Teftişi Hakkında Avrupa SŞ.: Avrupa Sosyal Şartı Ay.: Türkiye Cumhuriyeti Anayasası AyM.: Anayasa Mahkemesi Bağ-Kur K.: Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu bkz.: bakınız Basın İş K.: Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun Ceza PKY.: İşçi Ücretlerinden Ceza Olarak Kesilen Paraları Kullanmaya Yetkili Kurulun Teşekkülü ve Çalışma Esasları Hakkında Çalışma SY.: İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği Çevre K.: Çevre Kanunu Çocuk GİÇY.: Çocuk ve Genç İşçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Danıştay K.: Danıştay Kanunu
VI Deniz İş K.: Deniz İş Kanunu Der. K.: Dernekler Kanunu Devlet MK.: Devlet Memurları Kanunu Ekonomik SKHS.: Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme ESKK.: Ekonomik ve Sosyal Konseyin Kuruluşu, Çalışma Esas ve Yöntemleri Hakkında Kanun f.: fıkra Fazla ÇY.: İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği geç. m.: geçici madde Gelir VK.: Gelir Vergisi Kanunu Göçmen İHSAS.: Göçmen İşçinin Hukuki Statüsü Hakkında Avrupa Sözleşmesi GSSİY.: Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliği Hafta TK.: Hafta Tatili Hakkında Kanun Haftalık İGBÇSY.: Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen Çalışma Süreleri Yönetmeliği Harçlar K.: Harçlar Kanunu HMK.: Hukuk Muhakemeleri Kanunu HTTİY.: Hazırlama, Tamamlama ve Temizleme İşleri Yönetmeliği İdari YUK.: İdari Yargılama Usulü Kanunu İİK.: İcra ve İflâs Kanunu
VII İş K.: İş Kanunu İş MK.: İş Mahkemeleri Kanunu İşe YY.: Yurtiçinde İşe Yerleştirme Hizmetleri Hakkında İşsizlik SK.: İşsizlik Sigortası Kanunu İşyeri AÇRY.: İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin İşyeri KİY.: İşyeri Kurma İzni ve İşletme Belgesi Alınması Hakkında Kadınların GPÇY.: Kadın İşçilerin Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Kamu HÖHS.: Kamu Hizmetinde Örgütlenme Hakkının Korunması ve İstihdam Koşullarının Belirlenmesi Yöntemleri Hakkında 151 Sayılı Uluslararası Çalışma Sözleşmesi Kamu Sen. K.: Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu Kamu TSY.: Toplu Sözleşme Görüşmelerinin Yapılma Usul ve Esasları İle Kamu Görevlileri Hakem Kurulu, Kamu Personeli Danışma Kurulu ve Kurum İdari Kurullarının Teşkili, Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin karş. : karşılaştırınız KHK.: Kanun Hükmünde Kararname Konut KY.: Konut Kapıcıları Yönetmeliği Köy K.: Köy Kanunu m.: madde Maden K.: Maden Kanunu
VIII Medeni SHS.: Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme MEK.: Mesleki Eğitim Kanunu MK.: Medenî Kanun No.: numara Olağanüstü HK.: Olağanüstü Hal Kanunu Öğle DK.: Öğle Dinlenmesi Kanunu Özel ÖKK.: Özel Öğretim Kurumları Kanunu Pasaport K.: Pasaport Kanunu Postalar HÇY.: Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında RG.: Resmî Gazete Sanayi TTOİY.: Sanayi, Ticaret, Tarım ve Orman İşlerinden Sayılan İşleri İlişkin Sandıkların DY: 506 Sayılı Kanunun Geçici 20. Maddesinde Sözü edilen Bankalar, Sigorta ve Reasürans Şirketleri, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları-Borsalar ve Bunların Teşkil Ettikleri Birliklerce Kurulmuş Olan Sandıklardan, 11.7.1978 Tarihinden Önce Tasfiye Edilmiş veya Tasfiye Halinde Olanların Sosyal Sigortalar Kurumuna Devri ile İlgili Sıkıyönetim K.: Sıkıyönetim Kanunu sk.: sayılı Kanun SS Kanunu: Sosyal Sigortalar Kanunu SSGSSK.: Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu SSİY.: Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği
IX t.: tarihli TBK.: Türk Borçlar Kanunu TCK.: Türk Ceza Kanunu Tebligat K.: Tebligat Kanunu Terörle MK.: Terörle Mücadele Kanunu Toplantı GYK.: Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu Turizmi TK.: Turizmi Teşvik Kanunu Türk SYÇK.: Türk Soylu Yabancıların Türkiye de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu, Özel Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine İlişkin Kanun Türk SYÇY.: Türk Soylu Yabancıların Türkiye de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu Veya Özel Kurum, Kuruluş Veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine İlişkin Kanunun Uygulanması Hakkında Ulusal BGTK.: Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun Umumi HK.: Umumi Hıfzıssıhha Kanunu Ücret ÖY.: Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Üçlü DKY.: Çalışma Hayatına İlişkin Üçlü Danışma Kurulunun Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yabancıların ÇİK.: Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun Yıllık ÜİY.: Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği YİBK.: Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı
X Yüzde Y.: Yüzdelerden Toplanan Paraların İşçilere Dağıtılması Hakkında YYPİY.: Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu Personel İstihdamı Hakkında