Türkiye de E-Satınalma

Satınalma Yıl: 1 Sayı: 8 Ağustos 2013 Satınalma ve Tedarik Zinciri Yöneticilerinin Dergisi www.satinalmadergisi.com Satınalma Profesyonellerine İlişkin Ulusal Meslek Standartları Türkiye de E-Satınalma Depolar ve Tedarik Zinciri İlişkisi TZY Stratejileri Yaklaşımı Satarken Değil Alırken Kazanın

2 SATINALMA I AĞUSTOS 2013 Satınalma Dergisi Android İşletim Sistemli Akıllı Telefon ve Tabletlerinizde! Satınalma Dergisi Web Sitesi Uygulaması için: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.wiziapp.app99681&hl=tr adresini ziyaret ediniz.

SATINALMA I AĞUSTOS 2013 3 Mobil Uygulama Reklam Alanları web sitesi, e-dergi, mobil uygulama reklam alanları iletişim ve detaylı bilgi için: dergi@satinalmadergisi.com

4 Bu Sayıda... SATINALMA I AĞUSTOS 2013 9. 14. 19. 23. 29. 32. 35. 39. 43. 45. Satınalma Profesyonellerine İlişkin Ulusal Meslek Standartları: Bir Mesleğin Geç Doğuşu - 2 Dr. Bülent BÜBER, Kamu İhale Kurumu TZY Stratejileri Yaklaşımı -1 Boran İZKUT Satarken Değil Alırken Kazanın Pelin ALPAN, TUKAŞ PROMENA E-TEDARİK İNTENGO Emtia Fiyat Analizleri Gürkan HÜRYILMAZ, Purchasing Turkey Şimdi Planlar Stratejik Kamil BAYAR Vallahi Billahi Acil Selda YÜKSEKBAŞ Ticari İşlerde Faiz Yrd. Doç. Dr. Ramazan DURGUT, İstanbul Üniversitesi

SATINALMA I AĞUSTOS 2013 5 47. Arabuluculuk Nedir? Ne İşimize Yarar? Av. Dr. Umut YENİOCAK 49. 51. 54. 56. Kent Lojistiği ve İstanbul un Açmazları Prof. Dr. Murat ERDAL, İstanbul Üniversitesi Depolar ve Tedarik Zinciri İlişkisi Halil İbrahim GÜL, Temesist Raf Sistemleri Neden 3PL? Seyithan YILDIZ Lojistik ve Tedarik Zinciri Yönetiminde Firmalar Kalite ile Fark Yaratabilir mi? Emel GELİNCİK, TATUD 57. Lojistik Sektöründe İstihdam Kriterleri Halit KAYA, Sürat Lojistik 58. 61. 63. Lojistik Sektöründeki Mega Trendler Aydoğan CAN Kişisel Koruyucu Donanımlar Konusunda Teknik Ve Denetim Ekiplerinin Kurulmasına Dair Tebliğ Alpay SUSUZ Zorunlu Fırsat İlyas YIKILMAZ 67. Türk Demiryollarında Dünya Bankası Öğr. Gör. Selçuk DURANLAR, Trakya Üniversitesi

Reklam Alanları Hakkınd dergi@satin

a Detaylı Bilgi ve İletişim için: almadergisi.com

86 Editörden Merhaba, Ağırlıklı olarak tatil ile değerlendirilen Ağustos ayına ait bu sayımızda bir inceleme dosyası ile karşınızdayız. Türkiye de e-satınalma çözümleri konusunda hizmet vermekte olan Promena, E-Tedarik ve İntengo ile ilgili detaylı bilgi edinebileceğiniz bir bölüm hazırladık. Tedarik zinciri stratejisi geliştirme ve stratejik planlama ile ilgili makalelerin yanı sıra insan kaynakları ve satınalma departmanını ilgilendiren önemli konularda yazıları ilginize sunduk. Emtia fiyat analizleri ve hukuksal konular ise dergimizin her ay olduğu gibi yayınlanan olmazsa olmaz bölümlerini oluşturmakta. Sizlerden gelen talepler ile şekillendirdiğimiz dergi içeriğinin topladığı beğeni ve güzel yorumlarınız için siz okuyucularımıza ve özverili bir şekilde önemli konularda yazılar hazırlayan yazarlarımıza teşekkürü bir borç bilmekteyiz. Temmuz ayında yayınlandığımız Android uygulaması ile ilgili olumlu tepkiler almaktayız. Ayrıca bundan böyle her sayıya özel olarak bir uygulamanın da Google Play Store dan ücretsiz olarak indirebileceğinizi bildirmek isterim. Geçen 7 aylık süre boyunca uluslararası bir yayıncılık platformu üzerinden sizlere ulaşan dergimiz Ağustos sayısı ile birlikte sadece www.satinalmadergisi. com adlı resmi sitemizde yayınlanacaktır. Apple uygulaması için başvuru sürecinin başlatıldığını ve önümüzdeki günlerde ücretsiz uygulamamızın yayına gireceğini de belirtmek isteriz. Satınalma Dergisi nin tüm sektörlerden yazarlara ve akademisyenlere açık bir dergi olduğunu ve Eylül sayısı için yazılarınızı 18 Eylül tarihine kadar gönderebileceğinizi bir kez daha hatırlatmak isterim. Yoğun iş temposu içerisinde sizlerle bu sayfalarda sürekli olarak buluşmak dileğiyle, Prof. Dr. Murat ERDAL Editör http://www.muraterdal.com SATINALMA I AĞUSTOS 2013 Prof. Dr. Murat ERDAL Editör http://www.muraterdal.com merdal@istanbul.edu.tr Görüş, Öneri ve Yayınlanmasını İstediğiniz Yazılarınızı dergi@satinalmadergisi.com adresine gönderebilirsiniz. İlginiz İçin Teşekkür Ederiz. Satınalma Dergisi www.satinalmadergisi.com dergi@satinalmadergisi.com 0 (212) 440 02 45

Satın Alma Profesyonellerine İlişkin Ulusal Meslek Standartları: Bir Mesleğin Geç Doğuşu -2 Dr. Bülent BÜBER Grup Başkanı Kamu İhale Kurumu Bir önceki yazımızda Meslekî Yeterlilik Kurumu ile ulusal meslek standartları hakkında bilgi vermiştik. Bu yazımızda ise satın alma profesyonellerine ilişkin üç meslek standardını değerlendireceğiz. Önceki yazımızda satın alma sürecinde görev yapan profesyonellere yönelik ulusal meslek standartlarının yayımlanmasının olumlu bir adım olup ülkemizde satın alma profesyonellerinin öneminin anlaşılmasına katkı sağlayacağını yazmıştık. Ayrıca meslek standartlarının hazırlanma sürecinde satın alma ve tedarik zinciri konusunda akademik çalışma yapan az sayıda öğretim üyesinin çalışmaya yeterince dâhil edilmemesinin bir eksiklik olduğunu da vurgulamıştık. Şimdi meslek standartlarını ayrıntılı olarak inceleyelim.

İŞLEMLER 10 Satın Alma Elemanı Satın alma elemanı, işletmelerin hammadde, malzeme, makine, ekipman ve hizmet alımlarına ilişkin satın alım hazırlıklarına yardım eden, satın alım işlemlerinin yürütülmesine katkı veren ve meslekî gelişim faaliyetlerine katılan nitelikli kişi olarak tanımlanmaktadır. Mesleğin yeterlilik seviyesi, dört olarak belirlenmiştir. Dördüncü seviyede, çalışan çalıştığı alana yönelik kapsamlı, pratik ve teorik bilgiye sahiptir. Ayrıca çalıştığı alanda belirli problemlere çözüm üretmek için gerekli olan bir dizi bilişsel ve pratik SATINALMA I AĞUSTOS 2013 becerilere haizdir. İş faaliyetlerinin değerlendirilmesi ve geliştirilmesi için bir miktar sorumluluk alarak diğerlerinin rutin işlerini denetleyebilme yetkinliğindedir. Satın alma elemanının temmuz sayısında aktardığımız üzere beş görevi bulunmaktadır. Her bir göreve ilişkin farklı işlemler söz konusundur. Satın alım hazırlıklarına yardım etme görevinde dokuz; satın alım işlemlerinin yürütülmesine katkı vermek görevinde ise altı işlem yer almaktadır. Bu görevlere yönelik işlemler aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Tablo 1: Satın Alma Elemanının İki Görevine İlişkin İşlemler Tablosu Görev Satın alım hazırlıklarına yardım etmek Satın alım işlemlerinin yürütülmesine katkı vermek Satın alınan veya alınacak mal, malzeme, Sözleşme hazırlanmasına katkı vermek ürünün performansına dair bilgi toplamak Dönemlik satın alım planlamasına katkı Sipariş takibi yapmak vermek Satın alım taleplerinin toplanmasına yardım Hizmet satın alınmasına katkı vermek etmek Şartname hazırlanmasına katkı vermek Siparişin/satın alınan mal/hizmetin teslim ve kabul süreçlerini takip etmek Teklif toplamak Satın alınan mal/hizmetin fatura ve teslim kayıtlarının kontrol sürecini izlemek Satın alım için tedarikçi belirlenmesini desteklemek Satın alım şikâyet ve uygunsuzluklarının giderilmesine katkı vermek Tedarikçi portföyü için bilgi ve kanıt toplamak Tedarikçi portföyünün kayıt ve arşivlemesini yapmak Satın almada bütçe çalışmaları için bilgi derlemek Satın alma sorumlusu Satın alma sorumlusu, satın alma hazırlıklarını yürüten, satın alma yapan, tedarikçi ilişkilerini yürüten, satın alma ekibinin yönetimine destek veren ve meslekî gelişim çalışmalarına katılan nitelikli kişi olarak tanımlanmaktadır. Ulusal meslek standardında satın alma sorumlusunun meslekî yeterlik seviyesi beştir. Beşinci seviyede çalışan, alanıyla ilgili olarak kapsamlı, uzmanlaşma gerektiren, pratik ve teorik bilgi ile bilgi temelinin sınırlarıyla ilgili farkındalığa sahiptir. Ayrıca bu seviyede bir çalışan soyut sorunlara yaratıcı çözümler geliştirmek için gerekli olan bir dizi bilişsel ve pratik beceriye haizdir. Çalışan öngörülmeyen değişimin bulunduğu iş faaliyetlerini yönetme ve denetleme yetkinliğine sahiptir. Kendisinin ve diğerlerinin performansını değerlendirir ve geliştirir. Satın alma sorumlusunun yedi görevi bulunmaktadır. Bu görevlerden satın alma hazırlıklarını yürütme görevi on; satın alma görevi dokuz; tedarikçi ilişkilerini yürütme dokuz; satın alma ekibinin yönetimine destek verme görevi sekiz işlemden oluşmaktadır. Satın alma hazırlıklarını yürütme ve satın alma görevlere ilişkin işlemler tablo 2 de yer almaktadır.

İŞLEMLER SATINALMA I AĞUSTOS 2013 Tablo 2: Satın Alma Sorumlusunun İki Görevine İlişkin İşlemler Tablosu Görev Satın alma hazırlıklarını yürütmek Satın alım yapmak Dönemlik satın alım planlaması yapmak Sözleşme işlemlerini yürütmek Satın alım taleplerini almak Sipariş vermek Satın alınmış veya alınacak mal, malzeme, Hizmet satın alımı yapmak ürünün verimlilik analizinin yapılmasını sağlamak Şartname hazırlamak Yurt dışı satın alımı yapmak Teklif toplamak Siparişin/satın alınan ürünün teslim ve kabul sürecini desteklemek Satın alım taleplerini değerlendirmek Satın alım şikâyetlerini gidermek İhale hazırlığı yapmak Satın alınan ürünün fatura ve teslim kayıtlarının kontrolünü sağlamak Tedarikçi belirlemek Satın alım ödemelerini desteklemek Maliyet çıkarılmasına destek vermek Yıllık satın alma verilerini hazırlamak 11 Satın Alma Yöneticisi Satın alma yöneticisi, iş sağlığı ve güvenliği ve çevre ile ilgili önlemleri alarak, kalite sistemleri çerçevesinde; satın alma süreçlerini planlayarak işletmelerin hammadde, malzeme, makine, ekipman ve hizmet satın alımlarının hazırlıklarını koordine eden, satın alım sürecini ve tedarikçi ilişkilerini yöneten, satın alımla ilgili bütçe çalışmalarını destekleyen, satın alma birimi personelini yöneten, satın alma faaliyetlerine ilişkin iş geliştirme ve verimlilik arttırma çalışmalarını ve meslekî gelişim çalışmalarını yürüten nitelikli kişi olarak tanımlanmaktadır. Satın alma yöneticisinin meslekî yeterlilik seviyesi, sekizli seviye matrisinde altı olarak belirlenmiştir. Bu seviyede bir çalışan alanıyla ilgili teori ve ilkeleri eleştirel bir yaklaşımla anlamayı içeren ileri bilgi düzeyine sahiptir. Uzmanlık gerektiren bir alanda karmaşık ve öngörülmeyen sorunları çözmek için gereken ustalığı (hakimiyeti) ve yeniliği ortaya koyan ileri düzey beceri seviyesindedir. Karmaşık teknik veya profesyonel faaliyet veya projeleri yönetme yetkinliğindedir. İş faaliyetlerinde karar verme sorumluluğu ile kişilerin ya da grupların profesyonel gelişimlerini yönetme sorumluluğu alma yeterliliğine sahiptir. Satın Alma Yöneticisi Ulusal Meslek Standardında, yöneticinin dokuz görevi yer almaktadır. Bu görevlerden satın alma hazırlıklarının koordinasyonunu sağlama görevi on bir; satın alım sürecini yönetme görevi dokuz; tedarikçi ilişkilerini yönetme görevi beş; satın alma birimi personelini yönetme görevi on bir işlemden oluşmaktadır. Satın alma hazırlıklarının koordinasyonunu sağlama ve satın alım sürecini yönetme görevlerine ilişkin işlemle tablo 3 de yer almaktadır.

12 Görev İŞLEMLER SATINALMA I AĞUSTOS 2013 Tablo 3: Satın Alma Yöneticisinin İki Görevine İlişkin İşlemler Tablosu Satın alma hazırlıklarının koordinasyonunu Satın alım sürecini yönetmek sağlamak Satın alma süreçlerini tasarlamak Sözleşme yapmak Satın alınan ürünün verimlilik analizinin Sipariş verilmesini sağlamak yapılmasını sağlamak Dönemlik satın alma planlamasını sağlamak Hizmet satın alınmasını sağlamak Satın alım taleplerinin alınmasını sağlamak Yurt dışı satın alımının yapılmasını sağlamak Şartname hazırlanmasını sağlamak Siparişin/satın alınan ürünün teslim süreçlerinin takibini sağlamak Teklif toplanmasını sağlamak Siparişin/satın alınan ürünün teslim ve kabul sürecini desteklemek Satın alım taleplerini değerlendirmek Satın alınan ürünün fatura ve teslim kayıtlarının kontrolünü sağlamak İhale açmak Satın alım ödemelerini desteklemek Maliyet çıkarılmasına destek vermek Satın alma verilerinin hazırlanmasını sağlamak Sonuç Satın alma, yönetilmesi zor bir süreç olup farklı aşamaları içerir. Çalışılan örgütünün alıma konu ihtiyaçlarının belirlenmesi; ihtiyaçlara ilişkin satın alma dokümanlarının hazırlanması; ihtiyacın doğru tedarikçiden doğru fiyatta temin edilmesi; satın alınan mal/hizmetin doğru zamanda teslim edilmesi ve bunların muayene ve kabulünün yapılması; tedarikçi tarafından sözleşmedeki diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesinin denetimi bu aşamaların başlıcalarıdır. Her bir aşama farklı bilgi, beceri ve yetkinlik gerektirmektedir. Böyle farklı bilgi ve yetkinlik isteyen işlemleri gerçekleştiren satın alma profesyonellerine ilişkin meslek standartlarının hazırlanmasının güç olduğu açıktır. Satın alma meslek standartlarının yayımlanmasıyla önemli bir gelişme sağlanmıştır. Ancak bu meslekî standartların iş yaşamına yansıyabilmesi için ulusal yeterlilik sisteminin oluşturulması; akredite eğitim kuruluşları ile yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının belirlenmesi gerekmektedir. Dr. Bülent BÜBER Grup Başkanı Kamu İhale Kurumu Ulusal meslek standartlarının yayımlanmasıyla başlayan sürece tüm paydaşların destek vererek bu standartların geliştirilmesi ve ulusal meslekî yeterlilik sisteminin oluşturulmasına katkı sağlaması tüm sektörlere önemli kazanımlar sağlayacaktır.

14 TZY Stratejileri Yaklaşımı - 1 Boran İZKUT Stratejinin temelinde rakiplerden farklılaşma vardır. Strateji yalnızca belirlenen arzulanan sonuçlar demek değildir. Aynı zamanda bu sonuçlara ulaşmak için ne yapılması gerektiğini de ortaya koymaktır. Göz bebeğiniz gibi baktığınız, çocuğunuz gibi büyüttüğünüz işletmeniz aradan geçen on yılın ardından artık adından söz ettirir hale gelmiştir. Ürettiğiniz ürünler ve hizmetler söz konusu olduğunda ilk akla gelenler arasındasınız. Satışlarınız, istediğiniz seviyelerde ve daha da iyi olmaması için hiçbir neden yok. Bu mutlu tabloya rağmen içinizi kemiren bir şeyler var. Aklınızın bir köşesinde işlerin iyi gitme- sindeki payınızı düşünüyor, bir yandan da siz olmasaydınız işletmeniz ne halde olurdu merak ediyorsunuz. Yine şirketinizin parlayan yıldızları; kanal satış yöneticileriniz, başarılı satın alma müdürünüz ki çok iyi pazarlık etmesi ile tanınıyor, para sihirbazı finans müdürünüz ve başarılı BT şefiniz bireysel gayretlerine de şahit oluyor, kendiniz için merak ettiğiniz soruyu onlara da sorduğunuzda aldığınız cevap sizi rahatsız ediyorsa, artık şirketinizde yeni aşamaya geçmenin tam vaktidir. Siz veya en gözde oyuncularınız olmadan şirketiniz sürdürülebilir büyümeye nasıl devam edecek? Şimdi Strateji Haritaları Zamanı Ülkemizden özellikle son on yılda yaşanan ekonomik büyüme, işletmelerimizin kendine olan özgüvenlerini arttırmıştır. Geçtiğimiz on yıl

SATINALMA I AĞUSTOS 2013 ülkemiz işletmelerine çok önemli tecrübeler kazandırmıştır. Artık üretim, ürün, tedarik ve müşteri memnuniyeti konularında işletmelerimizin hepsinin kendine ait deneyiminin biriktiği gözlenebilmektedir. İşletmelerimize stratejik bakış açısı kazandırmak artık yeni hedefimiz olmalıdır. Peki ama nedir Strateji? Strateji, en basit anlamıyla uzun vadede önceden belirlenen bir hedefe ulaşmak için izlenen yoldur. Stratejinin temelinde rakiplerden farklılaşma vardır. Strateji yalnızca belirlenen arzulanan sonuçlar demek değildir. Aynı zamanda bu sonuçlara ulaşmak için ne yapılması gerektiğini de ortaya koymaktır. Yine Strateji sadece üst yönetimin ortaya koyduğu ve işi yürütenler açısından çoğu kez yapılması imkansız işler bütünü değildir. İşletmenin tüm birimlerinin harfiyen anladığı ve inandığı yöneliştir, Strateji. Strateji Haritaları 1990 lı yıllar, A.B.D. ekonomisinde hızlı büyümenin ve düşük işsizlik ile enflasyon oranlarının yaşandığı yıllar olmuştur. A.B.D. ekonomisinin 1990 lı yıllar boyunca göstermiş olduğu yüksek performansın en önemli nedeninin, 1970 li yıllardan itibaren ülkede yapılmaya başlanan büyük çaplı bilgi ve iletişim teknolojisi yatırımları olduğu konusunda bir uzlaşma oluşmuştur. Ülkemiz işletmeleri de küresel trendlere paralel olarak bilgi teknolojilerine gereken yatırımları yapmıştır. Bu durum işletmelerimizde büyük oranlarda bilgi birikmesine neden olmuştur. İşletme açısından bilgi, stratejik ve stratejik olmayan bilgi olarak ikiye ayrılabilmektedir. Stratejik bilgiyi stratejik olmayan bilgiden ayıran en önemli özellik, uzun vadede rekabet avantajı yaratabilmesi, işletmeye özgü olması ve transferinin mümkün olmamasıdır. Bu tip bilgiler örtülü bilgi kapsamında yer alırlar, firmanın pazar değerini arttırmak için kullanılırlar ve işletmenin maddi olmayan 15 Şekil 1 Uzun ve Kısa Vadeli Hedeflerin Uyumlaştırılması

16 6 SATINALMA I AĞUSTOS 2013 varlıklarını oluştururlar. Süreçleri, Düzenleyici ve Sosyal Süreçler yardımıyla kurum içi süreçlerle ilgili gelişmelerin Maddi olmayan varlıkların(bilgi sermayesi, Beşeri sağlanması beklenmektedir. Son olarak strateji sermaye, Örgüt sermayesi) göz ardı edilmemesi haritasının öğrenme ve gelişme boyutunda yer gerekmektedir. Bilgi toplumuna geçişle sanayi alan personelin yeteneklerinin ve teknolojik toplumunun temel varsayımlarının çoğunun imkânların arttırılmasına yönelik hedefler içsel geçerliliği kalmadığından; örneğin işletmelerin boyutta beklenen gelişimleri elde etmeye yönelik başarı kazanmaları ve rekabet gücü elde etmeleri kapasiteyi yansıtmaktadır. Temel olarak strateji sadece yeni teknolojileri alarak hızlı bir şekilde haritalarından beklenen, nedensellik ilişkilerinin fiziksel değerlere dönüştürmeleri ya da aktif-pasiflerini saptanarak çalışanların kritik başarı hedeflerine mükemmel şekilde yönetmeleri yeterli yönelmesini sağlamaktır. olmamaktadır. Strateji Haritasının Dört Boyutu İşletmelerimizin rekabet üstünlüğü için gelecek üzerine odaklanmaları, daha iyi öngörüler ile henüz belirmeyen süreçleri, faaliyetleri ve çalışmaları tasarlamaları, daha somut olarak; ürünleri, hizmetleri, yeni iş koşullarını/alanlarını hayal edebilmeleri ve ortaya çıkarma yeteneğine sahip olmaları gereklidir. Strateji, özellikle amaç ve misyonun belirlenmesi ile başlar. Bundan sonraki aşama bu misyonu yerine getirebilmek için işletmeye özel hareket planlarının yapılmasıdır. Stratejinin temeli faaliyetlerdedir. Faaliyetleri farklı şekillerde yapmak veya rakiplerden farklı faaliyetlerde bulunmak stratejiyi belirler. Farklılık, hem faaliyetlerin seçiminden hem de nasıl gerçekleştirildiklerinden doğacaktır. Strateji haritaları, işletmelerin stratejilerini belirlerken seçtikleri bileşenlerin arasında gerçekleşen sebep sonuç ilişkisini görsel olarak ortaya koyan bir tablodur. İşletmelerimizin performanslarını değerlendirirken sık sık başvurduğumuz, gelir tablosu, nakit akım tablosu ve bilanço dışında strateji haritaları işletme içinde güçlü bir iletişim aracı işlevini görmektedir. Strateji haritaları işletmelerin hangi yönde başarılı ve başarısız olabileceğini gösterebilen bir yapı sunmaktadır. Strateji haritaları bir işletme için yaşamsal önemdeki konuları ve bu konular arasındaki ilişkileri ayrıntılarıyla göstermektedir. Finansal boyut; hissedarları nasıl görmekteyiz? Finansal performans ölçütleri, bir işletmenin stratejisinin ve bu stratejiye yönelik yürütme ve uygulamaların işletmeyi geliştirmeye katkıda bulunup bulunmadığını ortaya çıkarmaktadır. Finansal hedefler; işletmenin geliri, sermayenin kârlılık oranı, ekonomik katma değer gibi ölçülebilen kârlılıkla ilgili amaçları oluşturmaktadır. Alternatif finansal amaçlar ise strateji uygulamaları sonucunda ulaşılan ve finansal nitelikteki değişkenlere yönelik amaçları içermektedir. Bu amaçlara ulaşma derecesi firmanın hissedarları ve sahipleri tarafından nasıl görüldüğünü göstermektedir. Müşteri boyutu; müşteriler bize hangi gözle bakmaktadır? Hedef olarak belirlenen müşterilere sunulacak değer önerilerini belirlemek, müşteri boyutunun amaç ve ölçülerini geliştirmeyi sağlayacak anahtardır. Bir şirketin ürün ve hizmetleri aracılığı ile müşterilerinin ihtiyaçlarını nasıl karşıladığına ilişkin bir gösterge olup bu boyutu ölçme kriterleri arasında; Pazar payı, müşteri sayısı, müşteri kaybı, müşteriye telefonla veya elektronik yolla ulaşılabilirlik, müşteri ile temasa geçildikten sonra satışın gerçekleşmesine kadar geçen ortalama süre verilebilir. Şekil 2 de görüldüğü üzere bir organizasyonun hedefi uzun dönemde işletme değerinin maksimize edilmesidir ve bu finansal hedef strateji haritasının hiyerarşisinde en tepede yer almaktadır. Müşteri boyutunda, işletme değerinin arttırılması için bu boyutta başarılması gereken hedefler görülmektedir. İçsel boyutta müşteri boyutunda yer alan hedeflere ulaşmak için Operasyon Yönetim Süreçleri, Müşteri Yönetim Süreçleri, Yenilik İçsel süreç boyutu; mükemmelliği nasıl sağlayabiliriz? Şirket içinde bilgi akışını hızlandıran araçlara ve sistemlere yatırımları ve örgütün iş yapma becerisini arttıracak felsefesini ve sistemlerini içerir. Süreç odağını ölçme kriterleri arasında veri tabanına bağlı olan bireysel bilgisayarların sayısı ve veri tabanına başvuru sayısı verilebilir.

SATINALMA I AĞUSTOS 2013 17 FİNANSAL BOYUT Uzun Vadede İşletme Değeri Üretkenlik Stratejisi Büyüme Stratejisi Maliyet Yapısını Geliştirmek Varlık Kullanımını Arttırmak Gelir Fırsatlatını Arttırmak Müşteri Değerini Zenginleştirmek MÜŞTERİ BOYUTU Fiyat Kalite Kolay Bulunma Müşteriye Değer Sunumu Sunulan Ürünün / Hizmetin Özellikleri Seçenekler İşlevsellik Hizmet Ortaklık Marka Operasyon Yönetim Süreçleri Müşteri Yönetim Süreçleri Yenilik Süreçleri Düzenleyici ve Sosyal Süreçler İÇSEL BOYUT Ürün ve Hizmet Sunan Süreçler -Tedarik -Üretim -Dağıtım -Risk Yönetimi Müşterini Değerini Arttıran Süreçler -Seçme -Kazanma -Elde Tutma -Büyüme Yeni Ürün ve Hizmetler Üreten Süreçler -Fırsat ID -AR GE Portföyü -Tasarım Geliştirme -Başlatma Topluluğu ve Çevreyi Kalkındıran Süreçler -Çevre -Güvenlik ve Sağlık -İşe Alma -Topluluk UYUMLAŞTIRMA Stratejik İş Aileleri Stratejik IT Portföyü Örgütsel Değişim Örgütsel Değişim Gündemi ÖĞRENME ve GELİŞME BOYUTU -Bilgi -Beceri -Eğitim İnsan Sermayesi Bilgi Sermayesi Kurumsal Sermaye -Veritabanları -Sistemler -Ağlar Şekil 2 Strateji Haritası Genel Şablonu -Kültür -Liderlik -Ekip Çalışması -Uyumlaştırma Öğrenme ve gelişme boyutu; gelişme ve değer yaratmayı nasıl devam ettirebiliriz? Bir işletmenin yenilik, araştırma, geliştirme ve öğrenme yeterliliği işletmenin değerini şekillendirmektedir. Bu boyut, işletmenin uzun dönemli gelişme ve ilerleme elde edebilmesi için gerekli olan yapıyı tanımlar. Bu boyut, işletmeye gelecek için hazırlıklı olma konusunda yardımcı olmaktadır. Sonuç olarak; Performans karnesinin dört boyutunun ağırlıkları her işletme için farklı olmaktadır ve strateji haritaları yardımıyla, çalışanların yaptıkları iş ile kurum stratejileri arasındaki bağlantıyı açık şekildegörmeleri sağlanmaktadır. Strateji haritaları, stratejilerin sadece işletmenin tepe yöneticileri tarafından değil, işletmenin her biriminde çalışanlar tarafından da bilinmesine ve desteklenmesine ve dolayısıyla stratejilerin eyleme dönüştürülmesine yardım etmektedir. İşletmelerimizin için yapmamız gereken taktik düzeydeki oyunumuzu uzun yılları içeren stratejilere dönüştürmek ve yakından takip etmektir. Unutmayın, artık önemli olan, belirli bir dönem için satış ve karlılık hedeflerini gerçekleştirmek değildir. Şirketlerimiz için stratejiler geliştirmeye başlamak, bunu kurum içine aktarmak ve bu stratejilerin sonuçlarını yakından takip etmektir. Şampiyonların liginde oyun oynayan işletmelerimizin sayısının artması dileğiyle. Boran İZKUT

Satarken Değil Alırken Kazanın Pelin ALPAN Tedarik Yöneticisi TUKAŞ Düşük maliyet ile alım yapmak tüm sektörlerin kar planlarının 1 numaralı önceliği olmalıdır. Şirketlerin, satın almaya verdikleri önem ve kuvvetli satın alma ekiplerinin varlığı ellerindeki en güçlü kar silahlarıdır. İlkokulda havuz problemleri ne işime yarayacak diyen birçok kişi tanıyorum. İşte o öğretinin kullanılma zamanı geldi. Kar Zarar Dengesi Bir yandan katkılı satış yaparken doldurduğunuz kar havuzunuzu, diğer yandan zararına alım yaparak boşaltıyor olmanız istenilmeyen fakat kaçınılmaz olasılıklardan biridir. Düşük maliyet ile alım yapmak tüm sektörlerin kar planlarının 1 numaralı önceliği olmalıdır. Şirketlerin, satın almaya verdikleri önem ve kuvvetli satın alma ekiplerinin varlığı ellerindeki en güçlü kar silahlarıdır. Üzerinde bu kadar önemli bir görev taşıyan Satın Alma Yöneticisinin düşük maliyetli tedarik için uygulaması gereken temel gereklilikler aşağıdaki şekilde özetlenebilir: 1) Swot Analizi: SWOT Analizi, diğer adı ile TOWS Matrisi önceden belirlenmiş bir konu dahilinde karar alma aşamasında yardımcı bir araç olarak kullanılır. İlgili döneme ait pazarlık stratejilerinin belirlenmesinde ve maliyetlerin düşürülmesinde büyük önem taşır. Analizin temel amacı karar verme aşamasında konu ile ilgili kuvvetli veya zayıf, avantajlı veya dezavantajlı noktaların beraberce görülebilmesini sağlamaktır. SWOT analizlerini PEST (Political, Economic, Social and Technological) analizleri ve Beyin Fırtınası (Brainstorming) teknikleri ile beraber kullanmak daha başarılı sonuçlar verecektir. Türkiye de de her geçen gün daha çok uygulanan SWOT analizi, işinizle ilgili alanlarda güçlü ve güçsüz yanlarınızı görmenizi, gelecekte sizi bekleyen fırsatlar ve tehlikelere karşı hazırlığınızı bugünden yapmanızı sağlar. SWOT analizi 4 adımdan oluşur: S (Strenghts-Kuvvetli taraflar) Şirketinizin güçlü olduğu yanlar neler? W (Weaknesses-Güçsüz yanlar) Güçsüz olduğunuz yanlar neler?

20 SATINALMA I AĞUSTOS 2013 5) Emtia Fiyat analizleri: Alımı yapılacak malzemelere ait hammadde fiyatlarının analiz ve takibi sayesinde, ilgili malzemenin fiyat gelişimi üzerine yapılacak satın alma yorumları ile uygun zamanda, uygun fiyata malzeme alımı sağlanarak düşük maliyetli alımlar gerçekleştirilir. O (Opportunities-Olanaklar) Şirketiniz için hangi olanaklar mevcut? T (Threats-Tehlikeler) Gelecekte sizi hangi tehlikeler bekliyor? Bir SWOT analizini sonunda kişi veya kurumun stratejisini belirleme aşamasında sorulması gereken dört soru vardır; Güçlü olduğumuz noktaları nasıl değerlendirebilir, kullanabiliriz? Zayıf olduğumuz noktaları nasıl güçlendirebilir veya etkisiz kılabiliriz? Fırsatları en iyi nasıl değerlendirebiliriz? Tehditlere karşı nasıl bir savunma sistemi kurmalıyız? 2) Alternatif Ürün Geliştirmek: Ürünün iskeletini oluşturan yapı taşlarının bile alternatifi oluşturulabilir. Alternatif ürün geliştirilerek, daha az malzeme kullanımı sağlayacak, daha nitelikli ve konsantre yeni ürünler ile maliyet avantajı elde edilebilir. Kullanım oranı azaltılarak doğrudan ürün maliyeti düşürülür. 3) Alternatif Tedarikçi Geliştirmek: Günümüzde doğru tedarikçilerle çalışmanın, işletmelerin hedeflerine ulaşmasındaki rolü gittikçe önem kazanmaktadır. Mevcut tedarikçiden ne kadar memnun olunursa olunsun aynı memnuniyeti sağlayacak alternatif tedarikçilerin geliştirilmesi, rekabet ortamını artırarak, yüksek kalite ve maliyet avantajı elde edilmesine yardımcı olacaktır. 4) Finansal Durum Takibi: Yapılan swot analizi sonucunda firmanızın ve tedarikçinizin finansaldurumu değerlendirilmelidir. Mevcut koşullar içe risinde firmanız için en uygun ödeme seçenekleri kullanılarak maliyet avantajları elde edilir. 6) Seçilebilir Mesafe ve Lojistik: Tedarikçinizin işletmenize olan yakınlığı, coğrafık konumu tedarikçi seçiminizde etkili olmalıdır. Zira firmanıza sunduğu teklifte, onu diğer alternatiflerine göre daha güçlü yapacak ve daha düşük maliyetli teklifler vermesine neden olacaktır. 7) Stok maliyeti: Just In Time istenilen miktarda ve zamanda alım yapılarak alınan ürünün stok maliyeti sıfırlanmalıdır. Malzeme tedariği sonrası, malzemenin stoklarınızda beklediği her gün alım yaptığınız birim fiyat üzerine ilave stok maliyeti eklenecektir. Kusursuz planlama ve takip ile stok maliyeti oluşması engellenmelidir. Just in tıme çalışılamayacak malzemeler de konsinye alım yöntemi ve konsinye depoların kullanımı ile stok maliyeti işlem dışı bırakılır. 8) Doğru Strateji: Yapılan swot analizi sonucu oluşturulan pazarlık stratejisi Satın alma yöneticisinin en iyiyi en ucuza almasına olanak sağlar.. 9) Tedarikçi İlişkileri: Satın alma yöneticisinin, zaman içerisinde tedarikçisini iş ortağı kapsamında değerlendirmesi ve konumlandırması; ikili diyalogları ve iletişimini arttırması, aynı dili konuşuyor olması karşılıklı mutual bir yaşam alanı oluşturulmasını ve dolayısıyla en karlı alımları yapmasını sağlar. Sonuç olarak, satın alma sürecinin doğru ve etkili bir şekilde çalışması, sürdürülebilir düşük maliyetler ile alım yapılmasına dolayısıyla kar hedefleyen firmalar için stratejik bir avantaj oluşturmasına sebep olacaktır. Kar havuzu, o havuzu boşaltan çeşmenin ağzına kilit vurularak doldurulacaktır. Kilidi de elinde tutan satın almadır. Pelin ALPAN Tedarik Yöneticisi TUKAŞ

www.asbir.com

Türkiye de E-Satınalma Satınalma Dergisi Ağustos sayısında Türkiye de e-satınalma alanında hizmet vermekte olan şirketler konuğumuz oldu. Sektörde önemli kurum ve kuruluşlara hizmet vermekte olan, Promena, E-Tedarik ve Intengo hakkında detaylı bilgiyi dosyamızdan elde edebilirsiniz.

SATINALMA I AĞUSTOS 2013 23 Promena Hakkında Promena, küresel ve bölgesel pazar bilgisini yüksek teknolojiyle birleştirip şirketlere satınalma süreçlerinde en üst düzeyde verimlilik, etkin kontrol, zaman ve işgücü tasarrufu sağlamak amacıyla Koç Holding ve The Carlyle Group tarafından 2001 yılında kurulmuştur. Sektöründe Türkiye nin ilk firması olan Promena, Kurumsal, Stratejik Elektronik Satınalma Hizmetleri pazarının ülkemizde oluşmasını ve yaygınlaşmasını sağlamıştır. Promena, kurulduğu günden bugüne; yıllık 1,5 milyar ABD Dolar lık işlem hacmi, 500 kategoride 3.000 elektronik ihale ve 12.000 in üzerinde nitelikli tedarikçisi ile pazardaki liderliğini sürdürmektedir. Misyon ve Vizyon Profesyonelliği ve teknolojik altyapısı ile Promena, kurumsallaşmış veya kurumsallaşmayı amaçlayan firmalar için süreklilik esasına dayanan güvenilir iş ortaklıkları geliştirmeyi hedeflemektedir. Promena da; Öncelik listesinin en başında müşteri memnuniyeti yer alır. Gelişmiş teknoloji desteğiyle sunulan çözümler, müşterilerine yüksek hizmet kalitesi olarak geri döner. Sunulan hizmetler sürekli olarak gelişmekte, farklı organizasyonların değişik ihtiyaçlarına uyum sağlamaktadır. Bir alım projesinde tüm satınalma süreci boyunca müşterilerine verimlilik, maliyet ve rekâbet avantajı yaratılır. Yüksek teknoloji ve güvenlik standartları ile geliştirilen satınalma çözümleri, müşteri odaklı proaktif hizmetlerle birleştirilir. Promena nın vizyonu, satınalma sürecinin değişmez bir parçası olmak ve tüm stratejik satınalma faaliyetlerinde koşulsuz müşteri memnuniyeti ilkesiyle, en etkin, en verimli çözümü ve hizmeti sunarak, ulusal ve uluslararası arenada öncü olmaktır. Promena nın Kilometre Taşları 2001 Koç Holding ve The Carlyle Group ortaklığıyla İstanbul da kuruldu. 2002 Türkiye deki ilk elektronik ihaleyi gerçekleştirdi. 2005 Online Tedarik Etkinlikleri Rfx (Bilgi Talebi, Teklif Talebi, Fiyat Teklifi Talebi) Hizmetlerini devreye aldı. 2006 Global pazarda Promena Arabia ile yerini aldı. 2007 Deloitte Fast50 2007 Türkiye programında en hızlı büyüyen ilk 50 firma içerisine girdi. 2007 Promena Ankara Bölge Müdürlüğü kuruldu. 2008 - Deloitte Fast500 2008 Avrupa, Orta Asya ve Afrika bölgesinde Promena en hızlı büyüyen ilk 500 firma içerisine girdi. 2008 Deloitte Fast50 2008 Türkiye programında en hızlı büyüyen ilk 50 firma içerisine girdi. 2009 Elektronik Satınalma konusunda kâr amacı gütmeyen uluslararası ONCE konsorsiyumunun (Open Network for Commerce Exchange) Türkiye deki ilk ve tek üyesi oldu. 2009 Tedarikçi Bilgi ve Tedarik Zinciri Risk Yönetimi Hizmetleri ni iş ortaklarının kullanımına sundu. 2010 ABD Planet Positive kuruluşu ile geliştirdiği iş birliği çerçevesinde müşterilerine tedarik zincirlerini doğaya duyarlı hale getirmelerini sağlayan akreditasyon hizmetini sunmaya başladı.

24 SATINALMA I AĞUSTOS 2013 2011 TK 5651 sayılı kanun kapsamında Merkezi Log Yönetimi hizmeti ile ihalelere ait log yönetimini hukukî bir zemine oturttu. 2012 Tedarikçi İlişkileri Yönetimi ve Harcama Analizi hizmetlerini devreye aldı. 2012 Diğer hizmetleriyle modüler yapıda çalışan Sözleşme Yönetimi hizmetini kullanıma sundu. Promena Hizmetleri 1. E-ihale Hizmetleri Genel Bakış E-İhale yöntemi, tedarikçileri coğrafi konumdan, zaman diliminden, dilden ve para biriminden bağımsız, şeffaf ve adil bir ortamda buluşturarak yaratılan rekabet ile Stratejik Satınalma Projeleri kapsamında katma değer yaratmayı amaçlamaktadır. Promena, e-ihalenin geleneksel ihaleye göre avantajlarını müşterileri için en üst düzeyde kullanmayı başarmıştır. Promena, tedarikçilere kendilerini geliştirme fırsatları ve yeni müşterilere erişim olanakları da sağlamaktadır. Başarılı ve nitelikli tedarikçiler, alıcı şirketlere tanıtılmakta ve alıcı tarafından uygun bulunduğu takdirde ihalelerde yer almaktadırlar. E-ihale hizmeti çerçevesinde, sektör ve alım konusu analizinden başlayarak satınalma sürecinin her aşamasında Promena müşterilerine aşağıdaki hizmetler sunulmaktadır: Teklif toplama (RFx), açık eksiltme ve açık artırma, Şirketlerin harcamalarının analiz edilerek tasarruf olasılıklarının incelenmesi ve raporlanması, Alım konularına yönelik başarılı uygulama (best practice) paylaşımı, Satıcı veritabanı paylaşımı, Şartname ve sözleşme hazırlığı ve şablon paylaşımı. RFx:RFI, RFP, RFQ Promena, iş ortaklarının bilgi ve teklif toplama süreçlerini (RFx: RFI, RFQ, RFP) sanal ortama aktararak, en üst düzeyde fayda ve verimlilik için talepten pazarlık aşamasına kadar destek verir. Promena; Request for Information (RFI): sürece ya da katılımcı firmalara yönelik bilgi toplama süreçlerinin, Request for Proposal (RFP): teknik ve idari yeterliliğe yönelik bilgi toplama uygulamalarının, Request For Quotation (RFQ): ihale öncesi ticari teklif toplama süreçlerinin İnternet ortamında kayıt altına alınmasını sağlar. Açık Eksiltme / Açık Artırma Promena Açık Eksiltme hizmetiyle, iş ortaklarına maliyet avantajı ve verimlilik sağlarken, tedarikçilerine de yeni pazarlar açmakta ve rekabet edecekleri adîl, şeffaf bir ortam sunmaktadır. Promena Açık Artırma hizmetiyle ise şirketlerin elden çıkarmak istedikleri ürün, hurda ve araçlarının satış süreçlerinde alıcı firmalara teklif verme ve kendi aralarında rekabet edebilme ortamı sunar. Elektronik Açık Artırma sürecinde, satıcı ve alıcı firmalar, Promena nın sunduğu hızlı, kolay erişilebilir ve güvenli İnternet platformunda bir araya gelirler. İş ortakları, bu yöntemle, yüksek finansal getiri sağlamalarının yanı sıra, satış süreçlerini kayıt altına alarak zaman ve işgücü tasarrufu sağlarlar.

SATINALMA I AĞUSTOS 2013 25 Şartname ve İhale Hazırlığı Şartname ve ihale hazırlık süreci, ticari ilişkilerin yönetilmesinde ve performans analizlerinin doğru yapılmasında temel oluşturmaktadır. Promena, bilgi birikimini ve tecrübesini iş ortaklarının hizmetine sunarak satınalma süreçlerini birlikte izler ve müşteri odaklı çözümler üretir. Promena, satınalma projelerini ve kategorilerini belirlerken, pazarlık süreçlerinin İnternet ortamına aktarılmasında gerekli altyapı ve platformu hazırlar. Bu süreçte Promena, portföyündeki nitelikli tedarikçileri ve konuya özel şartname şablonlarını paylaşarak satınalma sürecinde adil ve rekabetçi bir ortam yaratır. 2. E-satınalma Hizmetleri Genel Bakış Satınalma, şirketlerin rekâbet kabiliyetine doğrudan katkı yapan stratejik güçlerinden biridir. Promena e-satınalma hizmetleri, şirketlerin satınalma süreçlerini elektronik ortamda yürütmek amacıyla geliştirilmiştir. Satınalma süreci içerisinde yer alan talep, teklif toplama, tekliflerin karşılaştırılması, sipariş aktarımı ve onaylama gibi tüm süreçlerin elektronik ortamda gerçekleştirilmesiyle faks, email ve telefon trafiği azaltılarak zaman ve maliyet tasarrufu sağlanır. Talep Yönetimi Promena Talep Yönetimi, satınalma sürecindeki mevcut talep onay iş akışının elektronik ortama aktarılmasıdır. Değişik lokasyonlarda yer alan şirket yetkililerine ait satınalma talepleri, onay sürecinden geçtikten sonra tek bir merkezde toplanır. Böylelikle faks, e-posta ve telefon trafiği en aza indirilerek, tek bir platformda tüm satınalma süreci yürütülür. Promena sipariş takip desteği sayesinde, iş ortakları Gönderilen talebimiz / siparişimiz şu an ne aşamada?, Talebimize onay verilmiş mi? gibi sorulara tek bir ekran üzerinden cevap bulabilmekte, satınal ma süreçlerini daha kolay ve hızlı bir şekilde takip edebilmektedir. Promena Talep Yönetimi, şirketlere planlama, üretim ve dağıtım konularında hız kazandırırken, teknik ve ekonomik alanda da katma değer sağlar. Onay Mekanizması Promena Onay Mekanizması, şirketlerin mevcut onay yapısını koruyarak imza ve onay sürecini elektronik ortama aktarır. Bu sayede taleplerin, teklif isteklerinin ve siparişlerin kontrol altına alınması sağlanır. Promena Onay Mekanizması ile alım konusuna, tutara, departmana ve yetkiliye göre onay süreci kurmak mümkündür. Bu hizmet ile elektronik posta alma özelliği olan kablosuz iletişim araçları (iphone, ipad, Blackberry, HTC vb.) sayesinde onay işlemleri hızlı ve etkin bir şekilde gerçekleştirebilmekte; böylelikle satınalma sürecinde en çok zaman harcanan onay aşaması hızlı bir şekilde yürütülebilmektedir. Teslimat ve Fatura Takibi Promena Teslimat ve Fatura Takibi, ürün teslimatlarının ne aşamada olduğunu, teslimat tarihlerini ve miktarları Promena sistemi içerisinde kayıt altına alır. Ayrıca muhasebe veya fatura yetkilileri, matbu olarak gelen fatura bilgisini sisteme işleyerek siparişlerin kapatılmasını sağlarlar. Promena Teslimat ve Fatura Takibi ile tüm satınalma sürecinin elektronik ortama aktarılması tamamlanmakta, tedarikçilerin teslimat ve faturalandırma konularındaki performanslarının ölçülmesi ve belirlenen kriterlere göre puanlanması mümkün kılınmaktadır. Katalog Yönetimi Promena Katalog Yönetimi hizmeti sayesinde iş ortaklarına iş yükü ve maliyetlerde kısa ve uzun dönemli verimlilik ve tasarruf sağlayabilmektedir.

26 SATINALMA I AĞUSTOS 2013 Promena teknolojik altyapısı ve operasyonel gücüyle; Tedarikçilerle yapılan çerçeve anlaşmalarına göre belirlenen ürün listelerinin İnternet ortamına aktarılması, Ürün listelerinin yönetilmesi ve güncel tutulması, Dönemsel harcama tutarlarının takibi ve bütçe kontrolü, Sipariş ve teslimat takibi, Kategori bazında şirketlere özel harcama analizleri, Tedarikçi performans değerlendirilmesi, hizmetlerinin sunulmasını sağlar. Ayrıca katalogların hazırlanması sürecindeki iş yükünü iş ortaklarıyla paylaşır. Teklif İsteği ve Sipariş Yönetimi Promena Teklif Toplama hizmeti, talep edilen ürünler için tedarikçilerden teklif toplanması ve bu tekliflerin ortak bir alanda değerlendirilmesidir. Sipariş süreci de yine aynı ortamdan yönetilir. Çalışılan firmalara ek olarak, Promena portföyünde yer alan referanslı tedarikçilere ulaşabilme fırsatı yine bu hizmetle sunulur. Tedarikçi firmalar da kullanımı kolay ve güvenli Promena portali üzerinden, tekliflerini ve sipariş yanıtlarını iletebilirler. Promena, Teklif Toplama ve Sipariş Yönetimi hizmetiyle tüm satınalma sürecini kayıt altına alarak, müşterilerine özel raporlama ve ileriye yönelik analiz çalışmaları yapar. ERP Entegrasyonları Promena nın müşteri portföyü içerisinde ERP çözümlerine sahip kurumsal firmalar önemli yer tutmaktadır. Firmalar, ERP çözümleri ile envanter yönetimi yapabilmekte, finans ve muhasebe bilgilerini kayıt altına alabilmektedir. Promena ERP Entegrasyonu, şirketlerin teklif toplama, sipariş yaratma ve talep onay mekanizması gibi satınalma süreçlerini, ERP çözümleri ile entegre bir şekilde çalışmasına olanak sağlar. 3. Tedarikçi İlişkileri Yönetimi Genel Bakış Promena, alıcı şirketlere alternatif tedarik kanalları yaratırken, başarılı nitelikli tedarikçilerin görünürlüklerini arttırır. Tedarikçi İlişkileri Yönetimi, şirketlerin tedarik zincirleri hakkında güncel bilgi toplayarak, tedarik zinciri risklerini belirler ve bu risklerin azaltılmasına katkı sağlar. Tedarikçi Bilgi ve Risk Yönetimi Promena Tedarikçi Bilgi ve Risk Yönetimi hizmetiyle, kurumsal şirketlerin tedarik zincirleri hakkında bilgiler toplanıp güncellenerek tedarik zincirlerindeki risklerin azaltılması hedeflenir. Promena, Tespit ve Yeterlilik hizmetiyle alıcı şirketlere bekledikleri standartlara uygun tedarikçi kaynağına ulaşma ve seçim yapma imkanı sağlar. En güçlü, en uygun, en sürdürebilir tedarikçi ilişkileri geliştirirken, risk yönetimi konusunda da yardımcı olur. Performans takibi kapsamında tedarikçi firmalar değerlendirilir ve iyileştirmeye açık olan alanlar ortaya çıkartılır. Belge takibi kapsamında ise, tedarikçilerin tüm bilgilerinin güncelliği ve doğruluğu Promena sistemleri üzerinde sağlanmaktadır. Böylece, tedarikçi firmaların risk seviyeleri hakkında güncel bilgilere daha etkin bir şekilde erişilebilmektedir. Tedarikçi Tespit ve Yeterlilik Hizmeti, tedarikçi kaynağına ulaşılması, tedarikçi değerlendirme anketlerinin yapılması, tedarikçilerin değerlendirilip puanlanması, seçilmesi ve Riskli/Kritik olarak belirtilen tedarikçilerin denetlenmesi hizmetlerini kapsar.

SATINALMA I AĞUSTOS 2013 27 Tedarikçi Performans Analizi Promena, beraber çalıştığı iş ortaklarının tedarik kaynaklarını en etkin ve en doğru şekilde yönetebilmelerini hedefler. Bu sebeple, sunduğu hizmet ve çözümler içinde tedarikçi performans analizleri önemli yer tutar. Promena, Tedarikçi Performans Analizi ile tedarikçi firmaların açık eksiltmelerdeki fiyat performanslarını, teklif taleplerini cevaplamadaki hızlarını, teslimat ve faturalamada gösterdikleri performanslarını, siparişleri cevaplamadaki hızlarını analiz etmek mümkün hale gelmektedir. Promena, tedarikçi firmaların referans kontrolleri ile beraber, talep edilen iş hacmi ve kapsamına uygunluklarını kontrol ederek, iş ortaklarına özel analiz çalışmaları yapar. Tedarikçi Firma Paylaşımı Satınalmada verimliliği sağlayan en önemli unsurlardan biri yeni bir tedarikçi firmayı kaynak yönetiminin içine dahil etmektir. Promena, bölgesinde en kapsamlı tedarikçi veritabanına sahip olan firmadır. Promena, alıcı şirketlere alternatif tedarik kanalları yaratırken, başarılı nitelikli tedarikçilerin görünürlüklerini arttırır, kendilerine adil bir rekabet ortamında yeni satış olanakları yaratır. Tedarikçi Paylaşımı hizmetiyle Promena: katıldıkları ihale hacimlerine, üretim kapasitelerine, marka, ürün, hizmet gamına ve performanslarına göre uygun tedarikçileri iş ortaklarıyla paylaşmakta, gerektiğinde referans kontrollerini gerçekleştirmektedir. Tedarikçi Portalı Promena Tedarikçi Portali, tedarikçilerin web tabanlı bir platformda daha hızlı ve etkin bir şekilde bilgi ve tekliflerini sunabilmelerini, siparişlerini cevaplandırabilmelerini ve online ihalelere katılabilmelerini hedefler. Kendileri için hazırlanmış portal üzerinden tedarikçi firmalar; Firma bilgilerini güncel tutabilir, Kategori ve marka bazında Promena müşterilerine ulaştıracağı hizmet ve ürünlerin detaylarını güncelleyebilir, Talep edilen hizmet ve ürünler için teknik ve ticari tekliflerini sunabilir, İhalelere katılabilir, Kendilerine ulaşan siparişleri cevaplayabilir, Ürün teslimatı ve faturalandırma ile ilgili bilgi verebilirler. 4. Raporlama ve Analiz TEDARİKÇİ PORTALI Stratejik bir fonksiyon olan satınalmanın, rapor ve analizler ile beslenmesi firmaların maliyet yapısını ve iş gücü dağılımını etkilemekte, şirketlere çok ciddi anlamda katma değer sağlamaktadır. Promena, Doğru tahliller, doğru sonuçları doğurur gerçeğinden yola çıkarak, iş ortaklarına en yüksek faydayı sağlayacak raporlama ve analiz hizmetleri sunar. Tedarikçi performans değerlendirmesi, ABC analizleri, şirketlere özel raporlar ve sektör analizleri Promena nın hizmetlerinden bazılarıdır. Proje öncesi ve sonrası satınalma analizlerini detaylı bir şekilde geliştirerek hem mevcut durumla ilgili bilgiler ortaya çıkarılır, hem de iş ortakları adına gelecek için yeni yol haritaları belirlenir.

28 SATINALMA I AĞUSTOS 2013 Promena Hizmet Modeli Promena tek bir merkezde barındırdığı (Software as a Service) yapısındaki hizmet modelini İnternet üzerinden kullanıma sunmaktadır. Bu modelde şirketlerin bakım, barındırma, yazılım, donanım gibi ekstra bir yatırım yapmalarına gerek kalmamaktadır. Kullanıcı eğitimi, teknik destek, sistem operasyon, raporlama, analiz gibi tüm çalışmalar Promena uzmanları tarafından yapılmaktadır. Promena Teknoloji Ortakları Promena, hızla gelişen teknolojilere ve güvenlik standartlarına sahip olmanın, günümüzün rekabetçi ortamındaki önemini benimsemiştir. Bu sebeple her biri alanında uzman ve önde gelen profesyonel teknoloji ortakları sayesinde müşterilerine profesyonel çözümler sunmaktadır. Promena nın teknoloji ortakları; Yazılım altyapısı, uygulamada Microsoft, Java ve UNIX, Sunucu olarak Intel & Sun Microsystems, Veritabanı yönetim sisteminde Oracle, Sunucu altyapı ve güvenlik hizmetlerinde Koçsistem dir. Tüpraş Promena İşbirliği Tüpraş İzmit Rafinerisi Rafineri Müdürü Mesut İlter, Malzeme İkmal Müdürü Yemliha Semiz ve Proje Müdürü Adnan Özilban, 2011 senesinde yapılan görüşmede Promena öncesi ve Promena sonrasını değerlendirdi: Tüpraş, Promena ile önemli kazançlar sağladı Kökleri 1961 yılına uzanan Tüpraş, bugün İzmir, İzmit, Batman ve Kırıkkale olmak üzere bünyesindeki dört rafineri ile yıllık 28,1 milyon ton rafinaj kapasitesine sahip. Türkiye nin en büyük sanayi kuruluşu unvanını da elinde bulunduran Koç Topluluğu Enerji Grubu Şirketi Tüpraş, 2006 yılında Koç Grubu tarafından özelleştirme yoluyla devir alındı. Şirket LPG, nafta, kurşunsuz benzin, jet yakıtı, gazyağı, motorin, HVGO, kalorifer yakıtı, fuel oil ve asfalttan oluşan çeşitli akaryakıt ürünleri üretiyor. Malzeme İkmal Müdürlüğü müzün ihale sürecinin daha hızlı ve şeffaf işlemesi için 2007 yılında Promena yla çalışma kararı aldık. 2006 yılına kadar bir kamu şirketi olarak faaliyetlerini sürdüren Tüpraş, bu dönem zarfında ihalelerini kamu yönetmeliklerine uygun olarak kapalı zarf ihale usülüyle gerçekleştiriyordu. Gerektiğinde de İhale Komisyonu firmayı davet ederek indirim konusunda pazarlık yapıyordu. 2006 da Koç Grubu na katılan Tüpraş, stratejik satın alma süreçlerinde Promena ile birlikte hareket etme kararı aldı. Malzeme İkmal Müdürlükleri ve Bakım Müdürlükleri ile ihaleyle alım yapan diğer departmanların e-ihale yöntemini kullanmaya başlamasının ardından bugüne kadar 600 e yakın elektronik ihale gerçekleştirildi. Tüpraş bugün indirim imkanı tespit edilen alımlarını Promena ile birlikte e-ihale yoluyla gerçekleştiriyor. Her yıl irili ufaklı binlerce ihale gerçekleştiren Tüpraş, sadece belli tutarların altındaki işlerde değil, şartların uygun olduğu durumlarda çok büyük tutarlı işlerde de Promena ile çalışıyor. İlk teklifler sonrası şartların eşitlenmesinden sonra Promena ile yapılan ihaleler çok kısa sürede tamamlanıyor ve önemli oranlarda (şu ana kadar alınmış en yüksek indirim oranı % 32 olup, ortalama indirim oranı ise % 11-12 dir) indirim sağlanıyor. Bugüne kadar ki geleneksel ihale sistemi üzerinden yürütülen normal pazarlık süreçlerinin zaman zaman daha üzerinde bir indirim elde edebildiklerine vurgu yapan Tüpraş Malzeme İkmal Müdürü Yemliha Semiz ise E-ihale ile süreç çok daha şeffaf ilerlediği için Tüpraş ın bu projede ölçülemeyen, ancak bize büyük kolaylık sağlayan önemli kazançlar elde ettiğini düşünüyorum. Promena desteğiyle elektronik ortamda yapılan ihalede tedarikçi firmalar da adil ve eşit bir platformda teklif sunabildiklerini bildikleri için ihaleye katılım istekleri de artıyor. diyor.

SATINALMA I AĞUSTOS 2013 29 Kurumsal firmaların satınalma süreçlerini iyileştirmeyi hedefleyen E-Tedarik Bilişim Teknolojileri, geleneksel satınalma süreçlerine alternatif olacak e-tedarik sistemini 2008 yılında Tübitak Teknogirişim Desteği ile geliştirmiştir. e-tedarik sistemi tamamen web (internet) tabanlı bir elektronik tedarik sistemi olup sadece bir bilgisayar ve internet bağlantısı ile kullanılabilmektedir. Ülkemizdeki birçok firma tarafından etkin bir şekilde kullanılan e-tedarik sistemi, bünyesine her geçen gün daha fazla müşteri ve tedarikçi katmaktadır. Özellikle büyük ticaret devlerinin tercih ettiği e-tedarik sistemi sayesinde, firmalar milyonlarca dolarlık tasarruflar elde etmektedirler. e-tedarik sistemi içerisinde e-ihale, e-satınalma ve kişiselleştirilmiş e-katalog çözümleri kullanılarak teklif toplama ve pazarlık süreçleri de dahil olmak üzere tüm satın alma süreçlerinde maliyet ve zaman tasarrufu sağlamakta, aynı zamanda şeffaf satın alma prosedürü ile tedarikçiler arasındaki etik rekabet arttırılmaktadır. Tüm bu işlemler, kullanıcı dostu pratik ekranları sayesinde çok kısa sürede ve hatasız olarak istenirse bizzat müşterilerin kendisi tarafından da gerçekleştirilebilmektedir. Ayrıca sektöründe sahip olduğu bilgi birikimi ve tecrübesi ile E-Tedarik Bilişim Teknolojileri Müşterilerine tedarik sürecinin her aşamasında danışmanlık ve destek hizmetleri vermektedir. Bu kapsamda sağlanan müşteriye özel ürün ve hizmet kataloglarının oluşturulması, ortak satınalma altyapısının sağlanması, nitelikli tedarikçi temini, sözleşme ve kontrat hazırlanması aşamasında danışmanlık gibi konularda da müşterinin talebine göre hizmetler sağlamaktadır. e-tedarik geleneksel satınalma süreçlerine alternatif olarak geliştirilmiş tamamen web (internet) tabanlı bir elektronik tedarik sistemidir. e-tedarik sistemini kullanabilmek için sadece bir bilgisayar ve internet bağlantısı yeterlidir! e-tedarik sistemi içerisinde e-ihale, e-satınalma ve kişiselleştirilmiş e-katalog çözümleri kullanılarak teklif toplama ve pazarlık süreçleri de dahil olmak üzere tüm satın alma süreçlerinde maliyet ve zaman tasarrufu sağlamakta, aynı zamanda şeffaf satın alma prosedürü ile tedarikçiler arasındaki etik rekabet arttırılmaktadır. Tüm bu işlemler, kullanıcı dostu pratik ekranları sayesinde çok kısa sürede ve hatasız olarak istenirse bizzat müşterilerin kendisi tarafından da gerçekleştirilebilmektedir. e-tedarik sistemi ile çok kısa sürede onlarca tedarikçi firmadan teklif almak ve tedarikçileri elektronik ihaleye sokarak yüksek tasarruflar sağlamak mümkündür. Günlerce süren satınalma süreci artık elektronik ihale sayesinde 20 dakika gibi çok kısa sürelerde gerçekleştirilebilmektedir. Tüm bunlara ilave olarak geliştirilen ve bütünleşik çalışan E-Tedarik Merkezi portalı sayesinde ise müşterilerimiz nitelikçi tedarikçileri bulabilmenin yanı sıra, onları doğru değerlendirerek, kolaylıkla yönetebilmektedirler. e-tedarik sistemi, başlangıç (ilk yatırım) maliyetinin olmaması, herhangi bir yazılım programı satınalmayı gerektirmemesi ve sağladığı yüksek tasarruf nedeni ile hem Büyük Ölçekli Kurumsal Firmalar hem de KOBİ ler tarafından tercih edilmektedir. e-katalog modülü, tedarikçi firma bilgilerinin yanı sıra ürünlerin özellikleri, resimleri ve açıklamalarının bulunduğu ve bu sayede kullanıcıların bu bilgilere sistem üzerinden ulaşarak taleplerini hızlı ve doğru bir şekilde gerçekleştirmesine imkan veren modüldür. Firmaların geleneksel satınalma metodlarında karşılaştığı talep toplama ile ilgili sorunlar e-katalog kullanımı sayesinde ortadan kaldırılabilmektedir. e-kataloğun başlıca faydaları; Kullanıcılar talep aşamasında ürünleri e-katalog lar vasıtasıyla seçtiklerinden daha doğru ve daha hızlı talebin yapılması sağlamaktadır.

30 SATINALMA I AĞUSTOS 2013 Belli formatta ve doğru bilgi ile gelen talep daha kolay değerlendirilebilmektedir. Taleplerin e-katalog lar üzerinden toplanması merkezi bir talep yönetimi sağlamaktadır. Tüm talep toplama, değerlendirme ve yönetme süreçlerindeki zaman kayıpları ve hataları azalmaktadır. e-katalog ayrıca e-satınalma ve e-ihale süreçlerine sağlam bir altyapı oluşturulmasını ve sistemin bir bütün olarak çalışmasını sağlamaktadır. e-katalog sayesinde geriye dönük ürün raporlarına ulaşılabilmektedir. e-katalog lar, gün be gün artan bir şekilde tedarikçi ve ürün veritabanı oluşmasına da olanak sağlamaktadır. e-satınalma modülü standart şablonlarda teklif taleplerinin oluşturulması ve sistem içerisinden tekliflerin kolaylıkla tedarikçilerden alınmasını sağlar. Böylece şablon şeklindeki teklif isteme dokümanı tedarikçilerin hızlı ve hatasız teklif vermelerine olanak verir. Tedarikçilerin teklif vermesi için sadece konu ile ilgili dokümandaki talep edilen bilgileri ( fiyat, döviz cinsi, ödeme vadesi, teslim tarihi v.b.) doldurmaları yeterli olmaktadır. e-satınalma modülü ile tedarikçilerden kısa zamanda toplanan teklifler sistem sayesinde kolaylıkla değerlendirilir ve gerekirse aynı şekilde revize teklif alınabilir. e-satınalma modülü sayesinde toplanarak değerlendirilen teklifler raporlanarak direkt satın alma yapılabilir yada ihale işlemi için e-ihale modülüne aktarılabilir. e-ihale modülü tedarikçilerin tekliflerinin değerlendirildikten sonra belli bir tarih ve saat aralığında revize teklif vermelerine olanak veren on-line (canlı) bir ihale sistemidir. Tedarikçiler yine internet erişimi ile ihale zamanında sisteme bağlanarak verdikleri teklifle kaçıncı sırada olduklarını görürler ve birinci sıraya gelmek için fiyatlarını revize ederler. Sistemin sağladığı rekabetci ve şeffaf ortam sayesinde piyasadaki en uygun fiyatlar yakalanmış olur. E-Tedarik MERKEZİ alıcı firmalara güvenli tedarikçi temini sağlaması ve etkin bir şekilde tedarikçi yönetimi sunmasının yanı sıra Tedarikçi firmalara kendilerini ve ürünlerini potansiyel müşterilerine etkili bir şekilde tanıtma ortamını da oluşturmaktadır. E-Tedarik MERKEZİ sayesinde alıcı firmalar güvenli tedarikçi arayıp bularak tedarikçilerin profillerini detaylı olarak inceleyebiliyorlar.tedarikçilerin profillerde verilen bilgilere ve geçmişte yaptıkları işlemlerine ( e-ihale, e-teklif ) bağlı olarak oluşturulan tedarikçilere ait E-Tedarik işlem ve Bilinirlilik endeksleri de tedarikçileri değerlendirmekte ve yönetmekte alıcı firmalara çok büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Tedarikçiler de ürün ve hizmetlerinin profillerinde detaylı olarak tanıtabilmekte ve geçmişte yaptıkları işlemlere ait bilgileri potansiyel müşterilerine açarak referans olarak gösterebilmektedirler. E-Tedarik MERKEZİ sayesinde : Tedarikçilerin kendi profillerinin oluşturulması, böylece tedarikçilerin sanal magazalarının e-tedarik MERKEZİ üzerine taşınması. Tedarikçilerin ürün ve hizmet kataloglarının sistemde kendi profillerine yüklenmesi ve yönetilmesi Sertifika ve kalite belgesi gibi dokümanların profillerine yüklenmesi ve yönetilmesi. Bir çok müşteri tarafından tedarikçi olmak için zorunlu tutulan firma dokümanlarının (ticaret sicil kaydı, faaliyet belgesi v.b.) firmaların profillerine yüklenmesi, güncelliklerinin takibi ve yönetilmesi. Tedarikçilerin E-Tedarik performanslarının kendi profillerinde görüntülenmesi (E-İHALE sistemi üzerinden katıldığı ihale adeti,ihale hacmi, ilk 3 sırada bitirdiği ihale adeti v.b bilgiler) Tedarikçi havuzlarına oldukları müşterilere ürün önerilerinde bulunulabilmesi Müşterilerin Tedarikçileri profillerini inceleyerek kolaylıkla değerlendirebilmesi

SATINALMA I AĞUSTOS 2013 31 Müşterilerin tedarikçilere ait firma dokümalarının yönetiminin yapılması ve bilgilerin güncelliğinin sistem üzerinden kontrol edilmesi. E-Tedarik sistemindeki firmalara ait spot alım, spot satış ve duyuruların oluşturulması ve ilgili firmalar tarafından görüntülenmesi Müşterilerin tedarikçileri yönetmesini sağlayan favorilerim, takip ettikleri v.s. fonksiyonları ile daha etkin tedarikçi yönetimin sağlanması Tedarikçi ve müşterilerin bilgi, teklif ve sipariş yazışmalarının sistem üzerinden yapılması işlemleri yapılabilmektedir. E-Tedarik MERKEZİ sistemi kullanan firmalar geleneksel yolla oldukça zahmetli olarak yapılan ve maliyet açısından yüksek meblağlar tutan işlemler çok kolay ve kısa sürelerde güvenli bir şekilde yapılabilmektedir. E-Tedarik MERKEZİ sayesinde alıcılar ve satıcılar güvenli bir ortam üzerinden birbirlerini tanıyarak kolaylıkla ticaret yapabilmesini sağlamaktadır. MÜŞTERİLERİMİZDEN BAZILARI Hiçbir yazılım ve donanım yatırımı gerektirmeden sadece internet erişimi sayesinde hemen kullanıma başlanabilen e-tedarik sistemi, satınalma maliyetlerinin kontrol altına alınması, alımlarda yüksek tasarruf sağlaması, satınalma süreçlerinin iyileştirilmesi ve detaylı raporlama gibi önemli özellikleri ile Türkiye nin önde gelen kurum ve kuruluşlarına hizmet vererek yüksek müşteri memnuniyeti oluşturmaya devam etmektedir. DOĞUŞ GRUBU: Doğuş Grubu 2011 yılında, Doğuş Holding A.Ş. nin önderliğinde Ortak Satın Alma Projesi ni başlatılmıştır. Doğuş Grubu şirketlerinin katılımıyla oluşturulan çalışma grubu, piyasada araştırma yaparak bu hizmeti verebilecek firmaları ve sistemleri incelemiş. Uygun olarak değerlendirilen sistemlerde pilot uygulamalar yapmıştır. Bu çalışmalar sonucunda, firmalarının ihtiyaçlarını en iyi karşılayan sistem olarak E-Tedarik Bilişim in sunduğu E-Tedarik Sistemi ni seçmiştir. Eczacıbaşı Holding bünyesindeki İpek Kağıt ve Eczacıbaşı Yapı Gereçleri firmaları e-ihale firması seçimlerinde E-Tedarik Bilişim firmasının sunduğu E-Tedarik sistemini seçmişlerdir. Firmalar özellikle Nakliye konularındaki oldukça karmaşık ve çok sayıda tedarikçinin katıldığı teklif alma ve ihale işlemleri için E-Tedarik Sistemini etkin bir şekilde kullanmaktadırlar. Bu sayede manuel olarak haftalarca sürebilecek ve hataya oldukça açık işlemleri, E-Tedarik sistemi sayesinde çok kısa sürelerde ve hataya yer vermeden halledebilmektedirler. İpek Kağıt firması özellikle nakliye, hurda satışı, oluklu kutu alımları gibi konularda oldukça yüksek tasarruf sağlamaktadır. Ayrıca E-tedarik Sisteminin diğer kategorilerde de kullanımı yaygınlaşmaktadır. Türk DemirDöküm Fabrikaları A.Ş.: Türkiye ısıtma sektörünün lider markası Demir Döküm, satınalmalarının büyük bir yüzdesini e-tedarik sistemi üzerinden gerçekleştirmektedir. Demir Döküm satın alma yetkilileri belirli bir kalite prosedürü çerçevesinde kullandıkları e-tedarik sisteminin sağladığı kayda değer tasarrufların yanı sıra satın alma sürecinin vazgeçilmez unsurlarından biri olan şeffaflık ilkesinin de tam olarak yerine getirildiğini ve buna bağlı olarak satın alma sürelerinin kısaldığını ifade etmektedir. Electro World : e-tedarik sistemi firma genelinde daha çok inşaat, elektrik ve mekanik gibi yüksek meblağlı alım işlerinde etkin olarak kullanılmaktadır.

32 SATINALMA I AĞUSTOS 2013 İntengo Kimdir? İntengo, 2005 yılında İstanbul da kuruldu. Şirket olarak en önemli misyonumuz, müşterilerinin karlılık hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olmak, bu doğrultuda benzersiz gücümüz ise satınalma ve yatırım operasyonlarını optimize etmek ve her türlü alım sürecini hızlandıran ve yüksek tasarruflar sağlayan E-İhale ve E-Satınalma sistemleri. TÜBİTAK desteğiyle hayata geçen satınalma projemiz ile 2010 yılında Türkiye Bilişim Derneği tarafından verilen Bilişim Hizmet Ödüllerinde En Yenilikçi Uygulama ödülünü aldık. Bugüne kadar milyarlarca Euro tutarında alım düzenlenen sistemimizde şu anda 100 ün üzerinde şirket için her gün onlarca ihale düzenliyoruz. Başlıca referanslar arasında yer alan Ülker Grubu, Oyak Renault, TAV, BSH, Migros, Halkbank gibi Türkiye nin ve dünyanın önde gelen şirketleri ile uzun yıllardır devam eden işbirliklerimiz, bu konudaki güç ve başarımızın en önemli göstergesi olarak göze çarpmaktadır. E-İhale ve E-Satınalma sistemlerine ek olarak, bankaların gayrimenkullerini ve bankalar ile araç kiralama şirketlerinin araçlarını yine e-ihale uygulaması ile halka satan bir platform sahibiyiz ve bu konuda da Türkiye nin önde gelen bankalarından HSBC, Halkbank ve Bank Asya ile, araç kiralama şirketlerinden Hertz ile çalışıyoruz. En Çok Tercih Edilen Çözüm: E-İhale Örneğin şirketinizde artık eskiyen bilgisayarlarınızı değiştirmeye karar verdiniz, 50 adet taşınabilir bilgisayar alacaksınız, IT departmanınız bunların teknik özelliklerini belirledi, satınalma bu teknik şartlar çerçevesinde üç tedarikçiden teklif aldı. Buradan sonra işin pazarlık süreci başlıyor, firmalar tek tek aranıyor, sizden daha iyi fiyat var, teklifiniz yüksek, son teklifinizi verin gibi söylemler ile indirim yaptırılmaya çalışılıyor. Elbette tüm tedarikçiler satınalmayı kırmayarak bir revizyon yapıyor ama hepsinin aklında benim fiyatım iyidir, kimse benden ucuza yapamaz, bu iş zaten daha ucuza yapılmaz gibi düşünceler var. Satınalma günlerce uğraşıp tedarikçilere iki tur, üç tur revizyon yaptırdıktan sonra hem sabrının hem de zamanının sonuna geldiği için en uygun fiyatı veren tedarikçi ile anlaşma yapıyor. Daha sonraki telefonlarda kaybedenlerin biz de o fiyata yapardık, biz daha aşağı yapardık gibi serzenişleri başlıyor. Çünkü tedarikçiler siz ne kadar doğru da söyleseniz sizin söylediklerinizden ikna olmuyor, kendilerine bir marj saklıyor ve işi kaybedince de bundan pişman oluyor. İşte e-ihale burada, pazarlık sürecinin en başında devreye giriyor, tüm tedarikçiler rakiplerinin de olduğu sanal bir odada birbirleri ile yarışıyor, günler süren pazarlık süreci birkaç saatte tamamlanırken tedarikçilerin bire bir pazarlıkta ikna olmadığı için kendine sakladığı marj da e-ihalenin rekabetçi ortamında onlardan size akıyor. Bu sayede %90 lara varan zaman kazancı ve ortalama %14 oranında da tasarrufa sahip oluyorsunuz. E-ihale ortamında tedarikçiye verdiğiniz mesaj çok net, birinci olursan işi alırsın, birinci olmazsan kaybedersin. Hem tedarikçilerinize, hem de şirkete karşı en şeffaf ortamda pazarlıklarınızı yapıyorsunuz. Elbette her zaman her alımda alınacak ürünleri ve tedarikçileri elma-elma durumuna getiremeyebilirsiniz, zaten günümüz pazar çeşitliliğinde bu çok da kolay değil. Böyle bir durumda e-ihale yapmak da kolay değil, ancak İntengo nun en önemli farkı aynı ihalede yarışacak tedarikçiler arasındaki farkı da ihaleye yansıtabilmesi, bu sayede ihalede her zaman tüm tedarikçileri eşit koşullarda yarıştırabilirsiniz. Nelerde E-İhale Yapabilirsiniz? Teknik olarak pazarlık gücünüzün olduğu her konuda e-ihale yapabilirsiniz. Hemen söyleyelim e-ihalenin büyüğü küçüğü olmaz, önemli olan yapacağınız alıma konu malın, o malın tedarikçisi için iştah kabartacak bir boyutta olmasıdır. İntengo bugüne kadar milyonlarca Euro tutarındaki inşaat ihalelerinden birkaç bin liralık matbaa ihalelerine, yüzlerce araçlık filo kiralamalardan ayçiçek yağı

SATINALMA I AĞUSTOS 2013 33 alımlarına kadar çok çeşitli bir portföyde e-ihale tecrübesine sahip. İntengo nun en önemli farkı ise tüm süreci sizin adınıza yönetmesi, yalnızca alınacak ürünleri, şartnamelerinizi ve tedarikçilerinizi iletiyor olmanız yeterli, hatta elinizde yeterli sayıda tedarikçi yoksa İntengo size tümü referanslı olan 7.000 i aşkın tedarikçi havuzu ile de destek oluyor. Her ihaleden önce tedarikçilere ihalenin canlandırmasının yapıldığı bir eğitim veriliyor, ihaleler izleniyor, kaydedilip raporlanıyor, kısaca e-ihale bir yazılım olduğu kadar da bir hizmet sunuyor. Tabii ki her alımda e-ihale kullanılabilir diye bir iddiamız yok, sizin için çok stratejik olan veya piyasada tekel olduğunu bilen bir tedarikçiden aldığını ürünleri e-ihale konusu yapmayabilir veya yapamayabilirsiniz. Ancak pazarlık yapabildiğiniz ve alım hacminizin iştah kabartıcı olduğu bir çok alımda e-ihale düzenleyebilirsiniz. Daha da güzeli ve kapsamlısı E-Satınalma Tabi bir de ihale yapılamayacak ve ihaleyi gerektirmeyecek ölçekteki alımlar var, üstelik de bu hacimdeki alımlar satınalma hacminizin %25 ini geçmediği halde genelde vaktinizin %75 ini alıyorlar. E-Satınalma çözümümüz burada yardımınıza koşuyor ve her türlü teklif toplamanızda size büyük kolaylıklar sağlıyor. Bunlardan tabi en önemlisi zaman kazancı, tedarikçilere e-posta atmak, arkasından bunları takip etmek, teklif vermeyenlere geri dönmek ve hatırlatmak gibi işlerle uğraşmak yerine İntengo E-Satınalma Sistemini açıyorsunuz, yalnızca 4 adımda teklif toplamanızı kuruyor ve geri kalan her şeyi bırakıyorsunuz. Sistem tedarikçilere e-posta ve sms ile duyuru yapar, zamanında teklif vermeyenlere hatırlatmalar yapar, süre bittikten sonra da size haber vererek kapsamlı bir teklif karşılaştırma tablosu hazırlar. Böylece teklif gönderenlerden biri faks çekti, biri excel gönderdi, biri pdf yolladı gibi dertlerden de kurtulursunuz. E-Satınalma ile talepten bütçe onayına ve siparişe kadar tüm satınalma sürecini sistem üzerinden yü yürütebilir, her şeyi kayıt altına alabilir ve mükemmel bir kurumsal hafızası olan bir satınalma programına sahip olabilirsiniz. E-Satınalma eğer kullanıyorsanız SAP, Oracle gibi tüm ERP programları ile entegre olabilir. Entegrasyonun sağlandığı durumlarda talep ERP den İntengo sistemine düşer, buradan teklif toplamalar seçiminize göre sizin tarafınızdan veya otomatik kurulur, daha sonra da gelen teklifler yine ERP programına geri döner. İntengo nun buradaki en önemli farkı da gerek yalnız E-İhale kullansın, gerek E-Satınalma ile tüm fonksiyonları kullansın, her müşterisine özel bir sunucu kurmasıdır. Bu sayede müşterilerinden gelen farklı geliştirme taleplerine, kendi bünyesindeki yazılım ekibinin de desteği ile son derece hızlı ve acaba diğer müşterilerimizi nasıl etkiler diye düşünmeden cevap verilebilmekte, size tailor-made bir sistem tasarlayabilmektedir. E-Satınalma kapsamında olan E-Katalog uygulaması ile de çok şubeli ve çok lokasyonlu kurumlarda her zaman zorluk yaratan kırtasiye, gıda, temizlik gibi sözleşmeli fiyatların olduğu fakat siparişlerin parçalı ve ayrı lokasyonlara verildiği durumlar için bir çözümümüz mevcuttur. E-Katalog ile şubeleriniz bu tip ürünleri aynı bir internet sitesinden alışveriş yapar gibi, kendilerine tanımlanan bütçe ve onay stratejilerine göre hızlı ve kolayca alabilirler. Varlık Yönetimi ve Satış Platformu (B2C Satış Çözümleri) İntengo, tüm bunlara ek olarak e-ihale ile satınalma konusundaki tecrübesini satış alanına da yansıtmış ve bankalar ile araç kiralama şirketlerinin gayrimenkul ve ikinci el araçlarını halka satan bir platform tasarlamıştır. Bu platform ile bankalar ve araç kiralama şirketleri bu tip satışlarında hem e-ihale yapmanın hız ve fiyat avantajını yaşıyor, hem daha yüksek katılım oranlarına ulaşıyor, hem de alıcılar ve kurum içinde maksimum şeffaflığı sağlamış oluyor.

34 SATINALMA I AĞUSTOS 2013 Satınalma Danışmanlığı ve Profesyonel Hizmetler Tüm enerjisini satınalma çözümlerine vermiş olan İntengo, bu tecrübesini proje bazlı danışmanlıklar aracılığı ile de paylaşmaktadır. Satınalmanın organizasyonu, yeniden yapılandırılması, holding vb. yapılarda merkezi satınalma operasyonlarının kurgulanması, outsourcing satınalma hizmetleri ve satınalma eğitimleri bu kapsamda sağladığımız hizmetlerdir. Bu konudaki önemli referanslarımızdan biri Galatasaray olup, Türk Telekom Arena da TOKİ ve yüklenici firma sorumluluğunda olmayan ve Galatasaray ı ilgilendiren VIP ve loca alanları, restoranlar, temizlik, otopark, güvenlik gibi ürün ve hizmetler ile ilgili tüm satınalma ve ihale süreçlerinin İntengo danışmanlığında yapıldığını bilmenizi isteriz. Gelişmiş Güvenlik ve Gizlilik İntengo sunucuları Amerika ve Avrupa da eşzamanlı olarak tutulmakta ve yedeklenmektedir, dolayısıyla tüm verileriniz her zaman güvence altındadır. SSL şifreleme ile korunan İntengo web sitelerine erişim, dünyaca kabul görmüş güvenlik standartlarında olup bir banka şubesi kadar güvenlidir, IP kısıtlama, SMS doğrulaması ve Mobil İmza gibi tüm ek güvenlik özelliklerine de sahiptir. İntengo hiçbir sermaye grubuna bağlı değildir ve sizlere maksimum gizlilik prensipleri ve gizlilik sözleşmeleri ile hizmet vermektedir.

SATINALMA I AĞUSTOS 2013 35 Emtia Fiyat Analizleri Gürkan HÜRYILMAZ CEO, Purchasing Turkey gurkan.huryilmaz@gmail.com Değerli Satınalma Profesyonelleri, Ramazan ayının ve Ağustos ayı tatil beklentilerinin etkisinde bir Temmuz ayını geçirdik. Ağustos ayında firmaların üretime ara verme programları dolayısıyla temmuz ayında piyasalarda bir hareket görüldü. Ancak Ağustos ayında bir yavaşlama görülecektir. Demir-Çelik sektöründe yaşanan grevlere rağmen otomotivin ve komşu ülkelerle olan ticaretin artması ile ihracat rakamları çok iyi bir seviyede gerçekleşti. Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı (TİM) Mehmet Büyükekşi, yılın ilk 7 ayında Türkiye nin toplam ihracatının yüzde 3,3 artarak, 87 milyar 860 milyon dolara yükseldiğini açıklarken, Bu Cumhuriyet tarihinin en yüksek temmuz ayı ihracatıdır ifadesini kullandı. Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE), 2013 yılı Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %6,61 artış gösterdi. Aylık değişim; tarımda %0,25, sanayide %1,14 olarak gerçekleşti. Sanayide en yüksek aylık artış kok ve rafine edilmiş petrol ürünlerinde görüldü. Sanayinin üç sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %0,73, imalat sanayi sektöründe %1,16, elektrik, gaz ve su sektöründe %1,14 artış olarak gerçekleşti. Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler; kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı (%5,76), ham petrol ve doğalgaz çıkarımı (%3,58), kağıt ve kağıt ürünleri imalatı (%2,46) alt sektörleridir. Buna karşılık büro makineleri imalatı (%-2,55), metal cevheri (%-0,55), mobilya ve b.y.s. diğer ürünlerin imalatı (%-0,33) bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler oldu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK), gıda ve enerji fiyatlarındaki oynaklık, baz etkileri ve döviz kurunda gözlenen hareketler nedeniyle kısa vadede enflasyonun dalgalı bir seyir izlemesinin beklendiği ve bu doğrultuda ağustos ayında ise belirgin bir düşüş kaydedeceğinin tahmin edildiği bildirildi. Global piyasaları üç önemli göstergenin etkilediğini gördük. Bunlar FED in para politikası, EURO bölgesindeki ve Çin deki ekonomik gelişmeler ve beklentiler. TCMB 3.çeyrek raporuna baktığımızda şu ifadeleri görüyoruz : Talep açısından bakıldığında, başta Çin ekonomisindeki yavaşlama olmak üzere küresel iktisadi faaliyetin zayıf seyrine yönelik göstergeler ve Fed in önümüzdeki dönem para politikası seyrine ilişkin yapmış olduğu açıklamalar, petrol fiyatları üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturmaktadırtedir.

36 SATINALMA I AĞUSTOS 2013 ABD ham petrol üretimindeki artışa bağlı olarak stoklarının yüksek seviyelerde seyretmesi de petrol fiyatları açısından olumlu bir görünüm oluşturmaktadır. Bununla birlikte, halen sürmekte olan ortadoğu kaynaklı politik riskler, petrol arzına yönelik kaygı oluşturabilecek bir unsur olarak dikkatle izlenmektedir. Özellikle Mısır da yaşanan gelişmeler ham petrol taşımacılığına ilişkin bir risk unsuru oluştururken, Libya, Nijerya ve Irak ham petrol üretiminde yaşanan problemler de piyasadaki diğer risk unsurları olarak değerlendirilmektedir. Çin ekonomisinin üçüncü çeyreğine ilişkin bazı olumsuz işaretler de bulunuyor. Çin in yavaşlayan büyümesi, bütün dünyanın gündeminde. Dünyanın toplam büyümesinde Çin in yüzde 13 lük payı düşünülürse, etkinin boyutu oldukça büyük. Konu yalnızca dünyanın değil, özellikle Çin in gündeminde. Küresel talepte yavaşlama, artan maliyetler ve Çin para birimi Renminbi nin yükselişi, ihracattaki yavaşlamaya eşlik ediyordu. EURO bölgesinde alınan bazı olumlu sinyallere rağmen durağanlık devam ediyor. Consensus Forecast e göre EURO bölgesinde 2013 yılsonu büyüme tahminleri eksi yönlü görünüyor. İyimser yaklaşım ise 2014 yılsonu büyüme tahminlerinin Yunanistan hariç artı yönde olması. EUR/USD paritesi halen 1.30 seviyesinin üzerinde görülüyor. Ancak yılsonu beklentileri önceki sayımızda belirttiğimiz gibi güçlü dolar öngörüleri ile halen 1.22 seviyelerinde tutuluyor. Bununla birlikte 3.çeyrekte paritenin 1.30 un altına inmesi bekleniyor. Bu gelişmeler doğrultusunda emtia fiyat analiz ve yılsonu beklentilerini bu sayımızda da ele alacağız. Bakır Temmuz ayında bakır stokları Haziran yükleşinden sonra düşüşe geçti. Stokların %8 gibi hızlı bir şekilde düşmesine rağmen fiyatlar önceki aya göre %1.6 düştü. Çin ekonomisinde ki yavaşlama hatta temerrüte düşme olasılığının konuşulması hem emtia fiyatları hem de borsaları vurması bekleniyor. Özellikle bakır fiyatlarının direkt Çin ekonomisiyle bağlantılı olması temerrüde düşme olasılığının piyasalarda yankılanması fiyatları olumsuz etkileyecektir. Barclays analisti bakırdaki arz fazlalığının 2014 yılında en yüksek seviyede olacağını bu sebeple de fiyatların aşağı yönlü olacağını belitti. Scotiabank, KBC ve Dundee fiyatların düşeceğini öngörürken TD Economics, Nordea, Dukas ise yükseleceğini ön görüyor. Reuters anketinde ise yıl sonu fiyat beklentisi 7900$/ ton dan 7315$/ton a ; 2014 yılı tahmini ise 7670$/ ton dan 7140$/ton seviyesine çekildi. Reuters 3. Ve 4. Çeyrekteki bakır fiyatlarındaki düşüş öngörüsünün yanında alüminyum, kurşun, nikel, kalay ve çinko da hafif bir yükseliş bekliyor. Alüminyum LME stokları alüminyum için temmuz ayında büyük bir değişim göstermeyerek ~%1 lik bir arttı. Aynı şekilde fiyatlarda da genellikle yatay bir seyir görülerek %1.3 lük bir düşüş kaydedildi. Çin de alümina ve alüminyum üretimi yükselişini sürdürüyor. Çin deki üretim arzının yanında Ortadoğu daki yeni kapasiteler ile Kuzey Amerika ve Avrupa daki atıl kapasitelerin tekrar hayata geçmesi ile orta vadede arzın talebin üzerinde olması bekliyor. Ancak enerji maliyetlerindeki artış sebebiyle fiyatların orta vadede yükseleceği tahmin ediliyor. Tüketimdeki artış beklentisi de alüminyum üretimindeki artışların stok fazlalığı yaratmasını engelleyecek görünüyor. Zira, Dünya bankası verilerine göre alüminyum, demirden sonra dünyanın en fazla tükettiği ikinci metal konumunda bulunuyor. Dünya bankası; 2012-2025 arası dönemde fiyatların %43.4 oranında artmasını öngörüyor. 2000 yılında ortalama 1549$/ton seviyesindeki alüminyum fiyatlarının 2008 yılı Temmuz ayında 3071$/ton ile en yüksek seviyesine ulaşması da (şu anda daha düşük seviyelerde olmasına rağmen) fiyatların yükseleceği görüşünü destekliyor. Barclay, Alcoa ve Rusal ın arzı kısıtlamalarına rağmen 2014 yılı fiyat beklentisini 2100$/ton dan 1838$/ton a çekti. 2013 yıl sonu fiyatları ise TD Economics, KBC, Nordea, Dukas tarafından yukarı yönlü olarak tahmin ediliyor. Nikel LME stokları nikel için istikrarlı bir şekilde artmaya devam ediyor. Temmuz ayında da stoklar ~%8 artış göstrerdi. Fiyatlar ise sadece %1.9 oranında geriledi. Stokların yükselmesinde üretim artışı en büyük etken. Zira, nikel üretimi yılın ilk yarısında en yüksek artış gösteren metal oldu. Barclay 2014 yılı ortalama fiyat tahminini arz fazlası olacağı beklentisi ile 18000$/ton dan 14000$/ ton a çekti. Buna rağmen 2013 yıl sonu fiyatları için Nordea, TD Economics, KBC ve ScotiaBank halen ciddi yükseliş bekliyor.

SATINALMA I AĞUSTOS 2013 Çinko Çinko stokları temmuz ayı içindeki ufak iniş çıkışlara rağmen yatay bir seyir izledi diyebiliriz. Fiyatlar ise temmuz ayında %2.2 oranında düştü. Brezilya nın çinko üretimi ise Haziran ayında hem aylık, hem yıllık bazda düşüş gösterdi. Barclay özellikle Çin de beklentileri üzerinde bir arz fazlalığı olduğunu belirterek 2014 yılında fiyatların yukarı yönlü olmayacağını belirtti. KBC, TD Economics, Dukas ve Dundee 2013 yılı sonu fiyat tahminlerinde ciddi yükselişler öngörürken, Scotiabank daha ılımlı bir yükseliş öngörüyor. Kurşun Kurşun stokları da temmuz ayında çinko gibi yatay bir seyir izledi. Fiyat ise %1.2 oranında geriledi. Barclay 2014 yılı ortalama fiyat tahminini 2450$/ton olarak açıkladı. KBC ve Dundee ise 2013 yılsonu fiyatlarının ise %7 gibi artacağını tahmin ederlerken; 2014 yılında ise fiyatların istikrarlı şekilde artacağını belirtiyorlar. Demir-Çelik Demir çelik fiyat indeksi Temmuz ayında ~%7 lik bir artış sergiledi. Aynı zamanda İsdemir in hurda alım fiyatlarında temmuz sonu (ağustos başı) itibariyle ~%3.6 lık bir artışa gittiği görüldü. Buna karşın Kardemir fiyatlarında bir değişim görülmedi. Temmuz ayına demir-çelik sektöründeki grevler damgasını vurdu. Bir yandan grevlerden dolayı üretim duruşu, bir yandan da daralan piyasalar nedeniyle temmuz ayında demir-çelik ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre %7.8 oranında geriledi. İhracatın başını çektiği Ortadoğu bölgesinde en büyük gerileme Suudi Arabistan ve Mısır da yaşandı. Plastik Temmuz ayında plastik fiyatları genel olarak yatay bir seyir izledi diyebiliriz. HIPS fiyatlarında %0.9 gibi ufak bir artış görüldü. Kağıt Kağıt fiyatlarında dünyada yatay bir seyir (hatta az da olsa düşüş) görülmesine rağmen yurtiçi fiyatlarında artışlar görüldü. Enerji Elektrik fiyatlarını 3 ayda bir belirleyen Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 1 Ekim e kadar kur ve petrol fiyatlarındaki gelişmeleri masaya yatıracak. Ağustostaki eğilimin yanı sıra eylülde doğalgaz santrallerinin çalıştırılmasından kaynaklanan maliyet artışına da bakılacak. Maliyetin hidroelektrik santralleri ile karşılaması planlanıyor. Piyasalarda Ekim 2013 te elektrik ve doğalgaz fiyatlarında yüzde 5-7 zam yapılacağı beklentisi bulunuyor. Benzin/Motorin Mısır da yaşanan istikrarsızlığın devam etmesi petrol fiyatlarının tansiyonunu düşürmedi. Ham petrol fiyatlarında Temmuz ayında ~%10 luk bir artış görüldü. Global piyasalardaki artış pompa fiyatlarına da yansıdı. EPDK nın fiyat düşürme baskısına firmalar mutlaka cevap verecektir. Ancak global fiyatlarda artma devam ederse bu indirim kısa süreli olacaktır. TCMB Başkanı Erdem Başçı ise Merkez Bankası`nın 2013 petrol fiyatı tahminini 103 dolardan 107 dolara yükselttiğini belirtti. Tarım-Gıda-Et Dünya fiyatlarına bakıldığında Temmuz ayında kakao fiyatları %8.2 artarken; Soya fiyatları %13.9, mısır fiyatları %8.5 oranında geriledi. Pamuk, Kahve, Şeker ve Buğday genel olarak yatay bir seyir izledi. Yurtiçinde ise Tarım İşletmeleri Genel Müdürü Mehmet Halis Bilden, bu yıl sertifikalı tohum satış fiyatını kilogram başına 116 kuruş olarak belirlediklerini açıkladı. Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, 2013 yılı TMO mısır müdahale alım fiyatının ton başına 640 lira olarak belirlendiğini açıkladı. Eker, desteklerle birlikte bunun 696 liraya çıktığını bildirdi. İTO ya göre mevsimsel tarım ürünlerinde aylık artışlarda domates % 38,23 lük artış ile Temmuz da İstanbul da perakende fiyatı en fazla artan ürün oldu. Bir önceki yılın Temmuz ayına göre ise Domates %48.68, Bamya %45.06 ve Soğan %43.50 artış gösterdi. Türkiye Süt Üreticileri Merkez Birliği Ali Koyuncu üretici ve sanayicinin karşılıklı uzlaşısıyla çiğ süt taban fiyatı 1 TL olarak belirlenmiştir. 37

38 SATINALMA I AĞUSTOS 2013 Bu fiyat 1 Ağustos tan itibaren başlayıp, 2013 yılı sonuna kadar geçerli olacaktır. Bu yıl sonu ile de umarız ki süt haketttiği değere ulaşır ve üreticilerimizin emeğinin karşılığı verilir açıklamasında bulundu. Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Birliği Başkanı Bülent Tunç, saman fiyatlarında yüzde 80 e varan düşüş yaşandığını bu durumun et fiyatlarına yansıyacağını söyledi. Tablo 1. Emtia Fiyat Endeksi Diğer SunSirs tarafından izlenen verilere göre Temmuz ayında fiyatı yükselen bazı emtialar : Disprosyum oksit %78.57, Kloroform %12.93, Glikol %8.96, Polisilikon %7.32, Akrilik asit %6.92, Vidalı Çelik %5.97, Demir Cevheri %4.42 ve fiyatı düşen bazı emtialar : Kükürt %15.60, Bütadien kauçuk %9.10, Hurma yağı %5.60, Kostik soda %3.78, Şeker %1.33, Çimento %0.55 şeklinde görüldü. Gürkan HÜRYILMAZ CEO, Purchasing Turkey gurkan.huryilmaz@gmail.com

Şimdi Planlar Stratejik! Kamil BAYAR kamilbayar@gmail.com Hatırlanırsa önceki sayıda stratejik planlamanın ilk adımı olan stratejik düşünme nin önemine, patron veya profesyonel yöneticilerin geleceği şimdiden okuması gerektiğine vurgu yapmıştık. Geleceği okumaya yardımcı olmak için son dönemlerin en önemli yönetim araçlarının başında gelen stratejik planlama sürecinin nasıl ilerletilmesi gerektiğini aktarmak istiyorum. Stratejik planlama yönetim aracına global yöneticilerin gözünden bakarak konunun ne kadar önemli olduğunun altını çizmek istiyorum. Bain&Company nin yaptığı araştırmalara göre; stratejik yönetim konusu son on yılın en önemli ilk üç yönetim aracı arasında yer almaktadır. Bu sonuç elbette ülkelerin kurumsallaşma seviyesi, yönetim felsefeleri gibi faktörlerle çok ilişkilidir. Araştırmanın detayına göz atıldığına APEC (Asya Pasifik) ülkeleri için kalite konusu ilk üç sırada yer alırken, Kuzey Amerika ülkeleri stratejik yönetim konusunu en önemli konular arasında görülmektedir. Stratejik planlama sürecini bir beyin haritası olarak ele almak gerekirse şu şekilde özetlemiş oluruz; Stratejik Planlama sürecinin ilk adımı, Stratejik Bilinç le başlar. Bu süreçte en önemli görev üst yönetime düşer ve düşünceleri saklı beyinlerden çıkararak yazılı planlara dönüştürülmesi, hayata geçebilmesi için üst yönetimin liderlik yapması çok önemli bir konudur. Profesyonel yöneticiler de bu metodun bir yönetim aracı olmasından öte, bir kültür olduğunun bilincinde olması ve stratejik planlamanın başarısının yayılan bu kültürle çok ilişkili olduğu bilinmelidirler. İkinci adım ise Stratejistleri Seçme evresidir. Stratejik olarak tanımlanan kişiler şirketi tanıyan, şirketin orta ve uzun vadede nerede olabileceğini planlayan, uzgörüleri olan kişiler olarak tanımlanır.

40 SATINALMA I AĞUSTOS 2013 Bu stratejistler şirket içerisindeki üst ve orta düzey yöneticilerden oluşacağı gibi işletme içinden sağlanan uzman stratejistler veya işletme dışından gelen uzman stratejistlerden de oluşabilir. Sonraki süreç; Stratejik Analiz safhasıdır. Bu safhada, işletme dışının analiziyle başlar ve işletme içi analizle devam eder. Misyon-Vizyon ve Temel Değerler stratejik planlamanın en önemli evresi denebilir. Çünkü belirlenen vizyon şirketin güçlü yönleri, zayıf yönleri, fırsat ve tehditlerinden hareketle zorlayıcı hedeflerin konulduğu bir süreçtir. Bu arada vizyon belirlemede çok önemli olan bir başka konu da; ulaşılması arzu edilen noktanın şirketin yeteneklerine uygun, gerçekçi ve inandırıcı olması gerektiğidir. İşletme dışı analiz; Politik, yasal, ekonomik, sosyo-kültürel, demografik ve uluslararası konuların incelenmesi ve durumunun analizinden oluşur. İşletme dışı analizler yapılırken şirketin faaliyette bulunduğu pazar detaylı bir şekilde incelenir ve pazarın yapısı, sınırları, gelişme hızı ve hayat evresi üzerinde durulur. Bunların yanı sıra rakipler, rakiplerin şirket için oluşturduğu tehditler, tedarikçiler, ikame ürünler/hizmetler, müşteriler de değerlendirme dahil edilir. İşletme içi analiz ise; şirketin yönetim yapısını, finansal durumunun analizini, insan kaynakları yapısının yeterliliği, sistem ve teknik alt yapının yeterliliği ve pazarlama, satış, üretim gibi operasyonel konuların durumunun analizini içerir. Bunların yanı sıra şirketin temel faaliyetlerinin rakiplerle kıyaslanarak şirketin öz yeteneklerinin yani neyi en iyi yaptığının belirlenmesi de bu sürecin bir adımıdır. İşletme içi analizlerin sonucunda işletmenin Güçlü ve Zayıf yönleri, İşletme dışı analizlerle de Fırsatları ve Tehditleri ortaya çıkarılmış olur. Bu analizler yapılarak aslında yöneticilerin sıkça duyduğu SWOT (GZFT) analizi olarak tanımlan metot uygulanmış olur. Diğer aşama ise, Stratejiler Oluşturma sürecidir. Oluşturulan bu stratejiler, şirketin uzun dönemde arzu ettiği noktaya ulaşması için belirleyeceği yol ve yöntemleri içermektedir. Şirket, belirlemiş olduğu vizyona, büyüme, küçülme veya karma stratejiler uygulayarak ulaşacağı gibi, rakiplerini alarak, tedarikçileriyle birlikte hareket ederek veya farklı iş kollarına girerek te ulaşabileceğinin tanımının yapıldığı süreçtir. Bu fazda; Stratejik amaçlar, Stratejik amaçlara ulaşabilmek için hedefler, Hedefleri gerçekleştirebilmek için faaliyetler ve bu faaliyetleri; kim, ne zaman, hangi bütçe ile gerçekleştirecek tanımlarının yapıldığı, Belirlenen hedeflere ne kadar ulaşıldığının ölçülmesi için performans göstergeleri belirlenir. Yapılan planların ne kadar doğru bir planlama olduğunun takibi ve kontrolü için belirli periyotlarda Stratejik Kontrol Süreci işletilmesi, yeri ve zamanı geldiğinde gerekli revizelerin yapılması stratejik planlama yaklaşımının önemli adımları arasında yer almaktadır. Sonraki aşama ise en kritik aşamalardan olan Stratejik Yönlendirme dir. Bu süreçte; Şirketin varoluş nedeninin tanımlandığı yani, niçin varız? sorusunun cevabının arandığı Misyon belirlenmesi yapılır, Şirketin orta ve uzun vadede nerede olmayı arzu ettiğinin, Gaye-i Hayal inin tanımı olan Vizyon tanımı yapılır, Ulaşılmak istenen vizyona hangi değer yargıları ile ulaşılması gerektiği, şirket çalışanlarının tamamının benimsemesi gereken Temel Değerler belirlenmesiyle devam eder.

SATINALMA I AĞUSTOS 2013 41 Planlamanın hayatın bir parçası olduğunun farkında olmayan, kervanı hep yolda dizen bir toplum olarak biz, stratejik düşünme ve planlamanın önemini hala yeterince kavrayamasak ta son dönemdeki gelişmeler oldukça ümit verici niteliktedir. Bunla ilgili 2013 yılında kabul edilen 5018 No lu Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanununda belirtilen stratejik plan hazırlanmasıyla ilgili ciddi bir adım atılmış olup, plan uygulamaları ve örnekleri bir çok özel şirkete de kılavuz görevi görmektedir. Özellikle kurumsal şirketler bünyelerinde strateji birimleri oluşturmakta ve patronlar aldıkları kararların stratejileri ile uyumlu olduğuna eskisine göre daha çok dikkat etmektedirler. Kamil BAYAR kamilbayar@gmail.com linkedin.com/in/kamilbayar Twitter: @kamil_bayar Şu bir gerçek ki; emeklemeden koşulmuyor. Bu şirketler içinde tamamen geçerli. Dünyanın en gözde şirketleri koşarken bizde en iyi şekilde emeklemeyi öğrensek bu bize şimdilik yeter. Bakarsınız bir gün onlar yaşlanır ve yürüyemez, biz de koşar onları geçeriz.

42 SATINALMA I AĞUSTOS 2013 Vallahi Billahi Acil Selda YÜKSEKBAŞ İşletmelerden gelen ajandamız haricindeki sürpriz talepler, işletme ve satınalma arasındaki ilişkinin tuzu biberi gibidir. İşletmenin acil alışkanlıklarından uzak kalmaya, engellemeye çalışsak da, tedarik zinciri fonksiyonları ile birlikte tedarikçileri de yoran bu sorunun çözümü, yine bizlere düşer. İşletme Satınalma İşletme Satınalma İşletme Satınalma Satınalma Aman Satınalma, canım Satınalma, acil Mümkün değil, yapamayız, getirtemeyiz. Vallahi billahi çok acil İmkânsız, çok zor, zaman alır, maliyeti yüksek, tedarik edemeyiz. Ölüyoruz, bitiyoruz, üretim duracak. Bu seferlik de bakalım bir çaresine Ey İşletme, al malzemeni, bir daha olmasın Özellikle üretim işletmelerinde karşılaştığımız bu tarz diyaloglar, %95 işletmenin başarısı ile sonuçlanır. Çünkü işletmenin acil olmayan hiçbir talebi yoktur, çünkü taleplerin üzerinde rutin şekilde acil yazılı-dır, çünkü üretim duracaktır, satış yapılamayacaktır. Dış müşteri talep değişikliği, fire oranlarının artması, üretim planlamadaki yetersizlikler, zayıf envanter kontrolü, tahmin ve planlama hataları, planlı/plansız bakım eksiklikleri üretim işletmelerini değişkenlik-lerle karşı karşıya getiren sebeplerdir. Bu sebepler beraberinde acil talepleri doğurur. Yukarıda belirttiğimiz nedenlerden dolayı oluşan acil talepler, normal imizi ve ajandamızı değiştirir. Sonuçlar firmamızın müşteri memnuniyetini etkile-

SATINALMA I AĞUSTOS 2013 yeceğinden Satınalma yöneticileri olarak bizler, ne yapar eder üretimin durmaması, şirketin satış kaybı yaşamaması adına vallahi çok acil taleplerini yerine getirmek için elimizden gelenin fazlasını yapmaya çalışırız. Acil talepler, ek maliyet ve verimsizlik getiren, zaman kaybı yaratan bir hamaliyedir. Satınalma operas-yon risklerimizi artıran, bizlerle beraber tedarikçimizi de yoran taleplerdir. Ancak, ne kadar profesyo-nel/ kurumsal olursa olsun, özellikle üretim şirketlerinde acil talepler yaşanmaktadır ve hep yaşanacak-tır. Bu nedenle, son zamanlarda sürekli gelişim felsefemize ve performans hedeflerimize acil taleplere cevap verme hızı mızı da ekledik. Bizler acil talepleri sevmeyiz Tercih ettiği, profesyonel şirketlere yakışan her zaman doğru, planlı ve eksiksiz taleptir. Ancak, iş ha-yatımız, bu kadar pembe değil ve bizlere her zaman iyi davranmıyor. İç müşterilerimize iyi planlama yapınız, tedarik zaman alıyor, kaliteli malzeme bulmak zor, ek talep maliyeti yüksek, verimlilik ve zaman kaybı oluşuyor, aciliyet şirketimizin profesyonel olmayan görüntüsüdür gibi uyarılarımıza rağ-men sürpriz taleplerle karşı karşıya kalıyoruz. Bu durum, Satınalma ile iç müşteri arasındaki bir çeşit performans savaşıdır. İşletmelerden beklenen, acil talep istek sayısının düşürülmesidir. Zira acil talepler beklenmedik olaylar-dır ve satınalma yöneticilerini zora sokar. En önemli görevimiz, acil isteklere bir duvar misali karşı koy-mamız, süreklilik arz etmemesi için gerekli sağlam duruşu sergilememizdir. Satınalmanın tadı, acil siparişlerde de kendini gösterir bizlere... -Acil talepler maliyet ve kalite yönleri ile risk olsa da- acil notu düşülmüş onaylı formları ile panik halde kapımızı çalan ve bizleri hazırlıksız yakalayan talep sahiplerinin sesini duymamazlığa gelmemiz kesinlikle mümkün değildir. Ne kadar çok tecrübemiz varsa, çözümlere o kadar çok hakimizdir. Bizden, istemsiz ve sistemsiz gelen krizi başarı ile yönetmemiz, acil formlara hızla cevap vermemiz bek-lenir. Bıçak sırtındayızdır. Çünkü işletmenin durmadan üretim yapması, firmamızın rekabet önceliğini ve üstünlüğünü koruması biz satınalma yöneticilerine bağlıdır. yakalayan talep sahiplerinin sesini duymamazlığa gelmemiz kesinlikle mümkün değildir. Ne kadar çok tecrübemiz varsa, çözümlere o kadar çok hakimizdir. Bizden, istemsiz ve sistemsiz gelen krizi başarı ile yönetmemiz, acil formlara hızla cevap vermemiz bek-lenir. Bıçak sırtındayızdır. Çünkü işletmenin durmadan üretim yapması, firmamızın rekabet önceliğini ve üstünlüğünü koruması biz satınalma yöneticilerine bağlıdır. Üretimde esas olan devamlılığı, aksatmadan sürdürebilmeniz için hazırlıklı ve kontrollü olmalı, acil talep-ler karşısında hızlıca düşünmeli ve çözüme odaklanmalıyız. Tepkisel hareket eden bir satınalma yaratma-lıyız. Farklı aksiyon planları ile acil talepleri istenilen miktar ve zamanda, maliyeti artırmadan tedarik etmeliyiz. Satınalma yöneticileri olarak, Talep Yönetimi tecrübesine sahip olmamız, -bir nebze de olsa-acil sipariş sürecini kontrol altına alabileceğimiz anlamına gelir. Müşteri ihtiyacının karşılanabilmesi için, bu süreçte firmamızın Tedarik Zinciri üyeleri olarak iş ilişkilerimizi geliştirmeli, bir ekip olarak hareket edip, bilgi paylaşımını ön planda tutmalıyız. Tedarik departmanı olarak, iç müşteri isteklerini karşılamakla yükümlü-yüz. Bu nedenle, tedarikçi firmalarla bilgilerin yeteri kadarını paylaşarak acil isteklere hazırlıklı ve es-nek olmalarını sağlamak doğru adımdır. Acil taleplerin asgari seviyede, hedeflenen miktarda tutulabilmesi için diğer departmanlarla ve 43

44 SATINALMA I AĞUSTOS 2013 tedarikçi firmalarla olan koordinasyon eksikliğini yok etmeli, gerekiyorsa iç ve dış müşterilerimizle olan ilişkilerimizi yeniden yapılandırmalıyız. Her zaman vurgulandığı gibi, tedarikçi firmaları acil talep krizinin içine çekmek ve soruna çözüm ortağı yapmak en akıllı stratejimiz olmalıdır. İki tarafın da elini taşın altına koymasıyla, uzun vadeli, güvene dayalı bir çalışma ortamımız oluşacaktır. Yani, omuzlarımızdaki yük paylaşılmalı, hafifletilmelidir. Diğer bir kontrol aracımız, Tedarikçi Kontrollü Satınalma yönetimidir diyebiliriz. Tedarikçimiz, stok seviyelerimizi devamlı kontrol altında tutacak, koruyacak ve acil taleplere istinaden emniyet stokları bulunduracaktır. Böylelikle, acil siparişlerimizi kaliteden ödün vermeden, maliyet değişikliği olmadan ve en hızlı şekilde tedarik etme şansına sahip olunacaktır. Selda YÜKSEKBAŞ yuksekbasselda@gmail.com Konsinye alım yapmak, değişkenlik gösteren üretim programlarına, dolayısıyla da işletmelerin acil talep-lerine karşı en sistemli çözüm yöntemidir. Hem tedarikçiler hem de satınalma yöneticileri tarafından benimsenmiş, acil taleplere kolay adapte olabilen güvene dayalı bir aksiyon haline gelmiştir. Belirlenen speksler /şartnameler dahilinde firmamız için üretilip tedarikçi deposunda stoklanan malzeme için fiyat dalgalanmalarından etkilenmeyecektir. Stressiz, istenilen zamanda ve miktarda malzeme tedariki yapma imkânımız doğacaktır. Hepimizin hayalidir... Sağlıklı, sistematik düzenli satınalmalar yapmak... Farklı departmanlardan gelen talepleri süreçlerimize uygun, planlı operasyonlarla satın almak... Ancak hepimiz biliyoruz ki, düzen dolu bir işletme dünyası yok Olmayacak da... O nedenle işletmenin vallahi billahi çok acil taleplerini şirket ihtiyacı olarak görüp, yaşanabilecek tüm olumsuzluklara rağmen, acil malzeme ihtiyacını gidermeyi boynumuzun borcu saymalıyız... Hayallerimizin gerçek olması temennisi ile... Hem de çok acil :)

SATINALMA I AĞUSTOS 2013 45 Ticari İşlerde Faiz Yrd. Doç. Dr. Ramazan Durgut İ.Ü. İşletme Fakültesi Faiz, alacaklının nakdinden bir süre için yoksun kalması nedeni ile nakdin kullanılması olanağını borçluya bırakması karşılığında elde ettiği, miktarı kanun ya da hukuki işlem ile belirlenmiş, para borçları bakımından özel olarak düzenlenen, tahsili için zararın ve kusurun varlığı şart olmayan bir tür tazminat, bir medeni semeredir (Mehmet Helvacı, Borçlar ve Ticaret Kanunu Bakımından Para Borçlarında Faiz Kavramı, İstanbul 2000, s. 65). Faiz, sözleşmeden veya kanundan kaynaklanmasına göre akdi veya kanuni faiz olarak iki çeşittir. Akdi faiz; taraflar arasında serbest irade ile düzenlenen sözleşmede oranı, türü, başlangıcı, tediye şekli ve zamanı, sona erdiği gün ve sona eriş şekli gösterilmiş olan faizdir. Faizin oluşmasında, tarafların serbest iradesi ön plandadır. Faize yön veren, tarafların bu iradesidir. Bu özelliğinden dolayı buna, serbest faiz de denir(şirin, s. 62).Kanuni faiz ise;faiz borcunun kanundan kaynaklandığı durumlarda söz konusudur.faize ilişkin düzenlemeler baştatürk Ticaret Kanununda (TTK), Borçlar Kanununda (TBK) ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunda (FaizK) yer almaktadır. Faizin gerçekleştiği döneme göre anapara (sermaye / kapital) faizi, temerrüt faizi şeklinde bir ayrımda yapılmaktadır. Anapara faizi;herhangi bir para alacağına tarafların kararlaştırması ya da kanun gereği bir vadeye kadar işletilen faizdir. Temerrüt faizi ise; herhangi bir para alacağı nedeni ile zararın doğup doğmadığına ve borçlunun kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, vadeden sonra temerrüt şartlarının doğumu halinde ödenmek zorunda olan faizdir (Helvacı, s. 102). Faiz, hesaplanma şekline göre basit faiz ve bileşik faiz olarak iki ayrılır. Basit faiz, gerek anapara gerekse temerrüt faizinde, sadece anaparaya faiz işletilmesidir. Bileşik faiz ise, anapara ve temerrüt faizin anaparaya eklenerek tekrar faiz işletilmesidir. Faizin bağlı olduğu anapara borcunun hangi hukuki ortamda doğduğuna bağlı olarak, adi (adi işlerde) ve ticari (ticari işlerde) faiz ayrımı yapılmaktadır. Ticari sayılmayan işlere uygulanacak adi faiz; ticari işlere uygulanacak faize ise ticari faiz denmektedir. 1. Ticari İşlerde Faize İlişkin Esaslar 1.1. Kararlaştırılmamış Olsa Da Faize Hak Kazanılması Adi iş niteliğindeki ödünç sözleşmelerinde, sözleşmede kararlaştırılmamışsa, faiz borcu doğmaz

46 (TBK 387/1). Ticari iş niteliğindeki ödünç sözleşmelerinde ise sözleşme kararlaştırılmasa da faiz (anapara faizi) ödeme borcu vardır (TBK 387/2). SATINALMA I AĞUSTOS 2013 Ticari işletme ile ilgili işler ücret karşılığı yapılır. TTK 20 ye göre, bir kimseye ticari işletmesiyle ilgili bir iş veya hizmet görmüş olan tacir, uygun bir ücret isteyebilir. Bundan başka, verdiği avanslar (ödünçler) veya yaptığı masraflar için ödeme tarihinden itibaren faize de hak kazanır. 1.2. Faize Faiz Yürütülmesi Faizin belli devreler sonunda anaparaya ilâve edilmesi ve ortaya çıkan bu meblağa tekrar faiz yürütülmesi, bileşik(mürekkep) faizdir. Bileşik faizden söz edilmesi için her iki faizin aynı türden, anapara faizine anapara faizi veya temerrüt faizine temerrüt faizi şeklinde olması gerekir. Ancak anapara faizine temerrüt faizi işletilmesi bileşik faiz niteliğinde değildir (TBK 121/1). Kural olarak bileşik faiz yasaktır (FaizK 3; TBK121/3, 388/3).Sadece cari hesap ile ödünç sözleşmesinde izin verilmiştir (TTK 8/2, 96). Başka bir anlatımla, adi işlerde bileşik faiz uygulaması, kesin olarak yasaktır.ticari işlerde ise, istisnaen iki halde izin verilmiştir: (1) Tacirler arasında ve her iki taraf açısından da ticari iş niteliğinde olan ödünç sözleşmelerinde,(2)tarafları tacir olan cari hesap sözleşmelerinde. Bu iki halde uygulanması öngörülen bileşik faiz, ancak üç aydan aşağı olmayacak devreler halindeveanapara faizi bakımından söz konusudur. 1.3. Faiz Oranının Serbestçe Belirlenebilmesi Faiz oranları sözleşmeyle belirlenmemişse, FaizK çerçevesinde kanuni faiz oranı uygulanır. FaizK 1 e göre gerek adi işlerde gerek ticari işlerde kanuni faiz oranı yıllık % 9 dur. Kanuni faiz oranı aynı zamanda temerrüt faizi oranıdır (FaizK m. 2/1). Sözleşmede ticari bir borcun faizinin hangi andan itibaren işlemeye başlayacağı da kararlaştırılabilir. Kararlaştırılmamışsa, ticari bir borcun faizi, vadenin bitiminden ve belli bir vade yoksa ihtar gününden itibaren işlemeye başlar (TTK 10). 1.4. Daha Yüksek Oranda Temerrüt Faizi İstenebilmesi Ticari işlerde sözleşmede kararlaştırılmasa bile daha yüksek oranda temerrüt faizi istenebilir(faizk 2/2 ve 3). Yrd. Doç. Dr. Ramazan Durgut İ.Ü. İşletme Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı rdurgut@istanbul.edu.tr Ticari işlerde anapara ve temerrüt faizi oranları, yasal sınırlamalar saklı kalmak kaydıyla,sözleşmeyle serbestçe belirlenebilir (TTK 8/1). Buna karşılık adi işlerde TBK da sınırlanmalar getirilmiştir. TBK 88/2 ye göre taraflar yıllık anapara faizi oranlarının belirlenmesinde, faiz borcunun doğduğu dönemdeki mevzuat hükümlerince belirlenecek faiz oranlarını dikkate almak zorundadırlar ve bu oranların yüzde elli fazlasını aşmamak şartıyla sözleşme akdedebileceklerdir. Yine yıllık temerrüt faizi oranı da, sözleşmeyle kararlaştırılırken, faiz borcunun doğduğu tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümleri dikkate alınacak ve bu oranların yüzde yüz fazlasını aşamayacaktır (TBK 120).

Arabulucuk Nedir? Ne İşimize Yarar? Arabuluculuk Nedir? Ne İşimize Yarar? İki ay önce, Türkiye de yürürlüğe giren bir Kanundan bahsedeceğim. 6325 sayılı, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu. Bu Kanun un yürürlüğe girmesiyle, uzak doğu ülkeleri ve ABD başta olmak üzere, çeşitli ülkelerde uzun geçmişi olan arabuluculuk kurumu, yeni bir uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak hayatımıza girmiş oldu. Uyuşmazlık çözümü denilince ilk aklımız gelen şey mahkeme, hâkim, dava kavramlarıdır. Bir uyuşmazlığın hukuki olarak çözümünde izlenecek yol olarak dava açmak, alışılagelmiş bir yöntemdir hepimiz için. Ancak, davaların uzun sürmesi, harç ve diğer yargılama masraflarının yüksek olması, dava sonunda verilecek kararların sürprizlerle dolu olması gibi, yine hepimizin şikâyet ettiği hususlar da malum. Arabuluculuk ise, bir hukuki uyuşmazlığın tarafları arasında, uyuşmazlığı çözme amacıyla iletişim kurulabilmesini ve bilimsel müzakere yöntemleri kullanılarak uyuşmazlığın çözüme kavuşturulmasını sağlamaya yönelik, tarafların iradesine dayalı bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Av. Dr. Umut YENİOCAK www.yeniocak.av.tr Bu yöntemde, gerekli eğitimi almış arabulucular görev yapmakta ve sürecin başından sonuna kadar tarafsız bir üçüncü kişi olarak, taraflar arasındaki uyuşmazlığı çözecek bir formülünün oluşmasına aracılık etmektedir. Bizde kabul edilen arabuluculuk modelinde arabulucuya, sadece müzakereyi kolaylaştıran bir rol verilmiştir. Arabulucunun taraflara çözüm önerilerinde bulunması uygun görülmemiştir. Ancak, uygulamada arabulucuların ister istemez çözüm önerilerinde bulunacaklarını, tarafların bunu talep edeceklerini tahmin etmek güç değil. Taraflar, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varabilirlerse, bu anlaşma yazılı hale getirilerek arabulucu ve taraflarca imzalanmaktadır. Arabuluculuğun en önemli özelliklerinden biri de gizli olmasıdır. Sürecin tüm aşamaları Kanun a göre, taraflar aksine bir anlaşma yapmadıkça, gizli tutulmak zorundadır. Gizliliği ihlal eden kişiler için altı aya kadar hapis cezası dahi öngörülmüştür.