TÜRKİYE DE MİDE KANSERLİ HASTALARIN KLİNİKOPATOLOJİK ÖZELLİKLERİ: -Çok Merkezli Retrospektif Çalışma- Türk Onkoloji Grubu
TÜRKİYE ve ABD de ERKEKLERDE GÖRÜLEN KANSERLERİN KARŞILAŞTIRILMASI Türkiye (1986-1990) % ABD(1990) % Akciğer 35.12 Prostat 20.98 Larenks 8.63 Akciğer 20.19 Len+Lös 8.06 Kolorektal 15.14 Mesane 7.55 Mesane 7.13 Mide 7.11 Lenfoma 4.51 Kolorektal 4.90 Oral 4.04 Oral 3.43 Lösemi 3.11 Kemik+Y. Doku 3.50 Böbrek 2.97 Prostat 2.83 Melanoma 2.93 Karaciğer 2.45 Mide 2.75 Testis 2.35 Pankreas 2.69 Pankreas 1.52 Larenks 1.98 Karaoğuz H, İçli F: Cancer problem in Türkiye J Ankara Med School 1993; 15: 547-558
TÜRKİYE ve ABD de KADINLARDA GÖRÜLEN KANSERLERİN KARŞILAŞTIRILMASI Türkiye (1986-1990) % ABD(1990) % Meme 31.62 Meme 30.88 Over 8.34 Kolorektal 16.00 Len+Lös 7.65 Akciğer 11.14 Sol. yolları 7.45 Uterus 9.42 Kolorektal 6.74 Over 4.15 Mide 6.68 Lenfoma 4.09 Uterus 4.95 Pankreas 2.94 Kemik+Y.doku 3.71 Mesane 2.63 Oral 2.47 Melanoma 2.60 Mesane 2.41 Lösemi 2.45 Karaciğer 2.08 Oral 2.05 Pankreas 1.04 Mide 1.88 Karaoğuz H, İçli F. Cancer problem in Türkiye J Ankara Med School 1993; 15: 547-558
MİDE KANSERİNDE ETYOLOJİ Artıranlar Erkek İleri yaş Mide kanserli akraba varlığı Kuru veya tuzlu balık tüketimi, tuzlu baharatlı, düşük A ve C vitamini, selenyum, yağ ve protein içeren, lahana ve nitrattan zengin diyet A kan grubu Helikobakter pilori enfeksiyonu Sigara kullanımı Alkol kullanımı Atrofik gastrit, aklorhidri* Düşük sosyoekonomik düzey Zenci olmak Geçirilmiş mide rezeksiyonu Premalign lezyonlar* (displazi, intestinal metaplazi, mide polipleri, Barret özefagusu, hipertrofik gastropati, bazı immün yetmezlikler) Japonya da yaşayan Japon Kauçuk ve kömür işçileri Azaltanlar Kadın cinsiyet Genç yaş Kırmızı etten zengin diyet Yüksek C vitaminli, taze sebze ve meyveden zengin, tuzsuz baharatsız, lahanadan fakir diyet O kan grubu
TÜRKİYE DE 1986-1990 YILLARI ARASINDA GASTROİNTESTİNAL KANSERLERİN COĞRAFİ DAĞILIMI COĞRAFİ BÖLGE Marmara Ege Güneydoğu Anadolu Akdeniz Karadeniz İç Anadolu Doğu Anadolu GİS KANSERİ (%) 14.60 15.52 19.22 19.84 22.54 25.74 25.94 Karaoğuz H, İçli F. Cancer problem in Türkiye J Ankara Med School 1993; 15: 547-558
TÜRKİYE DE 1990 YILINDA GÖRÜLEN MİDE/KOLOREKTAL KANSERLİ HASTA ORANLARI Coğrafi Bölge Mide / Kolorektal Ege 0.94 Marmara 1.38 Akdeniz 0.95 Güneydoğu Anadolu 1.56 Karadeniz 1.62 İç Anadolu 1.86 Doğu Anadolu 1.94 Karaoğuz H, İçli F. Cancer problem in Türkiye J Ankara Med School 1993; 15: 547-558
VAN GÖLÜ ÇEVRESİNDE GASTROİNTESTİNAL KANSERLERİN DAĞILIMI (1995-2001) KANSER HASTA SAYISI %. MİDE 466 46.6 ÖZEFAGUS 334 33.4 KOLOREKTAL 102 10.2 KC MET 39 3.9 PR KC 20 2.0 PANKREAS 14 1.4 İNCE BARSAK 12 1.1 PERİT. KARSİNO. 11 1.0 SAFRA KESESİ 4 0.4 MİDE KANSERİNDE E:K Oranı: 1.98 Tuncer i. Türkiye Klinikleri Gastroenteroloji Dergisi, 2003, 14(3): 161-166 1002 100
ERKEKLERDE EN ÇOK GÖRÜLEN ON KANSER TÜRÜ, 1999 SB Toplam 16.023 %100 Akciğer 4.707 % 29.38 Mide 1.315 % 8.21 Mesane 1.165 % 7.27 Larenks 900 % 5.62 Deri 804 % 5.02 Prostat 836 % 5.22 Kemik İliği 573 % 3.58 Kolon 558 % 3.48 Beyin 545 % 3.40 Rektum 451 % 2.81 Diğerleri 4.169 % 26.02
KADINLARDA EN ÇOK GÖRÜLEN ON KANSER TÜRÜ, 1999 SB Toplam 9.919 % 100 Meme 2.390 % 24.1 Mide 693 % 6.99 Yumurtalık 556 % 5.61 Deri 684 % 6.9 Kolon 419 % 4.22 Akciğer 404 % 4.07 Serviks 310 % 3.13 Beyin 349 % 3.52 Kemik iliği 391 % 3.94 Rektum 381 % 3.84 Diğerleri 3.342 % 33.69
BAZI ÜLKELERDE ARASINDA YAŞA GÖRE DÜZELTİLMİŞ MİDE KANSERİNE BAĞLI ÖLÜM HIZLARI (1950 1985)
TÜRKİYE DE 1994 YILINDA KABA KANSER ÖLÜMLERİ (100.000 nüfusta) ERKEK (%) KADIN (%) Tot: 62.38 Tot: 32.25 1- Akciğer 27.95 1- Akciğer 6.31 2- Mide 5.84 2- Meme 4.46 3- Prostat 3.70 3- Mide 3.70 4- Barsak 2.97 4- Barsak 3.31 5- Lösemi 2.42 5- Lösemi 1.61 D.Fırat, İ.Çelik: Cancer statistics in Turkey and in the world (1993-1995)
Türkiye de mide kanseri önemli bir halk sağlığı sorunudur ( 2. sırada) Batı toplumlarında görülme sıklığı azalmasına rağmen, Türkiye de bu azalmadan söz edilemez. Türkiye deki mide kanserli hastaların klinik-patolojiksosyoekonomik özellikleri tam olarak bilinmemektedir (Çok merkezli çalışma yok)
AMAÇ Çok merkezli ve retrospektif olarak, Türkiye de 2004 yılında tanı almış tüm mide kanserli hastaların klinik, patolojik ve sosyoekonomik özelliklerini ortaya çıkarmak
YÖNTEM Türk Onkoloji Grubu (TOG) tarafından planlanan çok merkezli retrospektif çalışma, 14 tıp fakültesi 1 devlet hastanesi tıbbi onkoloji bölümleri Hastaların sosyal, klinik ve patolojik özelliklerini içeren bir listedeki sorular retrospektif olarak hasta dosyalarından yanıtlandı.
ÇALIŞMAYA KATILAN İLLER
BULGULAR-1 N=897 BATI DOĞU P. CINSIYET E/K, % 67.4/32.6 64.3/35.7 0.354 Ortanca yaş 55 (23-87) 55 (22-100) 0.45 OPERABILITE, % 65.4 31.6 0.001 KIRSAL YASAYAN 27.0 54.4 0.0001 SOSYAL GÜVENCE, % ES SSK BAGKUR YESILKART 34.1 39.1 10.6 13.9 13.2 24.7 45.1 17.0 <0.001 SOSYOEKON DURUM,% DUSUK ORTA YUKSEK 32.3 61.3 6.4 53.6 45.7 0.7 <0.0001 SIGARA, % 47.5 49.2 0.730 ALKOL, % 12.9 6.9 0.105 TANIDA ANEMİ 61.7 62.7 0.864 TUMOR YERI, % DISTAL KORPUS PROKSIMAL 38.3 34.9 26.8 42.4 36.9 20.8 0.307 0.630 0.075 SEMP.-TANI ARASI MED.SÜRE (AY) 3 (1-24) 3 (1-36) 0.758 ATROFIK GASTRIT, % 24.5 13.9 0.022 H.PYLORI, % 17.3 68.4 0.0001 INTES.METAPLAZI, % 29.0 25.4 0.486 TANI ÖNCESİ AMPIRIK TEDAVİ, % 47.0 82.5 0.0001
BULGULAR-2 OPERABİLİTE ORANI Cinsiyet, sigara, alkol kullanımı, tanı anında anemi varlığı ve tanı öncesi ampirik tedavi kullanımında fark yok Şehirde yaşayanlarda yüksek (%58.2 vs %48.0, p=0.015) Batıda yaşayanlarda yüksek (%65.4 vs %31.6, p=0.001) ES, SSK, Bağkur, ücretlilerde (yeşil kartlılara göre) yüksek (%64.8, %65.5, %61.6, %60 vs %34.4, p=0.0001) Sosyoekonomik durumu iyi ve orta olanlarda yüksek (%66.7, %64.8 vs %43.5, p=0.001) Distal tümörlerde yüksek (P:%21.3, K:%36.7 vs D:%42.1, p=0.043) Atrofik gastrit olmayanlarda yüksek (%71.4 vs %28.6, p=0.0001) H.pilori negatif olanlarda yüksek (%69.9 vs %48.1, p=0.001) İntestinal metaplazi pozitif olanlarda yüksek (%72.4 vs %54.4, p=0.001)
BULGULAR-3 TANIDA ANEMİ ORANI Cinsiyet, yaşadığı yer, sosyoekonomik düzey, sigara, alkol kullanımı, Hp, intestinal metaplazi ve doğu/batı bakımından fark yok Distal tümörlerde yüksek (D:%61.8, K:%68, P:%52.8, p=0.01) Atrofik gastritte yüksek (%73.1 vs %60, p=0.035)
SONUÇ-1 Türkiye de mide kanseri önemli bir sağlık sorunudur Mide kanserinin etyolojisinde bir çok etken var Tanıda, hastaların yaklaşık yarısı (%48) inoperabıl Düşük sosyoekonomik düzey, doğu illerimizde ve kırsal alanda yaşayanlarda inoperabilite oranı yüksek Proksimal tümörler batı bölgelerinde daha fazla
SONUÇ-2 Mide kanseri gelişiminde Türkiye deki etkenler neler? Türk Onkoloji Grubu, 2005 yılı içinde yeni tanı almış mide kanserli hastaların sosyo-kliniko-patolojik özelliklerinin ve bu hastaların beslenme alışkanlıklarının da sorgulandığı (vak a kontrollü) çok merkezli, prospektif bir çalışmayı başlatmıştır