TÜRKİYE DE MİDE KANSERLERİ SIKLIĞI, COĞRAFİ DAĞILIMI VE KLİNİK ÖZELLİKLERİ Prof.Dr.Fikri İçli
ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİNDE 1990 YILINDA GÖRÜLEN KANSERLERİN DAĞILIMI (PATOLOJİ KAYITLARI) Erkek 1898 hasta (%) Kadın 1238 hasta (%) 1) Akciğer 20.65 1) Meme 21.97 2) Mide 9.43 2) Lenfoma 8.88 3) Lenfoma 9.27 3) Mide 6.7 4) Mesane 6.69 4) Lösemi 6.01 5) Larenks 5.22 5) Over 5.74 H.Karaoğuz, F.İçli: Cancer problem in Türkiye J Ankara Med School 1993; 15: 547-558
Türkiye de 1986-1990 yılları arasında görülen kanserlerin dağılımı Erkek 59.601 hasta (%) Kadın 36.166 hasta (%) 1) Akciğer 33.00 1) Meme 27.63 2) Larenks 8.11 2) Over 7.36 3) Lenfoma+Lösemi 7.58 3) Deri 7.29 4) Mesane 7.10 4) Lenfoma+Lösemi 6.75 5) Mide 6.68 5) Solunum yolları 6.58 1) Deri 6.08 6) Kolorektal 5.95 2) Kolorektal 4.61 7) Mide 5.90 H.Karaoğuz, F.İçli: Cancer problem in Türkiye J. Ankara Med School. 1993; 15: 547-558
TÜRKİYE ve ABD de ERKEKLERDE GÖRÜLEN KANSERLERİN KARŞILAŞTIRILMASI Türkiye(1986-1990) % ABD(1990) % Akciğer 35.12 Prostat 20.98 Larenks 8.63 Akciğer 20.19 Len+Lös 8.06 Kolorektal 15.14 Mesane 7.55 Mesane 7.13 Mide 7.11 Lenfoma 4.51 Kolorektal 4.90 Oral 4.04 Oral 3.43 Lösemi 3.11 Kemik+Y. Doku 3.50 Böbrek 2.97 Prostat 2.83 Melanoma 2.93 Karaciğer 2.45 Mide 2.75 Testis 2.35 Pankreas 2.69 Pankreas 1.52 Larenks 1.98 H.Karaoğuz, F.İçli: Cancer problem in Türkiye J Ankara Med School 1993; 15: 547-558
TÜRKİYE ve ABD de KADINLARDA GÖRÜLEN KANSERLERİN KARŞILAŞTIRILMASI Türkiye(1986-1990) % ABD(1990) % Meme 31.62 Meme 30.88 Over 8.34 Kolorektal 16.00 Len+Lös 7.65 Akciğer 11.14 Sol. yolları 7.45 Uterus 9.42 Kolorektal 6.74 Over 4.15 Mide 6.68 Lenfoma 4.09 Uterus 4.95 Pankreas 2.94 Kemik+Y.doku 3.71 Mesane 2.63 Oral 2.47 Melanoma 2.60 Mesane 2.41 Lösemi 2.45 Karaciğer 2.08 Oral 2.05 Pankreas 1.04 Mide 1.88 H.Karaoğuz, F.İçli: Cancer problem in Türkiye J Ankara Med School 1993; 15: 547-558
TÜRKİYE DE 1986-1990 YILLARI ARASINDA GASTROİNTESTİNAL KANSERLERİN COĞRAFİ DAĞILIMI COĞRAFİ BÖLGE Marmara Ege Güneydoğu Anadolu Akdeniz Karadeniz İç Anadolu Doğu Anadolu Gİ KANSER (%) 14.60 15.52 19.22 19.84 22.54 25.74 25.94 H.Karaoğuz, F.İçli: Cancer problem in Türkiye J Ankara Med School 1993; 15: 547-558
TÜRKİYE DE 1990 YILINDA GÖRÜLEN MİDE/KOLOREKTAL KANSERLİ HASTA ORANLARI Coğrafi Bölge Mide / Kolorektal Ege 0.94 Marmara 1.38 Akdeniz 0.95 Güneydoğu Anadolu 1.56 Karadeniz 1.62 İç Anadolu 1.86 Doğu Anadolu 1.94 H.Karaoğuz, F.İçli: Cancer problem in Türkiye J Ankara Med School 1993; 15: 547-558
VAN GÖLÜ HAVZASINDA GASTROİNTESTİNAL KANSERLERİN DAĞILIMI (1995-2001) KANSER HASTA SAYISI % MİDE 466 46.6 ÖSOFAGUS 334 33.4 KOLOREKTAL 102 10.2 KC MET 39 3.9 PR KC 20 2.0 PANKREAS 14 1.4 İNCE BARSAK 12 1.1 PERİT. KARSİNO. 11 1.0 SAFRA KESESİ 4 0.4 1002 100 MİDE KANSERİNDE E:K Oranı: 1.98 İ.Tuncer ve ark: Türkiye Klinikleri Gastroenteroloji Dergisi, 2003, 14(3): 161-166
TÜRKİYE DE 1985-90 YILLARINDA 16 MERKEZDE PATOLOJİDE KANSER TANISI ALAN HASTALARIN DAĞILIMI ERKEK KADIN 18081 Hasta 13869 Hasta 1- Deri 22.6 1- Meme 23.2 2- Larinks 7.8 2- Deri 20.3 3- Mesane 7.4 3- Serviks 3.7 4- Mide 6.1 4- Yum.Doku 3.7 5- Ağız 5.7 5- Mide 3.6 6- Akciğer 5.6 6- Over 3.5 İ.Tuncer, R Burgut, N Bozdemir, E.F.Coşar: Türkiye de Kanser Sıklığı. Adana, 1994
TÜRKİYE DE 1992 YILINDA HASTANELERDE YATAN KANSERLİ HASTALARIN DAĞILIMI ERKEK (%) KADIN (%) 53.286 hasta 38004 hasta 1- Akciğer 27.01 1- Meme 14.6 2- Mide 7.87 2- Uterus 9.53 3- Lenfoma 7.20 3- Lenfoma 7.76 + diğer HM + diğer HM 4- Larenks 6.41 4- Akciğer 6.99 5- Prostat 5.25 5- Mide, serviks ~6 Lösemi D.Fırat, M.Hayran: Cancer statistics in Turkey and in the world (1990-1992)
TÜRKİYE DE 1994 YILINDA HASTANELERDE YATAN KANSERLİ HASTALARIN DAĞILIMI ERKEK (%) KADIN (%) 53.286 hasta 38004 hasta 1- Akciğer 27.70 1- Meme 14.6 2- Mide 8.55 2- Uterus 10.77 3- Lenfoma 7.41 3- Akciğer 7.23 + diğer HM 4- Mide 6.77 4- Prostat 6.27 5- Lenfoma 6.76 5- Larenks 6.00 + diğer HM D.Fırat, İ.Çelik: Cancer statistics in Turkey and in the world (1993-1995)
TÜRKİYE DE 1994 YILINDA KABA KANSER ÖLÜMLERİ (100.000 nüfusta) ERKEK (%) KADIN (%) Tot: 62.38 Tot: 32.25 1- Akciğer 27.95 1- Akciğer 6.31 2- Mide 5.84 2- Meme 4.46 3- Prostat 3.70 3- Mide 3.70 4- Barsak 2.97 4- Barsak 3.31 5- Lösemi 2.42 5- Lösemi 1.61 D.Fırat, İ.Çelik: Cancer statistics in Turkey and in the world (1993-1995)
ERKEKLERDE EN ÇOK GÖRÜLEN ON KANSER TÜRÜ, 1999 Toplam 16.023 %100 Akciğer 4.707 % 29.38 Mide 1.315 % 8.21 Mesane 1.165 % 7.27 Larenks 900 % 5.62 Deri 804 % 5.02 Prostat 836 % 5.22 Kemik İliği 573 % 3.58 Kolon 558 % 3.48 Beyin 545 % 3.40 Rektum 451 % 2.81 Diğerleri 4.169 % 26.02
KADINLARDA EN ÇOK GÖRÜLEN ON KANSER TÜRÜ, 1999 Toplam 9.919 % 100 Meme 2.390 % 24.1 Mide 693 % 6.99 Yumurtalık 556 % 5.61 Deri 684 % 6.9 Kolon 419 % 4.22 Akciğer 404 % 4.07 Serviks 310 % 3.13 Beyin 349 % 3.52 Kemik iliği 391 % 3.94 Rektum 381 % 3.84 Diğerleri 3.342 % 33.69
Diyet ve Mide Kanseri İlişkisi Metod: 1) 100 mide kanserli hasta ve 100 kontrol (yaş, cins, oturduğu yer, hasta grubuyla uyumlu) 2) Belli gıdalar çay, sigara, alkol tüketimleri, diş hijyeni ve buzdolabı sayısı yönünden karşılaştırma Sonuç: 1) Buzdolabı olmayan kanserli hasta kontrol grubundan çok (%24, %4 p<0.0001) 2) Diş fırçalama kanserli hastalarda daha az (p <0.0001) 3) Mide kanserli hastalar daha az meyve ve sarı-yeşil yapraklı sebze ve et tüketiyorlar (p <0.0001) 4) Mide kanserli hastalar daha çok tuz ve tuzlu gıdalar tüketiyorlar T.Demirer, F.İçli, Ö Uzunalimoğlu, Ö. Küçük: Cancer 1990; 65:2344-2348
MİDE KANSERİNDE BESİNLERDEKİ NİTRAT VE NİTRİTLERİN ROLÜ Van Bölgesinde: Otlu peynir Odun ve tezek ateşinde pişen ekmek İçme suyu örneklerinde / Nitrat ve Nitrit düzeyleri kontrol değerlerine göre ileri derecede anlamlı yüksek bulunmuş (p <0.001). M.Türkdoğan ve ark. 100.Yıl Tıp Fakültesi Turkish J of Gastroenterology 2003,14(1): 50-53
A.Ü.T.F. T.Onkoloji B.D na Nisan 2003-Kasım 2004 Döneminde Başvuran Mide Kanserli Hastaların Özellikleri(n:118) TOPLAM OPERABIL(42) İNOPERABIL(76) Medyan yaş 53 (24-85) 53 (26-82) 53 (24-85) Cins (E/K) 77/41 26/16 51/25 Meslek İşçi Memur Çiftçi Diğer Sosyoekonomik durum Kötü Orta İyi Alışkanlıklar Sigara Alkol Sigara+Alkol Semptomlar Ağrı,dispepsi Halsizlik Bulantı,kusma Kilo kaybı Tokluk hissi Yutma güçlüğü GİS kanama % 30.5 % 26.5 % 5 % 35 % 41 % 52.5 % 6.5 % 29.5 % 2 % 2 % 64 % 30 % 21.5 % 15 % 10 % 7.5 % 6.5 % 21 % 42 % 10 % 27 % 32 % 63 % 5 % 27 % 1 % 3 % 62 % 10 % 23 % 24 % 9 % 8 % 7 % 41 % 18.5 % 4.5 % 36 % 47 % 51 % 2 % 32 % 2 % 0 % 87 % 38 % 21 % 17 % 12 % 5 % 4 Tanı sırasında anemi % 73 % 61 % 78
A.Ü.T.F. T.Onkoloji B.D na Nisan 2003-Kasım 2004 Döneminde Başvuran Mide Kanserli Hastaların Özellikleri(n:118) TOPLAM OPERABIL(42) İNOPERABIL(76) Medyan yaş 53 (24-85) 53 (26-82) 53 (24-85) Cins (E/K) 77/41 26/16 51/25 Medyan semptom-tanı arası süre (ay) 3 (1-24) 2 (1-16) 4.5 (1-24) Tanı öncesi ampirik tedavi varlığı % 16 % 14 % 65 Tümör lokalizasyonu Distal Korpus Proksimal % 49.5 % 30 % 16.5 % 59 % 15 % 26 % 32 % 43 % 27 Tümör histolojisi Adeno Ca. Taşlı y.h. Ca İndiff. Ca. % 80 % 15.5 % 4.5 % 83 % 12 % 5 % 79 % 18 % 3 H pylori (+) % 24 % 20 % 26 İntestinal metaplazi (+) % 38 % 33 % 41 Atrofik gastrit (+) % 35.5 % 26 % 50
SONUÇ: - Türkiye de mide kanseri en sık rastlanan GIS kanseridir. - Mide kanseri sıklığı doğuya doğru gittikçe artmaktadır. - Sosyoekonomik durum ve beslenme şekli muhtemel sebepler arasındadır. Sebeplere yönelik daha detaylı ve iyi planlanmış araştırmalara ihtiyaç vardır. - Nonspesifik mide şikayetleri ve anemisi olan orta ve ileri yaş hastalarda gecikmeksizin yapılan mide endoskopik incelemesi erken tanıda yardımcı olabilir.