AMERĠKA DA MADDE BAĞIMLILIĞI ĠLE MÜCADELE YÖNTEM VE ARAÇLARI

AMERĠKA DA MADDE BAĞIMLILIĞI ĠLE MÜCADELE YÖNTEM VE ARAÇLARI Hazırlayan: Sevgi SUÇĠN Alkol DıĢı Madde Bağımlılığı ile Mücadele ve Kontrol ġube Müdürü Genç nüfusta daha yaygın olmak üzere toplumsal düzeyde ciddi boyutta bağımlılık yapıcı madde kullanımı ve bağımlılık problemi olan Amerika Birleşik Devletleri, bu durumla başa çıkabilmek için; hem devlet organizasyonu hem de sivil toplum örgütleri düzeyinde çeşitli mücadele programlarını desteklemekte ve bu konuda ki çalışmalar için önemli finansal destek sağlamaktadır. Bu raporda Amerika Birleşik Devletleri nin hâlihazırda kullanmakta olduğu bazı mücadele araçları ile bu alanda ki araştırma çalışmalarının yararları, veri kaynakları ve etkin tedavi sistemleri hakkında bilgi verilmektedir. UYUġTURUCU MAHKEMELERĠ Madde bağımlılığında tedaviye erişimi arttırmanın bir yolu da Uyuşturucu Mahkemeleridir. Uyuşturucu Mahkemeleri, davranış değişikliği oluşturmak ve madde kullanımından uzak durmayı sağlamak amacıyla madde bağımlılarını teşvik etmek için adalet sisteminin zorlayıcı gücünden faydalanmaktadır. Uyuşturucu Mahkemeleri görevini, zorunlu ve rasgele (random) uyuşturucu testi, tamamlayıcı tedavi (tahliye sonrası yardım) ve arttırılmış müeyyidelerin hepsini bir arada kullanarak yerine getirmektedir. Mahkemelerin büyük başarı gösterdiği çalışmalarıyla kanıtlanmıştır. 1989 da Florida da ilk uygulamaya girdiğinden bu yana yaklaşık 2000 uyuşturucu mahkemesi Amerika genelinde faaliyet göstermektedir. Genel Özellikleri Uyuşturucu Mahkemeleri, çoğunlukla yerel düzeyde çalışırlar ve diğer mahkemelerce desteklenir. Şiddet içermeyen eğlenceyi teşvik eder, problemlerinin temelinde uyuşturucu yatan basit suçluları, hapishane ve tutukevinden uzaklaştırarak denetimli tedaviye sevk eder. 1

Mahkemeler adalet, hukukun icrası, tedavi toplulukları ve katılımcıların tüm ihtiyaçlarına yönelik titiz vaka yönetimiyle birlikte diğer sosyal ve kamu hizmetleri ile eğitim, barınma, meslek eğitim ve ruh sağlığı hizmetlerini yerine getirir. Mahkemelerin nihai hedefi suçluların madde bağımlılığından kurtulmalarını sağlama, bir yandan Amerikan mahkemelerinin, tutukevlerinin ve hapishanelerinin yükünü azaltırken diğer yandan da gelecekte olabilecek suç faaliyetlerini önlemektir. UyuĢturucu Mahkemeleri Hayat Kurtarır Uyuşturucu mahkeme programları, suç işleme eğilimi üzerinde gerçek anlamda etkilidir. Ulusal Adalet Kurumunun yaptığı uyuşturucuya bağlı suçlar nedeniyle hapis cezası alan bireylerle uyuşturucu mahkemelerinden mezun olanların yeniden tutuklanma oranlarını kıyaslayan bir çalışma iki grup arasında önemli farklar bulmuştur. Uyuşturucu mahkemesi mezunu olmayan bir madde bağımlısının tutuklanma ve gözaltına alınma olasılığı %43.5 iken, uyuşturucu mahkemesi mezununun mezuniyetten sonraki ilk bir yıl içinde yeniden tutuklanma ve ciddi bir suçtan gözaltına alınma olasılığı %16.4 tür. Son iki yılın rakamlarına göre mezun olmayanların suç işleme eğilimi 58.6 iken mezunlarda bu oran 27.5 tir. Rakamlarla Mahkemeler Uyuşturucu mahkemesi hareketi hızla büyümeye devam etmektedir. 1989 dan beri Uyuşturucu Mahkemeleri uygulaması yapılmaktadır ve 50 eyalet, Kolombiya Bölgesi, Kuzey Mariana Adaları, Porto Riko, Guam ve 121 kabilesel yerleşimin tamamında uygulamaya geçilmesi planlanmaktadır. Amerika da ki ilçelerin yaklaşık %40 ında uyuşturucu mahkeme uygulaması yapılmakta ya da açılması planlanmaktadır. 2007 Haziran itibariyle, 1927 uyuşturucu mahkeme programı işler durumdadır ve geliştirilmiş 400 program mevcuttur. HHS (Health&Human Hervices) tedavisi için 31.8 milyon dolar olan Başkanlık bütçesi, Uyuşturucu Mahkemelerini desteklemek amacıyla 21.7 milyon arttırılmıştır. 2

TARAMA VE KISMĠ MÜDAHALE Bağımlılık yapıcı madde kullanımı Amerikan vatandaşlarının en önemli halk sağlığı sorunlarındandır. Madde bağımlılığı yaşamları tüketmekte, aileleri dağıtmakta ve sağlık hizmetlerinde, hukuk, iş yeri ve diğer masraflarla birlikte her yıl milyarlarca dolara mal olmaktadır. Birleşik devletlerde madde kullanımından kaynaklanan bağımlılık ve yoksulluğu azaltmak için Federal Hükümet, madde kullanımı ciddi bir sorun haline gelmeden önce teşhis ve bağımlılığın tedavisine yardım etmek amacıyla ulusal sağlık hizmetleri sisteminden faydalanılacak yenilikçi, yeni bir girişim başlatmıştır. Madde Kullanımını Erken Tespit Hayat Kurtarır Bugün alkol ve madde bağımlılığı ya da kötüye kullanımı tıbbi tanısı alan 20 milyonu aşkın Amerikalı bulunmaktadır. Bunların %94 ünden fazlası yardıma ihtiyaçları olduğunun bilincinde değildir ve sağlık hizmetleri uzmanlarından tıbbi müdahale ve tedavi arayışına girmemişlerdir. Amerikalıların büyük çoğunluğu, bir yıl içerisinde en az bir kez bir sağlık hizmeti sağlayıcısına görünmüştür. Risk gruplarını tanımlamak ve erken müdahale için sağlık hizmeti çalışanları teşvik edilerek Amerikalılar arasında madde bağımlılığı ve alkolün kötüye kullanımını önemli ölçüde azaltılmıştır. Madde kullanım davranışı taramasından sonra, gerekliyse sağlık çalışanları madde kullanımına müdahale sağlayabilmektedir. Müdahale diyaloglarına dayalı bu araştırmalar, madde kullanmanın sonuçlarını hastaya açıklamaya yardım eder ve madde kullanımını elimine etmek ya da azaltmak için güvenilir bir strateji sağlar. Mevcut madde kullanım müdahale programları, hâlihazırda madde kullanımını ve madde kullanımının neden olduğu diğer sağlık problemlerini azaltmada başarı kaydetmiştir. Madde kullanımında erken tespit ve müdahale, etkin maliyet yönetimi anlamında da oldukça etkindir. 3

Madde Bağımlılığını Azaltmak Ġçin Sağlık Hizmetleri Sistemini GeliĢtirme Federal Hükümet Tarama, Kısmi Müdahale, Sevk ve Tedavi Screening, Brief Intervention, Referral ve Treatment (SBIRT) olarak adlandırılan bir örnek program oluşturmuştur. Bugüne kadar SBIRT programı 17 eyalette yürürlüğe konulmuştur: Alaska, Arizona, California, Colorado, Connecticut, Delaware, Florida, Hawaii, Illinois, Massachusets, New Mexico, New York, Pennsylvania, Texas, Tennessee, Washington ve Wisconsin. Ağustos 2007 itibariyle 539.000 den daha fazla hasta, SBIRT örnek programı kapsamında taranmıştır. Bunların %15,5 ine hemen müdahale edilmiş, %3 ü bağımlılık tedavisine alınmış ve %3,5 i uzman bağımlılık tedavi programı için sevk edilmiştir. Hastaların altı aylık izlenmesi sonucunda, hemen müdahale sonrası madde kullanımında önemli derecede azalma gözlenmiştir. Ocak 2007 başında, Tıbbi Hizmet ve Tıbbi Yardım Hizmetler Merkezi onaylı CMS kodları nı kullanarak madde ve alkol kötüye kullanımı taraması yapan doktorlara da tıbbi yardım faturası düzenlenebilmektedir. RASGELE (RANDOM ) ÖĞRENCĠ UYUġTURUCU TESTĠ Rasgele (Random) Öğrenci UyuĢturucu Testi Nedir? Rasgele Öğrenci Uyuşturucu Testi, öğrencilere madde kullanımına hayır demek için geçerli bir neden sağlayan güçlü bir araçtır. Mahremiyete uygun olarak yapılan test, hâlihazırda madde kullanmaya başlamış öğrencilerin tespit edilmesini sağlar ve bu öğrencileri danışmaya yönlendirir. Ayrıca bağımlılık geliştirmiş ya da geliştirme sürecine girmiş öğrencilerinde tespit edilmesine ve bu öğrencilerin tedaviye alınmasına yardımcı olur. Niçin Rasgele Öğrenci Testi? Lise öğrencilerinin yarısından fazlası, bir yasadışı madde kullanmıştır. (Monitoring the Future 2005) Reçeteli madde kullanımı, 2002 den bu yana %40 artmıştır. (Monitoring the Future 2005) Diğer tüm yasadışı madde kombinasyonlarının tümünden daha fazla olarak giderek daha çok genç marihuanadan tedavi programına girmektedir. 4

Not ortalaması D ya da daha düşük olan öğrenciler, geçen yıl içinde en az dört kez marihuana kullanmış. Rasgele test programları, madde kullanımını hoş görmeyen bir kültür oluşturmakta ve gençlere akranlarının madde kullandırma baskısına direnmek için haklı bir neden sağlamaktadır. Madde Kullanım Testi Etkilidir Pek çok okula kayıt yaptırma koşulu olarak TB ve diğer enfeksiyon hastalıkları testlerini yaptırmak gereklidir. Madde kullanımı tarama çalışması, bu testleri aynı koruyucu prosedürler içerisinde bağımlılık hastalığını da içine alacak şekilde genişletmektedir. New Jersey de ki Hunterdon Merkez Lisesi, öğrencilerinde rasgele test programının uygulanmasının ardından madde kullanımında düşüş olduğunu rapor etmiştir. Indiana da ki A Ball State Üniversitesi, test yapılmadan önce Indiana da madde kullanımında %85 lik bir artış rapor etmiştir ve 518 öğrenci alkol ya da madde kullanımı ile ilgili olaylar nedeniyle okuldan belli bir süre uzaklaştırılmış ya da atılmıştır. Bu rakam rasgele öğrenci testi programlarıyla 352 ye düşmüştür. (McKinney, Ball state University,2003) Okul otobüsü sürücüleri, pilotlar ve özellik arz eden pek çok işte istihdam edilen çalışanlar, istihdam öncesi madde ve alkol kullanım testlerinden geçirilmekte ve sonuç olarak daha güvenli hizmet sağlanmaktadır. Federal madde bağımlılığı test modelince izlenen çalışanların %67 sinde,habersiz-aniden yapılan testlerde madde kullanımının pozitif olduğu görülmüştür. Rasgele Test ve Mahremiyet: Bu Bir Ġhlal Değildir ABD Anayasa Mahkemesi, madde bağımlılığı testinin mahremiyet ilkelerine saygı gösterilerek yapılması gerektiği kararını almıştır. Okullar, öğrencilerin mahremiyetlerine saygı göstermek mecburiyetindedirler ve Anayasa Mahkemesinin kararlarına uymakla mükelleftirler. Yalnızca test sonuçlarını bilmesi gereken kişilerin, test sonuçlarını görmeye hakkı vardır. Test sonuçları, öğretmenlerde dâhil hiç kimseyle paylaşılmamalıdır. Amaç, kullanımdan caydırmak, madde kullanmaya henüz başlamış kişilere erken müdahale, bağımlı olmuş kişilere profesyonel destek sağlamak, çocukları madde kullanımına maruz kalmaktan korumak ve madde kullanımından dolayı cezalandırılmalarını önlemek. 5

Test Programları Ders DıĢı Aktiviteler Katılımı Arttırıyor Rasgele madde bağımlılığı testleri bir güven kültürü yaratarak öğrenci oyun alanı oluşturmakta ve öğrencileri kulüp aktivitelerine katılma ve spor yapmaya istekli kılmaktadır. Oregon Health Science University tarafından yürütülen bir çalışmada, rasgele öğrenci testleriyle okulda ki ders dışı aktiviteler katılma oranında %10 luk bir artış kaydedilmiştir. Rasgele Testler Anne babalara ve Çocuklarına Yardım Eder Amerika da 1000 in üzerinde okul hâlihazırda kendi rasgele test programlarını uygulamaya başlamış durumdadırlar. Rasgele test programları, mevcut madde bağımlılığı eğitim ve önleme çalışmalarını tamamlamaktadır. TOPLULUKLAR ĠÇĠN FĠNANSAL DESTEKLEME PROGRAMLARI Genel özellikler Orijinal olarak 1997 de Kongre tarafından fon sağlanan Uyuşturucudan Arındırılmış Topluluklar Drug-Free Communities (DFC) Programı hâlihazırda Amerika Birleşik Devletlerinin tamamına dağılmış, temel olarak yerel problemleri çözmeye odaklı 700 ün üzerinde uyuşturucudan arındırılmış topluluk koalisyonunu desteklemektedir. Beyaz Saray Ulusal Uyuşturucu Kontrol Politikası, DFC programını, Madde Kullanımı ve Ulusal Ruh Sağlığı Danışma Hizmetleriyle ortak çalışmaya yönlendirir. Aralık 2006 da Başkan Bush, DFC programını 5 yıl daha ekleyerek 2012 ye kadar uzatan yasal düzenlemeyi imzalamıştır. DFC, yerel düzeyde madde kullanım problemlerini tespit edebilmeleri ve çözüm üretebilmeleri için topluluklara gerekli fon desteğini sağlar. DFC koalisyonları, stratejik planlarının bir parçası olarak yerel düzeyde gençlerin madde kullanım bilgilerini toplar ve rapor ederler. 6

Birlikte ÇalıĢmayı TeĢvik Eder DFC koalisyonları, uyuşturucu önleme stratejileri üzerinde çok yönlü çalışan toplumun farklı kesimlerinden üyeler içermelidir. Üyelik gençleri, anne babaları, iş dünyasını, medyayı, okulları, gençlik organizasyonlarını, hukuk uygulayıcıları, dini ya da kardeşlik organizasyonlarını, kentsel grupları, sağlık hizmetleri çalışanlarını, yerel ya da aşiretsel ajansları da içerir. Koalisyonlar, sosyal pazar kampanyaları, gençlik liderlik eğitimleri, içecek servisi eğitimi, yerel madde kullanım araştırmaları, gençlik zirveleri ve politik değişiklik gibi konularda salon toplantıları benzeri aktivitelere ev sahipliği yapar. Hâlihazırda 49 eyalet, Kolombiya Bölgesi, Virgin Adaları ve Porto Riko da 736 DFC koalisyonu mevcuttur. Topluluklara Finansal Destek Sağlama Ağustos 2007 de 8.9 milyon dolarlık 90 yeni hibe verilmiştir. Ödüller 5 yılda 500.000 dolara çıkacaktır. İlave olarak var olan 644 koalisyon projesine 62.9 milyon dolarlık ödenek verilmiştir. 1.3 milyon dolarlık 19 yeni ödenek DCF mentor destekleme programı aracılığıyla kullandırılmaktadır. Bu fonlar, uyuşturucu karşıtı topluluk programlarının kendi kendilerini destekleme yeteneklerini geliştirmek için var olan DFC ödeneklerini genişletecektir. Mentor programı altında, devam eden 15 ödeneği desteklemek için 1 milyon dolar verilmiştir. TEDAVĠYE ERĠġĠMDE GERÇEKLER En son Uyuşturucu Kullanımı ve Sağlık Üzerine Ulusal Araştırmaya göre; 20 milyonun üzerinde kişi, alkol ve yasadışı madde kullanımı nedeniyle tedaviye ihtiyaç duyduğu halde tedavi hizmetlerine erişememektedir. Bu açığı kapatabilmek için Başkan Bush, Amerika daki mevcut tedavi hizmetlerini arttıran ve bağımlılık hastalığından kurtulmaya yardımcı olan isteğe dayalı yeni bir program uygulamaya koymuştur. 2008 de başlatılan Tedaviye Erişim- Access to Recovery (ATR) programı, iyileşmeyi destekleme programları kadar tamamlayıcı tedavi hizmetleri için hizmet alım kuponu da 7

sağlamaktadır. İlk olarak İyileşmeye Erişim, inanç ve toplum kaynaklı sağlayıcıları da içeren tedavi seçenekleriyle genişlemektedir. Böylece müşteriler, kendi ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayacak olan tedavi programlarını seçebilmektedirler. Kongre, son üç yılda Tedaviye Erişim (ATR) için 300 milyon dolarlık bütçeyi onaylamıştır. Tedaviye EriĢim Ne Sağlıyor? ATR müşteriye, kaliteli madde bağımlılık tedavi klinikleri ve iyileşme desteği sağlayıcıları arasında seçim yapma olanağı sağlamaktadır. ATR, kapsamlı bir klinik tedaviye erişimi ve iyileşme hizmeti sağlayıcılara erişim imkânını genişletmektedir. ATR madde bağımlılığı tedavi kapasitesini arttırmaktadır. ATR: Madde Bağımlıları için Etkin Tedavi Süreci Bugüne kadar 3 yılda 300 milyon doların üzerinde bir kaynak, 14 Eyalet ve bir Kabilesel organizasyona aktarılmıştır. Programla ilgili ilk veriler, programın başarılı olduğunu göstermektedir. 31 Mart 2007 itibariyle ATR programları: 3 yılda hizmet verilecek 125.000 bin kişilik hedefi aşarak 170.000 madde bağımlısına tedavi sağlamıştır. Kupon faydalanıcılarının üçte ikisi (yaklaşık %63) kritik tedavi destek hizmetlerinden faydalandırılmıştır (istihdam koçluğu, taşıma, aile hizmetleri, ruhsal destek evleri, akran desteği vb.). İnanç ve toplum temelli organizasyonlara fonların %31 i tahsis edilerek bu yönde ki ihtiyaç sahipleri için tedavi ve iyileşme seçenekleri genişletilmiştir. 8

NIDA (NATĠONAL INSTITUTE ON DRUG ABUSE) TOPLULUK EPĠDEMĠYOLOJĠ ÇALIġMA GRUBU (CEWG) 1976 dan bu yana faaliyet gösteren bir halk sağlığı madde bağımlılığı izleme sistemidir. Amerika da ki metropoliten bölgelerin büyük çoğunluğunun temsil edildiği bir ağdır. Ne Yapar Çok yönlü göstergeler kullanarak madde kullanım trendlerini izler. Bu kapsamda kullanıma yeni giren uyuşturucuları ya da yeni uyuşturucu kullanım formlarını tespit eder. Madde kullanım problemlerine yerel perspektif sağlar. Sorgulamalar ve güncel bilgiler için yerel kontak noktalarından oluşan bir ağ sağlar. Düzenli yayınlar ile yeni bulguların sınırsız paylaşımını sağalar. Yeni madde kullanım trendlerini ve meselelerini yerel ve ulusal düzeyde tartışma olanağı sağlayan forumlar gerçekleştirir. NIDA hibeleriyle desteklenen çalışmaların bulgularının bir arada toplanmasını sağlar. Madde kullanımı ile ilgili önemli problemler ve yeni ortaya çıkan trendlerle ilgili konu odaklı panel fırsatları sunar. NIDA TOPLULUK EPĠDEMĠYOLOJĠ ÇALIġMA GRUBU (CEWG)NUN VERĠ KAYNAKLARI Uyuşturucu Kullanımı Uyarı Ağı- Drug Abuse Warnin Network (DAWN) Acil Üniteleri verileri Tıbbi muayene verileri Tedavi Bölümleri Veri Setleri Ulusal Araştırmalar İç izleme Programı Ulusal Adli Laboratuar Bilgi Sistemi Uyuşturucu Kanıtı Bilgi Erişim Sistemi 9

Ulusal Uyuşturucu İstihbarat Merkezi raporları Potansiyel Yerel Veri Kaynakları Yerel araştırma çalışmaları Eyalet ve yerel düzeyde araştırmalar Eyalet ve yerel düzeyde tedavi verileri Yerel tutuklama verileri Uyuşturucu kaçakçılığı ve uyuşturucu laboratuarları yakalamaları Fiyat ve saflık verileri Zehir kontrol merkezleri Yerel tıbbi muayeneler Telefon yardım hatları Yerel düzeyde bilginin yorumu, ulusal izleme programının temel unsurudur. MADDE BAĞIMLILIĞI ĠLE MÜCADELEDE ARAġTIRMANIN YERĠ AraĢtırmanın Temel Hedefi: Programları ve politikaları değerlendirmek Programları ve politikaları biçimlendirmede kanıt yardımını kullanmak. AraĢtırmanın Halk Sağlığı Hedeflerini BaĢarmada Rolü Araştırma, uyuşturucu kullanma da risk faktörlerini ve uyuşturucu kullanmanın getireceği riskleri belirler Araştırma, programları, politikaları ve uygulamaları biçimlendirme de kanıt desteği sağlar Araştırma, tedaviyi desteklemek için tıbbi gelişmelere katkıda bulunur Araştırma, motivasyon, hatırlama, öğrenme, ödül, adaptasyon ve irade gibi beynin temel yapısını-fonksiyonlarını anlamamıza yardımcı olur. 10

AraĢtırma UyuĢturucu Kullanımında Risk Faktörlerini Belirlemede Yardımcı Olur: Ekonomik riskler: Maliyet, etki gücü, bulunabilirlik, saflık Hazır (mevcut) etkenler: Genetik, çevre, ortak (yaygın)hastalık UyuĢturucu Özellikleri: Uyarıcılar, hallüsinojenler, depresanlar Kullanım yolu: Oral, solunum, ağız yoluyla, damar yoluyla, ne kadar, nasıl vb. BULGULAR Araştırmalar, ergenlerde beynin gelişimini tam olarak tamamlayamadığını ve uyuşturucuya maruz kalması halinde değişikliğe uğrayabileceğini göstermektedir. Araştırmalar, uyuşturucunun vücuda daha hızlı alımının, beynin uyuşturucudan hoşlanma düzeyini arttıracağını ortaya koymaktadır. Araştırmalar uyuşturucu kullanımına eşlik eden riskleri ortaya çıkarmaktadır. Araştırmalar marihuana kullanım düzeyinin arttırılmasının, acil sağlık sorunlarının ortaya çıkma düzeyini ve riskini arttırdığını ortaya çıkarmıştır. Araştırmalar, marihuana ve kannabis kullanan öğrencilerin: Konsantrasyon bozukluğu yaşadıklarını Kendilerini tehlikeye attıklarını Madde etkisinde araç kullandıklarını Önemli aktiviteleri boş verdiklerini Aşırı uyuduklarını ve dersleri kaçırdıklarını Arkadaşlarıyla ve aileyle problemler yaşadıklarını Evde, işte ve okulda ciddi problemler yaşadıklarını Mesken ihlali yaptıklarını Ve sık sık kanunla başlarının derde girdiğini göstermektedir. 11

Araştırmalar, erken yaşta (15 yaşın altı) uyuşturucu madde kullanmanın daha yüksek oranda uyuşturucu madde kullanmaya neden olduğunu ve bağımlılık yaptığını göstermektedir. Araştırmalar gençlerin (15-21) alkolden daha fazla, alkol dışı bağımlılık yapıcı madde kullanımı ve uyuşturucu bağımlılığı nedeniyle tedaviye başvurduğunu göstermektedir. Araştırmalar, ergenlikte bağımlılık yapıcı maddeye maruz kalan bireylerin, yetişkinlikte madde kullanma dürtüsü duyma risklerinin daha yüksek olduğunu göstermektedir. Araştırmalar ergenlik süresince THC ye maruz kalan yetişkinlerin beyninin opioid sisteminin değiştiğini göstermektedir. Araştırmalar ağır Meth kullanımının, beyinde toksik etki yaptığını göstermektedir. 12

ARAġTIRMALAR MADDE KULLANIMININ VE SONUÇLARININ BĠRDEN FAZLA AġAMAYLA ĠLGĠLĠ OLDUĞUNU GÖSTERMEKTEDĠR: RELAPS GENETĠK/KALITSAL NÖROLOJĠK GELĠġĠM ĠLK KULLANIM YOKSUNLUK SENDROMU ZEHĠRLENME ADAPTASYON ĠLAÇLA TEDAVĠ RĠSKLĠ- KÖTÜYE KULLANI M GERĠ ÇEKĠLME BAĞIMLILIK 13

ARAġTIRMALAR ETKĠN TEDAVĠNĠN ÇOK YÖNLÜ TEDAVĠ GEREKTĠRDĠĞĠNĠ ORTAYA KOYMAKTADIR: AĠLE HĠZMETLERĠ ÇOCUK BAKIM HĠZMETLE RĠ MESLEKĠ HĠZMETLER BARINMA HĠZMETLERĠ TAġIMA HĠZMETLERĠ FĠNANSAL HĠZMETLE R YEMEK HĠZMETĠ TEDAVĠ PLANI BĠREYSEL GRUP DANIġMA ĠLAÇ TEDAVĠSĠ VAKA YÖNETĠMĠ KENDĠ KENDĠNE DESTEK GRUPLARI BĠOMETRĠK ĠZLEME SÜREKLĠ BAKIM RUH SAĞLIĞI HĠZMETLERĠ TIBBĠ HĠZMETLER KANUNĠ HĠZMETLER AIDS/HIV HĠZMETLERĠ EĞĠTĠM HĠZMETLERĠ Etkin Tedavi için: Kişi mümkün olduğunca uzun süre tedavi programı içinde tutulmalı Sağlık çalışanları, uyuşturucu ile ilgili problemlerin teşhis tedavisinde üzerinde eğitilmeli Her hastanın, kişisel özelliklerini de dikkate alan kişiye odaklı tedavi programı hazırlanmalı Tedavinin etkin olup olmadığını ve nasıl geliştirileceğini değerlendirmek amacıyla uzun vadeli izleme yapmalı Ve biometrik testler sık tekrarlanmalıdır. 14

KAYNAKÇA Office of National Drug Control Policy, USA (Eylül 2007). Fact Sheet: access to recovery. http://www.whitehousedrugpolicy.gov/pdf/a2rfinal0907.pdf (Erişim tarihi: 23.01.2008) Office of National Drug Control Policy, USA (Haziran 2007). Drug courts: providing treatment instead of jail for non-violent offenders. http://www.whitehousedrugpolicy.gov/publications/asp/topics.asp?txttopicid=1&txtsubtopi cid=0 (Erişim tarihi: 23.01.2008) Office of National Drug Control Policy, USA (Ocak 2007). Screening & brief intervention. http://www.whitehousedrugpolicy.gov/publications/pdf/screen_brief_intv.pdf (Erişim tarihi: 23.01.2008) Office of National Drug Control Policy, USA (Mart 2007). Random student drug testing. http://www.whitehousedrugpolicy.gov/publications/asp/topics.asp?txttopicid=1&txtsubtopi cid=0 (Erişim tarihi: 23.01.2008) Office of National Drug Control Policy, USA (Ocak 2007). Drug-free communities support program http://www.whitehousedrugpolicy.gov/publications/asp/topics.asp?txttopicid=1&txtsubtopi cid=0 (Erişim tarihi: 23.01.2008) The White House, USA (Şubat 2007). National Control Drug Strategy 15