T.C. ANAYASA MAHKEMESİ BİREYSEL BAŞVURU FORMU. İvedilikle incelenmesi ve karar verilmesi. talebi vardır. 1. KİŞİSEL BİLGİLER BAŞVURUCUNUN

Transkript

1 T.C. ANAYASA MAHKEMESİ BİREYSEL BAŞVURU FORMU İvdilikl inclnsi v karar vrilsi talbi vardır. 1. KİŞİSEL BİLGİLER I.A. BAŞVURUCUNUN 1 / 20

2 1. TC. KİMLİK NUMARASI : 2. ADI : OĞUZ 3. SOYADI : OYAN 4. CİNSİYETİ : Erkk 5. UYRUĞU : T.C. 6. MESLEĞİ : İktisat-Maliy Öğrti Üysi, Prof. Dr./İzir Milltvkili 7. DOĞUM YERİ VE TARİHİ :İzir, YAZIŞMA ADRESİ : TBMM Yni Halkla İlişkilr Binası No: TELEFON NUMARASI VE ELEKTRONİK POSTA ADRESİ : - Ev Tlfonu : - İş Tlfonu : Cp Tlfonu : - Elktronik Posta Adrsi :oyan@tb.gov.tr II- AÇIKLAMALAR A- Kau gücünün işl, yl yada ihalin dair olayların tarih sırasına gör özti: 1. T.C. Yüksk Sçi Kurulu nun (YSK) 236 sayılı kararı il 25. dön Milltvkili Gnl Sçiinin 7 Haziran 2015 günü yapılasına v sçiin başlangıç tarihinin 10 Mart 2015 tarihi olduğuna karar vriliştir. 2 / 20

3 2. Anılan kararın I. addsinin J fıkrasında sçi sürsinc yapılaayacak işlr: J) Sçi sürsinc yapılaayacak işlr; a) Yurt dışında v gürük kapılarında hr türlü propagandanın yasak olduğuna (298/94/A-so n, 94/E-6). b) 298 sayılı Kanun'un 62. addsind sayılanlarla, kauya yararlı drnklr v bunlarda gö rv al ış b u lu n an ur v hiz tl i l r in s 3 / 20

4 çilrd d ta r afsızlık l arını kor u ak zor u nda oldu k larına ( 298/6 3-1). c) Bir öncki fıkrada yazılı olanların, sçi sürsinc; 1) Siyasi partilr vya bağısız adaylara hr n na altında olursa olsun bağış v yardıla rda bulun alarının, 4 / 20

5 2) Mur v hiztlilriyl hr türlü araç, grç v ikânlarını siyasi bir partinin vya bağı sız adayın rind vya h rhangi b i r siyasi vya pro p aganda faaliy tin d çalıştır aların ı n, kullan aların ı n vya kullan d ır alarının 5 / 20

6 yasak olduğuna (298/63-2). d) Dvlt, kata bütçli idarlr, il özl idarlri, bldiylrl bunlara bağlı dair v üss slr, iktisadi dvlt tşkküllri v bunların kurdu k ları üssslr v or t aklı k ları il d iğr k a u tüzl k işiliklri, u u i nfaa t lr h âdi c 6 / 20

7 i y tlr v Bank a cılık Kanu n u na t â bi t şkkü l lri n, si y asi bir p a rtinin lhi n d v ya al y hind v ya vatandaş ı n o y una ts i r tk aksadı 7 / 20

8 y la h r türlü y a y ınlarda bulunala r ının y asak o lduğuna. ) Bir öncki fıkrada sayılanlar il kau yararına çalışan drnk v vakıfların, sçnin oyu nu tkilybilc k girişilrd bulun a ak v a nılan kan u n hükü lrin ö z n l u y 8 / 20

9 ak s urtiyl f a ali y tlri n i sürdürbilcklrin... Şklind düznlniştir. 3. Gn, YSK nin 04/03/2015 tarih v 2015/291 sayılı kararında yr alan, yayın organlarının şit v adil sçilr için fırsat şitliğini bozayacak şkild yayın adaltin uyalarına ilişkin hükülr il 2820 sayılı Siyasi Partilr Kanunu'nun " Dini v dinc kutsal sayılan şylri istisar yasağı " başlıklı 87. addsindki, "Siyasi partilr, Dvltin sosyal v konoik vya siyasi vya hukuki tl düznini, kısn d olsa dini sas v inançlara uydurak aacıyla vya siyasi aaçla vya siyasi nfaat tin v tsis ylk aksadıyla dini vya dini hissiyatı vya dinc ukadds tanınan şylri alt drk hr n surtt olursa olsun propaganda yapaaz, istisar dz vya kötüy kullanaazlar" hükü d, Anayasa nın 10. addsindki "Kanun önünd şitlik" hükün gör hrks için bağlayıcıdır. 4. Yürürlüktki Türkiy Cuhuriyti Anayasası nın üçüncü kısının başlığı Cuhuriyti n Tl Organları dır v bu kısın Birinci Bölüü Yasaa, İkinci Bölüü Yürüt, Üçüncü Bölüü d Yargı alt başlığını taşıaktadır. Yürütyi düznlyn ikinci bölüün ilk addsi is 9 / 20

10 Cuhurbaşkanı başlığını taşıaktadır. Yani YSK kararının içind atıf yapılış olan 298 sayılı " Sçilrin Tl Hükülri v Sçn Kütüklri Hakkında Kanun un 62. Maddsind yazılı Dvlt ibarsi için Cuhurbaşkanı da girktdir. Aynı duru, Anayasanın "Kanun önünd şitlik" ilksini düznlyn 10. addsindki "dvlt organları" ibarsi için d gçrlidir. 5. Fiili durua uygun olarak iç v dış kauoyunda haki olan kanaat Cuhurbaşkanı Rcp Tayyip Erdoğan ın görv başlarkn tiş olduğu Anayasa nın 103. addsind yazılı yin tninin hr bir klisini ihlal ttiği şklinddir. Tarafsız olayacağı hususunu is dfalarca kndisi dil gtiriştir. Cuhurbaşkanının görv başladığı andan 25. Dön illtvkili sçii sürcinin başladığı tarih kadar, hukuka, siyasi tiğ aykırı tutu v söyllri konusunda dğrlndir yapak kau oyunun v ilgili kuruların görv alanına girr. 10 Mart 2015 tarihindn 25. Dön illtvkili sçiinin taalanacağı tarih/saat kadar görvi v akaı n olursa olsun hrksin YSK tarafından alınan kararlara uyası grkktdir. 6. Cuhurbaşkanı 10 Mart 2015 tarihindn sonra yaptığı çşitli toplantı, ziyart, kabul, toplu açılış törni vsair ndniyl yaptığı konuşalarda açıkça bni gönlüd yatan partiyi biliyorsunuz diyrk iktidar partisi AKP yi işart drk 400 illtvkili istiyoru ddiktn sonra illtl alay drcsin bn 400 illtvkili istiyoru aa parti adı vriyoru diş, başta Anauhalft Partisi olak üzr, AKP dışındaki partilrin başkanları, sözcülri tarafından dil gtiriln çşitli görüşlr, sanki rakip siyasi partinin lidriyiş gibi isi vrrk vya işart drk cvaplar ytiştiriş, uhalft partilrinin sçi bildirglrini rakip siyasi parti başkanı gibi lştiriş, bunları yaparkn dinî v illî dğrlri d kullanıştır sayılı Siyasi Partilr Kanunu'nun 87. addsinin, siyasi partilr için gtirdiği "d ini v dinc kutsal sayılan şylri istisar yasağı", tarafsızlığı Anayasal kısıtlara bağlanış v bir yürüt organı olarak " Dvltin başıdır " diy tanılanış Cuhurbaşkanını fazlasıyla bağladığı hald, Cuhurbaşkanı Erdoğan'ın Anayasa'nın 10, 101, 103 v 104 üncü addlrini ihlal drk gn bir AKP tsilcisi gibi konuştuğu 2 Mayıs 2015 Batan v 4 Mayıs 2015 Siirt törn-itinglrind Kuran'ı kürsüdn sçi propagandası alzsi olarak kullanası, Kürtç Kuran igsini kullanarak HDP'nin baraj altında bırakılası v böylc iktidar partisinin sçilrd avantaj sağlaası için 10 / 20

11 gayrt tsi, bunu yaparkn asıl isyonunun ta trsin topluu kutuplaştıraktan dolayı hiçbir çkinc duyadığını blli tsi v Anayasa nın 10. v 67. addlri birlikt dikkat alındığında, srbst v şit gnl oy hakkı karşısında YSK nin duruu dğrlndirsi v hiçbir kişi, kuru v aka ayrıı göztksizin sçi dntii yapası grkktdir. 8. İktidar partisin yakın basın çvrlrindn daha önc Cuhurbaşkanının 7 Nisan 2015 tarihindn itibarn sçilr gçincy kadar ydanlara çıkayacağı sızdırılışkn, kauoyu yoklaalarında AKP nin oy oranlarında düş görülsinin ardından Cuhurbaşkanı tkrar açık hava toplantıları yapaya başlaış, bu surtl günd 2-3 kz konuşa yaparak bütün basın yayın kuruluşlarını adta işgal tiştir. Açıkça sçi yarışına giriş hatta AKP adına sçilri yöntn kişi kiliğin bürünüş olan Cuhurbaşkanının bu konuşalarına basın yayın kuruluşlarında yr vrilsi 236, 290 v 291 sayılı YSK kararlarında blirtiln bu sçi sürcind uyulası istnn yayın ilklrin v yayın adaltin trs düşkt, sçi hukukunun grktirdiği şitlik, srbstlik v dürüstlük ilklrin aykırılık tşkil tkt v yayın içriklrinin dntlnsi görvini d ortaya çıkaraktadır. 9. Bu duruun dvaına izin vrilsi, 25. dön yasaa organını illtin srbst iradsi il oluşasına ngl tşkil dck, Anayasa il düznlniş n önli dvlt organlarından birinin ynilnsi sürcin anayasa v yasalara aykırı üdahallri hukuk-dışı biçid şrulaştıraya hizt dck, bunun sonucunda dokunulaz olduklarını sananların yin Anayasa da tanılanış suçla yargılanalarına kadar gidbilcktir. Bu sürçt görvini yapayan Anayasal kuruluşlar da hukukn sorulu olacaklardır. 10. Yukarıdaki ndnlr grkç göstrilrk, 24. Dön İzir Milltvkili Oğuz Oyan olarak, tarafıızca günlü dilkçyl YSK y başvuruda bulunuluş; a) Cuhurbaşkanının, Anayasanın 105 inci addsindki sorululuk v sorusuzluk hali n ilişkin düznlnin "Cuhurbaşkanının, Anayasa v diğr kanunlarda... tk başına yapabilcği bütün işllri"ndn sorulu olacağını hük bağladığı; b) Kaldı ki, Anayasanın 10. addsind tanılanan "kanun önünd şitlik" ilksinin v bu addnin 5 inci fıkrasına gör "Dvlt organları v idar akaları bütün işllrind kanun önünd şitlik ilksin uygun harkt tk zorundadırlar" hükünün Cuhurbaşkanı dahil bütün dvlt organları için bağlayıcı olduğu; 11 / 20

12 c) Cuhurbaşkanının tarafsızlığı, andiçsi il görv v ytkilrini tanılayan 101, 103 v 104 üncü addlrinin hrhangi bir yorua açık olayan nt sınırlar çizdiği; d) Gn Anayasa nın 79. addsi il Kurulunuza vriln "Sçilrin gnl yönti v dntii" görvinin ta olarak yrin gtirilsin hiçbir özl yoruun ngl göstrilycği dikkat alınarak; ) Cuhurbaşkanı Erdoğan'ın sçi sürcinin başlangıç tarihi olan 10 Mart 2015 tarihindn sonraki konuşa v dçlrinin 236 sayılı YSK kararında blirlnn sçi yasaklarına, gn YSK nin 3 Mart 2015 tarihli 291 sayılı kararının birçok hükün aykırılık tşkil ttiğin, akaı v vkisi n olursa olsun hrksin YSK c blirlnn yasaklara riayt tsin, f) Cuhurbaşkanınca bundan sonraki sürçt yapılacak konuşalarda hrhangi bir şkild sçi sürcin v vatandaşın oyuna tsir dck kısıların radyo v tlvizyon yayınlarında yr vrilsin, g) 236 sayılı YSK kararının Sonuç bölüü II. Başlığı altında 28 Mayıs 2015 tarihind, kau görvlilri, başbakan, bakanlar vb. hakkında gtiriln yasaklaaların tarafsızlığı Anayasal güvncy alınış Cuhurbaşkanı için fazlasıyla gçrli olduğuna, karar vrilsi talbind bulunuluştur. 11. Talp, YSK nin 07/05/2015 tarihli, 828 sayılı kararıyla dğrlndiriliş v rdddiliştir. 12. YSK kararında, 2709 sayılı Türkiy Cuhuriyti Anayasası'nın; "Sçilrin gnl yöntii v dntii" başlıklı 79. addsinin; Birinci fıkrasında; "Sçilr, yargı organlarının gnl yönti v dntii altında yapılır." İkinci fıkrasında; "Sçilrin başlaasından bitiin kadar, sçiin düzn içind yöntii v dürüstlüğü il ilgili bütün işllri yapa v yaptıra, sçi sürsinc v sçidn sonra sçi konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikâyt v itirazları incl v ksin karara bağlaa v Türkiy Büyük Millt Mclisi üylrinin sçi tutanaklarını v Cuhurbaşkanlığı sçi tutanaklarını kabul t görvi Yüksk Sçi Kurulunundur. Yüksk Sçi Kurulunun kararları alyhin başka bir 12 / 20

13 rci başvurulaaz." hükün göndr yapılıştır. 13. Yin Anayasa nın, "Sorululuk v sorusuzluk hali" başlıklı 105. addsinin; Birinci fıkrasında; "Cuhurbaşkanının, Anayasa v diğr kanunlarda Başbakan v ilgili bakanın izalarına grk olaksızın tk başına yapabilcği blirtiln işllri dışındaki bütün kararları, Başbakan v ilgili bakanlarca izalanır; bu kararlardan Başbakan v ilgili bakan soruludur." İkinci fıkrasında; "Cuhurbaşkanının rsn izaladığı kararlar v irlr alyhin Anayasa Mahksi dahil, yargı rcilrin başvurulaaz." Üçüncü fıkrasında; "Cuhurbaşkanı, vatana ihanttn dolayı, Türkiy Büyük Millt Mclisi üy tasayısının n az üçt birinin tklifi üzrin, üy tasayısının n az dörtt üçünün vrcği kararla suçlandırılır" hükülrin göndr yapılış v Anayasa'nın 105. addsindki, Cuhurbaşkanının görvi il ilgili işl v yllrindn dolayı, siyasal sorululuğu oladığı gibi, cza sorululuğu da bulunadığı, yalnız vatana ihanttn dolayı cza sorululuğu olduğu anısatılıştır. 14. Yüksk Sçi Kurulunun yrlşiş uygulaalarına gör, sçi işllrinin v sçi sürcinin işly başladığı tarih, aynı zaanda sçiin başlangıç tarihi olarak kabul dilkt, sçi sürcinin başlaası il oy vr günün kadar bütün ilgililrc uyulası grkn sçi yasakları hr sçi türün gör 298 sayılı Sçilrin Tl Hükülri v Sçn Kütüklri Hakkında Kanun un yukarıda blirtiln ilgili hükülri göz önünd bulundurularak Yüksk Sçi Kurulunca ayrıntılı olarak düznlnktdir. Dniln kararda, YSK kararlarında atıf yapılan 6112 sayılı Radyo v Tlvizyonların Kuruluş v Yayın Hiztlri Hakkında Kanun, 298 sayılı Kanun'un v 2954 sayılı Türkiy Radyo v Tlvizyon Kanun hükülri anısatılıştır. 15. Kararda; yukarıda bazı hükülri açıklanan 2015/290 sayılı kararda; 25. Dön Milltvkili Sçiind başlangıç tarihindn bitiin kadar olan dönd basın v yayın kuruluşlarının yayın ilklri düznlniş olup, kararın bütünün bakıldığında, dya hizt sağlayıcılarının siyasi partilr v bağısız adaylarla ilgili yapacakları yayınlar sas alınış, yayın ilklri olarak sçi hukukunun tl ilklri olan şitlik, srbstlik, dürüstlük ilklrin titizlikl uyulası bnisniş, Radyo v Tlvizyon Üst Kurulundan Türkiy Radyo Tlvizyon Kuruu il ulusal düzyd yayın yapan bütün özl radyo v tlvizyon kanallarının ayrı göztildn izlnsi, yayın ilklrin aykırılığın tspiti halind düznlnck raporların, sçi döni içind dğrlndirilrk hr haftanın prşb günlri saat 17.00'y kadar Kuruluuza sunulası istniliştir. Bir başka anlatıla, dya hizt sağlayıcılarının sçi dönind siyasi partilr v adaylar hakkında şitlik, srbstlik, dürüstlük ilklrin aykırı olan yayınlarının Radyo v Tlvizyon Üst Kurulu uzanı tarafından raporlanarak, Üst Kurulca dğrlndirilsini ütakip Kuruluuza sunulası grkktdir dnilrk, söz konusu kararda, Radyo v Tlvizyon Üst Kuruluna dya hizt sağlayıcılarının Cuhurbaşkanının faaliytlri il ilgili yayınlarını izlsi, raporlaası v 13 / 20

14 dğrlndirsi görvi vrildiği vurgulanıştır. 16. Anayasanın 79. addsindki düznlnin, Cuhurbaşkanının sorusuzluk halin ilişkin 105. addsini d kapsayacağı şklind yorulanası da ükün dğildir dniln kararda, aynı konuda Cuhuriyt Halk Partisi Gnl Başkan Yardıcısı Bülnt TEZCAN'ın başvurusu 29/03/2015 tarih v 472 sayılı, Halkların Dokratik Partisinin iki ayrı başvurusu 05/05/2015 gün v 799 il 06/05/2015 tarihli v 821 sayılı kararlarıızla oybirliği il rdddiliştir açıklaası yapılıştır. 17. Karara gör YSK nin, 04/03/2015 tarihli, 2015/290 sayılı Türkiy Radyo Tlvizyon Kuruu il özl radyo v tlvizyon kuruluşlarının, sçiin başlangıç tarihi olan 10 Mart 2015 tarihindn oy vr gününün bitiin kadar yapacakları yayınlarda uyakla yükülü oldukları yayın ilklrinin blirlnsin ilişkin kararında, Türkiy Radyo Tlvizyon Kuruu il özl radyo v tlvizyon kuruluşlarının siyasi partilr v adaylar arasında fırsat şitliği tanıası sası düznlniş olup, söz konusu kararda Cuhurbaşkanının faaliytlrinin dntlnsin ilişkin bir düznl bulunadığı gibi, yukarıda dğinildiği üzr Anayasanın 105. addsindki düznl ndniyl Cuhurbaşkanının faaliytlrin ait yayınların bu kapsada dğrlndirilsi olanağı da bulunaaktadır. 18. YSK, yukarıdaki grkçlrl, 298 sayılı Sçilrin Tl Hükülri v Sçn Kütüklri Hakkında Kanun un 49 ilâ 66. addlrind sçi propagandasının usul v sasları düznlniş olup, bu addlrdki düznllr siyasi parti v adaylara yönlik olduğu gibi, anılan Kanun'da v diğr sçi kanunlarında bu konuda ytki v görv vrn bir düznly yr vrilsi ndniyl Yüksk Sçi Kurulunun Cuhurbaşkanının faaliytlrini dntl ytkisi d bulunadığından istin rddin karar vriştir. B- Birysl başvuru kapsaındaki haklardan hangisinin hangi ndnlrl ihlal dildiği v buna ilişkin grkçlr v dlillr ait özlü açıklaalar: sayılı Yasanın 46. addsinin 1. Fıkrası uyarınca Birysl başvuru ancak ihlal yol açtığı ilri sürüln işl, yl ya da ihal ndniyl güncl v kişisl bir hakkı doğrudan tkilnnlr tarafından yapılabilir. Bu kural uyarınca, Anayasa Mahksin birysl başvuru koşullarından biri başvurucunun 14 / 20

15 bir işl, yl ya da ihal ndniyl ağdur olasıdır. Ancak AİHM içtihadında açık olduğu üzr bu ağduriytin utlaka doğrudan olası grkz. 20. Anayasa nın 148. addsinin 3. fıkrasına gör Hrks, Anayasada güvnc altına alınış tl hak v özgürlüklrindn, Avrupa İnsan Hakları Sözlşsi kapsaındaki hrhangi birinin kau gücü tarafından, ihlal dildiği iddiasıyla Anayasa Mahksin başvurabilir. Anayasa hükü, hakkı ihlal dn kau gücü açısından bir fark göztiştir. 21. Başvuru konusu YSK kararı bu dilkçd öztlndiği gibi başvurucunun, h illtvkili v sçi girn bir partinin üysi olarak h d Anayasa grği srbst, şit, gizli gnl oy kullanacak olan bir sçn olarak güncl v kişisl haklarını sout bir şkild ihlal tktdir sayılı Kanun un 45. addsinin (3) nuaralı fıkrasında, Anayasa nın yargı dntii dışında bıraktığı işllrin birysl başvuruya konu dilycği, Anayasa nın 79. addsind, YSK kararlarına karşı hiçbir rci başvurulaayacağı hük bağlanıştır. YSK kararlarına karşı hiçbir rci başvurulaaası, YSK kararlarının, Anayasa nın yargı dntii dışında bıraktığı işllr arasında sayılası anlaına glz. 23. Anayasa nın 79. addsind, YSK y yönti v dnti olak üzr iki ayrı görv vriliştir. 79. addd vurgulanan önli özllik, bu gnl yönti v dntiin yargı organları tarafından yapılasıdır. Dnti görvi, sçi sürsinc v sçidn sonra sçi konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikayt v itirazları incl v ksin karara bağlaa şklind tanılanıştır. Bu tanı, sçilrin yöntiiyl ilgili idari nitlik taşıayan işllrd, Anayasa nın 36. addsindki hak araa hürriyti nin, sçi konularında, YSK d aranası v ksin kararın da YSK d vrilsi grktiğinin ifadsidir. YSK nin sçilrin dntiiyl ilgili görvlri kapsaında vrdiği kararlar yargısal nitliktdir v bu ndnl d sçi yargısı il görvli YSK nin kararlarına karşı birysl başvuruda bulunulası ükündür. Nitki AİHM d, Sözlşnin 6. addsind düznlnn adil yargılaa hakkı bağlaında ahk kavraını, kurusal tanılaa il dğil, icra diln fonksiyonun yargısal olup oladığı tanılaasıyla açıklaaktadır. 24. YSK kararları ksindir v bu ksinlik sçilrl ilgili olağan kanun yollarının tüktildiğini göstrir. Bu ndnl, sç hakkı nın ihlali iddiasıyla birysl başvuru için grkli olağan kanun yolları tüktiliş olup bu konuda hukuksal sorun bulunaaktadır. 15 / 20

16 25. Gnl anlaıyla, srbst sçi, siyasal katılı, sç v sçil haklarını göstrn bu hükü, Anayasa nın 67. addsinin birinci fıkrasında; Vatandaşlar, kanunda göstriln şartlara uygun olarak, sç, sçil v bağısız olarak vya bir siyasi parti içind siyasi faaliytt buluna ( ) hakkına sahiptirlr, ikinci fıkrasında; Sçilr ( ) srbst, şit, gizli, tk drcli, gnl oy, açık sayı v dökü saslarına gör, yargı yönti v dntii altında yapılır karşılığını buluştur. 26. AİHS Ek Protokol hükü il Anayasa hükü birlikt dğrlndirildiğind, Anayasa nın 148. addsindki, ( ) Anayasada güvnc altına alınış tl hak v özgürlüklrdn, Avrupa İnsan Hakları Sözlşsi kapsaındaki hrhangi birinin ( ) sözcüklrinin v birysl başvurunun grği yrin gtiriliştir. 27. Bu başvuru dilkçsinin konusu, yalnızca gnl sçilrd dğil, görvd bulunduğu döndki tü işlrd, Anayasa grği tarafsız olası grkn Cuhurbaşkanı nın, sçi katılan bir parti lhin, diğr partilr alyhin tarafsızlığını yitirsi, topludaki uyarılara rağn bu tavrını sürdürsi, YSK kararlarını bil iktidar partisinin sçi ydanlarına dönüştürülüş toplu açılış törnlrind siyasi istisar konusu yapası, böylc, srbst v şit gnl oy ilksini, sç v sçil haklarını ihlal tsin bağlı olarak, bu sçilri dntlkl görvli YSK nin d Cuhurbaşkanının yaptığı bu ihlali dntlsi sonucu, kau gücü tarafından hak ihlalidir. 28. YSK, h Anayasa tarafından güvnc altına alınış sç v sçil hakkını, h kndisinin hiçbir istisnası olayan dnti hakkını, h d srbst v şit gnl oyla bağlantılı olarak Anayasa nın 10. addsindki kanun önünd şitlik ilksi kapsaında Cuhurbaşkanı il sç hakkı bulunan hrksin şit olduğunu ihal drk, yalnızca Anayasa nın 105. addsini göstrrk Cuhurbaşkanının faaliytlrini dntl ytkisi bulunadığı grkçsin bağlı karar vrrk hak ihlalin ndn oluştur. 29. YSK nin dnti görvi, Cuhurbaşkanının faaliytlri dğil, sçilrdir v sçilrl ilgili olarak Cuhurbaşkanı hrksl şittir. Hatta tarafsızlık ilksi ndniyl sınırlıdır. Cuhurbaşkanı gibi, dvltin başı sıfatını taşıyan bir aka sahibinin söz v harktlrinin v bu kapsada sürklilik göstrn kapalı v açık alan konuşalarının dyada gniş yr bulasının sçnlri tkilsi düşünülz. 30. Diğr dyişl, Cuhurbaşkanının sözlri ya da yllri, şikayt v itiraz konusuysa; bu şikayt, siyasal katılı, sç v sçil haklarını ihlal dayanıyorsa, YSK nin bu dntidn 16 / 20

17 kaçası, kau gücü tarafından hak ihlalidir. YSK dn talp diln Cuhurbaşkanı nın faaliytlrini dntlsi dğil, srbst, şit, gizli, gnl oy un v bu konudaki hak ihlalinin dntiidir. 31. Sç v sçil hakkı, anayasal güvncy bağlanış v bu şkild kau akalarının, kau gücünü kullanarak kyfi üdahallrin karşı korua altına alınıştır. Sçilrd kau gücünün kullanılasında, Cuhurbaşkanı dahil kau gücü kullanan hrks şittir. Buradaki şitlik, sç v sçil hakkının n tl ilksidir. 32. Anayasa addlri arasında üstünlük yoktur. Sçi dntiind Cuhurbaşkanının sorusuzluğu addsin sığınılası, sçi konusuyla ilgili olayan bir addy kyfi olarak sarıladan öt, dvltin tl organlarıyla ilgili iş bölüü, görv, ytki v sorululuk dağılıının, tl hak v özgürlüklrin önün gçsi anlaına glir ki, n AİHS d n d Anayasa nın tl haklar v ödvlr kısında böyl bir ayrı v istisna bulunaaktadır. Tl hak v özgürlüklr, hrks sözcüğüyl anlatılırkn, Anayasa nın 67. addsind vatandaşlar sözcüğü kullanılıştır v sçilrd şitlik ilksi grği Cuhurbaşkanı da 67. add kapsaında vatandaş tır. Vatandaşlardan tk farkı, tarafsız olası grktiğidir. Bu tarafsızlık, sçi dntiindn sorulu YSK nin göztsi grkn tl konulardan biridir. Bu konuda n Cuhurbaşkanının kyfi takdir ytkisi vardır n d YSK nin sınırsız yoru ytkisi. 33. Kau gücünün kyfi kullanıına karşı, vatandaşların srbst v şit sçi hakkını korua görvi, Anayasa nın 79. addsiyl yargı organlarına v nihaytind, kararları ksin olan YSK y vriliştir. Bu dntiin yapılaası ya da aksatılası, AİHS nin v Anayasa nın ihlalidir. C- Başvurucunun güncl v kişisl bir tl hakkının doğrudan zdlndiği iddiasının açıklanası: 34. Başvurucu, Anauhalft Partisi üysi v illtvkili olarak h siyasi kiliği h d sçn kiliği ndniyl ihlalin doğrudan ağdurudur. 17 / 20

18 35. YSK nın 07/05/2015 tarih v 828 sayılı kararı il Anayasa add 67 v AİHS Ek (1) Sayılı Protokol add 3 t yr alan Srbst sçi hakkı, siyasal katılı hakkı, sç v sçil hakkı ihlal diliştir. AİHS y Ek (1) Nolu Protokolün 3. addsind Yüksk Sözlşci Taraflar, yasaa organının sçilsind halkın kanaatlrinin özgürc açıklanasını sağlayacak şartlar içind, akul aralıklarla, gizli oyla srbst sçilr yapayı taahhüt drlr. hükün yr vriliştir. 36. YSK nın sözkonusu kararı ksinlşiş bir yargı kararı ahiytind olup kurulan hükü Anayasa nın 10 uncu v 79 uncu addlri hükülri, lafzı v ruhu il dikkat alınadan kuruluş olduğundan Anayasa nın 36 ıncı addsindki Adil Yargılana Hakkı ihlal diliştir. III- BAŞVURU YOLLARININ TÜKETİLDİĞİNE İLİŞKİN BİLGİLER 37. Anayasa nın 148. addsind, Anayasa Mahksi n birysl başvuruda bulunabilk için olağan kanun yollarının tüktiliş olası şartı gtiriliştir. Yukarıda da açıklandığı gibi, YSK kararları ksin olduğundan, başvuru yolları tüktiliş v bu şart yrin gtiriliştir. Bu konuda Anayasa Mahksi dışında başvurası ükün bir hukuk yolu bulunaaktadır. IV- DİĞER BİLGİL uer Başvurucunun kauya açık blglrd kiliğinin gizli tutulası talbi yoktur. 18 / 20

19 V- SONUÇ TALEPLERİ Açıklanan grkçlrl; a. YSK nin 07/05/2015 tarihli, 828 sayılı kararının, Anayasa nın 67. v AİHS y k (1) sayılı Protokol ün 3. addsind korunan haklarını ihlal ttiğin, b. Gnl sçiin günü yapılacak olası karşısında, anayasal hakkın tlafisi olanaksız biçid yok olacağı dikkat alınarak ivdi karar vrilsin, c. İşbu başvuru için yapılan yargılaa gidrlrinin karşı tarafa yüklnsin, karar vrilsi için grğini arz v talp dri. Bu başvuru forunda vriş olduğu bilgilrin doğru olduğunu; forda blirtiln bilgilrd, adrslrid vya başvuruyla ilgili koşullarda hrhangi bir dğişiklik ydana gldiğind Mahky bildircğii byan dri. 19 / 20

20 Oğuz OYAN İzir Milltvkili EKLER: tarihli YSK ya başvuru dilkçsi örnği /828 tarihli YSK Kararı 20 / 20