KAYNAK YÖNTEMLERİ EÜT 231 ÜRETİM YÖNTEMLERİ. Kaynak Yöntemlerinin İki Temel Kategorisi. Ark Kaynağı (Arc Welding=AW) Elektrik Arkı Nedir?

Transkript

1 KAYNAK YÖNTEMLERİ EÜT 231 ÜRETİM YÖNTEMLERİ Doç.Dr. Murat VURAL İTÜ Makina Fakültesi 1. Ark Kaynağı 2. Direnç Kaynağı 3. Oksi-Yanıcı Gaz Kaynağı 4. Diğer Eritme Kaynak Yöntemleri 5. Katı Hal Kaynağı 6. Kaynak Kalitesi 7. Kaynak Kabiliyeti 8. Kaynaklı İmalatta Tasarım 1 Kaynak Yöntemlerinin İki Temel Kategorisi Ark Kaynağı (Arc Welding=AW) Eritme kaynağı birleştirme, birleştirilecek iki parçanın, bazen bağlantıya ilave metal ekleyerek eritilmesiyle gerçekleştirilir Örnekler: ark kaynağı, direnç nokta kaynağı, oksi-yanıcı gaz kaynağı Katı hal kaynağı birleştirmeyi oluşturmak için ısı ve/veya basınç kullanılır; ancak esas metallerde erime olmaz ve ilave metal kullanılmaz Örnekler: dövme (demirci) kaynağı, difüzyon kaynağı, sürtünme kaynağı Metallerin birleştirilmesinin, bir elektrod ile parça arasındaki elektrik arkının ısısı ile oluşturulduğu bir eritme kaynak yöntemi Arkın ürettiği elektrik enerjisi, herhangi bir metali eritmeye yeterli sıcaklıklar oluşturur ~ 5500 C Çoğu ark kaynak yöntemlerinde kaynaklı bağlantının hacmini ve dayanımını arttırmak için dolgu (ilave) metal eklenir Bazı temel yöntemler, arkla kesmede de kullanılmaktadır 2 3 Elektrik Arkı Nedir? Elektrik arkı = bir devredeki aralıktan geçen elektrik akım deşarjı Akımın aktığı bir iyonize gaz demeti (plazma) tarafından sürdürülür Ark Kaynağı Elektrot ucunun yakınında bir erimiş metal banyosu oluşturulur Elektrot bağlantı boyunca ilerlerken, erimiş metal kendi kanalında katılaşır Elektrot pensi Elektrot Ark Parça İlave metal (bazen) Katılaşmış kaynak banyosu Elektrot kablosu AC veya DC akım üreteci Kaynak makinası Ark kaynağında arkı başlatmak için, elektrod parça ile temas haline getirilir ve hemen ayrılarak kısa bir mesafede tutulur 4 Erimiş kaynak banyosu Parça kıskacı Parça kablosu Şekil Bir ark kaynak yönteminin temel konfigürasyonu ve elektrik devresi 5 1

2 Elle Ark Kaynağı ve Ark Süresi Ark Kaynak Elektrotlarının İki Temel Türü Elle kaynakta problemler: Kaynak bağlantı kalitesi Üretkenlik Ark Süresi = (Ark süresi) nin (çalışma saati) ne oranı Diğer adı ark-on time Tipik değerler: Elle kaynak ark süresi = % 20 Makinayla kaynakta arttırılmış ark süresi ~ % 50 Eriyen kaynak sırasında tüketilen Ark kaynağında ilave metali oluşturur Erimeyen kaynak işlemi sırasında tüketilmeyen Herhangi bir ilave metalin ayrıca eklenmesi gerekir 6 7 Eriyen Elektrotlar Erimeyen Elektrotlar Eriyen elektrotların biçimi (Örtülü elektrot olarak da bilinen) Kaynak çubukları, 22,5 cm den 45 cm ye kadar uzunlukta ve 9,5 mm veya daha küçük çaplıdır ve periyodik olarak değiştirilmeleri gerekir Kaynak telleri, sık sık kesintilerden kaçınmak üzere, uzun tel boylarına sahip makaralardan sürekli olarak beslenebilir Hem tel hem de çubuk formundaki elektrot, ark içinde tüketilir ve ilave metal olarak kaynağa eklenir 8 Erimeye dirençli Tungsten den yapılır Kaynak sırasında yavaş yavaş tükenir (buharlaşma temel mekanizmadır) Ayrıca tel şeklindeki bir ilave metalin, kaynak banyosuna sürekli olarak beslenmesi gerekir 9 Arkın Korunması Dekapan Ark kaynağındaki yüksek sıcaklıklarda, metaller havadaki oksijen, azot ve hidrojene karşı kimyasal olarak reaktifdir Bağlantının mekanik özellikleri, bu tür reaksiyonlar sonucu ciddi şekilde bozulabilir İşlemi korumak için, tüm ark kaynak yöntemlerinde arkın çevresindeki havadan korunması gerekir Argon, Helyum ve CO 2 gibi koruyucu gazlar Dekapan Kaynak sırasında oksitlerin ve diğer kirliliklerin oluşumunu engelleyen veya bunları çözerek uzaklaştıran bir madde Kaynak için koruyucu atmosfer oluşturur Arkı kararlı hale getirir Sıçramayı azaltır

3 Değişik Dekapan Uygulama Yöntemleri Toz halindeki dekapanın kaynak işlemine beslenmesi Kaynak sırasında işlem bölgesini örtmek üzere eriyen dekapan maddesiyle kaplanmış çubuk elektrodlar (örtülü çubuk elektrodlar) Dekapanın öz halinde içine doldurulduğu ve elektrod erirken açığa çıkan tüp şeklindeki elektrodlar (özlü elektrodlar) Ark Kaynağındaki Akım Üreteçleri Doğru akım (DC) veya Alternatif akım (AC) AC makinaları satın alma ve işletme bakımından daha ucuzdur ancak genellikle demir esaslı metallerle sınırlıdır DC ekipman tüm metallerde kullanılabilir ve genel olarak ark kontrolü için daha avantajlıdır 12 Transformatör (AC) Redresör (DC) Jeneratör (DC) 13 Eriyen Elektrodları Kullanan Ark Kaynak Yöntemleri Elektrik ark kaynağı (SMAW) Gazaltı ark kaynağı (GMAW-GTAW) Özlü telle ark kaynağı (FCAW) Elektrogaz kaynağı (EGW) Tozaltı ark kaynağı (SAW) Elektrik Ark Kaynağı (Shielded Metal Arc Welding = SMAW) Dekapan ve koruma sağlayan kimyasallarla kaplı bir ilave metal çubuktan oluşan bir eriyen elektrot kullanır Bazen Örtülü elektrot kaynağı olarak da adlandırılır Güç üreteci, bağlantı kabloları ve elektrot pensi birkaç bin YTL ye elde edilebilir Eriyen elektrot Şekil Bir (insan) kaynakçı tarafından uygulanan örtülü çubuk elektrotla elektrik ark kaynağı Elektrot örtüsünden koruyucu gaz Esas metal Elektrot örtüsü Curuf Katılaşmış kaynak metali 16 Şekil Elektrik ark kaynağı (Shielded Metal Arc Welding=SMAW) 17 3

4 Elektrik Ark Kaynağında Çubuk Elektrod TS 563- EN 499 a göre Örtülü Elektrotlar İlave metalin bileşimi genellikle esas metale yakındır Örtü, bir silikat bağlayıcıyla bir arada tutulan, oksit, karbonat ve diğer katkılarla karıştırılmış toz halindeki selülozdan oluşur. Kaynak çubuğu, akım üretecine bağlı elektrod pensi tarafından sıkıştırılır Örtülü çubuk elektrotla kaynağın zayıflıkları: Çubukların periyodik olarak değiştirilmesi gerekir Yüksek akım seviyeleri, örtünün erken erimesine neden olabilir Örtülü Çubuk Elektrot Seçimi Kaynak Parametrelerinin Etkileri Elektrik Ark Kaynağının Uygulamaları Çelikler, paslanmaz çelikler, dökme demirler ve bazı belirli demirdışı alaşımlarda kullanılır Alüminyum ve alaşımlarında, bakır alaşımlarında ve titanyumda hiç veya nadiren kullanılır. Eriyen Elektrotla Gazaltı Ark Kaynağı (MIG/MAG Kaynağı) (Gas Metal Arc Welding = GMAW) Elektrot olarak çıplak bir eriyen metal tel kullanır ve ark, dış bir koruyucu gazla korunur Tel, bir makaradan kaynak tabancasına (torch) sürekli ve otomatik olarak beslenir Koruyucu gazlar, alüminyum için Argon ve Helyum gibi soy gazlardan (MIG), çelik kaynağı için CO 2 gibi aktif gazlardan (MAG) oluşur Koruyucu gaz ve çıplak tel elektrot, kaynak banyosu üzerindeki curuf örtüsünün oluşmamasını sağlar curufun elle taşlanmasına veya temizlenmesine ihtiyaç duyulmaz

5 MIG/MAG Kaynak Donanımı Makaradan besleme Koruyucu gaz Tel makarası (Çelik tellerin dışı bakır kaplıdır) Tel besleme motoru Hortum paketi Torç Tel elektrot Nozul Koruyucu gaz Tel Elektrod Ark Esas metal Katılaşmış kaynak metali Koruyucu gaz Akım üreteci Şasi kablosu Parça Şekil Eriyen elektrotla gazaltı ark kaynağı (MIG/MAG kaynağı) (Gas Metal Arc Welding = GMAW)) MIG/MAG Kaynağının Elektrik Ark Kaynağına Göre Üstünlükleri Sürekli tel elektrot sayesinde daha iyi ark süresi Elektrik ark kaynağında (EAK) çubukların periyodik olarak değiştirilmesi gerekir EAK na göre ilave tel elektrodun daha iyi kullanımı EAK nda çubuk elektrodun koçan kısmı kullanılamaz Yüksek yığma hızları Curuf uzaklaştırma problemi ortadan kalkar Kolayca otomatikleştirilebilir Şekil 31.5 MIG/MAG kaynağı için kaynak torcu Özlü Telle Ark Kaynağı (Flux-Cored Arc Welding = FCAW) Çubuk elektrodun sınırlamalarının üstesinden gelmek için örtülü çubuk elektrotla ark kaynağının geliştirilmiş hali Elektrot, özünde dekapan ve diğer katkı maddeleri (örn. Deoksidanlar ve alaşım elementleri) içeren sürekli bir eriyen tüptür İki türü: Kendinden gaz korumalı FCAW Öz, koruyucu gaz içeren bileşenleri de barındırır İlave gaz korumalı FCAW Dış bir koruyucu gaz uygulanır Özlü tel elektrot Dekapan öz Koruyucu gaz (opsiyonel) Makaradan besleme Ark Esas metal Koruyucu gaz Nozul (opsiyonel) Kılavuz boru (kontak boru) Curuf Katılaşmış kaynak metali Şekil Özlü telle ark kaynağı. Dışarıdan sağlanan koruyucu gazın varlığı veya yokluğu, iki tür oluşturur: (1) koruyucu gaz bileşenleri sağladığı kendinden gaz korumalı, ve (2) dış koruyucu gazların kullanıldığı ilave gaz korumalı

6 Elektrogaz Kaynağı (Electrogas Welding = EGW) Ya özlü tel elektrot ya da ilave koruyucu gazlı çıplak tel olabilen bir sürekli eriyen elektrot ve erimiş metali tutan kalıplama pabuçlarını kullanır Özlü tel elektrot kullanıldığı zaman ve dışarıdan gaz beslenmediği zaman, özlü tel elektrotla ark kaynağının özel bir türü haline gelir Dış bir menbadan koruyucu gazlı çıplak tel elektrot kullanıldığında ise, MIG/MAG kaynağının özel bir türü haline gelir. Esas parça Özlü tel elektrot besleme Hareketli kaynak kafası (yukarı) Erimiş curuf Katılaşmış kaynak metali Hareketli pabuç (her iki tarafta) Soğutucu su girişi Su çıkışı Şekil Özlü tel elektrod kullanan elektrogaz kaynağı: (a) görünüşü basitleştirmek için kalıplama pabucu çizilmemiş önden görünüş, ve (b) Her iki tarafta kalıplama pabuçları gösterilen yan görünüş Tozaltı Ark Kaynağı (Submerged Arc Welding = SAW) Arkı koruyan toz haldeki bir dekapan ile sürekli, eriyen çıplak tel elektrod kullanır Tel elektrod bir makaradan otomatik olarak beslenir Bir huniden yerçekimi etkisiyle arkın önüne yavaşça beslenen toz dekapan, sıçramaları, kıvılcımları ve radyasyonu önleyecek şekilde arkı tamamen örter Huniden toz dekapan Esas metal Erimiş toz dekapan Eriyen elektrot Toz dekapan örtüsü Toz dekapanı geri kazanmak için vakum sistemi Curuf (katılaşmış toz) Katılaşmış kaynak metali Şekil Tozaltı ark kaynağı (Submerged Arc Welding SAW) Tozaltı Ark Kaynağı Uygulamaları Tozaltı Ark Kaynağı Uygulamaları Yapısal çelik profillerin imalatı (Örn. I-profiller) Büyük çaplı boruların, depolama tanklarının ve basınçlı kapların dikişleri Ağır makine imalatı için kaynaklı parçalar Çoğu çelikler (Yüksek C-çelikleri hariç) Demirdışı metallere uygun değildir

7 Erimeyen Elektrod Kullanılan Ark Kaynak Yöntemleri TIG Kaynağı (Gas Tungsten Arc Welding = GTAW) Tungsten Inert Gaz (TIG) Kaynağı (Gas Tungsten Arc Welding = GTAW) Plazma Ark Kaynağı (Plasma Arc Welding = PAW) Karbon Ark Kaynağı (Carbon Arc Welding = CAW) Saplama Kaynağı (Stud Welding = SW) Erimeyen bir Tungsten elektrod ve arkın korunması için bir soy (inert) gaz kullanır Tungsten in erime sıcaklığı = 3410 C Avrupa da, "WIG kaynağı" olarak da adlandırılır Bir ilave metal de kullanılabilir Kullanıldığında, ilave metal çubuk veya tel halinde kaynak banyosuna ayrıca beslenir Uygulamaları: alüminyum ve paslanmaz çelik en yaygınıdır TİG KAYNAĞI Tungsten elektrot (erimeyen) Koruyucu gaz Gaz nozulu Koruyucu gaz Elektrodun ucu Katılaşmış kaynak metali Esas metal Şekil TIG kaynağı 37 TIG Kaynağının Uygulanması TIG Kaynağının Uygulamasına Örnek Elektrodun tutuluşunun önden ve yandan görünüşü Kaynağın yapılışı sırasında torcun tutuluşu 38 Uzay mekiğinin kaynakla imal edilen dış yakıt tankları alüminyum alaşımından oluşturulan bu tankların imalinde hem TIG hem de plazma ark kaynağı kullanılmaktadır. 39 7

8 TIG Kaynağının Üstünlükleri ve Eksiklikleri Üstünlükleri: Uygun uygulamalar için yüksek kaliteli kaynaklar İlave metal ark ı oluşturmadığından sıçrama oluşmaz Curuf olmadığından kaynaktan sonra temizleme gerekmez veya çok az gerekir Eksiklikleri: Eriyen elektrot kullanan ark kaynaklarına göre genellikle daha yavaş ve daha pahalıdır TİG TİG ve MİG Kaynak Yöntemleri Kaynak Dikişi Karşılaştırması MİG 40 Ekleme: Yrd.Doç.Dr. Sunal Ahmet PARASIZ, Sakarya Üniversitesi, Mak. Müh.Böl., 2016 Plazma Ark Kaynağı (Plasma Arc Welding = PAW) Sınırlanmış bir plazma arkının kaynak bölgesine yönlendirildiği, TIG kaynağının özel bir şekli Tungsten elektrot, yüksek hızlı bir inert gaz (Argon) demetinin, yoğun sıcak bir ark demeti oluşturmak üzere ark bölgesine odaklandığı bir nozul içinde kullanılır PAW içindeki sıcaklıklar, küçük çaplı ve yüksek enerji yoğunluğuna sahip bir plazma jetinin oluşturduğu sınırlanmış ark sayesinde 28,000 C ye ulaşır Tungsten elektrod Plazma demeti Esas metal Plazma gazı Koruyucu gaz Koruyucu gaz Katılaşmış kaynak metali Şekil Plazma ark kaynağı PAW Üstünlükleri ve Eksiklikleri Üstünlükleri: İyi ark kararlılığı Ark kaynağına göre daha iyi nüfuziyet kontrolu Yüksek ilerleme (kaynak) hızları Mükemmel dikiş kalitesi Hemen tüm metallerin kaynağında kullanılabilir Eksiklikleri: Yüksek ekipman maliyeti Diğer ark kaynak yöntemlerine göre daha büyük torç boyutu bazı bağlantı konfigürasyonlarına ulaşmayı zorlaştırma eğilimi taşır 43 8

9 Diğer Ark Kaynak ve İlgili Yöntemler Saplama Ark Kaynağı (Stud Welding = SW) Karbon ark kaynağı erimeyen bir karbon (grafit) elektrodun kullanıldığı yöntem Saplama kaynağı saplama veya benzer çubukların esas metale birleştirildiği yöntem Saplama Seramik halka Katılaşmış kaynak metali Şekil Saplama ark kaynağı (SW): (a) saplama yerleştirilir; (b) akım tabancadan akar ve saplama, ark ve erimiş banyo oluşturmak üzere çekilir; (c) saplama erimiş banyo içine daldırılır, ve (d) katılaşma tamamlandıktan sonra seramik halka uzaklaştırılır SAPLAMA ARK KAYNAĞI UYGULAMALARI Direnç Kaynağı (Resistance Welding = RW) Birleştirmeyi oluşturmak için ısı ve basıncı birlikte kullanan bir eritme kaynak yöntem grubu Isı, kaynak yapılacak bağlantıda elektrik akımının geçişine gösterilen dirençle üretilir Temel RW yöntemi = direnç nokta kaynağı (RSW) Akım Kuvvet Elektrod Kaynak çekirdeği Saç metal parçalar Elektrod Kuvvet Şekil Direnç kaynağı grubunun en yaygın uygulaması olan nokta kaynağındaki bileşenleri gösteren direnç kaynağı

10 Kuvvet, Akım Direnç Nokta Kaynağındaki Bileşenler Direnç Kaynağının Üstünlükleri ve Eksiklikleri Kaynak yapılacak parçalar (genellikle saç metal) Karşılıklı iki elektrot Parçaları elektrotlar arasında sıkıştırmak için basınç uygulama aparatları Belirli bir süre için kontrollü bir akım uygulayabilen güç üreteci Üstünlükleri: İlave metal gerekmez Yüksek üretim hızlarına erişilebilir Mekanizasyonu ve otomasyonu kolaydır Operatör beceri seviyesi, ark kaynağına oranla daha düşüktür İyi tekrarlanabilirlik ve güvenilirlik Eksiklikleri: Yüksek ilk ekipman maliyeti Çoğu direnç kaynağı için bindirme bağlantılarla sınırlı Direnç Nokta Kaynağı (Resistance Spot Welding = RSW) Elektrot Akım Bir bindirme bağlantıda temas eden yüzeylerin eritildiği direnç kaynak yöntemi, karşılıklı elektrotların yerleştirilmesiyle sağlanır Bir seri nokta kaynağı kullanarak saç metallerin birleştirilmesinde kullanılır Saç metalden imal edilen otomobil, ev aletleri ve diğer ürünlerin seri imalatında yaygın şekilde kullanılır Tipik bir araç gövdesinde ~ 5,000 nokta kaynağı vardır Tüm dünyada yıllık otomobil üretiminde on milyonlarca nokta kaynağı yapılmaktadır 50 Kuvvet Erimiş metal Nokta kaynak çevrimi Şekil (a) Nokta kaynak çevrimi, (b) Sıkıştırma kuvveti ve çevrimdeki akımın grafiği (1) elektrodlar arasına yerleştirilen parçalar, (2) elektrodların kapatılması, kuvvetin uygulanması, (3) akımın akışı, (4) akımın durdurulması, (5) elektrodların açılması, kaynaklı parçanın çıkarılması Akım Kaynak çekirdeği 51 Üst kol Direnç Kaynağında Kaynak Hataları Elektrotlar Mafsal kolunu harekete geçirmek için pnömatik silindir Alt kol Operatör ayak pedalı Atölyeden sağlanan basınçlı hava Şekil Mafsal kollu nokta kaynak makinası 52 a) Şönt (kaçak) akım; b) Saç kalınlığının değişmesi; c) Saçların aralık kalması; d) Elektrodların aşınması; e) Saç kenarında kaynak 53 10

11 Direnç Dikiş Kaynağı (Resistance Seam Welding = RSEW) Bir bindirme bağlantı boyunca bir seri üstüste binmiş nokta kaynakları üretmek üzere dönen disk elektrodlar kullanır RSEW sızdırmaz bağlantılar üretebilir Uygulamaları: Yakıt depoları Egzoz susturucuları Diğer değişik saç metal kaplar Saç metal parçalar Disk elektrod Disk elektrod Disklerin arasından geçen parçalar Şekil Direnç dikiş kaynağı (RSEW) Disk elektrot Üstüste binmiş kaynak çekirdekleri Tek tek kaynak çekirdekleri Saç metal parçalar Şekil Disk elektrod tarafından üretilen farklı dikiş türleri: (a) üstüste binmiş noktalardan oluşan, geleneksel direnç dikiş kaynağı Şekil Disk elektrot tarafından üretilen farklı dikiş türleri: disk elektrotla nokta kaynağı (b) Sürekli kaynak dikişi Direnç Kabartı (Projeksiyon) Kaynağı (Resistance Projection Welding = RPW) Birleşmenin, parçalar üzerindeki bir veya birkaç küçük temas noktasında oluştuğu bir direnç kaynak yöntemi Birleştirilecek parçaların tasarımıyla belirlenen temas noktaları, kabartılardan, çıkıntılardan veya parçaların yerel arakesitlerinden oluşabilir Şekil Disk elektrod tarafından üretilen farklı dikiş türleri: (c) sürekli direnç dikişi

12 Çapraz-tel Kaynağı Kuvvet Üstten görünüş Elektrod Saç-metal parçalar Kabartı (Projeksiyon) Kaynak çekirdeği Teller Kaynak çekirdeği A-A Kesiti Şekil Direnç kabartı kaynağı (RPW): (1) işlemin başlangıcında, parçalar arasındaki temas kabartılardadır; ve (2) akım uygulandığında, kabartılarda, nokta kaynağındakine benzer kaynak çekirdekleri oluşur Şekil (b) çapraz-tel kaynağı Yakma Alın Kaynağı (Flash Welding) Yüksek Frekans Direnç Kaynağı (High Frequency Resistance Welding) Normal olarak alın bağlantılar için kullanılan bir yöntem. Birleştirilecek iki yüzey, temas veya yakın hale getirilir ve yüzeyleri erime sıcaklığına çıkaracak ısıyı üretmek için elektrik akımı uygulanır; daha sonra kaynağı oluşturmak üzere yüzeyler birbirine bastırılır. Yüksek frekanslı bir alternatif akımın, ısıtma için kullanıldığı ve hemen ardından birleştirmeyi sağlamak için bir yığma kuvvetinin uygulandığı bir direnç kaynak yöntemi Ark Kontaklar Yüksek frekans sargıları Akım Sıkıştırma ruloları Akım Sıkıştırma ruloları Borunun ilerleyişi Şekil Yakma alın kaynağı: (a) elektrik direnciyle ısıtma; ve (b) yığma parçaların birbirine bastırılması. 62 Şekil Dikişli boruların kaynağı (a) yüksek frekans direnç kaynağı; ve (b) yüksek frekans indüksiyon kaynağı 63 Oksi-Yanıcı Gaz Kaynağı (Oxy-Fuel Gas Welding = OFW) Oksi-asetilen Kaynağı (Oxy-Acetylene Welding - OAW) Oksijenle karıştırılmış değişik yanıcı gazları yakan eritme kaynak yöntemleri OFW, bu grubun üyeleri arasında temel farkı oluşturan değişik gaz türlerini kullanır Oksi-yanıcı gaz, ayrıca metal levhaları ve diğer parçaları kesmek ve ayırmak için alevle kesme işleminde de kullanılır En önemli OFW yöntemi oksi-asetilen kaynağıdır Asetilen ve oksijenin yanmasıyla elde edilen yüksek sıcaklıkta bir alevle yapılan eritme kaynağı Alev bir üfleç ile yönlendirilir Bazen ilave metal kullanılır Bileşimi esas metale benzemelidir İlave çubuk, yüzeyleri temizlemek ve oksitlenmeyi önlemek için çoğunlukla dekapanla kaplıdır

13 Oksi-Asetilen Kaynak Üfleci C 2 H 2 +O 2 karışımı İlave çubuk Esas metal Kaynak üflecinin ucu (bek) Alev Katılaşmış kaynak metali Şekil Tipik bir oksi-asetilen kaynak işlemi (OAW) Asetilen (C 2 H 2 ) OFW grubu içinde, diğerlerine oranla en yüksek sıcaklıkları oluşturma kapasitesi nedeniyle en yaygın yanıcı gaz C ye kadar Asetilen ve oksijenin iki kademeli kimyasal reaksiyonu: Birinci kademe reaksiyonu (iç alev konisi): C 2 H 2 + O 2 --> 2CO + H 2 + Isı İkinci kademe reaksiyonu (dış zarf): 2CO + H O 2 --> 2CO 2 + H 2 O + Isı 68 Alevin Kimyasal Karakteri Maksimum sıcaklığa, iç koninin ucunda ulaşılır Dış zarf parça yüzeyine yayılır ve kaynak bölgesini, çevreleyen atmosferden korumak üzere örter Oksi-asetilen alevinde karışım oranlarını değiştirerek üç tür kimyasal karakter elde edilebilir Oksitleyici (oksijeni fazla) alev Dış zarf, 1260 C Nötr (normal) alev İç koni, 3480 C Asetilen tüyü, 2090 C Şekil Ulaşılan sıcaklıkları gösteren, bir oksi-asetilen üflecinden nötr alev 69 Redükleyici (asetileni fazla) alev 70 13

14 Oksi-Asetilen Kaynağında Kaynak Tekniği OAW de Güvenlik Konuları Karışım halindeyken asetilen ve oksijen yüksek derecede yanıcıdır C 2 H 2 renksiz ve kokusuzdur Bu nedenle karakteristik bir sarımsak kokusu katılır Sola kaynak tekniği tekniği İnce saçların kaynağı kaynağı Sağa kaynak Kalın saçların