ÖNSÖZ Ü DÖRDÜNCÜ BASININ

Transkript

1 DÖRDÜNCÜ BASININ ÖNSÖZ Ü İcra ve İflâs Kanununun 72. maddesinde düzenlenmiş bulunan «Olumsuz (Menfi) Tespit ve Geri Alma (İstirdat) Davası» konusunu inceleyen bu eserimizin yeni (4.) basısını (hem 4949 sayılı, tarihli; 6352 sayılı, tarihli; 6103 sayılı, tarihli Kanunların İcra ve İflâs Kanununda yaptığı değişiklikler ile 6102 sayılı tarihli TTK da, 6098 sayılı tarihli TBK. nda ve 6100 sayılı, tarihli HMK. da yapılan yeni düzenlemeleri ve hem de aradan geçen süre içinde Yargıtay ımızca bu konuda verilmiş yeni içtihatlar ile doktrinde yazılmış olan tüm bilimsel eser ve makalelerdeki görüşleri değerlendirerek) hazırlamış bulunuyoruz. Bu eserimiz -okuyucularımızın beğenisini kazanmış olan- önceki basılar gibi «İKİ KISIM»dan oluşmaktadır. İ k i k ı s ı m dan oluşan bu kitabın «olumsuz (menfi) tespit davaları»nın incelendiği b i r i n c i k ı s ı m ın «birinci bölüm»ünde; olumsuz tespit davalarının niteliği, «ikinci bölüm»ünde; olumsuz tespit davalarının çeşitleri, «üçüncü bölüm»ünde; olumsuz (menfi) tespit davasının konusu, «dördüncü bölüm»ünde olumsuz (menfi) tespit davasının sonuçları, «beşinci bölüm»ünde; olumsuz tespit davalarında yargılama (a. Görev, b. Yetki, c. Davanın açılma süresi, ç. Davanın tarafları, d. İspat yükü, e. Kanıtlar, f. Yargılama usulü) konuları, «geri alma (istirdat) davaları»nın incelendiği i k i n c i k ı s ı m ının «birinci bölüm»ünde; geri alma davalarının niteliği ve amacı, «ikinci bölüm»ünde; geri alma davalarının koşulları, «üçüncü bölüm»ünde; geri alma davalarında yargılama (a. Görev, b. Yetki, c. Davanın tarafları, ç. Davanın konusu, d. İspat Yükü, e. Kanıtlar, f. Yargılama usulü) konuları, bu husustaki bilimsel eser ve makalelerdeki «teorik görüşler» ve pekçoğu hiçbir yerde yayımlanmamış olan yargıtay içtihatlarındaki «pratik çözümler»e yollama yapılarak ayrıntılı biçimde incelenmiştir. Bu eserde, önceki baskılardan farklı olarak, atıf yapılıp özetleri sunulmuş olan içtihatların tam metinlerine -eserin sayfa sayısını arttırıp, maliyetini ve satış fiyatını yükseltmemek için- yer verilmemiştir. Bu içtihatların tam metinlerine ulaşmak isteyen okuyucularımız adresinde yer alan internet sitemize üye olabilirler. Bu suretle, hem eserde yer alan içtihatlara ve hem de eser basıldıktan sonra verilmiş olan yeni içtihatlara, sürekli yenilenen internet sitemiz vasıtasıyla ulaşabilirler...

2 Eserde yer verilen karar özetlerinde atıf yapılan HUMK., BK., TK. nun (eski) hükümlerinin yanında, HMK., TBK. ve TTK. nun (yeni) hükümleri belirtilerek, kararların güncel hale gelmesine gayret edilmiştir... Eserin sonunda eserden daha kısa sürede, daha çok yararlanmayı sağlayabilmek için konulara, kanun maddelerine ve kavramlara göre ayrıntılı olarak hazırlanmış Arama Cetvelleri ne yer verilmiştir. Ayrıca eserin görüldüğü şekilde basımında emeği geçen başta Menderes Yavuz olmak üzere Bilge Yayınevi nin tüm çalışanlarına teşekkür ederiz. En iyi dileklerimizle... Ocak/ İzmir Avukat Avukat Avukat Talih Uyar Alper Uyar Cüneyt Uyar

3 ÜÇÜNCÜ BASININ ÖNSÖZ Ü İcra ve İflâs Yasasının 72 nci maddesinde düzenlenmiş bulunan «Olumsuz Tespit ve Geri Alma Davaları» konusunu inceleyen bu kitabın Kasım/1984 tarihinde yapılmış bulunan ikinci basısı nın mevcudu yaklaşık bir seneden beri kalmamıştı. İcra ve İflâs Hukukunda «monoğrafi» türündeki eserler konusunda u y g u l a - m a d a hissedilen boşluğu doldurmak amacı ile yaptığımız çalışmaların ilk ürünü olan bu kitabın birinci ve ikinci basısına karşı meslekdaşlarımızın gösterdiği ilgiye burada teşekkür etmek isteriz. Bu ilgiden cesaret alarak, mevcudu kalmamış olan kitabımızın g e n i ş l e t i l m i ş «3. basısı»nı meslekdaşlarımızın istifadesine sunmuş bulunuyoruz. Bu eser, İcra ve İflâs hukuku alanındaki çalışmalarımızın ikinci basılarla birlikte 28. ürünü olmaktadır. Bu çalışmamızı; «İçtihatlı - Gerekçeli - Nolu İcra ve İflâs Kanunu» isimli eserimiz izleyecektir. İ k i k ı s ı m dan oluşan bu kitabın «olumsuz (menfi) tespit davaları»nın incelendiği b i r i n c i k ı s ı m ın «birinci bölüm»ünde; olumsuz tespit davalarının niteliği, «ikinci bölüm»ünde; olumsuz tespit davalarının sonuçları, «dördüncü bölüm»ünde; olumsuz tespit davalarına konu olabilecek ve olamayacak uyuşmazlıklar, «beşinci bölüm»ünde; olumsuz tespit davalarında yargılama (a. Görev, b. Yetki, c. Davanın açılma süresi, ç. Davanın tarafları, d. İspat yükü, e. Kanıtlar, f. Yargılama usulü) konuları, «geri alma (istirdat) davaları»nın incelendiği i k i n c i k ı s ı m ının «birinci bölüm»ünde; geri alma davalarının niteliği, «ikinci bölüm»ünde; geri alma davalarının koşulları, «üçüncü bölüm»ünde; geri alma davalarında yargılama (a. Görev, b. Yetki, c. Davanın tarafları, ç. Davanın konusu, d. İspat Yükü, e. Kanıtlar, f. Yargılama usulü) konuları, bu hususttaki bilimsel eser ve makalelerdeki «teorik görüşler» ve pekçoğu hiçbir yerde yayınlanmamış olan yargıtay içtihatlarındaki «pratik çözümler»e yollama yapılarak ayrıntılı biçimde incelenmiştir. Yargıtay 11, 13, 4, 19 (ve Hukuk Genel Kurulu nun) «o l u m s u z t e s p i t ve g e r i a l m a d a v a l a r ı» konusundaki görüşünü tam olarak yansıtabilmek ve bunların daha iyi yararlanmayı sağlayabilmek için «pek çoğu hiçbir yerde yayınlanmamış olan» i ç t i h a t l a r, ilgili konuların altında, tarih sırasına göre ve birbiri ile çelişir durumda olanlar aynı başlık altında ve (A) ve (B) şeklinde gruplandırılarak sunulmuştur. Ayrıca, çok önemli olan içtihatların altında n o t lar şeklinde, o içtihatların t a h l i l ve e l e ş t i r i s i yapılmıştır.

4 Böylece, «olumsuz tespit ve geri alma davaları» konusu, bu kitapta, hem yayınlanmış olan bilimsel eser ve makalelerdeki «teorik görüşler» ve hem de Yargıtay içtihatları ndaki pratik çözümler doğrultusunda, özellikle uygulamadaki uyuşmazlıklara ve karşılaşılan sorunlara ışık tutacak şekilde özenle incelenmiştir. Kitabın sonunda kitaptan daha kısa sürede, daha çok yararlanmayı sağlayabilmek için «konulara», «yasa maddelerine» ve «kavramlara» göre ayrıntılı olarak hatırlanmış a r a m a c e t v e l l e r i ne yer verilmiştir. Bu kitap, bundan önce yayınladığımız son yedi kitabımız gibi bilgisayarda hazırlanmıştır. Kitabın yazım işi kendi özel bilgisayarımızda masaüstü yayıncılık konusunda dünyada birinci sırayı almış olan V e n t u r a programı (yazılım paketi) çerçevesinde sekreterimiz Nedim AKIN tarafından gerçekleştirilmiştir. Çok titiz bir çalışma sonucunda, hemen hemen hiç hatasız bir şekilde kitabın yazım işini başardığı için kendisine teşekkür ederim... Kitabın ofset tekniği ile basımı ve cilt işleri Feryal Matbaası nda gerçekleştirilmiştir. Kısa bir sürede titiz bir çalışma sonucunda, kitabın basım ve cilt işini tamamlayan Feryal Matbaası nın değerli mensuplarına başta sayın Yalçın DİNÇER olmak üzere teşekkür ederim... En iyi dileklerimle... Ocak/ İZMİR Avukat Talih UYAR

5 İKİNCİ BASININ ÖNSÖZ Ü İcra ve İflâs Yasasının 72. maddesinde düzenlenmiş bulunan «Olumsuz Tespit ve Geri Alma Davaları» konusunu inceleyen bu kitabın Temmuz/1981 tarihinde yapılmış bulunan birinci basısı nın mevcudu -yaklaşık bir seneden beri- kalmamıştı. İcra ve İflâs Hukukunda «monoğrafi» türündeki eserler konusunda u y g u l a m a d a hissedilen boşluğu doldurmak amacı ile yaptığımız çalışmaların ilk ürünü olan bu kitabın birinci basısına karşı meslekdaşlarımızın gösterdiği ilgiye burada teşekkür etmek isteriz. Bu ilgiden cesaret alarak, mevcudu kalmamış olan kitabımızın a l t ı m i s l i g e n i ş l e t i l m i ş «ikinci basısı»nı meslekdaşlarımızın istifadesine sunmuş bulunuyoruz... İ k i k ı s ı m dan oluşan kitabın «olumsuz (menfi) tespit davaları»nın incelendiği b i r i n c i k ı s ı m ın «ikinci bölümü»nde; olumsuz tespit davasına konu olabilecek uyuşmazlıklar, «üçüncü bölümü»nde; olumsuz tespit davalarında yargılama ( a- Görev, b- Yetki, c- Davanın tarafları, d- İspat yükü, e- Kanıtlar) konuları, «geri alma (istirdat) davaları»nın incelendiği i k i n c i k ı s m ı n d a, geri alma davalarının, 1. Niteliği, 2. Koşulları, 3. Yargılama ( a- Görev, b- Yetki, c- Davanın tarafları, d- Davanın konusu, e- İspat yükü, f- Kanıtlar, g- Yargılama usulü) konuları, bu husustaki bilimsel eser ve makalelerdeki «teorik görüşler» ve -çoğu hiçbir yerde yayınlanmamış olan- Yargıtay içtihatlarındaki «pratik çözümler»e yollama yapılarak ayrıntılı biçimde incelenmiştir. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi ile Hukuk Genel Kurulu nun «o l u m- s u z t e s b i t ve g e r i a l m a d a v a l a r ı» konusundaki görüşünü tam olarak yansıtabilmek ve bunlardan daha iyi yararlanmayı sağlayabilmek için -pek çoğu hiçbir yerde yayınlanmamış olan- i ç t i h a t l a r, ilgili konuların altında, tarih sırasına göre ve birbiri ile çelişir durumda olanlar ayni başlık altında -(A) ve (B) şeklinde- gruplandırılarak sunulmuştur. Ayrıca, çok önemli olan içtihatların altında n o t lar şeklinde, o içtihatların t a h l i l ve e l e ş t i r i s i yapılmıştır. Böylece, «olumsuz tespit ve geri alma davaları» konusu, bu kitapta, hem yayınlanmış olan bilimsel eser ve makalelerdeki «teorik görüşler» ve hem de çoğu yayınlanmamış olan «yargıtay içtihatları» doğrultusunda -özellikle uygulamadaki uyuşmazlıklara ve karşılaşılan sorunlara ışık tutacak biçimde- ö z e n l e incelenmiştir...

6 Kitabın meslekdaşlarımıza daha yararlı olabilmesi için, sonuna oldukça ayrıntılı «konulara göre (sistematik)», «yasa maddelerine göre» ve «kavramlara göre» a r a m a c e t v e l l e r i konulmuştur. Bu kitabımız da -monoğrafiler serisinin diğer (önceki) kitapları gibi- Manisa daki Şafak Basım ve Yayınevinde -sizlerin beğenisini kazanacak biçimde- özenle basılmıştır. Kitabın görüldüğü şekilde basımında emeği geçen, matbaamızın ticaret müdürü Erol Maraşlı ya, teknik müdürü Avni Öncel e, dizgi operatörü Metin Eryılmaz a, baskı operatörü Müjdat Dağtekin e, kapak baskısını yapan Hasan Tahsildar a, ciltleme işlerini yapan; Neşe Hasdikici ye teşekkür ederiz. En iyi dileklerimizle... Kasım/ Manisa Avukat Talih Uyar

7 BİRİNCİ BASININ ÖNSÖZ Ü İcra (ve İflâs) Hukukunda, «belirli bir konuyu ayrıntıları ile inceleyen» m o no ğ r a f i türündeki eserlerin sayısı, diğer hukuk dallarına oranla çok azdır. İcra Hukukundaki bu boşluğu doldurmak ve uygulamada bu konuda duyulan gereksinmeyi gidermek amacı ile, İcra ve İflâs Yasasının belirli maddelerini ve bu maddelerde düzenlenmiş olan belirli konuları işleyen «monoğrafi» türünde eserler hazırlayıp, bunları meslekdaşlarımızın istifadesine sunmaya karar verdik. Bu kitap, bu konudaki çalışmalarımızın ilk ürünüdür. Bunu, yine İcra ve İflâs Yasasının belirli konularını işleyen sırasıyla; «İcra Hukukunda İstihkak Davaları», «İcra Hukukunda İhale ve İhalenin Bozulması», «İcra Hukukunda Kambiyo Senetleri», «İcra Hukukunda Tahliye», «İcra Hukukunda Rehnin Paraya Çevrilmesi» ve «İcra Hukukunda Suç Sayılan Fiiller» isimli kitaplarımız izleyecektir. Kitap, i k i k ı s ı m dan oluşmaktadır. B i r i n c i k ı s m ı n «birinci bölümü»nde; olumsuz (menfi) tespit davaları, «ikinci bölümü»nde; geri alma (istirdat) davaları, bu konudaki bilimsel görüşlere ve Yargıtay içtihatlarına yollama yapılarak açıklanmıştır. İ k i n c i k ı s m ı n «birinci bölümü»nde; olumsuz tespit davalarına, «ikinci bölümü»nde de geri alma davalarına ilişkin i ç t i h a t l a r sunulmuştur. Kitabın başına, kitaptaki a ç ı k l a m a ve i ç t i h a t l a r a ilişkin çok ayrıntılı bir «fihrist» konulduğu gibi, ayrıca kitabın sonuna, y a s a m a d- d e l e r i n e göre, ayrıntılı bir «arama cetveli» konulmuştur. Böylece, kitabın içeriği ile ilgili herhangi bir konunun, kitabın neresinde bulunduğu okuyucu tarafından kolaylıkla bulunabilecektir. Böylece, bu kitapta; İİY. mad. 72 de düzenlenmiş bulunan «Olumsuz Tespit ve Geri Alma Davaları» hem bu konudaki bilimsel eserlerdeki teorik görüşler ve hem de Yargıtay içtihatları doğrultusunda -özellikle, uygulamadaki uyuşmazlıklara ve karşılaşılan sorunlara ışık tutacak biçimde- incelenmiştir. Meslekdaşlarımıza daha yararlı olabilmek, hazırladığımız (ve hazırlayacağımız) kitapları daha «iyi» ve daha «kısa sürede» basabilmek amacı ile M a n i s a da kurmuş bulunduğumuz «Ş a f a k B a s ı m ve Y a - y ı n e v i»nin ilk ürünü olan bu kitabın görüldüğü şekilde basımında emeği geçen basım ve yayınevimizin değerli müdürü Osman Nuri Ses e, dizgi

8 operatörü Kemal Eryılmaz a, baskı makinistleri Hasan Tahsildar ile Recep Dede ye ve kitabın cilt işini üstlenen Kazım Yüzügüler e, en içten teşekkürlerimizi belirtmek isteriz. En iyi dileklerimizle... Temmuz/ Manisa Avukat Talih Uyar