Nedir Bu Hematopoetik Kök Hücre?

Transkript

1 Fahir ÖZKALEMKAfi Uluda Üniversitesi T p Fakültesi, Hematoloji Bilim Dal Tan mlar ve Hematopoez Sa l kl bireylerde, farkl görevler üstlenecek flekilde özelleflmifl çok çeflitli kan hücreleri kemik ili inde yap lmaktad r. Bu hücreler daha sonra çevre kan na ve gerekli durumlarda dokulara geçerek ömürlerini tamamlarlar. Olgun kan hücreleri içinde üç temel grup: "eritrositler", "trombositler" ve birbirinden çok farkl yap ve görevlere sahip heterojen bir grup olan "lökositler"dir. Morfolojik özellikleri ile kolayca tan nan olgun kan hücreleri, "stem cell" (kök hücre) ve "progenitör hücre" ad verilen hücrelerden "bölünme" ve "farkl laflma - olgunlaflma" yoluyla meydana gelirler (fiekil 1). Söz konusu bu bölünme ve farkl laflma basamaklar, bir çok yönü ile hala araflt rma konusu olan, çok say da karmafl k olay içermektedir. Kök hücrenin bu iki temel özelli i sayesinde farkl özelliklere sahip hücreler yaflam boyunca yenilenerek sabit bir say da tutulmaktad r: Bu yolla, örne in, insan n yaflam boyunca bir saat içinde 1-5x10 9 eritrosit ve 1-5x10 9 lökosit üretildi i hesaplanm flt r. Enfeksiyon, kan kayb gibi gereksinimin artt durumlarda bir tak m düzenleyici mekanizmalarla, üretim h z ve hücrelerin da l m nda büyük de ifliklikler olabilir; kompanzasyon olarak say labilecek bu koflullar n d fl nda bir grup patolojik durumda ise do rudan kök hücre ile ilgili, aplastik anemi, lösemi, paroksismal nokturnal hemoglobinüri, miyeloproliferatif hastal klar veya miyelodisplastik bozukluklar gibi hastal klar ortaya ç kabilmektedir (1). motor güç "kan ve kemik ili i transplant " uygulamalar olmufltur. Bu hücrelerin varl da ilk kez deney hayvanlar ndaki transplant uygulamalar ile gündeme gelmifltir. Geleneksel olarak kök hücreler, kendilerini sürekli yenileyerek, sabit bir hematopoez sa lamaya yönlenmifl hücreler gibi tan mlanmakla birlikte, günümüzde, farkl deneysel modellerle yap lan çal flmalar, bu hücrelerin yeteneklerinin kan hücrelerini oluflturmakla s n rl olmad n göstermektedir. Belli flartlar alt nda kök hücrelerin bu flekilde, kan hücreleri d fl ndaki hücrelere dönüflebilme özelliklerine "kök hücre plastisitesi" denmektedir. flte bu kavram günümüzde kök hücreye ilginin daha da artmas nda büyük rol oynamaktad r. Tarihçe Tarihsel olarak kök hücrelerin varl ilk kez Jacobson ve arkadafllar n n fare çal flmalar ile ortaya konmufltur (2): Bu araflt r c lar, dala n radyasyondan korunmas kayd yla, deney hayvanlar n n fl nlaman n olumsuz etkilerinden korunabildiklerini fark ettiler. Daha sonra, fl nlanan hayvanlarda dalak hücrelerinin enjeksiyonu sonras hematopoezin yeniden bafllad na dair gözlemler, dalak ile ilgili bu koruyucu etkinin humoral olmaktan çok hücresel oldu unu göstermifltir (3). Daha sonraki y llarda da faredeki bu hücrelerin, hem "immün" hem de "hematopoetik" dizge hücrelerini bölünerek yeniden oluflturma yeteneklerinin yafllanma ile azalmad gösterilmifltir (4-6). Kök hücrelere ilginin odaklanmas n ve bu konudaki bilgilerimizin artmas n sa layan bafll ca 77

2 ÖZKALEMKAfi F. Nedir Bu Hematopoetik Kök Hücre? fiekil 1. Hematopoetik kök hücre farkl laflmas. K, Kemik ili i; CFU, colony-forming unit; S, splen; GEMM, granülosit, eritrosit, monosit (veya makrofaj)-megakaryosit; BFU, burst-forming-unit, GM, granülosit, monosit; EOS, eozinofil, BASO, bazofil; MEG, Megakaryosit nvitro Çal flmalar Till ve McCulloch un 1961 y l nda yay nlad klar çal flmalar (7), kök hücrelerin miktar tayinine olanak tan yan in vitro test olmas bak m ndan önemli bir dönüm noktas d r; araflt r c lar bu çal flmalar nda CFU-S ni (koloni oluflturan ünite-dalak) tan mlad lar: Buna göre, öldürücü dozda fl nlanan singeneik farelere normal fare kemik ili i hücreleri enjekte edilir; enjeksiyondan 8-14 gün sonra fl nlanm fl al c n n dala nda makroskopik olarak görülebilir çok yönlü (miyeloid ve lenfoid) kök hücrelerden oluflan koloniler ay rt edilebilir. Asl nda ne 8, ne de 14. gündeki CFU-S hücreleri, uzun dönemli hematopoez yetene inde olmad ndan gerçek kök hücreler de illerdir. Ancak seri transplantasyonlar yap l rsa fl nlanm fl farelerde bu CFU-S subpopulasyonun çok yönlü (multilineage) koloniler oluflturdu u gözlenmifltir (8). Böylece testi rafine etmek için çift transplantasyon tekni i gelifltirilmifltir (tx 20); pre-cfu-s testi ad verilen bu yöntemle ilk transplantasyondan 14 gün sonraki dönemde hematopoezi yeniden bafllatabilme kapasitesine sahip ilkel bir hematopoetik projenitör hücre populasyonu tan mlanm flt r (9). Daha yak n y llarda uzun dönemli yeniden ço alma (repopulasyon) kapasitesine sahip bu hücreleri tan mlamak için in vitro yöntemler gelifltirilmeye devam edilmifltir (10, 11). LTC-IC (long-term-culture initiating cells) ad verilen ontojenik olarak daha ilkel ve 78

3 ÖZKALEMKAfi F. S kl k CFU-E CFC (GM,G,M,Meg,Eo,Ba) BFU-E Mix-CFC HPP-CFC BI-CFC LTC-IC MRC Proliferasyon Diferensiasyon fiekil 2. Kök hücre ve projenitör hücre ontojenisi MRC = Marrow repopulating cell; LTC-IC = Long-term culture initiating cells; BI-CFC = Blast colony-forming cells; HPP-CFC = High proliferating potential CFC; BFU = Burst-forming unit, erythroid multipotent kök hücrelerin say lmas n sa layan standart kültür yöntemleri kullan lmaktad r (LTC- IC assay) (12). Hematopoetik Hiyerarfli Yukar da anlat lanlar kök hücrelerin hiyerarflik bir düzende s ralanan heterojen bir grup hücre oldu unu göstermektedir. Gerçekten giderek gelifltirilen kültür yöntemleri sayesinde kök hücreleri ve projenitör hücreleri en ilkelden en olgun olana do ru ay rt etme imkan ortaya ç km flt r. Buna göre en ilkelden olguna do ru geldikçe hücrelerin proliferatif kapasiteleri giderek azalmakta bununla ters orant l bir flekilde diferansiasyonlar artmaktad r. Do al olarak daha olgun basamaklara gelindikçe logaritmik olarak bu özellikleri tafl yan hücrelerin say s artmaktad r (fiekil 2) (13). Böylece hipotetik çok az say daki gerçek kök hücreden LTC-IC hücrelerine ve gerçekte kesintisiz bir dönüflümle daha fazla say daki "projenitör hücreler"e, onlardan da kemik ili i aspiratlar nda morfolojik olarak tan mlanabilir öncüller olan "prekürsör hücreler"e dönüflüm gerçekleflmifl olur. En sonunda prekürsörlerden matürasyonla bildi imiz kan hücreleri ortaya ç kar. (Bir model olarak bu geliflim flekil 1 deki gibi flematize edilebilir.) Kök hücrelerden prejenitör hücreler ve onlardan da en sonunda tan nabilir olgun hücrelerin oluflmas nda karmafl k ve tam anlafl lmam fl kontrol mekanizmalar rol oynar: Bunlardan burada bahsedilmeyecek olmakla birlikte bafllang çta lokal kontrol mekanizmalar n n bask n olarak rol oynad ve olgunlaflma ilerledikçe bunun yerine kademe kademe hümoral regülasyonun daha etkili olmaya bafllad söylenebilir (fiekil 3) (13). Kök Hücrelerin Özellikleri ve Tan mlanmalar Normalde kök hücreler hücre siklusunun G0 faz ndad rlar; di er bir deyiflle dormant haldedirler; bu nedenle, 5 fluorouracil veya cytosine arabinoside gibi sadece bölünen hücrelere karfl etkili olan ajanlara karfl dirençlidirler, halbuki projenitörler siklusa giren hücrelerdir. Bu hücreler morfolojik olarak normal görünümlü lenfositlere benzerler ve onlardan ay rt edilemezler. Kök hücrelerle projenitör hücreler aras ndaki di er baz biyolojik farkl l klar Tablo1 de görülmektedir (14). "Limiting dilusyon analizi" uzun dönemli kültür bafllat c hücrelerin (LTC-IC) tan mlanmas na ve say m na olanak vermifltir. nsan kök hücrelerini belirlemede muhtemelen bu test, mevcut olanlar içinde en gerçe e yak n olan n vermektedir. Kök 79

4 ÖZKALEMKAfi F. Nedir Bu Hematopoetik Kök Hücre? fiekil 3. Kök hücre ve projenitörlere etkili sitokinler; lokal ve hümoral faktörlerin nisbi etkinlikleri. SCF = Stem cell factor; LIF = Leukemia inhibitory factor hücre populasyonunu de erlendirme yolu olarak LTC-IC çal flmas n n, fare çal flmalar ndaki gibi, insanda da kemik i indeki repopule hücreleri gösterdi i anlafl lm flt r. Kök hücrelerin CD34 yüzey belirteci tafl yan hücre populasyonun içinde yer ald - genel kabul gören bir görüfltür. CD34+ seleksiyonu yap larak elde edilen hücrelerle gerçeklefltirilen baflar l otolog transplantasyon sonuçlar bu yarg y do rulamaktad r. Bununla birlikte LTC-IC, CD34+ hücre populasyonunun ancak küçük bir k sm n (%1 den az ) oluflturmaktad r. CD 34+ hücrelerin kemik ili indeki hücrelerin yaklafl k %1 i kadar oldu u düflünülürse LTC-IC nin kemik ili indeki hücrelerin ancak de 1 ini Tablo 1. Kök hücre ve projenitör hücrelerin özellikleri Özellik Kök Hücre Projenitör Hücre Proliferasyon potansiyeli Çok fazla Daha s n rl Kendini yenileme Var Muhtemelen yok Diferansiasyon potansiyeli Tüm lenfo-hematopoetik dizgeler S n rl Diferansiye olma ile ilgili özellikler Çok az-dizgelere ait özellikler yok Giderek dizgelere özgü karakterler kazan rlar Siklus durumu Dormant Bölünen Sitokinlere cevap Fenotip ekspresyonlar için S n rl say da sitokine yan t çok say da sitokin gerekir Hücrenin orijini Bilinmiyor Kök hücre Rhodaminle boyanma Soluk boyanma Parlak boyanma (p170 daha az aktif) (k smen p170 aktivitesi ile ilgili) n vivo transplanttan sonra Bu hücreleri tan mlamada kullan l r S n rl veya yok uzun dönemli hematopoezi oluflturma Kemik ili i stromas na Var S n rl veya yok yap flma özelli i 80

5 ÖZKALEMKAfi F. Tablo 2. nsan kemik ili inde koloni oluflturan hücrelerin yaklafl k s kl klar Projenitör hücre 105 hücre bafl na koloni Mix-CFC 1-20 BFU-E 5-20 CFU-E GM-CSF Meg-CFC 1-20 Mix-CFC = colony-forming cell-mixed; BFU-E = burst-forming unit-erythroid; CFU-E = colony forming unit-erythrocyte; GM-CFC = granulocyte-macrophage colony-forming cell; Meg-CFC = megakaryocyte colony-forming cell. oluflturdu u söylenebilir. nsan kemik ili inde koloni oluflturan hücrelerin yaklafl k s kl klar Tablo 2 de görülmektedir(13). Yukar da belirtildi i gibi, hematopoetik kök hücre transplant uygulamalar nda (özellikle ak m sitometrisi ile kolayl kla saptanma gibi bir avantaj n n da etkisi ile) kök hücre belirteci olarak CD34 pozitifli i kullan lmaktad r. Ancak yak n zamanda baz çal flmalarla CD34- hücrelerin hematopoezi yeniden oluflturabilme yetene i oldu u gösterilmifltir. lk kez Nakauchi ve arkadafllar (15) CD34- murine stem cell ile tam bir engraftman olabildi ini göstermifllerdir. Bunu insan CD34- hücreleri ile ilgili çal flmalar izlemifltir (16-17). Goodell ve arkadafllar (18) CD34 ekspresyonu bulunmayan bu hücreleri Hoechst boyas n d flar atan hücreler olarak tan mlad lar (side population veya SP hücreleri). Bu hücreler rat, domuz, primat gibi birçok hayvan n kemik ili inde ve ayr ca insan kemik ili- inde de tan mlanm flt r. Söz konusu çal flmalar CD34 eksprese etmeyen bu hücrelerin in vivo olarak engrafman ve hematopoezin yeniden yap land rma yeteneklerine sahip olduklar n göstermektedir. Ancak bu hücrelerin normal (steady-state) hematopoezdeki fizyolojik önemleri ve daha önemlisi, transplant sonras dönemdeki hematopoezdeki rolleri tam olarak ayd nl a kavuflmam flt r. Ancak bugünkü bilgilerimizle CD34 ekspresyonunun de iflken oldu unu, dahas deneysel manipülasyonlarla indüklenebildi ini bilmekteyiz (19). Ayr ca günümüzde CD34- hücrelerin (ya da SP hücrelerinin) CD34+ hücrelerle karfl laflt r ld nda, ontojenik olarak onlardan daha önceki safhada oldu unu ve oldukça düflük oranlarda bulundu unu biliyoruz. Örne in Bhatia ve arkadafllar (16) NOD/SCID (nonobez diyabetik/a r kombine immün yetmezlikli) farelerde hematopoezi yeniden Tablo 3. Kök hücre ve projenitör hücre belirteçleri Kök hücreler Projenitör hücreler CD34 pozitif CD 34+ CD38 negatif CD33 negatif CD33+ Lin negatif Lin+* HLA DR negatif veya zay f + HLA-DR+ HLA = Human leucocyte antigen. *Diferansiasyon evresinde belirli dizgelere göre de iflebilir. yap land rma yetene indeki CD34- hücrelerin CD34+ hücrelerden say ca100 kat daha az olduklar n bildirmifllerdir. Bu bilgiler transplantasyon için CD34+ hücrelerden zenginlefltirilmifl hücre populasyonu (pozitif seleksiyon) kullan m ile ilgili baz flüpheler uyand rm flsa da, günümüzde uzun dönemli stabil engrafman bak m ndan bir sorunla karfl lafl lmam flt r. Bununla birlikte, teknolojide hücre seleksiyonu s ras nda CD34- hücre kontaminasyonunu s f ra indirecek bir geliflme, en az ndan teorik olarak, uzun süreli engrafman aç s ndan bir risk oluflturabilir. Günümüzde kök hücreleri ve projenitör hücreleri tan mlamada en çok kullan lan fenotipik belirteçler Tablo 3 de görülmektedir (13). Kök Hücreler ve Transplantasyon Kök hücrelerin günlük pratik içine girip klinikte yo un bir flekilde kullan lmalar nda devrim yaratan bulufl, onlar n kemik ili i d fl nda çevre kan nda da bulundu unun gösterilmifl olmas d r. lk kez bundan 40 y l kadar önce periferik kan kullan larak öldürücü dozda fl nlanan farelerde hematopoezin baflar l olarak yeniden bafllat labilece i gösterilmifltir (20). Bu bulgu verici farelerin çevre kan nda, kemik ili indeki gibi hematopoetik yeniden yap lanmay oluflturma kapasitesine sahip hücrelerin bulundu unu göstermifltir. Benzer bulgular daha sonra primatlar da dahil di er hayvanlarda da do rulanm flt r (21-23). Köpeklerde periferik kandan lökoferez ile toplanan 20x10 9 mononükleer hücrenin öldürücü dozda fl nlanmadan sonra baflar l engrafman sa lad ancak graftversus-host hastal n n yüksek oldu u bildirilmifltir (24). Duktus torasikustan elde edilen hücrelerle baflar l engrafman olmamas lenfatiklerde yeterli kök hücre olmad n düflündürmüfltür (25). Kolay ulafl labilir bir kaynak olmas bak m ndan 81

6 ÖZKALEMKAfi F. Nedir Bu Hematopoetik Kök Hücre? Tablo 4. Donör periferik kan nda (PK) toplam çekirdekli hücreler(tçh) aras ndaki CD34+ hücre oranlar CD34+ hücrelerin TÇH lereoran (%) Normale göre nisbi ar t fl PK da normal flartlarda PK da G-CSF tedavisinin gününde Aferez ürününde G-CSF tedavisinin 4. günündea Sitokin kulan lmaks z n kemik ili inde G-CSF = Granülosit koloni stimüle edici faktör (adozu 12µg/kg/gün periferik kan avantajl görünmekle birlikte, normalde, en iyi olas l kla bile periferik kandaki kök hücre oran kemik ili i ile karfl laflt r l nca 100 kat daha azd r. kinci önemli sorun, periferik kök hücrelerin uzun süreli engrafman sa lama yetene i aç s ndan bir dezavantajlar n n olup olmad endiflesidir. Bu noktada Goldman (26) ve Korbling in (27) hayvan deneyleri ile lökoferezle toplan p krioprezerve edilen hücrelerle baflar l transplantasyonlar n yap labildi ini göstermeleri önemli bir aflama olmufltur. Daha sonraki y llarda insanlarda allojeneik periferik kök hücre nakli uygulamalar giderek artm flt r. Kök hücre kayna olarak kemik ili i yerine periferik kan n kullan lmas durumunda daha fazla T hücresi verilmesi daha s k graft-versushost reaksiyonunu aç klayabilir. Do al olarak bu durum otolog uygulamalar için bir endifle kayna oluflturmaz. Günümüzde periferik kanda kök hücre say s n artt rmaya yönelik etkili mobilizasyon rejimleri gelifltirilmifl bulunmaktad r. Allojeneik nakillerde grafttaki T hücre say s ve otolog durumda tümör kontaminasyonu miktarlar önemli li noktalar oluflturur. Periferik kök hücre naklinde kemik ili i ile karfl laflt r l nca normal ve indüklenmifl durumlarda CD34+ hücre oranlar Tablo 4 de görülmektedir (28). Kök hücrelerin bulundu u ve klinik kullan m için uygun di er bir kaynak kordon kan d r. Günümüzde kök hücreler ile ilgili di er ilgi çekici bir alan da kök hücre kaynaklar n n ço almas, elde edilmelerinin kolaylaflmas na parelel olarak onlar üzerinde ex vivo manipülasyon olanaklar n n artmas ve bu hücrelerle gen transferi çal flmalar n n yap lmas d r. Kök Hücre Plastisitesi Daha önce bahsedildi i üzere son deneysel gözlemler günümüzde "kök hücre plastisitesi" kavram na büyük dikkat çekilmesine neden olmufltur. Lemischka (29) ve Anderson ve arkadafllar n n (30) derlemelerinde konu ayr nt l olarak gözden geçirilmifltir. Deneysel gözlemler bize kas içinde yer alan hücrelerin kan hücrelerine dönüflme yetene i oldu- unu (31), veya tersine pürifiye hematopoetik kök hücrelerden kas hücreleri oluflturulabilece ini (32-34), beyindeki baz hücrelerden kan hücreleri elde edilebilece ini (35) ve kök hücreler yard m ile hasarl miyokardiyumun onar labilece ini göstermektedir (36). Söz konusu bu çal flmalar biyolojik olarak büyük merak ve yank uyand rm flt r. Yine de henüz do rulanmaya muhtaç say labilirler, çünkü çal flmalarda transfer edilen bu hücrelerin dönüflümü izleyerek ne kadar fonksiyone etti i yeteri netlikte gösterilmemifltir ve "diferansiasyon" kapasiteleri s n rl olabilir (33). KAYNAKLAR 1. Williams DA. Stem cell model of hematopoesis. In Hematology Basic Principles and Practice 3rd Edition, Ed. Hoffman R, Benz Jr EB, Shattil SJ, Furie B, Cohen HJ, Silberstein LE, McGlave P Churchill Livingston New York 2000 pp Jacobson LO, Marks EK, Gaston EO, et al. Role of the spleen in radiation injury. Proc Soc Exp Biol Med 70:7440-2, Ford CE, Hamerton JL, Barnes DWH, et al. Cytological identification of radiation chimeras. Nature 177:452-54, Ogden DA, Micklem HS. The fate of serially transplanted bone marrow cell populations from young and old donors. Transplantation 22:287-93, Harrison DE, Astle CM, Delaittre JA. Loss of proliferative capacity in immunohemopoietic stem cells caused by serial transplantation rather than aging. J exp Med 147: , Harrison DE, Astle CM. Loss of stem cell repopulating ability upon transplantation: effects of donor age, cell number, and transplantation procedure. J Exp Med 156: , Till Je, Mcculloch EA. A direct measurment of the radiation sensitivity of normal mouse bone marrow cells. Radiat Res 14:213-22, Siminovitch L, Till JE, McCulloch EA. Decline in colony-forming ability of marrow cells subjected to serial transplantation into irradiated mice. J Cell Comp Physiol 64:23-31,

7 ÖZKALEMKAfi F. 9. Jones RJ, Wagner JE, Celano P, et al. Separation of pluripotent haematopoetic stem cells from spleen colony-forming cells. Nature 347:188-9, Fraser CC, Szilvassy SJ, Eaves CJ, Humphries RK. Proliferation of totipotent hematopoetic stem cells in vitro with retention of long-termcompetitive in vivo reconstituting ability. Proc Natl Acad Sci USA 89: , Harrison DE, Jordan CT, Zhong RK, Astle CM. Primitive hemopoetic stem cells: direct assay of most productive populations by competitive repopulation with simple binominal, correlation and covariance calculations. Exp Hematol 21:206-19, Sutherland HJ, Lansdrop PM, Henkelman DH, et al. Fonctional characterization of individual hematopoietic stem cells cultured at limiting dilution on supportive marrow stromal layers. Proc Natl Acad Sci Usa 87:3584-8, Tesata NG, Dexter TM. The regulation of haematopoetic cell production. In Postgraduate Haematology 4th Edition. Ed. Hoffbrand AV, Lewis ST, Tuddenham EGD. Butterworth Heinemann Oxford 1999 pp Qesenberry PJ, Colvin GA. Hematopoetic stem cells, projenitor cells, and cytokines. In Williams Hematology 6th Edition Ed. Beutler E, Lichtman MA, Coller BS, Kipps TJ, Seligsohn U. McGraw-Hill New York, 2001 pp Osawa M, Hanada KI, Hamada H, et al. Long-term lymphohematopoetic reconstitution by single CD34- low / negative hematopetic stem cell. Science 273:242-5, Bhatia M, Bonnet D, Murdoch B, et al. A newly discovered class of human hematopoietic Cells with Scidrepopulating activity. Nat Med 4: , Zanjani ED, Almeida-Paroda G, Livingston AG, et al. Human bone marrow CD34- celss engraft in vivo and undergo multilineage expression that includes giving rise to CD34+ cells. Exp Hematol 26:353-60, Goodel MA, Rosenzweig M, Kim H, et al. Dye efflux studies suggest that hematopoetic stem cells expressing low or undetectable levels CD34 antigen exist in multipl species. Nat Med 3: , Sato T, Laver JH, Ogawa M. Reversible expression CD34 by murine hematopoetic stem cells. Blood 94: , Goodman JW, Hodgson GS. Evidence for stem cells in the periferal blood of mice. Blood 19:702-14, Malinin TI, Perry VP, Kerby CC, Dolan MF. Peripheral leukocyte infusion into lethally irradiated guina pigs. Blood 25: , Epstein RB, Graham TC, Buckner CD, et al. Allogeneic marrow engrafment by cross circulation in lethally irradiared dogs. Blood 28: , Storb R, Buckner CD, Epstein RB, et al. Clinical and hematologic effects of cross circulation in baboons. Transfusion 9:23-31, Storb R, Epstein RB, Ragde H, Thomas ED. Marrow engrafment by allogeneic leukocytes in lethally irradiated dogs. Blood 30:805-11, Storb R, Epstein RB, Thomas ED. Marrow repupulating ability of peripheral blood cells compared to thorasic duct cells. Blood 32:662-7, Goldman JM, Catovsky D, Goolden AWG, et al. Buffy coat autografts for patient with chronic granulocytic leukaemia in transformation. Blut 42:149, Körbling M, Burke P, Braine H et al. Successful engrafment of blood-derived normal hematopoietic stem cells in chronic myelogenous leukemia Exp Hematol 9:684-90, Körbling M. Peripheral blood stem cells for allogeneic transplantation. In Hematopoetic Cell Transplantation 2nd Edition. Ed. Thomas ED, Blume KG, Forman S Blackwell Science Malden 1999, pp Lemischka I. The power of stem cells reconsidered? Proc Natl Acad Sci USA 96: , Anderson DJ, Gage FH, Weissman IL. Can Stem cells cross lineage boundaries? Nat Med 7:393-5, Jackson KA, Mi T, Goodell MA. Hematopoetic potential of stem cells isolated from murine skelatal muscle. Proc Natl Acad Sci USA 96: , Makino S, Fukuda K, Miyoshi S, et al. Cardiomyocytes can be generated from marrow stromal cells in vitro. J Clin Invest 103: , Ferrari G, Cusella-De Angalis G, Coletta M, et al. Muscle regeneration by bone marrow-derived myogenic progenitors. Science 279: , Gussoni E, Soneoka Y, Strickland CD, et al. Dystrophin expression in the mdx mouse restored by stem cell transplantation. Nature 401:309-4, Bjornson CR, Rietze RL, Reynolds BA, et al. Turning brain into blood: a hematopoetic fate adopted by adult stem cells in vivo. Science 283:534-7, Orlic D, Kajstura J, Chimenti S, et al. Bone marrow cells regenerate infarcted myocardium. Nature j410:701-5,