(bienaller, trienaller, dökümante sergileri gibi) görünce biz eğitimciler olarak öğrencilerle nereden başlamamız

Transkript

1 ÇAGDAŞ SANAT EGİTİMİ YAPRANDIRMA ö~erileri -. Beuys 'her nsan varlığı yaratıcı br sanatçıdır' derken HegeJ'den ber de sanatın sonunun geldğ tal1lşılır. Insanın kendn sorgulamasıyla ben kmm? Evrendek yerm nedr? Gb temel sorulann karşıjığını felsefede aramasıyla sanatljı yaşamdak yer eğtmantk Çağdan ber sorgulanmış 19 )'Y'da Endüstr Çağından tbaren ders olarak eğtm verlmeye öğretlmeye başlanml)jtll Hegel'e ve sanatın sonunu getrmeye çalışanlara nat; sanat nsan varlığımn sonu gelmedğ estetk htyaçlar var olduğu sürece daha çok lartışılacak görünüyül Duygu yaşamımızın kaynağı sanat tıpkı felsete gb nsanın kendn tanımasının arı.lamlandırrnasıoln kend varlığım sorgulamasının hayal kurmasımn tutkulu br yaratıcı olmasının nedendr. Netzche'nn dedğ gb nsanın en başta gelen özellğ onun hep kendsnn (ya da gerçeğn) ötesne gtme geçme çabasıdır. Sanat eğtmcsnn ş de pmansyel yaratıcıjan geleceğe bçmemektr.. Eğtme yen düzeltmeler önennek öğrencnln algılama duyma mgelem üretmn yaratıalığını artıracak ortamlannı tekrar ele alıp yen matef)'311erle yüzleştrmek onun çn mezunyetn görmenn çok daha ötesndedr. Öğrencnn model aldığı eğtmc 'sanatçı hocadır'. Modeln kendn sürekl yenleme eğlmnde olduğu hızlı blg ve le~m koordnasyonuyla sanat eğtm poltkalannı araştıran eğtmekte olduğu kşnn htyaçlannı tespt eden sanatçı klmlğ pedagojk fomıas)'onu ve pskoloj blgsyle de donammlı olan en deal olanı görünüyor Artık yıjlarca benzer şeyler üreten bunu kend üslubu olarak tekrar tekrar sunan 'sanatçı hoca' günümüzde tumcu gelenekç olwjk göı.lmektedr. Aynca genç beynlere eğtm veren tek doğrunun olmadığı ancak olmaması gerekenjer öğrenclere haur[;ıtan seçeneklernçok ve çeştl olduğunu eleşrrel göı.şlerle yaratıcı keştedc olunacağım hayal güçlern tetklemenn özel yöntemlern bulabjen 'tek hoca' ble sakıncalıdır. En deal sanatçı tek hocadan ble öğrenclern beslenmes yerne br çok farklı görüşe açık olmak; hatta zaman zaman dğer hacalada ya da başka kurumlardan gelen hocalarla sanatçıjarla eleştr gürı.ler düzenlemek egosu yüksek yaratıcılara tahammülü zor görüneblr. Ancak yaratıcılığın eğtmnde en çok zaran tutucu yaklaşımlar verr. Günümüz sergleme yöntemlern etknlklern (benaller trenaller dökümante sergler gb) görünce bz eğtmcler olarak öğrenclerle nereden başlamamız gerektğn düşünüyoruz. Bunun çn öğrenc seçme sına vlamıa ger dönersek; genelde ülkemzde yapılan görsel algı}1 ölçen çzm ağırlıklı brkaç aşamalı yetenek sınavlandır. Batı da yapılan se dosya (portfolyo) sunumu. Ponfolyo sunumunun madd koşullanmn ülkemzde hazır olduğunu düşünmüyorum. Henüz lse ve sonrası öğrenclernn plastk Salıadada karşılaşacağı üretmde bulunacağı atöye onamlan yok Dosfa ~teyen okullar olduğunu da blyorum. Çoğunluğu ass sınavı başaflsızlığı sonunda son günlerde şansını deneyen hu öğrencler ne yazık k dışanda para karşılığı yardım alarak bu dosyalan hazırlıyorlar. Batı da se bell br yaş olgunluğunda sanatçı olmaya karar vemş okul dışında çalışma ortamlan hulmuş kendn tecrübe etmş sınamış öğrenc grubu sınava adayaluyor. Bu nederı.le hala eğtmmzn lk }~ılannda gelenekç br Murula adım aunak gerektğne nanıyorum. Insanın lk bakacağı da kend beden carı.lı model üzernden çzeceğ desen ve üç boyurlu modle edeceğ etütlerdl'. Çünkü desen Adem Genç'n dedğ gb; "Desen ha5lı başına br sonuç değl br düşünme görme aracıdır. Desen kşnn yaratıcı sezgsel ve hayal gücünü ortaya koymaya yönelk uygulamalarla gelşr. Br lşkler sstem melclnsal düşüıune ve tasarlarna maremaıksel br üryantasyon sorunudur. Desen br bjşka değşle görmey öğretf". Bugün ban ülkelernde desene önem verlmedğn brçok sanatçının y desen çzemedğn de blyorum. Bunun ters ömeklerde var. Burhan Doğançay Nancy Atakan se kendlennn akademk gelenekç br eğtmden geçtğn hala desen çzmeden çağdaş sanatın zor kavranacağını söylüyorlar. Benm ısrarla belrtmeye çalt:jtığun bzm öğrenclermlle nereden başlayacağımız noktasıdır. Daha önce belrttğm gb artstk sanatsal düşünme nesneyle lşk}le başlar. Nesney tanıdıklan sonra öğrenc o nesney parçalamaya yenden brleştnneye yorumlamaya dahası soyutlamaya başlar Plastk sanatlann temel sorunlannı gramern öğrenmeye başlayan öğrenc Zafer Gençaydın'ın dedğ gb; "Doğayü sanatın yasalarının benzer olduğunu ama değışk dlle ynıjdık.!arını doğa dlnn sanat dlne 'tercüme' edlmes gerektğn anlarken benzerlklern ve Sanat Dergs 1161

2 benzerszlklern temelndek lkeler sezerek soyutlama gücüne erşecektr. Soyutlamacı zeka yoktan var eden değl doğayı yenden üreten zekadır. SO}1Jtlamadan beklenen nesnenn bastleştrlmes sığlaştırılması değl; ayıklanması sadeleştrlmes başka br de)~je doğanın YOI1Jınlanınasıdır". Sonuç olarak; öğrenc soyutlamaya ancak htyaç duyduğunda hazır olduğunda htyaç hssedeceğ noktaya getrldğnde geçrlmeldr. Bugünün sanat ortamına baktığımızda kendne kend plastğne gönderme yaparak özerklğn jlan eden Modernzmn dayattığı tüm kültürel değerlern olguların eleştrsn yapan Modernzm sonrası Postmodern dönem ya da 1960'lar sonrası gb mlad br tarhten bahsedlen dönemdeyz. Küratörlü sergler hızla üretlen gör.ntler üzerne montajanan ses öğeler vdeo sanat letşm sanatı nternet sanatı gb görsel kültür ürünler.. Buradan da karşlffıza dsplnler arası dye br kavram çıkıyor. Brbrne yakın dsplnlern lşksyle yetnmeyp brbrnden çok farklı br çok dsplnn geçrgenlğn sağlayıp yen br sentez yaratılırken sanatın tanımı ve buna bağlı olarak eğlm de değşyor. Sanattak bu değşmler oladururken braz önce ülke koşulları sına\' sstemler öğrenc düzey gb sorunlara yer yer değnrken bz eğtmcler olarak ne yapacağız? Bu değşmlere br taraftan kayıtsız kajaınama çağın gersne düşme telaşı br taraftan da mevcut duruma rağmen bu son derece radkal değ~mjer - nyet reddetmek olsa ble - kend alanında lerlemekte eğtmcler olarak programlan yenden gözden geçrmeye wrlamakta. İnsanlar arası blg erşmnn teknolojk araçlan bugün daha hızlı.. Artık yaşantımız değşmş koşullar farklılaşmış durumda. Değşklklerlo tümünü olumlu olarak kabul etmek bunlara breysel ve toplumsalolarak zorak uyum sağlamaya kalkışmak kend ölçeğnde hayal meydan okumalara gtmemel geleceğe doğru yanıtlar aranmalıdır. Sanatçı ve sanat eğtmcs çn zaman sadece 'şmdk zaınan' değl geçmşn hatırladığı geleceğe baktığı zamandır. Yoksa sanat tarhnden öğrendğmz - hatta kopyalar yaptırarak - resmde röprodüksyon heykelde antk modeller gb plastk sanatlann gramern kendne özgü dln tamamen reddetmek bzm çn gerçekç değldr. Ama bugünün yaratımlan da fotoğraflar flmler metnler ktle letşm araçlan djtal görüntüler sayısal rüyalar ken yaratıcılan da modacılar antropologlar genetkçler şehr planlamacılar hatta femnstler olarak karşımlzda duruyor. Batı dünyasındak bu yönelmler sanatın yen yüzü türlern ç çe geçerek sunduğu estetk deneymler sanat evrmnde ekonomk syasal yapılaşmanın sosyal yapının üretm lşklernn ağırlığını tokat gb yüzümüze vuruyor. dünyadak modeller hep geckmel ın zlyoruz dedrtyor. Ancak her eğlm düzeynde her alanda sosyo poltk koşullar çnde pedagojk zemn olmayan dönüşümlere karşı dkkatl olmak gerekrken sanat eğtmnde yapılacak yapılması gerektğne nandığım - program değşklklernn temknl adımlarla yapılması gerektğne naıuyorum. Buna göre söyleyeceğm son cümle sanat eğlm sonuç eğlm değl süreç eğtmdr! Kaynakça.Ulusal Mezunyet Sergs ve Sempozyumu Bldrler Ktabı Hacettepe Unverstes Güzel Sanatlar Fakültes Yayınları Ankara 2002 Şmd sze Fakültemzn üzernde çalıştığı henüz tamamlanmaınış program değşklğn göstermek styorum. Bütün bunlar günümüzde benmsenen yaklaşlm1ann artık değşmez doğrular olmadığını tek doğru hr tek y yöntem olamayacağına zemn hazırlarken acaba çağdaş 1621 sanat Oergıs

3 DERSLERIN ORTAK PROGRAMA YÖNELİK "GSF' KODLARıYLA YENİDENDÜZENLENşIVE ''HAVUZ" ıçin YENI DERS ÖNERLER! ÇIzELGESİ. SınıfGüz Dönem Dersn DersnAdı T l' l Açıklanuz eo. ' ra. re. GSF 101- Temel Sanat ~lın S Havuz derı;j OOP 103- Desen Havuzders GSP-I05- Modelaj Z 2 3 Havuzders GSF 107- Teknk Resm Havuz ders GSF 109 Fotomt'! 2 2 Havuz ders GSF 119 Mlt Yapım Yöntemler 1 2 Havuzders GSF 123 Serbest Czm Teknkler ı 2 2 Havuzders GSF 127 Bltsayar Destekl Tasanma Grş ı 2 2 Havuzders GSF 129 Seramk Atölyes! 2 2 Havuz ders GSF ISI Genel sanat Tarh 3 ' - 3 Havuz ders GSF 153 Kültür Tarh 3' - 3 Havuzders L Smıf Bahar Dönem Dersn DersnMı 7 F LI Açıklama eo. ra. re. GSF 102- Temel Sanat ~tm ır Havuz ders Ol GSF 104- Desen t Havuzders GSF 106- Modelaj Havuz ders 01 GSF 108- Teknk Resm 2 2 Havuz ders GSF 110- Fotop! Iİ 2 2 Havuzders GSF 120 Maket Yaoım Yöntemler : 2 Havuzders GSF 124 Setbest Czm Teknk.ler II 2 2 Havuz ders GSP 128 Blıısayar Destekl Tasarıma Grş Havuz ders GSF 130 Seraınk Atölyes Havuz ders GSF 152 Genel Sanat Tarh II 3-3 Havuz ders GSF 154 Kültür Tarh 3-3 Havuzders Sanat Dergs 163

4 II. Sımf Göz Dönem Dersn DersnAdı Teo.: Pra. Kre. Açıklama GSF Desen III Havuz ders GSF219 Bü~sayardaGrafk Tasanm Havuz ders GSF235 Alçı Şekllendmıe Havuz ders GSF245 Sanat Teknolojler 2-2 Havuz ders GSF 25'1 Sanat Tarh 3-3 Havuz ders GSF 253 Estetk ve Sanat Felsefes 3. 3 Havuz ders GSP271 Erıı.onom 3. 3 Havuz ders GSF277 Tomada Sekllendrme 2 2 Havuz ders U. SınıfBahar Dönem Dersn DersnAdı Tea. Pra. Kre. Açıklama GSF Desen IV Havuz ders 204-<l1 GSF212 Mekfuı ve Grafk letşm Havuzders GSFnO Bl2.savarda Grafk Tasanın II 2 2 Havuz d.ers GSF236 Alcı Toması 2 2 Havuz ders GSP2S2 Sanat Tarh 3 3 Havuz ders GSF258 Sanat Yazıları 2-2 Havuz ders GSF212 Er~onom 3-3 Havuz ders GSF278 Tomada Şekllendrme 2 2 Havuz ders GSF286 ÇağdaşTürk Resm 3-3 Havuz ders SOS 256 Sanal Sosyolojs 3-3 m. Sınıf Göz Dönem Dersn DersnAdı Tea. Pra. Kre. Açıklama GSf Desen V Havuz ders GŞF375 Baskı Resm Havuz ders GSF 35) Sanat Tarh 3 3 Havuz ders GSF383 Görsel AIgı 3-3 Havuz ders GSF329 Seramk Baskı Yöntemler 2 2 Havuz ders OSF 345 Yazı ve Tpograf Havuz ders GSF 337 Grafk Tasarım Havuz ders GSF 373 Cam ve Seramk 2 2 Havuz de.rs GSF319 Seramk Pşrm Teknkler ı 2 2 Havuz ders GSF321 c Mekanda Tema ve Görsel Analz 2-2 HaYllz ders GSF325 tç Mekan ve Tcar Sergleme 2-2 Havuz ders Teknkler GSF327 Engeıılerve Mekdn Tasanmı 2-2 Havuz ders GSF 323 Çağdaş Moblya Tasanmı 2-2 Havuz ders GSF 3Rl Vdeo Kufl!U Havuz ders GSF 343 Duvar Resm Havuz ders -oı GSF377 Fotografk Havuz ders GSF379 Anmasyon 2 ı 3 Havuz ders (Kosullul GSF 387 UlUstrasyon Havuz ders GSP 341 Hevkel ve (evre Havuz ders ING Secmel Meslek İnglzce 3-3 Havuz ders SAN 307 YUlJan ve Roma Mtolos 3 3 Havuz ders 1641 Sanal Dergs

5 ın Sınıf Bahar Dönem Dersn Ders" Adı Te(). Pm. Ku. Açrldama dsf Desen VI Havuz ders GSF384 Çağdaş Sanaı ı 3-3 Havuı ders GSF376 Baskı Resm Havuzders GSF 338 Grafı~ Tasanmll 2 2 Havuz ders GSF346 Yazı ve T poıırafı l 2 : 2 Havuz ders GSF382 Vdeo Kurııu Havuz ders GSF374 Cam ve Seı:amk Havuz ders GSF 320 Senıınk Pşrm Teknkler LI 2 2 Havuz ders GSF Duvar Resm f Havuı ders GSF 320 le Mek n ve Görsel Btdrşm 2 2 Havuz ders GSF 322 Medya Mekanları ve Tasarım lkeler 2-2 Havuz ders. GSF362 Tasarım Kuram ve Yönlemler 2-2 Havuz ders GSF 364! Çok Katlı Yapılarda ç Mekan 2-2 Havuz ders DUzenlemeler GSF 378 Fotografk Havuz ders ı (K()şultu) GSF 380 Anmasyon Havuz ders GSF388 ııustrasyon Havuz ders (KoşuIlu) GSF 342 Heykel ve Çevre 2 2 Havuz ders ING Seçmel Meslek nıılzce 3-3 SAN 308 Türk Mıolols 3-3 LV. Sınıf Güz Dönem. Dersn DersnAdı Teo. pm.] Kre. Açıklama GSF Desen VIL Havuz ders GSF 435 Blmsel Arastırma Yöntemler 2-2 Havuzders GSF~9 Web Sjtesı "rasanıru ı Havuı ders GSF485 Çağdaş Sanat l 3-3 Havuz decs GSF477 ( ağdas Takı Tasanmı 2 2 Havuz ders GSF 463 Sürdürüleblr 'tasarun 2-2 Havuzders GSF465 Cakdas Sahne Tasarımı 2-2 HaVuzders ı GSF495 B1ıIşm Teknololer ve Meıcan :2-2 Havuz ders GSF483 Ç~daş Tasanm Kuramlıırı 2 2 Havuz ders GSF447 Seramlk ve Karışık Malzeme ı 2 2 Havuıders GSF443 Müze Mekllnlannda Sergleme 2-2 Havuz ders; lkeler IV. Sımf Bahar Dönem Dersn DersnAdı Teo. Pm. Kre. Açıklama GSF Desen vrıı Havuz ders GSF486 Sanat Eserler nceleme 3 3 Hav!lZ ders GSF436 Ilelşmve Tasarım 2-2 Havu.z ders İ GSF470 Web Sıes Tasarımı l Havuz ders; GSF472 Sunum (Ponfa)ya) Tasarımı 2 2 Havuz ders GSF464 ç Mekan "tasarıırunda Insan ve 2 2 Havuz ders Kültür GSF466 Moblyada Malzeme ve Kullarum 2-2 Havuz ders Teknkler GSF484 Meslek Hukuk 2. 2 Havuz ders GSF490 Kenlve Mekan 2-2 Havuzders; GSF478 ÇaMaş Tak! Tasanrnı 2 2 Havuz ders GSF448 Seramk ve Karışık Malzeme II 2 2 Havuz ders Sanal Dergs165