İLMİ NAHİV İSME AİT İRAPLAR

Transkript

1 İLMİ NAHİV Tarifi: İrab ve bina cihetiyle arabi kelimelerin ahirinin halleri kendisiyle bilinen ilimdir. Mevzuu: İrab ve bina cihetiyle arabi kelimeler Gayesi: İrap ve binada hatadan kaçınmak Vazıı: Ebu Esved Eddüeli Hz. Musannıfı: İbni Hacip Hz. Kelime: Müfret bir manaya vaz olunan lafızdır 3 kısımdır: İsim- Fiil-Harf Kelam: İsnad sebebiyle iki kelimeye tazammun edendir. İki isim veya bir isim bir fiilden olur. İsim: Üç zamandan birisine yakın olmaksızın kendi nefsinde bir manaya delalet edendir. İsmin Hassaları: Lam-harficer-tenvinin dahil olması;müsnedü ileyh ve muzaf vaki olması Mureb: Mebniyi asla benzemeksizin amilinden terekküp edendir. Hükmü:Amillerinin değişmesiyle ahirinin değişmesidir. İrap: Murep üzerine gelen manalara delalet etmesi için murebin ahiri kendisi sebebiyle değişendir. İSME AİT İRAPLAR İrabı Harekeyle Olanlar: Müret munsarıf/cemi Mükessr Muns: Raffı Zamme / Nasbı Fetha /Cerr Kesre İledir Ğayri munsarıf : Raffı Zamme / Naspı ve Cerri Fetha Cemi Müennes Salim : Raffı Zamme / Naspı ve Cerri kesre İrabı Harfle Olanlar: Esmai Sittei Mutelle : Raffı Vav / Naspı Elif / Cerri Ya İledir Tesniye İsnan- Zamire Muzaf Kila : Raffı Elif / Naspı ve Cerri Ya Cemi Müz. Salim-Ulu-Işrune : Raffı Vav / Naspı ve Cerri Ya GayriMunsarıf:Kendisine dokuz illetten iki illet veya iki illet makamına bir illet bulunandır. G. M. İlletleri: Adil/Vasıf/Tenis/Marife/Ucme/Cemi/Terkip/Elif Nun Zaid/Vezni Fiil İki illet makamına kaim olanlar cemi ve

2 elifattenisdir. Gayri munsarıflar zarureti şiir ve tenasupten dolayı munsarıf olur. Lamı tarif ve izafetle kesre ile olan cerri kabul ederler 1-Adil :Tahkikan(Sülase Meslese) veya Takdiran (Umer- Züfer) asıl sığasından çıkandır. 2-Vasıf :Şartı aslından olmaktır.esved (Siyah Yılan) ve Erkam (Alaca Yılan)gibi 3-Tenis :Tenisi lafzının şartı alemiyyet. /T.Maneviye Ş:Alemiyyet +3 harften fazla/ortası harekeli/ucme 4-Marife : Şartı alemiyyet olmaktır. Ahmet gibi 5-Ucme :Acemiyyette alem olacak/ortası harekeli olacak/ 3 harf üzerine zait olacak. Şeter ve İbrahim gibi 6-Cemi :Ha sız ceminin son sığası olacak Mesâcide ve Mesâbîha vezni 7-Terkip :Alemiyyet olacak/izafet Ve İsnad olmayacak. Ba lebekke gibi 8-ElifNunZaid:İsimde şartı alemiyyet.imrân gibi/sıfatta Ş.Fa lânete olmayacak F ala vezni olacak Sekrane gibi 9-Vezni Fiil :Şartı fiile mahsus olmaktır. Şemmere Ve Duribe gibi MERFUAT 9 Kısımdır :1-Fail/ 2-Naibi Fail / 3-Mübteda / 4-Haber / 5-Kane Babının İsmi / 6-İnne B.Haberi / 7-Cinsten Hükmü Nefi İçin Olan La nın Haberi / 8-Leyse ye Müşabih Ma ve La nın İsmi / 9-Nevasıp ve Cevazımdan Hali Fiili Muzari (Izhar Kitabına Göre) Fail: Kendisiyle kaim olması cihetiyle fiil veya şibhi fiil kendisine isnad ve takdim olunandır.(11) Failin Mefule Takdiminin Vacip Olduğu Yerler: 1-Failin failliğine, mefulın mefulluğune delalet eden irap ve karıne olmadığı zaman 2-Fail fiile bitişik zamir olduğu zaman 3-Meful illa veya illa manasından sonra geldiği zaman Mefulun Faile Takdiminin Vacip Olduğu Yerler: 1-Failde mefule raci zamir olduğu zaman 2-Fail illa veya illa manasından sonra vaki olduğu zaman 3-Fail fiile bitişmeksizin meful fiile bitişik zamir olduğu zaman Munaza :İki fiil kendisinden sonra gelen ismi zahirde munazaa ettikleri zaman(yani her ikisi de isimi zahire ihtiyaç duyarsa) ya ikiside fail ister, ya meful ister yada biri fail biri meful ister.basralılar 2. fiili Küfeliler 1. fiili amel ettirir

3 Mübteda: Müsnedün ileyh olup lafzi amillerden soyulan isim veya harfi nefi ve elifi istifamdan sonra vaki olan sıfatı sarfiyyedir.(15) Mübtedada asıl olan marife olmaktır. Bazen hususlaşarak nekrede olabilir. Mübteda fiil veya zarf ile sılalanmış isim olursa veya fiil veya zarf ile sıfatlanmış nekre olursa haberine fanın duhulu sahihtir. Haber: Sıfatı mezküreye zıt oldığı halde müsnedün bih olup lafzı amillerden soyulandır.(16) Mübtedanın Habere Takdiminin Vacip Olduğu Yerler: 1- Mübteda sadrı kelam olan şeyi iktiza ederse 2- Her ikiside marife veya müsavi olurlarsa 3- Haber mübteda için bir iş olursa Haberin Mübtedaya Takdiminin Vacip Olduğu Yerler: 1-Müfret haber sadrı kelam olan şeyi iktiza ettiği zaman 2-Haber mübtedanın mübteda olmasına sebep olursa 3-Mübtedada haberin mütealliına raci zamir olursa 4- Haber Enne nin cümlesinden haber olursa MENSUBAT 13 Kısımdır: 1-Mefulu Mutlak / 2-M. Bih / 3-M. Fih / 4-M. Leh /5- M. Maah 6-Hal / 7-Temyiz / 8- Müstesna / 9- Kane Babının Haberi / 10-İnne B.İsmi / 11-Cinsten Hükmü Nefi İçin Olan La nın İsmi / 12-Leyse ye Müşabih Ma ve La nın Haberi / 13-Nevasıp Biri Dahil Fiili Muzari (Izhar Kitabına Göre) M: Mutlak :Kendi manasına mezkür fiilin failinin işlemiş olduğu şeyin ismidir.(20) Tekid nevi adet için olur. Fiilinin Hazfı Üç Kısımdır. 1-Karine olduğunda cevazen 2-Vucuben Semaan (Sakyen-Rayen-Hamden-Şükran) 3-Vucuben Gıyasen (Nurlu Minhalar) M. Bih : Failin fiili kendisi üzerine vaki olandır.(22) Fiilinin Hazfı İki Kısımdır:1-Karine olduğunda cevazen 2- Vucuben. Vucuben de 4 kısımdır. 1- Semaan [Ehlen ve Sehlen(Eteyte)] 2- Münada 3- İzmar Ala Şeritetittefsir. 4- Tahzir. Münada : Lafzan veya takdiren Ed û makamına kaim bir harfle yönelmesi talep olunandır.(23) Münada.İrabı :Müfret marife münada ala ma yurfeu bif mebnidir.(ya Zeydü) / Lam ı İstiğase ile mecrurdur. (Ya lezeydin) / Elifi istiğase ile meftuhtur.(ya Zeydâh) / Bunun dışında mensuptur (Ya Abdellah) Muarref billam nina edileceği zaman Eyyuhâ-Hâzâ-Eyyu Hâzâ-dan biri kullanılır(yahazerracülü) gibi Izmar Ala Şeritetitefsir: Her isim ki kendisinden sonra fiil veya şibi fiil gelip, bunlar isme raci zamirde veya mütealligında amel

4 Tahzir etmekle meşgul olsa, bu fiil veya şibi fiil veya münasibi isimin önüne geçse onu nasp eder. İşte bu mefulu bihin amili tefsir şartı üzerine gizlenir.(27) (Zeyden Darabtühü)(Darabtü) : Ma badinden sakındırmak için İttegî (Kaç-Sakın) fiilinin takdiriyle veya muhazzerü minhin (sakındırılan şey) tekrarıyla mamul olandır.(30) Mefulu Fih :Mezkür fiil kendisinde işlenen bir zaman veya mekanın ismidir.(30) Nasp olmasının şartı Fi nin gizlenmesidir. Zarfı zamanların tamamı ve zarfı mekanı müphem,67 fi nin gizlenmesiyle naspı kabul ederler. Mefulu Leh :Mezkür fiil kendi ecli için işlenendir.(31) Nasp olmasının şartı Lam in gizlenmesidir. Şartı: M. Leh muallel fiilin fail için bir iş, oluşmakta birbirlerine yakın ve failleri bir olacak Mefulu Maah :Lafzan veya menen fiilin mamulune arkadaşlık için olan maa manasına vav dan sonra zikr olunandır.(32) Hal :Lafzan veya manen olan fail veya mefulu bihin durumunu beyan edendir.(32) Halin amili fiili şibhi fiil veya manayı fiil olur. Halin şartı nekre, zilhalin (hal sahibi) şartı marife olmaktır. Eğer zilhal nekre olursa halin zilhal üzerine takdimi vaciptir. Temyiz :Cümledeki, şibih cümledeki veya izafetteki mukadder zattan veya mezkür zattan sabit iphamiyeti kaldırandır.(34) Mezkür zat: 1- Adet veya adetin dışındaki Müfret Miktardan 2- Ğayri Miktardan iphamiyeti kaldırır. Mukadder Zat:1-Cümledeki veya Şibhi Cümledeki nispetten 2-İzafetteki Nispetten iphamiyeti kaldırır. Müstesna : Muttasıl olur Munkatı olur. M. Muttasıl :İlla veya kardeşlerinden biriyle lafzan veya takdiren müteadditten çıkartılandır. M. Munkatı :Müteaddidden çıkartılmaksızın illa veya kardeşlerinden sonra zikr olunanadır. Müstesnanın irabı: Kelamı mucepte (olumlu) sıfat için olmayan İlla dan sonra/müstesna müstesna min üzerine tekaddüm ederse Müstesna müstesnayı munkatı olursa / Müstesna Hala-Ada- Mahala-Maada-Leyse-Layekünü den sonra mensuptur. / Müstesnayı min zikredildiği halde kelamı ğayri mucepte (olumsuz) İlla dan sonra nasp caiz bedel muhtardır. / Kelamı ğayri mucepte müstesnayı min ğayri mezkür olduğu halde amillerinin icap ettiği şekilde iraplanır. / Ğayri Siva- Sevâe ve çok kere Haşa dan sonra mecrurudur. MECRURAT :İki kısımdır 1- Harfi cerle mecruru 2- İzafetle mecrur (Izhara göre) İzfetin şartı: Muzaf, izafet ecli için tenvin veya tenvin naibinden soyulmuş isim olacak. İzafet iki kısımdır. 1 İzafeti Manevi 2 İzafeti Lafzi

5 İzafeti Maneviyye: Muzaf, mamulune (fail-meful) muzaf sıfatı sarfiyyenin(ismi fail-meful vs) ğayri olursa izafeti maneviye olur. 3 manaya gelir: 1- Muzafun iley muzafın cinsi ve zarfı olmazsa Lam manasına (Ğulamu zeydin) 2- Muzafun ileyh muzaf ve ğayriye şamil cins olursa Min manasına( Hatemü fizzatin) 3- Muzafun ileyh muzafın zarfı olursa Fi manasına (Darbül yevmi) Muzafu ileyh marife olursa izafeti maneviye marifelik, Muzafu ileyh nekre olursa izafeti maneviye tahsis ifade eder. İzafeti Maneviyenin Şartı: Muzafın lamı tariften soyulmuş olmasıdır. İzafeti Lafziyye: Muzaf, mamulune (fail-meful) muzaf sıfatı sarfiyye(ismi fail-meful vs) olursa izafeti lafziyye olur. Bu ancak lafızda hafiflik ifade eder. ( Daribu Zeydin) Mevsuf sıfata, sıfat mevsufa muzaf olmaz. TEVABİ :5 Kısımdır. 1-Sıfat 2-Atıf 3-Tekid 4-Bedel 5-Atfulbeyan Sıfat :Mutlak olarak metbuundaki bir manaya delalet edendir.(46) Faidesi: Tahsis, Tevzıh (açıklamak) içindir. Bazen sena, zem ve tekid için olur. Sıfat mevsufa 10 yerde mutabakat emesi lazımdır: Zamme/Fetha/Kesre/Müfret/Tesniye/Cemi/Marife /Nekre/Müzekker/Müennes Mevsufun mütealligina 5 yerde mutabakat etmesi lazımdır: Zamme/Fetha/Kesre/Marife/Nekre Atıf :Atıf harflari 10 dur. Vav- Fa Sümme- Hatta- Ev -İmma - Em -La Bel- Lakin Zamiri merfuu muttasıl üzerine bir şey atf olunacağı zaman munfasılla tekitlenir. Zamiri mecrur üzerine bir çey atf olunacağı zaman harficer tekrar ettirilir. Tekid :İki kısımdır. 1-Tekidi lafzi(ilk lafzın tekrarı) 2-Tekidi Manevi: Hususi lafızlarla olur. Nefsühü / Aynühü / Küllühü / Kilahüma/Ecmeu gibi Bedel :4 Kısımdır: 1-Bedeli Kül (Bedelle mübdülün min aynı olursa) 2-Bedeli Ba z:(bedel mübdelün minin cüzü olursa) 3-Bedeli İştimal:(Bu ikisiin dışında bir alaka olursa) 4-Bedeli Galat: (Yanlışı düzeltmek) M E B N İ MEBNİ:Mebniyyi asla benzeyen veya ğayri mürekkep vaki olan lafızlardır. MEBNİYYİ ASIL: 1-Harf 2-Emir Bi ğayrillam(emri Hazır) 3-Fiili Mazi 4-Cümle MEBNİNİN KISIMLARI: 1-Muzmarat 2-İsmayı İşaret 3- Mevsulat 4- Esmai Efal 5- Esvat 6- Mürekkebat 7- Bazı Zarflar 8- Bazı Kinayeler

6 MUZMAR(ZAMİRLER): Mutasıl olur munfasıl olur. Bunlarda 5 kısımdır. 1- Z. Merfuu Muttasıl 2-Z.Merfuu Munfasıl 3- Z. Mensubu Muttasıl 4- Z. Mensubu Munfasıl 5- Z. Mecruru Muttasıl Z. Munfasıl Z.Muttasılın Özürlendiği Yerde Gelir: Buralarda Zamir amili üzerine takdim ederse, zamirle amilin arası fasl edilse, zamirin amili hazf edilse, amili amili manevi olursa, amili harf olursa, zamir merfu zamiri olursa, zamir müsnedün ileyh olduğu halde sıfatun ceret ala ğayri men hiye leh olursa. Nunu Vikaye: Mebni kelimenin ahirini kesreden koruyan nuna denir. Zamiri Fasıl: Haberin habermi sıfat mı olduğunu ayırmak için mübteda ile haber arasını amillerden önce ve sonra mübtedaya mutabık bir merfu sığası ortalar. Buna zamiri fasıl denir. Bunun şartı; Haber marife olacak veya min ile kullanılan ismi tafdil olacak Esma-i İşaret: Kendisine işaret olunan şahıs için vaz olunandır. Za Zani/Zeyni- Ulai- Ta Tani/Teyni Ülai Bunun başına bir harfi tenbih Haza sonuna harfi hitab hazake bitişir. Za: Yakın Zalike: Uzak Zake: Orta içindir. İsmi Mevsul: Ancak bir sıla ve aid ile tamam olandır. İsmi Mevsuller: Ellezi Ellezani/Ellezeyni Ülai Elleti Elletani/Elleteyni Ülai Men Ma- Eyyu Eyyetü- Zü, Ma yı istifhamdan sonra gelen Za- İsmi fail ve mefuldeki lamı tarif İhbar Billezi (Ellezi İle Haber Vermek): Ellezi ile haber verileceği zaman ellezi yi başa geçirirsin. Muhbiri anh makamına Ellezi ye raci zamir gönderirsin. Muhbiri anhıda haber olarak tehir edersin. Mesela <Darabtü Zeyden> deki zeyt ten haber verilirken <Ellezi darabtühü zeydün dersin> MARİFE: Muayyen bir şey için vaz olunandır. Altı kısımdır: 1 Muzmarat 2- Alemler 3-Müphemat 4-Muarref billam 5- Muarrefbinnida 6-Bunlardan birine muzaf olany Sayıların Temyizi: 3 den 10 a kadar cer ve cemi /300 den 900 e kadar cer ancak cemi değil / 11 den 99 a kadar müfret ve mensup / mie-elf, bunların tesniyeler (mietan- elfan) ve elfin cemi müfret ve mecrurdur. Müennes: Kendisinde lafzan veya takdiren müennes alameti bulunandır. Müennes alameti 3 tür: Ta- Elifi Maksure(Hublâ) - Elifi Memdude (hamrâe) Masdar: Fiil üzerine cereyan eden işin ismidir. Sülesiden semai gayri sülasiden gıyasidir. İsmi fail: Hüdüs manasına kendisi için kaim olaa zat için fiilden muştag olandır. Sülasiden Failün / Gayri sülasiden muzari sığası üzerine muzaraat harfinin mezmum bir mime çevrilmesi ve sondan bir önceki harfin kesrelenmesile gelir. Malum fiil gibi amel eder. Munfasıl fail ve mefulu bihte Amel şartı: İsmi tasgır sıgasında ve mevsuf olmayacak. Lamı tarifli olursa bu iki şart yeterlidir. Lamsız olursa; Mübteda, mevsuf, zilhal,

7 lkelimeyi istifham veya harfi nefiden birine itimad edecek. Tesniye ve cemiside müfredi gibidir. İsmi Meful: İş kendisi üzerine vaki olan zat için fiilden muştak olandır: Sülasinden mefulun gayri sülasiden ismi fail vezninin ahirinin magablinin fethasıyla gelir. Meçhul fiil gibi amel eder. Amel şartları ismi fail gibidir. İsmi Tafdil: Gayri üzerine ziyede ile vasıflamak için fiilden muştak olandır. Üç şeyden biriyle kullanılır: Lamı tarif / Min / İzafet Amel Şartı: Lafzan bir şey üzerine cereyan edecek / lafzan cereyan ettiği şeyin manada sıfatı olacak / kendi nefsine itibarla mufaddal/ gayriye itibarla mufaddalun aleyh/ kelam menfi olacak F İ İ L Tarifi: Üç zamandan birsine yakın olduğu halde kendi nefsinde bir mana üzerine delalet edendir. Hassaları: gad- sin- sevfe- cevazım- sakin olduğu halde taü tenisin harekeli olduğu halde zamiri barızı muttasılın dahil olmasıdır. Fiili Mazi: Müfret müzekker, tesniye müzekker gaib/ müfret müennes, tesniye müennes gaibede fetha; cemi müzekker gaibte zamme geri kaln yerlerde sukün üzere mebnidir. Fiili Muzarinin İrabı: Ahiri harfi sahih olup ahirine zamir(nun) bitişmeyen: rafı zamme/ nasbı fetha/ cezmi sukun ladır Ahiri harfi illet olup ahirine zamir(nun) bitişmeyen: rafı zamme/ nasbı fetha/ cezmi iletli harfin hazfıyladır Ahiri ister sahih ister illetli olsun zamir(nun) bitişen: rafı nun/ nasbı ve cezmi nun un hazfıyladır Fiili Muzariyi Nasp edenler: En/Len/ Key/ İzen ve hatta, lamı key, lamı cuhud, fa, vav, ev den sonra gizli bir En İzen in Amel Şartı: Mabadi magabline itimad etmeyecek, fiili müstakbel olacak Fiili Muzariyi Cezm Edenler: Lem/lemma/emir lamı/ nehi lası/ (bunlar bir fiili muzariyi cezm eder) İn/mehma/ma/men/eyne/meta/enna/eyyu/haysuma/izma/izama ve emir,nehiy, istifam, temenni, arzdan sonra gizli bir İn Emri Hazır: Fiili muzarinin malumunun müfret müzekker muhatabından yapılır.. Muzaraat harfinin mabadi Harekeliyse yalnız ahiri sakin kılınır. Muzaraat harfinin mabadi sakinse evveline bir hemzeyi vasıl getirlip ahiri sakin kılınır Bu hemzeyi vasılın harekesi; fiili muzarinin aynel fiili mezmumsa mezmum, meftuh veya meksursa meksurdur. Rubailerde ise hemze, hemzei katı ve meftuhtur. Müteaddi: Anlaşılması bir müteallaga muhtaç olandır. 3 kısımdır 1- Bir Mefule Müteaddi: Darebe 2- İki Mefule Müteaddi: Alleme Ve E ta 3- Üç Mefule Müteaddi: E leme, Era, Enbee, Nebbee, Ehbara, Habbera,Haddese Efali Gulub: Alimtü, Raeytü,Vecettü, Zeamtü, Zanentü, Hiltü, Hasibtü

8 Hassaları: 1-Mefullerinden biri zikr olunca diğerininde zikri lazımdır. 2- Mamullerini ortaladığında veya sonra geldiğinde amel edip etmemesinin caiz olması 3- istifam, nefi ve lam dan önce talık vaki olması 4- fail ve mefulunun bir manada muttasıl zamir olması. Efali Nakısa: Faili sıfata yaklaştırmak için vaz olunandır. Kâne-Sare- Esbaha-Emsa-Ezha-Zalle-Bate-Âza-Âde-Ğada-Râha- Mazale- Leyse Efali mugarebe: Racaen(yakın; Asa gibi) husulen (daha yakın;kâde gib) ehsenfih (olmadan az önce Tafia-Ceale-Ehaze gibi) haberi yaklaştırmak için vaz olunandır. Efali Medih Ve Zem: Medih(ni me) ve zem(bi se) için vaz olunnadır. Amel Şartı: Faili muarref billam olacak, muarref billama muzaf olacak, nekreyi mensube veya MA ile temyizlenmiş zamir olacak. H A R F Harfin Tarifi: Gayrındaki bir mana üzerine delalet edendir. HARFİ CERLER: BA:İlsak, istiane, musahabe, mukabele, tadiyyet, zarfiyyet ve nefi ve istifamın haberinde zait MİN: İbtidaiyye, tebyin, tebız ve zait İLA / HATTA: İntiha AN: Buud ve mücavezet / ALA: İstila / LAM: talil, tahsis zait Fİ: Zarfiyyet / KEF: Teşbih, zaid /RUBBE: Taglil VAVUL GASEM: Gasem(Yemin) / TAUL GASEM: Gasem (Allah lafzına mahsus) BAULGASEM:Gasem(Umumi) GASEMİN VEVABI: Lam, İnne, Harfi Nefi MÜZ- MÜNZÜ: Zamanı mazide ibtida için, hazırda zarfiyyet için HAŞA- HALA-ADA: İstisna LEVLA: Bir şeyi men etmek için KEY:Talil / LEALLE: Teracci İSMİNİ NASP HABERİNİ RAF EDEN HARFLER İNNE:Tahkik / ENNE:Tahkik / KEENNE:Teşbih/ LAKİNNE:İstidrak/ LEYTE:Temenni LEALLE: Terecci İLLA: LA: (İlk altısına hurufu müşebbehe bilfiil denir.) ENNE Hariç bunlar için sadrı kelam vardır. İnne cümlenin manasını değiştirmez, enne cümlesiyle beraber müfret hükmündedir. Bundan dolayı Elif-Nun Maddesi cümle mevzıında kesre müfret mevzıında fetha okunur. Elif-Nun Maddesinın Kesre Okunduğu Yerler: İbtida Halinde Gasemin Cevabında Sıla Mevkiinde- Muayyen İsmin Haberinde- Haberine İbtida Lamı Dahil Olan Cümlede- Zandan Soyulmuş Gavl Maddesinden Sonra- Hattayı İbtidaiyyeden Sonra- Hurufu Tasdikten Sonra- Hurufu İftitahtan Sonra- Vav-I Haliyeden Sonra Elif-Nun Maddesinın Fetha Okunduğu Yerler: Fail- Meful- Mübteda Muzafun İleyh Mevkıında- Lev den Sonra Levla dan Sonra Vakte

9 Bağlayan Ma yı Masdariyeden Sonra Harfi Cerden Sonra - Müfredi Müfrede Atfeden Hattadan Sonra- Müz Ve Münzü den Sonra Cinsten Hükmü Nefi İçin Olan LA nın Amel Şartı: 1- İsmi muzaf veya şibi muzaf nekre olacak 2- ismi ile LA nın arası fasl olunmayacak İsmini Raf Haberini Nasp Eden Harfler: LEYSE ye müşabih olan MA ve LA Bunların Amel Şartları: İsimleriyle arası İN, Haberleri ve başka birşeyle fasl edilmeyecek, İLLA ile nefilikleri bozulmayacak. Ayrıca La nın ismi nekre olacak HURUFU ATIFA: Vav- Fa Sümme- Hatta- Ev -İmma -Em - La Bel- Lakin HURUFU TENBİH: Ela Ama Ha HURUFU NİDA: Ya- Eya- Heya- (Bunlar uzak için) Ey Hemze (bunlar yakın için) HURUFU İCAP (CEVAP): Neam - Bela (Nefiye cevap verilir) İy- Ecel Ceyr HURUFU ZİYADE: İn En Ma- La- Min- Ba Lam HURUFU TEFSİR: Ey- En HURUFU MASDAR: Ma En -Enne H. TAHDİD( TEŞVİK): Hella Ella- Levla- Levma HARFİ TEVAKKU: Gad HURUFU İSTİFHAM: Hemze- Hel HURUFU ŞART: İn- Lev- Emma HARFİ RED: Kella TENVİN 5 KISIMDIR: 1-T.Temekkün:(Munsarıflık tenvini) 2- T.Tenkir: (Nekrelik Tenv.) 3- T. Ivaz: Mahzuf muzafu ileyhten ıvaz olarak muzafa dahil olan tenvin 4- T.Mukabele: Cemi Müzekker Salime mukabil getirilen tenvin 5- T.Terennüm: beyitlerin sonuna dahil olan tenvin. NUNU TEKİD: İki Kısımdır 1-Nunu Muhaffefe: (Sakindir) 2-Nunu Müşedede: (Meftuhtur)