Wolters' Mini-woordenboek Turks/Nederlands Nederlands/Turks

Transkript

1

2 Wolters' Mini-woordenboek Turks/Nederlands Nederlands/Turks

3 TURKS NEDERLANDS NEDERLANDS TURKS Kosmos-Z&K Uitgevers, Utrecht/Antwerpen

4 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Deze uitgave is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. Noch de maker noch de uitgever stelt zich aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van eventuele onjuistheden en/of onvolledigheden in deze uitgave. 9e druk, by Macmillan S.A Nederlandse vertaling: Kosmos-Z&K Uitgevers B.V., Utrecht Omslagontwerp: Teo van Gerwen Design ISBN D/2002/0108/056 NUGI 471/503

5 Inhoud çindekiler Voorwoord/Önsöz 7 Turks/Nederlands Türkçe/Hollandaca Afkortingen 10 Inleiding 11 Uitspraak en grammatica 12 Het Turkse werkwoord 15 Woordenboek 17 Culinaire woordenlijst 148 Turkse afkortingen 156 Telwoorden 158 Tijd 159 Enkele nuttige zinnen 160 Nederlands/Turks Hollandaca/Türkçe Kısaltmalar 166 Giri 167 Hollandaca telaffuz kılavuzu 168 Sözlük 171 Yemek listesi 316 Hollandacadaki düzensiz fiiller 322 Hollandaca kısaltmalar 327 Sayılar 330 Saat 331

6 Deze bladzijde is met opzet leeg gelaten

7 7 Voorwoord Wolters' Mini-woordenboeken bevatten ruim begrippen met hun uitspraak in twee talen. Zij zijn compact en bieden een uitstekende moderne basiswoordenschat. Wolters' Mini-woordenboeken zijn ook bijzonder handzaam en kunnen gemakkelijk mee op reis of naar school. In dit woordenboek treft u tevens praktische aanvullingen aan, zoals woordenlijsten van culinaire begrippen: vooral handig in een restaurant bij het lezen van de menukaart informatie over tijdsaanduiding, telwoorden, de dagen van de week, onregelmatige werkwoorden, veelgebruikte afkortingen en een lijst met nuttige uitdrukkingen en zinnen. aanwijzingen voor uitspraak en gebruik van het werkwoord. De bewerking van deze uitgave was in handen van Rob Ermers en Turan Pekdemir. Kosmos-Z&K Uitgevers

8 Önsöz Wolters Mini-sözlükleri iki dilde onar bin tane sözcük ve kavram kapsamakta olup tam ve özlü bir biçimde hazırlanmı tır. Ça da ve temel sözcük da arcıklıdırlar. Wolters Mini-sözlükleri oldukça kullanı lıdır, tatil ve okula giderken kolayca ta ınabilir. Bu sözlü e günlük ya antı sırasında kullanma gereksinimi duyaca ınız eyler de alınmı tır; örne in: yemek listesi; saatler, sayılar, haftanın günleri, düzensiz fiiller, yaygın kısaltmalar ve gerekli deyimlerle tümceler; telaffuz kılavuzları ve Türkçe fiillerin çekimi de sözlükte yer almı tır. Elinizdeki Mini-sözlük Rob Ermers ve Turan Pekdemir tarafından hazırlanmı tır. Kosmos-Z&K Uitgevers

9 Turks/Nederlands Türkçe/Hollandaca

10 Afkortingen adj adv conj num pl prep pron s v bijvoeglijk naamwoord bijwoord voegwoord telwoord meervoud voorzetsel voornaamwoord zelfstandig naamwoord werkwoord

11 11 Inleiding Het woordenboek is zodanig opgezet, dat het zoveel mogelijk aan de eisen van de praktijk beantwoordt. Onnodige taalkundige aanduidingen zijn achterwege gelaten. De volgorde van de woorden is alfabetisch. Woordgroepen hoeven echter niet op het eerste woord gealfabetiseerd te zijn. Ze kunnen gealfabetiseerd zijn op het toonaangevende woord uit de groep. Als dat een woord is dat ook alleen als trefwoord voorkomt, dan is de groep gealfabetiseerd onder dat trefwoord. Voor informatie over uitspraak en grammatica verwijzen we naar de zogenoemde hoofdstukjes. Van elk Turks woord is de woordsoort gegeven. Deze komt meestal overeen met de woordsoort in het Nederlands. Wanneer bij hetzelfde trefwoord verschillende woordsoorten horen, zijn de vertalingen telkens naar de woordsoort gegroepeerd. De overige in het woordenboek gegeven grammaticale informatie staat tussen de vierkante haken en heeft betrekking op de Turkse woorden. Voor meer uitleg hierover verwijzen we naar de uitleg in het hoofdstuk over uitspraak en grammatica. Als een Turks werkwoord van een sterretje is voorzien, betekent dat, dat er sprake is van een onregelmatige vorming van de iteratief. Voor uitleg daarover wordt verwezen naar het hoofdstuk over het Turkse werkwoord. Terwille van de duidelijkheid en de bruikbaarheid van het woordenboek en ook op aandrang van de uitgever, hebben wij in het Nederlands-Turkse deel elk woord met de meest gangbare betekenis vertaald. Daarnaast hebben we, waar we het nodig achtten, andere vertalingen toegevoegd. pad (weggetje) patika; (dier) kara kurba a We hebben, voor zover en waar dat mogelijk was, Turkse woorden gebruikt. In een enkel geval zijn we van dit principe afgeweken, namelijk waar wij vreesden dat een woord door veel mensen niet zou worden begrepen, hebben we gekozen voor het geven van de meest gangbare variant, al betekende dit dat we een leenwoord uit een andere taal moesten opnemen.

12 Uitspraak en grammatica 12 Uitspraak Het Turkse alfabet telt 29 letters. Dit zijn a, b, c, ç, d, e, f, g,, h, ı, i, j, k, l, m, n, o, ö, p, r, s,, t, u, ü, v, y, z. De w komt alleen in leenwoorden voor. c ç e g ı i j ö r u ü y wordt uitgesproken als dzj wordt uitgesproken als tsj in tsjilpen wordt uitgesproken als e in mes wordt uitgesproken als de g in goal wordt na i, ö, ü of e uitgesproken als de j in jas, in alle andere gevallen als een lichte h, zoals in oehoe wordt uitgesproken als u in mus wordt uitgesproken als in kies wordt uitgesproken als in journaal wordt uitgesproken als een kort uitgesproken eu wordt bij voorkeur uitgesproken als een rol-r wordt uitgesproken als in sjouwen wordt uitgesproken als in poes wordt uitgesproken als de korte uu in menu wordt uitgesproken als in jas De uitspraak van het Turks is strikt fonetisch, dus waar een d, z, c of v op het eind van een lettergreep staat, dient ook een d, z, c of v te worden uitgesproken en niet een t,, ç of f. De combinatie ph wordt niet uitgesproken als een f, maar als p-h; üphe wordt dus uitgesproken als sjuup-hè. Op de letters a, i en u kan een accent circonflex voorkomen. In dat geval dient deze klank wat langer te worden aangehouden: millî, kâr, sükûn.

13 13 Grammatica De gebruiker vindt bij sommige zelfstandige naamwoorden tussen vierkante haken aanwijzingen voor de vorming van de accusatiefnaamval. Op basis van deze informatie kunnen ook de andere naamvallen afgeleid worden. De regelmatige accusatiefnaamval Deze wordt gevormd door het aanhangsel -i aan het eind van het woord te plaatsen. Dit aanhangsel komt evenwel ook voor in de vormen -ı, ü en u. ku (vogel) acc. ku u el (hand) acc. eli Na klinkers komt voor dit aanhangsel een y i e (fles) acc. i eyi masa (tafel) acc. masayı Het aanhangsel -i verandert volgens een regelmatig patroon: als de laatste klinker i of e is, blijft het accusatiefaanhangsel -i als de laatste klinker ö of ü is, wordt het accusatiefaanhangsel -ü als de laatste klinker ı of a is, wordt het accusatiefaanhangsel -ı als de laatste klinker o of u is, wordt het accusatiefaanhangsel -u Indien het accusatiefaanhangsel na de medeklinkers ç, k, p, en t komt, veranderen deze als volgt: ç verandert in c: a aç (boom) acc. a acı k verandert in : durak (halte) acc. dura ı p verandert in b: kitap (boek) acc. kitabı t verandert in d: demet (boeket) acc. demedi

14 De onregelmatige accusatiefnaamval Bij alle van bovenstaande regels afwijkende gevallen zijn in het woordenboek aanwijzingen gegeven. Afwijkingen kunnen worden onderverdeeld in drie groepen: woorden waarvan de laatste letter een ç, een k, een p of een t is en waarbij deze in de accusatiefnaamval niet verandert konut (woning) acc. konutu ok (pijl) acc. oku sap (steel) acc. sapı woorden die op een andere manier veranderen dan op basis van de regels zou worden verwacht a ız (mond) acc. a zı denk (evenwicht) acc. dengi hak (recht) acc. hakkı saat (klok) acc. saati woordgroepen die bestaan uit twee elementen die met elkaar verbonden zijn middels een zogenaamde korte genitiefconstructie. Ook deze woordgroepen kunnen een accusatiefnaamval krijgen. In dat geval kan niet worden volstaan met een -i, zoals op de pagina hiervoor bij el. Het tweede woord van de woordgroep is al gemarkeerd omdat het met het voorafgaande in een constructie staat. We moeten dan ná deze markering het accusatiefaanhangsel -ni plaatsen. Ook -ni kan veranderen in -nı, nü of -nu araba sürücüsü (automobilist) acc. araba sürücüsünü elma a acı (appelboom) acc. elma a acını ders kitabı (lesboek) acc. ders kitabını yüzme havuzu (zwembad) acc. yüzme havuzunu Als zo n woordgroep in het woordenboek is opgenomen, wordt de accusatiefuitgang tussen vierkante haken gegeven ders kitabı [-nı] s leerboek yüzme havuzu [-nu] s zwembad 14

15 15 Het Turkse werkwoord Bij alle Turkse werkwoorden in de lijst wordt een aanduiding van de geni zaman gegeven, die we hier iteratief noemen. Deze vorm geeft aan dat er onzekerheid bestaat over het al of niet plaatsgrijpen of gaan plaatsgrijpen van de handeling. De iteratief wordt ook gebruikt om aan te geven dat een handeling voortdurend of regelmatig plaatsvindt. De iteratief wordt gevormd door een veranderlijk aanhangsel -ir achter de stam van het werkwoord te plakken. Dit aanhangsel kan voorkomen in de vormen -ir, -ır, -er, -ar, -ür en -ur. Hoewel de vorming geschiedt op basis van een regelmatig patroon, is de uiteindelijke vorm niet altijd te voorspellen. De stam van het werkwoord wordt overigens verkregen door van het werkwoord de laatste drie letters, -mek respectievelijk -mak, weg te laten. En zo: yapmak (doen, maken) iteratief yapar ça ırmak (aanroepen) iteratief ça ırır Op deze regel vormen vijf werkwoorden een uitzondering: onbepaalde wijs iteratief betekenis ditmek dider uittrekken; plukken etmek eder doen gitmek gider gaan gütmek güder aandrijven tatmak tadar proeven In de lijst worden deze werkwoorden met een asterisk (*) gemerkt. In enkele gevallen is in de lijst aangegeven welke naamval door een werkwoord of achterzetsel wordt geregeerd. De aanduidingen zijn -nin voor de genitiefnaamval: -(n)in, -(n)ın, -(n)ün, -(n)un; -e voor de datiefnaamval: -(y)e, -(y)a; -i voor de accusatiefnaamval: -(y)i, -(y)ı, -(y)ü, -(y)u; -de voor de locatiefnaamval: -de, -da, -te en ta; -den voor de ablatiefnaamval: -den, -dan, -ten en -tan.

16 A ajur s lampenkap abanoz s ebbenhout abartılmı adj overdreven abartmak [-ır] v opscheppen, overdrijven, pochen abece s alfabet abi s oudere broer, vriend abla s oudere zus abone s abonnee abonman s abonnement abonman kartı [-nı] s abonnementskaart acayip adj merkwaardig acele s spoed, haast; adj haastig; expresseacele etmek* v zich haasten acemi s beginneling acı s smart; pijn; adj pijnlijk acı çekmek [-er] v pijn lijden acı çektirmek [-ir] v pijnigen acılı adj pikant; zeer, pijnlijk acıma s medelijden acımak [-ır] v pijn doen; medelijden hebben met, beklagen acımasız adj wreed acısız adj pijnloos acil adj acuut, urgent acil vaka s spoedgeval aç adj hongerig, nuchter açacak s opener; puntenslijper konserve açaca ı [-nı] s blikopener açı s opzicht, gezichtspunt, 17 adam perspectief dik açılı adj rechthoekig açık adj open; helder, duidelijk; openbaar, toegankelijk; slap (thee) açı a vurmak [-ur] v bekennen (verklappen) açıkça adv ronduit, gewoonweg açıklama s verklaring açıklamak [-ar] v verklaren, toelichten, verduidelijken; openbaar maken, openbaren, ontvouwen açıklanabilir adj verklaarbaar açıklık s openbaarheid; open plek; holle ruimte açıklıkla adv uitdrukkelijk açıkpembe adj lichtroze açılı s openstelling, opening açılı saatleri [-ni] pl openingstijden açılmak [-ır] v opengaan denizde açılmak [-ır] v varen açlık s honger açmak [-ar] v openen, openmaken, uitpakken; losmaken; inschakelen ad s naam, voornaam adı çıkmı adj berucht... adına namens...; in naam van... ada s eiland adacık s eilandje adaleli adj gespierd adalet [-ti] s gerechtigheid, justitie adaletsiz adj onrechtvaardig adam s man

17 adamak 18 akım adamak [-ar] v wijden, toewijden aday s gegadigde, kandidaat adet [-ti] s aantal; menstruatie adeta adv als het ware, bijna adıl s voornaamwoord adım s stap, schrede adımlamak [-ar] v stappen adi adj vulgair, ordinair adlandırma s benaming adlandırmak [-ır] v noemen adres s adres adres yazmak [-ar] v adresseren af [-ffı] s vergeving, vergiffenis, genade; gratie, amnestie afi s aanplakbiljet, poster, affiche Afrika s Afrika; adj Afrikaans Afrikalı s Afrikaan afyon s papaver a s net, netwerk; gaas a abey s meneer, oudere broer, vriend a aç s boom a aç gövdesi [-ni] s boomstam a artmak [-ır] v bleken a ır adj zwaar a ırlamak [-ar] v onthalen a ırlık s gewicht; belang fazla a ırlık s overgewicht a ız [- zı] s mond; bek, muil a ız dala ı [-nı] s woordentwist a ızlık s mondstuk; sigarettenpijpje a lama s gehuil a lamak [-ar] v huilen a rı s pijn a rı kesici madde s pijnstillend middel a tabaka s netvlies a ustos s augustus ahır s stal ahlâk [-kı] s moraal ahududu [-nu] s framboos aids hastalı ı [nı] s aids aile s gezin; familie ait olmak [-ur] v toebehoren akaçlama s afwatering akaçlamak [-ar] v droogleggen, draineren akademi s academie sanat akademisi [-ni] s kunstacademie akaryakıt [-tı] s stookolie, brandstof akbaba s gier akbasma s staar akci er s long akci er iltihabı [-nı] s longontsteking akçaa aç s esdoorn Akdeniz s de Middellandse Zee akıcı adj vloeiend akıl [-klı] s verstand, intellect akıl durgunlu u [-nu] s verstandsverbijstering akıl hastalı ı [-nı] s geestesziekte akla gelmez adj ondenkbaar akla gelmi ken tussen twee haakjes; trouwens akıllı adj verstandig, slim akılsız adj onverstandig, dom akım s stroom, elektriciteit akım da ıtıcısı [-nı] s stroomverdeler akım vuru u [-nu] s

18 akın stroomstoot dalgalı akım s wisselstroom do ru akım s gelijkstroom akın s invasie, aanval akıntı s vloed; stroming akıntıya kar ı adv stroomopwaarts akıntıyla bir adv stroomafwaarts alt akıntı s onderstroom akı s wending; voortgang, loop akıtmak [ır] doorstromen; gieten v akik [-ki] s agaat damarlı akik [-ki] s onyx i lemeli akik [-ki] s camee akmak [-ar] v stromen, vloeien akraba s familie; verwante, familielid aksan s accent aksesuar s accessoire aksi [-ni] s het tegendeel aksilik s pech, tegenslag ak am s avond bu ak am adv vanavond aktarma s overstap; transport aktarma otobüs s aansluiting (bus) aktarma yapmak [-ar] v overstappen aktarmak [-ır] v overbrengen; verplaatsen; vertellen aktris s toneelspeelster, actrice akü s accu alabalık s forel alacaklı s crediteur alan s terrein, veld; areaal; parcours; plein 19 alı alarm s alarm alarm numarası [-nı] s alarmnummer alay s spot, ironie; optocht alaya almak [-ır] v bespotten alaylı adj ironisch albay s kolonel albüm s album anı albümü [-nü] s plakboek alçak adj laag, nederig; alçak gönüllü adj bescheiden alçak gönüllülük s bescheidenheid alçalma s laagwater; verzakking alçı s gips aldatmak [-ır] v bedriegen; misleiden âlem s lol; wereld; mensheid alerji s allergie alet [-ti] s werktuig, gereedschap; apparaat alev s vlam Alevi s aleviet Alevilik s alevitisme (stroming binnen het sjiitisme) algı s waarneming algılamak [-ar] v waarnemen alıkoymak [-ar] v in beslag nemen; achterhouden alım s charme; koop alımlı adj charmant alın s voorhoofd alıntı s citaat alıntı yapmak [-ar] v citeren alıntılamak [-ar] v aanhalen, citeren alı s afname (aankoop) alı fiyatı [-nı] s koopprijs

19 alı ık alı tutarı [-nı] s koopsom satın alı s koop alı ık adj gewend; vertrouwd alı ılmamı adj ongebruikelijk alı kın olmak [-ur] v gewend zijn om alı mak [-ır] v wennen alı mamı adj niet gewend alı mı olmak [-ur] v gewend zijn aan alı tırma s oefening, training alı tırmak [ır] v oefenen kendini alı tırmak [-ır] v zich oefenen alı veri s boodschappen alı veri çantası [-nı] s boodschappentas alı veri yapmak [-ar] v winkelen, boodschappen doen alkı s applaus alkı lamak [-ar] v klappen, applaudisseren alkol [-lü] s alcohol alkollü adj alcoholisch Allah s God Allahaısmarladık! Tot ziens! (degene die weggaat) allık s rouge almaç s telefoonhoorn almak [-ır] v nemen, pakken, wegnemen, afnemen; krijgen, dı ardan almak [-ır] v importeren gidip almak [-ır] v afhalen, ophalen, gaan halen satın almak [-ır] v kopen Alman s Duitser; Duits (van de 20 ameliyat Duitsers) Almanca s Duits (taal) Almanya s Duitsland; Duits (van Duitsland) alo! hallo! (in telefoongesprekken) alt [-tı] s onderkant altında prep onder; adv onderaan en alt adj onderste altedilmez adj onovertroffen alternatif s alternatief altı num zes altın s goud; adj gouden altın kaplı adj verguld kaplama altını s bladgoud altıncı num zesde altmı num zestig alto s alt altüst adj ondersteboven alyans s verlovingsring, trouwring ama conj maar; hoewel amaç s doel; bedoeling amaçlamak [-ar] v beogen, streven, nastreven, mikken op, tot doel hebben amaçlı adj doelbewust ambalaj s verpakking ambar s schuur, loods; pakhuis ambargo s embargo ambülans s ziekenauto, ziekenwagen, ambulance amca s oom (broer van vader) amcao lu [-nu] s neef (zoon van vaders broer) ameliyat [-tı] s operatie ameliyat etmek* v opereren

20 Amerika Amerika s Amerika Amerika Birle ik Devletleri [-ni] pl de Verenigde Staten Amerikalı s Amerikaan Amerikan adj Amerikaans amiral s admiraal amonyak s ammonia ampul [-lü] s gloeilamp amyant [-tı] s asbest an s ogenblik; moment anında adv ogenblikkelijk ana s moeder ana- hoofdanacadde s hoofdweg anaçizgi s hoofdlijn anadili [-ni] s moedertaal anahat [-ttı] s hoofdleiding anahtar s sleutel; schroefsleutel; schakelaar anahtar deli i [-ni] s sleutelgat boru anahtarı [-nı] s waterpomptang ev anahtarı [-nı] s huissleutel anakara s werelddeel, vasteland, continent anakarasal adj continentaal analist s analist analiz s analyse analiz etmek* v analyseren anamadde s grondstof anamal s vermogen, kapitaal ananas s ananas anane s gebruik, gewoonte anaokulu [-nu] s kleuterschool anar i s anarchie anatomi s anatomie anavatan s vaderland anayasa s grondwet 21 anlayı lı anayol s hoofdstraat; verkeersader, snelweg ancak conj maar, echter, doch anı s herinnering anımsamak [-ar] v zich herinneren anımsatmak [-ır] v herinneren aan anıt [-tı] s gedenkteken; monument anıt ta ı [-nı] s gedenksteen anıtkabir s mausoleum anket [-ti] s enquête anlam s betekenis anlamına gelmek [-ir] v betekenen ikincil anlam s bijbetekenis anlamak [-ar] v begrijpen, beseffen, inzien; verstaan; opvatten anlamamak misverstaan anlamsız adj nietszeggend; zinloos anla ılan adv blijkbaar, klaarblijkelijk anla ılmaz adj onbegrijpelijk, onverstaanbaar anla ma s akkoord, overeenkomst, afspraak anla mak [-ır] v overeenkomen anla mazlık s misverstand, conflict anlatım s uitleg; uitdrukking anlatmak [-ır] v uitleggen, uitdrukken, vertellen; uiten anlayı s opvatting, begrip, inzicht anlayı lı adj begripvol

21 anma anma s herdenking anmak [-ar] v herdenken adını anmak [-ar] v vernoemen anmaya de er adj gedenkwaardig anne s moeder anonim adj anoniem anormal adj abnormaal ansiklopedi s encyclopedie ant [-tı] s eed ant içmek [-er] v zweren (eed) anten s antenne antibiyotik [-ki] s antibioticum antifriz s antivries antika adj antiek; s antiquiteit antikacı s antiquair antipati s antipathie antiseptik ilaç s antiseptisch middel antrenör s trainer apandisit [-ti] s blindedarmontsteking apartman s flatgebouw; appartement aperitif s aperitief aptal adj dom, sullig ara s tussenruimte; interval, tussentijd; pauze, rust arasında prep tussen arasından prep door, tussendoor ara vermek [-ir] pauzeren bir ara adv even biraraya gelmek [-ir] v bijeenkomen biraraya getirmek [-ir] v bijeenbrengen 22 arena o arada adv intussen, ondertussen araba s wagen, auto; kar araba alarmı [-nı] s autoalarm araba gezintisi [-ni] s autorit araba kaburgası [-nı] s chassis araba kulübü [-nü] s automobielclub araba yolu [-nu] autoweg kamp arabası [-nı] s kampeerwagen; camper kiraya araba verme s autoverhuur spor araba s sportwagen arabacılık s automobilisme aracı s bemiddelaar, tussenpersoon; makelaar aracılık s bemiddeling aracılık etmek* v bemiddelen araç s voertuig; middel (om doel te bereiken) aralık s december; gleuf, muntinworp; kier aramak [-ar] v zoeken, zoeken naar; opzoeken; doorzoeken arana me s tussenspel Arap s Arabier; Arabisch (van de Arabieren) Arapça s Arabisch (taal) arasıra adv af en toe, nu en dan ara tırma s onderzoek; verhandeling ara tırmak [-ır] v grondig onderzoeken, nagaan arazi s land, akker; perceel ardıçku u [-nu] s lijster arena s arena

22 arı arı s bij hezen arısı [-nı] s hommel arıkovanı [-nı] s bijenkorf arıtımevi [-ni] s raffinaderij arızalı adj defect arif adj diepzinnig aritmetik s rekenkunde Arjantin s Argentinië; Argentijns Arjantinli s Argentijn arka s achterkant arka lamba s achterlicht arka plan s achtergrond arka yüz s achterkant en arkadaki adj achterste arkada s vriend kız arkada s vriendin arkada lık s vriendschap arkeolog s archeoloog arkeoloji s archeologie arma an s geschenk armatör s reder armut s peer aroma s aroma arpa s gerst ar iv s archief artan adj toenemend artı adv plus artık s rest, restant, overschot artırma s verkoop bij opbod açık artırma s veiling artırmak [-ır] v verhogen (prijs, loon); opvoeren artistik adj artistiek artmak [-ar] v toenemen; oplopen arzu s begeerte iddetli arzu duymak [-ar] v 23 a çıba ı begeren as s aas (kaart) asal s priemgetal asansör s lift asansörcü s piccolo, liftbediende asfalt [-tı] s asfalt asıl [-slı] s herkomst, origine; adj oorspronkelijk; authentiek asker s soldaat; militair askeri adj militair; militairaskerlik s dienstplicht askerli e zorunlu adj dienstplichtig askerlikten kaçmak [-ar] v deserteren askı s kapstok; klerenhaak, kleerhanger; hanger aslan s leeuw aslında adv in feite, eigenlijk asmak [-ar] v ophangen aspirin s aspirine astar s voering astım s astma astronomi s astronomie Asya s Azië; Aziatisch Asyalı s Aziaat a a ı adv beneden; adj minderwaardig a a ıya adv omlaag, naar beneden; neer a a ı yukarı adv ongeveer a a ılama s minachting, hoon, verachting a a ılamak [-ar] v verachten a ama s fase, stadium a çı s kok a çıba ı [-nı] s chef-kok

23 a ı a ı vurmak [-ur] v vaccineren a ı s vaccinatie a ık adj verliefd a ılama s inenting a ılamak [-ar] v inenten a k [-kı] s hartstocht a mak [-ar] v overtreffen; overschrijden at [-tı] s paard at ahırı [-nı] s paardenstal at sürmek [-er] v paardrijden at yarı ı [-nı] s harddraverij at yarı maları [-nı] pl paardenrennen yarı atı [-nı] s renpaard ata s voorvader atama s benoeming atamak [-ar] v benoemen atarabası [-nı] s koets atardamar s slagader atasözü [-nü] s spreekwoord Atatürk, Mustafa Kemal grondlegger der Turkse Republiek Atatürkçülük s kemalisme (politieke theorie van Atatürk) atçı s ruiter, jockey atçılık s paardensport ate s vuur; schot; koorts ate etmek* v schieten ate leme s ontsteking (ontstekingsmechanisme) ate li adj vurig; koortsachtig atılgan adj impulsief atı s worp atkı s sjaal, omslagdoek atlama platformu [-nu] s skischans 24 ay atlamak [-ar] v overslaan; springen Atlas Okyanusu [-nu] s de Atlantische Oceaan atlet [-ti] s hemd; atleet atletizm s atletiek atma adj wegwerpatmaca s havik atmak [-ar] v werpen, gooien; weggooien; deponeren atmosfer s atmosfeer atom s atoom; atoomav s jacht avans s voorschot avans vermek [-ir] v voorschieten avantaj s voorsprong avcı s jager avcı kulübesi [-ni] s jachthut avlamak [-ar] v jagen gafil avlamak [-ar] v overrompelen avlu s erf; binnenplaats Avrupa s Europa; Europees Avrupa Birli i [-ni] s Europese Unie Avrupa çeki [-ni] s eurocheque Avrupalı s Europeaan avuç s handpalm avuç dolusu [-nu] s handvol avukat [-tı] s advocaat Avustralya s Australië; Australisch Avustralyalı s Australiër Avusturya s Oostenrijk; Oostenrijks Avusturyalı s Oostenrijker ay s maan; maand

24 ayak ay ı ı ı [-nı] s maneschijn Ay yıldız s de Turkse nationale vlag ayak s voet; poot ayak basmak [-ar] v treden, betreden ayak freni [-ni] s voetrem ayak uzmanı [-nı] s voetspecialist, pedicure yarık ayaklar pl wintervoeten ayakkabı s schoen ayakkabı ba ı [-nı] s schoenveter ayakkabı boyası [-nı] s schoensmeer spor ayakkabısı [-nı] s gymschoenen ayakkabıcı s schoenmaker ayakkabıcı dükkanı [-nı] s schoenwinkel ayaklanma s oproer; muiterij ayaklanmak [-ır] v in opstand komen ayaklık s pedaal; schoeisel gaz ayaklı ı [-nı] s gaspedaal ayakparma ı [-nı] s teen ayar s karaat ayarlamak [-ar] v afstellen, instellen, reguleren aygıt [-tı] s toestel ayı s beer ayık adj nuchter (niet dronken) ayıp s schande; adj stuitend ayıp! foei! ayıplamak [-ar] v honen, afkeuren ayırmak [-ır] v toewijzen, bestemmen; onderscheiden 25 azalma ayırtı s nuance ayırtılmı adj gereserveerd ayırtma s reservering ayırtmak [-ır] v reserveren, bespreken ayin s kerkdienst, mis, viering aykırı adj ongepast aylak s landloper aylık adj maandelijks; s salaris üç aylık adj driemaandelijks ayna s spiegel aynen adv evenzo aynı adj eenzelfde; eender, overeenstemmend; dezelfde; hetzelfde ayraç s haakje (leesteken) ayraç içinde tussen haakjes ayrı adj apart, afzonderlijk ayrıca adv trouwens, overigens ayrıcalık s voorrecht ayrıcalık tanımak [-ır] v bevoorrechten ayrıksı adj excentriek ayrılı s afscheid ayrılmak [-ır] v weggaan; zich splitsen; uiteengaan ayrım s onderscheid ayrımında olmamak ontgaan ayrım yapmak [-ar] v onderscheid maken ayrıntı s detail ayrıntılı adj gedetailleerd az s beetje; adj gering; adv weinig daha az adj minder en az adj minst, geringst; adv minstens; tenminste azalma s afname, vermindering

25 azaltma azaltma s reductie azaltmak [-ır] v verminderen; reduceren azıdi i [-ni] s kies azık s proviand azımsamak [-ar] v onderschatten azınlık s minderheid, minoriteit azim [-zmi] s wilskracht azmak [-ar] v zweren (zweer) azot [-tu] s stikstof 26 B baba s papa, vader anne ve baba s ouders baca s schoorsteen bacak s been bacanak s zwager (man van vrouws zus) badanalamak [-ar] v verven, schilderen badem s amandel bademcik iltihaplanması [-nı] s amandelontsteking bademcikler pl amandelen (anatomisch) bagaj s bagage; bagageruimte, kofferruimte el bagajı [-nı] s handbagage ba s verbinding; veter; wijngaard ba çubu u [-nu] s wijnrank ba ımlı adj afhankelijk ba ımsız adj onafhankelijk, zelfstandig ba ımsızlık s onafhankelijkheid ba ırmak [-ır] v schreeuwen ba ırsak s darm ba ırsaklar pl darmen; ingewanden ba ı s gift, schenking, donatie ba ı çı s donateur ba ı ık adj vrijgesteld ba ı ık kılmak [-ar] v immuniseren ba ı ık tutmak [-ar] v ontheffen van

26 ba ı ıklık ba ı ıklık s immuniteit ba ı lamak [-ar] v vergeven; gunnen; schenken ba ı layın! pardon! ba lamak [-ar] v verbinden; binden; aansluiten, aankoppelen ba lanmı adj aangesloten ba lantı s aansluiting; verbinding, samenhang ba la ık s bondgenoot ba la ma s bondgenootschap ba lı adj afhankelijk ba lı olmak [-ur] v afhangen van ba rık s schreeuw bahane s smoes, uitvlucht, voorwendsel bahane etmek* v voorwenden baharat [-tı] s kruid; specerij baharatlar pl kruiden; specerijen baharatlı adj gekruid bahçe s tuin; moestuin bahçıvan s tuinman bahis [-hsi] s weddenschap bahis çeki mek [-ir] v wedden mü terek bahis [-hsi] s totalisator bah etmek* v toekennen bah i s fooi bakan s minister Bakanlar Kurulu [-nu] s ministerraad bakanlık s ministerie, departement bakarkör adj ziende blind bakıcı s verzorger, verzorgster 27 balık bebek bakıcısı [-nı] s babysitter; kinderjuffrouw bakım s zorg, verzorging; onderhoud bakımevi [-ni] s gesticht; verpleegtehuis bakır s koper bakı s overzicht bakire s maagd bakkal s kruidenier; levensmiddelenwinkel; kruidenierswinkel bakkaliye s kruidenierswaren bakmak [-ar] v kijken, kijken naar, aankijken; letten op, passen op, toezicht houden op; zorgen voor, onderhouden; verplegen bakılmaksızın adv ongeacht kendine bakmak [-ar] v zich in acht nemen; zich verzorgen bakteri s bacterie bal s honing balarısı [-nı] s honingbij balçık s klei baldır s kuit (anatomisch) baldır kemi i [-ni] s scheenbeen baldız s schoonzuster (zus van vrouw) bale s ballet balık s vis balık a ı [-nı] s visnet balık tutmak [-ar] v vissen balık yeti tirme havuzu [-nu] s kwekerij balık yumurtası [-nı] s kuit,

27 balıkçı 28 basma viskuit yılan balı ı [-nı] s aal, paling balıkçı s visser balıkçı dükkanı [-nı] s viswinkel balıkçı malzemesi [-ni] s visuitrusting balıkçıl s reiger balıkçılık s visserij balina s walvis balkı s glans balkımak [-ır] v glanzen balkon s balkon balo s bal (dansfeest) balon s ballon balta s bijl bana pron me, mij bank [-kı] s bank (om op te zitten) banka s bank; spaarbank banka hesabı [-nı] s bankrekening bankmatik s geldautomaat bankmatikkartı [-nı] s pinpas bankmatikten nakit çekmek v pinnen banliyö s voorstad bant s lint; plakband; cassetteband banyo s bad, kuip; badkamer banyo yapmak [-ar] v een bad nemen bar s bar barcı s barman barcı kadın s barjuffrouw bardak s kopje; mok, beker; glas, theeglas barınak s hut barındırmak [-ır] v herbergen barı s vrede barı çı s pacifist; adj pacifistisch barı çıl adj vredig barı çılık s pacifisme barı ma s verzoening barı mak [-ır] v zich verzoenen, vrede sluiten barı sever adj vredelievend barikat [-tı] s afzetting barikat kurmak [-ar] v versperren bariton s bariton barmen s barman barok adj barok barometre s barometer barut [-tu] s kruit bas s bas basamak s trede; fase bası s druk (boeken) basım s pers; uitgave (boek) basım i i [-ni] s drukwerk basın s pers; journalistiek basın toplantısı [-nı] s persconferentie basınç s druk alçak basınç s lage druk alçak hava basıncı [-nı] s depressie (weer) hava basıncı [-nı] s luchtdruk ya basıncı [-nı] s oliedruk basil s bacil basit adj eenvoudig, simpel baskı s druk, pressie baskı altında tutmak [-ar] v onderdrukken baskın s overval, inval baskıncı s overvaller basma s afdruk (het afdrukken)

28 basmak 29 bazen basmak [-ar] v drukken; afdrukken basmakalıp s cliché bastırmak [-ır] v beteugelen; onderdrukken; de kop indrukken üzerine bastırmak [-ır] v drukken op baston s wandelstok basur s aambeien ba s hoofd; baas; begin ba dönmesi [-ni] s duizeligheid ba ından geçirmek [-ir] v doormaken ba sallama s knik ba sallamak [-ar] v knikken kabile ba ı [-nı] s opperhoofd ki i ba ına adv per persoon ba a rısı [-nı] s hoofdpijn ba aramamak v falen ba arı s succes; prestatie ba arılı adj succesvol, geslaagd; triomferend ba arısız adj mislukt ba arısızlık s mislukking; tegenspoed ba armak [-ır] v slagen; presteren ba bakan s premier ba garson s eerste kelner ba ka adj ander ba ka bir ekilde adv anders ba kaldırı s opstand ba kan s voorzitter ba kent [-ti] s hoofdstad ba lamak [-ar] v beginnen, aanvangen yeniden ba lamak [-ar] v hervatten ba langıç s aanvang ba langıçta adv aanvankelijk ba layan s starter, beginner ba lık s muts; krantenkop ba ö retmen s hoofdonderwijzer ba örtüsü [-nü] s hoofddoek ba parmak s duim ba piskopos s aartsbisschop, kardinaal ba ucu [-nu] s hoofdeinde; vademecum; zenit ba vuran s sollicitant ba vurmak [-ur] v zich wenden tot; solliciteren ba vuru s aanvraag; sollicitatie bataklık s moeras; adj moerassig batı s westen; west; adj westelijk batık adj failliet batılıla mak [-ır] v verwestersen batım s ondergang gün batımı [-nı] s zonsondergang batmak [-ar] v zinken battaniye s deken bavul s koffer bay s heer, meneer baya ı adv nogal bayan s dame; mevrouw baygın adj bewusteloos baygınlık s bewusteloosheid bayılmak [-ır] v flauwvallen bayındır adj welvarend bayku s uil bayrak s vlag, vaandel bayram s feest bayram günü [-nü] s feestdag bazen adv soms