Karar NO: KARAR-

Transkript

1 T.C. ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ Karar NO: KARAR- Yenimahalle İlçesi Aşağı Yurtçu ve Ballıkkuyumcu mahallelerinde mülkiyetinin TOKİ, Hazine ve Şahıs parsellerini kapsayan alanda 1/1000 ölçekli plan değişikliğine ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonunun gün ve 68 sayılı raporu Büyükşehir Belediye Meclisinin tarihli toplantısında okundu. Konu üzerinde yapılan görüşmelerden sonra; Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığının gün ve sayılı yazısı ile; Temelli Alcı Mahallesi Türkobası Yenimahalle ilçesi Aşağı Yurtçu ve Ballıkuyumcu mahallelerinde, mülkiyetin, TOKİ, hazine ve şahıs parsellerini de kapsayan 1/50000 ölçekli Metropoliten Nazım İmar Planı Revizyonu, 1/5000 ölçekli nazım imar plam ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının TOKİ tarafından tarih ve 4176 sayılı Olur'u ile onaylandığı belirtilerek 5162 sayılı Yasanın 2.maddesi uyarınca İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığınca onaylanmasının istendiği, -Toplu Konut Kanununda değişiklik yapılmasına ilişkin 5162 sayılı yasanın 2. maddesinde; "Başbakanlık, gecekondu dönüşüm projesi uygulayacağı alanlarda veya valiliklerce toplu konut iskan sahası olarak belirlenen alanlarda veya mülkiyeti kendisine ait arsa ve arazilerden konut uygulama alam olarak belirlediği alanlarda veya Valiliklerce toplu konut iskan sahası belirlenen alanlarda çevre ve imar bütünlüğünü bozmayacak şekilde her tür ve ölçekteki imar planlarım yapmaya, yaptırmaya ve tadil etmemeye yetkilidir... " dendiği ancak, Ankara Valiliği *nin tarih ve 20/413 sayılı Olur'u ile ilan edilen Toplu Konut Alam kapsamında olduğu, -Planlama alanının Bayındırlık İskan Bakanlığınca tarihinde onaylanan 1/50000 ölçekli Güneybatı Ankara Metropoliten İmar Planı kapsamında, bir kısmının "Gecekondu Önleme Bölgesi" diğer kısımlarının ise "Orta Yoğunluklu Konut Gelişme Alam (60 kişi/ha) ve Konut Dışı Kentsel Çalışma Alanları (Emsal=1.00,hmax=serbest)" olarak belirlendiği, -TOKİ tarafından yapılan 1/50000 ölçekli plan. değişikliği ile, Bakanlıkça onaylı planının "Gecekondu Önleme Bölgesi" ve "Ağaçlandırılacak Alan" kullanım kararının büyük bir kısmının orta yoğun konut alanına dönüştürüldüğü ve Onaylı Planda orta yoğun konut alanları için 60 kişi/ha iken öneri planda 100 kişi/ha önerildiği, -Onaylı 1/50000 ölçekli metropoliten imar plam plan notlarında, " maddesinde orta konut alanlar", bu alanlarda yoğunluk 60 kişi/ha olup bu alanda %20'nin üzerinde eğime sahip alanlar 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlarda yerleşmeye açılamaz. " hükmü getirilmiş olduğu, ve %20'nin üzerinde eğimli alanların yapılaşmaya açıldığı, -Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onaylanan 1/50000 ölçekli "Güneybatı Ankara Metropoliten İmar Plam"nm temel ilkelerine göre 1/5000Ö ölçekli metropoliten imar planı revizyon önerisinin yeniden ele alındığı, T.C.

2 ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BELEDİYE MECLİSİ Karar NO: /5000 ölçekli nazım imar ve 1/1000 ölçekli Uygulama imar planı üzerinde yapılan incelemede; İlk sunulan teklifte Yaklaşık olarak 364 ha. lık konut alanı planlandığı, Plan genelinde toplam konutta kişinin yaşamasına yönelik Plan kararı Üretildiği, Konut alanları için E, 1000 ve hmax = serbest yapılaşma koşullarının öngörüldüğü, Sosyal donatı alanlarının ayrıldığı ve E: 1.00 ve hmax =serbest olarak karar getirildiği, yapılaşmaya ilişkin hususların plan notlarında belirtildiği, Ortalama yaklaşık 100 ki/ha brüt nüfus yoğunluğu öngören, toplam 2860 hektar planlama alanının da yaklaşık toplam konut, nüfus için gerekli alt merkezler, donatılar ve ulaşım sisteminin oluşturulduğu, Hususları belirlenmiş olup, Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından tarihinde onaylanmış olan ve 5162 sayılı Yasanın 2. maddesi uyarınca İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığına sunulan Yenimahalle İlçesi Y.Yurtçu, A.Yurtçu-Ballıkuyumcu, Temelli (Alcı) Toplu Konut Alanına ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının TOKİ'nin gün ve 5821 sayılı yazı ekinde sunulan ve bu planlama alanıyla bitişik olan 1/1000 ölçekli planla birlikte onaylanmasına ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonu raporu oylanarak oybirliği ile kabul edildi.

3 T.C. ANKARA 16. İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA BİLİRKİŞİ RAPORU ESAS NO: DAVACI: DAVALI: DAVA KONUSU: 2007/2282 Çağdaş Başkent Ankara Derneği Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Ankara ili Yenimahalle İlçesi Aşağıyurtçu ve Ballıkuyumcu Mahallelerinde mülkiyeti TOKİ, Hazine ve şahıs parsellerini kapsayan alanda 1/1000 ölçekli imar planı değişikliğine ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin gün ve 499 sayılı kararının iptali istemi BİLİRKİŞİ SORUSU: Bilirkişi Kurulundan dava konusu 1/1000 ölçekli imar planının taraf iddiaları ve imar mevzuatı da göz önünde bulundurularak şehircilik ilkeleri ve planlama esasları ile kamu yararına uygun olup olmadığının saptanması istenmiştir. YERİNDE İNCELEME: Mahkemenizce verilen karar uyarınca tarihinde Naip Hakim Erkan Atılı başkanlığında dava konusu yerde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmıştır. DAVA DOSYASININ DÖKÜMÜ Bilirkişi Raporunun bu bölümünde dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelerin dökümü yapılacaktır Davacı tarafından İdare Mahkemesine sunulan dava dilekçesinde: 1) Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin gün ve 499 sayılı kararı ile davaya konu 1/1000 ölçekli planın onandığı; 2) Aynı oturumda gün 496 sayılı kararla bölgenin Temakent Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanı ilan edildiği; 497 sayılı kararla 1/ ölçekli plan değişimiğinin onandığı; 498 sayılı kararla 1/5000 ölçekli uygulama imar planının onandığı; bu kararlara karşı da iptal davalarının açıldığı; 3) 1/1000 ölçekli plan onama yetkisinin Büyükşehir Belediyesinde olmadığı; 4) Dava konusu meclis kararında belirtildiği üzere, TOKİ tarafından yapılan 1/ ölçekli plan değişikliği ile Bakanlıkça tarihinde onaylanan 1/ ölçekli Güneybatı Ankara Metropoliten İmar Planında gecekondu önleme bölgesi ve ağaçlandırılacak alan kullanım kararının büyük kısmının orta yoğunluklu konut alanına dönüştürüldüğü ve nüfus yoğunluğunun arttırıldığı; 5) 1/5000 ölçekli planda da nüfus yoğunluğunun ve konut sayısının arttırıldığı; 6) Nüfus yoğunluğunun arttırıldığı, ancak getirilen nüfusun ihtiyacı olan sosyal ve teknik altyapı alanlarının oluşürrulmadığı; İleri sürülerek planın iptali istenmektedir

4 Davalı idarelerden Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından sunulan yanıt dilekçesinde: 1) Büyükşehir Belediyelerinin görev ve yetkilerinin belirtildiği 5216 sayılı yasanın 7/b ve c maddesi ve 5393 sayılı Belediye yasası ile 3194 sayılı İmar Kanununda belirtildiği üzere Büyükşehir Belediyelerinin 1/1000 ölçekli plan onama yetkisinin bulunduğu; 2) 1/1000 ölçekli uygulama imar planı yapılan alanın 5393 sayılı yasamn 73. maddesine istinaden Tema Kent Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alam" olarak ilan edildiği ve bu alanlarda plan onama yetkisinin Büyükşehir Belediyesi yetki alamnda bulunduğu; 3) Alan Büyükşehir Belediyesine katılmadan önce Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından onanmış mevzii imar planlarının bulunduğu ve bu planlardaki yapılaşma koşullarının değiştirilmediği; 4) Planlama alanının Ankara Valiliği tarafından tarih ve 413 sayılı Olur'u ile Toplu Konut Alam ilan edildiği ve bu doğrultuda Toplu Konut İdaresi tarafından planlama çalışmalarının yürütüldüğü; 5216 sayılı Toplu Konut İdaresi Yasası uyarınca İmar Daire Başkanlığına iletilerek bu kapsamda onay işlemlerinin yürütüldüğü Belirtilmektedir Davalı idarelerden Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından sunulan yanıt dilekçesinde:, 1) 5162 sayılı Kanunun 2. maddesi ile değişik 2985 sayılı Toplu Konut Yasasının 4. maddesinde valiliklerce toplu konut iskan sahası olarak belirlenen alanlarda çevre ve imar bütünlüğünü bozmayacak şekilde her tür ve ölçekteki imar planlarım yapmaya, yaptırmaya ve tadil etmeye Başkanlığın yetkili olduğunun belirtildiği; 2) Temakent Kentsel Dönüşüm Alanı ilan edilen bölgede bulunan Hazine mülkiyetindeki taşınmazların tarih ve 2643 sayılı ve tarih ve 805 sayılı Başbakanlık OlurTannca 1164 sayılı Kanunun 5273 sayılı Kanunla Değişik Ek 4. Maddesine göre bedelsiz olarak Toplu Konut İdaresince devir alındığı; 3) Alana ilişkin 1/50.000, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planların Ankara Büyükşehir Belediyesinin tarih ve 497, 498, 499 sayılı kararlarıyla onaylandığı; 4) Dava konusu planların askıya çıkmasından sonra itirazların değerlendirilerek tarih ve sayılı yazı ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına gereği yapılmak üzere gönderildiği; Belirtilmektedir. DEĞERLENDİRME Dava konusu işlem Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin gün ve 499 sayılı kararı ile onanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planıdır. Bilirkişi Kurulundan Aşağıyurtçu ve Ballıkuyumcu Mahallelerini kapsayan dava konusu 1/1000 ölçekli imar planının taraf iddiaları ve imar mevzuatı da göz önünde bulundurularak şehircilik ilkeleri ve planlama esasları ile kamu yararına uygun olup olmadığının saptanması istenmiştir. Bu alana ilişkin olarak plan sürecinin gelişimi, dava dosyasına sunulan bilgi ve belgeler üzerinden takip edilebilmektedir: tarihinde Ankara Çevre Yolunun dışını ve güneybatısını kapsayan alanda Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından 1/ ölçekli Güneybatı Ankara Metropoliten İmar Planı onanmıştır.

5 Söz konusu 1/ ölçekli plamn iptali istemiyle açılan dava sürecinin sonunda Danıştay 6. Dairesi gün ve E:2005/875 sayılı kararıyla plana ilişkin olarak yürütmeyi durdurmuştur. Ankara Büyükşehir Belediyesince hazırlanan 1/ ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planının Plan Raporunda verilen bilgiye göre, Danıştay'ın yürütmeyi durdurma kararının gerekçesi olarak parçacı olması ve abartılı bir alanı yerleşime açması ileri sürülmektedir. - Toplu Konut İdaresi'nin (TOKİ) tarih ve 4176 sayılı olur'u ile 1/ ölçekli Güneybatı Ankara Metropoliten İmar Planı Revizyonu ve 1/5000 ile 1/1000 ölçekli imar planları onaylanmış; TOKİ'nin tarih ve sayılı yazısı ile Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne gönderilerek 5162 sayılı yasanın 2. maddesi uyarınca onanması talep edilmiştir. Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarihli oturumunda dava konusu plan ile beraber 1/50000 ölçekli : plan değişikliği (revizyon) ve 1/1000 ölçekli uygulama imar plam da onanmış; ayrıca bu alan kentsel dönüşüm kapsamına alınmıştır: Belediye Meclisinin gün ve 496 sayılı kararıyla Aşağıyurtçu ve Ballıkuyumcu' yu içeren dava konusu alan "Temakent Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı" ilan edilmiştir. Belediye Meclisinin gün ve 497 sayılı kararıyla 1/50000 ölçekli Metropoliten Nazım İmar Plam Revizyonu onanmıştır. Belediye Meclisinin gün ve 498 sayılı kararıyla 1/5000 ölçekli dava konusu Nazım İmar Plam onanmışta. Belediye Meclisinin gün ve 499 sayılı kararıyla 1/10000 ölçekli Uygulama İmar Plam onanmıştır Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin aym oturumunda, gün ve 525 sayılı karar ile de şu anda Ankara kentinin kapsamlı üst ölçekli plam konumundaki 1/25000 ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planı onanmıştır. Bilirkişi Kurulumuz, bu alana ilişkin olan ve belediye meclisinin aynı oturumunda onanmış 1/ ölçekli plan değişikliği ile 1/5000 ölçekli nazım imar planına ilişkin olarak da Mahkemenizce görülen başka davalarda bilirkişi olarak görevlendirilmiştir. Anılan davalar kapsamında yapılan değerlendirme ve saptamalar, davaya konu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı açısından önemlidir; çünkü üst ölçekte belirlenen çok sayıdaki sakınca ve sorun nedeniyle 1/1000 ölçekli planın da üst ölçeklerdeki sorunların aynen alt ölçeğe yansıması sonucu şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına aykırılıklar içerdiği görülmektedir. Bu nedenle, bilirkişi raporunda, öncelikle 1/ ölçekli plan değişikliği işlemine ilişkin saptamalar; ardından 1/5000 ölçekli nazım imar planına ilişkin değerlendirmeler ve ardından bunların ışığında 1/1000 ölçekli uygulama imar planına ilişkin görüşler sunulmaktadır. 1.1/ ölçekli plan revizyonuna ilişkin görüşler Yukarıda belirtildiği üzere, dava konusu içeren bölgeye ilişkin olarak 2004 yılında Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından Güneybatı Ankara Metropoliten İmar Plam onanmıştır. Bu planın Danıştay 6. Dairesi tarafından tarihinde iptal edildiği de yukarıda belirtilmişti. İptal edilmiş plan üzerinden tarihinde Toplu Konut İdaresince plan revizyonu işleminin onaylanması ve yine TOKİ'nin yazısıyla Büyükşehir Belediyesine gönderildikten sonra Büyükşehir Belediyesince de, önceki 1/50.000

6 ölçekli planın Danıştay tarafından yürütmesinin durdurulduğu bilinmesine rağmen geçersiz olan plan üzerinden tarihinde revizyon işlemi yapılması, usul açısından oldukça sorunlu bir plan sürecine işaret etmektedir. Ancak Bilirkişi Kurulumuz, bu sürecin esası açısından da son derece ciddi sorunlar bulunduğunu saptamıştır. Damştay 6. Dairesi tarafından yürütmesi durdurulan plana ilişkin olarak, dava konusu planlarla aynı oturumda onanan ve mevcut durumda Ankara kentinin kapsamlı üst ölçekli plam konumundaki 1/ ölçekli Başkent Ankara Nazım İmar Planının yasal anlamda ayrılmaz parçası olan Plan Raporunda aşağıdaki değerlendirme yapılmaktadır: "...Bu yayılma ve parçacı üst ölçekli planlama anlayışının en çarpıcı iki örneği, daha önce "güneybatı koridoru" olarak speküle edilen, ve Büyükşehir ile Bakanlık arasmda dava konusu olan alanda, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Büyükşehir Belediyesi işbirliği ile onaylanan 2 ayrı 1/ ölçekli plandır. Bunlardan ilki, Güneybatı Ankara Gelişme Aksı'nda (Eskişehir-Konya yolu ve Çevre otoyolu arasında kalan bölgede) tarihinde Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nca onaylan 1/ ölçekli "Ankara 1990 Nazım Planı Kısmi Revizyonu" dur. Bu plan ile, 2015 planlama çalışmaları kapsamında tanımlanan koridorların varlığı kabul edilip, sürdürülmeye çalışılsa da, plan sadece mücavir alan sınırları ile sınırlanan ve odaklara karar üretemeyen zorunlulukları nedeniyle, koridorlar boyunca oluşturulmuş ışmsal gelişme, yeşil kama sistemi (Eskişehir Yolu Aksı - İncek, Taşpmar Aksı) ve bunlar arasındaki Atatürk Orman Çiftliği açılımı sağlayan havalanma koridorunu tanımlayan makroformun büyük ölçüde yitirildiği gözlemlenmektedir. İkinci olarak, aynı aksta otoyol dışı olarak tanımlanan, Güneybatı Ankara Metropoliten İmar Planı ismiyle Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nca tarihinde bir başka 1/ ölçekli plan onaması daha yapılmıştır. Danıştay 6. Dairesi'nce gün ve E: 2005/875 sayılı kararı ile, parçacı olduğu ve abartılı bir alanı yerleşime açtığı gerekçesiyle yürütmesi durdurulan bu plan da, otoyol dışındaki kentsel yayılma ve kamu kaynakları ve altyapısını verimli kullanacak bir kompakt şema gereksinimi karşısında yetersiz ve sorunlu görülmektedir..." (sayfa 69-70) Ankara Büyükşehir Belediyesi bünyesinde hazırlanan ve belediye meclisince onanan 1/ ölçekli Nazım İmar Planının plan raporunda bu alana ilişkin 2004 onay tarihli 1/ ölçekli planın olumsuz bir plan yaklaşımı olarak değerlendirildiği, aşırı büyüklükte alamn gelişime açılması nedeniyle, kentsel yayılmayı destekleyen bir plan olarak görüldüğü, kentin kaynaklarını ve altyapısını verimli kullanmaya yönelik kompakt bir gelişme şeması öngörüsü içinde çelişkili olduğu vurgulanmaktadır. Anılan 1/25000 ölçekli Nazmı İmar Planında en ağırlıklı gelişme koridorlarından biri dava konusu alanın bulunduğu Eskişehir Yolu aksı olmakla beraber, daha kompakt ama aym zamanda da boşluklu (sürekli konut gelişmesi şeklinde olmayan) bir gelişme şeması öneri geliştirdiği bilinmektedir.

7 Şu anda geçerli olan 1/ ölçekli Başkent Ankara Nazım İmar Planının plan raporunda ilk 1/ ölçekli plan ile kentsel yayılmanın desteklendiği belirtilmekte, ve Danıştay 6. Dairesi tarafından da burada aşırı büyüklükte alamn konuta açıldığı vurgulanmaktayken, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin gün ve 497 sayılı kararıyla onanan 1/50000 ölçekli Metropoliten Nazım İmar Planı Revizyonunun ilk plandan da daha fazla alanı gelişmeye açması ilginçtir. Şekil l'de 2004 yılında Bakanlıkça onanmış olan 1/ ölçekli plan görülmektedir. Şekil 2'de ise gün ve 497 sayılı belediye meclis kararı ile onanan 1/ planın 1. kısmı yer almaktadır. Söz konusu meclis kararından anlaşıldığı üzere 1/ plan onayında yine TOKİ tarafından yapılan öneri doğrultusunda çevredeki alana ilişkin öneri de onanmıştır. Dava dosyasına da iki kısımdan oluşan 1/ plan tadilatı konmuştur. Plan tadilatının 2.kısmı (Ballıkuyumcu ve batıyı kapsayan) Şekil 3'te görülebilir. Şekil 1: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından tarihinde onanan 1/ ölçekli Güneybatı Ankara Metropoliten İmar Planı (yürütmesi 2006'da durdurulan plan)

8 Şekil 2'de görülen 1/ ölçekli plan tadilatında, değişiklik sınırının içindeki alanda daha sık tarama görülmektedir: bu alanlarda önceki plana göre yoğunluk arttırılarak, önceki planda 60kişi/ha iken 130 kişi/ha yoğunluk öngörülmüştür. Geri kalan sarı renk ile ve daha geniş taramalı alanlarda yoğunluk önceki planda olduğu gibi 60 kişi/ha yoğunluktadır; zaten bunlar plan değişikliği onama sınırının dışındadır. Bu onama sınırının batısmda ve bitişik olarak aynı karar ile onandığı anlaşılan 2. kısım plan değişikliğinde ise, Ballıkuyumcu bölgesi ve önceki planda batıdaki ağaçlandırılacak alanlar içerilmekte; hem Ballıkuyumcu ve çevresinde ilk plana göre yoğunluk arttırılarak 60 kişi/ha

9 olan yoğunluk 100 kişi/ha öngörülmekte; hem de önceki planda ağaçlandırılacak alan olarak ayrılan yerler de aym yoğunlukla (100 kişi/ha) konut gelişimine açılmaktadır (Şekil 3) yılında Danıştay 6. Dairesince yürütmesi durdurulmuş bir plan ile dava konusunu ilgilendiren 1/ ölçekli plan arasında yaptığımız bu karşılaştırmanın nedeni, Danıştay 6. Dairesi tarafından abartılı büyüklükte alan açıldığı gerekçesiyle iptal edilen plandan soma, aynı alanda bu plandakinden de daha fa/la alanın konut {gelişimine açılması; yoğunlukların r.ifjdi boyutlarda arttırılarak buraya öngörülen nüfusun da büyük oranda arttırılmasıdır. 1/ ölçekh plandaki yaklaşımın, Danıştay 6. Dairesinin bu alandaki planlamaya ıltşkin gün ve E:2005/875 sayılı kararına aykırılık taşıdığı açıktır. -

10 Şehircilik ilkeleri ve planlama yaklaşımları açısından da, kentin gelişme koridoru bile olsa, kent çeperinde yer alan bu alanın kentin merkezi bir alanıymış gibi yüksek yogunluktâtlâ-ve boşluksuz bir yapı içinde geliştirilmesi tutarlı ve doğru bir planlama yaklaşımı olarak değerlendirilemez. 2.1/5000 ölçekli nazım imar planına ilişkin değerlendirme 1/5000 ölçekli nazım imar planının aynı oturumda onanan ve avnı alana ilişkin 1/ ölçekli plana uyumlu olmadığı saptanmıştır. Bunun yanı sıra, 1/5000 ölçekli plan şu anda Ankara kenrinjn_jcgpsamlı _vefet Ölçeldinazım imar planı olarak kabul edebileceğimiz ı/o.uuu ölçekli 2023 BaşkentAîiEara Nazmîlmar Plam kapsamında da çeşitli aykırılıklar barındırdığı saptanmıştır. 1/5000 ölçekli planda. 1/25000 ölçekli planın bu alanaılişkin kısmında fsekil 4) öngörülen acık alan - yapılı alan dengesi korunmamıştır: Tema Park dışında, toplu konut alanları arasında süreklilik oluşturulan yeşil âtan koridorları oluşturulmamıştır. Bazı alanlarda yeşil bantlar öngörülmüş olsa da, bunlar üst ölçekli (1/25000) plamn öngördüğü açık alan sistemine oranla oldukça sınırlıdır. Kent girişi temalı yeşil alan önerisinin de alt ölçekte küçültüldüğü; yolun kuzeyinde son derece sınırlı bir alan bırakıldığı görülmektedir. 1/25000 ölçekli Nazım İmar Plan Ankara kentinin tümünü kapsayan üst ölçekli çerçeve plandır. Nazım imar plam ile aynı oturumda onanmış olan üst ölçekli bu plana uyumsuzluk önemli bir sorundur. Belirlenen uyumsuzluk konuları önemlidir; özellikle de burada çok daha yoğun bir yapılı çevre önerilmesi ve boşluklu bir yapının sürdürülmemesi, sürekliliği olan yeşil alan koridorlarının oluşturulmaması üst ölçekli plan yaklaşımına aykırıdır. Bunların yanında, 1/5000 ölçekli nazım imar plam kendi içinde değerlendirildiğinde de önemli sakincaiar saptanmıştır. J^entin çeperinde bugün henüz gelişme olmamış bu alanın "bu derece boşluksuz bir yapı içinde oldukça yoğun bir konut alam öngörülmesi şehircilik ve planlama ilke ve kuramlarıyla çelişmektedir. Ayrıca, bu planın üst ölçeğini oluşturan 1/50000 ölçekli plan değişikliğinde, bu bölgeye ilişkin olarak orta yoğunluklu alanlarda 100 kişi/ha; yüksek yoğunluklu alanlarda 130 kişi/ha öngörüsü varken, 1/5000 ölçekli planda orta yoğunluklu konut alanlarında yoğunluk 120 kişi/ha; yüksek yoğunluklu konut alanlarında yoğunluk 150 kişi/ha olarak arttırılmıştır. Üst ölçekli planda kesin biçimde verilmiş bir yoğunluk karannın alt ölçekte arttın 1masr"Söz konusu olamaz. Bu yoğunluk artırımı "dt JK dikkate almdığmda, Damştay 6. Dairesi tarafından 2006 yılında yürütmesi durdurulan 1/ ölçekli plamn öngördüğü gelişmenin de çok üzerinde bir gelişme ve nüfus öngörüsü olduğu anlaşılmakta olup, yürütmeyi durdurma kararının temel gerekçesi olan abartılı büyüklükte alanların gelişmeye açılması sorununun 1/5000 ölçekli planda daha daraltarak sürdüğü görülmektedir. Nitekim, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planların plan açıklama raporunda dava konusu plan île bu bölgede kişilik gelişme öngörülmektedir. Bu son derece önemli bir nüfustur ve bir yeni kent önerisi niteliğindedir. Gelişme koridorlarında öneriler 1/25000 ölçekli plancla yapılmış olsa da, bu plan 2023 hedef yılını temel almaktadır. Dava konusu alanda ise nazım plan ve uygulama planları yapılmış olup, kişiyi barındıracak şekilde konut yapılması öngörülmektedir. Bu gelişme koridorunun bu kadar hızlı bir şekilde gelişmeye açılması için, Ankara kentinde konut gereksinimi olduğu söylenemez. Tam tersine Ankara kentine ilişkin 8

11 yapılan pek çok araştırmada ciddi boyutta konut sunum fazlası olduğu saptanmıştır. Dolayısıyla, bu alandaki nazım plan ve uygulama plam ile toplu konut alanlarının geliştirilmesi sürecinin başlatılması doğru bir yaklaşım olarak değerlendirilmemektedir; kentin gelişme koridorunda etaplamalarla aşamalı biçimde gelişmenin sağlanması gerekir.

12 TKA: Toplu Konut Alanları Yukarıyurtçu Aşağıyurtçu Temapark (Disneyland öngörülen yer) Kent giriş kapısı önerisi Ballıkuyumcu Şekil 4: Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından gün ve 525 sayılı kararla onanan 1/ ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planının dava konusu alana ilişkin kısmı Ulaşım önerileri açısından da 1/5000 ölçekli nazım imar planının sorunlar barındırdığı saptanmıştır. 50 metre genişliğindeki Eskişehir Yolu bu alanda devlet karayolu konumuyla en üst kademe ulaşım bağlantısıdır. Bu yol transit trafik taşıdığı; yüksek kapasitede ve (görece) yüksek hızda trafiğe olanak sağlayacak şekilde tasarlandığı için 50 metre genişliğindedir. Trafik planlama ilkeleri çerçevesinde 50 metre genişliğinde vol. gerçekten de otoyol, hızyolları gibi şehirlerarası trafik akımım taşımak amaçh vollar için öngörülen genişliktir, "icazım İmar Planı plan incelendiğinde, öneri konut alanları içindeki arter yolların bir kısmının da 50 metre genişliğinde önerildiği görülmektedir. Otoynl ve fıızyohı kapasitesinde hır"vi^ıırı konut alanlarında toplayıcı yol işleviyle önerilmesi trafik planlama ilkelerine aykırıdır: yolların kademeli bir şekilde şehir içine ve konut alanlarına girildikçe genişliklerinin azaltılması, kapasitenin ve trafik hızının azaltılması amacını taşımaktadır. Ulaşım ve trafik planlamada yol kademeienmesi yaklaşımı olarak bilinen bu yaklaşım, evrensel bir ilkedir ve ülkemizde de ulaşım planlamasında temel alınan bir konudur. Dava konusu örnekte ise bu kademelerime yaklaşımının çok sınırlı olduğu, ve 50 metrelik toplayıcı yollar nedeniyle oldukça sorunlu ve sakıncalı bir yaklaşımının bulunduğu söylenebilir. YoHarm kademelenmesi yaklaşımının ardında, şehir içi ve konut alanlarına girdikçe trafik hızının azaltılması, ağır araçların girmesinin özendirilmemesı gibi tratık güvenliği açısından önemli konuların pîivence altına alınması amacı yatmaktadır Nazım İmar Planında konut alanları içinden devlet karayolu genişliğinde yolların öngörülmesi ulaşım ve trafik planlama ilkeleri açısından kabul edilebilir bir yaklaşım değildir. 10

13 2.1/1000 ölçekli nazım imar planına ilişkin değerlendirme Bir planlama alanında temel arazi kullanım kararlarını, yapılı alan - açık alan dengesini, arazi kullanım öğeleri arasındaki ilişkiyi ve ulaşım sistemine ilişkin genel kurguyu 1/5000 ölçekli nazım imar planları belirler; 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarında ise nazım imar planının anılan genel yaklaşımlarında değişiklik söz konusu değildir. Uygulama imar planları üst ölçeklerde belirlenen gelişme karar ve öngöriilerinin uygulamaya esas olacak şekilde aynntılandmlmasıdır. Bu nedenlerle, davaya konu 1/1000 ölçekli plana ilişkin incelemede, üst ölçekli planlarda ve özellikle 1/5000 ölçekli nazmı imar planında saptanan sorunların aynı biçimde devam ettiği görülmektedir. Şekil 5'te 1/1000 ölçekli uygulama imar planının 1/75000 ölçekte alman çıktısının kopyası görülmektedir. Burada, boşluksuz ve açık alanın sınırlı olduğu konut bölgesi şeması algılanmaktadır: Bölgede tema park önemli bir açık alandır; ancak 1/25000 ölçekli çerçeve planın Öngörüsü olan süreklilik teşkil eden yeşil alan koridorlarının oluşturulamadığı; önerilen yeşil bantların oldukça sınırlı olduğu gönilmektedir. 1/25000 ölçekli planda öngörülen mekansal kurgunun (boşluklu yapı, sürekliliği olan yeşil koridorlar) 1/1000 ölçekli planda bulunmadığı görülmektedir. 1/1000 ölçekli plan şeması (Şekil 5) kentin dışındaki bu alanda oluşturulan büyük boyuttaki, büyük alan kaplayan ve kentin bu kısmında olması beklenecek yoğunlukların üzerinde bir yoğunlukta (ve belirtildiği üzere oldukça boşluksuz bir yapı içinde) konut gelişme öngörülerini açıkça göstermektedir. 1/5000 ölçekli planda, 1/ ölçekli ve Danıştay 6. Dairesince yürütmesi durdurulan plandakinin de üzerinde yoğunluk ve alan büyüklükleriyle konut gelişmesi önerildiği belirtilmişti. Bu durumun 1/1000 ölçekli dava konusu plan için de aynı şekilde geçerli olduğu, bu planın da s Danıştay 6. Dairesinin bu alandaki planlamaya ilişkin gün ve E:2005/875 sayılı kararına aykırılık taşıdığı görülmektedir. 1/SOpO nlf-pvli planda ayrılan büyük ticaret alanının. 1/1000 ölçekli uygulama imar planında alışveriş merkezi olarak tammlandığı görülmektedir. Oldukça abartılı bir büyüklüğe sahip' bu alışveriş merkezi önerisinin gerekçesi anlaşılamamış olup, doğru bir planlama yaklaşımı olarak-da değerlendirilmemektedir. Ankara kentinde ardı ardına açılan büyük alışveriş merkezlerinin mevcut kent merkezine, geleneksel ticaret alanlarına, trafik yoğunluğuna, sürekli artan özel araç kullammma etkilerini araştırmak belediyelerimiz açısından öncelikli bir konu olmalı ve bu konuda bir geliştirme/denetleme politikası belirlenmesi gerekmektedir. Bu konular üzerinde plan açıklama raporunda da irdeleme yapılmaması önemli bir eksikliktir. Bu yönde bir gereksinim olduğu inandırıcı değildir ve burada bu büyüklükte bir alışveriş merkezi önerisi de planlama ilkeleri kapsamında geçerli gerekçelerden yoksundur. Özetle, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı da üst ölçekli 1/ plan değişikliği ile 1/5000 ölçekli nazım imar planında saptanan sakıncaları barındırmaktadır. 11

14 Şekil 5: Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından gün ve 499 sayılı kararla onanan dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı. 4. Kentsel Dönüşüm ve Gelişme Alanına ilişkin değerlendirme Dava dosyasındaki bilgilerden anlaşıldığı üzere davaya konu plamn içerdiği bölge, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin gün ve 496 sayılı kararıyla "Temakent Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı" ilan edilmiştir. Bu işlem davamızın konusu olmamakla beraber, Bilirkişi Kurulumuz "yeni konut gelişme" alanı olan bölgenin kentsel dönüşüm yaklaşımıyla ele alınmasının, evrensel planlama ilke ve yaklaşımlarıyla çeliştiği gibi, 5393 sayılı Belediye Kanunumun kentsel dönüşüm ve 12

15 gelişim alanları ile ilgili 73. maddesine de aykırı olduğunu vurgulama gereği duymuştur. Kentsel dönüşüm yapılı bir kentsel çevreye 13

16 müdahale edilerek buranın değiştirilmesi ve dönüştürülmesi işlemidir: Ya işlev değiştirilerek, mevcut kentsel arazi kullanımından farklı bir işleve (arazi kullammına) dönüştürülmesi, ya aynı işlev (arazi kullanımı) korunarak kentsel yapının yeniden geliştirilmesi, ya da iyileştirilmesi işlemidir. Tüm dünyadaki deneyimler ve ilgili literatür kapsamında, kentsel dönüşüm olgusunun sadece yapılı alana ve eskimiş kent parçalarına müdahale türü olduğu açıkça bilinmektedir. Dava konusunda ise, boş ve gelişme olmamış bir alanda yeni konut gelişimi öngörülmekte olup, yeni gelişme alanlarına ilişkin olarak 3194 sayılı İmar Kanunu ile Plan Yapım Yönetmeliği ve 18. madde Yönetmeliği zaten yeterli yasal uygulama araçlarıdır. İlgili meclis kararında belirtildiği gibi Tema Parkının geliştirilmesi sürecinde parkın farklı belediye sınırlarında kalmasından kaynaklanan uygulama sorunlarının çözümü ise, kentsel dönüşüm için gerekçe olamaz sayılı yasanın ilgili 73. maddesinde verilen tanımlar kapsamında da, bu gerekçe öne sürülerek kentsel dönüşüm ve gelişim alam ilan edilmesinin söz konusu olamayacağı anlaşılmaktadır. Bu yasa maddesindeki "kentin eskiyen kısımları" ifadesi önemlidir; ve "konut alanları, sanayi ve ticaret alanları, teknoloji parkları ve sosyal donatılar oluşturmak" süreçlerinin de eski kent dokusunun dönüştürülmesi ve yeniden geliştirilmesi kapsamında anlaşılması gerekir. Bir başka deyişle, bu yasa maddesindeki "gelişim alanı" konusu boş ve yeni gelişme alanlarındaki yeni kentsel gelişime işaret etmemektedir. Buradaki gelişim olgusu, eskiyen kent dokusunda kentsel dönüşüm yapılması ve bu alanların yeniden geliştirilerek konut alanları, sanayi ve ticaret alanları, teknoloji parkları ve sosyal donatı alanları olarak yeniden geliştirilmesi şeklinde yorumlanmalıdır. Eğer bu yasa maddesi, yeni gelişme alanları için uygulanabilecek bir düzenleme olsaydı, her yeni gelişme alam kentsel dönüşüm ve gelişim alanı ilan edilir, bu işlem sonucunda tüm ölçeklerde plan yetkisi büyükşehir belediyelerine geçtiği için, büyükşehirlerde yer alan yeni konut gelişme alanlarına yönelik olarak ilçe belediyelerinin hiçbir plan yapma yetkisi kalmazdı. Bu ise mevcut imar mevzuatımızla çelişen bir durum olacaktır. Anılan yasa maddesinin, mevcut imar mevzuatında tanımlanan plan yapma yöntem ve yaklaşımları yerine geçmesi söz konusu olasnaz. B» yasa maddesi, eskiyen ve dönüştürülmesi (ve yeniden geliştirilmesi) gereken kent parçalarına yönelik olarak, alışılagelmiş imar plam uygulamasından farklı olan bir yaklaşım içinde alanın projelendirilmesine olanak tanımaktadır. Mevcut yapılı çevrenin değiştirilmesi ve dönüştürülmesi imar plam yaklaşımı ile çözülmesi güç bir süreç olduğu için bu yönde yaklaşımlar ve yasal çerçeve geliştirilmiştir. Dolayısıyla, bu yasa maddesinin yeni gelişme alamnda veya herhangi bir imar planı yaklaşımında araç olarak kullanılması, ilgili yasa maddesindeki tanımlara aykırı olacaktır. Ankara'da olduğu gibi ülkemizdeki bazı diğer büyükşehir belediyelerinde de dönüşüm yaklaşımının boş ve geliştirilmesi düşünülen alanlara uygulandığı görülmekte ve dolayısıyla kavramın hatalı kullanıldığı anlaşılmakta olup, Bilirkişi Kurulumuz, bu davanın konusu olmasa da bu yaklaşımın hatalı olduğu saptamasının önemle vurgulanması gerektiği görüşündedir. SONUÇ Bflîıkişi Kurulumuz, yukandaki incelemelerin ışığında, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin gün ve 499 sayılı kararıyla onanan 1/1000 ölçekli nazım imar planının şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına aykırılıklar taşıdığı; planın dayanağı olan 1/ ölçekli plan değişikliği ile 1/5000 ölçekli nazım imar planına ilişkin olarak saptanan tüm sakıncaların dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planında da bulunduğu; bu planın Danıştay 6. Dairesinin bu alandaki planlamaya ilişkin gün ve E:2005/875 sayılı 14

17 kararına aykırılık taşıdığı; ayrıca belediye meclisinin aynı gün ve oturumunda onanan ve Ankara kentinin kapsamlı üst ölçek çerçeve plam konumundaki 1/25000 ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planımn kentin bu kısmına ilişkin plan kararlarına aykırılıklar banndrrdığı sonuçlarına varmıştır. 15

18 T.C. ANKARA 16. İDARE MAHKEMESİ DAVACI VEKİLİ : ÇAĞDAŞ BAŞKENT ANKARA DERNEĞİ : AV. MUZAFFER YILMAZ İran Cad. No:21 Karam İş Merkezi C ESAS NO : 2007/2282 KARAR NO : 2008/1149 DAVALILAR VEKİLİ VEKİLİ Blok 6. Kat Kavaklıdere/Ankara : 1- ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI : AV. ÖZLEM ALTUNSABAN - Aynı Adreste 2- TOPLU KONUT İDARESİ BAŞKANLIĞI Ankara : AV. GÜLTEN HALİS - Aynı Adreste DAVANIN OZETI : Ankara Yenimahalle ilçesi, Aşağıyurtçu ve Ballıkuyumcu Mahallelerinde mülkiyeti TOKI, Hazine ve şahıs parsellerini kapsayan alanda 1/1000 ölçekli imar planı değişikliğine ilişkin tarih ve 499 sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi kararının, davalı belediye tarafından ilçe belediyesinin yetkileri hiçe sayılarak 1/1000 ölçekli imar planı değişikliği kararının alındığı? dava''konusu karar ile yapı ve nüfus yoğunluğunun arttırıldığı, ancak getirilen nüfusun ihtiyacı olan fiziki ve teknik koşullar ile altyapı ihtiyacının oluşturulmadığı, kamu yararı ve hizmet gerekleri dışında haksız kazanç ve rant elde etme amacına yönelik olarak hiçbir bilimsel ve teknik inceleme ve araştırma yapılmaksızın alınmış dava konusu kararın 3194 sayılı İmar Kanunu'na ve ilgili Yönetmeliklere aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir. ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI SAVUNMASININ ÖZETİ: Usûl yönünden, davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği, esas yönünden ise; planlama alanının Ankara Valiliği'nin tarih ve 413 sayılı "olur"u ile Toplu Konut Alanı olarak ilan edildiği, bu kapsamda Ankara Büyükşehir Belediyesi ile Toplu Konut İdaresi tarafından planlama çalışmalarının birlikte yürütüldüğü, planlama alanına ilişkin yeterli donatı alanı oluşturulmadığı iddiasının asılsız olduğu, dava konusu işlemin usule ve mevcut mevzuata uygun olduğu ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır. TOPLU KONUT İDARESİ BAŞKANLIĞI SAVUNMASININ ÖZETİ: Usûl yönünden, davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği, esas yönünden ise; 2985 sayılı Kanunun 4. maddesi uyarınca anılan maddede belirtilen alanlarda her tür ve ölçekteki imar planlarını yapmaya, yaptırmaya ve tadil etmeye yetkilerinin bulunduğu, Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Aşağıyurtçu-Ballıkuyumcu Mahallesinde bulunan idareleri mülkiyetindeki alanları da kapsayan alanın Toplu Konut Alanı ilan edilerek Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na onaylanmak üzere gönderilen dava konusu planın tarih ve 499 sayılı kararla onandığı, imar planlarının mevzuata uygun hazırlanması ve kesinleşmesi hususunda gerekli iş ve işlemlerin yasa ve ilgili mevzuata uygun olarak yerine getirildiği ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır. 1

19 T.C. ANKARA 16. İDARE MAHKEMESİ ESAS NO : 2007/2282 KARAR NO : 2008/1149 TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Ankara 16. İdare Mahkemesi'nce davalı idarelerin usuli itirazı yerinde görülmeyerek işin gereği görüşüldü: Dava; Ankara Yenimahalle İlçesi, Aşağıyurtçu ve Ballıkuyumcu Mahallelerinde mülkiyeti TOKİ, Hazine ve şahıs parsellerini kapsayan alanda 1/1000 ölçekli imar planı değişikliğine ilişkin tarih ve 499 sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi kararının iptali istemiyle açılmıştır sayılı İmar Kanunu'nun "Tanımlar" başlıklı 5 nci maddesinde "Uygulama imar Planı; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır. " hükmü bulunmaktadır sayılı Toplu Konut Kanunu'nun 4. maddesinin 1. fıkrasında "Başkanlık, gecekondu dönüşüm projesi uygulayacağı alanlarda veya mülkiyeti kendisine ait arsa ve arazilerde veya valiliklerce toplu konut iskan sahası olarak belirlenen alanlarda çevre ve imar bütünlüğünü bozmayacak şekilde her tür ve ölçekteki planlar ile imar planlarını yapmaya, yaptırmaya ve tadil etmeye yetkilidir. Bu planlar; büyükşehir belediye sınırları içerisinde kalan alanlar için büyükşehir belediye meclisi tarafından, il ve ilçe belediye sınırları ile mücavir alanları içerisinde kalan alanlar için ilgili belediye meclisleri tarafından, beldelerde ve diğer yerlerde ilgili valilik tarafından, planların belediyelere veya valiliğe intikal ettiği tarihten itibaren üç ay içerisinde aynen veya değiştirilerek onaylanır. Belediyeler ve valilik tarafından üç ay içerisinde onaylanmayan planlar Başkanlık tarafından re'sen onaylanır. Belediyeler, valilik veya Başkanlık tarafından onaylanan bu planlar; askı, ilan ve itiraza dair kararlar da dahil olmak üzere 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerine göre belediyeler ve ilgili kamu kurumları tarafından yapılacak tüm işlemler Başkanlık tarafından re'sen yapılmak suretiyle yürürlüğe konur" düzenlemesi mevcuttur. Dava dosyasının incelenmesinden; davanın, Ankara Yenimahalle İlçesi, Aşağıyurtçu ve Ballıkuyumcu Mahallelerinde mülkiyeti TOKI, Hazine ve şahıs parsellerini kapsayan alanda 1/1000 ölçekli imar planı değişikliğine ilişkin tarih ve 499 sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclis Kararının iptali istemiyle açıldığı, 1/1000 ölçekli imar planı değişikliğine ilişkin dava konusu kararın şehircilik ilkeleri, planlama esasları ile kamu yararına uygun olup olmadığının saptanabilmesi amacıyla Mahkememizin tarih ve E:2007/2282 sayılı ara kararı ile bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Öğretim Üyelerinden oluşan bilirkişi heyetince düzenlenen raporda özetle; 1/ ölçekli plan revizyonuna ilişkin görüşler kısmında; 1/50000 ölçekli Güneybatı Ankara Metropoliten İmar Planının tarihinde Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nca onaylandığı, söz konusu imar planının iptali istemi ile Danıştay 6. Dairesinde açılan davada tarih ve E:2005/875 sayılı kararla yürütmenin durdurulması kararı verildiği, anılan 1/50000 ölçekli planın Danıştay 6. Dairesi tarafından yürütmesinin durdurulmasına rağmen geçersiz olan bu plan üzerinden tarihinde revizyon işlemi yapılmasının sorunlu bir plan sürecini işaret ettiği, dava konusu plan ile aynı oturumda onanan ve mevcut durumda Ankara kentinin kapsamlı üst ölçekli planı konumundaki 1/25000 ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planının yasal anlamda bir parçası olan plan raporunda, 1/50000 ölçekli Güneybatı Ankara Metropoliten imar Planının Bayındırlık ESAS NO : 2007/2282 KARAR NO : 2008/1149

20 T.C. ANKARA 16. İDARE MAHKEMESİ ve Iskan Bakanlığı'nca tarihinde onamasının yapıldığı ve bahsi geçen planın Danıştay 6. Dairesinin tarih ve E:2005/875 sayılı kararı ile parçacı olduğu ve abartılı bir alanı yerleşime açtığı gerekçesiyle yürütmesinin durdurulduğunun belirtildiği, şu anda geçerli olan 1/25000 ölçekli Başkent Ankara Nazım İmar Planının plan raporunda ilk l/50000_ölçekli plan ile kejıtselyayılrnanınjiesteklejıdiği belirtilmekte ve Danıştay ildairesi tarafından da burada aşırı büyüklükte alanın konuta açıldığı vurgulanmakta iken, dava konusu plan ile ilk plandan daha fazla alanın gelişmeye açılmasının doğru olmadığı, önceki imar planınmda yoğunluk 60 kişi/ha iken bazı alanlarda 130 kişi/ha, bazı alanlarda da 100 kişi/ha olarak öngörüldüğü, dolayısı ile yoğunlukların arttırıldığı, önceki planda ağaçlandırılacak alan olarak ayrılan yerlerin aynı yoğunlukla konut gelişimine açıldığı, şehircilik ilkeleri ve planlama yaklaşımları açısından da, kentin gelişme koridoru olsa bile kent çeperinde yer alan bu alanın kentin merkezi bir alanıymış gibi yüksek yoğunluklarla ve boşluksuz bir yapı içinde geliştirilmesinin tutarlı ve doğru bir planlama yaklaşımı olarak değerlendirilemeyeceği, 1/5000 ölçekli nazım imar planına ilişkin değerlendirme kısmında; 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planının aynı oturumda onanan ve aynı alana ilişkin 1/ ölçekli planla uyumlu olmadığı, Ankara kentinin, üst ölçekli ve kapsamlı nazım imar planı olan 1/25000 ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planı'nda öngörülen açık alan-yapılı alan dengesinin alt ölçekli planda korunmadığı, Tema Park dışında toplu konut alanları arasında süreklilik oluşturan yeşil alan koridorlarının oluşturulmadığı, bazı alanlarda yeşil bantlar öngörülmüş olsa da bunların üst ölçekli (1/25.000) planın öngördüğü açık alan sistemine oranla oldukça sınırlı olduğu, kent girişi temalı yeşil alan önerisinin de alt ölçekte küçültüldüğü, yolun kuzeyinde son derece sınırlı bir alan bırakıldığı, 1/5000 lik planda orta yoğunluklu konut alanlarında yoğunluğun 120 kişi/ha, yüksek yoğunluklu konut alanlarında yoğunluğun 150 kişi/ha olarak öngörüldüğü, oysa ki 1/ ölçekli plan değişikliğinde bu bölgeye ilişkin orta yoğunluklu alanlarda yoğunluğun 100 kişi/ha, yüksek yoğunluklu alanlarda 130 kişi/ha olarak öngörüldüğü, üst ölçekli planda kesin biçimde verilmiş bir yoğunluk kararının alt ölçekte arttırılmasının söz konusu olamayacağı, ulaşım önerileri açısından da 1/5000 ölçekli nazım imar planının sorunlar barındırdığı, otoyol ve hızyolu kapasitesindeki bir yolun (Eskişehir Yolu) konut alanlarında toplayıcı yol işlevi ile önerilmesinin trafik planlama ilkelerine aykırı olduğu, 1/1000 ölçekli uygulama imar planına ilişkin değerlendirme kısmında; bölgede Tema Parkın önemli bir açık alan olduğu, ancak 1/ ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planı'nm öngörüsü olan süreklilik teşkil eden yeşil alan koridorlarının oluşturulamadığı, önerilen yeşil bantların oldukça sınırlı olduğu, 1/ ölçekli planda öngörülen mekansal kurgunun (boşluklu yapı, sürekliliği olan yeşil koridorlar) 1/1000 ölçekli planda bulunmadığı, dava konusu planın, kentin dışında oluşturulan büyük alan kaplayan ve kentin bu kısmında olması beklenecek yoğunlukların üzerinde bir yoğunlukla, boşluksuz bir yapı içinde konut gelişme öngörülerini gösterdiği, 1/5000 ölçekli plandaki 1/ ölçekli plan ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onaylanan tarihli 1/ ölçekli Güneybatı Ankara Metropoliten İmar Planının da üzerinde yoğunluk ve alan büyüklükleriyle konut gelişmesi önerilmesi durumunun dava konusu 1/1000 ölçekli plan için de aynı şekilde geçerli olduğu, 1/5000 ölçekli planda ayrılan büyük ticaret alanının, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında alışveriş merkezi olarak tanımlandığı, oldukça abartılı bir büyüklüğe sahip bu alışveriş merkezi önerisinin gerekçesinin anlaşılamadığı ve doğru bir planlama yaklaşımı olarak değerlendirilmediği, dava konusu planın üst ölçekli 1/ plan değişikliği ile 1/5000 ölçekli nazım imar ESAS NO : 2007/2282 KARAR NO =2008/1149 planında saptanan sakıncaları barındırdığı açıklamasına yer verilmiş olup, söz konusu bilirkişi raporu hükme esas alınacak nitelikte görülmüş, davalı idarelerce yapılan itirazlar raporu kusurlandıracak nitelikte görülmemiştir.

21 T.C. ANKARA 16. İDARE MAHKEMESİ Bu durumda; anılan bilirkişi raporu ile dosyada bulunan bilgi ve belgelerin birlikte - değerlendirilmesinden, dava konusu 1/1000 -ölçekli uygulama imar planının şehircilik ve planlama ilkelerine uygun olmadığı, ulaşım ve trafik planlama ilkeleri çerçevesinde sakıncalı yaklaşımlar getirdiği, ve Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisindeki alanın tümü için hazırlanan 1/25000 ölçekli 2023 Başkent Ankara İmar Planı kararlarına aykırılıklar taşıdığının belirlenmesi karşısında dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Ote yandan; planlar arasındaki hiyerarşik bağlantı gözönüne alındığında, dava konusu planın dayanağını teşkil eden 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğine ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin tarih ve 498 sayılı kararının iptali istemiyle açılan davada Mahkememizin tarih ve E:2007/2283, K:2008/1148 sayılı karan ile anılan Meclis kararının iptaline karar verildiğinden, bu plana dayalı olarak yapılan dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğine ilişkin tarih ve 499 sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi' kararında bu yönü ile de hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 1.560,02 YTL yargılama gideri ile 350,00 YTL avukatlık ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücreti ile bilirkişi ücreti avansından artan miktarın ve tekemmül eden dosyada hakkında hüküm verilmeyen yürütmenin durdurulmasına ilişkin 21,40 harç tutarının isteği halinde davacıya iadesine, kararın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere 13/10/2008 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. Başkan ALİ RIZA YEGENOĞLU Uye EKREM MUSAOĞLU Uye DENİZ KÖSE YARGILAMA GİDERLERİ Başvurma Harcı: Karar Harcı : Vekalet Harcı : Keşif ve Bilirkişi Ücreti Posta Gideri : TOPLAM 13,10 YTL 13,10 YTL 2,20 YTL 1457,42 YTL 74,20 YTL 1560,02 YTL