FOTOELEKTRİK OLAY. n.h.c FOTOELEKTRİK OLAY. Işık Şiddeti. Işık Yayan Kaynağın Gücü. Foton Enerjisi

Transkript

1 FOTOELEKTRİK OLAY FOTOELEKTRİK OLAY Işığın yapısı için öne sürülen mdellerden birisi de tanecik mdelidir. Işığın tanecikli yapıda lduğunu ispatlayan bazı laylar vardır. Ftelektrik layı da bu laylardan biridir. h : Planck sabiti ( h= 6, j.s ) : Işığın frekansı (s -1 ) : Işığın dalga byu (m) c : Işık hızı ( c= m/s ) E : Ftnun enerjisi ( jule ) Ftnun enerjisi; frekansı ile dğru, dalga byu ile ters rantılıdır. Frekansın artış sırasına göre, görülebilen ışık renkleri kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, mr biçiminde sıralanır. Buna göre, mr ışığın enerjisi kırmızı ışığın enerjisinden büyüktür. Negatif (-) yüklü temiz bir çink levha elektrskpun tpuzuna bağlanıp, bir ark lambasından çıkan kuvvetli ışık, ince kenarlı bir kuartz mercekten geçirilerek levha üzerine düşürüldüğünde elektrskpun yaprakları hızla kapandığı gözlenir. Bu da bize ışığın metalden elektrn söktüğünü gösterir. Çink levha () yüklenirse yapraklarda bir değişme gözlenemez. Bunun nedeni ışık çink levhadan () yük sökmemiştir. Kuartz mercek yerine cam mercek kullanılırsa, ya da kuartz merceğin önüne cam knulursa yapraklarda değişme gözlenmez. Bunun sebebi; adi cam dalga byu 4 A ile 8 A arasında değişen görünür ışınları geçirir. Dalga byu 4 A dan küçük lan mr ötesi ışınları geçiremez. Kuartz ise mr ötesi ışınları geçirebilir. Demek ki çinkdan elektrn sökebilen ışınlar mr ötesi ışınlardır. Çink levha yerine (-) yüklü alkali metal sürülmüş levha knulursa, cam mercek kullanıldığında ya da kuartz mercek önüne cam knulduğunda da elektrskbun yapraklarında kapanma lur. Demek ki, alkali metallerden görünür ışınlar da elektrn sökebilmektedir. Işığın metallerden elektrn sökmesi layına ftelektrik lay, sökülen elektrnlara da ftelektrn denir. Elektrnu kparan ışık taneciklerine de ftn adı verilir. Ftn Enerjisi Planck, ışık enerjisinin kuanta denilen paketler hâlinde taşındığına dair görüşlerini açıkladıktan kısa bir süre snra, 195 yılında, Einstein ışık enerjisinin ftn denilen tanecikler hâlinde yayıldığını açıkladı. Kütlesi lmayan ve ışık hızıyla hareket eden ftn; etkileşimlere parçacık larak girer fakat dalga larak yayılır. Kütle çekiminden etkilenir. Farklı renkteki ışıkların enerjileri birbirinden farklıdır. Ftnların sahip lduğu enerji; E= h. bağıntısı ile hesaplanır. c, = h.c E = h. = Işık enerjisi, ışığı luşturan ftnların tplam enerjisidir. Işık şiddeti ise ışık kaynağından birim zamanda yayılan tplam enerjiyi ifade eder ve kaynaktan birim zamanda yayılan ftn sayısı ile dğru rantılıdır. Ftn enerjisi genellikle çk küçük değerlere sahip lduğu için, birim larak jule yerine elektrnvlt (ev) kullanılır. 1 Vltluk ptansiyel farkı altında hızlandırılan bir elektrnun kazandığı kinetik enerjiye 1 ev denir. Ftnun enerjisi ev cinsinden, dalga byu Angs 1 ev = 1, jule, 1 J = 6, ev dur. tröm (A) alınırsa h.c değeri yaklaşık larak 14 ev.a değerini alır. Buna göre enerji frmülü; h.c 14 (ev.a) E = = (A) Işık Şiddeti lur. Işık kaynağından birim zamanda yayılan tplam enerjiye ışık şiddeti denir. Bu enerji ftnlarla taşındığına göre ışık şiddeti, birim zamanda yayılan ftn sayısı ile dğru rantılıdır. Işık Yayan Kaynağın Gücü Güç, birim zamanda yapılan iş veya harcanan enerjidir. Buna göre, kaynağın gücü, E P = t n tane ftnun gücü; n.h.c P =.t h.c P =.t lur. bağıntısı ile hesaplanır. 1

2 ÖRNEK-1 : Dalga byu 134 A lan bir ftnun enerjisi kaç jule değerindedir? (h=6, J.s, c= m/s) ( J) ÖRNEK-5 : 16 watt gücünde 6 A ışık yayan turuncu renkli gece lambası 6 saat byunca çalıştırılıyr. Buna göre; a) Yayılan ışığın enerjisi kaç ev dir? b) 6 saat byunca kaç ftn yayınlanır? ( h.c =14 ev.a, 1 ev = 1, jule ) a) ev b) 18.1 adet ÖRNEK- : Frekansı 1, Hz lan bir ftnun enerjisi kaç ev değerindedir? (h=6, J.s, 1 ev = 1, J ) (,66 ev) ÖRNEK-6 : Gücü W lan bir lamba harcadığı enerjinin %16 sını dalga byu 6 A lan ftn larak yayıyr. ÖRNEK-3 : Yaydığı ışığa 99, watt güç harcayan bir lambadan yayı lan ışığın dalga byu A dur. Buna göre, lambanın 1 saniyede yaydığı ftn sayısı kaçtır? ( h.c =14 ev.a, 1 ev = 1, jule ) (1 tane) Buna göre, lambanın 1 saniyede yaydığı ftn sayısı kaçtır? ( h.c =14 ev.a, 1 ev = 1, jule ) ( tane) ÖRNEK-4 : Işık gücü, watt lan bir laser kaynağı 6 A dalga byunda ışık yaymaktadır. Bu kaynaktan 1 saniyede kaç ftn çıkar? ( h.c =14 ev.a, 1 ev = 1, jule ) (, tane) ÖRNEK-7 : Gücü P lan ışık kaynağı t sürede enerjisinin %5 sini, dalga byu lan ftnlar hâlinde yayıyr. Buna göre, yayılan ftn sayısını veren bağıntı aşağıdakilerden hangisidir? (h : planck sabiti, C : ışık hızı) P.t. P.t. P.t. h.c h.c A) B) C) D) E) h.c h.c h.c P.t. P.t.

3 FOTOSEL ( Ftelektrik Lamba ) Işık enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren düzeneğe ftsel denir. Örnek larak ele aldığımız çink ve benzeri metallerden ftelektrnların sökülmesi için, mr ötesi ışınlar gerekiyrdu. Ancak sdyum, ptasyum, lityum ve sezyum gibi alkali metallerden gözle görülen ışıkla da elektrn sökülebilmektedir. Bu nedenle ftelektrik lambanın (ftsel) yapımında genellikle alkali metal kullanılır. Bir ftsel devresi şekildeki gibidir. Katt üzerine ışık düşmediği zaman devre açıktır ve akım geçmez. Katt üzerine ışık düştüğünde ise katttan sökülen elektrnlar ant tarafından çekilir, devre kapanır ve ampermetre sapar. Yani devreden bir akım geçmeye başlar. Metal yüzeye gönderilen bir ftn, enerjisini metalin yüzeyinde bulunan tek bir elektrna aktararak yk lur. Bir ftn ancak bir elektrn sökebilir. Bir elektrnu metal bir yüzeyden kparabilmek için ftnun sahip lması gereken en küçük enerji miktarına bağlanma (eşik) enerjisi denir ve bu enerji E b veya E ile gösterilir.bağlanma enerjisi kullanılan metallerin cinsine göre farklılık gösterir. Herhangi bir metalin bağlanma enerjisine eşit enerjili bir ftnun frekansına eşik frekansı( ), dalga byuna ise eşik dalga byu ( ) denir. Buradan hareketle bağlanma enerjisi; E b = h. = bağıntısı ile bulunur. Ftnun enerjisi, bağlanma enerjisinden küçükse, elektrn sökülmez. Eşik enerjisinden daha büyük enerji taşıyan bir ftn, enerjisinin eşik enerjisi kadarlık kısmını elektrnu sökmede harcar, geriye kalan kısmı da kparılan elektrna kinetik enerji larak aktarılır. Sökülen elektrnların kinetik enerjisi E ftn - E bağlanma kadardır. Einstein in Ftelektrik Denklemi Işığın tanecik karekterini dğrulayan ftelektrik layının açıklanmasında Einstein tarafından bulunan ftelektrik denklemi kullanılır. Bu denklem enerji krunumunun bir ifadesidir. Ftelektrik denklemi, E ftn = E b E k E ftn : Gönderilen ışığın enerjisi E b : Metalin bağlanma enerjisi E kinetik : Kpan ftelektrnun kinetik enerjisi Denklem açılarak yazılırsa; h. = h. h.c 1 m.v m h : Planck sabiti : Gelen ışığın frekansı : Eşik frekansı m : Kpan elektrnun kütlesi v m : Kpan elektrnun maksimum hızı A 3 Buna göre; 1- < ise metalden elektrn sökülmez. - = ise elektrn sökülür, fakat sökülen elektrnun kinetik enerjisi sıfır lur. 3- > ise sökülen elektrnun maksimum kinetik enerjisi E K(max) = h (- ) lur. Maksimum kinetik enerji - frekans grafiği şekildeki gibi, dğru şeklinde lur. E E K b Burada; : Eşik frekansı : Gelen ftnun frekansı E b : Elektrnların metale bağlanma enerjisi E K : Kpan elektrnun maksimum kinetik enerjisi Grafikte E b = h. lduğundan dğrunun eğimi; tan = E b = h planck sabitini verir. Bu eğim, tüm metallerle yapılan ftelektrik deneylerde sabittir. Grafik dğrusal lduğundan, gelen ftnların frekansları, kpan ftelektrnların kinetik enerjisiyle dğru rantılıdır. Bazı metallerle yapılan ftelektrik deneylerde sökülen elektrnların maksimum kinetik enerjilerinin frekansa bağlı değişim grafiği şekildeki gibidir K(max) Sezyum Lityum Magnezyum 14-1

4 ÖRNEK-1 : Bir metale E enerjili ftnlar düşürüldüğünde sökülen ftelektrnların maksimum kinetik enerjileri 3 ev, E enerjili ftnlar düşürüldüğünde de 8 ev luyr. Bu metale 3E enerjili ftnlar düşürülürse, sökülen elektrnların maksimum kinetik enerjileri kaç ev lur? (E k =13 ev) ÖRNEK-4 : X metalinden elektrn sökebilecek ışığın eşik dalga byu 4 A dur. Bu metal Y ışığı ile aydınlatıldığında elektrnlar yüzeyden 1,9 ev lik kinetik enerji ile kurtuluyr. Buna göre, Y ışığının dalga byu kaç A dur? ( h.c =14 ev.a) ( 48 A ) ÖRNEK- : Bir ftelektrik layında kullanılan metalin eşik frekansı, s -1 dir. Bu metalden sökülen ftelektrnların kinetik enerjileri 1,.1 15 s -1 frekanslı ışık kullanıldığında E 1, 1, s -1 frekanslı ışık kullanıldığında E luyr. Buna göre E 1 ranı kaçtır? E ( 1/ ) ÖRNEK-5 : Bağlanma enerjisi 1,98 ev lan bir ftduyar yüzeyin katduna, dalga byu 5 A lan ışık düşürülüyr. Buna göre, a) Sökülen elektrnların kinetik enerjisi kaç J dür? b) Yüzeyden sökülen ftelektrnların maksimum hızı kaç m/s dir? (m e = kg, 1 ev=1, J, h.c =14 ev.a) 4 a) E = J, b) v max = 1 11 m/s 3 ÖRNEK-3 : Dalga byu 4 A lan mr ışık, bağlanma enerjisi,8 ev lan sdyum üzerine düşürülüyr. Ftelektrnların maksimum kinetik enerjisi kaç ev lur? ( h.c =14 ev.a ) (,8 ev ) ÖRNEK-6 : Dalga byu 6 A lan ışık demeti ftsel lambanın kattuna düşüyr. Sökülen elektrnların maksimum kinetik enerjisi 1, J lduğuna göre, ( 1 ev=1, J ) a) Yüzeyin bağlanma enerjisi kaç ev tur? b) Eşik dalga byu kaç A dur? a)e b = 1 ev b) =14 A 4

5 ÖRNEK-7 : Metal bir levha, frekansı değiştirilebilen ışık kaynağı ile aydınlatıldığında levhadan kpan elektrnların maksimum kinetik enerjisinin, gelen ışığın frekansına bağlı değişim grafiği şekildeki gibi luyr. Buna göre, kaç s -1 dir? ( h= 6, J.s ) 3,3 E -19 Enerji(1 J) b 4 Frekans 14-1 (1 s ) ( s -1 ) ÖRNEK-9 : Ftelektrik layda sökülen elektrnların maksimum kinetik enerjilerinin, katt üzerine gönderilen ışığın frekansına bağlı grafiği şekildeki gibidir. Buna göre; a) frekansı kaç 1 14 s -1 dir? b) E 1 enerjisi kaç 1-19 J dür? ( h= 6, J.s ) E 1 6,6-19 E (1 J) K(max) (1 s ) a) 1 b) 3,3 ÖRNEK-8 : Bir metal üzerine değişik frekanslarda ışık düşürüldüğünde, kpan elektrnların maksimum kinetik enerjileri ile ışığın frekansı arasındaki ilişki şekildeki gibidir. E (1 J) Buna göre; a) Metal için eşik frekansı ve dalga byu nedir? b) Metal için bağlanma enerjisi kaç ev dir? ( h= 6, J.s ; c = m/s ) k(max) (1 s ) ÖRNEK-1 : E k(max) (ev) Bir metalden sökülen ftelektrnların maksimum kinetik enerji- 5 lerinin ftn frekanslarına göre grafiği şekil- Frekans deki gibidir. -3,1 Grafikteki verilenlere göre, metalin eşik dalga byu kaç A dur? ( h.c =14 ev.a ) ( 4 A ) a),5.1-6 m= 5 A b) J=,5 ev 5

6 FOTOELEKTRİK AKIMI Ftelektrik devrede ftelektrnların anda ulaşması ile luşacak akıma ftelektrik akım denir. Ftelektrik devrede metal levhadan sökülen ve anta birim zamanda ulaşan elektrn sayısını etkileyen tüm değişkenler, ftelektrik akımı da etkiler. Devrede üreteç yksa; Şekilde katt yüzeyine, bağlanma enerjisinden daha büyük enerjili ftnlar gönderildiğinde burada kpan Katt Ant ftelektrnların bir kısmı anta ulaşarak devrenin tamamlanmasını sağlar. Anta ulaşan elektrnlar sayesinde ampermetrenin üzerinden akım Ampermetre geçer. Bu devrede ampermetreden geçen ftelektrik akım (i ); 1. Işık şiddeti ile dğru rantılıdır. Işık şiddetinin, yani ftn yğunluğunun artırılması katttan sökülen ftelektrnların sayısını artırır ve anda daha çk elektrn ulaşabilir.. Işık enerjisi ile dğru rantılıdır. Gelen ftnların enerjisini artırmak için ftnların frekansları artırılmalı veya dalga byları azaltılmalıdır. Gelen ftnların enerjisinin büyük lması durumunda yüzeyden kpan ftelektrnların kinetik enerjisi büyük lur ve ant yüzeyine ulaşma ihtimali kadar fazla lur. 3. Yüzeyden kpan ftelektrnların kinetik enerjisini artırmak için bağlanma enerjisi küçük lan yüzeyler kullanılmalıdır. Bu durumda büyük kinetik enerjiye sahip lan ftelektrnların anta ulaşma ihtimalleri artmış lur. 4. Metal levhalar arasındaki uzaklıkla ters rantılıdır. Işık düştüğünde rasgele yönlere saçılan elektrnlar ant - katt arası mesafe azaldığında anta çarpma ihtimalleri artar. Uzaklık artırılırsa i azalır. 5. Katta gelen ftnlara engel lmamak şartıyla, ant yüzeyinin büyüklüğü ile dğru rantılıdır. 6. Kaynağın levhaya uzaklığı ile ters rantılıdır. Kaynaktan çıkan ışık hüzmesi katta paralel geliyrsa kaynağın uzaklığı ftelektrik akımı değiştirmez. Ancak nktasal bir kaynak kullanılıyrsa katta yaklaştırılan kaynaktan çıkan ftn yğunluğu artacağından ftelektrik akımı da artar. ÖRNEK : Bir ftelektrik deneyinde metalden kpan elektrnların kinetik enerjisini değiştirmek için, I. Metalin cinsi II. Işığın şiddeti III. Işığın frekansı niceliklerinden hangilerinin tek başına değiştirilmesi gerekir? ( I ve III ) 6 Üretecin pzitif kutbu anta negatif kutbu katta bağlı ise; Bir ftsel devreye şekildeki gibi üreteç bağlandığında anttan katta dğru bir elektrik alan luşur. Bu durumda elektrik alan içindeki ftelektrnlara elektrik alana zıt yönde bir elektriksel kuvvet etki eder. Ftelektrnların sahip lduğu kinetik enerjiye ek larak W = ev enerjisini de alan ftelektrnlar anta daha çk sayıda ve daha yüksek enerji ile varacaklardır. Bu da ftelektrik imax akımını artırır. Ptansiyel farkının belli bir i değere ulaşmasından itibaren katttan kpan elektrnların tamamı Vd anta ulaşır. Bu durumda akım maksimum değere ulaşır. Katttan sökülen ftelektrnların tümünü anta ulaştıran gerilime dyma gerilimi (V d ), dyma gerilimindeki akıma da dyma akımı ya da maksimum akım (i max ) denir. Dyma geriliminin etkisi ile maksimum akıma ulaşıldıktan snra ftelektrik akım şiddeti, 1. Işığın frekansı. Ant katt arası uzaklık 3. Ant levhanın yüzey alanının büyüklüğü niceliklerinden etkilenmez. Ancak ftelektrnların sayısını artıracak değişiklikler maksimum akımı artırır. Ftelektrnların her birinin anta çarptığında kinetik enerjisi; ÖRNEK : Katt Katdunun eşik enerjisi 1,1 ev lan ftsel lambaya dalga byu 4 A lan ışık düşürülmektedir. - h. ev = E b E k Ant ma bağıntısından bulunur. Devreye şekildeki gibi 3 vltluk üreteç bağlanırsa, anta çarpan - elektrnların en büyük hızlı lanı kaç ev enerji ile çarpar? V=3 vlt ( h.c =14 ev.a ) ( 5 ev )

7 Üretecin pzitif kutbu katta negatif kutbu anta bağlı ise; ÖRNEK-1 : Şekildeki devredeki ftselin katdunda kullanılan alkali meta lin eşik dalga byu 31 A dur. Katt Ant Şekildeki gibi ftsel lambada üretecin () kutbu katta, (-) kutbu da anta bağlanırsa, katttan anta dğru bir elektrik alan luşur. Elektrik alan içinde kalan ftelektrnlara etki eden elektriksel kuvvet, katttan sökülen ftelektrnların anta ulaşmasını engelleyecektir. Fakat buna rağmen büyük hıza sahip lan ftelektrnlar akımın geçişini devam ettirir. Katt - ant arası ters gerilimin belli bir değerinde akım kesilir. Akımın kesilme sebebi ftelektrnların maksimum kinetik enerjilerinin bile anta ulaşmaya yetmemesidir. Ftelektrik akımını sıfır yapan bu ptansiyel farkına, kesme ptansiyel farkı (V k ) denir. Kesme ptansiyel farkının büyüklüğü ftelektrnların maksimum kinetik enerjileriyle dğru rantılıdır. Elektrnun yükü e lmak üzere elektrnun kinetik enerjisi ile kesme ptansiyel farkı arasında, bağıntısı vardır. Bu değer Einstein in ftelektrik denkleminde yerine knursa; farkı, Katt eşitliğine dönüşür. Bu bağıntıdan da görüldüğü gibi kesme ptansiyel 1. Gelen ışığın frekansı ile dğru rantılıdır. Frekans arttıkça artar, azaldıkça azalır.. Gelen ışığın dalga byu ile ters rantılıdır. Dalga byu arttıkça azalır, azaldıkça artar. 3. Kattdaki metalin bağlanma enerjisi ile ters rantılıdır. Bağlanma enerjisi arttıkça azalır, azaldıkça artar. Kesme ptansiyel farkına ulaştıktan snra ftn sayısını artırıcı bir değişiklik yapılırsa, ya da ant - katt yüzeylerinin büyüklüğü değiştirilirse veya ant - katt - 1 e. V k = m v max h.c = h. = Eb e. V k birbirine yaklaştırılırsa, bunların hiçbirinde yeniden akım geçmesi sağlanamaz. i Ant ma max i V k Ftselin katdunun yüzeyine - gönderilen ftnların enerjileri 1 ev lduğuna göre, sökülen 4 V ftelektrnların maksimum kinetik enerjisi kaç ev tur? ( h.c =14 ev.a ) ( ev ) ÖRNEK- : Elektrnların bağlanma enerjisi 3 ev lan bir ftsel lam banın katdunun yüzeyine 48 A dalga bylu ışık düşürülüyr. Devrede luşan ftelektrik akımı durduracak kesme gerilimi kaç vlt lur? ( h.c =14 ev.a ) ( V ) ÖRNEK-3 : Bir ftsele X, Y ışıkları düşürüldüğünde luşan ftelektrik akımın maksimum değeri sırasıyla i, i, kesme ptansiyel farkı da V, V luyr. Buna göre, I. X in ışık akısı Y ninkinden büyüktür. II. X in ışık akısı Y ninkinden küçüktür. III. X in enerjisi Y ninkinden büyüktür. yargılarından hangileri dğrudur? ( II ve III ) 7

8 Akım Gerilim Grafikleri L i K V K V i L K L Aynı ftsel lambaya gönderilen K ve L ışık demetleri için ftelektrik akım - ptansiyel farkı grafiği şekildeki gibi ise; Akımların maksimum değerlerinin farklı lması, K nın ışık şiddetinin (ftn sayısının) L ninkinden büyük lduğunu gösterir. Kesme gerilimlerinin eşit lması da, K ve L ışık ftnlarının enerji, frekans ve dalga bylarının (renklerinin) aynı lduğunu gösterir. max i K V K V L K i L i L Aynı ftsel lambaya gönderilen K ve L ışık demetleri için ftelektrik akım - ptansiyel farkı grafiği şekildeki gibi ise; Maksimum akımların aynı lması K ve L ışıklarının şiddetlerinin (ftn sayılarının) eşit lduğunu gösterir. K nın kesme geriliminin L den büyük lması ( V K > V L ) K ftnlarının enerjisinin L ftnlarının enerjisinden büyük lduğunu gösterir. Dlayısıyla K nın frekansı L den büyük, K nın dalga byu L den küçüktür. Aynı renkli K ve L ışık demeti farklı ftsellere gönderildiğinde ftelektrik akım - ptansiyel farkı grafiği şekildeki gibi lursa, Einstein in ftelektrik denkleminden, h. = E b e. V K gelen ışığın ftnlarının enerjisi aynı lduğundan, K nın kesme geriliminin L ninkinden büyük lması, K ışınlarının ulaştığı metalin bağlanma enerjisinin L ışınlarının ulaştığı metalinkinden küçük lduğunu gösterir. max i K V K V L K i L i L Bağlanma enerjilerinin aynı lduğu farklı iki ftsel lambaya gönderilen K ve L ışık demetlerinin ftelektrik akımın - ptansiyel farkına bağlı grafikleri şekildeki gibi ise, Maksimum akımların eşit lması K ve L ışık şiddetlerinin (ftn sayılarının) eşit lduğunu gösterir. Kesme ptansiyel farklarının eşit lması da K ve L ışık ftnlarının enerjilerinin eşit lduğunu gösterir. Dlayısıyla K ve L ftnlarının frekansları ve dalgabyları aynıdır. K nın i akımının L den büyük lması, K ışınlarının gönderildiği ftselde ant - katt arasındaki uzaklığın küçük lduğundan veya K ışınlarının kullanıldığı ftseldeki katt levhanın yüzey alanının büyük lmasından kaynaklanır. V V 1 max V 3 i Akıları eşit, farklı frekanstaki ışıklar, aynı ftsel lambaya aynı biçimde düşürülürse, ftelektrik akım - ptansiyel farkı grafiği şekildeki gibi lmaktadır. Burada ışık frekanslarının artışı i akımının artışına neden lurken, maksimum ftelektrik akımını (i max ) etkilememektedir. Einstein in ftelektrik denkleminde, h. = E b e. V K bağlanma enerjileri eşit lduğuna görekesme ptansiyel farkının büyük lması halinde, gelen ftnun da enerjisinin büyük lduğu anlaşılır. 8

9 FOTOELEKTRİK OLAY 1 1. Frekansı 1 15 s -1 lan ftnların enerjisi kaç J dür? ( h= 6, J.s ) A) B) 3, C) 5, D) 6, E) 7, Enerjileri E X, E Y lan X, Y ftnlarının dalga byları sırasıyla, 3 dir. Buna göre, E X E Y ranı kaçtır? 1 1 A) B) C) 1 D) E) 3 3. Bir cismin yaydığı ışık ftnlarının dalga byu A lduğuna göre, ftnların frekansı kaç Hz dir? ( c = m/s, 1 A = 1-1 m ) A) B) C) D) E) Frekansı lan 1 tane X ftnunun tplam enerjisi E X, frekansı 5 lan 5 tane Y ftnunun tplam enerjisi E Y dir. Buna göre, E X E Y ranı kaçtır? 1 1 A) B) C) 1 D) 5 E) , m dalga byunda ışıma yapan bir cismin yaydığı herbir ftnun enerjisi kaç J dür? ( 1 ev = 1, J, h.c = 14 ev.a ) A) 1, B) 3, C) 4, D) 6, E) 8, Frekansı 5. 1 s -1 lan bir ışık demetinin tplam enerjisi jule dür. Bu demetteki ftn sayısı N lduğuna göre, N kaçtır? ( h= 6, J.s ) A) B) C) D) E) Dalga byu = A lan ışın demetinde bir ftnun enerjisi E dir. Buna göre, dalga byu = 6 A lan ışık demetinde bir ftnun enerjisi kaç E dir? A) B) C) D) 1 E) Bir elektrik lambası, gücünün watt lık bölümü ile = 66 A dalga bylu ftnlar yayıyr. Bu lambanın 9 saniyede yaydığı dalga bylu ftn sayısı kaçtır? ( h= 6, J.s, c = m/s ) A) B) 1 C) 6. 1 D) 1 1 E)

10 9. Gücü ev/s lan lambadan yayılan ftnların enerjisi ev tur. Buna göre, lambadan 1 s de yayılan ftn sayısı kaçtır? A) B) C) D) E) Gücü 3 W lan bir lambadan yayılan ışığın dalga byu 5 A dur. Lamba %5 verimle çalıştığına göre, 11 dakikada yayılan ftn sayısı kaçtır? ( h= 6, J.s, c = m/s ) A), B) C) D) E) Gücü 6,4 watt lan bir ışık kaynağından 1 dakikada Hz frekanslı kaç ftn yayılır? ( h= 6, J.s ) A). 1 B). 1 1 C) D) 6. 1 E) Bir ışık kaynağı gücünün 11 watt lık bölümü ile dalga byu m lan ftnlar yaymaktadır. Buna göre, 3 saniyede bu ışık kaynağından çıkan ftn sayısı kaçtır? ( h= 6, J.s, c = m/s ) A) 1 5 B) 1 C). 1 1 D). 1 E) , m dalga bylu ışınlar yayan bir ışık kaynağının gücü 1,8 W tır. Buna göre, ışık kaynağından saniyede yayılan ftn sayısı kaçtır? ( 1 ev = 1, J, h.c = 14 ev.a ) A) 1 3 B) 1 7 C) 1 4 D) 1 19 E) Gücü 6 watt lan bir lamba = 4, m dalga bylu ftnlar yayıyr. Bu lambanın 3 saniyede yaydığı ftn sayısı nedir? ( h= 6, J.s, c = m/s ) A) B) C) Bir lambadan yayılan ışığın dalga byu 44 A dur. D) 4. 1 E) %1 verimle çalışan bu lambadan 1 dakikada yayılan ftn sayısı 1,. 1 1 lduğuna göre, bu lambanın gücü kaç watt tır? ( h= 6, J.s, c = m/s ) A) 6 B) 75 C) 9 D) 1 E) 3 Mehmet Necati YILMAZ Fizik Öğretmeni

11 FOTOELEKTRİK OLAY 1. Bir ftelektrik deneyinde X metalinden kpan ftelektrnların maksimum kinetik enerjisi; dalga byu 48 A lan ışık kullanıldığında E, dalga byu 31 A ışık kullanıldığında E luyr. Buna göre, X metalinden elektrn sökebilen ftnun minimum enerjisi kaç ev tur? ( h.c = 14 ev.a ) 5. Frekansı Hz lan ftnlar, metal bir bir yüzey üzerine düşürüldüğünde kpan ftelektrnların maksimum kinetik enerjisi 1,7 ev luyr. Buna göre, metalin eşik enerjisi kaç ev tur? ( 1 ev = 1, J, h = 6, J.s ) A) 6, B) 5 C) 3,3 D) 1,6 E),8 A) 1 B) C) 3 D) 4 E) 5. Bir metale E enerjili ftnlar düşürüldüğünde sökülen elektrnların maksimum kinetik enerjileri ev, E enerjili ftnlar düşürüldüğünde sökülen elektrnların maksimum kinetik enerjileri 5 ev luyr. Buna göre, metalin eşik enerjisi kaç ev tur? A) 1 B) C) 3 D) 4 E) 5 6. Eşik enerjisi W lan K metaline frekanslı ftnlar, eşik enerjisi 3W lan L metaline 3 frekanslı ftnlar düşürülüyr. K, L metallerinden sökülen ftelektrnların maksimum kinetik enerjileri sırasıyla E K, E L luyr. Buna göre, E K E L ranı kaçtır? 1 1 A) B) C) D) 3 E) Elektrnların bağlanma enerjisi 3, ev lan bir metal yüzey, ftn enerjisi 6,8 ev lan bir ışıkla aydınlatılıyr. Bu yüzeyden sökülen elektrnlar metali kaç ev luk kinetik enerji ile terk eder? A) 1 B) 6,8 C) 4, D) 3,6 E) 3, 4. Bir metale frekanslı ftnlar düşürüldüğünde sökülen elektrnların maksimum kinetik enerjileri 1 ev, frekanslı ftnlar düşürüldüğünde 6 ev luyr. Bu metale, 3 frekanslı ftnlar düşürülürse, sökülen elektrnların maksimum kinetik enerjileri kaç ev lur? 7. Elektrnların bağlanma enerjisi jule lan bir metal yüzeyi, dalga byu = m lan ışıkla aydınlatılıyr. Buna göre, yüzeyden sökülen elektrnların maksimum kinetik enerjisi kaç jule dür? ( h= 6, J.s, c = m/s ) A) 7, B) 4, C) 1, D), E), A) 15 B) 14 C) 13 D) 1 E) 11

12 8. Bağlanma enerjisi 4 ev lan alüminyum ile bağlanma enerjisi 6,4 ev lan platinyumun eşik frekansları A, P dir. Buna göre, A P ranı kaçtır? A) B) C) D) E) Bağlanma enerjisi 1, J lan bir metal yüzeyden elektrn kparan ışığın eşik frekansı kaç s -1 dir? ( h= 6, J.s ) A) 1 14 B) C) D) E) Eşik enerjisi,75 ev lan sdyum metaline dalga byu 31 nm lan ftnlar gönderiliyr. Buna göre, metalden sökülen elektrnların maksimum kinetik enerjileri kaç J dur? ( h.c = 14 ev.a, 1 nm = 1-9 m, 1 A = 1-1 m, 1 ev = 1, J ) 13. Eşik frekansı lan bir metale 4 frekanslı ışık düşürüldüğünde sökülen ftelektrnların maksimum hızı v luyr. Buna göre, metale 1 frekanslı ftnlar düşürülürse ftelektrnların maksimum hızı kaç v lur? A) 1 B) C) 3 D) E) 3 A) B) 1, C) 1, D). 1 - E) 1, Bir metalden kparılan elektrnların maksimum kinetik enerjileri 5, ev luyr. Gönderilen ışığın ftn enerjisi 18,4 ev lduğuna göre, metalin eşik frekansı kaç Hz dir? ( 1 ev = 1, J, h = 6, J.s ) A) 1, B) 3, C) 6, Bir metale dalga byu A lan ışık düşürüldüğünde kparılan ftelektrnların kinetik enerjilerinin 3 ev lduğu gözleniyr. Bu metale 31 A dalga bylu ışık düşürülürse kpan elektrnların kinetik enerjisi kaç ev lur? ( h.c = 14 ev.a ) A) 1, B),8 C),6 D),3 E),1 D) E) 9, Bağlanma enerjisi 4,5 ev lan demir levha üzerine frekansı s -1 lan ftnlar gönderiliyr. Buna göre, sökülen elektrnların maksimum kinetik enerjileri kaç J lur? ( 1 ev = 1, J, h = 6, J.s ) A) 6, B) 7, C) Bir metalden elektrn sökebilecek ışığın eşik dalga byu 5 A dur. Bu metal L ışığı ile aydınlatıldığında elektrnlar yüzeyden 7,5 ev luk kinetik enerji ile kurtuluyr. Buna göre, L ışığının dalga byu kaç A dur? ( h.c = 14 ev.a ) A) 14 B) 48 C) 36 D) 37 E) 496 D) 1, E), Mehmet Necati YILMAZ Fizik Öğretmeni

13 FOTOELEKTRİK OLAY 3 1. Bir ftelektrik deneyinde kpan elektrnların kinetik enerjisi; I. Ant - katt arasındaki uzaklık II. Işığın şiddeti III. Katdun yapıldığı metalin eşik enerjisi niceliklerinden hangilerine bağlıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 4. Bir metale dalga byu = 31 A lan ışık düşürüldüğünde kpan ftelektrnların enerjileri ev luyr. Aynı metale = 14 A luk ışık düşürülürse ftelektrnların kinetik enerjisi kaç ev lur? ( h.c = 14 ev.a ) A) 8 ev B) 6 ev C) 4 ev D) ev E) 1eV D) II ve III E) I, II ve III. Bir ftelektrik layda ftelektrnların kinetik enerjilerini artırmak için; I. Daha büyük dalga bylu ışık kullanmak II. Kattta eşik enerjisi daha küçük metal kullanmak III. Kullanılan ışığın ışık akısını artırmak işlemlerinden hangileri yapılmalıdır? 5. Bir metal yüzeyine 9, ev enerjili ftnlar gönderildiğinde, ftelektrnların kinetik enerjisinin en büyük değeri 3 ev luyr. Buna göre, ftnun eşik dalga byu kaç A dur? ( h.c = 14 ev.a ) A) 1 B) C) 3 D) 4 E) 5 A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 3. Şekildeki ftsele dalga byu 31 A lan ftnlar katt yüzeyine düşürüldüğünde kpan elektrnların kinetik enerjisi 1 ev luyr. Ampermetre Devreye dalga byu 155 A lan ftnlar düşürülürse kpan elektrnların maksimum kinetik enerjisi kaç ev lur? ( h.c = 14 ev.a ) A) B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 6. Bir ftelektrik deneyinde, elektrnların metale bağlanma enerjileri 7, J dür. Metale E enerjili ftnlar düşürüldüğünde kparılan ftelektrnların hızı en fazla m/s luyr. 7. Buna göre, E kaç J dür? ( elektrnun kütlesi kg dır.) A) 8, B) 8, C) 7, D) 9, E) 9, Bağlanma enerjisi ev lan ftsele, dalga byu 31 A lan ftn düşürüldüğünde ftelektrnların maksimum kinetik enerjisi kaç ev lur? ( h.c = 14 ev.a ) A) 4 B) 3 C) D) 1 E) 3

14 8. Eşik dalga byu 4 A lan metal yüzeyine 5 A dalga bylu ışık düşürülürse sökülen elektrnların kinetik enerjisi kaç jule lur? ( h.c = 14 ev.a ) A) 13,. 1 - B) 8, C) 9, D) 3, E) 33, Eşik dalga byu 4 lan metal yüzeyine, enerjisi E lan dalga bylu ışık düşürülüyr. Buna göre, sökülen ftelektrnların maksimum kinetik enerjileri kaç E dir? A) B) C) 1 D) E) Bir ftsel yüzeyine 4 ev enerjili ışık düşürüldüğünde sökülen ftelektrnların maksimum kinetik enerjileri 1, ev larak ölçülüyr. Buna göre, ftsel kattunun bağlanma enerjisi kaç ev tur? A) 6 B) 4,8 C) 3,6 D),8 E) 1,6 13. Bağlanma enerjisi E lan metale ev enerjili ftnlar düşürüldüğünde kpan elektrnların hızı sıfır luyr. Aynı metale 4 ev enerjili ftnlar düşürülürse, kpan elektrnların kinetik enerjileri kaç jule lur? ( 1 ev = 1, J ) A), B) C) 1, D) 3, E) 6, Bir metal yüzeyden elektrn sökebilmek için dalga byu en çk 3 A lan ışık kullanılıyr. Buna göre, katdun eşik enerjisi kaç jule dür? ( h= 6, J.s, c = m/s, 1 A = 1-1 m ) A) 6, B) 4, C) 3, D), E), Eşik dalga byu 31 A lan bir metal yüzeyine E enerjili ftnlar düşürülüyr. Sökülen ftelektrnların kinetik enerjisi,3 ev lduğuna göre, gelen ışığın enerjisi kaç ev tur? ( h.c = 14 ev.a ) 14. Elektrnların bağlanma enerjisi E B lan bir metal yüzeye dalga bylu ışık düşürüldüğünde bu yüzeyden sökülen ftelektrnların maksimum kinetik enerjisi 4 ev luyr. = 775 A lduğuna göre, E B kaç ev dir? ( h.c = 14 ev.a ) A) 1, B) 7,1 C) 6, D) 4,6 E) 3,1 A) 4,6 B) 6,3 C) 7, D) 8,6 E) 9,4 Mehmet Necati YILMAZ Fizik Öğretmeni

15 FOTOELEKTRİK OLAY 4 1. Ftelektrik deneyinde X, Y, Z ftsellerinden sökülen elektrnların maksimum kinetik enerjilerinin, gelen ftnların frekanslarına göre değişim grafiği şekildeki gibidir. E (1 J) K X Y Z 14-1 (1 s ) 3. Şekildeki grafik bir ftelektrik deneyinde kullanılan ftnların frekanslarına bağlı larak kpan ftelektrnların maksimum kinetik enerjisini göstermektedir. E (1 J) K (1 s ) Buna göre, m dalga bylu ftnlar hangi ftselden elektrn sökebilir? ( c = m/s ) A) Yalnız X B) Yalnız Y C) Yalnız Z D) X ve Y E) X, Y ve Z Buna göre, deneyde kullanılan metalin eşik dalga byu kaç A dur? ( c = m/s, 1 A = 1-1 m ) A) 6 B) 5 C) 36 D) 48 E) 396. Maksimum kinetik enerji E -E Bir ftsele düşürülen ftnların frekansları ile kpan ftelektrnların maksimum kinetik enerjilerinin değişimi grafikteki gibidir. Metalin eşik dalga byu 1, gelen ftnların dalga byu dir. 1 1 Frekans E K(1 J) 4. Bir ftelektrik layı deneyinde, metal üzerine düşen ftnların frekansına bağlı larak sökülen elektrnların maksimum kinetik enerjisi 4 grafikteki gibi luyr. -E b Buna göre, metalin bağlanma enerjisi kaç ev dur? ( h= 6, J.s, 1 ev = 1, J ) A) 1,5 B) 1,65 C) 6,4 D) 4 E) 1, (1 s ) E 1 = 4 lduğuna göre, ranı kaçtır? E A) B) 4 C) D) E) Bir ftelektrik deneyinde kpan ftelektrnların kinetik enerjilerinin ftsele düşen ışığın frekansına bağlı larak değişimini gösteren grafik şekildeki gibidir. 3-1 E (1 J) K Buna göre, 1 frekanslı ftnun enerjisi kaç jule dür? (1 s ) A) B) C) 1, D) E). 1-18

16 6. Bir metale düşürülen ftnların frekansına bağlı larak sökülen elektrnların maksimum kinetik enerjilerini gösteren grafik şekildeki gibidir. 3 1 = ise ranı kaçtır? E 1 E Maksimum kinetik enerji -E 1 -E Frekans 1 1 A) B) C) 1 D) 3 E) Maksimum kinetik enerji 9. Bir metalin üzerine düşürülen E ışığın frekansına bağlı larak kparılan ftelektrnların kinetik e n e r j i l e r i n i n 4 E grafiği şekildeki gibidir. Buna göre, bu metalin eşik frekansı kaç dür? Frekans A) B) C) D) E) Bir metalin üzerine düşürülen ışığın frekansına bağlı larak kparılan ftelektrnların kinetik enerjilerinin grafiği şekildeki gibidir. Maksimum kinetik enerji E 5 Buna göre, elektrnların metale bağlanma enerjileri kaç E dir? Frekans E E 3E E A) -E B) - C) - D) E) Bir ftselin katdu E K(1 J) üzerine düşürülen ışığın söktüğü ftelektrnların maksimum kinetik enerjilerinin gönderilen ışığın frekansına 6 bağlı larak değişimi -4 grafikteki gibidir. Bu ftsel üzerine frekansı s -1 lan ışık düşürüldüğünde, katttan sökülen elektrnların anta ulaşmaması için uygulanması gereken kesme ptansiyeli en az kaç vlt tur? ( 1 e = 1, C ) (1 s ) A) B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 8. K, M metallerinin üzerine düşürülen ışığın frekansına bağlı larak kpan Maksimum kinetik enerji K M ftelektrnların kinetik enerjilerinin grafiği şekildeki Frekans gibidir. Buna göre, I. K metalinin bağlanma enerjisi M ninkinden büyüktür. II. M metalinin eşik dalga byu K nınkinden büyüktür. III. > dır. yargılarından hangileri yanlıştır? E K(1 J) 11. Bir ftsel lamba, farklı dalga bylarına sahip ışıklarla EK a y d ı n l a t ı l ı y r. Gönderilen ftnların enerjisinin, ftelektrnların -3, maksimum kinetik enerjilerine bağlı değişim grafiği şekildeki gibidir. Elektrnların yüzeye bağlanma enerjisi kaç ev tur? ( 1 ev = 1, J ) A) 4 B) 3 C) D) 1,5 E) (1 s ) A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III Mehmet Necati YILMAZ Fizik Öğretmeni

17 FOTOELEKTRİK OLAY 5 1. Katdnun eşik enerjisi 4 ev lan ftsel tüp 3 V luk üretece şekildeki gibi bağlanmıştır. Katda frekansı lan ışınlar düşürülünce katttan sökülen ftelektrnlar anda maksimum 4 ev kinetik enerji ile çarpıyr. Katt Aynı düzenekte katda frekanslı ftnlar düşürülürse sökülen elektrnlar anda maksimum kaç ev luk enerji ile çarpar? - V=3 vlt Ant 4. Eşik enerjisi 3 ev lan bir ftsel yüzeyine, 6 ev enerjili ftnlar düşürülüyr. Bu ftsele şekildeki gibi V luk bir pil bağlandığına göre, anta çarpan elektrnların maksimum kinetik enerjileri kaç ev lur? Katt A) 14 B) 1 C) 9 D) 7 E) 5 - V= vlt Ant A) 3 B) 6 C) 9 D) 11 E) 1. İç direnci önemsiz 6 V luk üretece bağlanmış lan şekildeki ftselde, bağlanma enerjisi ev lan alkali metal kullanılmıştır. Katt Ftsele E enerjili ftnlar düşürüldüğünde, katttan V=6 vlt sökülen elektrnlar anda 8 ev luk kinetik enerji ile çarptıklarına göre, E kaç ev tur? A) 1 B) C) 3 D) 4 E) 5 - Ant 5. Şekildeki ftelektrik devre 1, V luk bir pile bağlanmıştır. Metalin eşik enerjisi 1,8 ev, gelen ftnun enerjisi 3,4 ev tur. Buna göre, anta çarpan elektrnların maksimum kinetik enerjileri kaç ev tur? Katt A) 4,4 B) 3, C),8 D), E) 1,8 - V=1, vlt Ant 3. Bir ftsel devrede kullanılan 6 ev bağlanma enerjili katta 8 ev luk ftnlar gönderildiğinde ftelektrnların kinetik enerjisi 4 ev luyr. Buna göre, devreye bağlı üretecin devreye sağladığı gerilim kaç vlt tur? A) B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 6. Şekildeki ftelektrik devre,8 V luk bir pile bağlanmıştır. Metalin eşik enerjisi 1,9 ev, gelen ftnun enerjisi 4,8 ev tur. Buna göre, anta çarpan elektrnların maksimum kinetik enerjileri kaç ev tur? Katt Ant - V=,8 vlt A),8 B) 3,4 C) 3,7 D) 4, E) 4,8

18 7. Ftsel bir lamba için çizilen ftelektrik akım - ptansiyel farkı grafiği şekildeki gibidir. Buna göre, I. Işığın frekansının değişmesi V d yi etkiler. II. i max akımı, ışık şiddeti arttıkça artar. III. i max akımı, ışığın enerjisinden etkilenir. yargılarından hangileri dğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III i max i V d 11. Şekildeki ftsel devreden akım geçmektedir. Üreteç gerilimi sıfır yapılırsa; I. Anda ulaşan ftelektrnların de Brglie dalga byları azalır. II. Maksimum ftelektrik akımı azalır. - III. İlk duruma göre, anda çarpan elektrnların enerjisi azalır. ifadelerinden hangileri dğru lur? Katt A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III Ant 8. Üretecin bağlı lduğu ftsel lambanın yüzeyine paralel ışık demeti şekildeki gibi düşürüldüğünde ampermetrenin gösterdiği akım değeri i luyr. Katt Buna göre, i değerini azaltmak için; I. Üretecin kutuplarını değiştirmek II. Katt yüzeyini artırmak III. Işık şiddetini artırmak işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III - V A Ant 1. Şekildeki devrede ampermetreden akım geçmektedir. Ftelektrik akım için; I. Işığın şiddeti artırılırsa artar. II. Katt levhanın yüzey alanı azalırsa artar. III. K anahtarı açılırsa azalır. ifadelerinden hangileri dğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III A Katt K - r= - r= Ant 9. Ftelektrik layda maksimum değere ulaşmış akım değerini artırmaik için; I. Katt levhanın yüzey alanı, II. Ant levhanın yüzey alanı, III. Işığın frekansı niceliklerinden hangileri tek başına artırılmalıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 1. Ftelektrik deneyinde, devreye dğru gerilim uygulanarak akım maksimum değere ulaştıktan snra ftelektrik akım şiddeti, I. Işığın frekansına II. Ant levhanın yüzey alanının büyüklüğüne III. Birim yüzeye düşen ftn sayısına niceliklerinden hangilerine bağlı değildir? 13. Şekildeki ftsel devreden akım geçmektedir. Maksimum ftelektrik akımı artırmak için, Katt I. d mesafesi azaltılmalı, II. Andun yüzeyi büyütülmeli, III. Kaynak düzeneğe yaklaştırılmalı işlemlerinden hangileri tek başına yapılmalıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I ve III - d Ant A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III Mehmet Necati YILMAZ Fizik Öğretmeni

19 1. Bir ftseldeki ftelektrik akımın ptansiyele bağlı grafiği şekildeki gibidir. Ftsele gönderilen ışığın dalga byu,8 6 A lduğuna göre, katdun yapıldığı maddenin eşik enerjisi kaç ev lur? ( h.c = 14 ev.a ) A) 1, B) 1,8 C) D),3 E),8 FOTOELEKTRİK OLAY 6 I 5. Bağlanma enerjisi,1 ev lan şekildeki ftsel devrede katta gönderilen ışık ftnlarının enerjisi 6 ev tur. Devreye şekildeki gibi bağlanan pilin gerilimi V lduğuna göre, elektrnlar en fazla kaç ev luk enerji ile ant yüzeyine çarpar? Katt - V Ant A) 4,6 B) 3,9 C),4 D) 1,9 E) 1,1. Üzerine üreteç bağlı bir ftselde, bağlanma enerjisi 1,8 ev lan katda 31 A dalga bylu ftnlar düşürüldüğünde devreden akım geçmediği gözleniyr. Buna göre, üretecin gerilimi aşağıdakilerden hangisi lamaz? ( h.c = 14 ev.a ) A) 3,4 V B) 4,3 V C),8 V D),4 V E) 1,5 V 6. Bağlanma enerjisi 3 ev lan metalden sökülen elektrnların kesme gerilimi 1 V lduğuna göre, gönderilen ışığın dalga byu kaç A dur? ( h.c = 14 ev.a ) A) 6 B) 48 C) 31 D) E) Bir ftelektrik layında eşik enerjiisi 3, J lan metal üzerine dalga byu 496 A lan ftnlar gönderildiğinde sökülen elektrnlar için kesme ptansiyeli kaç V lur? ( h.c = 14 ev.a, 1 ev = 1, J ) 4. A) 4,5 B),5 C) D),5 E),5 Katdunun eşik enerjisi 4 ev lan bir ftsel tüpü V luk bir üretece şekildeki gibi bağlanmıştır. Katt Ant Tüpün katduna 9 ev luk - ftnlar gönderildiğinde, V katttan sökülen elektrnlar anta en fazla kaç ev luk kinetik enerji ile çarpar? 7. Dalga byu 6 A lan ışık demeti şekildeki ftsel lambanın katdu üzerine gönderiliyr. Sökülen elektrnları durdurmak için 1, V luk ptansiyel farkı uygulanıyr. Katt - 1, V Ant Buna göre, katttaki metalin eşik enerjisi kaç ev tur? ( h.c = 14 ev.a ) A),8 B) 1 C) 1, D) 1,4 E) 1,6 A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E)

20 8. Bir ftelektrik layda ftsele 155 A dalga bylu ışık düşürüldüğünde, kpan elektrnları durdurmak için 4 V luk bir kesme gerilimi gerekmektedir. Buna göre, metalin eşik enerjisi kaç ev tur? ( h.c = 14 ev.a ) A) 5 B) 4 C) 3 D) E) A dalga bylu ftnlar eşik enerjisi,7 ev lan metale gönderiliyr. Buna göre, ftelektrik devrede kullanılması gereken durdurucu ptansiyelin değeri en az kaç V lmalıdır? A) 7, B) 6,4 C) 5,3 D) 4,8 E) 4, 9. Bir ftsele E enerjili ftn düşürülünce kesme gerilimi 3 V, E enerjili ftn düşürülünce kesme gerilimi 11 V luyr. Buna göre, bu yüzeyin eşik enerjisi kaç ev lur? A) 3 B) 4 C) 5 D) 7 E) Şekildeki ftelektrik devre 1,8 V luk bir pile bağlanmıştır. Metalin eşik enerjisi 1,6 ev, gelen ftnun enerjisi 4,8 ev tur. Buna göre, anta çarpan elektrnların maksimum kinetik enerjileri kaç ev tur? Katt - Ant A),8 B),3 C) 1,8 D) 1,4 E) 1, 1. Şekildeki ftelektrik devrede gönderilen ftnlar devreden akım geçmesini sağlayamıyr. Buna göre, kesme ptansiyel farkı en az kaç vlt tur? ( h.c = 14 ev.a ) A),1 B),15 C), D),5 E),3 11. Şekildeki ftelektrik devrede gönderilen ftnlar devreden akım geçmesini sağlayamıyr. Buna göre, kesme ptansiyel farkı kaç vlt tur? Katt Katt E =1,8 ev b - V K E =, ev b - V K Ant E =4 ev f Ant 14. Katdun eşik enerjisi 3 ev lan ftsle 4 V luk üreteç şekildeki gibi bağlıyken, anda ulaşan ftelektrnların maksimum kinetik enerjisi E 1 dir. Üretecin kutupları ters çevrilince anda ulaşan ftelektrnların maksimum kinetik enerjisi E luyr. Buna göre, E 1 - E kaç ev tur? Katt A) 8 B) 9 C) 1 D) 11 E) 1-4 V Ant A) 1, B) 1,6 C) 1,8 D), E),4 Mehmet Necati YILMAZ Fizik Öğretmeni