DONÖR KAZANIM ÇALIŞMALARININ KAN BAĞIŞ ORANINA ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
|
|
- Ceren Arat
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DONÖR KAZANIM ÇALIŞMALARININ KAN BAĞIŞ ORANINA ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Haluk UYANIK ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANA BİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ DANIŞMAN Prof. Dr. Sabri KEMAHLI 2010 ANKARA
2 TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DONÖR KAZANIM ÇALIŞMALARININ KAN BAĞIŞ ORANINA ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Haluk UYANIK ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANA BİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ DANIŞMAN Prof. Dr. Sabri KEMAHLI 2010 ANKARA
3 ii Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Transfüzyon Tıbbı ve Kan Bankacılığı Tezli Yüksek Lisans Programı çerçevesinde yürütülmüş olan bu çalışma, aşağıdaki jüri tarafından Yüksek Lisans Tezi olarak kabul edilmiştir. Tez Savunma Tarihi: 10/02/2010 Prof. Dr. Emine SUSKAN Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Jüri Başkanı Prof. Dr. Sevgi BAŞKAN Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Prof. Dr. Betül ULUKOL Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Doç. Dr. Deniz ÇALIŞKAN Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Yrd. Doç. Dr. Talia İLERİ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
4 iii ÖNSÖZ Yüksek Lisans yaptığım süre boyunca hiçbir konuda benden yardımlarını esirgemeyen, çalışmalarımın her döneminde, tüm alanlardaki derin bilgi ve deneyimleri ile bana destek olan, yetişmemi sağlayan ve tez konusu seçiminde bana yardımcı olan tez danışmanım Sayın Prof. Dr. A. Sabri KEMAHLI ya; tezimin gerçekleşmesine katkıda bulunan ve büyük desteği ile her zaman yanımda olan Sayın Dr. Nuri SOLAZ a sonsuz teşekkürü borç bilirim. Eğitimim süresince değerli katkıları ile emeği geçen AÜTF Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları A.B.D. Öğretim Üyelerinden Sayın Prof. Dr. Zümrüt UYSAL a, Sayın Prof. Dr. Aydan İKİNCİOĞULLARI na, AÜTF Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Öğretim Üyesi Sayın Prof. Dr. Aydın KARAARSLAN a teşekkür ederim. Bu çalışmanın gerçekleşmesi için gerekli bilgilerin toplanması konusunda bana yardımcı olan Türk Kızılayı Batı Akdeniz Bölge Kan Merkezi ve bağlıları Antalya ve Isparta Kan Bağış Merkezleri çalışanlarına teşekkürlerimi sunarım. Yine bu çalışmam sırasında anket sorularının oluşturulmasında bana yardımcı olan Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesinden Yrd. Doç. Dr. Cem Oktay GÜZELLER e teşekkür ederim. Tüm hayatım boyunca olduğu gibi tez çalışmalarım sırasında da en büyük desteği gördüğüm aileme tüm kalbimle teşekkür ederim. İyi ki varsınız.
5 iv İÇİNDEKİLER Kabul ve Onay Önsöz İçindekiler Şekiller Çizelgeler 1. GİRİŞ 1 2. GEREÇ ve YÖNTEM Yöntem Çalışma Evreni Çalışma Grubu Üç Anket Grubunun Tarih, Eğitim ve Promosyon Takvimi Araştırmada Veri Toplama Yöntemi ve Analizi Sınırlılıklar BULGULAR Eğitim ve Promosyon Verilmeyen Bağışçıların Sonuçları Eğitim Verilen Bağışçıların Sonuçları Promosyon Verilen Bağışçıların Sonuçları Anket Gruplarının Demografik Özellikleri, Kan Bağışıyla İlgili Bilgileri ve Kan Bağışıyla İlgili Tutumlarına Verdikleri Yanıtlar ve Anlamlılık Düzeyleri TARTIŞMA SONUÇLAR VE ÖNERİLER 57 ÖZET 59 SUMMARY 60 KAYNAKLAR 61 EKLER 62 Ek 1: Anket Formu 62 ÖZGEÇMİŞ 65 ii iii iv v vi
6 v ŞEKİLLER Şekil 1. Eğitim ve promosyonsuz grupta ankete katılan bireylerin öğrenim durumları ile ilgili dağılımı. 17 Şekil 2. Eğitim ve promosyonsuz grupta ankete katılan bireylerin kan bağışlama oranları ile ilgili dağılımı. 17 Şekil 3. Eğitim ve promosyonsuz grupta ankete katılan bireylerin kan bağışladıktan sonra yan etkileri ile ilgili düşünce dağılımı. 18 Şekil 4. Eğitim ve promosyonsuz grupta ankete katılan bireylerin kan bağışlamama nedenleri ile ilgili düşünce dağılımı. 19 Şekil 5. Eğitim ve promosyonsuz grupta ankete katılan bireylerin kan bağışını teşvik etme oranları ile ilgili dağılımı. 20 Şekil 6. Eğitim ve promosyonsuz grupta ankete katılan bireylerin kan ihtiyacı halinde temin oranları ile ilgili dağılımı. 21 Şekil 7. Eğitimli grupta ankete katılan bireylerin öğrenim durumları ile ilgili dağılım. 26 Şekil 8. Eğitimli grupta ankete katılan bireylerin kan bağışlama oranları ile ilgili dağılımı. 26 Şekil 9. Eğitimli grupta ankete katılan bireylerin kan bağışladıktan sonra yan etkileri ile ilgili düşünce dağılımı 27 Şekil 10. Eğitimli grupta ankete katılan bireylerin kan bağışlamama nedenleri ile ilgili düşünce dağılımı 28 Şekil 11. Eğitimli grupta ankete katılan bireylerin kan bağışını teşvik etme oranları ile ilgili dağılım. 29 Şekil 12. Eğitimli grupta ankete katılan bireylerin kan ihtiyacı halinde temin oranları ile ilgili dağılımı. 30 Şekil 13. Promosyonlu grupta ankete katılan bireylerin öğrenim durumları ile ilgili dağılımı. 35 Şekil 14. Promosyonlu grupta ankete katılan bireylerin kan bağışlama oranları ile ilgili dağılımı. 35 Şekil 15. Promosyonlu grupta ankete katılan bireylerin kan bağışladıktan sonra yan etkileri ile ilgili düşünce dağılımı 36 Şekil 16. Promosyonlu grupta ankete katılan bireylerin kan bağışlamama nedenleri ile ilgili düşünce dağılımı. 37 Şekil 17. Promosyonlu grupta ankete katılan bireylerin kan bağışını teşvik etme oranları ile ilgili dağılımı. 38 Şekil 18. Promosyonlu grupta ankete katılan bireylerin kan ihtiyacı halinde temin oranları ile ilgili dağılımı. 39
7 vi ÇİZELGELER Çizelge 1. Eğitim ve promosyon verilmeyen bireylerin demografik özellikleri 13 Çizelge 2a. Eğitim ve promosyon verilmeyen bireylerin ankete verdikleri cevaplar 14 Çizelge 2b. Eğitim ve promosyon verilmeyen bireylerin ankete verdikleri cevaplar 15 Çizelge 2c. Eğitim ve promosyon verilmeyen bireylerin ankete verdikleri cevaplar 16 Çizelge 3. Eğitime katılan bireylerin demografik özellikleri. 22 Çizelge 4a. Eğitime katılan bireylerin ankete verdikleri cevaplar. 23 Çizelge 4b. Eğitime katılan bireylerin ankete verdikleri cevaplar. 24 Çizelge 4c. Eğitime katılan bireylerin ankete verdikleri cevaplar. 25 Çizelge 5. Promosyon verilen bireylerin demografik özellikleri. 31 Çizelge 6a. Promosyon verilen bireylerin ankete verdikleri cevaplar. 32 Çizelge 6b. Promosyon verilen bireylerin ankete verdikleri cevaplar. 33 Çizelge 6c. Promosyon verilen bireylerin ankete verdikleri cevaplar. 34 Çizelge 7. Ankete katılanların demografik özellikleri ve anlamlılık düzeyleri 40 Çizelge 8a. Bağışçıların kan bağışı ile ilgili bilgileri ve anlamlılık düzeyleri. 42 Çizelge 8b. Bağışçıların kan bağışı ile ilgili bilgileri ve anlamlılık düzeyleri. 43 Çizelge 9a. Bağışçıların kan bağışı ile ilgili tutumlarına verdikleri yanıtlar ve anlamlılık düzeyleri. 45 Çizelge 9b. Bağışçıların kan bağışı ile ilgili tutumlarına verdikleri yanıtlar ve anlamlılık düzeyleri. 46 Çizelge 9c. Bağışçıların kan bağışı ile ilgili tutumlarına verdikleri yanıtlar ve anlamlılık düzeyleri. 47 Çizelge 9d. Bağışçıların kan bağışı ile ilgili tutumlarına verdikleri yanıtlar ve anlamlılık düzeyleri. 48
8 1 1. GİRİŞ Tıp alanındaki gelişmelere rağmen, bugün kanın yerini tam anlamı ile tutabilecek bir madde hala bulunamamıştır. Kanın kaynağı insandır. Kan bağışını artırmak amacıyla oluşturulan bağışçı kazanım programları ülkemizde henüz istenen düzeyde değildir. Bağışçıları 3 ana grupta toplayabiliriz. 1. Para karşılığı kan verenler (ticari bağışçılar). 2. Aile ya da arkadaş çevresinden kan verenler (replasman bağışçılar). 3. Gönüllü kan verenler (gönüllü bağışçılar). Gelişmiş ülkelerde kan bağış oranı nüfusa oranla %4 dolayındadır. Ülkemizde ise %1,5-2 düzeyindedir. Kan bağışı alışkanlığı son derece yetersizdir. Kan bağışının daha yukarılara çıkarılması için gönüllü kan bağışçılarını kazandıracak yöntemlerin belirlenip bir an önce kan bağışçısı sayısının artırılması gerekmektedir. Toplumların sosyolojik, demografik, kültürel ve ekonomik farklılıkları kan bağışı üzerinde etkili olmaktadır. Toplumumuzun kan ihtiyacı ve kan bağışı konularında ne düzeyde bir farkındalığa sahip olduğunu gösterir çok az sayıda çalışma bulunmaktadır (Solaz, 2004: 65). Ülkemizde ilk transfüzyon çalışmaları 1921 yılında Burhanettin Toker tarafından başlatılmıştır. Hastaneler bünyesinde kan alma birimleri olarak başlatılan çalışmalar, 1953 yılında Türkiye Kızılay Derneği Kongresinde Kan Yardım Teşkilatının kurulması kararından sonra 1957 yılında Ankara ve İstanbul da Kan Merkezleri kurulmuştur. Önceki yıllarda kan bağışının en önemli kaynağı Türk Silahlı Kuvvetleriyken, sivil kan bağışı bugün ön plandadır. Güvenli ve gönüllü kan bağışçıları kazanımı gelecekte de ön planda olacaktır.
9 2 Bağışçı Kazanım Programları ile bağışçı sayısını yeterli düzeye ulaştırmak ulusal kan programının bir ayağını oluşturmaktadır. Bağışçı kazanım programları üç grupta ele alınabilir: 1. Tamamen gönüllü toplama programları, 2. Teşvik edici toplama programları, 3. Sosyal olarak ikna edici toplama programları (Ergen, 2002: 136). Tamamen gönüllü toplama programları; fedakarlık ve toplumsal sorumluluk esasına dayanır. Medya aracılığı ile kan bağışlanması istenir ve kan bağışının getirdiği pozitif duygular vurgulanır. Teşvik edici toplama programları; tamamen gönüllü toplama programlarına ek olarak ikna edici hediyeler verilir. Örneğin; belirli sayıda kan bağışı yapana plaket, madalya, tişört, şapka, bardak, çalışanlara izin gibi. Sosyal olarak ikna edici toplama programları; birinci tip: çalışma yerlerinde, okullarda arkadaşların birbirini teşvik etmesi, ikinci tip: yakın arkadaş ya da akrabaların özel transfüzyonu için kan vermeleridir. Türkiye Kızılay Derneğinde 1 Haziran 2005 tarihinde Güvenli Kan Temini Projesi hayata geçirilmiştir (Kan Hizmetleri Yönetim Bölümü, 2005). Proje kapsamında, bağışçı organizasyonuna yönelik olarak bağışçı kazanım programları bireysel ve kurumsal olarak düzenlenmiştir. Bireysel bağışçı kazanımı uygulamalarında; bağışçıların kayıtlarından yola çıkarak kan veya aferez ürünleri gerektiğinde kişilerle telefon, kısa mesaj, e-posta ile iletişim kurulmaktadır. Kurumsal bağışçı kazanımında; kurumla iletişim sağlanmakta, bu kuruma yönelik eğitimler verilmekte, ziyaretler yapılmaktadır. Kurumsal bağışçı kazanımında Kızılay Kan Hizmetleri Bölümünün Projeleri mevcuttur. Bu projeler: 1. Toplumda Kan Bağışı Bilincinin Oluşturulması Projesi: 08 Ağustos 2006 tarihinde Türk Kızılayı ile Milli Eğitim Bakanlığı arasında Gönüllü Kan Bağışçısı Eğitimi ve Kazanım Faaliyetlerinin Yürütülmesi ile İlgili
10 3 Protokol imzalanmıştır. Bu protokol kapsamında Toplumsal Kan Bağışı Bilincinin Oluşturulması Projesi hazırlanmıştır. Projenin amacı Güvenli Kanın; gönüllü, düzenli, karşılık beklemeksizin ve bilinçli insanlardan sağlanabilmesi için toplumda kan bağışı konusunda bilgi ve bilinç düzeyini artırmaktadır. Bu proje doğrultusunda, Türkçe, Sosyal Bilgiler, Fen ve Teknoloji, Biyoloji, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenlerine Kan Bağışçısı Eğitici Eğitimi verilmiştir. Ayrıca 6. sınıf Türkçe, Sosyal Bilgiler, Fen ve Teknoloji, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi kitaplarına kan bağışı konuları dahil edilmiştir yıllarında ilköğretim okullarına kan bağışı organizasyonları düzenlenmiş ve kan bağışı alınmıştır. 2. Türk Kızılayı Güvenli Kan Temini Projesi: 1 Haziran 2005 tarihinden itibaren Ulusal Güvenli Kan Temini Programı kapsamında çalışmalar yürütülmektedir. Programın hedefi: Tahmin edilen 1,5 Milyon Ünite ülke güvenli kan ihtiyacının; etkin bir organizasyonla tamamen gönüllü, karşılık beklemeksizin, bilinçli ve düzenli kan bağışçılarından karşılanarak, teknolojinin getirdiği en son laboratuar testlerinden geçirilerek ve ayrıştırılması yapılarak, hastanelere uygun koşullarda teslim edilmesidir. 3. Hedef 25 Projesi: Club 25 (Ülkemizde Türk Kızılay ı tarafından Hedef 25 adı altında yürütülen) hareketi, kan bağışı ile hayat kurtarmanın önemini anlatan bir gençlik konseptidir. Club 25 doğrultusunda olan genç insanlar bir kan merkezinin faaliyetlerine katılmak üzere cesaretlendirilir. Güvenli yaşam ve düzenli kan bağışı konusunda bilinçlendirilir ve 25 yaşına kadar yaklaşık 20 kez kan bağışlamak konusunda amaç kazandırılır. Hedef 25 çalışmaları ile Üniversiteler Kan Bağış Kampanyası başlatılmış; 2005 yılında 29 üniversitede öğrenciye eğitim verilmiş, 3745 ünite kan bağışı alınmış, 2006 yılında 42 Üniversitede öğrenciye eğitim verilmiş, 7914 ünite kan bağışı alınmış, 2007 yılında 60 üniversitede öğrenciye eğitim verilmiş, ünite kan bağışı alınmıştır. 4. Davranış Değişikliği Projesi: Ulusal Güvenli Kan Terimi Projesi nin kamuoyuna duyurulması, tanıtılması, kan bağışı konusunda toplumda farkındalık yaratılması ve Düzenli ve Güvenli Kan Bağışçısı kazanımının
11 4 gerçekleşmesine yönelik olarak; reklam ve halkla ilişkiler ayaklarını içeren bir sosyal sorumluluk kampanyasıdır. Bu kampanya çerçevesinde birinci dönem olarak yedi gün boyunca Kanımızın Yetmemesi Kanımıza Dokunuyor sloganı ile TV ve gazete mecralarında yer alınması, ikinci dönem bir ay boyunca İyi İnsan Aranıyor sloganı ile TV, radyo, gazete ve açık hava mecralarında yer alınmasıdır. Eğitim çalışmaları, toplumun bilinçlenmesi, ihtiyaç anında hemen kan ve kan ürünü bulunabilmesi için sağlıklı yaş arası bireylerin kan bağışında bulunmasını amaçlamaktadır. Promosyon: Kan bağışı çalışmalarında özendirici bir etken olarak değerlendirilebilir. Bu kapsamda gerek iletişim kurularak gidilen kurumların promosyonları, gerek Kızılay Genel Müdürlüğünün hazırlamış olduğu promosyonlar kan bağışından sonra bireylere verilerek kan bağışını artırıcı bir etken olarak düşünülebilir. Bu kapsamda kan bağışından sonra izin kullandırılması (kurum tarafından), Kızılay tarafından, tişört, şapka, havlu, kupa, anahtarlık, kalem, kitap, defter, CD vb., kurumlar tarafından örneğin restoranlar zinciriyse tavuk döner, lokma tatlısı gibi ürünler promosyon olarak dağıtılmıştır. Promosyon ve hediyeler özellikle ilk kez kan bağışında bulunan bağışçılar üzerinde etkili olmaktadır, düzenli bağışçılarda ise etkinliği azaltmaktadır. Alturistik motivasyona sahip bağışçılara verilecek hediyelerin maddi değeri arttıkça bu kişilerin motivasyonu üzerinde olumsuz etkilere neden olmaktadır (Oswalt, 1977: ). Türk Kızılayı na bağlı 9 ayrı kan merkezinde kan bağışında bulunan toplam 3041 bağışçı üzerinde anket yöntemi ile yapılan araştırmada ülkemizde gönüllü kan bağışçıları üzerinde en etkili motivasyon etkisinin alturizm olduğu saptanmıştır. Ankette sorulan Sizi düzenli olarak kan bağışlamaya iten en önemli etken nedir, sorusuna kan bağışçılarının %31.7 si bir hayat kurtarma düşüncesi yanıtını vermişlerdir (Aksoy, 2005: 94-99). Ocak-Mart 2007 tarihleri arasında Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi kan merkezine gelenler ile Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası nın yurt genelindeki çalışanlarına yapılan ankette Ülkemizde kan bağışı nasıl artırılır, sorusuna %68.1 i
12 5 okullarda eğitim, %17.9 ü ödül/hediye verme şeklinde cevap verilmiştir (Tulunay, 2007: 14). Yunanistan da yapılan bir araştırmada kan bağışını olumlu ve olumsuz etkileyen faktörler incelendiğinde, Silahlı Kuvvetlerde sürekli yaşanan artışın ana etkisinin bağış günü ve sonrası istirahat verilmesi olarak göze çarpmakta, bu izin olumlu etki olarak değerlendirilmektedir (Marantidau ve ark., 2007). Litvanya da hükümet politikası olarak sıhhatli ve düzenli kan bağışını sağlamak üzere bağış yapanlara (Avro) tutarında bir ödeme yapılması benimsenmiştir. Ancak bu ödemenin tüm bağışçılara yapılması durumunda bağış sisteminin ticari bir durum yaratması riski ile hastalıklı kan toplama ihtimali de artacağı düşünüldüğünden bu ödeme hem kan bağışını teşvik edecek hem de şüpheli kan toplanmasına engel olacak şekilde bir uygulamaya dönüştürülmesi için bir araştırma yapılmasına karar verilmiştir. Bu araştırmaya göre kan bağışı karşılığı olarak arzu ederlerse bu parayı alabilecekleri söylenmiş, parayı almak isteyenler ve istemeyenler ayrı ayrı kayda alınmış ve isteyenlere ödemesi yapılmıştır. İlginç bir şekilde herkesin para teklifini kabul edeceği düşünülürken çoğunluk tarafından kabul edilmemiş ve bağışçılar karşılıksız olarak kan vermişlerdir. Ancak sonraları bazı bölgelerde parayı kabul eden sayısında artış gözlenmiştir. Parayı kabul eden kişilerin az olması kişilerin sağlıklı yaşam maksadıyla kan vermeye geldiklerinin bir göstergesi olarak kabul edilmiş, sonraları para talep edenlerin artması ise sadece para almak için hastalıklı olsa dahi kan veren kişilerin ortaya çıktığı şeklinde değerlendirilmiştir. Bu doğrulama üzerine her iki grup üzerinde hastalık risk analizi yapılmıştır. İlk kan vermelerde para kabul etmeyenlerin, daha bilinçli oldukları ve daha az riske rastlandığı, müteakip kan vermelerde de bilinçlenme ile para talep etmekten vazgeçtikleri gözlenmiştir (Kalibatas, 2007: ). Güvenli kan temin elde etmede ilk hedef, kanın güvenli bağışçılardan toplanmasıdır. Dünya Sağlık Örgütü, Nisan 2000 yılında ana tema olarak güvenli bağışçı konusunu işlemiş ve Güvenli Kan Benimle başlar diyerek güvenli kan elde etmede ilk basamağın güvenli bağışçı olduğunu vurgulamıştır (Bayık, 2005: 18).
13 6 Dünya Sağlık Örgütü nün son tanımlamasına göre gönüllü kan bağışçısı; Kan veya kan bileşenlerini hiçbir parasal ve kolaylıkla paraya dönüştürülen maddi karşılık beklemeksizin bağışlayan kişi dir. Son yıllarda ülkemizde ticari bağışçılar oldukça azalmıştır. Azalmasının nedeni, kan yoluyla bulaşan enfeksiyon riskinin vatandaşların bilinçlenmesi ile bu gruba yönelmemesidir. Replasman bağışçıları, bugün itibari ile halen önemli sayıdadır. Bu sonuç, hastanelerin özellikle hasta yakınlarını kan verecek kişiyi bulmaları yönünde zorlamaları nedeniyledir. Gönüllü bağışçılar ise Kızılay ın ana hedefidir. Gönüllü, düzenli kan bağışçısı kazanmak için program uygulayan yegane kuruluş Kızılay dır yılı itibari ile ülke ihtiyacının yarısından fazlasını Kızılay karşılar hale gelmiştir. Ancak toplanan kanın yeterli olmaması sebebiyle replasman bağışçıları halen önemli bir seviyededir. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de eğitimin kan bağışçısı kazanımında önemli bir rolü olduğu görülmüştür. İlköğretimden liselere, üniversitelere, askerlere, tüm özel ve kamu kuruluşlarına kadar Kızılay yaygın bir eğitim çalışması içerisine girmiştir. Bu eğitimlerin olumlu sonuçlarının alınması beklenmektedir. Bağışçı toplamada promosyonlar ile özendirici bir çalışmada yapılmış olup ancak promosyonların etkisinin kısa ve anlık olduğu görülmüştür. Ayrıca kan bağışçısı kazanımı için yerel ve ulusal basının etkisinin, bu konudaki reklamların etkisinin olacağı da aşikardır. Kan bağışının önemini toplumumuza anlatmamız, gönüllü ve güvenli kan bağışçıları kazanmamız ve bu sayının gün geçtikçe artması en önemli sorun olarak ortada durmaktadır. Kan Bankacılığı konusunda yapılması gereken ulusal kan politikamızı oluşturarak ihtiyaç sahibi hastalara gerekli kan ve kan ürününü en kısa sürede ve en ekonomik şekilde sağlamaktır. Gerekli kan gönüllü bağışçılardan hiçbir maddi karşılık ödemeden temin edilmelidir. Gelişmiş ülkeler seviyesine hedeflerimizi yukarıda tutarak ulaşmamız lazımdır.
14 7 Ülkemizde 2003 yılında toplanan ünite kanın ünitesinin gönüllü bağışçılardan toplandığını görüyoruz. Gönüllü bağışçılardan kanı alan da Kızılay dır (Bayık, 2005: 18-20) yılında ülkemizde toplanan ünite kanın ünitesi Kızılay tarafından toplanmıştır yılında ise ünite kan Kızılay tarafından toplanmıştır. Gönüllü bağışçı sayımızı artırmak, toplumu bu konuda bilinçlendirmek için sadece kan bankası çalışanlarının değil, toplumun içinden çıkan gönüllü kuruluşların da çabaları çok önemlidir. Bunun için gönüllü kan bağışçısı dernekleri kurulmalı, çeşitli sivil toplum kuruluşları da önce kendileri bu konuda bilinçlenmek üzere çalışmalara katılmalıdır. Kan bağışını artırabilmek için neler yapılması gerektiği araştırılmış; kan bağışı yapanlara, bağış öncesi eğitim verilmesi ya da kan bağışı sonrası promosyon (hediye) verilmesi kan bağışını artırabilir mi sorusu düşünülmüştür. Bağışçılara anket uygulanarak bunun sonucunu görmek ve bu konuda bağışçıların düşüncelerini, tutumlarını ve bilgilerini araştırmak için bu çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada 3 grup oluşturulmuştur. Birinci grup eğitim ve promosyon verilmeyen gruptur. İkinci grup, eğitim verilip kan alınan gruptur. Üçüncü grup ise kan bağışından sonra promosyon uygulanan gruptur. Temel hipotezimiz, eğitim verilen grupta, ne eğitim ne promosyon verilen gruba göre eğitimin kişiler tarafından daha ön planda tutulacağını, promosyon verilen grupta ise, ne eğitim ne promosyon verilen gruba göre kan bağışından sonra promosyon verilmesinin fikirlerini etkileyeceğidir.
15 8 2. GEREÇ ve YÖNTEM 2.1. Yöntem Çalışmamızda Türk Kızılayı Batı Akdeniz Bölge Kan Merkezi Müdürlüğü bünyesinde Antalya ve Isparta illerinde mobil ekiplerde anket uygulanmıştır. Bu amaçla yıllarında kan bağışı için başvuran 2136 kişiye anket formları (EK: 1) verilmiş, anketler kendileri tarafından doldurulmuştur. Anket formları, Kan Bağışçısı Kazanım Uzmanları tarafından kan bağışından sonra, kan bağışçılarına doldurtulmuştur. Kan Bağışçısı Kazanım Uzmanlarına 2 saatlik kan bağışı eğitimi verilmiştir. Bu eğitim doğrultusunda Kan Bağışçısı Kazanım Uzmanları, anket uygulanan eğitim grubuna kan bağışı öncesi eğitim vermiştir. Toplam 24 kurum belirlenmiştir. Bu 24 kurumun hepsine, belirlenen tarihlerde kan bağışı eğitimi ve promosyon verilmeden kan bağışı alınmış ve anket uygulanmıştır. Bu 24 kurumun 10 tanesine belli bir süre sonra gidilerek kan bağışı eğitimi verilmiş ve anket uygulanmıştır. 14 tanesine ise belirli bir süre sonra gidilerek kan bağışı alınmış ve promosyon verilerek anket uygulanmıştır Çalışma Evreni Çalışma Evrenini, Antalya ve Isparta da bulunan şu kurum ve kuruluşlar oluşturmaktadır: 1. Şehit Jandarma Er Serhat Genç İlköğretim Okulu 2. Sakarya İlköğretim Okulu 3. Ali Rıza Altıntaş İlköğretim Okulu 4. Süleyman Demirel İlköğretim Okulu 5. Gülveren İlköğretim Okulu 6. Elmalı Meslek Yüksekokulu
16 9 7. Avrupalı Koleji 8. Baraj İlköğretim Okulu 9. İsmail Hakkı Kaya İlköğretim Okulu 10. Adliye 11. Beşiktaş Çarşı Grubu 12. Rehberler Odası 13. Beymeleksaz İlköğretim Okulu 14. Serik Meslek Yüksekokulu 15. Kervansaray Otel 16. Karpuzkaldıran Kampı 17. Süleyman Demirel Üniversitesi Meslek Yüksekokulu 18. Isparta Alayı 3. Tabur 4. Bölük 19. Gülistan İlköğretim Okulu 20. Altınbaşak İlköğretim Okulu 21. Isparta Alayı 2. Tabur 4. Bölük 22. Isparta Alayı 1. Tabur 4. Bölük 23. Isparta Alayı 3. Tabur 3. Bölük 24. Atabey Meslek Yüksekokulu Çalışma Grubu 3 grup ele alınmıştır: 1. gruba ne kan bağışından önce eğitim uygulanmış ne de sonrasında promosyon verilmiştir. 906 kişiye anket uygulanmıştır. 2. gruba kan bağışından önce sadece kan bağışı eğitimi verilmiştir. 880 kişiye anket uygulanmıştır.
17 10 3. gruba kan bağışından sonra sadece promosyon verilmiştir. 350 kişiye anket uygulanmıştır. Eğitim ve promosyon uygulanmayan ekiplerle eğitim ve promosyon uygulanan ekipler karşılaştırılmıştır. Bağımlı değişken; Kan bağışında bulunma, kan bağışı ile ilgili bilgi ve düşünceleri. Anket uygulanan kişilere eğitim ve promosyon uygulamalarının kan bağışı yapmayı etkileyip etkilemediği araştırılmaktadır. Bağımsız değişkenler; a. Donör kazanım çalışmaları (Kan bağışı öncesi eğitim verilme durumu, Kan bağışı sonrası promosyon verilme durumu). b. Diğer (Yaş, cinsiyet, eğitim durumu, meslek, kan bağışıyla ilgili bilgileri, bağışçıların kan bağışıyla ilgili tutumları).
18 11 Sıra No Üç Anket Grubunun Tarih, Eğitim ve Promosyon Takvimi Gidilen Kurum Tarih Anket Sayısı Promosyon Promosyon Türü Eğitim 1 Şehit Jandarma Er Serhat Verilmedi Verilmedi Verilmedi Genç İlköğretim Okulu Verildi Kalem Başlığı, Verilmedi Defter, Kalem 2 Sakarya İlköğretim Okulu Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi Kalem Başlığı, Verilmedi Defter, Kalem 3 Ali Rıza Altıntaş İlköğretim Verilmedi Verilmedi Verilmedi Okulu Verildi Kalem Başlığı, Verilmedi Defter, Kalem 4 Süleyman Demirel İlköğretim Verilmedi Verilmedi Verilmedi Okulu Verildi Kalem Başlığı, Verilmedi Defter, Kalem 5 Gülveren İlköğretim Okulu Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi Kalem Başlığı, Verilmedi Defter, Kalem 6 Elmalı Meslek Yüksekokulu Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi Tişört Verilmedi 7 Avrupalı Koleji Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi Kalem Başlığı, Verilmedi Defter, Kalem 8 Baraj İlköğretim Okulu Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi Kalem Başlığı, Verilmedi Defter, Kalem 9 İsmail Hakkı Kaya İlköğretim Verilmedi Verilmedi Verilmedi Okulu Verildi Kalem Başlığı, Verilmedi Defter, Kalem 10 Adliye Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi Anahtarlık Verilmedi 11 Beşiktaş Çarşı Grubu Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi Burger King Verilmedi İndirim Çeki 12 Rehberler Odası Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi Bardak Verilmedi 13 Beymeleksaz İlköğretim Verilmedi Verilmedi Verilmedi Okulu Verildi Kalem Başlığı, Verilmedi Defter, Kalem 14 Serik Meslek Yüksekokulu Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi Tişört Verilmedi 15 Kervansaray Otel Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi 16 Karpuzkaldıran Kampı Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi 17 Süleyman Demirel Verilmedi Verilmedi Verilmedi Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Verilmedi Verilmedi Verildi 18 Isparta Alayı 3. Tabur 4. Bölük Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi
19 12 Sıra Gidilen Kurum Tarih Anket Promosyon Promosyon Eğitim No Sayısı Türü 19 Gülistan İlköğretim Okulu Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi 20 Altınbaşak İlköğretim Okulu Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi 21 Isparta Alayı 2. Tabur 4. Bölük Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi 22 Isparta Alayı 1. Tabur 4. Bölük Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi 23 Isparta Alayı 3. Tabur 3. Bölük Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi 24 Atabey Meslek Yüksekokulu Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verilmedi Verildi 2.2. Araştırmada Veri Toplama Yöntemi ve Analizi Bu araştırma çerçevesinde ihtiyaç duyulan veriler, anket uygulamasıyla elde edilmiştir. Çalışmanın verileri, yıllarında 24 kuruma gidilerek eğitim ve promosyon uygulanmadan, daha sonra ileriki bir tarihte bu kurumların 14 tanesine promosyon uygulanarak, 10 tanesine kan bağışı eğitimi verilerek uygulanan anket sonuçlarına göre elde edilmiştir. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesi; SPSS 16.0 paket programında analiz edilmiştir. Değerlendirmelerde Ki-Kare testi kullanılmıştır. Elde edilen verilerin tanımlaması, frekans ve yüzdelik cinsinden verilmiştir Sınırlılıklar Türk Kızılayı Batı Akdeniz Bölge Kan Merkezi bünyesinde 24 kurumda, her kuruma ikişer defa gidilerek anket uygulanmıştır. Türk Kızılayı nın Milli Eğitim Bakanlığı ile yapmış olduğu 2006 tarihli protokol gereği, İlköğretim Okullarına eğitimler verilmiş, ancak 18 yaş altında kan alınamayacağı gerekçesiyle, İlköğretim okullarında öğretmenler ve velilerden kan bağışı alınmış ve kendilerine anket uygulanmıştır.
20 13 3. BULGULAR 3.1. EĞİTİM VE PROMOSYON VERİLMEYEN BAĞIŞÇILARIN SONUÇLARI Çizelge 1. Eğitim ve promosyon verilmeyen bireylerin demografik özellikleri (n=906). Değişkenler n % Cinsiyet; Kadın Erkek Yaş 19 yaş ve altı yaş ve üzeri Öğrenim Durumu; Okur Yazar İlk Ortaokul Mezunu Lise Üniversite Mezunu Okuyor Yüksek Lisans - Doktora Meslek; Öğrenci Memur Emekli İşçi Serbest Meslek Diğer
21 14 Çizelge 2a. Eğitim ve promosyon verilmeyen bireylerin ankete verdikleri cevaplar (n=906) Değişkenler n % Daha önce kan bağışında bulundunuz mu? Kaçıncı kan bağışınız? İlk Kan bağışı ile ilgili daha önce bilgi sahibi misiniz? Kanın yerini tutan başka bir madde/ilaç olmadığını biliyor musunuz? Daha önce kan bağışladıysanız nereye bağışladınız? Bağışlamadım Hastaneye Üniversiteye Kızılay a Bir seferde ne kadar kan bağışı yapılabilir 100 ml 250 ml 450 ml 600 ml Bilmiyorum Ne kadar sıklıkla kan bağışı yapılabilinir? 1 ay 2 ay 3 ay 6 ay Bilmiyorum Kan bağışının yan etkileri var mıdır?** Halsizlik yapar Kilo aldırır Kilo kaybettirir İştah açar Yan etkisi yoktur Diğer ** Birden fazla seçenek yanıtlanmıştır E H E H
22 15 Çizelge 2b. Eğitim ve promosyon verilmeyen bireylerin ankete verdikleri cevaplar (n=906) Değişkenler n % Ülkemizde kan bağışları en fazla hangi yolla temin edilmektedir? Para ile Hastanede (Kana kan) Kızılay Kan bağışı yapmayı düşündüm ancak şu nedenle vermedim Halsiz kalabilirim Hastalık kapabilirim Yakınlarıma vermeyi düşünüyorum İhmal ediyorum Hiçbiri Kan bağışını teşvik etmek için sizce hangileri etkilidir?** E H E H Kan bağışı yapılan yer hijyenik ve temiz olmalı Kan bağışı ile ilgili eğitim verilmeli Kan bağışı ile ilgili promosyon verilmeli TV-radyo programları ile bilgi verilmeli Bu işle ilgili kişilerin davranışları Kan bağışı yapılmadan tetkik ve muayene gerekli mi? Bağışlanan kanlarda hangi testler yapılıyor?** HIV Frengi Hepatit B Hepatit C Kızamık Size kan bağışı yapılmadan önce eğitim verildi mi? Eğitim verildikten sonra kan bağışı ile ilgili düşüncelerinizde olumlu yönde gelişme oldu mu? Eğitim aldıktan sonra, sizin kan bağışı ile ilgili olumlu gelişmenin yanında yakınlarınızı da teşvik eder misiniz? Size kan bağışından sonra promosyon verildi mi? Promosyon verilmesi sizde olumlu değişiklik yaptı mı? ** Birden fazla seçenek yanıtlanmıştır E H E H
23 16 Çizelge 2c. Eğitim ve promosyon verilmeyen bireylerin ankete verdikleri cevaplar (n=906) Değişkenler n % Promosyon verilmesi kan bağışını artırmada önemli bir etkendir. Size ve yakınlarınıza acil kan lazım olduğunda kanı nereden temin etmeyi düşünüyorsunuz? Para ile Yakınlarınızdan Kızılay Hastaneden (kana kan) İşaretsiz Kan bağışlamak size neyi ifade eder? Mecburiyet Vatandaşlık görevidir Önemli değildir Bağışladığınız kan bir gün size veya yakınlarınıza geri dönecektir. Kan bağışlamaya gelirken yanınızda ne olmalıdır? Resmi kimlik belgesi Evlilik cüzdanı Sağlık fişi İşaretsiz Kan bağışı ne kadar zaman alır? dk. 1 Saat 2 Saat 3 Saat İşaretsiz Kan bağışlamayı ve teşvik etmeyi düşünüyorum Eğitim ve promosyon verilmeyen gurupta; Size kan bağışı yapılmadan önce eğitim verildi mi? sorusuna %3 ü oranında evet, Eğitim verildikten sonra kan bağışı ile ilgili düşüncelerinizde olumlu yönde gelişme oldu mu? sorusuna %33.8 i evet cevabı verilmiştir. Bu gurubun daha önce %42.6 sı daha önce kan bağışında bulunduğu göz önüne alınırsa önceki kan bağışlarında eğitim aldıkları ya da kan bağışı ile ilgili bilgilendirildiklerini düşünebiliriz. %5.7 si kan bağışından sonra promosyon verildiğini, %34.4 ü Promosyon verilmesi sizde olumlu değişiklik yaptı mı? sorusunu evet diye cevaplamıştır. Daha önceki kan bağışlarında promosyon verilmesi bu yöndeki düşüncelerini etkilemiştir.
24 17 Örnekleme alınan bireylerin anket sorularına verdikleri cevaplar incelendiğinde; bireylerin büyük bir çoğunluğunun eğitiminin yüksek olduğu; üniversite mezunu-okuyor (%37.4), yüksek lisans-doktora mezunu (%28.1) olduğu görüldü. ÖĞRENİM DURUMU; YÜKSEK LİSANS DOKTORA MEZUNU (255) 28.1% İLK ORTAOKUL MEZUNU (19) 2.1% OKUR YAZAR (7) 0.8% LİSE MEZUNU (28.1) 31.6% ÜNİVERSİTE MEZUNU OKUYOR (339) 37.4% Şekil 1. Eğitim ve promosyonsuz grupta ankete katılan bireylerin öğrenim durumları ile ilgili dağılımı. %58.3 ü ise ilk kez kan bağışında bulunmuştur. Şekil 2. Eğitim ve promosyonsuz grupta ankete katılan bireylerin kan bağışlama oranları ile ilgili dağılımı.
25 18 %54.5 inin kan bağışı ile ilgili daha önce bilgi sahibi olduğu, %52.1 inin bir seferde 450 ml. kan bağışı yapıldığını bildiği, %38.9 unun üç ayda bir kan verildiğini bildiği, %34.1 inin kan bağışından sonra halsizlik yaptığı tespit edilmiştir. Şekil 3. Eğitim ve promosyonsuz grupta ankete katılan bireylerin kan bağışladıktan sonra yan etkileri ile ilgili düşünce dağılımı.
26 19 %76.8 inin ülkemizde kan bağışının Kızılay tarafından sağlandığı, %61.4 ü kan bağışlamamasında hiçbir nedeninin olmadığını belirtmiştir. KAN BAĞIŞLAMAYI DÜŞÜNDÜM ANCAK ŞU NEDENLE VEREMEDİM; 600 (556)61,4% (115)12,7% (54)6,0% (87)9,6% (94) 10,4% 0 Halsiz kalabilirim Hastalık kapabilirim Yakınlarıma vermeyi düşünüyorum İhmal ediyorum Hiçbiri Şekil 4. Eğitim ve promosyonsuz grupta ankete katılan bireylerin kan bağışlamama nedenleri ile ilgili düşünce dağılımı.
27 20 %99.8 inin kan bağışı yapılan yerin hijyenik ve temiz olması, kan bağışını teşvik etme oranı olarak tespit edilmiştir (904) 99,8% (901) 99,4% (856) 94,5% EVET HAYIR (595)65,7% (550) 60,7% (311)34,3% (356 )39,3% (2)0,2% Kan bağışı yapılan yer hijyenik ve temiz olmalı (5)0,6% Kan bağışı ile ilgili eğitim verilmeli (50)5,5% Kan bağışı ile ilgili promosyon verilmeli TV Radyo programları ile bilgi verilmeli Bu işle ilgili kişilerin davranışları Şekil 5. Eğitim ve promosyonsuz grupta ankete katılan bireylerin kan bağışını teşvik etme oranları ile ilgili dağılımı. %99.4 ü kan bağışı ile ilgili eğitim verilmeli, %94.5 i kan bağışı ile ilgili promosyon verilmeli, %74 ü kan bağışından önce tetkik ve muayenenin yapılması gerektiği, %76.4 ü bağışlanan kanlarda Hepatit B testinin yapıldığını, %75.2 si bağışlanan kanlarda HIV testinin yapıldığını söylemişlerdir. %97 si kendilerine kan bağışı yapılmadan önce eğitim verilmediğini, %94.3 ü kan bağışından sonra promosyon verilmediğini, %43.8 i yakınlarını da teşvik edeceğini, %66.2 si promosyonun önemli olduğunu, %80.9 u acil kan ihtiyacı olduğunda kanı Kızılay dan sağlayacağını belirtmiştir.
28 21 SİZE VE YAKINLARINIZA ACİL KAN LAZIM OLDUĞUNDA KANI NEREDEN TEMİN ETMEYİ DÜŞÜNÜRSÜNÜZ? HASTANEDEN (KANA KAN) (50) 5.5% PARAİLE (9) 1% YAKINLARINIZDAN (112)12.4% KIZILAY (725) 80% Şekil 6. Eğitim ve promosyonsuz grupta ankete katılan bireylerin kan ihtiyacı halinde temin oranları ile ilgili dağılımı. %87.2 si kan bağışlamanın vatandaşlık görevi olduğunu, %87.5 i kan bağışlamaya gelirken yanında resmi kimlik belgesi olması gerektiğini, %77.4 ü kan bağışının dakika süre alacağını, %94.9 unun kan bağışlamayı teşvik edeceğini belirtmiştir.
29 EĞİTİM VERİLEN BAĞIŞÇILARIN SONUÇLARI Çizelge 3. Eğitime katılan bireylerin demografik özellikleri. (n=880) Değişkenler n % Cinsiyet; Kadın Erkek Yaş 19 yaş ve altı yaş ve üzeri Öğrenim Durumu; Okur Yazar İlk Ortaokul Mezunu Lise Üniversite Mezunu Okuyor Yüksek Lisans - Doktora Meslek; Öğrenci Memur Emekli İşçi Serbest Meslek Diğer
30 23 Çizelge 4a. Eğitime katılan bireylerin ankete verdikleri cevaplar. (n=880) Değişkenler n % Daha önce kan bağışında bulundunuz mu? Kaçıncı kan bağışınız? İlk Kan bağışı ile ilgili daha önce bilgi sahibi misiniz? Kanın yerini tutan başka bir madde/ilaç olmadığını biliyor musunuz? Daha önce kan bağışladıysanız nereye bağışladınız? Bağışlamadım Hastaneye Üniversiteye Kızılay a Bir seferde ne kadar kan bağışı yapılabilir 100 ml 250 ml 450 ml 600 ml Bilmiyorum Ne kadar sıklıkla kan bağışı yapılabilinir? 1 ay 2 ay 3 ay 6 ay Bilmiyorum Kan bağışının yan etkileri var mıdır?** Halsizlik yapar Kilo aldırır Kilo kaybettirir İştah açar Yan etkisi yoktur Diğer E H E H ** Birden fazla seçenek yanıtlanmıştır.
31 24 Çizelge 4b. Eğitime katılan bireylerin ankete verdikleri cevaplar. (n=880) Değişkenler n % Ülkemizde kan bağışları en fazla hangi yolla temin edilmektedir? Para ile Hastanede (Kana kan) Kızılay Kan bağışı yapmayı düşündüm ancak şu nedenle vermedim Halsiz kalabilirim Hastalık kapabilirim Yakınlarıma vermeyi düşünüyorum İhmal ediyorum Hiçbiri Kan bağışını teşvik etmek için sizce hangileri etkilidir?** E H E H Kan bağışı yapılan yer hijyenik ve temiz olmalı Kan bağışı ile ilgili eğitim verilmeli Kan bağışı ile ilgili promosyon verilmeli TV-radyo programları ile bilgi verilmeli Bu işle ilgili kişilerin davranışları Kan bağışı yapılmadan tetkik ve muayene gerekli mi? Bağışlanan kanlarda hangi testler yapılıyor?** E H E H HIV Frengi Hepatit B Hepatit C Kızamık Size kan bağışı yapılmadan önce eğitim verildi mi? Eğitim verildikten sonra kan bağışı ile ilgili düşüncelerinizde olumlu yönde gelişme oldu mu? Eğitim aldıktan sonra, sizin kan bağışı ile ilgili olumlu gelişmenin yanında yakınlarınızı da teşvik eder misiniz? ** Birden fazla seçenek yanıtlanmıştır
32 25 Çizelge 4c. Eğitime katılan bireylerin ankete verdikleri cevaplar. (n=880) Değişkenler n % Size kan bağışından sonra promosyon verildi mi? Promosyon verilmesi sizde olumlu değişiklik yaptı mı? Promosyon verilmesi kan bağışını arttırmada önemli bir etkendir. Size ve yakınlarınıza acil kan lazım olduğunda kanı nereden temin etmeyi düşünüyorsunuz? Para ile Yakınlarınızdan Kızılay Hastaneden (kana kan) İşaretsiz Kan bağışlamak size neyi ifade eder? Mecburiyet Vatandaşlık görevidir Önemli değildir Bağışladığınız kan bir gün size veya yakınlarınıza geri dönecektir. Kan bağışlamaya gelirken yanınızda ne olmalıdır? Resmi kimlik belgesi Evlilik cüzdanı Sağlık fişi İşaretsiz Kan bağışı ne kadar zaman alır? dk. 1 Saat 2 Saat 3 Saat İşaretsiz Kan bağışlamayı ve teşvik etmeyi düşünüyorum
33 26 Örnekleme alınan bireylerin anket sorularına verdikleri cevaplar incelendiğinde; bireylerin büyük bir çoğunluğunun eğitiminin yüksek olduğu; üniversite mezunu-okuyor (%31.7), yüksek lisans-doktora mezunudur (%21.0). ÖĞRENİM DURUMU; OKUR YAZAR (16)1.8% YÜKSEK LİSANS DOKTORA MEZUNU (185) 21% İLK ORTAOKUL MEZUNU (24)2.7% ÜNİVERSİTE MEZUNU OKUYOR (279) 31.7% LİSE MEZUNU (376)42.7% Şekil 7. Eğitimli grupta ankete katılan bireylerin öğrenim durumları ile ilgili dağılım. %78.2 si ilk kez kan bağışında bulunmuştur. Şekil 8. Eğitimli grupta ankete katılan bireylerin kan bağışlama oranları ile ilgili dağılımı.
34 27 %47.8 inin kan bağışı ile ilgili daha önce bilgi sahibi olmadığı, %41.9 unun bir seferde 450 ml. Kan bağışı yapıldığını bildiği, %41.6 sının üç ayda bir kan verildiğini bildiği, %42.7 sinin kan bağışından sonra halsizlik yaptığı tespit edilmiştir. Şekil 9. Eğitimli grupta ankete katılan bireylerin kan bağışladıktan sonra yan etkileri ile ilgili düşünce dağılımı % 89.4 ünün ülkemizde kan bağışının Kızılay tarafından sağlandığı, %63.4 ünün kan bağışlamamasında hiçbir nedeninin olmadığı tespit edilmiştir.
35 28 KAN BAĞIŞLAMAYI DÜŞÜNDÜM ANCAK ŞU NEDENLE VEREMEDİM; 600 (558)63,4% (88) 10,0% (88) 10,0% (23) 2,6% (123)%14,0% 0 Halsiz kalabilirim Hastalık kapabilirim Yakınlarıma vermeyi düşünüyorum İhmal ediyorum Hiçbiri Şekil 10. Eğitimli grupta ankete katılan bireylerin kan bağışlamama nedenleri ile ilgili düşünce dağılımı
36 29 %98 inin kan bağışı yapılan yerin hijyenik ve temiz olması, kan bağışını teşvik etme oranı olarak gözlenmiştir. Şekil 11. Eğitimli grupta ankete katılan bireylerin kan bağışını teşvik etme oranları ile ilgili dağılım.
37 30 %95.5 i kan bağışı ile ilgili eğitim verilmeli, %77.6 sı, kan bağışı ile ilgili promosyon verilmeli, %77.4 ü kan bağışından önce tetkik ve muayenenin yapılması gerektiği, %70.9 u bağışlanan kanlarda Hepatit B testinin yapıldığını, %62.3 ü bağışlanan kanlarda HIV testinin yapıldığını, %93.4 ü kendilerine kan bağışı yapılmadan önce eğitim verildiğini, %50.5 i kan bağışından sonra promosyon verildiğini, %80.1 i yakınlarını da teşvik edeceğini, %63.6 sı promosyonun önemli olduğunu, %79.2 si acil kan ihtiyacı olduğunda, kanı Kızılay dan sağlayacağını belirtmiştir. Şekil 12. Eğitimli grupta ankete katılan bireylerin kan ihtiyacı halinde temin oranları ile ilgili dağılımı. %86.8 inin kan bağışlamanın vatandaşlık görevi olduğunu, %47.6 sının kan bağışlamaya gelirken yanında resmi kimlik belgesi olması gerektiğini, %75.7 sinin kan bağışının dakika süre alacağını bildiğini, %80.9 unun kan bağışlamayı teşvik edeceğini belirttiği tespit edilmiştir.
38 PROMOSYON VERİLEN BAĞIŞÇILARIN SONUÇLARI Çizelge 5. Promosyon verilen bireylerin demografik özellikleri. (n=350) Değişkenler n % Cinsiyet; Kadın Erkek Yaş 19 yaş ve altı yaş ve üzeri Öğrenim Durumu; Okur Yazar İlk Ortaokul Mezunu Lise Üniversite Mezunu Okuyor Yüksek Lisans - Doktora Meslek; Öğrenci Memur Emekli İşçi Serbest Meslek Diğer
39 32 Çizelge 6a. Promosyon verilen bireylerin ankete verdikleri cevaplar. (n=350) Değişkenler n % Daha önce kan bağışında bulundunuz mu? Kaçıncı kan bağışınız? İlk Kan bağışı ile ilgili daha önce bilgi sahibi misiniz? Kanın yerini tutan başka bir madde/ilaç olmadığını biliyor musunuz? Daha önce kan bağışladıysanız nereye bağışladınız? Bağışlamadım Hastaneye Üniversiteye Kızılay a Bir seferde ne kadar kan bağışı yapılabilir 100 ml 250 ml 450 ml 600 ml Bilmiyorum Ne kadar sıklıkla kan bağışı yapılabilinir? 1 ay 2 ay 3 ay 6 ay bilmiyorum Kan bağışının yan etkileri var mıdır?** Halsizlik yapar Kilo aldırır Kilo kaybettirir İştah açar Yan etkisi yoktur Diğer ** Birden fazla seçenek yanıtlanmıştır E H E H
40 33 Çizelge 6b. Promosyon verilen bireylerin ankete verdikleri cevaplar. (n=350) Değişkenler n % Ülkemizde kan bağışları en fazla hangi yolla temin edilmektedir? Para ile Hastanede (Kana kan) Kızılay Kan bağışı yapmayı düşündüm ancak şu nedenle vermedim Halsiz kalabilirim Hastalık kapabilirim Yakınlarıma vermeyi düşünüyorum İhmal ediyorum Hiçbiri Kan bağışını teşvik etmek için sizce hangileri etkilidir?** E H E H Kan bağışı yapılan yer hijyenik ve temiz olmalı Kan bağışı ile ilgili eğitim verilmeli Kan bağışı ile ilgili promosyon verilmeli TV-radyo programları ile bilgi verilmeli Bu işle ilgili kişilerin davranışları Kan bağışı yapılmadan tetkik ve muayene gerekli mi? Bağışlanan kanlarda hangi testler yapılıyor?** E H E H HIV Frengi Hepatit B Hepatit C Kızamık Size kan bağışı yapılmadan önce eğitim verildi mi? Eğitim verildikten sonra kan bağışı ile ilgili düşüncelerinizde olumlu yönde gelişme oldu mu? Eğitim aldıktan sonra, sizin kan bağışı ile ilgili olumlu gelişmenin yanında yakınlarınızı da teşvik eder misiniz? ** Birden fazla seçenek yanıtlanmıştır
41 34 Çizelge 6c. Promosyon verilen bireylerin ankete verdikleri cevaplar. (n=350) Değişkenler n % Size kan bağışından sonra promosyon verildi mi? Promosyon verilmesi sizde olumlu değişiklik yaptı mı? Promosyon verilmesi kan bağışını arttırmada önemli bir etkendir. Size ve yakınlarınıza acil kan lazım olduğunda kanı nereden temin etmeyi düşünüyorsunuz? Para ile Yakınlarınızdan Kızılay Hastaneden (kana kan) İşaretsiz Kan bağışlamak size neyi ifade eder? Mecburiyet Vatandaşlık görevidir Önemli değildir Bağışladığınız kan bir gün size veya yakınlarınıza geri dönecektir. Kan bağışlamaya gelirken yanınızda ne olmalıdır? Resmi kimlik belgesi Evlilik cüzdanı Sağlık fişi İşaretsiz Kan bağışı ne kadar zaman alır? dk. 1 Saat 2 Saat 3 Saat İşaretsiz Kan bağışlamayı ve teşvik etmeyi düşünüyorum
42 35 Örnekleme alınan bireylerin anket sorularına verdikleri cevaplar incelendiğinde; bireylerin büyük bir çoğunluğunun eğitiminin yüksek olduğu; üniversite mezunu-okuyor (%22.0), yüksek lisans-doktora mezunudur (%38.6). ÖĞRENİM DURUMU; YÜKSEK LİSANS DOKTORA MEZUNU (135) 38.6% OKUR YAZAR (15) 4.3% İLK ORTAOKUL MEZUNU (31) 8.9% ÜNİVERSİTE MEZUNU OKUYOR (77) 22% LİSE MEZUNU (92)26.3% Şekil 13. Promosyonlu grupta ankete katılan bireylerin öğrenim durumları ile ilgili dağılımı. %42.9 unun ilk kez kan bağışında bulunduğu tespit edilmiştir. Şekil 14. Promosyonlu grupta ankete katılan bireylerin kan bağışlama oranları ile ilgili dağılımı.
43 36 %69.4 ünün kan bağışı ile ilgili daha önce bilgi sahibi olduğu, %59.1 inin bir seferde 450 ml. kan bağışı yapıldığını bildiği, %57.7 sinin üç ayda bir kan verildiğini bildiği, %32.3 ünün kan bağışından sonra halsizlik yaptığını söyledikleri tespit edilmiştir. 350 (326) 93,1% (324)92,6% 300 (283) 80,9% (267) 76,3% 250 (237)67,7% 200 (202) 57,7% 150 (113) 32,3% (148) 42,3% EVET HAYIR 100 (67)19,3% (83)23,7% 50 (24)6,9% (26) 7,4% 0 HALSİZLİK YAPAR KİLO ALDIRIR KİLO İŞTAH AÇAR YAN ETKİSİ KAYBETTRİR YOK DİĞER Şekil 15. Promosyonlu grupta ankete katılan bireylerin kan bağışladıktan sonra yan etkileri ile ilgili düşünce dağılımı
44 37 %81.4 ünün ülkemizde kan bağışının Kızılay tarafından sağlandığı, %49.7 sinin kan bağışlamamasında hiçbir nedenin olmadığı tespit edilmiştir. Şekil 16. Promosyonlu grupta ankete katılan bireylerin kan bağışlamama nedenleri ile ilgili düşünce dağılımı.
45 38 %97.1 inin kan bağışı yapılan yerin hijyenik ve temiz olduğunu düşünmesi, kan bağışını teşvik etme oranı olarak bulunmuştur. Şekil 17. Promosyonlu grupta ankete katılan bireylerin kan bağışını teşvik etme oranları ile ilgili dağılımı. %96 sı kan bağışı ile ilgili eğitim verilmeli, %73.1 i kan bağışı ile ilgili promosyon verilmeli, %85.4 ü kan bağışından önce tetkik ve muayenenin yapılması gerektiği, %71.7 i bağışlanan kanlarda Hepatit B testinin yapıldığını, %70 i bağışlanan kanlarda HIV testinin yapıldığını, %60.3 ü kendilerine kan bağışı yapılmadan önce eğitim verilmediğini, %100 ü kan bağışından sonra promosyon verildiğini, %86 sı yakınlarını da teşvik edeceğini, %65.4 ü promosyonun önemli olduğunu, %78.3 ü acil kan ihtiyacı olduğunda kanı Kızılay dan sağlayacağı tespit edilmiştir.
46 39 SİZE VE YAKINLARINIZA ACİL KAN LAZIM OLDUĞUNDA KANI NEREDEN TEMİN ETMEYİ DÜŞÜNÜRSÜNÜZ? HASTANEDEN (KANA KAN) (14) 4% PARA İLE (4) 1.1% YAKINLARINIZDAN (29) 8.3% KIZILAY (274) 78.3% Şekil 18. Promosyonlu grupta ankete katılan bireylerin kan ihtiyacı halinde temin oranları ile ilgili dağılımı. %82.6 sı kan bağışlamanın vatandaşlık görevi olduğunu, %77.1 i kan bağışlamaya gelirken yanında resmi kimlik belgesi olması gerektiği, %82.9 u kan bağışının dakika süre alacağını, %84.9 u kan bağışlamayı teşvik edeceğini belirttiği tespit edilmiştir.
47 ANKET GRUPLARININ DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ, KAN BAĞIŞIYLA İLGİLİ BİLGİLERİ VE KAN BAĞIŞIYLA İLGİLİ TUTUMLARINA VERDİKLERİ YANITLAR VE ANLAMLILIK DÜZEYLERİ Çizelge 7. Ankete katılanların demografik özellikleri ve anlamlılık düzeyleri Değişkenler Cinsiyet Erkek Kadın Öğrenim Durumu Okur -Yazar İlk-Orta Lise Üniv.Mez.-Okuyor Y.Lisans-Doktora Eğitim ve Promosyonsuz (n=906) Eğitim (n=880) Promosyon (n=350) n % n % n % P < < Yaş Aralığı 19 yaş ve altı yaş ve üzeri Meslek Öğrenci Memur Emekli <0.05 <0.05 İşçi Serbest Meslek Diğer
48 41 Ankete katılanların eğitim ve promosyonsuz grupta %91.3 ü erkek, %8.7 si kadın; eğitim verilen grupta %92 si erkek, %8 i kadın, promosyon verilen grupta %64.3 ü erkek, %37.7 si kadındır. Erkeklerin kan bağışına katılım oranının fazla olduğu görülmektedir. Eğitim ve promosyonsuz grupta %37.4 ü üniversite mezunu-okuyor, eğitim verilen grupta %42.7 si lise mezunu, promosyon verilen grupta %38.6 sı yüksek lisansdoktora mezunudur. Eğitim ve promosyonsuz grupta kan bağışlayanların oranı yaş aralığında %64.6, eğitimli grupta %79.7 ile yine yaş aralığıdır. Bu iki grupta gençlerin kan vermede ağırlıklı olduğunu görüyoruz. Promosyon verilen grupta ise, 40 yaş ve üzeri %29.5 tir. Eğitim ve promosyonsuz grubun %33.8 i serbest meslek sahibi, eğitimli grubun %55 i serbest meslek sahibi, promosyonlu grubun %30.6 sı öğrencidir. Ankete katılanların çoğunluğunun erkek olduğu (P<0.05), eğitim düzeyinin yüksek olduğu (P<0.05), kan bağışlayanların oldukça genç, ilk iki grupta yaş arası olduğu, promosyonlu grupta ise 40 yaş ve üzeri %29.5 olduğu (P<0.05), çoğunluğunun serbest meslek sahibi olduğu, promosyonlu grupta ise öğrencilerin çoğunlukta olduğu (P<0.05) tespit edilmiştir.
Gönül YILDIRIM. Bölge Kan Bağışı Planlama Uzmanı Türk Kızılayı Ege Bölge Kan Merkezi
Gönül YILDIRIM Bölge Kan Bağışı Planlama Uzmanı Türk Kızılayı Ege Bölge Kan Merkezi 2 1920 lerde İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi nde başlamış ve 1950 lere kadar büyük hastanelerde iptidai koşullarda
DetaylıKurumsal Kan Bağışçısı
Kurumsal Kan Bağışçısı Dr. Metin Kalender Türk Kızılayı Kan Hizmetleri Genel Müdürlüğü Antalya-2011 Kurumsal Kan Bağışçısı 1. Ülkemizde Gönüllü Kan Bağışı Tarihçesi 2. Kan Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yapılanması
DetaylıHALKLA İLİŞKİLER FAALİYETLERİNİN SAĞLIK HİZMETİ ALANLAR VE ÇALIŞANLAR TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANELERİ ÖRNEĞİ
HALKLA İLİŞKİLER FAALİYETLERİNİN SAĞLIK HİZMETİ ALANLAR VE ÇALIŞANLAR TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANELERİ ÖRNEĞİ Uzm. İbrahim BARIN Prof. Dr. Murat BORLU Başmüdür Özcan ÖZYURT
DetaylıKOCAELİ 1. ÜNİVERSİTE TANITIM FUARI VE KARİYER GÜNLERİ FİNAL RAPORU
KOCAELİ 1. ÜNİVERSİTE TANITIM FUARI VE KARİYER GÜNLERİ FİNAL RAPORU Bu yıl birincisi düzenlenen Üniversite Tanıtım Fuarı ve Kariyer Günleri organizasyonunun katılımcılar ve ziyaretçiler gözünden etkililiğin
DetaylıNÜKLEER SİLAHLAR ARAŞTIRMASI - SONUÇ RAPORU RAŞTIRMASI - S
NÜKLEER SİLAHLAR ARAŞTIRMASI RAŞTIRMASI - S V.01A - 18 HAZİRANH 2004 - SONUÇ RAPORU Nükleer Silahlar Araştırması - Sonuç Raporu v.01a - 18 Haziran 2004 Proje Ekibi Güçlü Atılgan Proje Sorumlusu Infakto
DetaylıEnes GÜNDÜZ*, Hatice ÖZDEMİR* Öğr. Gör., Erciyes Üniversitesi, Mustafa Çıkrıkçıoğlu Meslek Yüksekokulu, İş Sağlığı ve Güvenliği Programı
Enes GÜNDÜZ*, Hatice ÖZDEMİR* Öğr. Gör., Erciyes Üniversitesi, Mustafa Çıkrıkçıoğlu Meslek Yüksekokulu, İş Sağlığı ve Güvenliği Programı ULUSLAR ARASI İSG KONFERANSI 6-7 ARALIK 2017 İSTANBUL/TÜRKİYE GİRİŞ
DetaylıBio. Emre TAMER. Türk Kızılayı Kan Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Bio. Emre TAMER Türk Kızılayı Kan Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yöntem Kan bağışçısı kazanımı programları, ülkelerin özgün koşulları nedeniyle farklılık göstermekle birlikte İletişim (Avrupa ve diğer ülkeler)
DetaylıBir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri
Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri Didem Yüzügüllü, Necdet Aytaç, Muhsin Akbaba Çukurova Üniversitesi Halk Sağlığı
DetaylıDENİZLİ İLİ ÇALIŞAN NÜFUSUN İÇME SUYU TERCİHLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER. PAÜ Tıp Fak. Halk Sağlığı A.D Araş. Gör. Dr. Ayşen Til
DENİZLİ İLİ ÇALIŞAN NÜFUSUN İÇME SUYU TERCİHLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER PAÜ Tıp Fak. Halk Sağlığı A.D Araş. Gör. Dr. Ayşen Til Su; GİRİŞ ekosisteminin sağlıklı işlemesi, insanların sağlığı ve yaşamının
DetaylıYeme Davranışlarının SAĞLIK ETKİLERİ. Ziyneti Kocabıyık Türkiye Gazetesi Sağlık Editörü
Yeme Davranışlarının SAĞLIK ETKİLERİ Ziyneti Kocabıyık Türkiye Gazetesi Sağlık Editörü Bu yılın konusu yeme davranışının etkileri Bu yılın cevap aranan soruları ise: Toplum sağlığının iyileştirilmesinde
DetaylıHEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR
HEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR GİRİŞ Hasta eğitimi, sağlığı koruyan ve bireylerde davranış değişikliği geliştirmeye yardım eden öğrenim deneyimlerinin
DetaylıTEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi
III TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı öğrencisi Taşkın Osman YILDIZ tarafından hazırlanan Lise Öğrencilerinin
DetaylıKADINLARIN PAP-SMEAR TESTİ BİLGİ VE TUTUMLARININ
KADINLARIN PAP-SMEAR TESTİ İLE İLGİLİ BİLGİ VE TUTUMLARININ BELİRLENMESİ Hatice ACAR BEKTAŞ, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli Sağlık Yüksekokulu Ebelik Bölümü, Arş. Gör. Gülennur SUAR, Zeynep Kamil Kadın
DetaylıERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANE ÇALIŞANLARININ HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜNÜN ARAŞTIRILMASI
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANE ÇALIŞANLARININ HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜNÜN ARAŞTIRILMASI AMAÇ Bu çalışma, hastane de çalışan tüm personelin hasta güvenliği kültürünü ölçerek bilgi sahibi olmak ve çalışanların
DetaylıDiyarbakır da Anayasa Değişiklik Paketi ve Referandum Algısı. 10 Ağustos 2010 Diyarbakır
Diyarbakır da Anayasa Değişiklik Paketi ve Referandum Algısı 10 Ağustos 2010 Diyarbakır 2 DİYARBAKIR DA ANAYASA DEĞİŞİKLİK PAKETİ VE REFERANDUM ALGISI 10 Ağustos 2010 Doç. Dr. Behçet Oral Doç. Dr. İlhan
DetaylıT.C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM ÖĞRETİM YILINDA KAYIT İÇİN GEREKLİ BELGELER
T.C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ 2017-2018 EĞİTİM ÖĞRETİM YILINDA KAYIT İÇİN GEREKLİ BELGELER 1- Adayın mezun olduğu ortaöğretim kurumundan (lise) aldığı diplomanın aslı ya da yeni tarihli mezuniyet belgesi
DetaylıDr. Gıda Müh. Sibel ÖZÇAKMAK
Dr. Gıda Müh. Sibel ÖZÇAKMAK Amaç Tüketicilerin gıdalarla ilgili bilgi kaynaklarını nereden aldıkları, hangi meslek gruplarına güvendiklerini, nelerden etkilendiklerini, güvenilir gıda algısını, satın
DetaylıGeleceği şimdiden planlayın.. SEÇİME DOĞRU. efgarastirma.com EfG.Arastirma EfG_Arastirma EfG.Arastirma
Giriş Seçime Doğru Araştırması, Denizli il merkezi ve çevre ilçelerde ikamet etmekte olan vatandaşlarla görüşülerek gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında; Pamukkale ilçesinde 411 kişi, Merkezefendi
DetaylıHOŞGELDİNİZ. Diaverum
HOŞGELDİNİZ 1 HEMODİYALİZ HASTALARININ DİYALİZ KLİNİKLERİNDEN BEKLENTİLERİ Gizem AKYOL¹, Nergiz TEKYİĞİT¹,Ayşegül TEMİZKAN KIRKAYAK¹,Fatma KABAN²,Filiz AKDENİZ²,Tevfik ECDER²,Asiye AKYOL³ 1-Diaverum Özel
DetaylıHastanede Yatan Hastaların El Hijyenine Yaklaşımları
Ç. Büke 1, G. Kitapçıoğlu 2, G. Guliyeva 1, U. Önal 1, HS. Akdeniz 3, E. Aydın 3, İ. Karaca 3, B. Kılıçaslan 3, E. Koç 3 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Bornova-İzmir 1 Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik
DetaylıTablo 1: Anketi Yanıtlayan Kişilerin Yaş Dağılımı Frekans (Sayı) Yüzde ( %) 20 40 175 65,1 40+ 67
Özel Sağlık Sigortalıları Sağlık Hizmet Kullanımı Anket Değerlendirmesi Erdem ALPTEKİN Özel sağlık sigortalıların sorunlarını irdelemek ve beklentilerini belirlemek amacıyla Sigorta sektöründe faaliyet
DetaylıOkulöncesi eğitimin yaygınlaştırılmasını sağlama, Çocuk Hakları Bildirgesi gereğince Eğitim Her Çocuğun Hakkıdır ilkesini işe koşma, Eğitim alanında
1.Ücretsiz Okulöncesi Eğitim Günleri Projesi Uzm. Dilek EROL Projenin Amacı Okulöncesi eğitimin yaygınlaştırılmasını sağlama, Çocuk Hakları Bildirgesi gereğince Eğitim Her Çocuğun Hakkıdır ilkesini işe
DetaylıAsistan Gözüyle Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlığı ve Eğitimi
Asistan Gözüyle Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlığı ve Eğitimi Beklentiler Öneriler Arş. Gör. Dr. Yeşim BEŞLİ Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD TRABZON I.Ulusal Klinik Mikrobiyoloji
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( )
HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK (2.0.20) Gülay Turgay, Emre Tutal 2, Siren Sezer Başkent Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Diyaliz Programı
DetaylıKÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASI VE ARKEOLOJİ BİLİNCİNİN GELİŞTİRİLMESİ
i ÖZLEM TAŞKIN KÜLCÜ KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASI VE ARKEOLOJİ BİLİNCİNİN GELİŞTİRİLMESİ 1. Basım ISBN 978-605-83551-0-1 ii KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASI VE ARKEOLOJİ BİLİNCİNİN GELİŞTİRİLMESİ ISBN: 978-605-83551-0-1
DetaylıİDARİ PERSONEL ORYANTASYON EĞİTİM RAPORU
2017 İDARİ PERSONEL ORYANTASYON EĞİTİM RAPORU Sakarya Üniversitesi Personel Dairesi Başkanlığı Hizmet içi Eğitim Şube Müdürlüğü Bu nedenle oryantasyon eğitimi, tüm SAÜ personelin bilmesi gereken ortak
DetaylıBirgül BURUNKAYA - Uzman Adana İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı Çalışan Sağlığı Birimi ANTALYA
Sağlık Çalışanlarının Çalışan Güvenliği Uygulamalarından Memnuniyetleri ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Hakkındaki Bilgi Düzeyleri (Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği) Birgül BURUNKAYA - Uzman Adana
DetaylıGELİR İDARESİNİN MÜKELLEF HİZMETLERİNE YAKLAŞIMI. Gelir İdaresi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Daire Başkanlığı 13 Aralık 2014 BURSA
GELİR İDARESİNİN MÜKELLEF HİZMETLERİNE YAKLAŞIMI Gelir İdaresi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Daire Başkanlığı 13 Aralık 2014 BURSA Mükellef Hizmetleri Kavramı Gönüllü Uyum Mükellef Hak, Ödev ve Memnuniyeti
DetaylıSTRATEJİK PLANLAMANIN KIRSAL KALKINMAYA ETKİSİ VE GAZİANTEP ÖRNEĞİ ANKET RAPORU
STRATEJİK PLANLAMANIN KIRSAL KALKINMAYA ETKİSİ VE GAZİANTEP ÖRNEĞİ ANKET RAPORU Şubat 10 2012 Yener YÜKSEL Mülkiye Başmüfettişi 0 İÇERİK Araştırmanın Amacı:... 3 Anket Ölçeklerinin Oluşturulması:... 3
DetaylıProf. Dr. H. Zafer Güney Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
Prof. Dr. H. Zafer Güney Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Araştırma Serisi 9-2011 1 AİK- DSÖ TANIMI Hastaların ilaçları klinik ihtiyaçlarına uygun şekilde,
DetaylıTürkiye Kardeşleri Yurtiçi Değişim Programı 2016 Etki Raporu
Türkiye Kardeşleri Yurtiçi Değişim Programı 2016 Etki Raporu Türkiye Kardeşleri Yurtiçi Değişim Programı ilk defa pilot olarak 2015 yılının Haziran ayında Sakarya, Bitlis ve Adana illerinden 21 öğrencinin
DetaylıE-DEVLET UYGULAMALARINI KULLANANLARLA KULLANMAYANLAR ARASINDAKİ FARKLARIN VE ETKİLERİN İNCELENMESİ
E-DEVLET UYGULAMALARINI KULLANANLARLA KULLANMAYANLAR ARASINDAKİ FARKLARIN VE ETKİLERİN İNCELENMESİ Dr. Tuna USLU Gedik Üniversitesi İş Sağlığı ve Güvenliği Programı Özel Gebze Doğa Hastanesi Sağlık Hizmetleri
DetaylıSUAT YILMAZ OKUL MÜDÜRÜ
Okulumuz 2012-2013 yılında Kevenli İmam Hatip Lisesi olarak Eğitim Öğretime başlamış ancak 2014 yılında yapılan teklifle Said Nursi Anadolu İmam-Hatip Lisesi olarak isim değişikliği yapılmıştır.okulumuz
DetaylıBilim Uzmanı İbrahim BARIN
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANELERİNDE YATAN HASTALARIN HASTANE HİZMET KALİTESİNİ DEĞERLENDİRMELERİ Bilim Uzmanı İbrahim BARIN Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri AMAÇ Hasta memnuniyeti verilen
DetaylıS A H A A R A Ş T I R M A S I
S A H A A R A Ş T I R M A S I GEREÇ VE YÖNTEM Saha Araştırması Plan ve Uygulaması Bu araştırma, Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı ve Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından
Detaylı3. Basamak Bir Hastanede Görev Yapan Sağlık Çalışanlarının Hepatit C Hakkında Bilgi Düzeyi ve Hepatit C Enfeksiyonu Olan Hastalara Karşı Tutumlarının
3. Basamak Bir Hastanede Görev Yapan Sağlık Çalışanlarının Hepatit C Hakkında Bilgi Düzeyi ve Hepatit C Enfeksiyonu Olan Hastalara Karşı Tutumlarının Değerlendirilmesi DR PıNAR KORKMAZ D U MLUPıNAR Ü N
Detaylı3.ORTAK AKIL TOPLANTISI SONUÇ RAPORU
BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ 3.ORTAK AKIL TOPLANTISI SONUÇ RAPORU 14 HAZİRAN 2013 ÖNSÖZ Üniversitemiz Rektörlüğü olarak ilkini 14 Mayıs 2011 de Kongre ve Kültür Merkezinde, ikincisini 22 Mayıs 2012 de Burhaniye
DetaylıKAN BAĞIŞÇILARININ VE BĐR KAMU KURUMU ÇALIŞANLARININ KAN BAĞIŞINA ĐLGĐSĐ, BĐLGĐ DÜZEYLERĐ VE ULUSAL YETERLĐLĐĞE ULAŞMA YÖNTEMLERĐ
TÜRKĐYE CUMHURĐYETĐ ANKARA ÜNĐVERSĐTESĐ SAĞLIK BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ KAN BAĞIŞÇILARININ VE BĐR KAMU KURUMU ÇALIŞANLARININ KAN BAĞIŞINA ĐLGĐSĐ, BĐLGĐ DÜZEYLERĐ VE ULUSAL YETERLĐLĐĞE ULAŞMA YÖNTEMLERĐ Eda
DetaylıT.C. Ankara Üniversitesi. Elmadağ Meslek Yüksek Okulu. Bilgisayar Programcılığı Programı
T.C. Ankara Üniversitesi Elmadağ Meslek Yüksek Okulu Bilgisayar Programcılığı Programı Ankara Üniversitesi Elmadağ Meslek Yüksek Okulu Öğrencileri Neden Facebook, Twitter Tarzı Sosyal Paylaşım Sitelerine
DetaylıOkul Yöneticiliği Meslek Olsun Anket Raporu
Okul Yöneticiliği Meslek Anket Raporu Giriş Derneğimiz öncülüğünde yürütülen Okul Yöneticiliği Meslek Kampanyası kapsamında bir dizi anket yapılmaktadır. Anketlerin amacı, okul yöneticiliği görevinin meslekleşmesine
DetaylıT.C. ANKARA VALİLİĞİ MİLLÎ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET STANDARTLARI
T.C. ANKARA VALİLİĞİ HİZMET STANDARTLARI Sıra Hizmet Standardı Olan Birimler Sayı Din Öğretimi Şube Müdürlüğü Hayat Boyu Öğrenme Şube Müdürlüğü 3 İnsan Kaynakları Şube Müdürlüğü 3 4 İnsan Kaynakları Şube
DetaylıMERSİN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ
MERSİN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ Araştırma Nisan 2017 tarihinde Çanakkale Gezisi ne katılan muhtarlar ve vatandaşlar ile yüz yüze ile görüşme yöntemiyle yapılmıştır. Görüşülen 417 kişinin geziden memnuniyetleri
DetaylıTEMEL EĞİTİMDEN ORTAÖĞRETİME GEÇİŞ ORTAK SINAV BAŞARISININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VERİ ANALİZİ, İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI TEMEL EĞİTİMDEN ORTAÖĞRETİME GEÇİŞ ORTAK SINAV BAŞARISININ ÇEŞİTLİ
DetaylıGfK 2013 OYDER Otomobil Alıcıları Takibi Araştırması Raporu Mayıs 2013 1
OYDER Koçfinans Otomobil Bayi Memnuniyeti Alıcıları Takibi Araştırması Araştırması Raporu Raporu Mayıs Kasım 2013 2012 GfK 2013 OYDER Otomobil Alıcıları Takibi Araştırması Raporu Mayıs 2013 1 Araştırmanın
DetaylıTürkiye Kızılay Derneği Kan Hizmetlerinde yeniden yapılanma çalışmaları (2000)
1 Türkiye Kızılay Derneği Kan Hizmetlerinde yeniden yapılanma çalışmaları (2000) 2 1 Haziran 2005 tarihinden itibaren Türk Kızılayı Ulusal Güvenli Kan Temini Programı nı başlattı. 3 Ulusal Güvenli Kan
Detaylı(ki-kare) analizi ( Tablo 1. Araştırmaya Katılanların Çalıştıkları Okul Türüne Göre Dağılımı. Sayı % 1259 65,6 659 34,4 1918 100,0
ÖĞRENME ORTAMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ARAŞTIRMASI Eğitimin kalitesi, öğrenme ortamlarının kalitesiyle doğru orantılıdır. Nitelikli öğrencilerin yetişmesi için nitelikli öğretmenlerin yanında öğrenme ortamlarının
DetaylıKadına Yönelİk AİLE İÇİ Şİddetle Mücadelede Şİrketler:
Kadına Yönelİk AİLE İÇİ Şİddetle Mücadelede Şİrketler: Uygulama Örneklerİ İŞ DÜNYASI AİLE İÇİ ŞİDDETE KARŞI PROJESİ İş Dünyası Aile İçi Şiddete Karşı (BADV) Projesi, 2013 yılında Sabancı Üniversitesi Kurumsal
DetaylıBOLU ÇİMENTO DA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İSG KURULLARININ GÖREV YETKİ VE SORUMLULUKLARI EĞİTİMLERİ TAMAMLANDI
Ç cilt: 27 sayı: 2 MART 2013 BOLU ÇİMENTO DA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İSG KURULLARININ GÖREV YETKİ VE SORUMLULUKLARI EĞİTİMLERİ TAMAMLANDI İş Sağlığı ve Güvenliği ile İSG Kurullarının Görev, Yetki ve
DetaylıGENÇ TÜRK MİLLİYETÇİLERİ NİN SİYASETTEN BEKLENTİLERİ ANKETİNİN RAPORU
GENÇ TÜRK MİLLİYETÇİLERİ NİN SİYASETTEN BEKLENTİLERİ ANKETİNİN RAPORU Burçin ÖNER Selim UYSAL 30 NİSAN 2017 GENÇ TÜRK MİLLİYETÇİLERİ NİN SİYASETTEN BEKLENTİLERİ ANKETİNİN RAPORU GİRİŞ: 19 Nisan 2017 tarihinde,
DetaylıOkul Yöneticiliği Meslek Olsun Anket Raporu
Okul Yöneticiliği Meslek Olsun Anket Raporu Giriş Derneğimiz öncülüğünde yürütülen Okul Yöneticiliği Meslek Olsun Kampanyası kapsamında bir dizi anket yapılmaktadır. Anketlerin amacı, okul yöneticiliği
DetaylıKaradeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Fakülteyi Seçmelerinde Etkili Faktörler
21 Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Fakülteyi Seçmelerinde Etkili Faktörler Füsun Yarış*, Kemal Turhan**, Gamze Çan***, Yavuz Özoran**** ÖZET Amaç: Çalışmada Karadeniz Teknik
Detaylı5. sınıf 6. sınıf Toplam Sayı % Sayı % Sayı % Kız 17 56, , ,7 Erkek 13 43, , ,3 Toplam , , ,0
2014 Yılı Anket Sonuçları Erguvanlar Çiçek Açıyor adlı proje kapsamında eğitime katılan öğrencilerin eğitim öncesi ve eğitim sonrası durumlarını ve eğitim bitiminde projenin beklentilerinin ne kadarını
DetaylıPestisitler ülkemiz tarımında yaygın olarak kullanılmaktadır.
Amaç Pestisitler ülkemiz tarımında yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı iyi tarım uygulaması kapsamında eğitim alan kişilerin pestisit uygulamaları konusunda bilgi düzeylerini araştırmaktır.
Detaylı5.1.14 ACĐL SAĞLIK HĐZMETLERĐ ŞUBE MÜDÜRÜNÜN GÖREV TANIMI
Sayfa No 1/5 5.1.14 ACĐL SAĞLIK HĐZMETLERĐ ŞUBE MÜDÜRÜNÜN GÖREV TANIMI Görev Unvanı: Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürü Bağlı Bulunduğu Üst Makam: Đlgili Sağlık Müdür Yardımcısı Vekâleti: Diğer şube müdürü
DetaylıT.C. IĞDIR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Lisansüstü Akademik Yılı Bahar Yarıyılı Lisansüstü Başvuru Bilgi Rehberi
T.C. IĞDIR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ 2018-2019 Lisansüstü Akademik Yılı Bahar Yarıyılı Lisansüstü Başvuru Bilgi Rehberi 1. KONTENJANLAR: Sağlık Bilimleri Enstitüsü bünyesinde 2018-2019 Akademik
DetaylıHASTALARIN HASTA GÜVENLİĞİ KONUSUNDAKİ
HASTALARIN HASTA GÜVENLİĞİ KONUSUNDAKİ GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ Yük.Hemş.Vildan TANIL Yük.Hemş.Fatma COŞAR BAYKAL Uzm.Hemş.Münevver SARSILMAZ Öğr. Gör. Müjgan SOLAK KABATAŞ Prof. Dr. Meryem YAVUZ 1 HASTA
DetaylıHASTA DANIŞMANI A- GÖREVLER
TANIM Hasta danışmanı, hastanelerde hastaların kabul işlemlerini yapma, muayene sonrası tetkik ve yatış işlemlerini yürütme, hasta ve yakınlarını bilgilendirme ve rehberlik etme bilgi ve becerisine sahip
DetaylıHastane Müdürü 8 Döner Sermaye Saymanı 8 Sağlık Müdürü 1 Baştabip 20 BALIKESİR
BAKANLIĞIMIZ TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİREN HASTANE YÖNETİMİ UYGULAMALARI VE SAĞLIK HİZMETLERİNDE TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMALARI BÖLGESEL EĞİTİM TOPLANTILARI Yataklı tedavi kurumlarımızda verilmekte olan
DetaylıYOLSUZLUK ALGI ARAŞTIRMASI
YOLSUZLUK ALGI ARAŞTIRMASI Özel Sektör Araştırma Sonuçları Araştırma Kurgusu Araştırmanın amacı: İş dünyası nezdinde etik, itibar ve yolsuzluk gibi kavramların nasıl algılandığını ölçmektir. Araştırmada
DetaylıHIV/AIDS e yönelik Farkındalık Yaratma Projesi
HIV/AIDS e yönelik Farkındalık Yaratma Projesi Proje Kapsamında 1479 kişiye ulaşılmıştır. HIV/AIDS hakkında üniversite öğrencileri başta olmak üzere toplum genelinde bilgilendirme ve farkındalık yaratma
DetaylıORTAK GÖRÜŞ 2010 ANKET VERİLERİ
ORTAK GÖRÜŞ 2010 ANKET VERİLERİ Türk Tabipleri Birliği Hekimlerin Çalışma Koşulları, İşyükü ve İşgücüne ilişkin Ortak Görüş 2010 VERİ DÖKÜMÜ EKİM 2010 Yanıt dağılım grafkleri, tabloları ve anket soruları
DetaylıÖĞRENEN LİDER ÖĞRETMEN EĞİTİM PROGRAMI 2014 YILI ÖLÇME DEĞERLENDİRME RAPORU
ÖĞRENEN LİDER ÖĞRETMEN EĞİTİM PROGRAMI 2014 YILI ÖLÇME DEĞERLENDİRME RAPORU Öğretmen Akademisi Vakfı, Öğrenen Lider Öğretmen (ÖLÖ) eğitimi ile ilk ve ortaokul düzeyindeki öğretmenlere iletişim becerileri,
DetaylıHem. Songül GÜNEŞ Akdeniz Üniversitesi Hastanesi 9.4.2014 1
Hem. Songül GÜNEŞ Akdeniz Üniversitesi Hastanesi 9.4.2014 1 Ameliyathaneler kendine özgü mimari dizaynları, çalışma koşulları ve ameliyathanede görev yapan personelleriyle çok özel merkezlerdir Ameliyathane
DetaylıMevsimlik Tarım İşçilerinin İş Kazası Geçirme Durumları
Mevsimlik Tarım İşçilerinin İş Kazası Geçirme Durumları Tülin Gönültaş, Necdet Aytaç, Muhsin Akbaba Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Adana Amaç Bu araştırmanın amacı, Adana
DetaylıAraştırma Notu 18/229
Araştırma Notu 18/229 18 Mayıs 2018 15-19 YAŞ ARASINDAKİ 700 BİN GENÇ NE İŞGÜCÜNDE NE EĞİTİMDE Gökçe Uysal * ve Yazgı Genç ** Yönetici Özeti 2012-2016 dönemine ait Hanehalkı İşgücü Anketi verileri kullanılarak
DetaylıBİR YOĞUN BAKIM ÜNİTESİNDE HASTANE ENFEKSİYONU MALİYETİ OLGU-KONTROL ÇALIŞMASI
BULAŞICI HASTALIK ANTALYA DA 2015 YILI LEJYONER HASTALIĞI SÜRVEYANSININ ANTALYA DA OTEL ÇALIŞANLARINA VERİLEN LEJYONER HASTALIĞI EĞİTİMLERİNİN AŞILAR VE AŞILAMA HAKKINDA 18 YAŞ ÜZERİ BİREYLERİN BİLGİ,
DetaylıTürkiye Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması Sonuçları. Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 21 Mayıs 2011-Antalya
Türkiye Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması Sonuçları Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 21 Mayıs 2011-Antalya Sunuş Saygıdeğer Meslektaşlarımız, Hipertansiyon, dünyada ve ülkemizde
DetaylıEYYÜBİYE KAYMAKAMLIĞI
EYYÜBİYE KAYMAKAMLIĞI İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ EYYÜBİYE OKUYOR PROJE UYGULAMA KILAVUZU 2017-2018 1 Bu kılavuz, Eyyübiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü nün 15.11.2017 tarihli ve 70726872-604.02E-19297809
DetaylıAlanya Ticaret ve Sanayi Odası (ALTSO) tarafından yürütülen bu projenin genel amacını şu konular oluşturmaktadır.
Değerli Sektör Yöneticileri; Alanya Ticaret ve Sanayi Odası (ALTSO) tarafından yürütülen bu projenin genel amacını şu konular oluşturmaktadır. Otelcilik sektöründe çalışanların niteliklerini ve uzmanlaşmalarını
DetaylıĐsmail Hilmi Adıgüzel
Đsmail Hilmi Adıgüzel Gençlik Platformu / Kurcu Başkan Marka Yönetimi Derneği / Yönetim Kurulu Üyesi Türkiye Fotoğraf Gönüllüleri / Genel Koordinatör Đnternet Medya ve Bilişim Federasyonu / Yönetici Gravga
DetaylıT.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı
Sayı : B.100.APK.000000/ASOD - 1355 21 Mart 2005 Konu: Afetlerde Sağlık Hizmetleri Birimi.VALİLİĞİ (İl Sağlık Müdürlüğü) GENELGE 2005/48 Yurdumuzda ve yurtdışında başta deprem olmak üzere olası afetlerde
DetaylıAvrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları. Bilgilendirme Toplantıları
Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Bilgilendirme Toplantıları Ulusal Ajans olarak da bilinen AB Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı, Avrupa Komisyonu tarafından yürütülen Eğitim
Detaylı24 Haziran Seçimlerine İlişkin Kamuoyu Eğilimleri
24 Haziran Seçimlerine İlişkin Kamuoyu Eğilimleri 22-23 Mayıs 2018 Mediar Gazi Üni. Teknopark Gölbaşı / ANKARA 0850 532 77 35 bilgi@mediar.com.tr www.mediar.com.tr İçindekiler I. Amaç, Evren, Örneklem
DetaylıİSTANBUL DA GENÇLER ARASINDA CİNSELLİK ARAŞTIRMASI RAPORU
İSTANBUL DA GENÇLER ARASINDA CİNSELLİK ARAŞTIRMASI RAPORU Kültegin Ögel Ceyda Y. Eke Nazlı Erdoğan Sevil Taner Bilge Erol İstanbul 2005 Kaynak gösterme Ögel K, Eke C, Erdoğan N, Taner S, Erol B. İstanbul
Detaylı9.ULUSLARARASI SAĞLIKTA KALİTE, AKREDİTASYON VE HASTA GÜVENLİĞİ KONGRESİ SAĞLIK KURUMLARI İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE EĞİTİM UYGULAMALARI
9.ULUSLARARASI SAĞLIKTA KALİTE, AKREDİTASYON VE HASTA GÜVENLİĞİ KONGRESİ SAĞLIK KURUMLARI İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE EĞİTİM UYGULAMALARI Kumral ORALALP-Ayşe SÖNMEZ Ege Üniversitesi Araştırma ve Uygulama
DetaylıEUROSTUDENT ULUSAL ARAŞTIRMASI: TÜRKİYE SONUÇLARI
EUROSTUDENT ULUSAL ARAŞTIRMASI: TÜRKİYE SONUÇLARI Prof. Dr. Nezih Güven (ODTÜ, Rektör Danışmanı) Doç. Dr. Ayşe Gündüz Hoşgör (ODTÜ,Sosyoloji Blm.) Y. Doç. Dr. Mustafa Şen (ODTÜ, Sosyoloji Bölümü) Bağlantı
DetaylıKARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU PAYDAŞ ANALİZİ ANKETİ
Hiç yeterli değil Yeterli değil Kararsızım Oldukça yeterli Tamamen yeterli KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU PAYDAŞ ANALİZİ ANKETİ AKADEMİK PERSONEL Aşağıdaki ifadeler
DetaylıODTÜ MEZUNLARI DERNEĞİ. 2. Soma Ziyareti Değerlendirme Raporu
ODTÜ MEZUNLARI DERNEĞİ 2. Soma Ziyareti Değerlendirme Raporu ODTÜ MD, Soma Çalışma Grubu Ankara, Eylül 2014 İçindekiler ÖZET 3 ZIYARET ÖNCESI HAZIRLIKLAR 4 SOMA ZIYARETI 6 Namık Kemal İlkokulu... 6 Ayşe
DetaylıTÜRKİYE DE HIV/AIDS EPİDEMİYOLOJİSİ VE KONTROL PROGRAMI
TÜRKİYE DE HIV/AIDS EPİDEMİYOLOJİSİ VE KONTROL PROGRAMI Dr. M. Bahadır Sucaklı Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Klinik HIV/AIDS Sempozyumu 26-27 Kasım 2011 Antakya HIV/AIDS Kontrol
DetaylıMenopoz kitabının satışı sürdürülmektedir. Sayı :1 FLORENCE NİGHTİNGALE HEMŞİRELİK YÜKSEKOKULU MEZUNLARI DERNEĞİ BÜLTENİ HAZİRAN 2003-2005 DÖNEMİNDEKİ FAALİYETLER 1. Mesleki Eğitim Araçlarının Hazırlanması
DetaylıKURS NUMARASI : KURS ÖĞRETMENİ :
KURS NUMARASI KURS ÖĞRETMENİ ÖĞRETİM YILI KURS ÖĞRETMENİNİN CEP TELEFONU E-POSTA ADRESİ MEZUN OLDUĞU OKUL / YIL BRANŞI KURSUN KURSUN ADI KURSUN YERİ BAŞLAMA - BİTİŞ TARİHİ BAŞLAMA - BİTİŞ SAATİ KURS AÇMA
DetaylıAnket Çalışmasına Katılanların Yarısı Sınava İlk Kez Girmişlerdir
Anket Çalışmasına Katılanların Yarısı Sınava İlk Kez Girmişlerdir Lisans programlarını tercih edebilmek için gerekli olan baraj puanını aşmasına rağmen, tercih yapmayan adaylardan anket çalışmasına katılanların
DetaylıT.C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM ÖĞRETİM YILINDA KAYIT İÇİN GEREKLİ BELGELER
T.C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ 2016-2017 EĞİTİM ÖĞRETİM YILINDA KAYIT İÇİN GEREKLİ BELGELER 1- Adayın mezun olduğu ortaöğretim kurumundan (lise) aldığı diplomanın aslı ya da yeni tarihli mezuniyet belgesi
DetaylıT.C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM ÖĞRETİM YILINDA YENİ KAYIT OLACAK ÖĞRENCİLER İÇİN GEREKLİ BELGELER
T.C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ 2018-2019 EĞİTİM ÖĞRETİM YILINDA YENİ KAYIT OLACAK ÖĞRENCİLER İÇİN GEREKLİ BELGELER 1) a) Adayın mezun olduğu liseden aldığı diplomanın aslı b) Aday, daha önce bir başka
Detaylı- TERCİHLERDE ROL OYNAYAN BİRİNCİ FAKTÖR: İSTİHDAM İMKANLARI
-YÖK ÜN YAPTIĞI ANKET SONUÇLANDI - TERCİHLERDE ROL OYNAYAN BİRİNCİ FAKTÖR: İSTİHDAM İMKANLARI -ADAYLARIN %94 Ü DEVLET ÜNİVERSİTELERİNİ, %6 SI İSE VAKIF ÜNİVERSİTELERİNİ TERCİH EDEBİLECEKLERİNİ BELİRTTİ
DetaylıKAN BAĞIŞ KAMPANYASI
KAN BAĞIŞ KAMPANYASI Kan bağış kampanyaları bir sosyal sorumluluk projesidir. İnsanları paylaşıma ve yakınlaştırmaya yarar. Türkkızılayı kan bağışı konusunda tek sorumlu ve kana ihtiyaç duyulduğunda temin
DetaylıDış Paydaş Toplumsal Katkı Araştırması Anketi Sonuçları
ANKARA YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ İstatistik Araştırma ve Uygulama Merkezi 28.9.217 Dış Paydaş Toplumsal Katkı Araştırması Anketi Sonuçları 1 İÇİNDEKİLER Sayfa Yönetici Özeti 3-4 Dış Paydaş Toplumsal
DetaylıBirlikte Yürüyoruz. Görme Engellilerle Birlikte Yaşama Kültürünü Artırmak Amaçlı Hazırlanmış Araştırma Raporu Ekim 2012
Birlikte Yürüyoruz Görme Engellilerle Birlikte Yaşama Kültürünü Artırmak Amaçlı Hazırlanmış Araştırma Raporu Ekim 2012 ARAŞTIRMANIN KİMLİĞİ 2 ARAŞTIRMANIN ADI Birlikte Yürüyoruz- Görme Engellilerle Birlikte
DetaylıDers 9 Hastanelerde Veri Toplama Yöntemleri
Ders 9 Hastanelerde Veri Toplama Yöntemleri İstatistik Nedir? İstatistik; veri olarak ifade edilir. Sayılabilen her bilgi veridir. İstatistik; verilerin toplanması, düzenlenmesi, analiz edilmesi ve yorumlanmasıdır.
DetaylıSANAYİDE ÇALIŞAN GENÇ ERİŞKİN ERKEKLERİN YAŞAM KALİTESİ VE RİSKLİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ
SANAYİDE ÇALIŞAN GENÇ ERİŞKİN ERKEKLERİN YAŞAM KALİTESİ VE RİSKLİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ Yrd. Doç. Dr. Tahsin Gökhan TELATAR Sinop Üniversitesi SYO İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü 28.03.2017 Uluslararası
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ
HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 22.10.2016 Gülay Turgay 1, Emre Tutal 2, Siren Sezer 3 1 Başkent Üniversitesi Sağlık
DetaylıBİR İLDEKİ BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK ÇALIŞANLARININ İŞ KAZASI GEÇİRME DURUMLARI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
BİR İLDEKİ BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK ÇALIŞANLARININ İŞ KAZASI GEÇİRME DURUMLARI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ Ferhat Coşkun 1, Tuba Duygu Yılmaz 1, Ahmet Öner Kurt 2, Serdar Deniz 3, Muhsin Akbaba
DetaylıULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Tıp Eğitimi Anabilim Dalı Mezun Görüşleri Anketi
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Tıp Eğitimi Anabilim Dalı Mezun Görüşleri Anketi Değerli Hekim Arkadaşımız, Bu anket ülkemizdeki farklı eğitim kurumlarınca uygulanan örnekler temel alınarak UÜTF Tıp
DetaylıT.C. ANKARA VALİLİĞİ ETİMESGUT İLÇE MİLLÎ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET STANDARTLARI
T.C. ANKARA VALİLİĞİ HİZMET STANDARTLARI Sıra Hizmet Standardı Olan Birimler Sayı 1 Din Öğretimi Şube Müdürlüğü 2 2 Hayat Boyu Öğrenme Şube Müdürlüğü 1 3 İnsan Kaynakları Şube Müdürlüğü 1/A 6 4 İnsan Kaynakları
DetaylıANKET SONUÇLARI. Anket -1 Lise Öğrencileri anketi.
ANKET SONUÇLARI Anket -1 Lise Öğrencileri anketi. Bu anket, çoğunluğu Ankara Kemal Yurtbilir İşitme Engelliler Meslek Lisesi öğrencisi olmak üzere toplam 130 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya
Detaylı2014-LİSANS YERLEŞTİRME SINAVLARI (2014-LYS) SONUÇLARI. 27 Haziran 2014
2014-LİSANS YERLEŞTİRME SINAVLARI (2014-LYS) SONUÇLARI 27 Haziran 2014 2014-LİSANS YERLEŞTİRME SINAVLARI SAYISAL BİLGİLER 2014-LYS ADAY BİLGİLERİ YGS sonrası herhangi bir LYS ye girmeye hak kazanan aday
DetaylıTürkiye de Biyosidal Uygulayıcılarında Yapılan Araştırma Verilerinin Değerlendirilmesi
Türkiye de Biyosidal Uygulayıcılarında Yapılan Araştırma Verilerinin Değerlendirilmesi Hüseyin İlter Zeynep Aytül Çakmak Nur Baran Aksakal Münir Devriş Tamkoç Enes Ahmet Güven Muhsin Akbaba Çevre Sağlığı
DetaylıTRANSFÜZYON MERKEZİ HASTALARDA KULLANILAN MİKROBİYOLOJİK TARAMA TESTLERİ TALİMATI
1.AMAÇ.Hastalara ait kan örneklerinde yapılması gereken mikrobiyolojik testleri, bu testlerin çalışma yöntemlerini ve kalite kontrol gereklerini belirlemektir.. 2.KAPSAM : Bu talimat transfüzyon merkezinde
DetaylıTÜRKİYE DE KATASTROFİK SAĞLIK HARCAMA ORANLARINDA YAŞANAN YÜKSELİŞ NEDENİNİN ARAŞTIRILMASI ÖN ÇALIŞMA SONUÇLARI
TÜRKİYE DE KATASTROFİK SAĞLIK HARCAMA ORANLARINDA YAŞANAN YÜKSELİŞ NEDENİNİN ARAŞTIRILMASI ÖN ÇALIŞMA SONUÇLARI YRD. DOC. D R. GUVENC KOCKAYA, YRD. DOC. D R. B E RNA T U NCAY, YRD. DOC. D R. AYS U N AYGUN
DetaylıİZMİR İLİ MLO OKULLARINDA BİYOLOJİ DERSLERİNDE EĞİTİM TEKNOLOJİSİ UYGULAMALARININ (BİLGİSAYARIN) ETKİLİLİĞİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
İZMİR İLİ MLO OKULLARINDA BİYOLOJİ DERSLERİNDE EĞİTİM TEKNOLOJİSİ UYGULAMALARININ (BİLGİSAYARIN) ETKİLİLİĞİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Fulya USLU, Rıdvan KETE Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi,
Detaylı