ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI (Çöktürmeye Dayanan Volumetrik Analizler)

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI (Çöktürmeye Dayanan Volumetrik Analizler)"

Transkript

1 ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI (Çöktürmeye Dayanan Volumetrik Analizler) Prof. Dr. Mustafa DEMİR M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 1

2 Çöktürme ile, gravimetrik analizlerin yanı sıra volumetrik analizler de yapılabilir. Bilindiği gibi volumetrik analizde, derişimi belli bir çözelti ile bilinmeyen çözeltisi tepkimeye sokulmakta ve derişimi belli çözeltinin hacmi ölçülmektedir. Gravimetrik yöntemde ise çöktürme, ayırma, yabancı maddeleri uzaklaştırma, kurutma ve yakma gibi bir takım işlemler gerekmektedir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 2

3 Volumetrik analiz için yapılan çöktürmede gravimetrik analiz için yapılan işlemlere gerek kalmaz. Fakat, gravimetriden farklı olarak, uygun bir indikatörün bulunabilmesi gerekir. Birçok çöktürme tepkimesi volumetrinin koşullarının çoğunu sağladığı hâlde (örneğin tepkimenin hızlı olması, tek yönlü olması ve eşdeğerlik noktasında tepkimenin tam olması gibi), uygun bir indikatörün bulunamaması nedeniyle volumetrik analizde kullanılamazlar. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 3

4 Bu nedenle, çöktürme ile yapılan volumetrik analiz sayısı sınırlıdır ve hemen hemen hepsinde analizin sonunda gümüş bileşikleri çöktürülür. Gerek gravimetrik gerekse volumetrik analizler için başarılı bir çöktürmenin yapılabilmesi, o maddenin çözünürlük çarpımına ve analiz koşullarına bağlıdır. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 4

5 ÇÖKTÜRME TİTRASYONU EĞRİSİ Çöktürme titrasyonları da, asit-baz titrasyonları gibi belli bir titrasyon eğrisi verirler. Örneğin; klorürün ayarlı gümüş nitrat ile titrasyonunda çözeltiye ayarlı gümüş nitrat eklenmesiyle hemen AgCl çökeltisi meydana gelir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 5

6 Eklenen gümüşün tamamı AgCl hâline dönüşmüş olsa bile, çözünürlüğü nedeniyle azda olsa ortamda Ag+ iyonları bulunur. Ortamda fazla miktarda klorür iyonu bulunduğu müddetçe gümüş iyonunun derişimi oldukça azdır. AgCl Ag Cl K çç = [ ][ ] [ ] + + Ag Cl Ag - = K çç [ Cl ] M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 6

7 Eşdeğerlik noktasına varıldığında, gümüş iyonun derişimi birden artar ve klorür iyonunun derişimi azalır. Çökeltinin çözünürlük çarpımı biliniyorsa,çöktürme titrasyonunun eğrisi çizilebilir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 7

8 Örnek ml 0.1 M NaCl çözeltisi 0.1 M AgNO 3 çözeltisi ile titre edilmiştir. Bu titrasyonu inceleyiniz ve titrasyon eğrisini çiziniz. AgCl için K çç = 1.0x10-10 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 8

9 Ödev: Bu titrasyona ilişkin titrasyon eğrisini çiziniz M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 9

10 Titrasyona başlamadan önce ortamda (100/1000)x0.1 = 0.01 mol Cl- vardır ve bu sırada pcl = -log(0.1) = 1 dir. Çözeltiye 10 ml AgNO 3 eklendiğinde (10/1000)x0.1 = 1.0x10-3 mol Ag + eklenmiş olacaktır. Bu da, 1.0x10-3 mol Cl - ile tepkimeye gireceğinden, x10-3 = 9.0x10-3 mol Cl - kalacaktır. Bu sırada çözeltinin toplam hacmi ise 110 ml olduğundan Cl - iyonunun yeni derişimi M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 10

11 [ Cl ] = [(100 /1000) * 0,1 (10 /1000) * 0,1]/110 9x [ ] Cl = x1000 = M dır. Bu derişime göre pcl = -log(0.082) = dir. Bu sırada çözeltide yalnız gümüş klorürün iyonlaşmasından gelen gümüş iyonları vardır. Bunun derişimi ise, [ ][ ] + Ag Cl [ + Ag ]( 0.082) = 1.0x10 10 = 1.0x10 10 [ ] + ( 10 ) 9 Ag = 1.0x = 1.22x10 M veya pag = 8.91 olarak hesaplanabilir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 11

12 Titrasyona devam edilip, eklenen AgNO 3 miktarı 100 ml olduğundaki duruma bakılırsa, ortamdaki klorürün tamamı tepkimeye girmiş olacaktır. Bu sırada ortamda yalnız gümüş klorürün çözünmesinden gelen kadar klorür ve gümüş iyonları bulunacaktır. [ ][ ] + Ag Cl = [ ] = [ ] + Ag Cl pag = pcl = 5 1.0x10 = 1.0x10 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI

13 Bu noktadan sonra eklenen AgNO 3 tepkimeye girmeyeceğinden ortamda kalacak, ortamda gümüş iyonunun derişiminin artması ise klorür iyonunun derişiminin azalmasına neden olacaktır. Çizelge 1 de titrasyon ile ilgili hesaplanan değerler, Şekil 1 de ise bu verilere göre çizilmiş titrasyon eğrisi verilmiştir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 13

14 Çizelge ml 0.1 M NaCl çözeltisinin 0.1 M AgNO 3 ile titrasyonu ile ilgili veriler Eklenen AgNO 3 (ml) Cl - Ag + pcl pag x x x x x x x x x x x x x x M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 14

15 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 15

16 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 16

17 ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARINDA KULLANILAN İNDİKATÖRLER Çöktürme titrasyonlarında asit-baz titrasyonlarında kullanılan organik indikatörler pek kullanılmaz. Bunun yerine daha çok inorganik maddeler kullanılır. Bu indikatörler eklenen tepkenlerden biri ile (ayıraçla veya aranan madde ile) tepkimeye girerek çözeltinin rengini veya bulanıklığını değiştirir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 17

18 Örneğin; bir A maddesi ayarlı B çözeltisi ile titre edildiğinde, eşdeğerlik noktasında, B çözeltisinin fazlası ortamda bulunan indikatör maddesi ile yeni bir bileşik meydana getirerek çözeltinin görünümünü değiştirebilir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 18

19 Çöktürme titrasyonu indikatörleri; renkli bir çökelek meydana getiren, renkli bir çözelti meydana getiren ve soğurma indikatörleri olmak üzere üç grupta incelenebilir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 19

20 Renkli Bir Çökelek Meydana Getiren İndikatörler Bir titrasyonda, ayarlı B çözeltisi, ortama eklenen C iyonu ile tepkimeye girerek bir çökelti meydana getiriyorsa ve bu çökeltinin çözünürlüğü titrasyon çökeltisinin çözünürlüğüne çok yakın fakat biraz daha fazla ise, C iyonu bu titrasyon için uygun bir indikatör olarak kullanabilir. Buradaki C iyonunun oluşturduğu renkli çökeltinin meydana geldiği ilk nokta, dönüm noktası olarak kabul edilebilir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 20

21 Örneğin; Mohr Yöntemi ile klorür tayininde kullanılan kromat iyonu, bu tür bir indikatördür. Kırmızı-kahve renkte gümüş kromat çökeltisinin meydana geldiği nokta, dönüm noktasını belirtir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 21

22 Gümüş kromatın, gümüş klorürden 10 defa daha kolay çözünmesi ve gümüş kromatın gümüş klorürden farklı renkte olması, kromat anyonunun indikatör olarak kullanılmasını sağlar. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 22

23 Ag + + Cl AgCl Titrasyon tepkimesi 2Ag + + CrO 2-4 indikatör tepkimesi Ag (Beyaz renkli) 2 CrO (kırmızı 4 - kahve renkli) M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 23

24 Renkli Bir Çözelti Meydana Getiren İndikatörler Çöktürme titrasyonlarında eşdeğerlik noktasının belirlenmesi için uygulanan ikinci yöntemde, ayıracın fazlası ile indikatör maddesi renkli bir çözelti meydana getirir. Örneğin; Volhard yöntemi ile klorür tayininde kullanılan demir(iii) iyonu, bu türden bir indikatördür. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 24

25 Bu titrasyonda klorür içeren örnek çözeltisine ayarlı gümüş nitrat çözeltisinden yeterli miktarda eklenir. Gümüş iyonlarının aşırısı, ayarlı tiyosiyanat çözeltisi ile geri titre edilerek gümüş tiyosiyanat çöktürülür. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 25

26 Eşdeğerlik noktasında tiyosiyonatın fazlası ortama eklenen demir(iii) iyonu ile kan kırmızısı renkteki FeSCN 2+ kompleks iyonunu meydana getirir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 26

27 Ag + + Cl AgCl Titrasyon tepkimesi Ag + + SCN AgSCN Geri Titrasyon tepkimesi Fe SCN İndikatör tepkimesi FeSCN (kan kırmızısı renkte çözelti) M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 27

28 Soğurma İndikatörleri Bazı organik boyalar, ortamda gümüş iyonlarının biraz fazlası bulunduğunda, gümüş halojenür çökeleği yüzeyinde kuvvetler soğurulurlar. Soğurma işlemi sırasında organik boyanın rengi ve böylece çözeltinin rengi değişir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 28

29 Ayarlı gümüş nitrat ile klorür titrasyonunda, eşdeğerlik noktasından önce gümüş klorür çökeleğinin etrafı, ortamdaki klorür iyonları gümüş iyonlarından fazla olduğundan, klorür iyonları ile çevrilidir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 29

30 Eşdeğerlik noktası aşıldığında ortamdaki gümüş iyonlarının derişimi klorür iyonlarına oranla daha fazla olacağından, gümüş klorür çökeleğinin etrafı gümüş iyonları ile çevrilir M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 30

31 a ) Eşdeğerlik noktasından önce sarımsı yeşil AgCl çökeleği. b) Eşdeğerlik noktasından sonra koyu kırmızı AgCl çökeleği. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 31

32 Soğurma indikatörleri zayıf birer organik asittirler. Örneğin diklorofloresin (HDCF) suda HDCF H + + DCF - şeklinde iyonlaşır ve DCF - iyonu sarıyeşil renktedir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 32

33 Eşdeğerlik noktasına gelindiğinde, gümüş klorür çökeleğinin etrafı Ag+ katyonlarıyla çevrildiğinden, bu katyonun etrafı da DCF - anyonlarıyla çevrilir. Meydana gelen AgDCF bileşiği koyu kırmızı renktedir. Böylece, çözeltinin renginin kirli sarı-yeşil renkten kirli pembe renge dönmesiyle, titrasyonun dönüm noktası anlaşılır. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 33

34 Soğurma indikatörlerinin doğru bir şekilde kullanılabilmesi için bazı özelliklerinin bilinmesi gerekir. 1. İndikatör iyonu ile ayarlı çözelti iyonunun ters işaretli olması gerekir. Örneğin; gümüş nitrat ile klorür tayini için DCF - anyonu uygun bir indikatör iken, sodyum klorür ile gümüş tayininde, aynı anyon uygun bir indikatör değildir. Bunun nedeni renkli bileşiğin meydana gelişinin iki yönlü olmayışı, yani eşdeğerlik noktasında, oluşan bileşiğin kaybolmamasıdır. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 34

35 İndikatör, çökelek tarafından ne çok fazla ne de çok az soğurulmalıdır. Öyle organik boyalar vardır ki, çok fazla soğurulduklarından, ikinci tabaka tarafından değil, eşdeğerlik noktasına varmadan birinci tabaka tarafından soğurulurlar. Örneğin; gümüş klorür titrasyonunda eosin boyasının kullanılması hâlinde, böyle bir soğurma söz konusudur. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 35

36 Dönüm noktasından sonra renklenen çözelti değil, yalnız çökelektir. Dolayısıyla bir süre beklenirse, renkli kısmın dibe çöktüğü görülecektir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 36

37 Çizelge 2 Soğurma indikatörleri ve kullanıldığı titrasyonlar. Aranan Ayarlı Çözelti İndikatör Cl - Ag + Diklorofloressin Br - Ag + Eosin I - Ag + Eosin SCN - Ag + Eosin CN - Ag + Difenilkarbozon Ag + Br - Rodamin 6 G OH - Pb 2+ Floressin BO - Pb 2+ Diklorofloressin B 4 O 7 2- Pb 2+ Diklorofloressin SO 4 2- Pb 2+ Dibromofloressin M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 37

38 ÇÖKTÜRME TİTRASYONU UYGULAMALARI Çöktürme titrasyonu ile yapılan analizlerin bir kısmı çizelge 3 te verilmiştir. Burada, en çok bilinen üç ayrı yönteme değinilecektir. Mohr Yöntemiyle Halojenür Tayini Volhard Yöntemiyle Gümüş Tayini Fajans Yöntemiyle Klorür Tayini M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 38

39 Çizelge 3. Çöktürme titrasyonu ile yapılan bazı tayinler. Aranan Kullanılan ayıraç Çöken Eşdeğerlik noktası için kullanılan indikatör Zn 2+ K 4 Fe(CN) 6 K 2 Zn 3 Fe(CN) 62 Difenilamin SO 4 2- Pb(NO 3 ) PbSO 4 Eritrosin B MoO 4 2- Pb(NO 3 ) 2 PbMoO 4 Eosin A PO 4 3- Pb(OAc) 2 Pb 3 (PO 4 ) 2 Dibromofloresin C 2 O 4 2- Pb(OAc) 2 ThF 4 Floressin F - Th(NO 3 ) 4 PbC 2 O 4 Alizarin kırmızısı Cl -, Br - Hg 2 (NO 3 ) 2 Hg 2 X 2 Bromfenol mavisi Hg 2 2+ NaCl Hg 2 X 2 Bromfenol mavisi M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 39

40 Mohr Yöntemiyle Halojenür Tayini Volhard yönteminden farkı, indikatör olarak kromat iyonu kullanılması ve titrasyonun nötral veya bazik ortamda yapılmasıdır. Dönüm noktasında, gümüşün fazlası ile kromat, kiremit kırmızısı renkte gümüş kromat çökeleğini meydana getirir. Gümüş kromatın çözünürlüğünün gümüş halojenürlerden daha fazla olması nedeniyle ortamdaki bütün halojenürler bitmeden gümüş kromat çökmez. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 40

41 Ag + + Cl AgCl Titrasyon tepkimesi 2Ag + + CrO 2-4 indikatör tepkimesi Ag (beyaz renkli) 2 CrO (kırmızı 4 - kahve renkli) M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 41

42 Halojenür çözeltisinin Mohr yöntemi ile titre edilebilmesi için ortamın ph ının 6 ile 10 arasında olması gerekir. Eğer ph 10 dan büyük ise gümüş oksit çöker. ph ın 6 dan küçük olması hâlinde ise HCrO 4 - meydana geldiğinden, CrO 4 2- derişimi azalır. 2CrO 2-4 2HCrO 4 + 2H + Cr 2 O 2HCrO H 2 4 O M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 42

43 Ortamdaki CrO 4 2- derişiminin azalması, dönüm noktasını görebilmek için daha fazla Ag + eklemesine neden olacağından titrasyon hatasına neden olur. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 43

44 Volhard Yöntemiyle Gümüş Tayini Bu yöntemle gümüş tayini; gümüş iyonlarının ayarlı tiyosiyanat çözeltisi ile gümüş tiyosiyanat hâlinde çöktürülmesi ve tiyosiyanatın fazlasının, indikatör olarak kullanılan demir(iii) iyonu ile kırmızı renkli kompleks bileşik meydana getirmesi temeline dayanır. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 44

45 Ag + + SCN AgSCN Titrasyon tepkimesi Fe SCN FeSCN İndikatör tepkimesi M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 45

46 Gümüş analizinde, gümüş iyonu içeren, örnek doğrudan ayarlı tiyasiyanür çözeltisi ile titre edilirken, halojenürlerin analizinde, belli bir miktar ayarlı gümüş nitrat çözeltisi, önce örneğe eklenir ve gümüşün fazlası ayarlı tiyosiyanat ile geri titre edilir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 46

47 Ag Titrasyon tepkimesi Ag Geri titrasyon tepkimesi Fe Cl + SCN SCN AgCl AgSCN İndikatör tepkimesi FeSCN (kan kırmızısı renkte çözelti) M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 47

48 Örnek 2 Gümüş nitrat ile klorür analizinde indikatör olarak kullanılan CrO 2-4 derişiminin en az ne olması gerekir? AgCl için K çç = 1.0x10-10 Ag 2 CrO 4 için K çç =2.0x10-12 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 48

49 AgCl Ag + + Cl - K çç = [ Ag + ] [ Cl - ] Eşdeğerlik noktasındaki gümüş iyonunun derişimi, [ Ag + ] = [ Cl - ] = 1.0 x = 1.0 x 10-5 M Ag K çç 2 Bu derişimdeki Ag + ile kromatın çökelek verebilmesi için, CrO = [ Ag 2Ag 2.0x10 1.0x10 [ CrO 12 CrO [ ] 2 CrO = 0.02M ] ] = (1.0 x 10-5 ) 2 [ CrO ] 2 4 olması gerekir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 49

50 Örnek M gümüş nitrat çözeltisi ile klorür tayininde, indikatör olarak kullanılan kromat derişimi M olduğunda titrasyon hatası ne olur? Titrasyon sonunda toplam hacmin 100 ml ve titre edilen klorürün 0.01 mol olduğunu kabul ediniz. Ag 2 CrO 4 için K çç = 2.0x10-12 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 50

51 Ag [ 2 Ag CrO + ] 2 çç 2-4 [ ] Ag + = 2x10 5 M 4 = 2Ag K [ CrO + ] + = CrO 2-4 2x M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 51

52 Bu, gümüş kromatın çökebilmesi için ortamda bulunması gereken gümüş iyonu derişimidir. Bu derişimde gümüş iyonu bulunduğunda klorür derişimi ise, [ ] [ ] + Ag Cl = 1.0x ( x )[ Cl ] = [ Cl ] 5 = 0.5x10 M x10 10 olur. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 52

53 Öte yandan normal olarak klorür derişiminin [ Ag + ] [ Cl - ] = 1.0 x10-10 veya [ Ag + ] = [ Cl - ] = 1.0 x 10-5 M olması gerekir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 53

54 Buna göre klorür miktarında olması gerekenden 1.0x x10-5 = 0.5x10-5 Molar lık bir azalma vardır. Bir başka deyişle titrasyonun dönüm noktası ile eşdeğerlik noktası aynı değildir. Ortama eklenmesi gerekenden daha fazla gümüş nitrat eklenmek durumundadır. Çözeltinin 100 ml sindeki gümüş iyonu, eşdeğerlik noktasında (100/1000)x10-5 = 1.0x10-6 mol, dönüm noktasında ise ( 100 /1000)x2.0x10-5 = 2.0x10-6 mol dür. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 54

55 Klorür iyonu ise, eşdeğerlik noktasında 1.0x10-6 mol, dönüm noktasında ise 0.5x10-6 mol dür. Eşdeğerlik noktasından sonra eklenen 2.0x x10-6 = 1.0x10-6 mol gümüşün molü AgCl meydana getirmiş 0.5x10-6 molü ise ortamda kalmıştır. Buna göre toplam fazla Ag + iyonu miktarı, 2.0x x10-6 =1.5x10-6 mol dür. Eğer titrasyon 0.1 M AgNO 3 çözeltisi ile yapılmışsa, M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 55

56 0.1 mol 1000 ml = 6 1.5x10 mol X ml ml fazla AgNO 3 eklenmiştir. Yüzde hata, fazladan eklenen AgNO 3 ın harcanan toplam gümüş nitrata oranı olarak düşünülürse, x0.1x10 % hata = x100 = % bulunur. Eğer aynı titrasyon 0.01 mol klorür tayini için değil de örneğin 1 mol klorür tayini için yapılmış olsaydı (titrasyon çözeltisinin toplam hacmi aynı kalmak şartıyla) yüzde hata, x0.1x x100 = % olurdu. Görüldüğü gibi hata, seyreltik çözeltilerde çalışıldığında veya titrasyon çözeltisinin toplam hacmi arttığında, büyük olmaktadır. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 56

57 Fajans Yöntemiyle Klorür Tayini Bazı organik boyalar titrasyon ürünü olan çökelti tarafından soğurulurlar ve ayıracın fazlası ile renkli bir bileşik meydana getirirler. Gümüş nitrat ile klorür tayininde bu özellikten yararlanılır. Bu yöntemin uygulanabilmesi için, çökeltinin kolloidal yapıda olması gerekir. Böylece daha fazla indikatörü soğurabilir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 57

58 Dönüm noktasını belirleyen tepkime çökelti yüzeyinde olduğuna göre, renk değişiminin kolaylıkla fark edilebilmesi için, çökelti yüzeyinin mümkün olduğu kadar fazla olması gerekir. Bu nedenle çöktürme koşulları, pelteleşmeyi önleyecek ve çökelti yüzeyini arttıracak şekilde hazırlanmalıdır. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 58

59 Örnek 4 Primer standart özellikteki AgNO 3 tan 48.3 g dikkatle tartılmış ve 2 litrelik çözeltisi hazırlanmıştır. Bu çözeltinin normalitesi nedir? M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 59

60 AgNO 3 = 170 g / mol 2000xNx10 3 x170 = 48.3 Buradan N = M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 60

61 Örnek g saf klorür bileştiği suda çözülmüş ve Mohr yöntemi ile çöktürülmüştür. Litresinde g AgNO 3 bulunan çözeltiden 27.1 ml kullanıldığına göre karışımdaki klorürün yüzdesi nedir? M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 61

62 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 62 Cl x x x x x N x M x L mol x Cl mol g AgNO % / / = = = = g/mol

63 Örnek g ağırlığındaki iki değerlikli metalin klorür tuzu, 0.10 N AgNO 3 ın 26.6 ml si ile çöktürülmüştür. Buna göre metalin atom ağırlığı nedir? M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 63

64 0.10x26.6x10 3 x M. A. = Buradan M. A. = M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 64

65 Örnek g ağırlığındaki gümüş para derişik nitrik asitte çözülmüş ve daha sonra azot oksitleri uzaklaşıncaya kadar kaynatılmıştır. Soğutulan çözelti 25 ml ye seyreltilmiş ve buradan alınan 50 ml lik örnek demir(iii) amonyum sülfat indikatörü yanında N KSCN ile titre edilmiş ve 21.1 ml harcandığı görülmüştür. Buna göre paradaki gümüş yüzdesi nedir? M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 65

66 0.106x21.1x x108x x100 % Ag M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 66

67 Örnek g gümüş alaşımı seyreltik nitirk asitte çözülmüş ve çözelti 100 ml'ye seyretilmiştir. Buradan alınan 20'lik örnek, amonyum tiyosiyanatın 21.5 ml'si ile titre edilmiştir. Tiyosiyanatın 22.5 ml'si 0.1 N AgNO 3 'ın 25 ml'sine eşdeğer olduğuna göre alaşımdaki gümüş yüzdesi nedir? M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 67

68 N SCN x22.5 = 0.1x25 buradan N = x21.5x10 3 x108x x %95.55 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 68

69 Örnek g KI ün 100 ml de çözülmesiyle hazırlanan çözeltiye 30 ml 0.11 N AgNO 3 eklenmiştir. Gümüş nitratın fazlasını geri titre etmek için N KSCN den kaç ml kullanılması gerekir? M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 69

70 KI = 166 g / mol KI + Ag + AgI + K + Ag + + SCN AgSCN (30x xV )10 3 x166 = Buradan V = 9.15ml M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 70

71 Örnek g NaCl ve KCl karışımı 1 L de çözülmüş ve buradan alınan 25 ml N AgNO 3 'ın ml' si ile titre edilmiştir. Karışımın yüzde bileşimi nedir? M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 71

72 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 72 K NaCl X Buradan x x x x X x Cl X x NaCl Cl NaCI KCI Cl X KCl X NaCl % % ) ( = = = + = = = = =

73 Örnek 11 Gümüş nitrat çözeltisinin eşdeğeri 1.5 mg Kbr/ml dir. Bu çözeltinin molar derişimi nedir? MgI 2 eşdeğeri nedir? Bu çözeltinin her bir ml si kaç g AgNO 3 a eşdeğerdir? Bu çözeltinin 75 ml si M NaBr ın kaçml si tepkimeye girer. Bu çözeltinin kaç ml si hacim ağırlıkça %19.7 BaCI 2.2H 2 O içeren çözeltinin 1 ml si ile tepkimeye girer. Bu çözeltinin kaç ml si %17 BaCl 2.H 2 O içeren numunenin g ile tepkimeye girer? M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 73

74 AgNO 3 = 170 g / mol MgI 2 = 278 g / mol KBr = 119 g / mol, BaCl 2. 2H 2 O = 244 g / molkscn = 97 a ) 1.5 mg KBr / ml = 1.5 g KBr / L 1,5 / 119 = mol KBr / L = M KBr = N KBr = N AgNO 3 ( Ag + Br - AgBr nedeniyle) b) Hacmi 1 ml kabul edersek MgI x 1x 2 = mg/L 2 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 74

75 c) Hacmi 1 ml kabul edersek AgNO 3 = x 1x 2.42 mg/l 1 d ) 75 x = x V buradan V = M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 75

76 e ) 100 ml'de 19.7 g BaCl 2.2H 2 O ise g BaCl 2.H 2 O = mol/l = M = x 2 = M Cl = N Cl x V = x 1 Buradan V = ml M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 76

77 f) = X 17 X = g BaCl2.2H2O 2Cl x = BaCl2.2H2O x V x 10-3 x 35.5 = buradan V= ml f) M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 77

78 Örnek 12 Aşağıdaki durumlar için AgNO 3 çözeltisinin normalitesini hesaplayınız g saf NaCl titre etmek için 36.6 ml'si harcanmıştır ml N NaCl için ml si harcanmıştır. KSCN eşdeğeri mg/ml' dir. M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 78

79 a) NaCl 36.6xNx10 3x = N = NaCl b) 25 x = x N N= Ag + + SCN - AgSCN mg / ml = g/ L = mol/l M KSCN = N KSCN = N AgNO 3 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 79

80 Örnek g örnek Mohr yöntemi ile analizlenmiş ve N AgNO 3 tan 33.8 ml harcanmıştır. Örnekteki klorür yüzdesi nedir? M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 80

81 0.1060x33.8x x35.5 x100 % Cl M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 81

82 Ödev: Skoog: Bölüm 13: Soru 7,17,24,29,30 Demir: Bölüm 8: Soru 1,3,7,8,9 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 82

83 ÇALIŞMA SORULAR 1. Aşağıdaki tayinler için, dönüm noktası tayinlerinin nasıl yapıldığını açıklayınız. a. Mohr yöntemi ile klorür tayini, b. Volhard yöntemi ile klorür tayini, c. Soğurma indikatörü ile bromür tayini, d. Soğurma indikatörü ile sülfat tayini g KCl ve KI karışımı suda çözülmüş ve çözelti 250 ml ye tamamlanmıştır. Buradan alınan 25 ml lik örnek diklorofloressin indikatörlüğünde, 0.1 N gümüş nitratın 6.75 ml si ile titre edilmiştir. İkinci bir 25 ml lik örnek, floressin indikatörlüğünde titre edildiğinde, aynı gümüş nitrattan 30.2 ml harcanmıştır. Karışımın yüzde bileşimi nedir? ml M NaCl çözeltisi ile M AgNO3 çözeltisinin titrasyon eğrisini çiziniz. 4. İçinde MgCl2 bulunan bir örnekten alınan g, 250 ml suda çözülmüştür. Bunun üzerine 50 ml M AgNO3 çözeltisi eklenmiş ve AgNO3 ın aşırısı M KSCN ün 0.10 ml si ile geri titre edilmiştir. Buna göre örnekteki MgCl2 yüzdesi nedir? M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 83

84 5. KSCN çözeltisinin ayarlanması için g AgNO3 alınmış ve titre etmek için ml KSCN çözeltisi kullanılmıştır. Buna göre KSCN çözeltisinin derişimi nedir? 6. Primer standart kalitedeki AgNO3 tan g tartılmış ve 500 ml lik çözeltisi hazırlanmıştır. Bu çözeltinin kaç ml si g Na2CrO4 ile tepkimeye girer. 7. Analizlenecek bir örnekten g tartılmış ve yeterli miktarda suda çözülmüştür. Bu örnek M AgNO3 ın 35.8 ml si ile Fajans yöntemine göre titre edilmiştir. Buna göre örnekteki klorür miktarı BaCl2.2H2O ve ZnCl2.2NH4Cl cinsinden nedir? g lık bir örnek Mohr yöntemine göre titre edildiğinde M ayarlı AgNO3 çözeltisinden 37.4 ml harcandığı görülmüştür. Örnekteki klorür yüzdesi nedir? g lık gıda örneği çözünürleştirme işlemi yapıldıktan sonra içindeki fosfat, M AgNO3 ın 50 ml si ile Ag3PO4 halinde çöktürülmüştür. Çökelek süzülüp alındıktan sonra süzüntü 250 ml ye tamamlanmıştır. Buradan alınan 50 ml M KSCN çözeltisinin 6.63 ml si ile titre edilmiştir. Buna göre bitki örneğindeki fosfor P2O5 cinsinden nedir? M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 84

85 SKOOG da Nasıl?? M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 85

86 SKOOG s.349 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 86

87 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 87

88 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 88

89 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 89

90 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 90

91 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 91

92 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 92

93 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 93

94 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 94

95 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 95

96 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 96

97 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 97

98 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 98

99 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 99

100 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 100

101 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 101

102 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 102

103 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 103

104 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 104

105 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 105

106 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 106

107 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 107

108 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 108

109 M.DEMİR(ADU) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 109

Çözünürlük kuralları

Çözünürlük kuralları Çözünürlük kuralları Bütün amonyum, bileşikleri suda çok çözünürler. Alkali metal (Grup IA) bileşikleri suda çok çözünürler. Klorür (Cl ), bromür (Br ) ve iyodür (I ) bileşikleri suda çok çözünürler, ancak

Detaylı

ÇÖZÜNÜRLÜK (ORTAK İYON ETKİSİ ) (Çöktürme ile Ayırma)

ÇÖZÜNÜRLÜK (ORTAK İYON ETKİSİ ) (Çöktürme ile Ayırma) ÇÖZÜNÜRLÜ (ORTA İYON ETİSİ ) (Çöktürme ile Ayırma) Prof. Dr. ustafa DEİR 08ORTA İYON ETİSİ07B ÇÖZÜNÜRLÜ ÇÖTÜRE İLE AYIRA 1 ORTA İYON ETİSİ 08ORTA İYON ETİSİ07B ÇÖZÜNÜRLÜ ÇÖTÜRE İLE AYIRA ORTA İYON ETİSİ

Detaylı

REDOKS TİTRASYONLARI (çözümlü problemler)

REDOKS TİTRASYONLARI (çözümlü problemler) REDKS TİTRASYNLARI (çözümlü problemler) Prof. Dr. Mustafa DEMİR http://web.adu.edu.tr/akademik/mdemir/ 009-19-REDKS Örnek 1 İyodu ayarlamak için 0.10 g As tartılmış ve gerekli işlemlerden sonra 18.67 ml

Detaylı

00213 ANALİTİK KİMYA-I SINAV VE ÇALIŞMA SORULARI

00213 ANALİTİK KİMYA-I SINAV VE ÇALIŞMA SORULARI 00213 ANALİTİK KİMYA-I SINAV VE ÇALIŞMA SORULARI A) TANIMLAR, KAVRAMLAR ve TEMEL HESAPLAMALAR: 1. Aşağıdaki kavramları birer cümle ile tanımlayınız. Analitik kimya, Sistematik analiz, ph, Tesir değerliği,

Detaylı

ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER

ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER 1- SICAKLIK 2- ORTAK İYON ETKİSİ 3- ÇÖZÜCÜ ÇÖZÜNEN CİNSİ 4- BASINCIN ETKİSİ 1- SICAKLIK ETKİSİ Sıcaklık etkisi Le Chatelier prensibine bağlı olarak yorumlanır. ENDOTERMİK

Detaylı

5.111 Ders Özeti #23 23.1

5.111 Ders Özeti #23 23.1 5.111 Ders Özeti #23 23.1 Asit/Baz Dengeleri (Devam) Konu: Titrasyon Cuma günü ders notlarından Asidik tampon etkisi: Zayıf asit, HA, protonlarını ortamdaki kuvvetli bazın OH iyonlarına aktarır. Zayıf

Detaylı

Kuvvetli Asit ve Kuvvetli Baz Titrasyonları

Kuvvetli Asit ve Kuvvetli Baz Titrasyonları Kuvvetli Asit ve Kuvvetli Baz Titrasyonları Prof. Dr. Mustafa DEMİR http://web.adu.edu.tr/akademik/mdemir/ M.DEMİR(ADU) 2009-06-KUVVETLİ ASİT VE BAZ TİTRASYONLARI 1 Sulu çözeltilerde [H 3 O ] kaynağı 1)

Detaylı

4. ÇÖZÜNÜRLÜK. Çözünürlük Çarpımı Kçç. NaCl Na+ + Cl- (%100 iyonlaşma) AgCl(k) Ag + (ç) + Cl - (ç) (Kimyasal dengeye göre iyonlaşma) K = [AgCl(k)]

4. ÇÖZÜNÜRLÜK. Çözünürlük Çarpımı Kçç. NaCl Na+ + Cl- (%100 iyonlaşma) AgCl(k) Ag + (ç) + Cl - (ç) (Kimyasal dengeye göre iyonlaşma) K = [AgCl(k)] 4. ÇÖZÜNÜRLÜK Çözünürlük Çarpımı NaCl Na+ + Cl- (%100 iyonlaşma) AgCl(k) Ag + (ç) + Cl - (ç) (Kimyasal dengeye göre iyonlaşma) + - [Ag ][Cl ] K = [AgCl(k)] K [AgCl(k)] = [Ag + ] [Cl - ] = [Ag + ] [Cl -

Detaylı

5. ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ

5. ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ 5. ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ Birçok tuz suda çok az çözünür. Tuzların sudaki çözünürlüğünden faydalanarak çökelek oluşumu kontrol edilebilir ve çökme olayı karışımları ayırmak için kullanılabilir. Çözünürlük

Detaylı

KİMYA II DERS NOTLARI

KİMYA II DERS NOTLARI KİMYA II DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Sulu Çözeltilerin Doğası Elektrolitler Metallerde elektronların hareketiyle elektrik yükü taşınır. Saf su Suda çözünmüş Oksijen gazı Çözeltideki moleküllerin

Detaylı

İLK ANYONLAR , PO 4. Cl -, SO 4 , CO 3 , NO 3

İLK ANYONLAR , PO 4. Cl -, SO 4 , CO 3 , NO 3 İLK ANYONLAR Cl -, SO -, CO -, PO -, NO - İLK ANYONLAR Anyonlar negatif yüklü iyonlardır. Kalitatif analitik kimya analizlerine ilk anyonlar olarak adlandırılan Cl -, SO -, CO -, PO -, NO - analizi ile

Detaylı

7-2. Aşağıdakileri kısaca tanımlayınız veya açıklayınız. a) Amfiprotik çözücü b) Farklandırıcı çözücü c) Seviyeleme çözücüsü d) Kütle etkisi

7-2. Aşağıdakileri kısaca tanımlayınız veya açıklayınız. a) Amfiprotik çözücü b) Farklandırıcı çözücü c) Seviyeleme çözücüsü d) Kütle etkisi SKOOG 7-1. Aşağıdakileri kısaca tanımlayınız veya açıklayınız. a) Zayıf elektrolit b) Bronsted-Lowry asidi c) Bronsted-Lowry asidinin konjuge bazı d) Bronsted-Lowry tanımına dayanarak nötralleşme e) Amfiprotik

Detaylı

ÇOKLU DENGELER -1. Prof.Dr.Mustafa DEMİR ÇOKLU DENGE PROBLEMİ ÇÖZÜMÜNDE SİSTEMATİK YAKLAŞIM M.DEMİR 08-ÇOKLU DENGELER-1 1

ÇOKLU DENGELER -1. Prof.Dr.Mustafa DEMİR ÇOKLU DENGE PROBLEMİ ÇÖZÜMÜNDE SİSTEMATİK YAKLAŞIM M.DEMİR 08-ÇOKLU DENGELER-1 1 ÇOKLU DENGELER -1 ÇOKLU DENGE PROBLEMİ ÇÖZÜMÜNDE SİSTEMATİK YAKLAŞIM Prof.Dr.Mustafa DEMİR M.DEMİR 08-ÇOKLU DENGELER-1 1 Kimyasal tepkimelerin bir çoğu, ortamda birden fazla tür olduğu ve bu türler arasında

Detaylı

Kompleks İyon Dengeleri

Kompleks İyon Dengeleri ÜNİTE 10 Çözünürlük ve Kompleks İyon Dengeleri Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Çözünürlük çarpımı sabiti kavramını öğrenecek, Çözünürlük ve Kçç arasındaki ilişkiyi kullanarak çözünürlük problemlerini

Detaylı

Yöntem Titrant Belirteç Dönüm Noktası Fiziksel / Kimyasal

Yöntem Titrant Belirteç Dönüm Noktası Fiziksel / Kimyasal 1. 1,585 g lık bir deterjan numunesi 100 ml saf suda çözülüyor. Bu numunenin 25 ml si erlene alınıp Mohr metoduyla titre edildiğinde 0,1050 M standart AgNO 3 çözeltisinden 9,40 ml harcanıyor. Numunedeki

Detaylı

Gıdalarda Tuz Analizi

Gıdalarda Tuz Analizi Gıdalarda Tuz Analizi 01. Peynir ve Tereyaında Tuz Analizi 01.01. Yöntemin Prensibi 01.02. Kullanılan Kimyasallar 01.03. Deneyin Yapılıı 01.04. Hesaplamalar 01.05. Kullanılan Malzemeler 02. Et ve Et Ürünlerinde

Detaylı

Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87

Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87 Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87 Rb izotoplarından oluşmuştur. İzotopların doğada bulunma yüzdelerini hesaplayınız. Bir bileşik

Detaylı

6.4. Çözünürlük üzerine kompleks oluşumunun etkisi ------------ 6.5. Çözünürlük üzerine hidrolizin etkisi ---------------------------- 6.6.

6.4. Çözünürlük üzerine kompleks oluşumunun etkisi ------------ 6.5. Çözünürlük üzerine hidrolizin etkisi ---------------------------- 6.6. iii İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ ------------------------------------------------------------------- 2. TANIMLAR ------------------------------------------------------------ 2.1. Atom-gram -------------------------------------------------------

Detaylı

BÖLÜM 6 GRAVİMETRİK ANALİZ YÖNTEMLERİ

BÖLÜM 6 GRAVİMETRİK ANALİZ YÖNTEMLERİ BÖLÜM 6 GRAVİMETRİK ANALİZ YÖNTEMLERİ Kütle ölçülerek yapılan analizler gravimetrik analizler olarak bilinir. Çöktürme gravimetrisi Çözeltide analizi yapılacak madde bir reaktif ile çöktürülüp elde edilen

Detaylı

VOLUMETRİK ANALİZ (Titrimetri)

VOLUMETRİK ANALİZ (Titrimetri) VOLUMETRİK ANALİZ (Titrimetri) Bir çözeltideki madde miktarının konsantrasyonu, ağırlığı veya hacmi bilinen ve ölçümü yapılacak madde ile belirli bir kantitatif reaksiyon verebilen bir başka çözelti (standart

Detaylı

ÇÖZELTİLERDE DENGE (Asit-Baz)

ÇÖZELTİLERDE DENGE (Asit-Baz) ÇÖZELTİLERDE DENGE (AsitBaz) SUYUN OTOİYONİZASYONU Saf suyun elektrik akımını iletmediği bilinir, ancak çok hassas ölçü aletleriyle yapılan deneyler sonucunda suyun çok zayıf da olsa iletken olduğu tespit

Detaylı

Genel Kimya 101-Lab (4.Hafta) Asit Baz Teorisi Suyun İyonlaşması ve ph Asit Baz İndikatörleri Asit Baz Titrasyonu Deneysel Kısım

Genel Kimya 101-Lab (4.Hafta) Asit Baz Teorisi Suyun İyonlaşması ve ph Asit Baz İndikatörleri Asit Baz Titrasyonu Deneysel Kısım Genel Kimya 101-Lab (4.Hafta) Asit Baz Teorisi Suyun İyonlaşması ve ph Asit Baz İndikatörleri Asit Baz Titrasyonu Deneysel Kısım Asit Baz Teorisi Arrhenius Teorisi: Sulu çözeltlerine OH - iyonu bırakan

Detaylı

TİTRİMETRİ Konsantrasyon: Bir çözeltinin belirli bir hacminde çözünmüş olarak bulunan madde miktarıdır.

TİTRİMETRİ Konsantrasyon: Bir çözeltinin belirli bir hacminde çözünmüş olarak bulunan madde miktarıdır. Konsantrasyon: Bir çözeltinin belirli bir hacminde çözünmüş olarak bulunan madde miktarıdır. Konsantrasyon = çözünen madde miktarı = ağırlık çözelti hacmi hacim TİTRİMETRİ g/l, mg/l, g/ml, mg/ml 1 g =

Detaylı

İYON TEPKİMELERİ. Prof. Dr. Mustafa DEMİR. (Kimyasal tepkimelerin eşitlenmesi) 03-İYON TEPKİMELERİ-KİMYASAL TEPKİMELERİN EŞİTLENMESİ 1 M.

İYON TEPKİMELERİ. Prof. Dr. Mustafa DEMİR. (Kimyasal tepkimelerin eşitlenmesi) 03-İYON TEPKİMELERİ-KİMYASAL TEPKİMELERİN EŞİTLENMESİ 1 M. İYN TEPKİMELERİ (Kimyasal tepkimelerin eşitlenmesi) Prof. Dr. Mustafa DEMİR 0İYN TEPKİMELERİKİMYASAL TEPKİMELERİN EŞİTLENMESİ 1 Bir kimyasal madde ısı, elektrik veya çözücü gibi çeşitli fiziksel veya kimyasal

Detaylı

ASİT-BAZ DENGESİ ÖSS DE ÇIKMIŞ SORULAR

ASİT-BAZ DENGESİ ÖSS DE ÇIKMIŞ SORULAR 1. Amonyağın, NH 3, baz özelliği gösterdiğini açıklayan denklem aşağıdakilerden hangisidir? A) NH 3(gaz) NH 3(sıvı) B) N 2(gaz) + 3H 2(gaz) 2NH 3(gaz) C) 2NH 3(gaz) +5/2O 2(gaz) 2NO (gaz) + 3H 2 O (gaz)

Detaylı

5.111 Ders Özeti #22 22.1. (suda) + OH. (suda)

5.111 Ders Özeti #22 22.1. (suda) + OH. (suda) 5.111 Ders Özeti #22 22.1 Asit/Baz Dengeleri Devamı (Bölümler 10 ve 11) Konular: Zayıf baz içeren dengeler, tuz çözeltilerinin ph sı ve tamponlar Çarşamba nın ders notlarından 2. Suda Baz NH 3 H 2 OH Bazın

Detaylı

KOMPLEKS ASİT BAZ SİSTEMLERİ ASİT KARIŞIMLARI

KOMPLEKS ASİT BAZ SİSTEMLERİ ASİT KARIŞIMLARI KOMPLEKS SİT BZ SİSTEMLERİ SİT KRIŞIMLRI Prof. Dr. Mustafa DEMİR http://web.adu.edu.tr/akademik/mdemir/ 009-1-KOMPLEKS SİT-BZ 1 İçinde 0.10 M Cl ve 0.080 M bulunan 5 ml çözeltinin 0. M KO ile titrasyonu.

Detaylı

10-ÇÖKME VE ÇÖZÜNÜRLÜK ÇARPIMI

10-ÇÖKME VE ÇÖZÜNÜRLÜK ÇARPIMI ÇÖME VE ÇÖZÜNÜRLÜ Prof. Dr. Mustafa DEMİR M.DEMİR 10ÇÖME VE ÇÖZÜNÜRLÜ 1 M.DEMİR 10ÇÖME VE ÇÖZÜNÜRLÜ ÇÖZÜNÜRLÜ Çözeltilerle ilgili olarak verilen bilgiler genellikle tek fazlı homojen sistemleri kapsamaktadır.

Detaylı

VOLUMETRİK ANALİZ (KLORÜR TAYİNİ)

VOLUMETRİK ANALİZ (KLORÜR TAYİNİ) VOLUMETRİK ANALİZ (KLORÜR TAYİNİ) 1. DENEYİN AMACI Deney, sulardaki klor miktarını volumetrik metot ile tayinini amaçlamaktadır. 2. DENEYİN ANLAM VE ÖNEMİ Bir çözeltideki madde miktarının konsantrasyonu,

Detaylı

DENEY 6. CH 3 COO - + Na + + H 2 O ve

DENEY 6. CH 3 COO - + Na + + H 2 O ve DENEY 6 İLETKENLİK TİTRASYONU İLE KUVVETLİ VE ZAYIF ASİTLERİN ANALİZİ Deneyin Yapılışı: Deney için sırasıyla,5 N HCl;,1 N Asetik asit ve ikisinin de bilinmeyen miktarlarda bulunduğu karışımı,1 N NaOH ile

Detaylı

Suda çözündüğünde hidrojen iyonu verebilen maddeler asit, hidroksil iyonu verebilenler baz olarak tanımlanmıştır.

Suda çözündüğünde hidrojen iyonu verebilen maddeler asit, hidroksil iyonu verebilenler baz olarak tanımlanmıştır. 7. ASİTLER VE BAZLAR Arrhenius AsitBaz Tanımı (1884) (Svante Arrhenius) Suda çözündüğünde hidrojen iyonu verebilen maddeler asit, hidroksil iyonu verebilenler baz olarak tanımlanmıştır. HCl H + + Cl NaOH

Detaylı

İnstagram:kimyaci_glcn_hoca H A 9.HAMLE SULU ÇÖZELTİLERDE DENGE ASİT VE BAZ DENGESİ 2.BÖLÜM. kimyaci_glcn_hoca

İnstagram:kimyaci_glcn_hoca H A 9.HAMLE SULU ÇÖZELTİLERDE DENGE ASİT VE BAZ DENGESİ 2.BÖLÜM. kimyaci_glcn_hoca 13 H A M L E D E 9.HAMLE SULU ÇÖZELTİLERDE DENGE ASİT VE BAZ DENGESİ 2.BÖLÜM ZAYIF ASİT VE ZAYIF BAZ İYONLAŞMA YÜZDESİ 0,1 M Kuvvetli Asit HBr 1. Her iki asit çözeltisinin hacimleri ve derişimleri eşit

Detaylı

KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI

KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI Prof. Dr. Mustafa DEMİR http://web.adu.edu.tr/akademik/mdemir/ M.DEMİR(ADU) 2009-16-KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 1 Kompleks oluşumu Basit bileşik Kompleks bileşik Ligand Şelat

Detaylı

TAMPON ÇÖZELTİLER. Prof.Dr.Mustafa DEMİR M.DEMİR 09-TAMPON ÇÖZELTİLER 1

TAMPON ÇÖZELTİLER. Prof.Dr.Mustafa DEMİR M.DEMİR 09-TAMPON ÇÖZELTİLER 1 TAMPON ÇÖZELTİLER Prof.Dr.Mustafa DEMİR M.DEMİR 09-TAMPON ÇÖZELTİLER 1 Tampon çözeltiler Kimyada belli ph larda çözelti hazırlamak ve bunu uzun süre kullanmak çok önemlidir. Ancak bu çözeltilerin saklanması

Detaylı

DENEY 4 KUVVETLİ ASİT İLE KUVVETLİ BAZ TİTRASYONU

DENEY 4 KUVVETLİ ASİT İLE KUVVETLİ BAZ TİTRASYONU DENEY 4 KUVVETLİ ASİT İLE KUVVETLİ BAZ TİTRASYONU 4.1. AMAÇ Asit ve baz çözeltilerinin hazırlanması, nötralleşme tepkimelerinin yapılışlarının öğrenilmesi. 4.2.TEORİ Asit ve baz kavramı günlük hayatta

Detaylı

TURUNCU RENGĐN DANSI NASIL OLUR?

TURUNCU RENGĐN DANSI NASIL OLUR? KĐMYA EĞĐE ĞĐTĐM M SEMĐNER NERĐ PROF. DR. ĐNCĐ MORGĐL TURUNCU RENGĐN DANSI NASIL OLUR? HAZIRLAYAN: GÜLÇĐN YALLI KONU: ÇÖZELTĐLER KONU BAŞLIĞI: TURUNCU RENGĐN DANSI NASIL OLUR? ÇÖZELTĐLER Fiziksel özellikleri

Detaylı

Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir maddeye çözeltinin bileşenleri denir.

Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir maddeye çözeltinin bileşenleri denir. GENEL KİMYA 1 LABORATUARI ÇALIŞMA NOTLARI DENEY: 8 ÇÖZELTİLER Dr. Bahadır KESKİN, 2011 @ YTÜ Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir

Detaylı

Gravimetrik Analiz & Volumetrik Analiz

Gravimetrik Analiz & Volumetrik Analiz Gravimetrik Analiz & Volumetrik Analiz Kimyasal analiz; bir maddenin bileşenlerini ve/veya bileşenlerin bağıl miktarlarını tayin etmek için yapılan işlem(ler)dir. Analiz Yöntemleri Klasik (Yaş) Yöntemler

Detaylı

KİMYASAL DENGE. AMAÇ Bu deneyin amacı öğrencilerin reaksiyon denge sabitini,k, deneysel olarak bulmalarıdır.

KİMYASAL DENGE. AMAÇ Bu deneyin amacı öğrencilerin reaksiyon denge sabitini,k, deneysel olarak bulmalarıdır. KİMYASAL DENGE AMAÇ Bu deneyin amacı öğrencilerin reaksiyon denge sabitini,k, deneysel olarak bulmalarıdır. TEORİ Bir kimyasal tepkimenin yönü bazı reaksiyonlar için tek bazıları için ise çift yönlüdür.

Detaylı

5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu)

5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu) 5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu) Mg +2 Na + K + Li + Bu gruptaki katyonların hepsini çöktürebilen ortak bir reaktif yoktur. Na, K ve Li alkali metaller grubunun üyeleridir. NH 4 da bileşikleri alkali metal

Detaylı

Üçüncü Tek Saatlik Sınav 5.111

Üçüncü Tek Saatlik Sınav 5.111 Sayfa 1 /10 Üçüncü Tek Saatlik Sınav 5.111 İsminizi aşağıya yazınız. Sınavda kitaplarınız kapalı olacaktır. 6 problemi de çözmelisiniz. Bir problemin bütün şıklarını baştan sona dikkatli bir şekilde okuyunuz.

Detaylı

Sulu Çözeltiler ve Kimyasal Denge

Sulu Çözeltiler ve Kimyasal Denge Sulu Çözeltiler ve Kimyasal Denge Sulu Çözeltiler Çözelti: iki veya daha fazla maddenin meydana getirdiği homojen karışımdır. çözücü, Kütlece fazla olan (veya çözme işlemini yapan) bileşene çözücü denir.

Detaylı

KOMPLEKSOMETRİK TİTRASYONLAR

KOMPLEKSOMETRİK TİTRASYONLAR KOMPLEKSOMETRİK TİTRASYONLAR Kompleks oluşması esasına dayanan titrasyonlardır. Mg 2+ + H2Y 2- MgY 2- + 2H + kelat kompleksi Kelatometrik titrasyonlar Mg 2+ + H2Y 2- [MgY] 2- + 2 H + KOMPLEKSOMETRİK TİTRASYONLAR

Detaylı

K213 ANALİTİK KİMYA I

K213 ANALİTİK KİMYA I K213 ANALİTİK KİMYA I Prof. Dr. Mustafa DEMİR 2008-2009 Eğitim Öğretim yılı Yaz OKULU M.DEMİR(ADU-AYDIN) 01-TEMEL KAVRAMLAR 1 Ders Programı Perşembe : 08.15-12.00 Cuma : 08.15-12.00 M.DEMİR(ADU-AYDIN)

Detaylı

Fe 3+ için tanıma reaksiyonları

Fe 3+ için tanıma reaksiyonları 3. GRUP KATYONLARI Bu grup katyonları NH 4 OH NH 4 Cl ile tamponlanmış bazik ortamda H 2 S (hidrojen sülfür) veya (NH 4 ) 2 S (amonyum sülfür) ile sülfürleri ve hidroksitleri halinde çökerler. Bu özellikleri

Detaylı

Gravimetrik Analiz-II

Gravimetrik Analiz-II Gravimetrik Analiz-II Prof Dr. Mustafa DEMİR M.DEMİR 18-GRAVİMETRİK ANALİZ-II 1 GRAVİMETRİK ANALİZLERDE İŞLEM BASAMAKLARI 1. Çözme, 2. çöktürme, 3. özümleme, 4. süzme, 5. yıkama, 6. kurutma, 7. yakma 8.

Detaylı

Bu tepkimelerde, iki ya da daha fazla element birleşmesi ile yeni bir bileşik oluşur. A + B AB CO2 + H2O H2CO3

Bu tepkimelerde, iki ya da daha fazla element birleşmesi ile yeni bir bileşik oluşur. A + B AB CO2 + H2O H2CO3 DENEY 2 BİLEŞİKLERİN TEPKİMELERİ İLE TANINMASI 2.1. AMAÇ Bileşiklerin verdiği tepkimelerin incelenmesi ve bileşiklerin tanınmasında kullanılması 2.2. TEORİ Kimyasal tepkime bir ya da daha fazla saf maddenin

Detaylı

REDOKS TİTRASYONLARI (PERMANGANOMETRİ)

REDOKS TİTRASYONLARI (PERMANGANOMETRİ) REDKS TİTRASYNLARI (PERMANGANMETRİ) Prof. Dr. Mustafa DEMİR http://web.adu.edu.tr/akademik/mdemir/ 00918PERMANGANATIYT TİTRASYNLARI 1 Permanganat iyonunun kuvvetli bir yükseltgen olması (zayıf indirgenleri

Detaylı

Yükseltgenme-indirgenme tepkimelerinin genel ilkelerinin öğrenilmesi

Yükseltgenme-indirgenme tepkimelerinin genel ilkelerinin öğrenilmesi DENEY 6 KMNO4 İLE Fe 2+ MİKTAR TAYİNİ 6.1. AMAÇ 6.2. TEORİ Yükseltgenme-indirgenme tepkimelerinin genel ilkelerinin öğrenilmesi Yükseltgenme bir atomun yükseltgenme sayısının cebirsel olarak arttığı bir

Detaylı

Genel Anyonlar. Analitik Kimya Uygulama I

Genel Anyonlar. Analitik Kimya Uygulama I Genel Anyonlar Karbonat (CO 3 Seyreltik asitlerle (CH 3 COOH, H 2 SO 4, HCl: CO 2 gazı çıkararak parçalanır. Deneyin yapılışı: Katı CO 3 numunesi deney tüpüne alınır, distile suda çözülür, üzerine seyreltik

Detaylı

1. 250 ml 0,20 M CuSO 4 (aq) çözeltisi hazırlamak için gerekli olan CuSO 4.5H 2 O kütlesini bulunuz. Bu çözeltiden 100 ml 0,10 M CuSO 4 (aq) çözeltisini nasıl hazırlarsınız?( Cu: 63,5; S:32; O:16; H:1)

Detaylı

SULU DENGELERE KATILMA (İLAVE) DURUMLARI *BİR TAMPON ÇÖZELTİNİN NASIL FONKSİYON GÖSTERDİĞİNİ AÇIKLAMAK

SULU DENGELERE KATILMA (İLAVE) DURUMLARI *BİR TAMPON ÇÖZELTİNİN NASIL FONKSİYON GÖSTERDİĞİNİ AÇIKLAMAK KONUNUN AMACI VE ANAHTAR KAVRAMLAR *ORTAK İYON ETKİSİNİ TANIMLAMAK SULU DENGELERE KATILMA (İLAVE) DURUMLARI *BİR TAMPON ÇÖZELTİNİN NASIL FONKSİYON GÖSTERDİĞİNİ AÇIKLAMAK *TAMPON ÇÖZELTİNİN PH INI HESAPLAMAK

Detaylı

M-DEMİR K213 Soru bankası ANALİTİK KİMYA I DERSİ SORULARI

M-DEMİR K213 Soru bankası ANALİTİK KİMYA I DERSİ SORULARI ANALİTİK KİMYA I DERSİ SORULARI 1. Örnek 1 : ph =4 tampon ortamında CaC2O4 çözünürlüğü nedir? Kcc= 1,7x10-9, Ka1= 5,6x10-2, Ka2= 5,42x10-5 2. Örnek 03: BaCO3 ın sudaki çözünürlüğü nedir?, Kçç=5.0x10-9,

Detaylı

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MALZEME BİLİMİ VE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME ÜRETİM LABORATUVARI- I TEMEL KAVRAMLAR. TİTRASYON DENEYİ (volumetrik analiz)

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MALZEME BİLİMİ VE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME ÜRETİM LABORATUVARI- I TEMEL KAVRAMLAR. TİTRASYON DENEYİ (volumetrik analiz) T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MALZEME BİLİMİ VE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME ÜRETİM LABORATUVARI- I TEMEL KAVRAMLAR TİTRASYON DENEYİ (volumetrik analiz) DENEY FÖYÜ Harun ARKAZ Kayseri,2012 Deneyin Adı: Asit

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT KİMYA Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT KİMYA Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 50 Soruda 35 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT KİMYA 2013 2014 2015 2016 2017 Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Komisyon ÖABT KİMYA TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR ISBN 9786053189121

Detaylı

GRAVİMETRİK ANALİZ. Prof. Dr. Mustafa DEMİR M-DEMİR(ADU) 17-GRAVİMETRİ-01 1

GRAVİMETRİK ANALİZ. Prof. Dr. Mustafa DEMİR M-DEMİR(ADU) 17-GRAVİMETRİ-01 1 GRAVİMETRİK ANALİZ Prof. Dr. Mustafa DEMİR M-DEMİR(ADU) 17-GRAVİMETRİ-01 1 Gravimetrik analiz yöntemleri 1. Çöktürme yöntemleri Ag + Cl - AgCl Ba 2+ + SO 4 2- BaSO 4 Fe 3+ 3OH - Fe(OH) 3 2Fe(OH) 3 Fe 2

Detaylı

İÇERİK. Suyun Doğası Sulu Çözeltilerin Doğası

İÇERİK. Suyun Doğası Sulu Çözeltilerin Doğası İÇERİK Suyun Doğası Sulu Çözeltilerin Doğası Su içinde İyonik Bileşikler Su içinde Kovalent Bileşikler Çökelme Tepkimesi Asit-Baz Tepkimeleri (Nötürleşme) Yükseltgenme-İndirgenme Tepkimeleri Önemli Tip

Detaylı

Çözeltiler. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 2006

Çözeltiler. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 2006 Çözeltiler Çözelti, iki veya daha fazla maddenin homojen bir karışımı olup, en az iki bileşenden oluşur. Bileşenlerden biri çözücü, diğeri ise çözünendir. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

ÇÖZELTİLER VE ÇÖZELTİ KONSANTRASYONLARI 3.1. Çözeltiler için kullanılan temel kavramlar

ÇÖZELTİLER VE ÇÖZELTİ KONSANTRASYONLARI 3.1. Çözeltiler için kullanılan temel kavramlar 1.10.2015. ÇÖZELTİLER VE ÇÖZELTİ KONSANTRASYONLARI.1. Çözeltiler için kullanılan temel kavramlar Homojen karışımlardır. Çözelti iki veya daha fazla maddenin birbiri içerisinde homojen olarak dağılmasından

Detaylı

GENEL KİMYA. Yrd.Doç.Dr. Tuba YETİM

GENEL KİMYA. Yrd.Doç.Dr. Tuba YETİM GENEL KİMYA ÇÖZELTİLER Homojen karışımlara çözelti denir. Çözelti bileşiminin ve özelliklerinin çözeltinin her yerinde aynı olması sebebiyle çözelti, «homojen» olarak nitelendirilir. Çözeltinin değişen

Detaylı

ASİTLER- BAZLAR. Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur.

ASİTLER- BAZLAR. Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur. ASİTLER- BAZLAR SUYUN OTONİZASYONU: Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur. H 2 O (S) H + (suda) + OH - (Suda) H 2 O (S) + H +

Detaylı

Kimya Mühendisliği Bölümü, 2014/2015 Öğretim Yılı, Bahar Yarıyılı 0102-Genel Kimya-II Dersi, Dönem Sonu Sınavı

Kimya Mühendisliği Bölümü, 2014/2015 Öğretim Yılı, Bahar Yarıyılı 0102-Genel Kimya-II Dersi, Dönem Sonu Sınavı Kimya Mühendisliği Bölümü, 2014/2015 Öğretim Yılı, Bahar Yarıyılı 0102-Genel Kimya-II Dersi, Dönem Sonu Sınavı 20.05.2015 Soru (puan) 1 (20 ) 2 (20 ) 3 (20 ) 4 (25) 5 (20 ) 6 (20 ) Toplam Alınan Puan Not:

Detaylı

Bölüm 5 Çalışma Soruları

Bölüm 5 Çalışma Soruları Bölüm 5 Çalışma Soruları 5.1) Metanol, CH 3 OH, ve hidrojen siyanür, HCN, bileşiklerinin her ikisi de moleküler bileşik olmasına rağmen metanol elektrik akımını iletmezken, hidrojen siyanür iletir. Neden?

Detaylı

6. Aşağıdaki tablodan yararlanarak X maddesinin ne olduğunu (A, B,C? ) ön görünüz.

6. Aşağıdaki tablodan yararlanarak X maddesinin ne olduğunu (A, B,C? ) ön görünüz. 1. Lavosier yasası nedir, açıklayınız. 2. C 2 H 4 + 3O 2 2CO 2 + 2 H 2 O tepkimesine göre 2,0 g etilenin yeterli miktarda oksijenle yanması sonucu oluşan ürünlerin toplam kütlesi nedir, hesaplayınız. 3.

Detaylı

SULU ÇÖZELTİLERDE DENGE

SULU ÇÖZELTİLERDE DENGE İMYASAL DENGE SULU ÇÖZELTİLERDE DENGE Prof. Dr. Mustafa DEMİR M.DEMİR 06-İMYASAL DENGE 1 SULU ÇÖZELTİLERDE DENGE Bileşikler suda, özelliklerine göre az veya çok oranda ayrışarak iyonlaşırlar. İyon içeren

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE 3 : MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE 3 : MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE 3 : MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ C- BĐLEŞĐKLER VE BĐLEŞĐK FORMÜLLERĐ (4 SAAT) 1- Bileşikler 2- Đyonik Yapılı Bileşik Formüllerinin Yazılması 3- Đyonlar ve Değerlikleri

Detaylı

TİTRASYON. 01/titrasyon.html

TİTRASYON.   01/titrasyon.html 7. HAFTA Titrasyon TİTRASYON Derişi i bilinen bir çözelti ASİT-BAZ) ile tepkimeye giren derişi i bilinmeyen çözeltinin ASİT-BAZ) iktarı ı ve konsantrasyonunun belirlenmesidir. Bir titrasyonda türlerden

Detaylı

Bileşikteki atomların cinsini ve oranını belirten formüldür. Kaba formül ile bileşiğin molekül ağırlığı hesaplanamaz.

Bileşikteki atomların cinsini ve oranını belirten formüldür. Kaba formül ile bileşiğin molekül ağırlığı hesaplanamaz. BİLEŞİKLER Birden fazla elementin belirli oranlarda kimyasal yollarla bir araya gelerek, kendi özelligini kaybedip oluşturdukları yeni saf maddeye bileşik denir. Bileşikteki atomların cins ve sayısını

Detaylı

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi LİSANS YERLEŞTİRME SINAVI-2 KİMYA TESTİ 25 HAZİRAN 2016 CUMARTESİ Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının

Detaylı

ASİTLER VE BAZLAR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI

ASİTLER VE BAZLAR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI ASİTLER VE BAZLAR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI Prof. Dr. Mustafa DEMİR M.DEMİR 0ASİT VE BAZ KAVRAMLARI Asit ve baz, değişik zamanlarda değişik şekillerde tanımlanmıştır. Bugün bu tanımların hepsi de kullanılmaktadır.

Detaylı

AKTİVİTE KATSAYILARI Enstrümantal Analiz

AKTİVİTE KATSAYILARI Enstrümantal Analiz 1 AKTİVİTE KATSAYILARI Enstrümantal Analiz Bir taneciğin, aktivitesi, a M ile molar konsantrasyonu [M] arasındaki bağıntı, a M = f M [M] (1) ifadesiyle verilir. f M aktivite katsayısıdır ve birimsizdir.

Detaylı

ASİT-BAZ TİTRASYONU ve UYGULAMALARI. (Çözümlü Problemler)

ASİT-BAZ TİTRASYONU ve UYGULAMALARI. (Çözümlü Problemler) ASİT-BAZ TİTRASYONU ve (Çözümlü Problemler) Prof. Dr. Mustafa DEMİR 1 ASİT-BAZ TİTRASYONU Ayarlı Asit Çözeltisinin Hazırlanması Asit Çözeltisinin Ayarlanması (Na CO 3, Na C O 4, KHCO 3, boraks Na B 4 O

Detaylı

ASİTLER VE BAZLAR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI M.DEMİR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI 1

ASİTLER VE BAZLAR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI M.DEMİR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI 1 ASİTLER VE BAZLAR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI M.DEMİR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI 1 Asit ve baz, değişik zamanlarda değişik şekillerde tanımlanmıştır. Bugün bu tanımların hepsi de kullanılmaktadır. Hangi tanımın

Detaylı

2. GRUP KATYONLARI. As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Cd +2, Bi +3

2. GRUP KATYONLARI. As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Cd +2, Bi +3 2. GRUP KATYONLARI As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Cd +2, Bi +3 Bu grup katyonları 0.3M HCl li ortamda H 2 S ile sülfürleri şeklinde çökerler. Ortamın asit konsantrasyonunun 0.3M

Detaylı

4. GRUP KATYONLARI (TOPRAK ALKALİLERİ GRUBU)

4. GRUP KATYONLARI (TOPRAK ALKALİLERİ GRUBU) 4. GRUP KATYONLARI (TOPRAK ALKALİLERİ GRUBU) Ba +2, Ca +2, Sr +2 Bu grup katyonlarının bir grup altında toplanmalarına neden olan ortak özellikleri, amonyak (NH 4 OH) amonyum klorür (NH 4 Cl) tamponu ile

Detaylı

KLOR (Cl2) ANALİZ YÖNTEMİ

KLOR (Cl2) ANALİZ YÖNTEMİ S a y f a 1 KLOR (Cl2) ANALİZ YÖNTEMİ YÖNTEMİN ESASI VE PRENSİBİ Klor, ph 8 de veya daha düşük bir ph da potasyum iyodür çözeltisinden iyotu serbest bırakacaktır. Serbest iyot, indikatör olarak nişasta

Detaylı

BAZ KARIŞIMLARININ VOLUMETRİK ANALİZİ

BAZ KARIŞIMLARININ VOLUMETRİK ANALİZİ BAZ KARIŞIMLARININ VOLUMETRİK ANALİZİ NaOH-Na2CO3 Tayini Alkali ve toprak alkali metallerin hidroksitleri kuvvetli nem çekici özelliğe sahiptirler. Bu nedenle katı haldeki bu hidroksitlerin dış yüzeyleri

Detaylı

4. Oksijen bileşiklerinde 2, 1, 1/2 veya +2 değerliklerini (N Metil: CH 3. Cevap C. Adı. 6. X bileşiği C x. Cevap E. n O2. C x.

4. Oksijen bileşiklerinde 2, 1, 1/2 veya +2 değerliklerini (N Metil: CH 3. Cevap C. Adı. 6. X bileşiği C x. Cevap E. n O2. C x. ÇÖZÜMLER. E foton h υ 6.0 34. 0 7 6.0 7 Joule Elektronun enerjisi E.0 8 n. (Z).0 8 (). () 8.0 8 Joule 0,8.0 7 Joule 4. ksijen bileşiklerinde,, / veya + değerliklerini alabilir. Klorat iyonu Cl 3 dir. (N

Detaylı

REDOKS TİTRASYONLARI (REDOKS POTANSİYELİ VE PİLLER)

REDOKS TİTRASYONLARI (REDOKS POTANSİYELİ VE PİLLER) RDOKS TİTRASYONLARI (RDOKS POTANSİYLİ V PİLLR) Prof. Dr. Mustafa DMİR http://web.adu.edu.tr/akademik/mdemir/ M.DMİR(ADU) 2009-17-RDOKS POTANSİYLİ V PİLLR 1 lektriğin katılarda taşınması olayına metalik

Detaylı

Çevre Kimyası 1, Örnek Çalışma Soruları

Çevre Kimyası 1, Örnek Çalışma Soruları Çevre Kimyası 1, Örnek Çalışma Soruları 1. Çözelti Hazırlama ve ph S.1.1. Bir atıksu arıtma tesisinde ph ayarlamak için çözeltinin her bir litresine 1 ml 0.05N lik H 2 SO ilavesi yapılması gerekmektedir.

Detaylı

KĐMYA EĞĐTĐMĐ DERSĐ PROF.DR.ĐNCĐ MORGĐL

KĐMYA EĞĐTĐMĐ DERSĐ PROF.DR.ĐNCĐ MORGĐL KĐMYA EĞĐE ĞĐTĐMĐ DERSĐ PROF.DR.ĐNC NCĐ MORGĐL SINIF:11 DERS SAATĐ:4 KĐMYASAL REAKSĐYONLAR Sulu çözeltilerde olan reaksiyonlar Sulu çözeltilerde çökelme ve çözünme ile ilgili kurallar Gaz çıkışıışı olan

Detaylı

T TRASYONU. Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Đnci. Morgil

T TRASYONU. Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Đnci. Morgil DENEYĐN N ADI: ASĐT T BAZ TĐTRASYONU T TRASYONU Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Đnci Morgil H.Ü.. Eğitim E Fakültesi HAZIRLAYAN: Yalçın Azem KAYA Deneyin Amacı: Sodyum hidroksit çözeltisi, derişimi imi bilinen

Detaylı

Çevre Kimyası 1, Örnek Çalışma Soruları

Çevre Kimyası 1, Örnek Çalışma Soruları Çevre Kimyası 1, Örnek Çalışma Soruları 1. Çözelti Hazırlama ve ph S.1.1. Bir atıksu arıtma tesisinde ph ayarlamak için çözeltinin her bir litresine 1 ml 0.05N lik H 2 SO ilavesi yapılması gerekmektedir.

Detaylı

İletkenlik, maddenin elektrik akımını iletebilmesinin ölçüsüdür.

İletkenlik, maddenin elektrik akımını iletebilmesinin ölçüsüdür. İletkenlik, maddenin elektrik akımını iletebilmesinin ölçüsüdür. C= 1/R dir. Yani direncin tersidir. Birimi S.m -1 dir. (Siemens birimi Alman bilim insanı ve mucit Werner von Siemens e ithafen verilmiştir)

Detaylı

a. Yükseltgenme potansiyeli büyük olanlar daha aktifdir.

a. Yükseltgenme potansiyeli büyük olanlar daha aktifdir. ELEKTROKİMYA A. AKTİFLİK B. PİLLER C. ELEKTROLİZ A. AKTİFLİK Metallerin elektron verme, ametallerin elektron alma yatkınlıklarına aktiflik denir. Yani bir metal ne kadar kolay elektron veriyorsa bir ametal

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üiversitesi 2007 KLERİ DERS NOTLARI. Sıvı fazdan katı taneciklerin çökelmesi için çoğu reaksiyonlar

Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üiversitesi 2007 KLERİ DERS NOTLARI. Sıvı fazdan katı taneciklerin çökelmesi için çoğu reaksiyonlar TOZ ÜRETİM TEKNİKLER KLERİ DERS NOTLARI YRD. DOÇ.. DR. ATİLLA EVCİN Kimyasal Çökeltme Sıvı fazdan katı taneciklerin çökelmesi için çoğu reaksiyonlar A + B AB tipi çökelme reaksiyonlarıdır. Kuvvetli atomlararası

Detaylı

GENEL KİMYA 101 ÖDEV 3

GENEL KİMYA 101 ÖDEV 3 TOBB EKONOMİ VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ-27 Kasım 2013 Bütün Şubeler GENEL KİMYA 101 ÖDEV 3 ÖNEMLİ! Ödev Teslim Tarihi: 6 Aralık 2013 Soru 1-5 arasında 2 soru Soru 6-10 arasında 2 soru Soru 11-15 arasında

Detaylı

ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ (Kçç)

ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ (Kçç) ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ (Kçç) ÇÖZELTİLERDE ÇÖZÜNME VE ÇÖKELME OLAYLARI Çözeltiler doymuşluklarına göre üçe ayrılırlar: 1- Doymamış çözeltiler: Belirli bir sıcaklıkta ve basınçta çözebileceğinden daha az miktarda

Detaylı

AKTİVİTE VE KİMYASAL DENGE

AKTİVİTE VE KİMYASAL DENGE AKTİVİTE VE KİMYASAL DENGE (iyonik türlerin dengeye etkisi) Prof. Dr. Mustafa DEMİR M.DEMİR 11-AKTİVİTE VE KİMYASAL DENGE 1 Denge sabitinin tanımında tanecikler arası çekim kuvvetinin olmadığı (ideal çözelti)

Detaylı

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi LİSANS YERLEŞTİRME SINAVI-2 KİMYA TESTİ 17 HAZİRAN 2017 CUMARTESİ Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının

Detaylı

Çözelti iki veya daha fazla maddenin birbiri içerisinde homojen. olarak dağılmasından oluşan sistemlere denir.

Çözelti iki veya daha fazla maddenin birbiri içerisinde homojen. olarak dağılmasından oluşan sistemlere denir. 3. ÇÖZELTİLER VE ÇÖZELTİ KONSANTRASYONLARI Çözelti: Homojen karışımlardır. Çözelti iki veya daha fazla maddenin birbiri içerisinde homojen olarak dağılmasından oluşan sistemlere denir. Çözelti derişimi

Detaylı

Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri :

Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri : Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani

Detaylı

ÇÖZELTİLERDE YÜZDELİK İFADELER. Ağırlıkça yüzde (% w/w)

ÇÖZELTİLERDE YÜZDELİK İFADELER. Ağırlıkça yüzde (% w/w) ÇÖZELTİ HAZIRLAMA İki veya daha çok maddenin çıplak gözle veya optik araçlarla yan yana fark edilememesi ve mekanik yollarla ayrılamaması sonucu oluşturdukları karışıma çözelti adı verilir. Anorganik kimyada,

Detaylı

ÇOK DEĞERLİKLİ ASİTLER ve BAZLA

ÇOK DEĞERLİKLİ ASİTLER ve BAZLA ÇOK DEĞERLİKLİ ASİTLER ve BAZLA Prof. Dr. Mustafa DEMİR http://web.adu.edu.tr/akademik/mdemir/ 00910ÇOK DEĞERLİKLİ ASİTLER ve 1 ÇOK DEĞERLİKLİ ASİTLER Çok değerli asitler, molekülünde birden fazla asidik

Detaylı

HİDROKARBONLAR ve ALKİNLER. Kimya Ders Notu

HİDROKARBONLAR ve ALKİNLER. Kimya Ders Notu HİDROKARBONLAR ve ALKİNLER Kimya Ders Notu HİDROKARBONLAR ve ALKiNLER Karbon atomları arasında en az bir üçlü bağ içerdiklerinden doymamış hidrokarbonlardır. Üçlü bağdan biri sigma, diğerleri pi bağıdır.

Detaylı

Sulu Çözeltilerde Asit - Baz Dengesi

Sulu Çözeltilerde Asit - Baz Dengesi Bu notlara Youtube dan Kimya Elbistan kanalında ilgili videolarının açıklamalar kısmında ki linkten ücretsiz bir şekilde ulaşabilirsiniz. A. Asit ve Baz Tanımları Arrhenius Asit - Baz Tanımı Arrhenius

Detaylı

REDOKS TİTRASYONLARI (PERMANGANOMETRİ)

REDOKS TİTRASYONLARI (PERMANGANOMETRİ) REDKS TİTRASYNLARI (PERMANGANMETRİ) Prof. Dr. Mustafa DEMİR http://web.adu.edu.tr/akademik/mdemir/ M.DEMİR(ADU) 00918PERMANGANAT TİTRASYNLARI 1 Permanganat iyonunun kuvvetli bir yükseltgen olması (zayıf

Detaylı

12-B. 31. I. 4p II. 5d III. 6s

12-B. 31. I. 4p II. 5d III. 6s -B.. 4p. 5d. 6s Baş kuantum sayısı n, açısal kuantum sayısı olmak üzere yukarıda verilen orbitallerin enerjilerinin karşılaştırılması hangisinde doğru verilmiştir? A) == B) >> C) >> D) >> E) >> ÖLÇME,

Detaylı

3) Oksijenin pek çok bileşiğindeki yükseltgenme sayısı -2 dir. Ancak, H 2. gibi peroksit bileşiklerinde oksijenin yükseltgenme sayısı -1 dir.

3) Oksijenin pek çok bileşiğindeki yükseltgenme sayısı -2 dir. Ancak, H 2. gibi peroksit bileşiklerinde oksijenin yükseltgenme sayısı -1 dir. 5.111 Ders Özeti #25 Yükseltgenme/İndirgenme Ders 2 Konular: Elektrokimyasal Piller, Faraday Yasaları, Gibbs Serbest Enerjisi ile Pil-Potansiyelleri Arasındaki İlişkiler Bölüm 12 YÜKSELTGENME/İNDİRGENME

Detaylı

As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Mehmet Gumustas. Cd +2, Bi +3

As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Mehmet Gumustas. Cd +2, Bi +3 2. GRUP KATYONLARI As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Mehmet Gumustas Cd +2, Bi +3 2. Grup Katyonlar As +3, Sb +3, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Cd +2, Bi +3 Bu grupta, asitli ortamda

Detaylı