SU VE GELECEK ÇEVRE KOMÝSYONUNDAN

Transkript

1 ÇEVRE KOMÝSYONUNDAN Dünyanýn / ünü, vücudumuzun 2/' ünü oluþturan, yaþamýn temel kaynaðý olan su; tarýmsal üretim, endüstriyel kullaným, enerji üretimi, ulusal güvenlik gibi konularda da önemli bir yere sahiptir. Suyun yeterli ve uygun kalitede olmasý, ekonomik ve sosyal kalkýnma için de gereklidir. Geçtiðimiz yýllarda Ýngiltere'nin önde gelen gazetelerinden Independent, paylaþýlamayan su kaynaklarý nedeniyle çýkabilecek çatýþmalarý manþetine taþýmýþtý. 'Su savaþlarý' baþlýklý yazýda, dünyanýn gelecekte karþý karþýya kalacaðý çatýþmalara dikkat çekmiþ ve Türkiye'nin de riskli bölgede olduðunu ifade etmiþti. Dünyanýn 2/' si sularla kaplý olmasýna raðmen, bu sularýn ancak % 2, kadarý kullanýlabilir niteliktedir. Küresel ýsýnma, hýzla artan nüfus ve kirlenme nedeniyle dünyanýn kullanýlabilir su kaynaklarý giderek azalmaktadýr. Gelecekte petrol ve altýn kadar suyun da deðerli olacaðý aþikardýr. Kimi bilim adamlarýnca gelecekte devletlerin su yüzünden birbirleriyle savaþa girmekten kaçýnmayacaklarý ifade edilmektedir. Türkiye'de suyun %7'i tarýmda, %'i evsel amaçlý ve %0'u da sanayide kullanýlmaktadýr. Maalesef, sahip olduðumuz sýnýrlý su kaynaklarý, geri dönülemez biçimde tüketilmektedir. Türkiye'de son 0 yýl içinde milyon 00 bin hektar sulak alan tarýmsal amaçlý kurutma, doldurma, aþýrý su kullanýmý gibi nedenlerle ekolojik ve ekonomik iþlevini yitirmiþtir. Türkiye'de su kullanýmýyla ilgili en büyük sorun, özellikle tarýmsal su kullanýmýnda yaþanmaktadýr. 0 SU VE GELECEK Tarýmda kullanýlan suyun büyük bir kýsmý yanlýþ sulama teknikleri ve taþýma sýrasýndaki kayýplar nedeniyle boþa harcanmaktadýr. Kaçak kuyular, aþýrý yeraltý suyu çekimi sonucu su kaynaklarý kurumakta ve yok olmaktadýr. Hotamýþ Sazlýklarý, Eþmekaya Sazlýklarý, Suðla Gölü bazý örnekler Sulak alanlarýn kaybý önce kuþlarý, sonra da insanlarý göçe zorlamaktadýr. Türkiye'de suyun %0'u sanayide kullanýldýðýný yukarýda belirtmiþtik. Ancak burada da su kaynaklarýnýn aþýrý kullanýmý ve kirlenmesi gündeme gelmektedir. Tüm sektörlerde kaçak su kullanýmýnýn önüne geçilmesi ve sanayinin kullandýðý suyu geri dönüþtürerek yeniden kullanmasý önem taþýmaktadýr. Yapýlan araþtýrmalar bir litre atýk suyun sekiz litre içme suyunu kirlettiðini ortaya koymaktadýr. Su kaynaklarýna yakýn verimli tarým arazilerinin de sanayinin geliþimi için gözden çýkarýlmasý diðer bir sorun olarak karþýmýza çýkmaktadýr. Türkiye'de nüfus artýþý,köyden kente göç,plansýz kentleþme ve su havzalarýnýn yapýlaþmaya açýlmasýna baðlý olarak içme suyu kaynaklarý kirlenip tükenmektedir. Türkiye'de Endüstriyel iþletmelerde arýtma tesisine sahip iþletme sayýsý sadece %-0 'dur. Arýtma tesisi bulunmayan kuruluþlardan; özel sektörün oraný %6 iken, kamu sektörünün oraný ise % 8'tür. Ülkemizde faaliyette bulunan organize sanayi bölgelerinden sadece %'ünde arýtma tesisi bulunmaktadýr. Ülkemizdeki turistik tesislerin %8'inde arýtma tesisi bulunmamaktadýr. Kiþi baþýna düþen yýllýk yaklaþýk.00 m su miktarýyla Türkiye, su fakiri olma yolunda bir ülkedir.

2 200 yýlýnda Türkiye'de nüfusun 80 milyona ulaþacaðý ve kiþi baþýna.00 m kullanýlabilir su düþeceði tahmin edilmektedir. Bu da Türkiye'nin gelecekte su sýkýntýsý çeken bir ülke olacaðýný göstermektedir. Bazý ülkelerdeki kiþi baþýna düþen kullanýlabilir su miktarý aþaðýda verilmiþtir. SURÝYE LÜBNAN Ülke - Kýta Ortalamasý TÜRKÝYE IRAK ASYA ORTALAMASI BATI AVRUPA ORT. AFRÝKA ORT. GÜNEY AMERÝKA ORT. DÜNYA ORT. Kiþi Baþýna Düþen Kullanýlabilir Su Miktarý (yýllýk).200 m.00 m.0 m m.000 m.000 m m m m Görüldüðü üzere Türkiye bilindiðinin aksine su açýsýndan zengin bir ülke deðil, fakir bir ülkedir. Bu da bizi gelecekte bazý sýkýntýlarýn beklediðini ve kullanýmýna ve tasarrufuna yönelik bir takým önlemler alýnmasýný göstermektedir. Su tüketimini azaltmak için evde neler yapabiliriz, yapýlmasýný saðlayabiliriz? Týraþ olurken, eller yýkanýrken, diþler fýrçalanýrken, bulaþýklarý yýkarken açýk býrakýlan musluk, dakikada yaklaþýk -20 litre suyun boþa akmasýna sebep olur. Bu iþleri yaparken musluðu ihtiyacýnýz olduðu kadar açýn. Ýçme suyu dýþýndaki sularý birkaç kez kullanmaya çalýþýn. Sebze ve meyve yýkadýðýnýz suyla çiçekleri ve bahçeleri sulayabilir, temizlik yapabilirsiniz. Musluklarýnýzý, sifonlarýnýz, daima bakýmlý tutun. Bozuk olanlarý hemen onarýn. Tek bir kiþi yýlda ortalama.0 litre suyu tuvaletlerde tüketir. Sifonun bir kez çekilmesi ile 0 lt su harcanýr. Yeni teknolojiler sayesinde standart modellere göre % 60 daha az su tüketen klozetler bulunmaktadýr. (Rezervuarlarýn boyutunu küçültülmesi, 2-20 litrelik yerine 6-7 litrelik ve kademeli rezervuarlarýn tercih edilmesi ile yýlda su tasarrufu mümkün) Çamaþýr ve bulaþýk makineleri bir defada ortalama 0 litre su tüketmektedir. Makinelerinizi tam doldurmadan çalýþtýrmayýn ve kýsa programlarý tercih edin. Unutulmamalýdýr ki, Saniyede bir damla su akýtan muslukta, günde.2 litre ayda 28. litre yýlda 8 litre yani, ton Kesintisiz su damlatan muslukta ise, Bir günde 0.8 litre Bir ayda 260 litre Bir yýlda 7 litre su israf olur. Yani yarým oda dolusu su israf olur. Banyo yerine duþu tercih edin. Bir duþta ortalama 0 litre su, bir banyoda 0 litre su tüketilir. Sifon çekildiðinde suyu renklendirsin ve temizlesin diye tuvalete asýlan maddeleri kullanmayýn. Bunlar kanalizasyona karýþarak kirliliðe sebep olur. Evde kullanýlan temizlik malzemeleri, atýk sularla birlikte nehirlere karýþýr. Ýçinde fosfat bulunmayan ve suda ayrýþabilen temizlik ürünlerini kullanýn.

3 Temizlikte sývý sabun, toz sabun gibi doðal esaslý olanlarý tercih edin. (Hem doðaya zarar vermez hem de daha az suyla durulanabilir.) Diðer kimyasal deterjanlarýn (petrol türevi temizleyiciler) doðal ortam için sakýncýlarýnýn yaný sýra bol suyla durulanmalarý gerekir. Kapý önü, balkon, teras gibi yerlerin temizliðinde hortumla su tutmak yerine süpürge kullanýn. Bahçenizi sulamak için, buharlaþmanýn az olduðu sabah ya da akþamüstü saatlerini tercih edin. Çamaþýr suyu, atýk maddelerin ayrýlýp çözülmesini saðlayan yararlý bakterileri öldürür. Çamaþýr suyunu olabildiðince az kullanýn. Otomobilinizi hortumla yýkamak yerine silerek veya kova ve sünger kullanarak temizleyin. Hortumla yýkama, yaklaþýk 20 litre su kullanýmý demektir. Tasarruf demek, bilinçli kullanmak demektir. Boþa harcamamak demektir. Biz de MMO olarak; saðlýklý gelecek nesiller için bilinçli bir toplum yaratmanýn, yasalarý çýkarmanýn ve bu yasalarýn uygulanmasýnýn saðlanmasýnýn önemli olduðunu ve hükümetlere bu konuda büyük görevler düþtüðüne inanmaktayýz. 2

4 TMMOB BASIN AÇIKLAMALARI EMEK PAKETÝ AÇIKLANDI DÝSK, KESK, TMMOB ve TTB krize karþý Emek Paketi'ni 26 Nisan Pazar günü Ýstanbul'da Eðitim Sen No'lu Þube'de düzenlenen bir basýn toplantýsýyla kamuoyuna açýkladýlar. TMMOB Yönetim Kurulu II. Baþkaný Nail GÜLER'in katýldýðý basýn toplantýsýnda açýklama KESK Genel Baþkaný Sami EVREN tarafýndan okundu. Emek Paketi Hükümet ekonomik kriz karþýsýnda paket üzerine paket açýklýyor. Ancak açýklanan paketlerin hiçbiri kriz karþýsýnda emekçilerin yaþamýný düzeltmeye, sefaletini azaltmaya yaramýyor, halkýn derdine deva olmuyor. Þimdiye kadar Hükümet'in açtýðý paketlerden lüks tüketimi teþvik çýktý, otomobil ithalatçýsýna destek çýktý, beyaz eþya üreticisine stok eritme imkâný çýktý. Ne var ki, emekçilerin günlük yaþamýný temelden etkileyen konularda en ufak bir düzenleme çýkmadý. Milyonlarca yurttaþýmýz açlýk ve yoksulluk sýnýrýnýn altýnda bir yaþama mahkûm edilmiþken; yüz binlerce emekçi iþinden, aþýndan edilmiþken Hükümet'in bu paketleri sadece sermaye kesimini kolluyor, onlarý destekliyor. Oysa krize sebep olan onlardýr. Onlarýn azgýn kâr hýrsýdýr, en temel insani ihtiyaçlarý bile pazar haline getirme arzularýdýr. Kriz'in Aðýrlýðý Emekçilerin Üzerine Biniyor Emekçiler bu krize sebep olmamýþlardýr. Ancak sebep olmadýklarý krizin yükünü taþýmaya zorlanýyorlar. Ýþlerini kaybediyorlar, gelecek umutlarý ellerinden alýnmak isteniyor. Bugün kriz karþýsýnda emekçileri, iþsizleri, yoksullarý, gençleri, çiftçileri, emeklileri, ev kadýnlarýný, tüm ezilenleri koruyacak bir pakete ihtiyaç var; emeðin paketine ihtiyaç var. Biz bu ülkenin aydýnlýk, namuslu, emeðiyle geçinen insanlarý, üreten, var eden, yaþatanlarý, ülkenin gerçek sahipleri olarak hazýrladýðýmýz "Emek Paketi"ni kamuoyuna sunmak istiyoruz. IMF ile anlaþma yapýlmamalý, iliþkiler kesilmelidir. Ýþsizlik fonunun süresi ve kapsamý geniþletilmeli amacýna uygun olarak kullanýlmalýdýr. Ýþsizlerin saðlýk giderleri kamu tarafýndan karþýlanmalýdýr. Çalýþanlardan alýnan ilaç katký paylarý ve muayene katýlým ücreti uygulamasýna son verilmelidir. Açlýk sýnýrýnýn altýnda yaþamak zorunda kalan insanlarýmýza "yurttaþlýk ücreti" ödenmelidir. Temel tüketim, gýda maddeleri ve ilaçda KDV kalýcý olarak kaldýrýlmalýdýr. Ulaþým ücretleri ucuzlatýlmalý, doðal gaz ve elektrik zamlarý geri alýnmalýdýr. Ýþsizlerin gaz, elektrik, su vb. giderleri devlet tarafýndan karþýlanmalýdýr. Asgari ücret vergi dýþý býrakýlmalý, çalýþanlardan alýnan gelir vergisi 0 puan indirilmelidir. Ücret kaybý olmaksýzýn çalýþma günü 7 saate indirilmelidir. Emekçilerin reel kayýplarý karþýlanmalýdýr. Baþta Kürt sorunu olmak üzere toplumsal sorunlarýn barýþçý demokratik temelde çözümü esas alýnmalýdýr. Özgürlükçü, eþitlikçi, çok kültürlü, çok kimlikli toplumsal dokumuzu yansýtan demokratik bir anayasa yapýlmalýdýr. Emek paketi kapsamýnda alýnmasý talep edilen önlemler için ülkenin kaynaklarý vardýr. Krize neden olan sermaye hareketlerinin vergilendirilmesi, silahlanma harcamalarýnýn kýsýlmasý, dýþ borç ödemelerinin durdurulmasýndan elde edilecek kaynak, iþsizliði önlemeye, istihdamý arttýrmaya, yoksullukla mücadeleye ayrýlmalýdýr. Siyasi iktidar emekçilerin ortaya koyduðu bu talepleri ciddiye almalý, gereðini yapmalýdýr. Ülkeyi, iþsizliðin, yoksulluðun pençesinden kurtarmanýn; demokratik, eþitlikçi ve özgür bir toplumsal düzen yaratmanýn baþka bir yolu yoktur.

5 TMMOB TEKNÝK HEYETÝ ÞEVKET YILMAZ DEVLET HASTANESÝ YANGINI ÝLE ÝLGÝLÝ RAPORUNU AÇIKLADI Bursa Þevket Yýlmaz Devlet Hastanesi'nde 26 Mayýs tarihinde meydana gelen yangýnla ilgili olarak TMMOB'ye baðlý odalarýn Bursa birimlerince oluþturulan teknik heyet, inceleme raporunu oluþturarak 27 Mayýs tarihinde basýna açýkladý. Þevket Yýlmaz Devlet Hastanesi önünde saat :00'te TMMOB Yönetim Kurulu Baþkaný Mehmet SOÐANCI TTB Merkez Konseyi Baþkaný Gençay GÜRSOY, DÝSK'e baðlý Dev-Saðlýk Ýþ Genel Baþkaný Arzu ÇERKEZOÐLU ve KESK'e baðlý SES Genel Baþkaný Bedriye YORGUN birer açýklama yaptý. Teknik heyetin hazýrladýðý rapor ise TMMOB Bursa ÝKK Sekreteri Erdal AKTUÐ tarafýndan okundu. Basýn açýklamasýna TMMOB Yönetim Kurulu Üyesi Emir BÝRGÜN de katýldý. Bursa'daki Hastane Yangýnýndan Hiç Kimse Fýrsat Kollamamalý, Herkes Kendine Gereken Dersi Çýkarmalýdýr 26 Mayýs günü saat civarýnda Bursa'da bulunan Þevket YILMAZ Devlet Hastanesi'nde yaþanan yangýn sonucu sekiz yurttaþýmýzýn yaþamýný yitirmesi herkes açýsýndan ibret verici bir olaydýr. Öncelikle, TMMOB halkýmýzýn acýsýný yürekten paylaþmakta ve yaþamýný yitiren hastalarýn geride kalan yakýnlarýna baþsaðlýðý dilemektedir. Saðlýðýna kavuþmak için Þevket Yýlmaz Devlet Hastanesi'ne kaldýrýlan insanlarýmýz tedavi edilirken, hastane yangýnýnda kaybettik. Bu kayýp olaðan mýdýr? Canlarýmýzýn yitirilmesi "kader böyleymiþ" deyip geçiþtirilecek bir olgu mudur? Bu hastanede, bu yangýn düpedüz ihmaller zincirinin ve yanlýþ saðlýk politikalarýnýn sonucudur. Bu hastanede 200 yýlýnda da meydana gelen yangýn olayýndan hiç bir ders alýnmamýþtýr. Ortada duran gerçek budur! Hastanelerde yangýn önlemlerini almak için daha kaç yangýn ve kaç canýmýzýn kaybý gerekmektedir? Bu olayda yaþanan ihmali, yaþanan skandalý hiç kimse örtbas edemez. Saðlýk alanýnda, týrnak içindeki Saðlýkta dönüþüm politikalarý ne yazýk ki bu sonuçlarý, bu felaketleri oluþturmaktadýr. En temelde, saðlýk alanýnda uygulanan özelleþtirme, taþeronlaþma politikalarýnýn bu felaketlerin hazýrlayýcýsý olduðu gerçeðini kimse görmezlikten gelemez, gelmemelidir. Bu olay, ülkemizdeki tüm kamu ve özel hastaneleri için geçerli bir olguyu bize bir kez daha göstermiþtir. Özelleþtirme, taþeronlaþtýrma sonucunda yetersiz koþullar, yetersiz elemanlar, yetersiz malzeme ve ekipmanlar, yetersiz eðitim ve denetimler insan odaklý deðil, kâr temelinde þekillenen ve adýnasaðlýkta dönüþüm diye yutturulmaya çalýþýlan politikalarýn bir sonucudur. Saðlýðýna kavuþmak için hastaneye yatmýþ olan yurttaþlarýmýzýn bir hastane yangýnýnda yitirilmelerine tepki gösteriyoruz. Bu örnekte olduðu gibi bizi yönetenlerin yine olayý geçiþtirmeye yönelik çabalarýna, kaderci yaklaþýmlarýna tepki gösteriyoruz. Ýstifa etmek gibi bir sorumluluðu duyumsayamayan duyarsýz yöneticilere ve yetkililere tepki gösteriyoruz.

6 Hastanelerimizde yaþanan ölümler yapý üretim, denetim ve iþletimine ait yasal mevzuatýn bir ayýbýdýr. Her zaman söyledik, burada bir kez daha söylüyoruz: Ýnsanlarýmýzýn toplu olarak bulunduðu binalar, özellikle hastanelerimiz, insan saðlýðýný ve can güvenliðini garanti altýna alacak tesisatlarla donatýlmak zorundadýr. Bu tesisatlarýn ulusal, uluslararasý teknik mevzuatlar kapsamýnda tesis edilmesinin yaný sýra yine uluslararasý kabul görmüþ teknik þartnameler ve yönetmelikler çerçevesinde sürekli olarak bakým ve periyodik kontrolleri gerçekleþtirilerek iþletilmesi gerekmektedir. Ülkemizdeki yasal mevzuat, bugün itibarýyla hastanelerimizde olmasý gereken teknolojik tesisatlarýn teknik þartnamelere göre tesis edilmesini, güvenli ve saðlýklý bir þekilde iþletilmesi ve bakýmýný, periyodik kontrollerinin gerçekleþtirilmesini saðlamaktan uzaktýr. Bilinmelidir ki hastanelerimizde ameliyat olan, çeþitli birimlerinde tedavi gören hastalarýmýz ve yeni doðan bebeklerimiz, hastane saðlýk personelinin yaný sýra, hastane binasýnda yer alan hijyenik klima ve havalandýrma, yangýndan, dumandan korunma tesisatlarýna da teslim edilmektedir. Ancak hastalarýmýz ve yeni doðan bebeklerimiz, yattýklarý hastanenin saðlýklý ve güvenli tesisatlarla donatýldýðýný, bu tesisatlarýn fonksiyonlarýný kaybetmeden düzenli olarak bakým ve periyodik kontrollerinin gerçekleþtirilerek iþletilip iþletilmediðini bilmek zorunda deðillerdir. Bunun garantisini yasal ve teknik mevzuatlarýmýz, ilgili kamu kurumlarýmýz, ilgili bakanlýklarýmýz vermek zorundadýr. Ülkemizde son yýllarda hastanelerimizde yaþanan enfeksiyonlara ve kazalara baðlý ölümler bu garantinin verilmediðini gözler önüne sermektedir. Mevcut yasal mevzuatlarla düzenlenmiþ bulunan yapý üretim ve denetim süreci bugün itibarýyla insanlarýmýzýn güven içinde barýnacaðý saðlýklý, güvenli ve çaðdaþ yapýlar gerçekleþtirilmesini saðlayamamaktadýr. Oysa, dünya çapýnda yapý teknolojileri son yýllarda çok geliþmiþtir. Bu geliþime paralel olarak, geliþimi yakýndan takip etmeye çalýþan teknik elemanlarýmýz ve baðlý odalarýmýz bu bilgiye sahiptir. Bu bilgi birikimi baðlý odalarýmýzýn kendi olanaklarýyla düzenlediði teknik kongrelerde paylaþýlmakta, teknik mevzuatýn altyapýlarý bu kongrelerde oluþturulmaktadýr. Dünyadaki en geliþmiþ teknolojik bilgilerin paylaþýldýðý bu kongrelerimize ne yazýk ki ilgili bakanlýklarýmýzýn yeterli ilgiyi gösterdiðini, bu bilgi birikimini ülkemizin yasal mevzuatýna taþýmaya çalýþtýðýný görememekteyiz. Yapý mevzuatýmýzda planlama, tasarým, üretim ve denetim süreçlerinin yeniden düzenlenmesine ihtiyaç duyulmaktadýr. Baðlý odalarýmýzýn da sürece daha etkin katýlýmýný saðlayacak yeni bir tasarým, üretim ve denetim süreci modelinin yaratýlmasý gerektiði artýk kaçýnýlmazdýr. 708 sayýlý Yapý Denetim Kanunu ile sayýlý Ýmar Kanunu ve baðlý ikincil mevzuatýn insan odaklý bir model esas alýnarak yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. Ayrýca her türlü yapý denetim mevzuatýnýn dýþýnda tutulan kamuya ait binalar, baþta kamu ve özel hastaneleri acilen kamuya ve baðlý odalarýmýzýn denetimine açýlmalýdýr. Denetimlerde eksiklikleri tespit edilen hastanelerin iyileþtirme çalýþmalarý planlý bir þekilde ve süratle yerine getirilmelidir. Buradan siyasal iktidara, merkezi ve yerel yöneticilere sesleniyorum: Bu felaketlerin önüne geçebilmek için Birliðimizin ve baðlý odalarýmýzýn bilimin ve tekniðin ýþýðýnda söylediklerini anlamaya ve algýlamaya çalýþýn. Sorumluluklarýnýzý yerine getirin. Buradan hasta sahibi yurttaþlarýmýza sesleniyorum: Yaþamýmýzýn bir döneminde hepimiz saðlýklý yaþamý sürdürebilmek için, kendimiz için, çocuklarýmýz için ya da hasta sahibi olarak hastanelerde bulunuyoruz. Anlaþýlýyor ki, hasta sahibi olmak yetmiyor. Hastanelere sahip çýkmak gerekiyor. Hastaneleri piyasacý anlayýþýn zalim insafýna terk etmemek gerekiyor ve bunun için de mücadele etmek gerekiyor. TMMOB bu mücadelenin yanýndadýr. Herkes bilsin: TMMOB saðlýkta dönüþüm yutturmasýna, saðlýkta hizmetlerin özelleþtirilmesine, taþeronlaþtýrýlmasýna karþý çýkmakta ve sosyal devlet anlayýþýný savunmaktadýr. Bursa birimlerimizce yerinde yapýlan tespit ve ön incelemelerimizi þimdi, arkadaþlarým sizlerle paylaþacak. TMMOB, bu olayýn bütün yönleriyle ayrýntýlý olarak incelenmesi ve aydýnlatýlmasý için çalýþmalarýný sürdürecektir. Konunun sonuna kadar takipçisi olacaðýmýzý burada kamuoyuna bir kez daha duyuruyoruz. Mehmet Soðancý TMMOB Yönetim Kurulu Baþkaný