DÜZ VE HELİSEL DİŞLİ ÇARKLAR ÖRNEK PROBLEMLER

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DÜZ VE HELİSEL DİŞLİ ÇARKLAR ÖRNEK PROBLEMLER"

Özgür Buruk
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 DÜZ VE HELİSEL DİŞLİ ÇARKLAR ÖRNEK PROBLEMLER 1. Evolvent profilli standart bir düz dişli çarkta diş sayısı z=19 ve modül m=4 mm olduğuna göre dişbaşı ve temel daireleri üzerindeki diş kalınlıklarını hesaplayınız Taksimat yarıçapı Dişbaşı yarıçapı m z 4 19 r r 38 rt r m rt mm mm Temel dairesi yarıçapı rb r cos rb 38 cos 0 35, 708mm Taksimat dairesinde diş kalınlığı m 4 s1 s1 6, 83mm r cos r t r cos cos t cos t r 38 cos 0 cos t 0,85 t 31,766 4 t Dişbaşı dairesindeki kavrama açısı ev tg , ev tg t t t s st rt 1 ev evt st, 75 mm r Dişbaşı dairesindeki diş kalınlığı s sb rb 1 ev sb 6, 968 mm r Temel dairesindeki diş kalınlığı. Bir tek kademeli düz dişli kutusunda eksenler arası mesafe a=100 mm ve çevrim oranı i=1,6 olarak verildiğine göre standart çarkları geometrik olarak boyutlandırınız. m( z1 z ) m z1 1 i a a, z 1 19, z 31, m 4mm m z1 m r1 38mm, z r 6mm r t r m 4mm, r t r m 66mm 1 1 r d r 1,5 m 33mm, r d r 1,5 m 57mm Bir tek kademeli helisel dişli kutusunda eksenler arası mesafe a=100 mm, çevrim oranı i=5,6 ve helis açısı =19 olarak verildiğine göre standart çarkları geometrik olarak boyutlandırınız.

m z 4 19 r r 38 rt r m rt 38 4 4mm mm Temel dairesi yarıçapı rb r cos rb 38 cos 0 35, 708mm Taksimat dairesinde diş kalınlığı m 4 s1 s1 6, 83mm r cos r t r cos cos t cos t r 38 cos 0 cos t 0,85 t

2 1 mn ( z1 z ) m n z1 i a a cos cos mn z1 r1 15,07mm cos, z 1 19, z 107, mn 1, 5mm mn z, r 84,87mm cos rt r1 mn 16, 57mm, rt r mn 86, 37mm 1 rd r1 1,5 mn 13, 19mm, rd r 1,5 mn 8, 99mm 1 4. Bir düz dişli çark mekanizmasında modül m=6 mm, pinyon diş sayısı z 1 =11, çark diş sayısı z =9 olarak verilmektedir. Konstrüktif nedenlerden dolayı mekanizma a v =15 mm lik eksenler arası mesafeye yerleştirilecektir. ( N =0) Pinyon ve çarkın eş çalışma taksimat (yuvarlanma) daireleri yarıçaplarını bulunuz. (x 1 +x ) tashih faktörü toplamını hesaplayınız. x 1 =0,5 olarak verildiğine göre çarkın imalat taksimat dairesindeki diş kalınlığını hesaplayınız. m( z1 z a ) 6 (11 9) a 10mm a cos N a cos N av cos V cos V av 10 cos 0 cos V 0,90 V 5, r1 cos N m z1 cos N 6 11 cos 0 reş reş 34, 375mm 1 cos V cos 1 V cos 5,564 r cos N m z cos N 6 9 cos 0 reş reş 90, 65mm cos V cos V cos 5,564 z z ev ev 1 V N x1 x x1 x 0,9488 tg N x 0,4488 * m * s x m tg N s 11, 3845mm 5. Bir helisel dişli çark mekanizmasında normal modül m n =8 mm, z 1 =36, z =75, helis açısı =30 olarak verilmektedir. Konstrüktif nedenlerden dolayı mekanizma a v =514 mm lik eksenler arası mesafeye yerleştirilecektir. ( N =0) Pinyon ve çarkın eş çalışma taksimat (yuvarlanma) daireleri yarıçaplarını bulunuz. Temel dairesindeki taksimatı hesaplayınız.

Konstrüktif nedenlerden dolayı mekanizma a v =15 mm lik eksenler arası mesafeye yerleştirilecektir. ( N =0) Pinyon ve çarkın eş çalışma taksimat (yuvarlanma) daireleri yarıçaplarını bulunuz.

3 mn ( z1 z ) 8 (36 75) tg0 a a 51,687mm, tg s s, 796 cos cos 30 cos 30 a cos s a cos s av cos sv cos sv av 51,687 cos,796 cos sv 0,919 sv 3, r1 cos s mn z1 cos s 8 36 cos,796 reş reş 166, 703mm 1 cos cos cos 1 cos 30 cos 3,14 sv sv r cos s mn z cos s 8 75 cos,796 reş reş 34, 97mm cos cos cos cos 30 cos 3,14 sv sv rb1 r1 cos s tb tb 6, 754mm z1 z1 6. Bir tek kademeli düz dişli kutusunda N=6 KW güç nakledilmektedir. Giriş devir sayısı n 1 =1000 d/d, modül m= mm ve pinyon diş sayısı z 1 =0 olarak verilmiştir. Standart pinyon-çark çiftinin dişlerine gelen kuvvetleri hesaplayınız. M N d n 1000 Nm M , Nm d 3 m z 0 r r 0 mm Teğetsel kuvvet M d Ft Ft 865 N r 0 Radyal kuvvet Fr Ft tg Fr 865tg0 104 N 7. Bir tek kademeli helisel dişli kutusunda N=6 KW güç nakledilmektedir. Giriş devir sayısı n 1 =1000 d/d, normal modül m= mm, helis açısı =5 ve pinyon diş sayısı z 1 =16 olarak verilmiştir. Standart pinyon-çark çiftinin dişlerine gelen kuvvetleri hesaplayınız.

Bir tek kademeli düz dişli kutusunda N=6 KW güç nakledilmektedir. Giriş devir sayısı n 1 =1000 d/d, modül m= mm ve pinyon diş sayısı z 1 =0 olarak verilmiştir.

4 M N d n 1000 Nm M , Nm d 3 m z r n 16 r 17, 654 cos cos 5 mm M d Ft Ft 345N r 17,654 Ft 345 Fr tg N Fr tg N cos cos 5 Fa Ft tg Fa 345tg N ************* Takip eden sayfalarda tamamlayıcı şekiller verilmiştir. ********************

1303 N cos cos 5 Fa Ft tg Fa 345tg5 1513 N ************* Takip

5 Düz Dişli, Kremayer Dişli, İç Dişli TAMAMLAYICI RESİMLER Dişlerin Devreye Girmesi ve Devreden Çıkması

6 Profil Kaydırmanın Diş Geometrisine Etkileri Profil kaydırmalı dişlilerde diş sayısına bağlı olarak alttan kesilme ve sivri tepe sınırları

7 Kavrama Açısının Değişmesinin Diş Geometrisine Etkileri Düz Dişli Çark Diş Kuvveti ve Bileşenleri Helisel Dişli Çark

8 Helisel Dişli Kremayer Helisel Dişli Çark Diş Kuvveti ve Bileşenleri Çift Helis Dişliler

9 Dişli Çark Yüzey Mukavemeti Modeli için Eşdeğer Silindirler Mukavemet Hesabı İçin Grafiklerden Tayin Edilen Büyüklükler Dişli İmalatı Bilgisayar Simülasyonu (Kremayer Takımla)

10 Redüktörler Üst resim çark kaynak konstrüksiyonlu, alt resim patlatılmış montaj resmi

11 Pinyon-Mil Montaj İç Dişli Çark Planet Mekanizmaları Dişli İmalatı Bilgisayar Simülasyonu

12 Yuvarlanma Metodu ile İmalat (Azdırma Frezesi ile ) Bitirme İşlemleri (Raspalama Taşlama) Özel Uygulama (Dağ Treni Kremayer Mekanizması- Mt. Pilatus Switzerland)

Benzer belgeler

DİŞLİ ÇARKLAR III: HELİSEL DİŞLİ ÇARKLAR

DİŞLİ ÇARKLAR III: HELİSEL DİŞLİ ÇARKLAR Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Atatürk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Giriş Helisel Dişli Çarklar Bu bölüm sonunda öğreneceğiniz konular: