EĞITIM BILIMLERI ÖSYM YE BIREBIR SORULAR

Transkript

1 ĞTM BM ÖSM BB SOU

2 psikolojinin genel nitelikleri ve gelişim psikolojisine giriş sorular PSKOOJ G TK V GŞM PSKOOJS GŞ SOU 1. nne babanın eğitim seviyesinin çocuğun iletişim becerilerine etkisinin incelendiği bir araştırmada, farklı eğitim durumlarından anne-babalar araştırmaya alınmıştır. Her eğitim seviyesinde bulunan anne babaların, farklı yaşlardaki çocukları incelenmiştir. raştırma sonuçlarına göre, anne babanın eğitim seviyesi arttıkça, çocukların iletişim kurma becerileri ve kendine güvenleri de artmaktadır. Buna göre araştırmada kullanılan yöntem aşağıdakilerden hangisidir? ) Kesitsel B) Boylamsal C) Sırasal ) Meta-analiz ) tnografik 4. Gelişim psikologlarının görüşlerine ilişkin aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? ) Piaget e göre birey gelişim sürecinde, önce içsel, sonra dışşal gelişim sergiler. B) Kohlberg, ahlak gelişimi kuramını oluştururken, bireylerin akıl yürütmelerini ve adalet kavramını temel almıştır. C) Freud kişilik gelişimi kuramında psikoseksüel gelişim dönemlerini, id kavramından hareket ederek oluşturmuştur. ) rikson, Freud un ego kavramına karşı çıkarak, ego kavramına kuramında yer vermemiştir. ) tholojik (bağlanma) kuram, bebeklerin 0-1 yaş arasında beslenme şekillerinin ve anne baba tutumlarının bireyin güven duygusunu belirlediğini vurgular. 2. Bir araştırmacı bireylerin psikomotor gelişimlerini izleyebilmek için 1, 4, 8, 12 ve 18 yaşlarında bir grup denek üzerinde araştırma yaparak veri toplamıştır. aha sonra oluşturmuş olduğu bu grupları 3 yılda bir inceleyerek, 6 yıl boyunca veri toplamıştır. Böylece bireylerin psikomotor gelişimleri ile ilgili genellenebilir sonuçlara ulaşmıştır. Buna göre araştırmacının uyguladığı araştırma yöntemi aşağıdakilerden hangisidir? ) Boylamsal B) Meta-analiz C) Kesitsel ) Sırasal ) eneysel 5. Okul rehber öğretmeni Mehpare Hanım, çalıştığı lisede bir yıl boyunca uygulamış olduğu rehberlik programının öğrencilerin özsaygı düzeyindeki etkisini anlayabilmek için okuldaki tüm sınıflardan öğrenci seçerek oluşturduğu örnekleme eğitim öğretim yılının başında ve sonunda özsaygı ölçeği uygulayıp, programın öğrencilerin özsaygı düzeyinde anlamlı bir farklılığa yol açıp açmadığını araştırmıştır. Mehpare Hanımın kullandığı araştırma yöntemi aşağıdakilerden hangisidir? ) Metaanaliz B) Kesitsel C) Boylamsal ) Sırasal ) itel 3. zmir deki üniversite gençlerinin siyasal tutumlarının ölçüldüğü bir araştırmada, ge ve okuz ylül üniversitesi ve 4. sınıf öğrencilerinden bir grup öğrenci seçilmiştir. Öğrencilere, çoktan seçmeli ve açık uçlu sorulardan oluşan bir envanter uygulanmıştır. raştırma süresince araştırmaya katılan öğrencilerin verdiği cevapların tutarlılığını ölçmek için aynı sorular öğrencilere 6 ay arayla tekrar uygulanmıştır. Buna göre araştırmada kullanılan yöntem hangisidir? ) Boylamsal B) Sırasal C) Kesitsel ) Meta-analiz ) icel 6. Bir araştırmacı aynı bireylerin farklı yaşlardaki özelliklerini, değişik zaman aralıklarında ölçmek istemektedir. Örneğin; 6 yaşından 15 yaşına kadar aynı bireylerin, bilişsel gelişimleri yaşa göre nasıl farklılık göstermektedir. gibi. Buna göre araştırmacının uygulayacak olduğu araştırma yöntemi aşağıdakilerden hangisidir? ) Boylamsal B) Kesitsel C) Meta-analiz ) Sırasal ) eneysel 3

3 psikolojinin genel nitelikleri ve gelişim psikolojisine giriş sorular 7. Göçün şehir yaşamına etkisini incelemek isteyen Sinan, aynı konulu yapılmış çalışmaları bir araya getirip sentezleyerek yeni bir sonuç elde etmiştir. apılmış çalışmaların sentezlenmesinin daha güvenilir olduğunu düşünerek, yaptığı çalışmaya çok güvenmektedir. Buna göre Sinan ın kullanmış olduğu araştırma yöntemi aşağıdakilerin hangisidir? ) Kesitsel B) Boylamsal C) Sırasal ) Meta-analiz ) icel 10. Çocuk istismarının ölçüldüğü bir araştırmada, 560 çocuğa anket uygulanmıştır. 0 ile 8 yaşları arasında değişen örneklem grubunda, çocukların yaşadığı çevre koşullarının, sosyo-ekonomik düzeylerinin ve anne-babalarının eğitim durumlarının benzer olmasına dikkat edilmiştir. raştırmada güvenilir sonuçlar elde edilmesi için, aynı sorular, aynı çocuklara 8 ay sonra tekrar uygulanmıştır. Buna göre bu araştırmada kullanılan yöntem hangisidir? ) Kesitsel B) Boylamsal C) Sırasal ) Meta-analiz ) tnografik 8. Bir araştırmacı, sigara kullanımının akciğer kanserine etkisini ölçmek istemiştir. apılan bu araştırmada farklı yaşlardaki 5550 kişilik örneklem grubu, sigara içenler ve içmeyenler olmak üzere karşılaştırılmıştır. ynı araştırma, bireylerin içinde bulunduğu bölgenin yıllara bağlı olarak değişen çevre koşullarının da kansere etkisini incelemek için araştırma 5 yıl boyunca devam etmiştir. Buna göre araştırma kullanılan yöntem hangisidir? ) Kesitsel B) Boylamsal C) Sırasal ) Meta-analiz ) Görüşme 11. Psikoloji, zihinde geçen bilinç olayların incelenmesidir. avranışların temel nedeni olarak, bilinçteki sezgiler, duygular ve düşünceleri gösteren yaklaşımdır. Bu yaklaşıma göre psikolojinin konusu, kişinin bilinç durumları olmalıdır. Psikolog, insan bilincini tanımlamalı ve bilinci en yalın elemanlarına (duyumlara) ayırarak incelemelidir. Bu görüşü savunan akım aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? ) şlevselcilik B) apısalcılık C) avranışçılık ) Bilişelcilik ) Hümanizm 9. şağıdakilerden hangisi gelişim psikolojisinin amaçlarından sadece betimleyiciliğe dönük bir ifadedir? ) ise dönemi ergenlerinin, % 58 i ailesine yalan söylemektedir. B) rgenlerin %30 u ailesine baskı altında oldukları için, %28 i ise özgürlük elde etme çabasından dolayı yalan söylemektedir. C) Okul rehber öğretmenlerinin ergenlere ve ailelerine ergenlik dönemi ile ilgili seminer vermesi, yalan söyleme oranını olumlu yönde etkileyecektir. ) apılan görüşme ve seminerler sonrasında, ergenlerin ailelerine yalan söyleme oranlarının, %58 den %31 e düştüğü görülmektedir. ) ilesine yalan söyleyen ergenlerin maddi durumlarının karşılaştırılması önemli bir kriterdir arwin in vrim Kuramı na göre insan davranışlarını açıklamışlardır. Kişiliği ve davranışı çevreye uyum süreci olarak ele alırlar. Zihnin yapısı değil işlevi üzerine durmuşlardır. ukarıda öncülleri verilen akım hangisidir? ) Fonksiyalist B) apısalcılık C) avranışçılık ) Bilişselcilik ) Hümanizm

4 sorular psikolojinin genel nitelikleri ve gelişim psikolojisine giriş 13. Bir uzman erken olgunlaşan kız çocuklarında içe kapanık gibi bazı kişilik özelliklerinin gelişme olasılığı olduğundan söz etmiştir. Bu durum eğitim psikolojisinin işlevlerinden hangisinin kapsamında ele alınabilir? ) nlama B) Kontrol C) çıklama ) ordama ) Ölçme 15. Bir araştırmacı, çocuklar üzerinde anne babanın tutumunu incelemek için seçtikleri bir çocuğun geçmişini, anne ve babanın çocuğun üzerindeki tutumunu, şimdiki davranışlarını ve yıllarca sürebilecek bu araştırma sürecinde davranışlarında göstereceği değişkenleri kaydeder. Bulguları rakamla ve istatistiksel analizlerle aktarmak yerine, araştırmacılar çocuğun ne yaptığını ve bu davranışının ne anlama geldiği üzerine izlenimlerini betimleyerek çocukların davranışları üzerinde anne babanın tutumunu incelemişlerdir. Buna göre araştırmada kullanılan araştırma yöntemi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? ) Gözlem B) eneysel yöntem C) statistiksel yöntem ) Boylamsal araştırma ) Vaka inceleme yöntemi 14. Bir resim, onu meydana getiren çizgilerden, bir melodi, onu oluşturan tonların toplamından ayrı bir şeydir. Çizgilerin ve tonların tek tek hiçbir anlamı yoktur. itekim, farklı şekilde düzenledikleri vakit, aynı tonlardan çok farklı melodiler, aynı çizgilerden de değişik resimler elde edilir. Verilen ifadeyi savunan yaklaşım aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır? ) şlevselcilik B) apısalcılık C) avranışçılık ) Hümanizm ) Gestalt 16. nsana ait nitelikler sayılara indirgenerek anlaşılamaz. nsan ve toplum kesinliklerin ve değişmez kuralların hakim olduğu süreçler değildir. Bu durumda her birey kendine özgü niteliklere sahiptir. şte bu yüzden doğa bilimlerinden kaynaklanan bir ölçme mantığı farklı bireyleri aynı kalıplarda değerlendirerek insanları anlamaktan bizi uzaklaştırır. Bu gibi nedenlerle psikoloji, insanı kalıplarla belirlemeye çalışan değil, anlamaya çalışan yöntem ve anlayışları tercih etmelidir. ukarıda eleştirisi yapılan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir? ) itel B) icel C) Postmodernist ) Hermenuitik ) Söylem analizi 5

5 psikolojinin genel nitelikleri ve gelişim psikolojisine giriş çözümlemeler PSKOOJ G TK V GŞM PSKOOJS GŞ 6 ÇÖZÜMM 1. Gelişimsel araştırma yöntemlerinden olan kesitsel yöntemde, farklı yaş gruplarından bireyler tek seferde karşılaştırılarak incelenir. Paragrafa bakıldığında her eğitim seviyesinden anne babaların farklı yaşlardaki çocukları tek seferde karşılaştırılarak incelenmiştir. Bu nedenle kullanılan yöntem kesitsel yöntemdir. Cevap: 2. Gelişimsel yöntemde üç teknik uygulanır. Bunlar; Kesitsel Boylamsal Sırasal aşın artmasıyla ynı bireylerin Kesitsel ve oluşan farklı yaşların- boylamsal değişmeler daki değişimi yöntemlerin açıklanır. ölçülür ya da sınırlılıklarını Farklı yaşlardaki gözlenir. raşli ortadan bireylerin beltırma geniş bir kaldırmak davranışları zaman dilimine için her ikisinin aynı zamanda yayılır. birlikte ölçülerek ya ynı bireylerin kullanıldığı da gözlenerek farklı yaşlardaki yöntemdir. çalışma yapılır. özellikleri, değişik zaman aralıklarında ölçülür. Soruda araştırmacı farklı yaş grubundaki bireyleri uzun süre izlediği için kullandığı araştırma yöntemi sırasaldır. Soruda 1, 4, 8, 12 ve 18 yaşlarındaki deneklerin (farklı yaşlar) 6 yıl boyunca incelenmesi (farklı yıllar) sırasal yöntemin kullanıldığını gösterir. 3. Gelişimsel yöntemlerinden biri olan sırasal araştırma yönteminde, hem kesitsel yöntem hem de boylamsal yöntem birlikte kullanılır. Farklı yaşlardaki bireyler ( kesitsel), farklı zaman dilimlerinde ( boylamsal) incelenerek araştırma yapılır. ge ve okuz ylül üniversitelerinde ki ve 4. sınıf öğrencilerinden seçilen bir grup öğrenci ( farklı yaş dilimleri), tutarlılığın ölçülmesi amacıyla 6 ay süreyle (farklı zaman dilimi) tekrar uygulanması, sırasal yönteme örnek oluşturur. Sorunun doğru cevabı B seçeneği olmalıdır. Cevap: B 4. rikson, psikanalizi kabul etmiş fakat libidoya daha az önem vererek egonun ve sosyal çevrenin önemine vurgu yapmıştır. rikson a göre ego bizim üç boyutumuzu oluşturur. Beden yapımızı, ideal yapımızı ve kimlik yapımızı oluşturur. Bu nedenle sorunun seçenekleri incelendiğinde seçeneğinde verilen ifade yanlıştır. Sorunun doğru cevabı seçeneği olmalıdır. 5. Sırasal araştırma yöntemi, hem kesitsel hem de boylamsal araştırma yönteminin birlikte kullanılmasıdır. Sırasal araştırma yönteminde, farklı yaşlardaki kişilerin özellikleri zamanın anlamlı bir değişme yaratacak dönemlerinde incelenir. Mehpare Hanım, çalıştığı lisede uygulamış olduğu rehberlik programının özsaygı düzeyindeki etkisini ölçmek için tüm sınıflardan öğrenci seçerek, farklı yaşlardaki kişileri inceleme alanına dahil etmiştir. Bununla birlikte Mehpare Hanım, tek seferde değil, sene başında ve sonunda olmak üzere bir yıl boyunca özsaygı düzeyindeki değişimleri araştırmıştır. Bu yüzden farklı yaşlardaki kişiler farklı zamanlarda incelendiği için, sırasal yöntem kullanılmıştır. Sorunun doğru cevabı seçeneği olmalıdır. 6. Gelişimsel yöntemde üç teknik uygulanır. Bunlar; Kesitsel Boylamsal Sırasal aşın artmasıyla oluşan değişmeler açıklanır. ynı bireylerin farklı yaşlarındaki değişimi ölçülür ya da gözlenir. Kesitsel ve boylamsal yöntemlerin sınırlılıklarını ortadan Farklı raştırma kaldırmak yaşlardaki geniş bir zaman dilimine sinin birlikte için her iki- bireylerin belli davranışları aynı ynı birey- yöntemdir. yayılır. kullanıldığı zamanda ölçülerek ya da gözlenerek çalışma yapılır. lerin farklı yaşlardaki özellikleri, değişik zaman aralıklarında ölçülür. rıştırmacı aynı bireylerin farklı yaşlardaki özelliklerini değişik zamanlarda incelediği için, araştırmacının kullanacağı yöntem boylamsaldır. oğru cevap olmalıdır. Cevap: 7. Sinan ın göçün şehir yaşamına etkisini incelemek için, aynı konulu çalışmaları bir araya getirip sentezleyerek yeni bir sonuç elde etmesi, metaanalize örnektir. Metaanaliz, belirli bir konuda gerçekleştirilmiş olan ve birbiriyle doğrudan bağlantısı olmayan birden fazla araştırmanın sonuçlarından sentezlere ulaşmaktır. Bu nedenle Sinan ın kullanmış olduğu araştırma yöntemi metaanalizdir. Metaanaliz yönteminde, farklı çalışmalar bir araya getirildiği için araştırmanın boyutları, örneklem grubunun sayısı artar, böylece araştırma daha güvenilir hale gelir. oğru cevap seçeneği olmalıdır.

6 çözümlemeler psikolojinin genel nitelikleri ve gelişim psikolojisine giriş 8. raştırmada kullanılan yöntem, sırasaldır. Gelişimsel araştırma yöntemlerinden biri olan sırasal yöntemde, kesitsel ve boylamsal yöntemin sınırlılıklarını ortadan kaldırmak için ikisi birlikte kullanılır. raştırma farklı yaşlardaki bireylerle (kesitsel), farklı yıllarda (boylamsal) inceleme yapılarak oluşturulur. raştırmada farklı yaşlardaki 5550 kişi ile kanserin, içinde bulunulan bölgenin yıllara bağlı olarak değişen çevre koşulları da hesaba katıldığı için farklı zamanlarda, beş yıl boyunca incelendiği vurgulanıyor. Bu nedenle hem farklı zaman ham de farklı yaşlar birlikte kullanıldığı için, kullanılan yöntem sırasaldır. Cevap: C 13. nsandaki muhtemel gelişim ve davranış özelliklerine ilişkin farklılaşmaların önceden kestirilmesi eğitim psikolojisinin yordama işlevi kapsamında ele alınır. 9. Psikolojinin amaçları arasında yer alan betimleme, e oluyor, olan ne? sorularına verilen cevaptır. Var olan durumun fotoğrafını çekmek, olan durumu gözler önüne sermektir. Bu doğrultuda seçenekler incelendiğinde, seçeneğinde verilen; rgenlerin % 58 i ailesine yalan söylemektedir. ifadesi var olan durumu ortaya koyduğu için, betimlemeye örnektir. Bu nedenle doğru cevap seçeneği olmalıdır. Cevap: 14. Gestalt yaklaşımına göre bireyin davranışını biçimlendiren en önemli etken kendisini ve çevresini nasıl anlamlandırdığıdır. Bütün, parçaların toplamında fazladır/ farklıdır. avranışların bir bütün olduğunu belirtmişlerdir. Bir parça, bütünden ayrı olarak incelendiğinde bütünün anlamını vermez. yrıca bütünde ayrı ele alınan parça, bütün içindeki algısından farklı algılanabilir. Bu nedenle davranışlar bütünler halinde incelenmelidir. Geştaltçılar özellikle algı ve öğrenme alanlarında görüşlerini destekleyici sonuçlara vardılar. Cevap: 10. raştırmada kullanılan yöntem, sırasal yöntemdir. Sırasal araştırma yönteminde, hem kesitsel hem de boylamsal yöntem birlikte kullanılır. ani farklı yaşlardaki bireylerin uzun yıllar ya da bir süre incelenmesi, sırasal yöntemi oluşturur. Çocuk istismarını ölçmek amacıyla yapılan araştırma da farklı yaşlardaki 0 ile 8 yaşlarındaki çocuklar, uzun süre, araştırma sonuçlarının güvenilirliğini arttırmak için 8 ay sonra tekrar uygulanmıştır. Her iki yöntemde kesitsel - boylamsal araştırma aynı araştırmada kullanıldığı için sorunun doğru cevabı, C seçeneği, sırasal yöntem olmalıdır. Cevap: C 15. Vaka incelemesi, tek bir kişinin düşünce, duygu veya davranışlarının ayrıntılı bir şekilde analiz edilmesidir. Soruda araştırmacı, çocukların davranışları üzerinde anne baba tutumlarını incelemek için seçtiği bir çocuğu derinlemesine inceleyerek anne baba tutumlarının çocuk üzerinde etkisini incelemiştir. Cevap: 11. uyum algı ve bilinçli zihinsel süreçlerin kişi tarafından ifade edilmesine dayanan yaklaşım yapısalcı yaklaşımdır. Bu akıma göre psikolojinin amacı insan bilincini ve onun öğelerini araştırmak olmalıdır. Bilincin yapısı araştırmalıdır. Bu akım bunun nedenini, davranışlarımızın temelinde bilinç yattığını söyleyerek açıklamıştır. Bilincin temel birimi duyumdur. Cevap: B 12. Fonksiyonalist yaklaşım (işlevsel) arwin in kuramından etkilenmiştir. Bu yaklaşım yapısalcıların aksine zihinsel yapı değil daha çok işlevler üzerine çalışmıştır. Bu işlevler; algılama, düşünme ve öğrenmedir. Kişiliği ve davranışı çevreye uyum süreci olarak ele almışlardır. Bu yüzden doğru seçenek olmalıdır. Cevap: 16. icel araştırmalar pozitivist akımdan kaynaklanan insanı ve doğayı bir düzenlilik olarak gören anlayışa sahiptir. Paragrafta her bireyin kendine özgü olduğuna vurgu yapılmış ve anlamacı yaklaşım savunulmuştur. Bu yönüyle nitel araştırmalar bu anlayışa daha uygundur. Hermeneutik, Söylem nalizi, çerik nalizi gibi kavramlar nitel araştırmalarda kullanılan teknikleri ifade eder.bu nedenle cevap B seçeneği olmalıdır. Cevap: B 7