TOTAL KALÇA ARTROPLASTİSİ SONRASI MEDİKAL KOMPLİKASYONLAR PROF. DR. NURZAT ELMALI

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TOTAL KALÇA ARTROPLASTİSİ SONRASI MEDİKAL KOMPLİKASYONLAR PROF. DR. NURZAT ELMALI"

Çağatay Sezer
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 TOTAL KALÇA ARTROPLASTİSİ SONRASI MEDİKAL KOMPLİKASYONLAR PROF. DR. NURZAT ELMALI

2 ABD de /yıl TKA TEA den sonra medikal kompl. %4.4-%7.1 TKA den sonra medikal kompl. %6 Morbidite ve mortaliteye neden olur. Sıklıkla kardiyovaskuler kompl.lar görülür. Genellikle ilk 4 gün içinde gelişir. En sık semptomatik medikal komplikasyon DVT

3 Spesifik Çıkık Bacak uzunluk eşitsizliği Infeksiyon Aseptik gevşeme Periprostetik kırık Heterotopik Ossifikasyon Sistemik Kardiyovaskuler Pulmoner Emboli Atriyal Fibrilasyon Akut Myokard Enfarktüsü (Akut MI) DVT Serebrovaskuler Olay (Stroke) Hipotansiyon Diğer İdrar yolu Enfeksiyonu Pnomoni Gastrointestinal Kompl.lar (kanama, ileus) Deliryum Akut Böbrek Yetersziliği

4 Mayo Klinik 10,244 hasta MI: %2.2 PE: %0.4 DVT: %0.7 Stroke: %0.2 Ölüm: %0.5

5 5233 TKA

6 PREOP. DEĞERLENDİRME TKA sonrası ilk 30 gün içinde ciddi kompl. riski %2.2 kadar yüksek olduğundan preop. optimizasyon önemli Elektif op. D.M Hipertansiyon KOAH Koroner arter hastalığı gibi kronik comorbid durumların varlığında ciddi medikal kompl. lardan kaçınmak için op.öncesi hastanın sağlık durumu optimize edilmeli. Hastaya özel KC, Böbrek/koag. fonks.u gibi durumlar değerlendirilir.

7 Pre.op. Kardiyovaskuler Değerlendirme Anstabil Anjina Dekomprese kalp yetmezliği Kontrolsüz aritmi Ciddi kapak hastalığı Önceki yıl içerisinde MI atağı Cerrahiden önce değerlendirme ve tedavi gerektirir ve belki de mutlak kontrendikasyon oluşturabilir. Bu durumlar yoksa fonksiyonel kapasitesi değerlendirilir.

8 Ortopedik girişim yapılmasını engelleyen belirgin koroner arter hastalığını kural dışı bırakmak için fonksiyonel kapasite >4 olmalıdır. Diabetik olmayan hastada mutlak kontrendks. yoksa ve hastanın ekzersiz kapasitesi en az 4 METS ise başka kardiyak inceleme gerekmez.

9 Preop. Akciğer Değerlendirmesi KOAH lı hastada postop. pulmoner kompl. 2 kat yüksektir. Astım kontrol altında ise sorun olmaz. Ciddi KOAH cerrahi için mutlak kontrendikasyon olmamasına rağmen Genel Cerrahi op. yapılan hastalarda pulmoner kompl. oranı %1-%29 arasıdır. TKA için risk/yarar oranı değerlendirilmelidir. Preop. AC fonks. testinin yararı yok. İlginç: preop serum alb ve BUN daha belirleyici AC kompl. larını azaltmak için en az 2 ay önceden sigara kullanımını sonlandırmak ve steroid kullanımı gibi AC fonks.unu iyileştirici tedavileri uygulamak gerekir. Pre ve post.op AC genişletici manevralar solunum kompl. larını önlemede en etkili yöntem

10 Diyabet Revizyon TKA da 5 yıldan uzun süreli Tip II diabetli hastalarda risk %50 fazladır. Elektif artroplastide glukoz kontrolü Endokrinoloji ile Standardize protokollerle sağlanabilir. Periop. dönemde mg. arası idealdir. Op. günü oral hipoglisemik kullanmaz. Cerrahi sonrası uyanma ile hemen yeniden başlanabilir.

11 Anestezinin Tipi Rejyonel ans. de genel anesteziye göre daha düşük kardiyovaskuler kompl. ve tromboembolik olay rejyonel anestezi tercih edilir.

12 KV kompl. sıklığı: %2.2 Akut MI /AF gibi kardiyak kompl.lar postop. morbidite ve mortalitenin en önemli nedeni TDA ve TKA sonrası tüm major sistemik kompl. ların %7-%20 sini oluşturur. 60 yaş altındakilerde normal populasyonla aynı ancak > 80 yaş da en yüksek MI nun %80 i ilk 3 gün içinde olur. TKA ve TDA dan sonraki ilk iki hafta içerisinde Akut MI riski 30 kat artar. Risk 6 hafta boyunca devam eder (cerrahi stres). TKA den sonra ilk ay içerisinde kardiyak kompl. İlişkili mortalite %0.35

13 Akut Koroner Sendrom (Akut MI): Risk Faktörleri Önceden koroner arter hastalığı Cerrahinin uzun sürmesi (Bilateral) Revizyon Anestezi Kan kaybı Sıvı-elektrolit dengesizliği Aritmi Hipoksi Yağ embolisi

14 Tipik göğüs ağrısı/ solunum darlığı anestezinin etkisi nedeniyle olmayabilir. Periop. MI Koroner plak rüptürü ve ardından distal koroner branşın tıkanması Oksijen tüketimi ve myokarddan oksijen talebindeki dengesizlik Değerlendirme EKG -Kardiyak enzimler - Yüksek duyarlı troponin tercih edilir. Serum CK-MB alternatif Akciğer grafisi / Ekografi Tedavi: Kontrendks. yoksa 325 mg asprin Oksijen kons.u%90 altında ise Oksijen desteği Göğüs ağrısı varsa dilaltı nitrat (KB ı uygun ise)

15 Hipotansiyon İstirahat/ortostatik hipotansiyon sıktır. Etyolojisi multifaktöryel Ortostatik hipotansiyon hastaların yarısında görülebilir. Op.dan hemen sonra hipotansiyon: Spinal anestezi Hipovolemi Anemi İlaçlara bağlı olabilir. Tedavi: hastaya özel Dehidrasyon varsa IV izotonik sıvı

16 Stroke World Health Organization serebrovaskuler nedene bağlı gelişen24 saatten uzun süren nörolojik defisit Sıklığı %0.2 TKA sonraki ilk 2 hafta içinde hemorajik/iskemik stroke riski kat artar. İskemik stroke riski : 6 hafta Hemorajik stroke riski: 12 hafta 1 yıldan sonra op.olmayanlarla aynı

17 Stroke Stroke TKA den sonra 4.5 kat daha fazla Çoğu ilk 2 hafta içinde meydana gelir. Önceden CVO öyküsü en önemli faktör Yaş Sigara Bayan Böbrek yet.i AF öyküsü / Hipertansiyon / Kapak hastalığı Yüksek ASA skoru Genel anestezi Postop. transfüzyon gereksinimi Erken tanı: anestezinin etkisi nedeniyle güç olabilir. BT ve nöroloji konsultasyonu

18 TKA de Stroke riski Nöroaxial Anestezi ile azalır. Memtsoudis, Anesthesiology 2013;118(5):

19 Preoperatif önlem: Asprin preop. kesilmeli mi? Serebrovaskuler Komplikasyonlar Kanama Komplikasyonları Asprin tedavisi alanlarda preop. ASA kullanımına devam edilmelidir. Asprin ile tedavi edilmekte olan hasta cerrahi sırasında hemostaz kontrolü zor ise kesilmeli Antiplatelet tedavinin kesilmesi rebound etki ile stroke riski artar. Stroke genellikle tedavinin kesilmesinden sonraki ilk iki hafta içinde olur. İskemik stroke için Asprin başlangıç tedavi olabilir (kanama ekarte edilmişse). Mümkün olduğunca anti platelet tedavi, statinler ve β-blokörler devam edilir.

20 Deliryum 70 yaş üzeri kalça kırıklı hastalarda %35-65 Genellikle cerrahiden sonraki ilk gün Akut konfüzyon, ajitasyon, dezoryantasyon Predispozan faktörler (demans, stroke, düşmeler, görme ve işitme bozukluğu, alkol kullanımı) Preop. Düşük sodyum seviyesi (<130 meq/l) Anestezi ilaçları, Antikolinerjikler, Antihistaminikler, Benzodiazepin Uykunun sık kesilmesi Ağrı Hipoksi Anemi Pnomoni/idrar yolu enf.u kalça cerrahisinden sonra deliryumun sık nedeni Tanı: klinik bulgular, cbc, urinanaliz, serum elektrolit düzeyi risk faktörlerinin belirlenmesi, hidrasyon durumu, oksijen konsantrasyonu İlaç dışı tedaviler (sakin ortam, mobiliteyi teşvik, düzenli yemek) le başlanır. Düşük doz haloperidol /risperidone / olanzapine gibi antipsikotikler tercih edilir.

21 Mortaliteye neden olan ciddi organ fonksiyon bozukluğu TKA den sonra %0.55 ile %2.2 Akut böbrek hasarı: pcr >26.5 μmol/l (postop. 48 st içinde) pcr da 1.5 kat artış (postop.ilk 7 gün içinde baseline creatinine değeri (preop.pcr) Pl. Kreatinin seviyelerinde hafif artış bile ilerleyici böbrek fonks. kaybına (ABH) ve sonra kronik böbrek has.a ve mortalitede artmaya neden olabilir. Hatta taburcu edilmeden önce plazma kreatinin seviyeleri normale dönse bile

22 Akut Böbrek Hasarı: Risk Faktörleri Etyoloji: prerenal, intrinsik/postrenal olabilir. İleri yaş Yüksek BMI Diabet Hipertansiyon Preop. böbrek fonks. boz.u Dehidratasyon Kan kaybı Genel Anestezi Yüksek ASA Skoru Intraop. düşük sistolik basınç Nefrotoksik AB ler (Profilaktik dicloxacillin), NSAI ve ACE inh. ü diüretikler Gentamisin / Tobramycin li kemik çimentosu

23 Akut Böbrek Hasarı pcr seviyelerinin postop. 3 gün yakın gözlemi Bu hastalar için IV hidrasyon uygulanması ve nefrotoksik medikasyonların kesilmesi gerekir. NSAI ilaçlar yerine opiodlar /regional anestezi ACE inh.ler yerine hydralazine/ calcium kanal blokörleri kullanılabilir. Jenerik Tobramisin yerine Vankomisinli kemik çimentosu Nadiren hemodializ gerekir.

24 Sonuç TKA sonrası medikal kompl.lar seyrek ancak hastanede kalış süresinin uzaması ve maliyet in yanısıra morbidite ve mortalitenin önemli nedenidir. Elektif cerrahi yapılacak hastalarda postop. kompl. ları azaltmak için preop. İyi bir öykü alma ve dikkatli değerlendirme gereklidir. Medikal komplikasyonların çoğu ilgili branş tarafından tedavi edilecek olmasına rağmen Ortopedist medikal komplikasyonla karşılaşan ilk hekimdir. Bu nedenle Ortopedistin postop. gelişebilecek medikal komplikasyonlarda risk faktörlerini ve semptomlarını iyi bilmesi ve balangıç tedavisinde bilgi sahibi olması daha hızlı ve etkili tedaviye ve sonuçların iyileşmesine neden olacaktır.

25 Teşekkür Ederim

Benzer belgeler

RENAL PREOPERATİF DEĞERLENDİRME. Dr. Mürvet YILMAZ SBÜ. Bakırköy Dr. Sadi Konuk SUAM

RENAL PREOPERATİF DEĞERLENDİRME Dr. Mürvet YILMAZ SBÜ. Bakırköy Dr. Sadi Konuk SUAM SBÜ. İÇ HASTALIKLARI KONGRESİ-2018 ABH-KBY Böbrek fonksiyonları bozuk olan hastalarda ABH/KBY ayırımı yapılmalıdır. ABH