TEGEP MENTORLUK SÜRECİ

Transkript

1 TEGEP MENTORLUK SÜRECİ

2 Tarihi Mentor kelimesinin kökeni mitolojiden gelmektedir. Odyssey de belirttiğine göre Ithaca Kralı Ulysses savaşa gitmeden önce oğlu Telemachus u en yakın arkadaşı Mentor a emanet eder. Kralın savaştan dönmesi yirmi yıl alır ve Mentor, Prensi kralın yokluğunda en iyi şekilde egitmiş ve yetiştirmiş olacaktır.

3 Nedir? Mentorluk gelişim ihtiyacını karşılayan uzun terimlerle bağıntılı bir ilişkidir, tam potansiyeli kullanmaya da yardımcı olur ve bütün mentorler, çiftler ve organizasyonlar faydalanabilir. (Suzanne Faure) Mentorluk niyeti barındırarak belirli bir konuda yaşam bilgeliğinin bir kişiden diğerine taşındığı karşılıklı bir ilişkidir. Mentorluk tesadüfen oluşmaz aynı şekilde yararları da bir anda ortaya çıkmaz. İlişkisel bir boyut taşır ama iyi bir arkadaşlığın ötesindedir. Mentorluk yalnızca iki insanın bir araya gelip bir şeyler paylaşması değildir. (S. Graves) Mentorluk bilgisini, tecrübesini, aklını paylaşmaya hazır bir bireyin bu değişimi dileyen bir bireyle arasındaki destekleyici ilişkiyi temsil eder. (S. Faure)

4 Temel Nitelikleri Karşılıklı bir öğrenme sürecidir Gizlilik esasına dayanan ilişki odaklı bir süreçtir Gönüllülük esasına dayalı bir süreçtir Menti, mentorun sponsorluğunda belirlenen gelişim hedeflerine ulaşmaya çalışır Mentinin yönettiği bir süreçtir

5 Mentor Açısından Karakter/Kişilik Özellikleri Yapması Gerekenler Temel Mentorluk Becerileri

6 Karakter/Kişilik Özellikleri Profestonel kariyer, yönetim ve liderlik becerileri ile rol model olmak Açık fikirli, esnek ve desteğe ihtiyaç duyulan alanların farkında olmak Kendisini ve diğerlerini geliştirmeye istekli olmak İletişimde ve ilişki yönetiminde başarılı olmak Tüm iş yoğunluğuna rağmen mentisi için zaman yaratmak ve ulaşılabilir olmak

7 Yapması Gerekenler Kariyer rehberliği ve desteği sağlamak Rol model olmak Aktif dinlemek Mentiye kendi tecrübelerinizi aktararak yardımcı olmak Gizliliğe sadık kalmak Öğrenme hedeflerinin belirlenmesinde yardımcı olmak Bilgi kaynağı olmak Geribildirim vermek ve almak Performansı ve aksiyonları değerlendirmek Önerilerde bulunmak Mentiyi denemeye ve risk almaya teşvik etmek Mentiye problemlerini çözmesinde ve karar vermesinde uygun sorular sorarak yardımcı olmak Mentinin özgüveninin güçlenmesine yardımcı olmak Mentinin kendi kendine öğrenmesine yardımcı olmak

8 Temel Mentorluk Becerileri: Mentiye Yaklaşımlar Mentorluk sürecinizin ajandası yaklaşımlardan faydalanabilirsiniz. ve dinamiklerine göre aşağıdaki Fasilitasyon: mentinin alternatifleri düşünerek kendi bulması/karar vermesini sağlamak ve yardımcı olmak yaklaşımını Rehberlik: öneri vermek, bilgi paylaşmak, içgörüyü geliştirmek Kariyer gelişimi: çözüm, seçenek ve kendi aksiyonlarını düşünmek için fırsat sunmak Koçluk: performansı geliştrimek, farkındalığı ve sorumluluğu yükseltmek Sponsorluk: Kariyer gelişimine yardımcı olmak İç ve dış networklere erişim: dahiliyet ve görünürlük sağlamak Role modellik: zor durumlarla ve kişilerle nasıl başa çıkıldığını göstermek Kişisel destek: cesaretlendirmek, kabul etmek, onaylamak Danışmanlık: işle ilglii veya kişisel meselelerde bir yansıtıcı gibi davranmak Arkadaşlık: ilişkinin kişisel yönünü artırmak Mentor olarak geliştirilmesi gereken en temel beceri, mentinin ihtiyaç alanına hassasiyet göstererek uygun yaklaşım ve davranışları göstermektir.

9 Yakınlık Kurun Açıkça paylaşın; ilişkiyi ilk başlatan olun Her fırsatta güven verin; sözünüzü tutun, gizliliği koruyun Sağlayabilceğiniz katkılarınızın olduğunu gösterin Birbirinize tek bir birey olarak davranın; karşınızdakinin zihninde neler var, onun duygu ve düşüncelerini anlamaya çalışın Bol bol soru sorun, sessiz kalın, aktif olarak dinleyin Odaklanın; yargılamadan dinleyin Uyumu sağlayın; mentinin hedeflerini kabul edip onaylayın Mentinin kendi ayakları üzerinde durmasını sağlayın Yardıma ihtiyacınız davranmayın olduğunda isteyin, her şeyi biliyor gibi İltifat edin; samimi bir iltifat için fırsat kollayın Takdir edin Vücut dili ve konuşmada menti ile benzerlik gösterin Mentinize tüm dikkatinizi verin; telefonunuzu bir kenara bırakın.

10 Etkili Soru Sorun Mentinin konfor alanını zorlayıcı ve cevaplarını kendisinin bulacağı sorular sormak önemlidir. Neyi nasıl sorduğunuz ise sorunuzun menti üzerindeki etkisini belirleyecektir. Pozitif ve açık sorular en uygun soru tipleridir. Negatif Sorular Neden zaman planının gerisindesin? Neden hala hiçbir şey yapmadın? Yolunda gitmeyen ne? Sorun ne? Ne yaptığının farkında mısın? Pozitif Sorular Proje nasıl ilerliyor? Başarılı olmak için nasıl bir desteğe ihtiyacın var? Neler yolunda gidiyor? Üzerinden gelmek zorunda olduğun sorunlar neler? Sence bundan sonrasında nasıl ilerlemelisin? Negatif sorular cesaret kırıcı olup savunmacı cevaplar getirirken pozitif sorular motive edici ve destekleyici sorulardır. Mentinin çeşitli şekillerde yanıtlayabileceği «ne, nerede, nasıl» gibi açık uçlu sorular kullanmak daha uygundur. Örn: Bu geribildirim doğrultusunda nasıl ilerleyeceksin? Odağı daraltan, kısa ve sadece bilgiye veya gerçeğe dayalı «mı, mi» li sorulardan kaçınmak gerekir. Örn: Projeyi zamanında tamamladın mı?

11 Aktif Dinleyin Seanslarınızı çalışma masanızdan uzakta gerçekleştirin. Seanslar sırasında telefonunuzu yanıtlamayın. Mentiye tüm dikkatinizi verin. Menti ile tartışmayın veya sözünü kesmeyin. Ne söylediğini netleştirmek veya anlamak için sorular sorun; karmaşık durumlarda «yani şöyle söylüyorsun...» gibi ifadelerle kendi anladığınızı özetleyin. Dinlediğinizi gösterin (göz kontağı vb); samimi bir ifade ile mentiyi konuşması için teşvik edin Diyalog sırasında sessiz kalmayı da tercih edin. Daha fazla bilgi almak için oldukça etkili olabilir. Mentinin söylediği ve ima ettiği mesajlara dikkat edin. Menti tüm bulunmayın. söyleceklerini bitirene kadar yargılamada Seanslar sırasında not alın, bu daha sonrasında geriye dönük özet çıkarmaktan daha kolay olacaktır.

12 Geribildirim alın ve verin Geribildirim verirken: Belirli bir örneği temel alarak açıklayın Bu davranışın oluşturduğu belirli bir sonucu gösterin Devam etmesi ve değişmesi gereken noktaları net olarak bulun Geribildirim alırken: Mentinizden düzenli aralıklarla neler kazandığına dair geribildirim isteyin Yapıcı geribildirim alırken savunmacı bir reaksiyon göstermeyin Nasıl yanıtlayacağınızdan önce, geliştirmeniz gereken noktayı daha net anlamak ve nasıl geliştireceğinize ilişkin daha çok bilgi almak için soru sorun.

13 Menti Açısından Karakter/Kişilik Özellikleri Yapması Gerekenler Kaçınması Gerekenler

14 Karakter/Kişilik Özellikleri Öğrenmeye açık, Gelişime açık, Güvenilir, Sorumluluk sahibi,

15 Yapması Gerekenler Mentorluk süreci için istekli olmak, Mentorluk süresi boyunca gizlilik anlaşmasına bağlı kalmak, mentorun paylaştıklarını başkalarıyla paylaşmamak, Mentorluk görüşmelerini organize edilmesi, her görüşme için tarih, yer ve saat belirlenmesi konusunda sorumluluk almak, Mentorluk sürecinde alınan kararlar doğrultusunda aksiyon almak, Mentorluk sürecinde edindiği kazanımları kariyer planına entegre etmek, Sorular sormak ve yeniliklere açık olmak, Geribildirim almak ve vermek konusunda istekli olmak, Önemli olduğunu düşündüğü ve geliştirmek istediği konuları gündeme getirmek,

16 Mentor ve Menti Tarafından Kaçınılması Gerekenler Mentorluk sürecinde paylaşılanları üçüncü kişiyle paylaşmak, Güveni zedeleyecek davranışlarda bulunmak Görüşmelere mazeret bildirmeden katılmamak, sürekli görüşme tarihlerini ertelemek, Süreç boyunca ilgisiz davranmak, Geribildirimleri kişisel almak Münakaşalara yol açacak tutum ve davranışlar sergilemek

17 Öğe Yer Zaman TEGEP Mentorluk Seanslarının Organizasyonu Sakin, sessiz, özel, samimi, ulaşımı kolay, mutlaka yüzyüze görüşülebilecek bir ortam Verimli ve dikkatli olunabilecek bir zaman dilimi Sıklık Her ay bir görüşme (iki saat); mentinin ihtiyaç duyması durumunda ek telefon görüşmeleri gerçekleşir Seans # 4 seans _ Kalabalık, konuşmaları başkalarının duyabileceği, gürültülü, ofis masası, her iki taraf için de uzak lokasyonlar; telefon vb. Çok erken saatler, çok geç saatler, önemli bir toplantının hemen öncesi veya sonrası Daha seyrek, daha kısa süreli Programlama Seans düzeni mentorluk anlaşması sırasında belirlenmeli, bir değişiklik halinde, bir sonraki görüşme tarihi 1 ay öncesinde belirlenmeli Son gün, son dakika ertelemeler (çok mücbir sağlık sorunu, ölüm vb- sebepler dışında)

18 Mentorluk Seanslarının Organizasyonu Seans Akış 1 Tanışma, veri toplama, hedeflerin belirlenmesi, mevcut kişisel gelişim planı üzerinden geçme, mentorluk anlaşması 2 Zorlukların, engellerin ve desteklerin bulunması 3 Mentorluk hedefleri doğrultusundaki aksiyonların değerlendirilmesi ve engel ve desteklerin ileriye dönük olarak tekrar değerlendirilmesi 4 Mentorluk anlaşması, aksiyon planı ve sonuçların gözden geçirilmesi ve değerlendirme

19 Mentorluk Anlaşması

20 Seans Akışlarına Yardımcı Konular 1. Seans 2. ve 3. Seanslar 4. Seans

21 1. Seans Mentor ve mentinin; Kariyer geçmişi, Nitelikleri, Deneyimleri Becerileri, İlgi alanları, Yapmaktan en çok zevk aldığı veya hiç hoşlanmadığı şeyler, En büyük başarısı, En büyük başarısızlığı, Başarı anlayışı, konularında bilgi paylaşımı. Mentinin kariyer hedeflerinin belirlenmesi(1-2 sene içerisinde rolünde neyi geliştirmek istiyor? Daha farklı rollere hazırlık için neyi geliştirmek istiyor? Bu hedeflere ulaşma yolundaki fırsat ve zorluklar nelerdir?) Mentorluk anlaşmasından beklentilerin konuşulması Mentorluk Anlaşması nın incelenip imzalanması Mentorluk Seansları Organizasyon tablosunun tamamlanması (Görüşme tarih, yer ve zamanına karar verilmesi)

22 2. ve 3. Seanslar Mentiyi motive eden konular neler? Mentinin güçlü yönleri, gelişim alanları, fırsat ve tehditlerin analizi (SWOT) Spesifik bir yeteneğin geliştirilmesi İleriye dönük Belirli beceri gelişimi Menti nin görünürlüğü ve dernek bünyesinde ağ oluşturma Morali ve bağlılığı etkileyen faktörlerin incelenmesi Dernek içinde/dışında profesyonel profil Planlar ve gelecek yönetimi Diğer sorumluluklar ile işi dengeleme Menti nin kariyer hedefine ulaşırken karşılaşabileceği engelleri gözden geçirme Kariyer hedefine ulaşırken engelleri aşabilmek adına stratejiler için beyin fırtınası yapma

23 2. ve 3. Seanslar (devam) Kişisel gelişim planı üzerinde çalışmaya ya da varolan planı güncelleştirmeye başla 1. Kariyer hedeflerini belirlemek Kariyer hedeflerini tanımlama, başarmanın zaman dilimi. bu hedeflerin sebepleri ve Hedefler AKILLICA olmalıdır.(belirli, ölçülebilir, kabul edilmiş, gerçekçi ve zamanı dilimi belirgin) 2. Her bir hedef için gerekli olan öncelikli aksiyonları tespit etmek Menti nin kariyer hedeflerine nasıl ulaşacağını görüşmek Insanların değişiklikten tanımlamak etkilenmelerinin muhtemel olduğunu Başarının nasıl birşey olacağını görüşmek Menti kariyer hedefine ulaşmaya çalışırken kendine dair hangi profesyonel ve kişisel gelişimlere odaklanmalıdır? Kariyer hedefine ulaşmak için alınması gereken öncelikli aksiyonları listelemek. Neden? Hangi özkaynak? Hedefe ulaşmaya çalışırken çıkabilecek engel ve bariyerleri belirlemek, bu engelleri aşabilmek için stratejileri belirlemek Menti ye kariyer hedefine ulaşırken kimin yardımcı olabileceğini görüşmek. Menti şirket içerisinden kişiler tavsiye edebilir mi? kariyer aksiyon planında başka kimler dahil edilebilir? yünetici en iyi nasıl katkıda bulunabilir?

24 4. Seans: Mentorluk ilişkisini gözden geçirme Menti nin PDP sini gözden geçirme Menti PDP sini başkaları ile görüştü mü? Aldığı geri bildirim nasıldı? Menti nin alması gereken sıradaki adımlar nelerdir? Mentorluk ilişkisi sayesinde ortaya çıkan sonuçları değerlendirme, iki tarafın karşılıklı edindiği faydalar paylaşma Ne işe yaradı? Gelişim için tavsiyeler var mıdır? İki taraf da mentorluk ilişkisini şuanda bitirme taraftarı mı? İki taraf da mentorlugu, daha ileriye gidebilmek icin nasıl kullanabilir? Her iki tarafından süreci gözden geçirmesi, süreci değerlendirmse ve öğrenimlerini ileriye taşımaları adına önemli bir aşamadır. Mentorluk Süreci Takip Formu nun gözden geçirilmesi Mentinin bir sonraki adımı ne olmalı? İki tarafın mentorluk sürecinden edindiği faydaların paylaşılması Her iki tarafın da gelişim için önerileri Her iki taraf da mentorluk sürecini sonlandırmak istiyor mu? Bundan sonraki ilişkinin nasıl devam edileceğinin konuşulması

25 Mentorluk Sürecinden En Etkin Faydalanma Yolları Mentorluk sürecine dahil olacaksanız öncelikle bunu istediğinizden ve vakit ayırabileceğinizden emin olun. Güven ve uyumu sağlamak adına mentorluk ilişikisine vakit ayırın. Mentorluk ilişkisinin gizlilik boyutuna saygı duyun ama ilişkiyi profesyonel seviyede tutun. Mentor sürekli olarak mentiye dürüst ve yapıcı geribildirimlerde bulunarak onu cesaretlendirlemli ve mentiden geribildirim almalı.

26 Süreç Değerlendirmeleri Mentorluk Programı Değerlendirme Formu (Mentor ve Menti)

27 Sizi farklı noktalara taşıyacak benzersiz deneyimler dileğiyle,