GELİŞİM DE FARK YARATAN AKRAN MENTOR El Kitabı

Transkript

1 GELİŞİM DE FARK YARATAN AKRAN MENTOR El Kitabı

2

3 Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor El Kitabı, İGÜ Kariyer Merkezi tarafından Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentorluk Projesi kapsamında kullanılmak amacıyla hazırlanmıştır. Akran Mentorluk Projesi, İGÜ Kariyer Merkezi Müdürü Rengin AKKEMİK in liderliğinde yürütülmektedir Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı

4 İstanbul Gelişim Üniversitesi - Kariyer Merkezi

5 İçerik Mentor ve Mentorluk Mentorluk Türleri Akran Mentorluk Gelişim de F.A.R.K. Yaratan Kariyer Misyon, Vizyon ve Değerlerimiz Akran Mentor Akran Mentorun Pusulası Akran Mentorluğunun Faydaları Akran Mentorun Yol Haritası CLEAR Contract - Anlaşma Yap Listen - Dinle Explore - Keşfe Çık Act - Eyleme Geç Review - Gözden Geçir Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı

6 İstanbul Gelişim Üniversitesi - Kariyer Merkezi

7 Mentor ve Mentorluk Mentor kelimesinin kökeni Antik Yunan a kadar uzanmaktadır. Homeros un ünlü Odysseia destanındaki İthaka Kralı, Turuva savaşı için yola çıkarken oğlu Telemachus u yakın bir arkadaşına emanet eder ve ondan, bildiği her şeyi oğluna öğretmesini ister. On yıldan fazla süren savaş bitip Kral ülkesine geri döndüğünde oğlunu gerçek bir kral adayı olarak bulur. Günümüzde, akıl danışılabilecek bilge ve güvenilir kişi anlamında kullanılmakta olan Mentor kelimesi, İthaka Kralı nın oğlunu emanet ettiği o yakın arkadaşının adıdır. Bu hikayeden esinlenerek, zaman içinde Mentor kelimesi; destekleyen, öğreten, yol gösteren, akıl veren, danışılan ve rol model olan deneyimli kişi anlamında kullanılmaya başlamış ve iş dünyasında önemli bir yer edinmiştir. Kelime aynı zamanda fiilleştirilerek mentorluk yapmak olarak kullanılmaya başlanmış ve bilgece ve güvenilir öğütler vermek anlamında kullanılan mentorluk yaklaşımı artık kurumsal gelişim sürecinin ayrılmaz unsurlarından birisi haline gelmiştir. Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı 1

8 2 İstanbul Gelişim Üniversitesi - Kariyer Merkezi

9 Mentorluk Türleri Mentorluk, farklı alanlardaki kişilerin farklı ihtiyaç ve beklentilerini karşılayabilmek adına zamanla çeşitlenmiş ve farklı türlerde mentorluk yaklaşımları ortaya çıkmaya başlamıştır. Geleneksel Mentorluk bir yetişkinin bir gence bire-bir mentorluk yapması olarak tanımlanırken, bir kişinin benzer ihtiyaçları olan bir gruba mentorluk yapması Grup Mentorluğu olarak adlandırılmıştır. Mentor ve danışan(lar) arasındaki ilişkinin niteliğine göre Resmi ya da Resmi Olmayan Mentorluk, mentorluk yapılacak sürenin kısa ya da uzun olmasına bağlı olarak ise Hedef Odaklı - Kısa Dönem Mentorluk ya da Uzun Dönem Mentorluk türleri kullanılmaktadır. Bilgi çağının sunduğu teknolojik olanaklar sayesinde ortaya çıkan bir diğer mentorluk türü ise Çevrimiçi Mentorluk tur. Giderek yaygınlaşan Çevrimiçi Mentorluk yaklaşımında Mentor ve danışan(lar) Internet ortamında bir araya gelerek mentorluk sürecini yürütmektedirler. Yenilikçiliğin, yaratıcılığın ve hızlı değişimlerin egemen olduğu günümüz dünyasında giderek yaygınlaşan bir diğer mentorluk yaklaşımı ise Tersine Mentorluk tur. Alışılagelenin dışında, Tersine Mentorluk sürecinde Mentor, kendisinden yaşça daha büyük olan kişilere bilgi ve deneyimlerini aktarmakta ve onlara yol göstermektedir. Tersine Mentorluk, özellikle yeni teknolojileri takip etmekte ve kullanmakta zorlanan yetişkinlere önemli bir destek sağlamaktadır. Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı 3

11 Akran Mentorluk Her ne kadar iş dünyasındaki kullanımlarıyla ön plana çıkmış olsa da, Mentorluk, günümüzde birçok farklı alanda yaygın olarak kullanılan ve önemli katkılar sağlayan bir yöntem haline gelmiştir. Mentorluk yaklaşımından en fazla yararlanılan alanlardan birisi de eğitimdir. Eğitim alanında, hem akademik başarıyı yükseltmek, hem okul yaşamından duyulan memnuniyeti yükseltmek, hem de öğrencilerin kişisel gelişimine katkıda bulunmak amacıyla birçok farklı mentorluk türünden faydalanılmaktadır. Bu el kitabının konusu olan Akran Mentorluk yaklaşımı da eğitim sürecinin gelişimine en büyük faydayı sağlayan mentorluk türlerinden birisi olarak kabul edilmektedir. Başarıyla yürütülen Akran Mentorluk uygulamaları sayesinde; öğrencilerin akademik başarısının yükseldiğini, okula duyulan bağlılığın arttığını, öğrencilerin sosyal becerilerinin geliştiğini ve okulu bırakma oranında fark edilir ölçüde azalma olduğunu gösteren bir çok araştırma bulunmaktadır. Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı 5

13 Gelişim de F.A.R.K. Yaratan Kariyer Akran Mentorluk Programı, Gelişim de F.A.R.K. Yaratan Kariyer sloganıyla yola çıkan İGÜ Kariyer Merkezi tarafından hayata geçirilen bir projedir. Gelişim de F.A.R.K. Yaratan Kariyer sloganı, başarılı bir kariyer yolculuğunun olmazsa olmaz dört ana unsuruna dikkat çekmektedir; Farkındalık: Araştırmacılık: Rasyonellik: Katılımcılık: Kişisel farkındalığı yüksek, güçlü ve zayıf yönlerini tanıyan, kariyer gelişimine ilişkin net hedefleri olan ve hedeflerine ulaşmak için hem güçlü yönlerini daha da güçlendirmeye hem de zayıf yönlerini geliştirmeye yönelik planlı çaba içerisinde olan bir birey olmak. Meslek alanına ilişkin gelişmeleri hem küresel hem de yerel ölçekte yakından takip eden, potansiyel çalışma alanlarını inceleyen ve kendisinin nasıl bir artı değer katabileceğini araştıran bir birey olmak. Akla uygun davranan, kararlarında ölçülü ve ussal olan, plan yapan ve planı doğrultusunda ilerlerken karşılaşabileceği sorunları veya engelleri öngörerek bunlara karşı hazırlıklı olan bir birey olmak. Hayatın pasif bir izleyicisi değil, aktif bir katılımcısı olan, şikayet etmek ya da mazeret üretmek yerine çözüme odaklanan, yenilikçi ve yaratıcı alternatifler üreterek olumlu yöndeki değişimlere katkı sağlayan bir birey olmak. Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı 7

15 Misyon, Vizyon ve Değerlerimiz Gelişim de F.A.R.K. Yaratan Akran Mentorlar gurubumuza katılan öncü öğrencilerimizle birlikte gerçekleştirdiğimiz çalışmada ortaya çıkan misyon ve vizyon ile vazgeçilmez değerler setimiz şu şekildedir; MİSYONUMUZ İstanbul Gelişim Üniversitesi öğrencileri arasındaki iletişimi güçlendirmek, dayanışmayı arttırmak ve üniversitemizde karşılıklı güvene dayalı bir işbirliği ortamı oluşturmak. VİZYONUMUZ Üyesi olmaktan yaşam boyu gurur duyacağımız, sürdürülebilir başarıya odaklı bir Gelişim Kültürü oluşturmak. DEĞERLERİMİZ Saygılı Olmak. Güvenilir Olmak Açık Fikirli Olmak Farklılıklara Değer Vermek Öz Disipline Sahip Olmak Çevik Olmak Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı 9

17 Akran Mentor Akran Mentor kavramının ne olduğunu anlamak için en doğru yaklaşım Mentor tanımından yola çıkmak olacaktır. Bilindiği gibi, Mentor; akıl danışılabilecek bilge ve güvenilir kişi demektir. Dolayısıyla Akran Mentor da, kendisiyle aynı yaş gurubunda olan kişilere akıl verebilecek kadar bilgili ve aynı zamanda güvenilir bir kişi olmalıdır. Bu kabulden yola çıkarak, bilgili ve güvenilir olmayı temel aldık ve Gelişim de F.A.R.K. Yaratan Akran Mentor tanımımızı şu şekilde yaptık: Gelişim de F.A.R.K. Yaratan Akran Mentor bilgili bir arkadaş, güvenilir bir dost, etkili bir öğrenme ortağıdır. Yardımcı, destekleyici, paylaşımcı ve katılımcıdır. İyi bir rol model, etkili bir yol göstericidir. Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı 11

19 Akran Mentor Akran Mentorluk sürecini başarılı bir şekilde yönetebilmek ve hem mentora hem de mentorluk alan kişilere katkı sağlayacak etkili sonuçlara ulaşabilmek için, öncelikle akran mentorun görevlerinin neler olduğunu belirlemek ve sorumluluk alanını net bir şekilde tanımlamak gerekir. AKRAN MENTOR; Bilgilendirir Yol Gösterir Fikir Verir Yardımcı Olur Çözüm Önerir Rol Model Olur Ebeveyn Süper Kahraman Para Kaynağı Terapist Dert Babası Her Sorunun Çözümü DEĞİLDİR Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı 13

21 Akran Mentorun Pusulası Bir Akran Mentor olarak hatırımızda tutmamız gereken en önemli husus, öncelikli hedefimizin güvene ve karşılıklı anlayışa dayalı bir ilişki geliştirmek olduğudur. Güven, destekleyici ve yol gösterici bir rol model olmanın ön koşuludur. Akran Mentorlar Grubumuzun değerleri, güvene ve karşılıklı anlayışa dayalı ilişkiler geliştirme sürecinde pusula görevi görür. Saygılı Olmak Güler yüzlü olmak, içtenlikle yaklaşmak ve davranışlarımızla onlara değer verdiğimizi hissettirmek. Güvenilir Olmak Özü sözü bir olmak, doğru olandan şaşmamak, ortamda bulunmayan kişiler hakkında olumsuz konuşmalar yapmamak. Açık Fikirli Olmak Durumları, gelişmeleri ve yenilikleri iyice anlamaya çalışmak, anlamadan tepki göstermemek. Farklılıklara Değer Vermek Farklı görüşleri önemli bir gelişim ve sinerji yaratma fırsatı olarak görmek. Öz Disiplinli Hedef belirlemek, sorumluluk almak ve sorumlulukları başarıyla yerine getirmek için canla başla çalışmak, engeller karşısında hemen pes etmemek. Çevik Düzenli ve planlı olmaya özen göstermek, anlık gelişmeler karşısında esnek davranabilecek şekilde ön hazırlık yapmak. Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı 15

23 Akran Mentorluğunun Faydaları Akran Mentorluk bir Kazan-Kazan ilişkisidir. Hem Akran Mentor hem de mentorluk yaptığı kişiler açısından önemli faydalar sağlar. Akran mentorluk sürecinin faydalarını Akademik Başarının Yükselmesi ve Kişisel Gelişim Olanağı Sunması olarak iki ana başlık altında toplayabiliriz; 1. Akademik Başarıya Katkıları Akran Mentor Açısından; Okulu tüm yönleriyle tanımak, sunulan akademik gelişim imkanlarının farkında olmak, akademik ve idari personel ile yakın ilişkide olmak. Mentorluk Alanlar Açısından; Okula devamlılık sağlamak, öğrenme gruplarına dahil olarak öğrenme sürecini etkili ve keyifli hale getirmek, akademik başarıya ilişkin sorunlarını çözmek için destek almak. Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı 17

25 Akran Mentorluğunun Faydaları Akran mentorluk sürecinin mentora ve mentorluk alan kişilere sağlayabileceği bazı Kişisel Gelişim olanaklarını şu şekilde tanımlayabiliriz; 2. Kişisel Gelişime Katkıları Akran Mentor Açısından; Güçlü bir aidiyet hissetmek, güven duygusu kazanmak, iletişim becerilerini güçlendirmek, problem çözme, hedef belirleme, karar verme ve çatışma çözümü konusunda gelişmek. Mentorluk Alanlar Açısından; Yalnız kalmamak ve yabancılık hissi yaşamamak, okula bağlılık duymak, riskli davranışlardan kaçınmak, sosyal becerilerini güçlendirmek, iyi alışkanlıklar edinmek. Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı 19

27 Akran Mentorun Yol Haritası Contract Anlaşma Yap Listen Dinle Explore Keşfe Çık Act Eyleme Geç Review Gözden Geçir Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı 21

29 Akran Mentor Yol Haritası Contract Anlaşma Yap Mentorluk planlı ve yapılandırılmış bir süreçtir. Arkadaşlarla gezinirken ya da okul kantininde çay içerken, öylesine havadan sudan sohbet etmekten farklıdır. Belirli bir amacı, hedeflenen çıktıları ve net bir planı vardır. Akran Mentorluk sürecinin ilk adımı, mentorluk alan kişi ya da kişilerle anlaşma yapmaktır. Her mentorluk toplantısında, mentorluk yapılan kişi ya da kişilerle birlikte, aşağıdaki konulara netlik kazandırılmalı ve bir anlaşma sağlamalıyız; 1. Toplantının amacı nedir? 2. Toplantı sonunda hangi çıktılara ulaşmak istiyoruz? 3. Toplantı esnasında hangi kuralara uyulacak? 4. Toplantı ne kadar sürecek? 5. Toplantı nerede gerçekleştirilecek? Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı 23

31 Akran Mentor Yol Haritası Listen Dinle Dinlemek, mentorluk sürecinin başarısında kritik öneme sahiptir. Bir Akran Mentor için etkili dinleme becerisine sahip olmak ve mentorluk alan kişi veya kişilerle empati kurabilmek vaz geçilmezdir. Dinlemek, susmak değildir. Dinlemek; aktif olarak katılmamız gereken bir süreçtir. 1- DİKKATLİ OLUN 7 ÖZETLEYİN 2- AÇIK UÇLU SORULAR SORUN 6 DUYGULARI YANSITIN AKTİF DİNLEMENİN 7 ADIMI 3 SONDAJ SORULAR SORUN 5 ÇERÇEVELEYİN 4 TEYİT ALIN Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı 25

33 Akran Mentor Yol Haritası Explore Keşfe Çık Mentorluk sürecinin keşif aşamasında üzerinde durulması gereken iki önemli unsur bulunmaktadır; Konunun Danışan Üzerindeki Etkileri Mentorluk sürecinde ele alınan konunun danışanın kendi yaşamı üzerindeki etkilerini anlamasına yardımcı olmalıyız. Konuyu hem akademik başarı, hem de sosyal yaşam boyutunda irdelemesini sağlamalıyız. Çözüm Alternatifleri Danışan kişiyi, bu konuda atabileceği akılcı adımların neler olabileceği konusunda düşünmeye teşvik etmeliyiz. Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı 27

35 Akran Mentor Yol Haritası Review Gözden Geçir Mentorluk sürecinin son adımı, tüm aşamaların dikkatlice gözden geçirildiği, güçlü bir kapanış yapmaktır. Mentorluk toplantısının başarılı olması ve mentorluk alan kişinin yaşamında fark edilir bir katkı sağlaması için, aşağıdaki noktaları belirginleştiren güçlü bir kapanış yapmamız gerekir. Güçlü bir kapanışın ana unsurları; 1. Hangi konuyu ele aldık? 2. Bu konuyu ele almamızın nedenleri nelerdi? 3. Neler konuştuk? 4. Hangi sonuçları elde ettik, ne kararlar aldık? 5. Bundan sonrası için EYLEM PLANI denir? Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı 29

37 Gelişim de Fark Yaratan Akran Mentor Programı

38 (362)