lanması Prof.Dr.Abdullah.Abdullah SONSUZ Gastroenteroloji Bilim Dalı

Transkript

1 Nonalkolik karaciğer yağlanmas lanması Prof.Dr.Abdullah.Abdullah SONSUZ Cerrahpaşa a Tıp T p Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı 9-10 yarıyıl l eğitim e yılıy

2 Tanımlamalar Karaciğer yağlanması (Fatty liver) Lipitlerin karaciğer ağırlığının % 5 den fazlasını oluşturması Hepatositlerin yağ vakuolleri ile dolu olduğunun görülmesi

3 Karaciğer yağlanmasının nedenleri Gebeliğin akut karaciğer yağlanması Reye sendromu AIDS İlaç ve toksinler Karbon tetraklorür Fosfor bileşikleri Tetrasiklin Valproic asit Tamoxifen Kortikosteroidler Alkol Obesite Diyabet Hiperlipidemi Inflamatuvar bağırsak hastalıkları Jejunoileal by-pass Protein kalori malnütrisyonu Total paranteral beslenme Wilson hastalığı Hepatit C......

4 Nonalkolik yağlı karaciğer hastalığı Alkol kullananlarda görülen ve temelde karaciğer yağlanmasının bulunduğu hastalık spektrumunun alkol kullanmayan hastalarda görülen formudur

5 Tanımlamalar Karaciğer yağlanması Nonalkolik yağlı karaciğer hastalığı(naykh) Nonalkolik steatohepatit(nash) Karaciğer yağlanmasının patogenezi NAYKH da tanı NAYKH nın doğal seyri NAYKH da tedavi

6 Yağlı karaciğer hastalığının etyolojisi % Obezite DM Hiperlipidemi Ludwig J Adler M Itoh S Diehl AM Lee AM Powell EE Laurin J Pinto HC Başaranoğlu M

7 Karaciğerde sentez 1. Oksidasyon Yağ asitleri(ya) 2. Kolesterol esterleri 3. Fosfolipidler 4. Trigliseridler VLDL

8 Two Hit s Hipotezi Steatoz Steatohepatit First hit Second hit First hit

9 Normal Steatoz Steatohepatit First hit Second hit 1. Oksidatif stres, Lipid peroksidasyonu 2. Sitokinler Bakteriyel endotoksin Demir Kuppfer hücre disfonksiyonu ATP homeostasisinde değişiklikler

10 NASH : Tanı Anamnez / Fizik muayene Biyokimyasal bulgular Radyolojik bulgular Histopatolojik bulgular

11 Anamnez / Semptomlar / Fizik muayene (2) Semptom: Karın sağ üst kadran ağrısı Fizik muayene: Hepatomegali Diğer muayene bulguları?

12 NASH / Biyokimyasal bulgular ALT / AST Alkali fosfataz ( < % 50) GGT ( % 50) Bilirubin (N) Albumin (N) Globulin (N) PT (N ) Glukoz Kolesterol Trigliserid OGTT Açlık insülin düzeyi Tiroid testleri (T3,T4,TSH) Demir, Ferritin Seruloplazmin Hepatit serolojisi Otoantikorlar Diğer

13 NASH / Radyolojik bulgular Ultrasonografi Bilgisayarlı tomografi MR

14 Ultrasonografi / Karaciğer yağlanması bulguları (2) Grade 0 Normal ekojenite Grade 1 Hafif difüz eko artışı, diyafragm ve intrahepatik damar duvarları normal görünümde Grade 2 Orta derecede ekojenite artışı, diyafragm ve intrahepatik damar duvarları görüntüsünde hafif silinme Grade 3 Belirgin eko artışı, diyafragm, intrahepatik damar duvarları ve sağ lob posterioru görüntüsünde belirgin silinme

15 Karaciğer yağlanması tanısında BT Karaciğer dansitesinde azalma KC-Dalak dansitesite farkında artış Vasküler duvarlarda belirginleşme

16 NASH Tanısında MR In-phase T1 intensite artışı Opposed-phase T1 İntensite azalması

17 NASH tanısında histopatolojik kriterler NASH tanısı için in gerekli Sıklıkla kla mevcut tanı için in zorunlu değil Bazen mevcut tanı için in zorunlu değil Steatoz Macro > micro Zon III perisünüzoidal fibrozis Mallory cisimcikleri Mikst tip lobüler itihabi infiltrasyon Hepatositlerde balonlaşma Hepatosit nukleuslarında glikojen cisimcikleri Lipogronülomlar Dev mitokondiralar Demir birikimi Brunt EM: Am J Gastroenterol 1999 ;94(9):

18 Histopatolojik bulgulardan prognostik işaretlere 1. Tek başına yağlanma(matteoni Tip I): Seim seyirlidir 2. Yağlanma+nonspesifik iltihabi infiltrasyon (Matteoni Tip 2): Selim seyirlidir / yavaş progresyon 3. NASH (Matteonin Tip 3 ve 4): İlerleyicidir Gastroenteroloji 1999;116:

19 Hastalığın doğal seyrine etki edebilecek faktörler İleri yaş Diyabet Obezite Demir skorunun yüksekliği NASH etyolojisi Tanımlanmamış başka faktörler

20 NASH de tedavi 1. Diyet ve egzersiz 2. Lipit düşürücü ilaçlar 3. İnsülin duyarlılığını artıranlar 4. Sitoprotektifler Antioksidanlar

21 NASH tedavisinde diyet ve egzersiz 27 hast, 3 ay diyet+egzersiz Kilo BMI ALT AST Diyet öncesi (62-123) ( ) (11-211) (15-130) Diyet sonrası (58-111) ( ) (14-106) (12-66) Saksena S: Falk symposium 121(Steatohepatitis), 2001

22 Yağlı karaciğer hastalığı: Tedavi Karaciğer yağlanmasında tedavi altta yatan metabolik bozuklukların tedavisi olmalıdır. Diyet+Egzersiz+Metabolik bozuklukların düzeltilmesi bu gün için geçerli olan yaklaşımdır

23 Karaciğer yağlanmasında tedavi NASH tanımı kolay, ancak tanısı zor olan bir hastalıktır. Tanı için gerekli standartlar henüz belirlenmemiştir. Hastalığın doğal seyri yeterince anlaşılamamıştır. Hangi kriterlerle tedaviye başlanacağı, yanıtın hangi kriterlerle değerlendirileceği belirli değildir. Bilinen bir tedavisi yoktur Tedavinin hastalığın doğal seyrini nasıl etkileyeceği konusu belirsizdir Türkiye de ve Dünya da bu hastalık için ruhsat almış bir ilaç mevcut değildir