GEBELİKTE PROLAKTİNOMA Prof. Dr. Ferihan Aral İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı
Prolaktinoma Hipofiz tümörleri içinde: % 40 Sıklığı: 3. ve 4. dekadda en fazla Dopamin agonistleri ile tedavi: % 90 ovülasyon sağlanır. JCEM 85:3053-3057,2000 JCEM:60:698-705,1985
38 yaşında, kadın hasta 4 yıldır prolaktinoma tanısı ile izleniyor. Kabergolin: Haftada 2 defa 1 mg alıyor. Levotiroksin: 100 µg/gün Mensesleri düzenli, galaktore yok. PRL: 20.2-26.4 ng/ml
Kasım 2010 PRL: 16.3 ve 16.8 ng/ml FT4: 14 pmol/l TSH: 2.4 miu/ml Evleniyor ve gebelik istiyor. Dopamin agonistlerinin teratojenik etkileri? Prolaktinomanın büyüme ihtimali? Kabergolin kesilip bromokriptine geçiliyor. Yeni MRG isteniyor.
Prolaktinomanın Medikal Tedavisi 1. Bromokriptin 2.5-10 mg/gün 2. Kabergolin 0.5-2 mg/hafta 3. Kinagolid 0.075-0.6 mg/gün 4. Pergolid 0.025-0.5 mg/gün
Bromokriptin: 50 yıldan fazla zamandır kullanılıyor. Plasentadan geçer (organogenez?). Düşük, mültipl gebelik, gestasyonel komplikasyonlarla ilgili risk artışı yok. Doğum tartısı ve malformasyon oranı arasında popülasyon ile fark yok. Malformasyonu olan 2 hasta bildirilmiş (idiopatik hidrosefali ve hidrosel). Normal doğan ve malformasyonu olan bebekler arasında ilacın dozu arasında bağlantı yok. Profilaktik olarak veya tedavi amacı ile gebeliğin her döneminde teratojenik etkisinin olmadığı düşünülmektedir. Krupp P.Klin.Woch.1987;65:823-827 Weil C.Curr Res pin 1986;10:2551 Molitch ME:2006;EMCNAm35:99-116
Kabergolin Kabergolin kullanmış olan hastalarda bebekler sağlıklı ve annede tümör büyümesi görülmemiş. Ono MJCEM2010;95:2672-2679 Colao A.Clin Endocriol2008;68:66-71 Kinagolid Az sayıda gebede kullanımı var. Gebelikte kullanılmamalıdır. BronsteinMDPituitary 2005;8:31-38
Mart 2011 18 haftalık gebeliği var. Gebelikten önce bromokriptin tedavisini bırakmış. Levotiroksin 150 µg/ gün alıyor. Şikayeti yok. FT4: 15 pmol/l TSH: 1.78 miu/l Kortizol: 25-21 µg/dl PRL: 767 ng/ml (görme alanı istendi). βhcg:21.626 miu/ml
Prolaktinomalarda büyüme ihtimali: 1. Mikroprolaktinomalarda % 1.6 (semptomatik) % 5.5 (asemptomatik) 2. Makroprolaktinomalarda % 15-35 Gebelik öncesi cerrahi/rt görenlerde % 2.8 Molicth ME.EMCNAm2006;35:99-116 Bronstein MD.Pituitary; 2005:8:31-38, Gillam MPEndocr Rev 2006:27;485-534 Melmed et al.jcem2011;96(2):273-288
Bazı yazarlar, makroprolaktinomalarda bütün hastalara gebelik öncesi ameliyat öneriyorlar. ** Hipopitüitarizm gelişirse gebelik için gonadotropinlerle ovülasyon indüksiyonu ve hayat boyu replasman gerekir. Casanueva FF et al.2006:clin Endocrinol65;265-273
Gebelik sırasında adenom büyümesinin belirleyicileri: 1. Gebelik öncesi cerrahi veya radyoterapi yapılmış olması. 2. Gebelik öncesi tedavi süresi *Gebelik sırasında adenomu büyüyen hastaların hepsi gebelikten önce bir yıldan az süre tedavi edilmişler. Uzun süreli tedavi Nekroz Hücrelerde vakuolizasyon Kollajen depolanmasında kırılmalar Fibrozis Enflamatuar hücre enfiltrasyonu Mussolino NRC.Klu.Aca Publ,2001PP:91-108 Holmgern U.Acta Endocrinol (Copenh)1986;111;452-459. Maeda T.Int J Gynaecol Obstet 1986;24:209-215.
25.4.2011 Baş ağrısı var. PRL: 956-961 ng/ml Sağ Sol Parlodel 2 x 1.25 mg/gün başlandı.
Parlodel 2 gün sonra 2x 2.5 mg/gün 10. gün; başağrısı geçti. Görmesi daha iyi PRL: 97.5 105 ng/ml 25.5.2011
Gebelikten önce Gebeliğin 26. haftası
9. 4. 2011 Bromokriptin başlandı 2. 6. 2011 Tedavinin 3. haftası Sağ Sol
27. 5. 2011 16. 6. 2011 3 haftadır Parlodel 3x2.5 mg/gün
2.8.2011 Miadında doğum. Doğum sırasında hipokortizolemi ve hipofiz apopleksisi yönünden dikkatli olunmalı. Doğum sonrası: Emzirmesine izin verilmedi. Kabergolin: Haftada 2 defa 0.5 mg PRL: 25-28 ng/ml Gebelik sırasında adenomu büyüyen ve ilaç kullanması gereken hastalarda emzirmeye izin verilmez. ** Mikroprolaktinomalı hastalarda emzirmeye izin verilir. Bronstein MD Pituitary 2005;8:31-38 Shlomo M.F. JCEM 2011;96:273-288
29.9.2011 (doğumun 8. haftası) PRL: 12 14 ng/ml Kabergolin: Haftada 2 defa 0,5 mg
Prolaktinomalarda gebelik sonrası takip: * Prolaktin seviyesi gebelik öncesine göre daha düşük Mikroprolaktinomalarda % 60 Makroprolaktinomalarda % 72 Gebeliğin iyileştirici etkisi?? *** Östrojen adenomatöz dokudaki vasküler yapıyı etkileyerek mikroinfarktüs ve nekrozlara neden oluyor. CrosiganiV. Eur J Obst. 1992;44:175-180 Bundan sonra tekrar gebelik isteyecek olursa ameliyat önerilmeli. Bronstein MD Pituitary 2005;8:31-38 Shlomo M.F. JCEM 2011;96:273-288