Bu kitapta neler var?

Benzer belgeler
Bu kitapta neler var?

Bu kitapta neler var?

Bu kitapta neler var?

Bu kitapta neler var?

Bu kitapta neler var?

Bu kitapta neler var?

İSTİKLÂL MARŞI. Mehmet Akif ERSOY

MateMito AKILLI MATEMATİK ATÖLYEM

Mustafa Kemal ATATÜRK

Bu kitapta neler var?

Bu kitapta neler var?

Bu kitapta neler var?

KKTC MİLLİ EĞİTİM VE KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINIDIR

Bu kitapta neler var?

T.C. BURDUR VALİLİĞİ İl Milli Eğitim Müdürlüğü...İİÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜNE...MÜDÜRLÜĞÜNE...BÖLÜMÜNE

İSTİKLÂL MARŞI. Mehmet Akif Ersoy

Bu kitapta neler var?

T.C KÖRFEZ KAYMAKAMLIĞI Körfez Anadolu Öğretmen Lisesi BRİFİNG DOSYASI

UETD Genelmerkez Gençlik Kolları Mart 2014 Faaliyet Raporu

Bu kitapta neler var?

T.C. İSTANBUL VALİLİĞİ İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ

AAA AYŞE HASAN TÜRKMEN ORTAOKULU MÜDÜRLÜĞÜ YILLIK FAALİYET PLANI

Dr. Kemal Akkan BATMAN

İSTİKLÂL MARŞI NA DİLBİLİMSEL BİR YAKLAŞIM

Kiraz Öğretmen Evi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü YILLIK FAALİYET PLANI

Rafet ÖZTÜRK. Üniteye Hazırlık

Bu kitapta neler var?

BAĞYURDU KAZIM DİRİK ORTAOKULU Müdürlüğü YILLIK FAALİYET PLANI

İstiklal Marşının Kabulü

Refet Bele Anaokulu Müdürlüğü YILLIK FAALİYET PLANI

EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI

Karşıyaka İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü KARŞIYAKA ÖZEL EĞİTİM MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ (OKULU) YILLIK FAALİYET PLANI

PROTOKOL ÇELENK SUNMA SIRASI İSTİKLÂL MARŞI

Bu kitapta neler var?

9. SINIF MATEMAT K (SORU BANKASI) 7 BÖLÜM 105 KONU TEST 1970 SORU

STRATEJİK PLANI

YAHŞİHAN HALK EĞİTİM MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ (Brifing Dosyası) T.C. YAHŞİHAN KAYMAKAMLIĞI HALK EĞİTİMİ MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ BRİFİNG DOSYASI

Konak Halk Eğitimi Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü YILLIK FAALİYET PLANI

İZMİR ÖZEL EĞİTİM İŞ UYGULAMA MERKEZİ ( OKULU ) MÜDÜRLÜĞÜ YILLIK FAALİYET PLANI

SAAT KONULAR KAZANIM BECERİLER AÇIKLAMA DEĞERLENDİRME

MATEMATİK Fasikül 1 KONU ANLATIMLI FASİKÜL SET MEB TTKB NİN UYGULADIĞI 10 KÖK DEĞER FASİKÜLLERİMİZDE İŞLENMİŞTİR. EVLE OKUL BiR ARADA ATU

1. SINIF MATEMATİK KİTABI 2

Atakent Anadolu Lisesi Müdürlüğü YILLIK FAALİYET PLANI

Dünyanın kaderi TAMLAYAN TAMLANAN

Semiha İrfan Çalı Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürlüğü YILLIK FAALİYET PLANI

ARTVİN/MERKEZ. HALK EĞİTİMİ MERKEZİ ve ASO MÜDÜRLÜĞÜ BRİFİNG DOSYASI

Selçuk Yaşar Alaybey Ortaokulu Müdürlüğü YILLIK FAALİYET PLANI

Kazanım: : Vatanımız için mücadele eden insanların fedakarlıklarını öğrenerek vatanseverlik duygusunu artırır.

T.C. DİYADİN KAYMAKAMLIĞI İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Öğretmenevi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü STRATEJİK PLAN ( )

Türkçe. 6. Sınıf. Ali PEHLİVAN. Okula Yardımcı, Sınavlara Hazırlık. Konu Anlatımı Konu Etkinlikleri Konu Testleri Yazılıya Hazırlık Çalışmaları

T.C. BEYOĞLU KAYMAKAMLIĞI Özel Saint Benoit Fransız Lisesi STRATEJİK PLAN İSTANBUL

İS T İK L Â L MARŞI V E A N LA M I*

ÖĞRENCİ GÖZÜYLE 15 TEMMUZ

SOSYAL BİLGİLER (COĞRAFYA)

Mehmet Âkif Ersoy un Hayatı ve İstiklâl Marşı

ÖĞRENME ALANI: BİREY VE TOPLUM

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü

BENiM GÜNLÜĞÜM Öğretim Yılı 2. Dönem 3 ve 4. Sınıflar

STRATEJÝK PLANI

MATEMAT K SORU BANKASI

HABAŞ Hamdi Başaran Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürlüğü YILLIK FAALİYET PLANI

ZEYTİNBURNU İMKB KIZ TEKNİK VE MESLEK LİSESİ BRİFİNG DOSYASI

Aliağa Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürlüğü YILLIK FAALİYET PLANI

T.C. DARICA KAYMAKAMLIĞI İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü DARICA ASLAN ÇİMENTO İLKOKULU BRİFİNG DOSYASI

İSTİKLÂL MARŞI NIN AÇIKLAMASI

İsmet Sezgin Ortaokulu Müdürlüğü YILLIK FAALİYET PLANI

Adı-Soyadı: Deniz kampa kimlerle birlikte gitmiş? 2- Kamp malzemelerini nerede taşımışlar? 3- Çadırı kim kurmuş?

ÝSTÝKLÂL MARÞI. Mehmet Âkif ERSOY

İSTİKLÂL MARŞI. MEHMET ÖNAL Doç. Dr.

METİNLERİ ANLAMADA DOĞRU OKUMANIN ÖNEMİ

Sosyal Bilimleri söyleyebilir ve yazabilir. Olay-görüş ve Olayı açıklayabilir. Temel insan haklarını söyleyebilir.

MEVCUT DURUM STRATEJİK PLAN KOLDERE ŞEHİT MEHMET BURHAN ORTAOKULU.

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü

ATATÜRK'E VE DEĞERLİNE SAHİP ÇIKALIM

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER

MECLİS: l (Öğretmen ve Öğrenciler ) DEKOR: (Bir sınıf. Duvarda Atatürk'ün ve Mehmet Akif'in resimleri ve bir bayrak.)

İstiklâl Marşı. igraj-poj.narod.ru

T.C. EYNESİL KAYMAKAMLIĞI ÖĞRETMEN EVİ VE ASO MÜDÜRLÜĞÜ STRATEJİK PLANI

BAHÇELİEVLER MUSTAFA KEMAL İLKOKULU ORTAOKULU BRİFİNG DOSYASI. T.C.

PAPATYA ANAOKULU T.C. NİĞDE VALİLİĞİ

SOSYAL BİLGİLER VE ÖĞRETİM PROGRAMI. Adnan ALTUN

Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın. Dizeleriyle başladı.

T.C. KAYSERİ VALİLİĞİ İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ÖZEL ERCİYES EĞİTİM KURUMLARI ÖZEL ERCİYES ANADOLU LİSESİ

STRATEJİK ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME VE PLANLAMA BİRİMİ KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU

ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI:

İstiklâl Marşı ve Mehmet Âkif Ersoy un Şahsiyetinin Şiire Yansıması Mustafa KARABULUT

T.C. SARIYER KAYMAKAMLIĞI CUMHURİYET İLKOKULU

STRATEJİK PLAN

Bu makale, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Dergisi(2007), C. XXXVII, İstanbul 2009, s te yayımlanmıştır.

T.C. DOĞUBAYAZIT KAYMAKAMLIĞI İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ GÜNYOLU İLKOKULU DÖNEMİ STRATEJİK PLANI

TED KDZ. EREĞLİ KOLEJİ VAKFI ÖZEL ORTAOKULU EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI SOSYAL BİLGİLER DERSİ 5. SINIF YILLIK PLANI

STRATEJİK PLANI

facebook.com/fatihkoleji twitter.com/fatihkoleji

ATATÜRK İLKOKULU- ORTAOKULU STRATEJİK PLANI

STRATEJİK PLANI

SOSYOLOJİ DERSİ 2.ÜNİTE TOPLUMSAL YAPI

T.C. ANAMUR KAYMAKAMLIĞI Anamur İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ANAMUR MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ

Yrd. Doç. Dr. Alim GÜR/ hareket programı sunan edebt bir şaheserdir de. Nitekim çoğu edebiyatçımızın kabul ve ifade ettiği üzere istiklal

STRATEJİK PLAN ( )

TÜRKÇE DÜNYAM - 7 ŞİMDİ TÜRKÇE DÜNYASINA KAPI AÇMA ZAMANI. Bu kitapta neler var?

Transkript:

Bu kitapta neler var? Her bölümün başında kısa, pratik bilgilerle konuyu kavramanızı hedefleyen >> Haydi Öğrenelim Yol gösteren, öğretici >> Çözümlü Sorular Eğlenerek çözeceğiniz pekiştirici etkinlikler >> Antrenman Zamanı Kazanım odaklı >> Konu Kavrama Testleri ŞİMDİ SOSYAL BİLGİLER DÜNYASINA KAPAK AÇMA ZAMANI Bilgilerinizi derinlemesine sorgulayan >> Ünite Tarama Testleri Okul sınavlarına yardımcı >> Yazılıya Hazırlık Soruları Yeni sisteme uygun yeni tarz sorular >> Artıbir Sınav Özel AD, SOYAD: OKUL: SINIF: NUMARA:

SOSYAL BİLGİLER DÜNYAM - 6 Yayını Hazırlayan Baskı DİZGİ OFSET MATBAACILIK Fevzi Çakmak Mah. 10451 Sk. No: 4 Karatay/KONYA Sertifika No: 15020 Ağustos 2018 10418 ISBN 978-605-79831-1-4 1ARTIBİR YAYINLARI Büsan Sanayi 10638 Sk. KTM İş Merkezi No: 14 Karatay / KONYA Tel: 0332 342 65 64 Gsm: 0532 546 12 86 www.artibiryayinlari.com // artibiryayinevi@gmail.com Bu k yayın hakları; 1ARTIBİR YAYINLARI r. K k ö u, ya ve yazarının y r k, mek k, fot ya da başk şek çoğaltılması, yayımlanması ve dağıtılması yasaktır.

İSTİKLAL MARŞI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak. Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı: Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı: Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl. Hakkıdır Hakk a tapan milletimin istiklâl. Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda! Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda, Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda. Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım. Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli: Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli. Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeli- Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli. Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, Medeniyyet dediğin tek dişi kalmış canavar? O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım, Her cerîhamdan İlâhî, boşanıp kanlı yaşım, Fışkırır ruh-ı mücerret gibi yerden na şım; O zaman yükselerek arşa değer belki başım. Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın; Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Doğacaktır sana va dettiği günler Hakk ın; Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl! Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl. Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl; Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyyet; Hakkıdır Hakk a tapan milletimin istiklâl! Mehmet Âkif ERSOY

ÖNSÖZ Sevgili Öğrenciler, Bu kitap, tecrübeli yazarlarımız tarafından özverili bir şekilde yazılmış, özgün bir dizgi/tasarım ile yayına hazırlanmıştır. Kitap hazırlanırken Milli Eğitim Bakanlığı tarafından en son belirlenen Sosyal Bilgiler müfredat kazanımları dikkate alınmıştır. Kitapta, konuya ait önemli noktaların vurgulandığı kısa bir konu anlatımının yanı sıra, her biri kazanım odaklı pek çok etkinlikle karşılaşacaksınız. Ayrıca zengin test soruları ile test yeteneğinizi geliştirebileceksiniz. Özellikle bursluluk ve özel okul sınavlarına yönelik hazırladığımız artıbir özel testleriyle, sınavlara daha iyi hazırlanabileceksiniz. Elbette ki okul başarınızda önemli bir pay sahibi olan yazılılarınızı da unutmadık. Yıl içinde gireceğiniz her bir yazılı için birer adet yazılı örneğini sizler için kitabımızın içine yerleştirdik. Elinizdeki kitapta yer alan her bir ünitede aşağıdaki bölümler bulunmaktadır. HADI ÖĞRENELIM: Konunun ana hatlarının kısaca anlatıldığı, konu ile ilgili bir sorunun çözümü ile birlikte verildiği bölümdür. ANTRENMAN ZAMANI: Kazanımların kavranması ve konunun daha iyi anlaşılması için farklı etkinlik örneklerinin bulunduğu bölümlerdir. KONU KAVRAMA TESTI: Her bölümden sonra, konuyu kavratmayı ve pekiştirmeyi hedefleyen, kazanım odaklı, çoktan seçmeli soruların olduğu bölümdür. ÜNITE TARAMA TESTI: Her ünitenin sonunda, konuları bir bütün olarak ele alan, konu kavrama testlerinden daha kapsamlı, çoktan seçmeli soruların olduğu bölümdür. ARTIBIR ÖZEL: Milli Eğitim Bakanlığı nın son dönemde yayınladığı örnek sorulardan faydalanılarak hazırlanan; yorumlama, karşılaştırma, sonuca varma, tablo ve grafik okuma gibi becerileri ölçmeyi ön plana çıkartan yayınımıza özel bölümdür. YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI: Okuldaki yazılı sınavlarında başarınızı artırmayı hedefleyen, bu sınavlarda çıkabilecek sorulara benzer soruların olduğu bölümdür. Her bir aşaması ile sizlere artı bir değer katmayı hedefleyen kitabımızı tamamladığınızda başarılı olacağınızı umuyoruz. Öğrenim için ayırdığınız zamanların kalıcı ve eğlenceli olması temennisiyle... Sosyal Bilgiler Yayın Kurulu

İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE: BİREY VE TOPLUM... 9 1. BÖLÜM: SOSYAL ROLLER & TOPLUMSAL BIRLIKTELIK... 10 ANTRENMAN ZAMANI... 11 KONU KAVRAMA TESTİ... 14 2. BÖLÜM: ÖN YARGILAR & SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA... 16 ANTRENMAN ZAMANI... 17 KONU KAVRAMA TESTİ... 20 3. BÖLÜM: SORUNLARA GETIRILEN ÇÖZÜMLER... 22 ANTRENMAN ZAMANI... 23 KONU KAVRAMA TESTİ... 26 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 26 ARTIBİR ÖZEL... 30 2. ÜNİTE: KÜLTÜR VE MİRAS... 33 1. BÖLÜM: ORTA ASYA DA ILK TÜRK DEVLETLERI... 34 ANTRENMAN ZAMANI... 35 KONU KAVRAMA TESTİ... 38 2. BÖLÜM: ISLAMIYET IN DOĞUŞU VE YAYILIŞI... 42 ANTRENMAN ZAMANI... 43 KONU KAVRAMA TESTİ... 44 YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI... 46 3. BÖLÜM: TÜRKLERIN ISLAMIYET I KABULÜ... 48 ANTRENMAN ZAMANI... 49 KONU KAVRAMA TESTİ... 52

İçindekiler 4. BÖLÜM: ANADOLU NUN TÜRKLEŞMESI... 56 ANTRENMAN ZAMANI... 57 KONU KAVRAMA TESTİ... 60 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 64 ARTIBİR ÖZEL... 72 3. ÜNİTE: İNSANLAR, YERLER VE ÇEVRELER... 75 1. BÖLÜM: COĞRAFI KONUM... 76 ANTRENMAN ZAMANI... 77 KONU KAVRAMA TESTİ... 80 2. BÖLÜM: ÜLKEMIZIN TEMEL FIZIKI VE BEŞERÎ COĞRAFYA ÖZELLIKLERI... 82 ANTRENMAN ZAMANI... 83 KONU KAVRAMA TESTİ... 86 3. BÖLÜM: FARKLI IKLIMLER VE YAŞAM... 90 ANTRENMAN ZAMANI... 91 KONU KAVRAMA TESTİ... 94 YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI... 96 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 98 ARTIBİR ÖZEL... 102 4. ÜNİTE: BİLİM, TEKNOLOJİ VE TOPLUM... 105 1. BÖLÜM: SOSYAL BILIMLERIN TOPLUM HAYATINA ETKISI... 106 ANTRENMAN ZAMANI... 107 KONU KAVRAMA TESTİ... 110 2. BÖLÜM: BILIMSEL VE TEKNOLOJIK GELIŞMELER & GELECEKTEKI YAŞAM... 112 ANTRENMAN ZAMANI... 113 KONU KAVRAMA TESTİ... 116

3. BÖLÜM: ARAŞTIRMA YAPMA & TELIF PATENT HAKLARI... 118 ANTRENMAN ZAMANI... 119 KONU KAVRAMA TESTİ... 122 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 124 ARTIBİR ÖZEL... 128 İçindekiler 5. ÜNİTE: ÜRETİM, DAĞITIM VE TÜKETİM... 131 1. BÖLÜM: ÜLKEMIZIN KAYNAKLARI VE EKONOMI... 132 ANTRENMAN ZAMANI... 133 KONU KAVRAMA TESTİ... 136 2. BÖLÜM: KAYNAKLARIN BILINÇSIZ KULLANIMI... 138 ANTRENMAN ZAMANI... 139 KONU KAVRAMA TESTİ... 142 3. BÖLÜM: YATIRIM VE PAZARLAMA PROJELERI... 144 ANTRENMAN ZAMANI... 145 KONU KAVRAMA TESTİ... 146 4. BÖLÜM: VERGININ ÖNEMI... 148 ANTRENMAN ZAMANI... 149 KONU KAVRAMA TESTİ... 150 5. BÖLÜM: NITELIKLI INSAN, MESLEKLER... 152 ANTRENMAN ZAMANI... 153 KONU KAVRAMA TESTİ... 156 YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI... 158 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 160 ARTIBİR ÖZEL... 164

İçindekiler 6. ÜNİTE: ETKİN VATANDAŞLIK... 167 1. BÖLÜM: YÖNETIM BIÇIMLERI & YASAMA, YÜRÜTME VE YARGI... 168 ANTRENMAN ZAMANI... 169 KONU KAVRAMA TESTİ... 172 2. BÖLÜM: YÖNETIMIN KARAR ALMA SÜRECI & DEMOKRASININ ÖNEMI... 174 ANTRENMAN ZAMANI... 175 KONU KAVRAMA TESTİ... 178 3. BÖLÜM: HAK VE SORUMLULUKLAR & TOPLUMSAL HATTA KADIN... 180 ANTRENMAN ZAMANI... 181 KONU KAVRAMA TESTİ... 184 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 188 ARTIBİR ÖZEL... 192 7. ÜNİTE: KÜRESEL BAĞLANTILAR... 195 1. BÖLÜM: ÜLKEMIZIN DIŞ POLITIKASI... 196 ANTRENMAN ZAMANI... 197 KONU KAVRAMA TESTİ... 200 2. BÖLÜM: ÜLKEMIZIN DIŞ TICARETI... 202 ANTRENMAN ZAMANI... 203 KONU KAVRAMA TESTİ... 206 3. BÖLÜM: ÜLKEMIZIN ULUSLARARASI ILIŞKILERDEKI ROLÜ... 208 ANTRENMAN ZAMANI... 209 KONU KAVRAMA TESTİ... 210 4. BÖLÜM: ULUSLARARASI KÜLTÜRÜN ÜLKEMIZ KÜLTÜRÜNE ETKILERI... 212 ANTRENMAN ZAMANI... 213 KONU KAVRAMA TESTİ... 214 YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI... 216 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 218 ARTIBİR ÖZEL... 222 CEVAP ANAHTARI... 225

1. ÜNİTE Birey ve Toplum

1. BÖLÜM Sosyal Roller & Toplumsal Birliktelik HADİ Ö ĞRENELİM A. SOSYAL ROLLER Yaşam dinamiktir ve gelişim yaşamın her anındadır. Bir işyerinde sürekli olarak müdür, sürekli olarak çalışan pozisyonunda kalınmaz. Roller de zaman içinde değişebilir. Birey hayata çocuk olarak başlar. Zamanla öğrenci, öğretmen, annebaba, sanatçı, kulüp başkanı vb. rollere sahip olur. Roller zamanla pekişebilir, bir anaokulu öğretmenin anne olması gibi, birbirini kolaylaştırabilir. Toplumun bireyden statüsüne uygun olarak beklediği davranışlarına rol denir. Her kişi yaşadığı toplumda bir role sahiptir. Sosyal rol, bize kişinin toplum içinde ne yaptığını anlatır. Sosyal rol ne geçicidir ne de kurgulanır. Süreç içinde öğrenilir. Kişinin katıldığı çeşitli gruplarda görülür ve bireyin sosyal kişiliğinde içselleştirilir. Kişiler, toplum içinde pek çok değişik role aynı anda sahip olabilirler. Kişinin taşıdığı statüye göre birçok rolü vardır. B. TOPLUMSAL BİRLİKTELİK Bir toplumun kendine özgü yaşama tarzına kültür denir. Kültür, insanların tarih boyunca ürettikleri bütün maddi ve manevi değerlerin hepsidir. Kültür, maddi ve manevi olarak ikiye ayrılır: Maddi kültür, insanın doğa ile etkileşimi sonucu ürettiği her şeydir. Sanat, mimari, müzik aletleri vb. gibi maddi kültürdür. Manevi kültür, insanları birbirleri ile olan etkileşimi sonucunda ortaya koydukları her şeydir. Dil, din, örf ve adetler, gelenek ve görenekler, tarih bilinci, vatan, bayrak, vb. manevi kültürdür. Kültür millî niteliğe sahiptir. Uygarlık ise kültürün evrenselleşmiş hâlidir. Çözümlü Soru.. 2015 yılında bir otel, sponsorum oldu. Şampiyonada başarılı olursam amatörlükten profesyonelliğe adım atacaktım. Serbest dalışta ise kesinlikle derin olan bir havuza ihtiyaç vardı. Bu imkanı bana destek veren bu otelde buldum. Türkiye üçüncüsü oldum. Bu parçada sporcunun rol değişimi için neye ihtiyaç duyduğundan söz edilmiştir? A) Sponsora B) Menajere C) Otele D) Zamana Çözüm.. Bu parça sporcunun başarılı olması için destekleyicilere ihtiyaç duyduğundan bahsetmiş. Sponsorlar, herhangi bir konuda başarılı olmak isteyen kişilere maddi ve manevi destek verirler. Bu yüzden sporcunun bir sponsora ihtiyacı vardır. Cevap A 10

ANTRENMAN ZAMANI 1. BÖLÜM Sosyal Roller & Toplumsal Birliktelik 1 ANTRENMAN // İşaretleme 6. sınıfa giden Hande nin, zamanla aşağıdaki rollerden hangilerini üstlenebileceğini ile işaretleyiniz. Anne Öğretmen 1 2 Eczacı Ressam Kral 3 4 5 2 ANTRENMAN // Doğru - Yanlış Aşağıda verilen bilgileri doğru (D) ya da yanlış (Y) olarak cevaplayınız. a. Roller, bireyin tutum ve davranışları üzerinde etkilidir. b. Roller, yaşam içinde farklı koşullara göre değişmez. c. Davranışlarımızı içinde yaşadığımız grubun kurallarına göre belirleriz. d. Manevi kültür, toplumun gelişim aşamasındaki teknolojik ilerlemesini, teknik becerisini yansıtır. e. Kültürün maddi ve manevi öğelerini birbirinden ayrı görmek olanaksızdır. f. Kültürel değerlerine sahip çıkmayan uluslar, özgürlüklerini korumada zorlanırlar. 11

1. BÖLÜM Sosyal Roller & Toplumsal Birliktelik ANTRENMAN ZAMANI 3 ANTRENMAN // Eşleştirme Aşağıda verilen görselleri, ilgili olduğu kültür ögeleriyle eşleştiriniz. 1 2 3 4 Resim Müzik Giyim Kuşam Mimari a b c d 4 ANTRENMAN // Boşluk Doldurma Aşağıda verilen metinlerdeki boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz. görevleri Millet Dil birliği Milliyetçilik kültür a. Davranış, inanç, sanat, hukuk, töre o toplumun bütünlüğünü oluşturur. b. Başarı, bir grubu oluşturan bireylerin üstlendiği yerine getirmesiyle oluşur. c., kendi ulusunu sevip yüceltmeyi amaç edinen bir duygu ve düşünce birliğidir. d., değerlerin aktarılmasında en önemli araçtır. e., dil ve kültür değerlerinin yanı sıra ortak duygularda buluşan insan topluluğudur. 12

ANTRENMAN ZAMANI 1. BÖLÜM Sosyal Roller & Toplumsal Birliktelik 5 ANTRENMAN // Eşleştirme Aşağıda verilen cümleleri ilgili olduğu kavramlarla eşleştiriniz. 1 a 2 b 3 c 4 d 6 ANTRENMAN // İşaretleme Aşağıda verilen sosyal rollerden zamanla kaybolmaya yüz tutanları ile işaretleyiniz. Kalaycılık Değirmencilik Süpürgecilik 1 2 3 Doktorluk Öğretmenlik 4 5 13

Sosyal Roller & Toplumsal Birliktelik KONU KAVRAMA TESTİ 1. Roller arasındaki ilişkiler, yalnız saygı, itaat gibi genel davranış örüntülerini sağlayan değerlerle belirlenmez. Belli statülerdeki kişiler nasıl davranması gerektiğini kurumsal düzenlemelerle özel olarak da belirlenebilir. 3. Bu parçaya göre aşağıdaki rollerden hangisinde davranışlar kurumsal düzenlemelerle belirlenmez? A) B) Bir sporcu antrenmanlarına düzenli devam etmeli, müsabakalarda kendinden beklenen performansı sergilemelidir. Bunun yanı sıra onun spor alanlarına ücretsiz girme, spor malzemelerinin kulübü tarafından karşılanması, genel giderlerini karşılayacak bir miktar para alması gibi hakları vardır. Doktorluk Öğretmenlik Bu parçadan sporcu ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir? C) D) Polislik Marangozluk A) Haklarının ve sorumluluklarının bulunduğu B) Teknik bilgisini geliştirmesi gerektiği C) Topluma davranışlarıyla örnek olduğu D) Beklentileri karşılamak zorunda olduğu 4. 2. I II III IV Gelenek ve görenek Mimari Örf ve adet Din Orhun Yazıtları, tarihimizin en değerli eserlerinden birisidir. Kül Tigin yazıtı, 732 yılında Bilge Kağan tarafından kardeşi Kül Tigin in vefatı anısına diktirilmiştir. Bilge Kağan Yazıtı ise 734 te vefatından bir yıl sonra, oğlu Tengri Kağan tarafından babasının anısına diktirilmiştir. Tonyukuk yazıtı ise bu iki anıtın bulunduğu yerden çok daha uzaktadır. Yukarıda verilenlerden hangileri maddi kültürle ilgilidir? A) Yalnız II B) Yalnız III C) II ve III D) I, II ve IV Bu parçada sözü edilen yazıtlar, manevi kültürün hangi ögesinden biridir? A) Mimari B) Dil C) Din D) Gelenek ve görenek 14

Sosyal Roller & Toplumsal Birliktelik KONU KAVRAMA TESTİ 5. Okul takımı Çocuk 7. Aşağıdaki görsellerden hangisi maddi kültürle ilgili değildir? A) B) Sınıf Kaptan Aile Başkan Sümela Manastırı Rumeli Hisarı 6. sınıfa giden Ali nin içinde yer aldığı gruplar ve grup içinde sahip olduğu rollerin eşleştirilmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? C) D) A) B) C) D) Ayasofya İstiklal Marşı 6. Türk bilgeliğinin ortak isimlerinden birisi de Nasrettin Hoca dır. Onun Türkiye de, Azerbaycan da, Kazakistan da ve Özbekistan da çok önemli bir şahsiyet olduğu görülmektedir. Türkiye de olduğu gibi, eşeğine ters olarak binmiş Nasrettin Hoca heykeli, Buhara da ve Semerkant ta vardır. Bu parçaya göre Nasrettin Hoca ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? 8. Sanayi devrimiyle şehirlere göç artmış ve geniş aileden modern aileye geçiş hızlanmıştır. Kadının çalışma hayatına girmesiyle aile ve toplumda birçok şey değişmiştir. Baba otoritesinin değişmesinden çocuk yetiştirmeye kadar birçok konu artık geleneksel olanın dışında ve modern gerçekliklerle ele alınmaya başlanmıştır. Bu değişimden belki de en çok etkilenen, aile hayatı olmuştur. Bu parçaya göre değişime en çok etki eden rol kime aittir? A) Aileye B) Kadına C) Babaya D) Topluma A) Türk kültürünün ortak motifidir. B) Türk milletinin köklerinin çok eskiye dayandığını gösterir. C) Türklerin eski inançları hakkında bilgi verir. D) Anadolu da Türk kültürü tarihi açısından önemli bir yeri vardır. Nasıl Hissediyorsun? Mükemmel Daha iyi olmalıyım İyiyim İyi olacağım 15

2. BÖLÜM Ön Yargılar & Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma HADİ Ö ĞRENELİM A. ÖN YARGILAR Bir kimse ya da bir olayla ilgili yeteri kadar bilgi sahibi olmadan, önceden düşünülen bir takım yargılara veya kararlara varma durumuna ön yargı denir. Ön yargılar, insanlara karşı olumsuz davranışlar sergilememize neden olur. Kendini beğenme ve gururla beslenir. Hoşgörüsüzlüğü, haksızlığı ve ayrımcılığı barındırır. Taraf tutmaktan kaynaklanır. Bireylerin ve toplumların ilişkisini bozar. Ön yargılar davranışa Ön yargıları kırmak, dönüşürse bunun adı dışlama olur. Bu durumdan hareketle ön atom çekirdeğini parçalamaktan daha zordur. yargının bir tutum, dışlamanın ise bir davranış olduğu söylenebilir. Psikolojik, tarihsel ve başka sosyokültürel faktörlerden kaynaklanabilir. Örneğin sarışın her yabancı turistin Alman olduğunu, bütün Japonların çalışkan olduğunu, kadınların duygusal, erkeklerin ise katı kalpli olduğunu düşünmeye neden olan ön yargıdır. Kendi düşüncesiyle çelişse bile, başkalarının düşünce ve kanılarını özgürce dile getirmelerinden rahatsız olmama, onların geçerliliklerine karşı tepki göstermeme tutumuna hoşgörü denir. Hoşgörü insan ilişkilerinde, sosyal duygudaşlık açısından oldukça önemlidir. Sosyal empati ise karşımızdaki kişiyi ve sosyal grubu doğru anlamamız, onların hissettiklerini hissetmemiz ve bu durumu onlara iletebilmemizdir. B. SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA Sosyal yardımlaşma ve dayanışma, bireylerin ve grupların toplum bütünlüğünü korumak amacıyla yaptıkları maddi ve manevi yardımlardır. Başka bir deyişle kişilerin doğadan gelebilecek tehlikelere karşı tek amaç etrafında birleşerek mücadele etmeleridir. Darüşşafaka, Kızılay ve AKUT gibi kurumlar sosyal yardımlaşma ve dayanışma amacıyla kurulmuştur. Dolayısıyla yardımlaşma hem maddi hem de manevi olarak gerçekleşebilmektedir. Yardımlaşma ve dayanışma sayesinde muhtaç insanlar korunmuş olur. İmkansızlıktan dolayı suça yönelmelerde azalma olur. İnsanlar arasında dayanışma, sevgi, saygı artar. Aynı zamanda sosyal dayanışma ve yardımlaşma, toplumdaki barışı ve huzuru artırır. Çözümlü Soru.. Çiçekler, polenlerini arılarla paylaşır ve çoğalır. Tek başına yaşayan bir insan da hayatını sürdürmek için bitkilere, hayvanlara muhtaçtır. İnsanlar, oksijeni bitkilere borçludur. Yine meyveler sayesinde insan, hayatı için gerekli olan enerjiyi edinir. Bu parçada özellikle aşağıdakilerden hangisi üzerinde durulmuştur? A) Hoşgörü B) Ayrımcılık C) Dayanışma D)Empati Çözüm.. Parçada insanın her konuda yardıma ihtiyaç duyduğu, tek başına hayatını devam ettiremeyen bir varlık olduğu ifade edilmiştir. İnsanın; doğanın ve hayvanların ona yardımcı olmasına ihtiyaç duyması dayanışma kavramıyla ilgilidir. Cevap C 16