Bilişim Zirvesi 17 DİGİTAL SAĞLIK EKONOMİSİ PLATFORMU 8 KASIM 2017/İSTANBUL SAĞLIK SEKTÖRÜ; GÜNCEL TRENDLER Doç. Dr. S. Haluk ÖZSARI Sağlık Bilimleri Fakültesi Sağlık Yönetimi Bölüm Başkanı haluk.ozsari@acibadem.edu.tr
İÇERİK BU GÜN GELECEK EĞİLİMLER, OLASI SONUÇLAR KRİTİK KARAR NOKTALARI
BU GÜN
1- Sağlığın Toplumdaki Önceliği BİREYLERİN MUTLULUK KAYNAĞI OLAN DEĞERLER, TÜRKİYE, (%) KAYNAK: TÜİK YAŞAM MEMNUNİYETİ ARAŞTIRMASI,2016 SAĞLIK SEVGİ BAŞARI PARA İŞ DİĞER 4
BUGÜN Sağlık sektörü; Global büyüklük 7,2 trilyon dolar, Gıda/tarım ardından dünyada en büyük ikinci, 2005 2010 arasında bileşik büyüme oranı yüzde 7,5
BUGÜN AB Ülkelerinde bulaşıcı olmayan (kronik) hastalıklar Maliyetin %70-80 i, Ölümlerin %86'si, 700 milyar /yıl Mikro yük Erken emeklilik, daha az çalışma, daha çok işsiz kalma, Daha fazla cepten sağlık harcaması (katastrofik/yıkıcı), Elinde, evinde daha az para Makro yük Yaşam beklentisi ve ekonomik gelişmişlik düzeyi azalışı
BUGÜN Bulaşıcı olmayan (kronik) hastalıklar Dünya tüm yaş grubu ölümlerin %40 ı,türkiye %71 i %10'luk kronik hastalık artışı yıllık % 0.5 ekonomik küçülme Küresel yük, 2030'da kat artacak; 2010; 22.8 trilyon USD (14.4'i yüksek gelirli ülkeler) 2030; 43.4 trilyon USD (19.7'si yüksek gelirli ülkeler)
DÜNDEN BUGÜNE YAŞANAN TREND LER I.TREND (1950 ler) Girdi Yönetimi = Kaynak Yönetimi II.TREND (1960 lar) Paket Yönetimi = Hizmet Başına Ödeme (Fee For Service) III.TREND (1980 ler) Sunum Yönetimi = DRGs (TİG) IV.TREND (2000 ler) Çıktı Yönetimi = Hastayı Yönetme
IV.TREND ÇIKTI YÖNETİMİ Accountable Care; Sorumluluk Verme Süreci bir günde olmaz, klinik rehberler gerekli, değer bazlı ödeme, hasta angajmanı (engagement), oluşan katma değeri geri ödeme ile finansal teşvik oluşturma, entegre hizmet ve basamaklararası koordinasyon.
IV.TREND ÇIKTI YÖNETİMİ Accountable Care; Sorumluluk Verme Süreci Amaç Harcama/maliyet azaltma değil En değerli nasıl harcanacağını bilme Yöntem Hedef nüfus belirleme, Hedef çıktı/etki saptama, Farklılıkları öğrenme ve ölçme, Hizmet ile koordine tedavi yolları belirleme, Ödeme ve teşvikleri sıralama.
GELECEK
DÜNYA EKONOMİK FORUMU NDA 2030 ÖNGÖRÜLERİ KAYNAK: www.weforum.org Tüm ürünler hizmet şekline dönecek; sahip olma yerini hizmet satın almaya bırakacak, Hastaneler bugünkü önemini yitirecek, evde bakım önem kazanacak. yazıcılarda bio-baskı ile organ üretilecek, Daha az et tüketiyor olacağız. Daha sağlıklı ve çevreye az zararlı besinler üretilecek, Büyük veri sayesinde dünya ve uzayın gizleri çözülecek,
2025 E KADAR; DAHA BÜYÜK, DAHA YAŞLI, DAHA HASTA VE DAHA MALİYETİ ARTMIŞ SAĞLIK HİZMETİ KAYNAK: BACHUTI SHENGELIA, ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ SEKTÖR BULUŞMASI 3, 2016, NÜFUS ARTACAK Yaklaşık 1 milyar daha Global Sağlık Harcamaları Trilyon Amerikan Doları 50 YAŞ ÜSTÜ NÜFUS ARTACAK 500 milyondan fazla olacak 7,4 2013 +6.4% 2 15.6 2025 KRONİK HASTALIK YÜKÜ Yüzde 70 i aşacak SAĞLIK HARCAMALARI İKİYE KATLANACAK Source: Projections from UN; WHO 13
GELECEK İÇİN DİKKAT 2000-2010 yılları arasında kişi başı yıllık ortalama sağlık harcaması artışı, kişi başı yıllık ortalama GSMH büyümesinden daha fazla 14
GELECEK İÇİN DİKKAT AŞIRI/KÖTÜ/AZ KULLANIM National Health Care Anti-Fraud Association*; 2006 yılında kaçak/sahtekarlık (fraud) miktarı 170 Milyar USD (sağlık harcamasının %10 u) olarak öngörüldü ABD Toplam Sağlık Harcaması, 2008 = 2.4 Trilyon USD (GSYİH nın %16 sı) ABD Toplam Sağlık Harcaması, 2018 = 4.4 Trilyon USD (GSYİH nın %20 si) Başkan Obama 15 Haziran 2009, İflasa sürükleyebilecek saatli bomba Kaçak/Sahtekarlık ın (Fraud)Tanımı: Özel sağlık sigortası planlarına veya vergiyle karşılanan sağlık sigortası programlarına kasıtlı olarak sahte hakediş (ve bilgi, belge) gönderilmesi. * KAYNAK : Journal of Healthcare Information Management, Volume 20, Number 3, Summer 2006, ** KAYNAK : The health spending projections were based on the 2007 version of the National Health Expenditures (NHE) released in January 2009, Centers for Medicare & Medicaid Services, Office of the Actuary.
Ortalama Yaşam Süresi ve Sağlık Harcamaları GELECEK İÇİN DİKKAT YAŞ GRUPLARINA GÖRE SAĞLIK HARCAMALARI Yaş Grupları Harcanan Para (USD) Toplam Harcama İçindeki Yüzdesi 0-19 3.432 7,8 20-39 1.448 12,5 40-64 2.601 31 65-84 10.245 36,5 85+ 17.071 12,1
YOĞUNLAŞILAN ANA BAŞLIKLAR Hasta deneyimi (kalite+memnuniyet çıktıları) Kişi başı sağlık hizmeti maliyeti Toplum/Nüfus sağlığı
HASTANE ÖTESİNDE TÜM SAĞLIK SİSTEMİNE ODAKLANMALI KAYNAK: U.S. INSTITUTE OF MEDICINE HEALTHCARE DELIVERY FRAMEWORK, GOLDMAN D., ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ SEKTÖR BULUŞMASI 1, 2016, Crosscutting Dimensions Components of Quality Care Effectiveness Preventive Care Type of Care Acute Treatment Chronic condition management Safety E Q U I T Y V A L U E Timeliness Patient/family-centeredness Access Efficiency Care Coordination Health Systems Infrastructure Capabilities
EĞİLİMLER-I KAYNAK: U.S. INSTITUTE OF MEDICINE HEALTHCARE DELIVERY FRAMEWORK, GOLDMAN D., ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ SEKTÖR BULUŞMASI 1, 2016, Her yerde/işlemde hasta güvenliği; hastanede + evde Ekip tabanlı, disiplinlerarası hizmet yaklaşımı, Üç odağa yönelik sağlık çalışanı eğitim ve dönüşümü, Tükenmişlik ve ezilmişliğe yönelik acil iç motivasyon ihtiyacı, Gerçek hasta merkezli hizmet;sadece sistem için değil hasta için de yalın
EĞİLİMLER-II KAYNAK: U.S. INSTITUTE OF MEDICINE HEALTHCARE DELIVERY FRAMEWORK, GOLDMAN D., ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ SEKTÖR BULUŞMASI 1, 2016, Bundled DEMET YAKLAŞIMI, duruma ve nüfusa özgü ödeme modeli condition-specific and population-based global payment models Değer bazlı satınalma; tüm sağlık ekonomisi gerekleri yerine gelmeli ACOs (Accountable Care Organizations ) Hesap verilebilir ölçüler; geri ödeme, kıyaslama, kamuya raporlamanın formatlanması (mortalite, zarar, tekrar başvuru, kronik hastalıklarda koruma ve tedavi vb.)
EĞİLİMLER-III KAYNAK: U.S. INSTITUTE OF MEDICINE HEALTHCARE DELIVERY FRAMEWORK, GOLDMAN D., ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ SEKTÖR BULUŞMASI 1, 2016, Koruyucu ve sağlığı geliştiriciliğe odaklanma; sağlığın belirleyicilerini (WHO, 2010) dikkate alma; Demografik, Sosyal, Bireysel özellikler (yaş ve cinsiyet) Sosyo-ekonomik belirleyiciler (işsizlik, yoksulluk) Çevresel belirleyiciler (konut, sosyal çevre, sağlıklı gıda) Yaşam tarzı ile ilgili belirleyiciler (fiziksel aktivite, bağımlılık) Ulaşım,sosyal hizmetler ile ilgili belirleyiciler (ulaşım, eğitim) Ekonomik, Kültürel, Fiziksel Farklılıkları azaltma, hakkaniyet Şeffaflık
Klinik Paket Klinik Paket KLİNİK ETKİLİLİK YAKLAŞIMI KAYNAK: BACCAGLINI L., BIG DATA ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ SEKTÖR BULUŞMASI 3, 2016, Sonuçlar Kalite İyileştirme DRGs Güvenlik ve Kalite Kaynak Kullanımı Çalışmayan Harcaması Çalışan Üretimi DRGs DRGs DRGs DRGs KALİTE YAKLAŞIMI Kalite Çıktıları; Tekrar Başvuru, Mortalte ve Morbidite, Hasta Memnuniyeti MALİYET YAKLAŞIMI Vaka Bazlı Dış Karşılaştırma, Bölümlerarası Maliyet Oynamaları, Hastane Kalış Süresi, İlaç Kullanımı, Sevk Oranı, Görüntüleme ve Laboratuvar Kullanmı Hasta Deneyimlerini Güçlendirme Maliyet Azaltma DRGs Hasta Odaklı Çıktılara Odaklanma
KLİNİK DEĞER DEMET SEÇİMİ YAKLAŞIMI KAYNAK: BACCAGLINI L., BIG DATA ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ SEKTÖR BULUŞMASI 3, 2016, YÜKSEK HACİM STRATEJİK ODAK/ PROGRAM GELİŞTİRME MORTALİTE AZALTMA TEKRAR BAŞVURULARI AZALTMA HASTA ODAKLI ÇIKTILARA ODAKLANMA KOMPLİKASYONLARI DÜŞÜRME MALİYET VE BAKIM FARKLILIKLARINI AZALTMA ŞAMPİYON HEKİMLER HASTA+AİLE DENEYİMİNİ GÜÇLENDİRME
OLASI SONUÇLAR Sağlık hizmeti sunucularına yapılan ödemelerin düşürülmesi (sağlık çalışanı, sağlık kurumu gibi), Maliyetlerin tüketiciye transferi (katkı payı, cepten ödemelerin artırılması gibi), Sağlık sisteminin performansını iyileştirme (high performing healthcare systems).
OLASI SONUÇLAR Genomics Personalized medicine -Kişisel tıp/tedavi Koruyucu/önleyici tıbbi uygulamalar Hücre, doku, organ yenileme Elektronik hasta kaydı/diğer yeni teknolojiler STD (HTA) Hasta gü venliği ve kalite iyileştirme
OLASI SONUÇLAR İşbirliği/ortaklıklar, Hasta-merkezlilik, bütünleşik hizmet, Teknolojik değerlendirme ve ağ kurma, Şeffaflık, hesap verebilirlik, Kaynak yönetimi,
KRİTİK KARAR NOKTALARI
KRİTİK KARAR NOKTALARI; İLKELER YAPILANI DEĞİL YAPILMAYANI YAPMA (INOVASYON) NİCELİKTEN NİTELİĞE GEÇİŞ İ SAĞLAMA, KATILIMCI BİRLİKTE KULLANIM (AFİLİYASYON), KAMU/ÖZEL AYRIMI YAPMADAN KAMU YARARI SÜRDÜRÜLEBİLİR MODEL SAĞLIKTA GÜÇLER AYRILIĞI
KRİTİK KARAR NOKTALARI; EYLEMLER FARKLI MESLEK GRUPLARI İLE EKİP OLMA, YÜKSEK MALİYET VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK, HER DÜZEYDE KARAR VERME VE KATILIMCI YÖNETİM, VOLÜM BAZLI DAN DEĞER BAZLI DEĞERLENDİRMEYE GEÇİŞ, KÜLTÜR DEĞİŞİMİ+BİLGİ PAYLAŞIMI+ HESAP VERME KAYIT+GERİBİLDİRİM+KANITA DAYALILIK; BİLGİ YÖNETİMİ
EKİP OLMA AMA NASIL? KAYNAK: BÜLENT KUNAÇ, TIP BİLİŞİMİ KONGRESİ, KASIM 2006
EKİP OLMA AMA NASIL? KAYNAK: BÜLENT KUNAÇ, TIP BİLİŞİMİ KONGRESİ, KASIM 2006
EKİP OLMA AMA NASIL? KAYNAK: BÜLENT KUNAÇ, TIP BİLİŞİMİ KONGRESİ, KASIM 2006 TEŞEKKÜRLER...
BİRLİKTE ÇALIŞABİLİRLİK İLE EKİP OLMA KAYNAK: BÜLENT KUNAÇ, TIP BİLİŞİMİ KONGRESİ, KASIM 2006 KAYNAK: BÜLENT KUNAÇ, TIP BİLİŞİMİ KONGRESİ, KASIM 2006
ÖNEMLİ KAYNAKLAR AKALIN ERDAL, http://saglikpolitikalari.org Bachuti Shengelia, Acıbadem Üniversitesi Sektör Buluşması 3, 25 Kasım 2016, Baccaglini l., Big Data Acıbadem Üniversitesi Sektör Buluşması 3, 25 Kasım 2016, Institute of Medicine, 2006 Institute of Medicine Healthcare Delivery Framework, Goldman D., Acıbadem Üniversitesi Sektör Buluşmasi 1, 25 Mart 2016, Journal of Healthcare Information Management, Volume 20, Number 3, Summer 2006, Journal of Healthcare Information Management 2010, The health spending projections were based on the 2007 version of the National Health Expenditures (NHE) released in January 2009, Centers for Medicare & Medicaid Services, Office of the Actuary. David Blumenthal, Driving Health System Transformation, The Commonwealth Fund 2011 International Symposium on Health Care Policy, Washington, D.C., December 2011 Dünya Ekonomik Forumu, www.weforum.org The Future of Medicine: Megatrends in Medicine that Will Improve Your Health Care & Your Quality of Life, Stephen C. Schimpff, 2007 King Holmes, Global Health Agenda, Keynote Lecture, 49th ICAAC, San Francisco, September 2009 OECD Health Data, www.oecd.org OZSARI H.; Sağlık Ekonomisi Lisans/Yüksek Lisans Ders Notları, Acıbadem Üniversitesi 2017 Türk Tabipleri Birliği, www.ttb.org.tr Türkiye İstatistik Kurumu, www.tuik.gov.tr Sağlık Bakanlığı, www.saglik.gov.tr WHO Department of Health Statistics and Informatics http://www.who.int/whosis/whostat
Saygılarımla Doç. Dr. S. Haluk ÖZSARI haluk.ozsari@acibadem.edu.tr