BÖLÜM-07 İŞÇİLİK MALİYETLERİ
1. MAYSAN Mayo Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin Haziran ayı personel ücretleriyle ilgili bilgiler aşağıda verilmiştir. G.Ü.G. GİDERİ TÜRÜ NORMAL FAZLA ÇALIŞMA HAFTA SONU TATİLİ Direkt İşçilik 800.000 TL 400.000 TL 100.000 TL Endirekt İşçilik Ücretleri Fabrika İdari ve Teknik Personel Ücr. Genel Müdürlük Personeli Ücretleri Satış Personeli Ücretleri Sosyal Güvenlik Kurumu İşveren Payı Sosyal Güvenlik Kurumu işçi payı Ücretlerden vergi Kesintileri 700.000 TL 300.000 TL 500.000 TL 200.000 TL 600.000 TL 400.000 TL 650.000 TL Fazla çalışmanın 5.000 saati her yıl olduğu gibi yaz sezonunun başlaması nedeniyle artan siparişlerin karşılanabilmesi için; 3.000 saati verdiği özel dizaynlı mayo siparişinin hemen teslimini isteyen MAKKO firması için; 2.000 saati ise eldeki hammaddenin tükenmesi nedeniyle Mayıs sonunda üretime zorunlu olarak ara verilmiş olan bir haftalık dönemin üretim kaybını telafi için yapılmıştır. İSTENİLENLER: Haziran ayı ücret tahakkukuna ve bu ücretlerin ilgili hesaplara yansıtılmasına ilişkin yevmiye kayıtlarını yazınız? 2. SANCAK İşletmesi motor üretimi yapmaktadır. İşletmenin 2011 yılı Haziran ayı ücretlerine ilişkin bilgileri aşağıdaki gibidir. Üretimde çalışan işçi sayısı : 30 kişi Çalışılan gün sayısı : 22 gün Saat ücreti : 10 TL/saat (Günde 8 saat çalışılmaktadır.) Fazla çalışma zammı oranı : %50 SGK İşveren Payı : %20 SGK İşçi Payı : %14 İşsizlik Sigortası İşveren Payı : %2 İşsizlik Sigortası İşçi Payı : %1 Gelir Vergisi : %15 Damga Vergisi : %0,66 İşçilere hafta sonu tatillerinde 8 saat üzerinden ücret ödenmektedir. İşletmede haziran ayında yoğunlaşan jeneratör talebini karşılayabilmek için 4 gün 2 şer saat, bir asansör üreticisinden gelen özel siparişi yetiştirmek için 6 gün 3 er saat ve arıza nedeniyle mayıs ayında üretimin zorunlu olarak durdurulmasıyla oluşan kaybın telafisi için 10 gün 2 şer saat mesai yapılmıştır. İSTENİLEN: Haziran ayına ilişkin ücret tahakkukunu ve bu ücretlerin ilgili hesaplara yansıtılmasına ilişkin muhasebe kayıtlarını 7/A seçeneğine göre yapınız.(asgari geçim indirimi dikkate alınmayacaktır.) 1
3. ABC işletmesinin 50 No lu yardımcı üretim gider yerinde, işçi olarak çalışan Ali Hür e ait Ekim 2015 ayı normal ve fazla çalışma ücreti bilgileri aşağıdaki gibidir: (Kasım 2015 Yeterlilik Sınavı) Normal Çalışma : 1.275 TL Fazla Mesai : 325 TL Asgari Geçim İndirimi : 135 TL İşçi Ücretlerinden Yapılan Kesintiler: İşverenden Yapılan Kesintiler: - % 20 Gelir Vergisi, - 7,5 Damga Vergisi, - % 1 İşsizlik Sigortası, - % 14 SGK Kesintisi, - % 2 İşsizlik Sigortası, - % 20,5 SGK Kesintisi. NOT: Hesaplama kolaylığı bakımından bazı tutarların veya oranların yaklaşık değerleri verilmiştir. Sorunun çözümünde yukarıda verilen bilgiler kullanılacaktır. İSTENENLER: a) Bay Ali Hür e Ekim 2015 te ödenecek net ücreti hesaplayınız. b) İşveren kesintilerini hesaplayarak Ekim 2015 ayı ücret bordrosunu muhasebeleştiriniz. c) ABC işletmesi 15 Kasım 2015 de işçi ücretlerini, 23 Kasımda gelir vergileri, 30 Kasımda SGK kesintilerini banka hesabından ödemiştir. Buna göre Ali Hür e ilişkin ücret, vergi ve SGK ödemelerinin muhasebe kaydını yapınız. 2
CEVAP(1) Saat başı fazla mesai ücreti = 400.000 TL / 10.000 saat = 40.TL/saat Normal Ücret Hafta Sonu Yaz Sezonu için Fazla Mesai Makko Firması için Fazla Mesai Üretim Kaybının Telafisi için Fazla Mesai Endirekt İşçilik Fabrika İdari Teknik Personel Genel Müdürlük Personeli Satış Personeli 800.000 100.000 200.000 120.000 80.000 700.000 300.000 500.000 200.000 (5000x40) (3000x40) (2000x40) 720.DİĞ 730.GÜG 730.GÜG 720.DİĞ 730.GÜG 730.GÜG 730.GÜG 770.GYG 760.PASADAĞ 720. DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ 920.000 - Normal Ücret 800.000 - Fazla Mesai 120.000 730. ĞENEL ÜRETİM GİDERLERİ 1.980.000 - Hafta Sonu Tatili 100.000 - Fazla Mesai Ücretleri 280.000 - Endirekt İşçilik Ücretleri 700.000 - F. İdari ve Tek. Per. Ücr 300.000 - SGK İşveren Payları 600.000 760. PASADAĞ GİDERLERİ 200.000 770. GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 500.000 335. PERSONELE BORÇLAR 1.950.000 360. ÖDENECEK VERGİ ve FONLAR 650.000 361. ÖDENECEK SOSYAL GÜV. KES. 1.000.000 Ücret tahakkuk kaydı 3
CEVAP(2) Normal Ücret Hafta Sonu Jeneratör Talebi Özel Sipariş Üretim Kaybının Telafisi Normal Zamlı Normal Zamlı Normal Zamlı BRÜT ÜCRET 52.800 19.200 2.400 1.200 5.400 2.700 6.000 3.000 92.700 (30x22x8x10) (30x8x8x10) (30x4x2x10) (30x4x2x5) (30x6x3x10) (30x6x3x5) (30x10x2x10) (30x10x2x5) 720.DİĞ 730.GÜG 720.DİĞ 730.GÜG 720.DİĞ 720.DİĞ 720.DİĞ 730.GÜG ÜCRET KESİNTİLERİ İşçi Ücret Kesintileri İşveren Kesintileri SGK İşçi Payı (%14) = 92.700 X 0,14 = 12.978.TL SGK İşv. Payı (%20) = 92700 x 0,20 = 18.540 TL İşs. Sig. İşçi P. (%1) = 92.700 X 0,01 = 927.TL İşs.Sig. İşv. Payı (%2) = 92700 x 0,02 = 1.854 TL Gelir Ver. Mat. = Brüt Ücret (SGK işçi payı + İşs. İşçi payı) Gelir Ver. Mat. = 92700 (12978 + 927) Gelir Ver. Mat = 78.795. TL Gelir Vergisi (%15) = 78.795.TL x 0,15 = 11.819, 15 TL Damga Vergisi (%0,66) = 92700 x 0,0066 = 611, 82 TL KESİNTİLER TOPLAMI = 26.336, 07 TL KESİNTİLER TOPLAMI = 20.394, 00 TL NET ÜCRET = 66.363, 93 TL 720. DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ 69.300 - Normal Ücret 52.800 - Fazla Mesai Ücretleri ve Zam. 16.500 730. ĞENEL ÜRETİM GİDERLERİ 43.794 - Hafta Sonu Tatili 19.200 - Fazla Mesai Ücretleri 4.200 - SGK İşveren Payları 20.394 335. PERSONELE BORÇLAR 66.363, 93 360. ÖDENECEK VERGİ ve FONLAR 12.431, 07 - Gelir Vergisi 11.819, 25 - Damga Vergisi 611, 82 361. ÖDENECEK SOSYAL GÜV. KES. 34.299 - SGK işçi payı 12.978 - SGK işveren payı 18.540 - İşs. Sig. İşçi Payı 927 - İşs. Sig. İşv. Payı 1.854 Ücret tahakkuk kaydı 4
CEVAP(3) İŞÇİ KESİNTİLERİ İŞVEREN KESİNTİLERİ SGK İşçi Payı 1600x0,14 = 224 TL SGK İşv. Payı = 1600 x %20,5 = 328 TL İşsizlik Sig. İşçi Payı 1600x0,01 = 16 TL İşs. Sig.İşv. Payı= 1600x %2 = 32 TL Gelir Vergisi Matrahı = 1600 (224+16) Gelir Vergisi Matrahı = 1360 TL Gelir Vergisi 1360x0,20 = 272 TL Damga Vergisi 1600x0,0075 = 12 TL Kesintiler Toplamı = (224+16+272+12) Kesintiler Toplamı Net Ücret Net Ücret Net Ücret = 574 TL = (Brüt Ücret-Kesintiler Toplamı) + AGİ = (1600 524 ) + 135 TL = 1211 TL Söz konusu işçinin çalışma yeri yardımcı gider yeri olduğundan burada ortaya çıkan Brüt Ücret tutarı ile işveren paylarının tamamı GÜG olarak değerlendirilmelidir. Bu durumda yapılacak yevmiye kaydı aşağıdaki şekilde olmalıdır. 730. ĞENEL ÜRETİM GİDERLERİ 1.960 - Brüt Ücret 1.600 - İşveren Kesintileri 360 136. DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR 135 335. PERSONELE BORÇLAR 1 211 360. ÖDENECEK VERGİ ve FONLAR 284 - Gelir Vergisi 272 - Damga Vergisi 12 361. ÖDENECEK SOSYAL GÜV. KES. 600 - SGK işçi payı 224 - SGK işveren payı 328 - İşs. Sig. İşçi Payı 16 - İşs. Sig. İşv. Payı 32 Ücret tahakkuk kaydı 335. PERSONELE BORÇLAR 1 211 102. BANKALAR 284 İşçi ücretinin ödenmesi 360. ÖDENECEK VERGİ FONLAR 284 136. DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR 135 102. BANKALAR 149 AGİ düşüldükten sonra kalan vergi borcunun ödenmesi 361. ÖD. SOS. GÜV. PRİMLERİ 600 102. BANKALAR 600 SGK prim ödemesi 5